Arnoldi Vinnii J.C. De pactis tractatus, edente Simone Vinnio A.F. philologo

111쪽

si AR N. V IN NIVS quuntur, nec serio, sed vel narrative, vel per jocum & aliud agens, aut om-ciose adulans aliquid pronuntiat , ut ex illis tantum, non etiam ex his actio detur. Porro jus Canonicum & mores hodierni in talibus pactis etiam per actionem servandis surima nituntur ratione. Quid enim utimur hodie tantum praeceptis naturalibus &gentium , solennibus illis & scrupulo-1is juris civilis sublatis. Naturae autem humanae nihil magis congruit, quam fidem promissorum servare , ut fiat,

quod di hium est, sive nudis verbis , id est, nudo pacto, sive verbis selennibus, id est, stipulatione fides data sit. C A P. VIII.

De conventionibus non nudis, quae vulgo pacta vestita.

bus ex notis cognoscatur.

a. Contractvi quid sit. 3, Cur controus nominati rapto iure actionem pro eant, is cur ita a eL

112쪽

DE PACTI s. 934. An permutatio contractin nominaia

t sa

s. An actio astimatoria descendat ex contractu nominato. o. Transactio nee nomen contractus est, nec Jecies. 7. Contractus innominati, eorumquodecies. S. Quid nomine causa nostri intelligant,

eum Ajunt etiam ex conventione innominata, cui modo causa subsit, actionem nasci. s. Illustratur res exemplis.

Io. Falsum esse, quod quidam tradiderunt , causam in proposito significarai , quodpaeiscentes movit, ut conve-

ar. Positapura ct esseaei obligatione, necessario ponitur , actio σωκ. ra. Actionemprascriptis verbis dari non

posse ei, qui nihildum fecit aut pra- sitit. as Refutatur futilis quadam distinctio

inter obligationem is actionem , qua nascatur iure conventionis, is eam, qua ex perfectione Θ secundum perfectionem contractus. a . Eadem clare refellitur per L 3. C. G

113쪽

sέ AR N, VIN NIvsas. Itemper t. divisionis. s. hoe tit. Io. Itemper i contra .r subsin. C. de Munytr. a . Nemo ab obligationesemel consitura invito adversario recedere potes. Θ

13. In eonventionibus innominatis, quod datur aut sit, non dari aut fieri ob causam prateritam,seu ex necessitate oblita gationis nata ex sola conventione, sed ob cauom futuram, ut accipiens illa datione&c. efficaciter obligetur.

ao. A conventione nominata Minnom - natam non procedit argumentatio. I. Natura contractuum innominatoru.aa. Paenitentiam non admittunt contractus innominati, qui finiendarum lia. rium gratia fiunt.

a . Desinitio contractus a Labeone tradita l. 19. de verb. Agn. non contractus omnes ,sed tantum complectitura,s. Contractum a Theophilo m inus rem definiri. ao. Nec pacta legitima, nec ea, qua eon tractibtis in eontinenti adjiciuntur, eontractin esse, aut eum contractibus eonfundendased manere pacta nuda,si

per se pectentur.

114쪽

a'. Graecos quosdam paci a legitima αnudis segregare, contractibus adjecta

non item. - .

: I, onventio non nuda sive vesti- ta est, quae puri placiti fines egreditur. Id autem duabus ex notis cognostitur , si proprium conventio nomen sortita sit, vel si conventioni subsit caua agendi, quod ab Aristone Mauriciano, & Ulpiano in Liuris gen

rium. ν. g. a. hoc tis. appellatur M-αλἀμιγμα-: alibi negotium dicitur l.solent. deprascr. Uerb. & negotium civile. l.rss. deas .act. Atque hae conventiones uno verbo appellantur contractus, & jure quoque nostro obligationem & actionem producunt. 2. Contractum igitur sic definio; Contractus est conventio habens proprium nomen, aut co deficiente cauis 1am. Definitio tantum non iisdem v e bis tradita in d. l. iuris gentium. I. I. is a. hoc tit. Itaque duo sunt harum con Ventionum genera, unum.earum, quae speciale nomen habent; alteium ea- Tum, ' uae Carent. Prioris generis sunt emptio venditio, locatio conductio, societas, man

datums

115쪽

AR N. V IN NIVS datum, commodatum, depositum, &caeteri similes contractus et qui quod certum nomen habent, dicuntur contractus nominati, obligationemque &actionem certo iure producunt ue non utique propter nomen , quod extrinse-

eum quid est atque accidens, sed prop-rer utilitatem commercii, cujus indicium est, quod certo ac proprio nomine appellantur, ut hoc explicat Do-nell. lib. Ia. comm. c. 9. Nimirum etsi nomen ad essentiam aut vim conVCntionis nihil facit, vim tamen ejus arguit a posteriori. Utilitas fecit, inquit Donellus, ut conventio esset in usu Communi : usus conventioni nomen peperit. Utilitas causa est obligationis constituendae, nomen indicium αnota constitutae. Aliter hoc explicat Grol. lib. a. detur. beli. Opac. c. Ia. n. 3. putans contractus, qui nominati dicuntur non tam ideo sic vocari, quod proprium nomen habeant, quam quod ob usum frequentiorem vim quandam &naturam acceperunt talem, quae etiamsi nihildbstum sit specialiter, ex ipso nomine satis possit intelligi: unde etiam certae de illis proditae fuerint actionum sermulae, cum in caeteris contractibus

. minus

116쪽

DE PACTIS 'Tminus frequentibus hoc tantum ines.set, quod dictum & factum erat s ac proinde non communis aliqua & usitata, sed accommodata ad ipsum factum daretur formula, quae ideo pra scriptis verbis dicebatur. . Atque hanc explicationem juva- Ie videtur, quod permutatio, quamvis&ipsa proprium nomen habeat,a numero contractuum nominatorum CX-

cluditur. I. I. g. a. 1. de rer. permunquanquam sunt. qui credunt contractui do ut des nomen permutationis inditum tantum per abusionem, qua tenus contractus ille ad permutationem directus est: nam proprie permutationis nomine significari mutuam ipsarum rerum mutationem Sc transaditionem, ac proinde non tarsi contractum , quam modum acquirendi dominii , & alias omnes poene contractus Velut permutatione quadam constant. Ut ni sit, constat permutat. onem innumero contractuum nominatorum non cen seri.

s. Sed neque actio,quae de aestimato

proponitur, descendit ex contractu aliquo nominato, sed eo, de cujus nomiae ambigitur, & negotio, quod partim

117쪽

98 ARN. VINNIus venditioni, partim locationi , partim mandato simile videtur. l. a. F. de asi-mat. Ideoque nec actio, quae ex hoc contraini datur, proprio nomine praedita est, quanquam nacta est aestimatioriae appellationem, quod sit de re, quae aestimatδ vendenda data est.

6. Illi autem toto coelo errant, qui etiam transactionem putant contra-inim esse proprii nominis; quippe cum

transactio nec nomen sit contractus, nec contractus species. Etenim si propriὸ loqui volumus . non habet se contractus ad transactionem , ut genus ad speciem, sed modus est transigendi:nam interdum nuda pactio transactionis causa intervenit, aliquando stipulatio, quandoq; datio aut retentio. l. cumproponat. ΣΙ. C. de pact. l. a. l.pact. Is . . de transact. l. o. I. ut re*onsum. I s. l. a apud. as. ιprofundo.33. I. transactio.38. C. eod. quae diversa sunt ab ipsa rean Lactione & terminatiove litis. Unde cum proprie nostri loquuntur, dicunt pacto transigere, pactum, conventiΟ-nem , placitum transactionis causa intercedere aut interponi. d. l. cum proponas. a I. C. depact. l. F. isdecerta.RI. C.

de transactas insitura. a Jr 1. de in s

118쪽

DE PACTIS. 9'telam. Modi autem transigendi non sunt genera transactionis:& per se considerata. transactio diversum quid esta contractu, cui etiam opponitur in Lδ. I. 3. F. depaci. 7. Posterius genus earum erat conventionum, quae speciali nomine carent, sed quibus praeter consensum subest causa, ut hoc exprimit Iurisconsultus d. l. r. f. a. F. hoc tit. Hae conventiones eo quod nomine carent, dicuntur contractus innominati, pariuntque& ipta jure nostro obligationem Mactionem 3 non vulgarem quidem &usitatam , sed in factum praescriptis verbis. d. l. a. hoc tit. l. r. sepass.f. de prascr. verb. Sunt autem hujus generis contra tuum species quatuor, dout des, do ut facias, facio ut des, facio

ut facias. l. s. pr. d. tit. quarum tamen cx una illa, facio ut des, non tam civilis incerti praucriptis Verbis actio, quam in factum praetoria dari videtur , aut si dolus aliquis arguatur , de dolo. d. l. s. I. g. l.solent.Is. in M. d. tit. i. . C. de Al. Sed haec non sunt hujus loci. Illud tantum hic invcstigandiun 'est , quid nomine causae Iurisconsulti

119쪽

Io O .' ARN. VINNIus entione innominata, cui modo cause subsit, actionem nasci.

8. Et quidem de causa finali id intelligi non potest, cum in omni conventione paciscentibus finis aliquis propositus sit: neque de causa impel-' lente seu ea, quae paciscentes movit ad conveniendum, ut quidam somnia ve-Tunt : nam etiam in conventionibus nudis, quae opponuntur iis, quibus cau

sa subest, aliquid est, quod paciscentes

impellat ad conventionem ineundam. verbi gratia, placuit inter nos, ut tu mihi certam pecuniae summam dares,& ego a lite, quam tibi movi, discederem ; aut ut invicem servos nostros permutaremus: hae conVentiones nudae sunt, ut proinde ex iis non nascatur actio: l. cum proponas. aa. C. depacy.lsive apud. a8. C. de transact. l. 3. C. de rer. perm. negari tamen non potest, quin alicujus rei contemplatione moti hujusmodi conventionem in iverimus, nimirum quia ego malui accepta certa summa a lite discedere, tu dare, quam incertum eventum expectare litis: quia . ego malui habere tuum servum , tu

malui1hi meum. Ac de similibus idem judicium esto. Sed quid cunctamur

120쪽

DE PACTIS. I Icausam accipere pro datione vel facto ad conventionem sive statim sive postea accedente, seu pro implemento ab alterutra parte, nempe quando prae ter conventionem quid datum quoque est aut factum ab uno 3 qane Iuris consultus Graecus responso

ροι αγωγαί. i. His sic. conventionibus

nominatis in iuncta sunt Θ illa , quae nomen quidem proprium nacta non sunt;

raterum generali nomine contractu appellantur , cum prim aliquid datur vel fit, ut vicissim aliquid detur vel fiat, vi delieet ut justa paciscentibus causa subsit. Nascuntur enim is ex his utiles actiones. Atque hinc est, quod cum pactum nudum sit conventio innominata causam non habens , Graeci id definiverint , Αὐίλοι μύη στοηγή in nmς , &co ex quo etiam simul apparet , eam con Ventionem, qua ' causam habere dici-- E 3 tur,