Arnoldi Vinnii J.C. De pactis tractatus, edente Simone Vinnio A.F. philologo

131쪽

m. ARN. VINNIus conventionis actio sibi competeret, qua ad conventionem implendam ω-Fere adversarium posset, paratus ipse a sua parte candem implere: id quod Imperatores negant. Quod autem caecipiunt , nisi subjecta sit stipulatio, eo significant, stipulatione demum conventioni subjecta, poste Leontium, a

sua parte contentum conventioni statare, actione cac stipulatu compellere ad-- versarium, ut & ipse quoque placitum servet, nisi velit condemnari quanti actoris intersit. . Is . Simile huic placito est , quod proponitur in I. divisionis. s. J. hoc tit. si verbi causa in lite familiae erciscundae convenerit , Ut ccitiS pntibus hereditatis constitutis , ego hanc partem obtinerem, tu illam, neque traditio ulla secuta sit, neque porro placito subjecta stipulatio : hoc enim placitum negat Jurisconsultus cuiquam ad actionem prodesie: non quia non sit pactum aut conventio seria ; sed quia conventio nuda, placiti fines non egredienS; cujusmodi conventiones, ut ut seriar, nemini ad actionem prosint.16. Postremo nec illud patrocinari ad vetariis existimant, quod sciiptum cst

132쪽

est in Leontractin. 1 . sub M. C. de M. instr. eum, qui Vendere pollicitus est, si recuset adimplere conventionem, posse id impune facere, si nihil arrarum nomine acceperit, non quod ibi agatur de pacto nudo , cum deliberationem animi satis arguat arrarum interventus , sed alia ratione ς quoniam, quod adversarii non animadverterunt, in specie illic proposita jure conventionis obligatio contracta fuit, cum alias

discedens a conventione altero invito non recte multaretur.Mirifica vero collectio. Quinimo contra si talis conventio obligationem produceret nullo modo liceret uni invito altero recedere,nec emptori cum amissione arrarum , nec venditori cum duplicataru restitutione. 17. Est enim haec perpetui juris re gula, neminem posse ex poenitentia ab

obligatione semel constituta & in se susccpta invito adversario distedere. Ls. C. de obl. 9act. idque vel ex ipsa natura obligationis, quae necessitate solvendi obligatum adstringit, intelligi potest, ut paulo post ostendetur evidentius. Itaque amissio arrarum, aut duplicatarum restitutio non est poena orecessionis non consentiente advexsa- Iio

133쪽

tio faetie ab obligatione aliqua jure civili constituta, sed temeritatis & inia constantiae. Quid si nihil arrarum nomine intervenerit Z hic jam impune

etiam uni altero invito recedere licebit. d. l. contractus.sub . C. de M. in .eui iam hoc etiam consequens est, etiamsi unius intersit conventionem impleri, non eo tamen magis actionem

illi competere ; quemadmodum nec si unius intersit, ex pacto permutationis aut divisionis ulla competit. l. 3. C. δενεr.pem. I. s. F. hoerit. Et quid hie alias profecerit placitis interveniens stipulatio 3 Sibi autem imputet, qui queritur, quod cum potuerit & debuerit, pacto non subjecerit stipulatio nem, juxta consilium Pauli lib. h. senniit. aa. in . Plane in hujusi nodi conventionibus de vendendo, de permu

tando &c. si quid ab eo , qui placitis

non stat, dolo malo factum erit , quo alter in damnum incideret, non negaverim dandam este actionem de dolo,arg. l. ct eleganter. 7. f. semus. s. is ibi Eart. F. de dol. mal. Costat. MI. 7.pr. hoc rit. Αsserunt porro causam apud Ul- . planum in L L .f. a. F. hoc tit. non significare dationem aut factum certa

lege

134쪽

DE PACTI s. II slege interveniens; sed causam praecedentem, nempe quae paciscenteS moiavit, ut convenirent : cujus assertionis suae haec argumenta habent. I. quia datur aliquid aut sit propter conVentionem. 2. quia causa respicit conventionem. 3. quia datio aut factum per se non obligat, nisi ad restitutionem. Diceres rem ad triarios rediisse, quod profligatis hastatis & principibus tantae virtutis milites subsidio mittant. sed

experiamur robur singulorum argumentorum. In postremo, ut ab eo incipiam , est fallacia divisionis : Neque

enim nos dicimus solam dationem aurdationem per se sine conventione obligare, non magis, quam conventiopem

per se obligare sine datione ; sed obligare dationem a conventione insor

malam, seu dationem sub lege vicissim quid praestandi, & ita simul juncta deismum obligationem producere. Insubtile autem est , quod addunt factum squia facti nulla est restitutio. Secundum arsumentum , quod ideo causa apud Ulpianum non significet dationem aut faetum , quia causa respicit conventionem, incidit in vitium petitionis principit: nam de causa impellente

135쪽

116 ARN. UINNIus lente & conventionem antecedente duntaxat hoc verum est eo sensu, quo illud accipiunt, non de ea, quae Velut materia conventioni subjicitur, forma

que a conventione accepta in am/αλ

λαγμαι abit, qualem intelligere Juri Leonsultum in d. l. . hoc sit. ex oppositione I. . ct I. a. ejusdem legis dilucide apparet.

18. Sed & in primo quoque a gumento manifesta est principii petitio: nihil enim efficiunt, nisi his verbis, dari aut fieri aliquid propter conventionem, hoc significent, quod datur aut fit, in proposito dari aut fieri propter

vim obligationis ex sola conventione natae ; quod est falsum: cum enim, ut ex ris, quae jam antea disputata Iiant, clarissime liquet, in conventionibus innominatis origcrobligationis nona nudo consensu, sed a datione aut facto ad consensum accedente proficiscatur,

qui a parte sua, quod placuit, praestat, non facit id ex necessitate obligationis quam non gignit nuda conventio ; sed ut adversarium , qui itidem nulla juris necessitate adstrictus est , illa praestatione essicaciter obliget. Atque hinc est , quod praestatio illa non solutio,

136쪽

DE PACTI s. II quae debiti est, sed datio appellatur: &quia illa fit ob causam futuram , ut Vicissim quid detur , satis apparet eam comparatam esse non ad liberandum,

sed ad obligandum eum , qui & ipse antea obligatus non erat, non ut

quid solvat , quod antea debebat, sed ut quid det aut faciat secundum legem dationi dictam ι & hic si is , qui

accepit , causam , ob quam accepit, implere cessaverit , competit et , qua dedit vel ad repetendum condicito tanquam ob causam dati causa non secuta , vel incerti praescripti verbis actio in hoc , quod ejus interest causam impletam esse. l. s. f. a. ct a .F. deprascript. verb. a mittiss. ct C. de cond. ea . t. Q Aod si datio illa respiceret

causam aliquam praeteritam aut antecedentem obligationem , nulla competeret dati repetitio : nam quod ob causam praeteritam datur , condici non potest. l. damus. sa. F. de cond. Ἀ-deb. l. mercalem. s. C. de cond. ob tu . ea . nec debiti soluti ulla repetitio eth, ne ejus quidem, quod naturaliter ex nuda pactione debetur. I. naturale3. EO.

F. de obl. se act.2o. Apparet itaque nihil eos juv

137쪽

18 ARN. V IN NIV ste , quod de Venditore asserunt, eum non tradere mercem, ut emptorem sibi obliget, sed ut obligationi jam antea ex conventione natae satisfaciat: nam a conventione nominata, ex qua etiam nudo consensu obligatio constituitur, ad innominatam, in qua initium obligationi res tradita praeb et , non procedere argumentationem perspicue docet Paulus I. I. I. a. F. de rer. permut. Venditor igitur meIcem tradens, solvit, quod debet, & ad quod solvendum jure judicioque cum eo agi poterat. non ut emptorem obstringat, quem satis egcon ventione obstrictum habet; sed ut se liberet: at in contractu innominato, verbi causa,do ut des, si ve nuda aliqua conventio praecesserit, si venon, qui dat, ut vicissim quid detur, non solvit , . quad debebat; sed dat, quod non debebat, ut accipientem, qui& ipse antea obstrictus non erat, hac datione sibi obstringat. Atque hinc est, quod venditor, qui fidem emptoris secutus mercem tradidit, ex poenitentia mercem repetere non potest. l. incivile. ra. C. de rei vinae l.3. C. de contr.empl. I. o. C. de rese. vend. nimirum quia

hic obstat praecedens obligatio, qua:

138쪽

Dr PACTIS. II 'poenitudinem non recipit ; quoniam nemo potest constitutae semel obligationi renuntiare invito adversario. l. s. C. de Obl. Θact. I. 3. C. de re sic. venae l. incommodato. II. 3. 3. F. commod. - 2I. Contractuum autem , qui in aviId nomen non transeunt, natura haec est, ut danti ob causam rebus in regris poenitere licear, & ex poenirentia datum repetere , aut obnuntiare accipienti , ne causam impleat: contraria videlicet ratione , quoniam cum ad dandum obstrictus nonsuerit, nec ad datum tali lege , quasi prius debuisset , relinquendum ob stringi debet. l. a. l. s. prict g. r. F. de eond. ea . data in summa. os. g.

quod ob rem. . F. de cond. ind. Quod si ubi jam aliquid datum est ab una parte, ille qui dedit, ex poenitentia datum

repetere potest, invito adversario,multo minus, si nihil dum dederit, ab adverserio ut det, poterit constringi, Iicet ille a sua parte conventionem implere velit, L eontractus. r'. sub . C. desae inserum. Et hoc significant interpretes, cum unt, in conventionibus in nominatis oblationem non habere vim implementi.

139쪽

ctibus in nominatis illi, qui transactionis & finiendarum litium gratia ineuntur. in quibus ob eandem causam nec locus est poenitentiar, ne stilicet lites transactionet semel decisae instaurentur. L insumnta. 6 s. g. I. 1. de cond.ina. l. quamvis. 3ρ. C. de transact. Θ ibi DD. IV. in Istr. f. de conae caus dat. colum.3. Jam opinor videmus, unde haec juris nascatur varietas, nempe ex differentia, quae est circa productionem oblinationis in conventionibus Rominatis& In nominatis te quia In Illis receptum est, ut etiam nudo consensu obligatio contrahatur , in his non contrahitur nisi re aut faeto aliquo interveniente. 13. Illud enim perpetub verum est, nec ullam patitur exceptionem, neminem posse ab obligatione semel constituta & in se suscepta adversario non

consentiente discedere. d. l. s. C. de obi.

O arit. quippe hic certissimus est obligationis esse etias, ut qui secundum formam juris obligatus est . non aliter liberetur facto suo , quam si solvat aut satisfaciat creditori. Inst. quib. mod. rosi.

obc massas ct C.desolui. Quam etiam ob causam obligatio definitur juris

140쪽

vinculum , quo nechssitate admingimur ad solvendum, quod debetur. Si ergo qui obligatus est, adstringitur necessitate sol vendi, consequens est Omnino , non esse in ejus arbitrio, utrum velit solvere nec ne ; quod tamen futurum esset, si liceret ei pro arbitrio a contractu recedere. Atque hoc non solum locum habet in contractibus, qui nomen suum habent, ut quidam puta Verunt; verum etiam in iis , qui non habent proprium nomen. ut ecce, deditibi aliquid ea lege, ut mihi vicissim aliquid dares aut faceres , si cessas dare aut facere, teneris mihi in id, quod mea interest, id, de quo convenit, datum aut factum esse, eoque nomine tecum experiri possum actione praescriptis verbis; neque tu huic obligationi in te

susceptae renuntiare potes , tuo Ve te

facto aliter liberare, quam si id de quo

eonvenit, praestes. l. s. g. r. Θ I. a.F. de prascr. verb. QAod vero hic mihi, qui dedi, liceat rebus integris ex poeniten-.tia datum repetere, regulam non os 'fendit: neque enim ego aici possum da tum repetens renuntiare alicui obligationi in me susceptae, cum ipse nec

ante obligatus fuerim, nec tibi dand i F id