장음표시 사용
121쪽
Io 2 ARN. VINNIustur, iis esse, quod ipsum & Paulus indicat l. s. in . f. de Irascr. verb. ubi ait pactum nudum non esse, quoties certa lege aliquid datur;& aliis innumeris locis significatur. I. s. Ier tot. 9pass. F. de prascr. verb. l. divisionis. s. F. hoc tit. l. o. l.siprofundo. 33. C. de transact. l. 3. l. o. C. de rer. perm. Denique hoc idem quoque sensisse Ulpianum in d. l. 7. I. a. hoc tit. ex his ejus
Verbis perspicue patet ii Sed is si in
alium contractum res non transeat Utramen causa , eleganter Arso Celso respondit, esse obligationem ; ut puta dedi sibi rem, ut mihi aliam dares: dedi , ut aliquid facias. Cum autem nulla talis conventioni in nominatae sibest causa, ex ea, utpote nuda , negat obligationem nasci. d. l. 7. g. sed Gem. . Aio aurem conventioni innominata. Nam in conventionibus nominatis, si requisita quaedam adsint, ut verbi gratia in venditione & locatione , si de pretio aut mercede convenerit, etiam ante quam ab altero contrahentium quid praestitum sit, obligatio nascitur. 9. Iam exemplo rem declaremus ;COnvenit inter nos , ut ego tibi Stichum darem , tu mihi Pamphilum.. Haec
122쪽
DE PACTIS. I 3 Haec conventio nuda e1h consistens intra terminos puri placiti, licer utesque nostrum certo intuitu talem conventionem iniverit; ego, quia malui habuere Pamphilum ; tu , quia Stichum. At si aut ego a mea parte , aut tu a tua dando conventionem implesti , hic jam conventio desinit esse nuda, & terminos meri placiti excedit. Ιlla autem datio ad conventionem accedens causa nostris dicitur. De facto ad conventionem accedente idem judi. cato. Paulus negotium vocat. l. solent. Is.F de prascr. verb. Ulpianus in I. rss. de Urm. act. negotium civile, id est, tale. quod ad conventionem alioqui nudam accedens constituit -άλαγμα, unde
obligatio quoque & actio civilis. Atque idem fere in. hac re explicanda nobiscum sentiunt interpretes nostri cum
veteres, tum receotioreS pene omnes.
Quorsum ergo tam operosa hujus sententiae confirmatioὶ nimirum quianu, per non nemo contendere coepit , ex contractibus in nominatis etiam nulla datione aut facto interveniente jure conventionis oriri obligationem, eamque essicacem : quanquam ex ea non
123쪽
F 4 ARN. VINNIus ex conventione pristitum fuerit: cams in autem apud Ulpianum d. L 7. f. a. o . hoc tit. non significare dationem aut factuin aliquod intcrveniens , sed causam praecedentem, quae paciscentes
I o. Ego vero non video, quomodo haec consistere possint, ex conventione nasci puram & essicacem obligationem , & tamen ex ea obligatione essicaciter agi non posse. Utique enim e
ficacia & vis obligationis consistit injuris vinculo, quo necessitate adstringimur ad aliquid praestandum necessitas in eo , ut nisi obligatus praestet, quod debetur , jure judicioque experiri cum eo hoc nomine liceat, invitumque ad pra sandum compellere. Ac proinde posita pura & essicaci obligatione , necessario quoque ponenda est essicax actio iacum secundum regulam Logicorum qualis est causa, talis quoque sit effectus.
II. Ut ecce, emptio & venditio contrahitur simul atque de pretio convenerit ; & quia hinc statim oritur mU- tua & essicax obligatio, statim etiam, licet nihil aliud intervenerit, ex ea obligatione agi potest, modo offerat
124쪽
DE PACTI . Iosactor, quod vicissim eum pr stare oportet. l. Iulianin. 13. f. terri. S. I. qui pendentem. as. F. de ant. empl. Pari ergo
ratione, si verbi causa. hujusmodi conventio in nominata, Dabo tibi Stichum, vi mihi Pamphilum des, ae que statim re adhuc integra essicacem obligationem pariat, etiam ex ea statim & cum
effectu agere poterit, qui Stichum dare promisit, modo ille paratus sit Stichum dare. Atque hanc quoque esse
apparet mentem eorum, qui asserunt ex conventione innominata obligatio-
nem statim nasci, ex qua etiam agi possit , quanquam cum effectu non possit , nisi postquam ab uno datum quid sit, aut factum, quia ad confirmandam sententiam suam utuntur CX-emplo emptionis & Venditionis, ne gantque ullam. esse circa productionem obligationis & actionis inter con-yentiones nominatas & in nominatas differentiam. Videamus igitur, quam vere & rationi juris nostri convenien' ter haec dicantur. Et vel uno exemplo locationis & conductionis demonstrari potest, quam parum haec juri nostro
sint consentanea. Locatio & conductio contrahitur nudo consensu simuIEs ac
125쪽
ios ARN. V IN NIV sac de mercede pro usu rei danda convenit: atque ut hic ex sola conventione, nulla re interveniente oritur obli vatio, ita quoque conductor nullo in praesens dato aut oblato experiri cum 1 ocatore essicaciter potest , ut praestet frui, quod conductum est, licere. l. 9. l. Is. g. r. l. si fundus. 33. t. ct hae distinctio. 3s .F. locat. at ex sola conventione in- nominata agi cum effectu non posse fatentur ipsi adversarii: qui si pro firmamento suae opinionis non tam exemplum emptionis & venditionis , quam locationis & conductionis attulistent, fortassis ipsi deprehendissent errorem suum. Caeterum nec oblationem vim implementi habere in contractibus in- nominatis ostendemus postea. Ad haec
perperam inter contractus eas etiam conventiones in nominatas numerant, 'uae terminos conventionis non egrediuntur; quoniam conventione S innominatae datione demum aut facto interveniente si ve con-eractus esse & appellari incipiunt: quamdiu autem res adhuc integra est, nudae tantum sunt conventiones, ex quibus nec obligatio nec actio jure nostro nascitur, ut supra satis abundeque
126쪽
D E ' Ρ Α C T I S. Io demonstratum est. Sed fingamus obligationem& actionem ex tali conventione nasci solo jure conventioniS, quae
actio re adhuc integra intentari quidem possit, sed non cum effectu : qua ergo erit ista actio nimirum praescrip tis Verbis, inquiunt.1α . QAod si porro quaeras, quomodo formula actionis praucriptis vestis, quae in faetum componitur , & rem gestam demonstrat. l. o. in .. C. de transa 3. accommodari possit ei, qui nihildum fecit, aut praestitit, respondent pro varietate conventionis formulam poste concipi, & conventio- .nem reserti ad unumquemque cx his quatuor articulis, do ut des, do ut facias,
facio ut des, facio ut faetas ι quippe hos
contrachiis, non ita vocari ratione conventionis, sed impletionis, eo quod ante illam nulla cum effectu actio ex iis intentari queat. Igitur , si eis credidimus, hae conventiones dabo ut des, dabo utfacia, &c. referendae sunt ad illas do ut des, do ut facias, &c. Et verbi
causa si inter nos convenerit, ut ego tibi decem darem , & tu servum tuum manumitteres, potero re adhuc inte
127쪽
aog ARN. V IN NIVsctum & rem gestam compositis, in quae& praetor judicem det hoc modo, Silaret Mavium decem Titio dedisse ea lege, ut servum suum Titius manumitteret, neque Titius manumistat, tum Titius damnetur. aut contra; Si paret
Titium servum suum manumisisse ea
Iege , ut decem a Mavio aeriperet &c. Si aliam excogitent , quae oblationisdunt i xat, non dati aut facti mentio . nem habeat , ea nullo modo poterit Convenire formulae praescriptis in factum verbis. Sed nec illud verum est, quod alupi contractus do ut des, do ut facias, &c. ita vocari ratione impletionis tantum, non con VzntioniS . nam
verba illa do ut des manifeste etiam conventionem exprimunt, sed praeter Conventionem adsignificant causam quae conventioni subest, si ve negotium intervemiens , quod fundamentum est σαμαΜαγμαὶ , essicitque, ut conventio amplius non sit nuda,.& ex ea nascatur civilis actio. , I 3. Cum vident etiam in textibus
plerisque, qui huc pertinent, expressim
negari in conventionibus innominatis nudo solove consensu obligationem constitui, & nominatim, ut alios praeteream a
128쪽
loco Iurisconsultus diserte ait, permutationem demum ex re tradita initium obligationi praebere , confugiunt ad nescio quam distinctionem , qua non observata ajunt, quotquot sunt & fuerunt hactenus Interpretes, hallucinatos esse : nimirum aliam ajunt obligationem & actionem nasci jure conven- 'tionis , aliam ex perstimone & secundum perfectionem contractus ἱ qua distinctione adhibita facile quivis ex hujusmodi laqueis se possit expedire. Α-junt igitur in L Ita .f. aef. derer. permut. Jurisconsultum adscribere rei traditae initium obligationis , quae est secundum perfectionem contractu S , non quae Oritur jure conventionis. Non est mirum interpretes omnes hic hallucinatos esse, qui tam subtilem distinctionem, & quam ipsa ignoravit antiquitas, non observaverint. Sed serio. Paulus in ael. I. s. a. initium obligationis in permutatione adscribit rei traditae; ergo nullam adhuc ante traditionem natam esse intelligit: alioqui non initium obligationis, sed obligationis jure
conventionis antea constitutae perfectionem , aut essicacitatem traditioni
129쪽
attribuere debuisset. sequitur mox apud Paulam , alioquin si res nondum tradita sit . nudo consensu obligationem constitui dicemus: quod in his duntaxat receptum est , qua nomen suum habent,
ut in emptione, venditione, conductione, mandato. Ecce negat Paulus absolute,
nudo consensu, id est, jure solius conventionis, ubi nihildum praestitum est, ut ipsa verba ostendunt, obligationem constitui, praeterquam in con Ventionibus nominatis r unde perspisue liquet , Paulum in conventionibus in- nominatis productionem, constitutionem , initium, originem ipsem obligationis adstribere rei traditae; falsumque esse, quod 1lli asserunt, ex conventione esse obligationem & actionem, ex datione, numeratione, praestatione, quod cum effectu actio moveri possit. Q in hoc ipsum etiam pugnat cum eo, quod rei traditae originem adscribant obligationis, quae est secundum persectionem negotii, quod contrahitur: nam qui hoc dicit, ultro fatetur ex datione , numeratione, praestatione oriri obligationem, adeoque hanc obligationem esse effectum, & filiam, ut ita
loquar, dationis, praestationis dic. illa obli
130쪽
obligationis hujus cauiam & velut matrem : quod passim tamen negant soli conventioni vim tribuentes obligandi. I . Ajunt mirari se, quod adversarii aliquid praesimi in I. 3. c. de rerpermut . cauce suae quaerant. & quare quia, inquiunt,placitum permutationis in d.Ly. pro nudo pacto de permutando sumi tur, id est, eo de quo non constet, an deliberato animo factum sit. Verba Imperatorum in cl. 3. sunt haec; Expla- ' cito permutationis, nulla resecuta, constat nemini actionem ecmpetere, nisi fi-pulatio subjecta ex verborum obligatione quaesierit partibus actionem. Verum est
hoc loco agi de pacto nudo , sed pactum nudum Imperatores intelligere, quando non constat de serio animo, commentum est, quod ex ipso textu satis evincitur. Negant simpliciter Imperatores aliter aetionem re nulla secuta ex placito permutationis compe
tere , quam si stipulatio subjecta siti
ergo ne tunc quidem , cum constat deseria voluntate paciscentium. Hoc , enim Leontius proposuerat, placuisse inter se& adversarium suum, ut inviocem res quasdam permutarent, quae