장음표시 사용
301쪽
hontinem hominis interess, descendere, mer ejusmodi ambages cui vis hominis in hominem potestati ossicium implicare, quasi ne perivisque potestatem sialierum habςns , reliquis bonis omni biis,sorumque complas entiae oburicius sit uti lyra ni riosam e te cumque o cios moderamine lam cercei,t: Saltem id at tendisse velim, quomodo homo quivis, qui potestate pollere in ρli una potest, saltem communis humanae cognationis ratione,eiuem non potest,pn ad ossicia humani tytis adstri eius esse : Et siquidem minus ad practaqda alia, saltem ad illud humana illius cognati ni tonsequens quo homine homini insidiari nens es fa .Quamvis si ad solium sublimius hic mente colleveris, propter id, quod tu hic tertii interest,faciij quoq; pateat descenso, ad remissionem mitemve exactionem centum nummum, lyos qyo is exigere. pcuest te in habes effectu, ut lucrari habeas, ne & tu ad ultimum usque den rium exsolvet habeas, in haec qyae debes pondo mille b). VII. Potestas hominis in res orporeas alias praeter homi nem, quomodo cum officio possit esse coniuncta, di quidem ipsius,
rei intuitu eam sonsideres, haud parite liquet, nisibri aliq i ossietositati simile illi eli assingere, quae in viva animo ita est Verruntamen quia Dipsa hφcce ho Rinum in insensit ilia Acir a mnabilia rerum potessas, plurimi cum respeetu atque attingenii a ad personas coniuncta est, ita utilia per ejusdem exercitium modo&damno possint assici;&x roperante dicta cons3 t. in rorespectus Q ininum potest i similia re modumss., u. condita, forsitan minus admitationis habe si etiam is qῖεθνῆ . prim ri in alias in rem sunt, pqtestata us, ratione' onicios e valitatis appr es a m posse esse,adinittas; per illa J Cior iun noratio nes, quibus quae jure pyblic' civili de gentium libero multu move
pi ος dat si iacui alienis rebu3set iii uendi ita ad limit tu ut usurpatio fiat i sinu inuessanti.ι f. cum sub imissione inti
cum demortu8Ium cap tu ingre sex foetu, demox tuarum vinea-
302쪽
fundum, ad modum reali itur F . imo ea penae deuique asseritur, ρbὸmcir is, reipub neqnis ress.1 male uratur c sed haez nune transmittimus b)ti, bis uti similiter illud, quomodo qua hominis erga Deum vasis a. .st biscunque potestas est, plurima sui parte ossiciosa siti. magna, Poἡ quae erga caeteras spirituales bonas naturas.' Minus auten etiam i, ἡ λ ,st nunc, quando de ossicio humanae potestati conjuneta disquisitio ἡ
est , libet referre, de ea ossiciosa ratione, quae Dei aut alterias natu jbis tae potestati confinis est velane in VIII. Hoc autem ex dictis prorsus clarescere existimem, quomodo omnis hunaana activa vita ossicio sit perfusa,&ita aqhidem perfusa, ut ipsa, eandem pertransiens, hominum agendῖ potestas, quatenti, citha homines occupata est, cum ossieto metia.osaque ratione quidam affecta temperataque, imo partim penitiis; l ac contractaque sit a qua quidem ratione, quia potestatem libitit ossiciosam dicere, sequitur, quicqvid hoatinum in homines potestatis est, id si non strictiori se item aliqua ratione ossiciossim Sic ad hisd, quoad eErs ipsa manu itam in vita attentione ni met uti qui h/ci ubicunque aliquid alicui potestatis in quem quosve competare ponitu proximum continuo est, siquidem illam pol statem t Redis cernere velis j vitta quod ad libertatem ejus attendendum est, quaerere ae intueri, quousque vel terminetur eadem et Unpellatur j Seio . - δε est fortassis hoede illud, in quo maxima IX. Pero fi liim hoc' modo jugiter accumbeiis testati his manae, non sublatum eo Cc genere, multam ipsius bitrariam liber fatem quin pari amplitudine eandem ei diffundere potius exi istimem. ndo nimirutri vicissim deprehenderellae , omni οTeios Eclosiaeque nec ossuatriale aliqvid libertatis adjae e re atqetita hoc se te potestatis, quatenu ex principali sua causa, puta, cpm po-
hon videri dari potestatem hunaanam, etiam plurimo cum arbi-itio liberum, quae non sinon ipsa octieios usi saltim aliquid os Oola ficii
303쪽
ta dii ficii admistum habearita, ut non tantum cujusmodi suprata, a quoque in genere delibertate&qualitate servili adnotabatur ci uno subjecto possit cum hoc consistere; sed etiam quod illa circata
idem subjectum exercenda, ab hoc quodammodo afficiatur, condirigaturque prour xxistimem, per adducta post patere. Caeteam ad hoc tamen porro attendendum putem potestatem, quatenus arbitrariam hanc libertatem in ea respicimus, diversimode petr
tionςm ossicii confingi magisque minusque contrahi trahique . Quomodo extra dubium est, plus habere arbitrarii illam quamli- et potestatem, qVae ex mero magis jure permissi vo est, veluti est acceptandi beneficium utendi sua 'vam quae vel tota vel principaliorem sui partem ex praecepto uris simul descendit, cujusmodi est, venerandi parentes tiliorum, jurisdicendi, administiandique, magistratuum, suscepta procuratoria potestas ac similes. Λicissim plus stringentis trahennsqye officii huic generi , minus illi inditum esse: eoque etiam magis hoc quam illud insigne ossiciosi V ereri. De genere potestatis officiosae, &Avo modo universum disserat, quamve extensionem habeat per vitam forsanie diri hic satis constat ordo ν id ςri posset reqyirere, ut nunc Π dilue perlustremus specie=hujusdem, eas imprimis, quae m aximam in vita attentionem momeptumque habeant. Verum quia q ae in his laxioris sunt arbitrii, veluti,.pter familiam patria, maritalis, dominicaro personas serupti extra familiam in sexiet tibus,civiliae reliquis, imperans, item crediti exigendi, popestatis; similitero domipium in res cum partibus facultatibusque homogeneis, potestasque acquirendi quia hae inquam potestates ex alio distributionis capite per hanc tractationem suam sigillatim animadversionem sortiun tur hic de illis agere non attinet uti nec de illi , quae ex altero genere strictissimi sunt ossiciis quoniam partim luculenter satis illa natura pervidebitur ex iis, qua de ipsa obligatione ejusdemque ra-
νμVd tioneae causis inferius b proponenda erunt, partim etiam in iis nobis sunt, quaeliberioribus illis potestatibus visa fuere satim ex ισMq. singula capita cc subjicienda saltem quae mediae eonditionis sunt, Lb. 'uxta notabilem libertatem ossiciosae potestites, hunc videri posse suit vesteoccupa cliacum utardeo hic agendum foret de jurisdictiones s
304쪽
mon riseu jus dicendi facilitate,devariis magistratuum officiis,publiciscite muneribus, imo&de privatis procuratoriis , negotiorumque gestoriis, functionibus, prout praeiri videmur a Iuris civi- Iis compilatoribus de iurisdictione,de muneribus, reliquis, tum in genere,tum per species' partes tractationem instituentibus sis . D ss. Sed quia major horum omnium amplitudo est, quam nostrum ..hb. Lerro. nunc patitur institutum, in hisce, loco modo quo pertineant indi C.Dαιά. ali. cato, fontes,in curiosium interpretum laborem nunc suspicimus,de eaetero eas transeuntes Tantummodo, ne exemplum desit loco, unam tutelam, carpemus ex numero,ejusdemque schema suis quasi primis lineamentis appositum dabimus; quando Sillam dignaliabuerunt juris nostri auctores cultissimi, cujus pleniorem tractationem in compendiosaac maxime methodica iurisprudentia ' Isi'.
TΠTELA EST, ut Servius definivit, uuae POTE AS e G Aturiis capite Ebero adtuendum eum, quiper aetatem e tendere neqvis eod. Non libet hic disquirere, quare Servius in hac sua definitione ver d Da M. bavi aepotestas conjungar, cum unum videri possit susscere faci Laenox lactse id indulgeas eloquentiae romanae, simili figura, etiam in aliis ju 93. Ins. D. ris nostri textibus sese insinuanti d);&pari quidem in hoc nostrae ordi. mnabundantiae, qua eodem effectu simplicissensus verbaa Iachi uti ad GDid. Gemaut solemus conjungere,iteq; ut illaij-er potesa te N edo γ)J.i.qrit una, Bervale. meque etiam torqueri velim, indagando, 'Vod si elut rinam caput liberum hie intellectum velit ICtus, ipsusne tutori an posse. Ins de pupilli, subjectivene, an objective id accipiendum sit; utriqVe per tui. I risonat, ut tutela locum habeat, caput liberum facile asserens a servin Ins.qui estis. tu te etiam prae tutore gypupillo a patria potestate io ad quem ut Μ pos Iurisperiti hie etiam potius adeo videri possunt respexisse, quando de his dii rostituam de capitibus personisve subjectis potestati familiari do sui et ahen. minicae patriaeque egerunt, de iis, tutelae jus aggressuri, a clusos sese re. Udp .L. praefantur si quae ab hujusmodi potestatibus jure liberi sunt cae de ut xi Δ.terum&reliquis per se in hac positione claris, id saltem apprime pr. notari velim, constitui tutelam a Servio, d qui eum sequunturta, Oori, in v
305쪽
in sene te POTESTATUII. Cui si adjungas, quibus eadeJurisperitis de tu OFFICIIIJfappellitat ut is habes,id geny ossicii, quod insigni cuidate abr. potestati est 6j si istissim v, illa potestatis specie, quae notabili mo-LC.qran do ofiiciosa est. Quasin rem,quado ut supra adnotavi,juris linguaeq;mul tui . . romanae peritissimi unctim verbo IIlINERIS' videntur exprime-fug. pol. σέ, re velle , , re etiam in ipsa hac specie,saepissime faciunt b in prae- Hl./.f. At terea ille, nix tibi uris existens, per aetate se defendere neqvit, idem f. .d Nncr ipsis e T,' Viptis r. liuid quod praeterea eo ipso, quod potestatem aut honor pr nnutius dicis, intelligens per civitatem administrandum,autrubii Τ. de excω eum aliquid jure civili datum ae permisium dicis datum constitui. π tutumq; scilicet, quatenus officium, permissum quatenus potestas: sors in retentis necessariis, rejectis autem etiam caeteris, Servio abundantibus, haud invenuste definitionem ab ipso propositam contraxeris; dicturus; TUTELAM ESSE MUNUS TIZENDI pip ILLUM. XI. I i considerentur, quae per ostionem hanc dicunturiis
1 lib. . N A manudu tore Philosopho e partes ejus singulae discutiantum, V I ivs h.e ipsa tanquam nominares in definiendae constitutae rursus de c p usim finiantur, earundem propria I accidentia pervestigentur; facta ad ipsum subjectum primum, quod tutela hie nobis est applicati
ne omnium; ut opinor, tota de tutelis materia commodissimant
hab re, potest, faciliorisque conceptus raefationem. Eo ipso quod ponitur objectum aliquod tuendum, dc munus tu elidi, supponitur aliquis, cui hoc munus tuendi est, qpi eam vim ac potestatem in obje' Alamisi impersonam habet, dc in genere, exi a re nomen accipiensqVU ultor ars defensor d), de in specie, quatenus usu cum pupillo tanquam speciali corres ato cona ponitur, tutor munus ipsumtutela ap . pellatur. Perlona cui bono munus hoc constituitur, cujusve tutelae tutor occupatur pupillus hic audit, quem ita nobis describit
trispotestate se aut morte aut emancipatione brevius sorte tantundem effectu diceres, phra 'similiter legitima,pupisius impubessu D ispersona. Et nempe ad duo circa personam pupilli notabilia, utraque descriptio videtur recidere uti videlicet, siqvidem talis haberi debeat, cui maximopere competat tutelae subdi ὁρμι uris, sen
306쪽
eu libera a potestate patria,mide de dominica iit,de impubes adhuc existat. De priori res expeditae rationis videtur psiς, eoqFejurςςi viIi facile comprobationem nacta a): cuin potestas patii aut do minica in aliquam talem pupillarem personam,per liberiorem,qua
ipla pollet, manu, non videtur compati posse extranei privatili O
minis in eandem personam, aliquam talem 'o testatem, qualis tute V IM 'Ia est ne dicam totum tutelae munus in subsidium videri conititutum deficienti paterna cura dominicaeque provisionis. ET autem in pupillis tutelaribus non tantum, qui juxta adducta ICti positio item , impuberes in potestate patris desierunt is esse A sed Sc quae desierunt in potestate dominica esse , alibi adnotant ura civilia , ubi etiam patronos, horumqV libς rQ. a P t. Ide Di lagitimam hujusmodi libertorum tutelam vocant f. NQtari sat bis tot. autem obiter debet verbum pupilli interea, quatenus extra parti
eularem ad tutelam respectum verseris, habito solummodo ad ae γ να ratem intuitu, quemlibet dici impuberem, etiam H in patria aut dominica potelia te lit constitutus c): quo pertinet derivati no in P oro b G bnis pupilli a pappo sive puppa, quod parvum puerum denotR his Et in hisce quidem terminis etiam hactenus cernere est, ς πῆ xx tilii, ad consistere praemissas definitiones pupilli, quatenus videlicet con
habemus, nos cum respectu ad tutorem tutelamve pupillum hi accipere, more alias per civile jus usitati simo, os, S. XII Quod autem praeciseisnpuberem aetatem, annis, in ma ribus Matuordecim j foeminis duodecim circumscriptam e ro mana urispositio sub tutela, quam talem proprio stricteve dictam ibi, cupit concludit,&hanc illi sol tim applicat id huic nomotheticae 'peculiare ρ liqvid est uti videtur, inde ei ortum, quod haec atas prius ipsi fuerit de Oait pro habitudine ad nuptias obeundas irvam quidem antiquitatem vel ipsa illa in legibqs cum maiculina, foeminea pubertati scoposita colignatio mulipties innuit, qua G. fDr.' ominae hujus qualitatis, viri potentes appelli tantur j P. Nimirum nupt. l. provisum sorte, cum tutelaris potestas majorum virium ampliorisque Ins Zypio libertatis erat in person m bonique tuςnda, hanc non adeoqVR tui. d. drarpeiae alii cui cyn syse novam sibi Ocaecu jMς famili ad pr.I.d. canit
307쪽
constituere, aut in ea esse eoque potius congruere, ut propter
ipsam hane contingentiam strictior illa ac potentior tutelari pote itas, vel cessaret penitiis,vel etiam nomine&omine in indulgentiorem commutaretur, quae scilicet de cura diceretur,& reapse qualitas munusve est et plus officii, minus potestatis liabens. Quam tamen ipsam muneris speciem, si quidem non tam vim Romani abusus, quam ipsam proprietatem vocis intueri velis, omnino subi telari genere comprehendes. Et si hoc; absq; dubio simul si nonomε saltem objecium ipsum muneris tutelaris ultra pupillos, personas infantiae vicinas, ad alias quoque personas extendes, quae simili ratione ut pupilli aliena tuitione indigent, nempe omnes eas, quibus romana legitima sedulitas curatores constituit a); puta majores et .n it t. f- μ' annis furiosos, prodigos, mente captos, mutos, surdos, perpetuo niat fur Prori imotbd laborates,& si qui sunt praeterea alii plane cum hujusmodi uim ex r extensione mores nostri juraque propria, vel ignara , vel negligen min.ἀavd c tia subtilitatum romanarum, tutorium munus, nobis dictum die
Dormiuidsmaist solent accipere. Et nescio quidem, an ipsa
vox pupilli, ex more, quo per similitudines roriam nominum translatio a re ad rem solet fieri, etiam reliquis perii, ni tutelari uitione indigetibus, puberes licet sint,acco inodari possit; Certestu tot is no- me deprehendere est etiam ab antiquior Romanorum Nomothetica ad alios quoq; quam impuberes protri stum esse, veluti scena 'o nas b) imo communem utri u ove naturam reii videri pot- p est urgere, quam utriusque mundiis commune fundata .entum rationis, quare utrumque constituendum sit , a Ctis ipsis facile observatum sontica nercipe personae infiimitas, qua se suaque ipsa tueri non pol st, eoque alterius ope ac tuitione prorsus opus habet,
c)β. die si ut salva sit. Hanc I iistinianus de tutela impuberum ita effert c rtis tu puberes in tutela esse, naturali uri convehiens eu ut is quiperfecta ae duransi. non eΠ, alterius tui e re istor De aetate pubere infra vigesi- cunti mum quintum annum constitiua idem Q Uuli quidempuberes,
foeminae viripotentes usi ad vigesimum qpintum ain num complerum EV. pr. σῆ cumtores acciFi mi, qria siceipubcressint, adhue tamen ejus tutis sunt
s. l. de minor. nota parem priori ratio iem ut sua negotia tueri nonpossut Quibus respondent haec Ulpianiis inter omnes consat, sigile esse infir
308쪽
mum 5 usmodi aratrum consilium, multis captioniί uppositum, mal 'sorum ius diu expositum. - Et ideo hodiZiniane tu saeratem rs anno- humi adolescextra earatorum auxilio rcguntur, nec ante resuae a tui-
Aratio eu committi debebit se. Idem hic de tam iuis ad antiquio. rem romanorum usum ita ait oratores constituunturneminis tu, mimpuseribus, ampuberibis, nota porro ratione nn πργυιeγsex ses insisAmmtem, S propterforensitu erum ignorantiam. quibus gemu na sunt haec Ciceronisi UyMunere omnespropter infirminrtem consilii b in Orat veteres in tutorumpotestate esse voluerunt. Postquam de furiosis& pro Murem prodigis eorumque impotentia sua tuendi dixissent compilatores e V .aecu ut. juris exul plano se , addunt ex Paulo M sederabis dabit proconsul furios eortores ratio)qriarebiusus seperesse nonpessunt. Hosce bos cum Q a. eod. eadem ratione Iustinianus alibi Geonpendio refert, utro S .d. cur. βιrdos, mutos, πqviperpetuo morbo fati/arni Ex quibus omnibus forte haud ineptό colligas, siquidem justa generalitate accipiantur dicta definitionis nostrae, qua tutelapotestis ea tuendi pupillam cisto haec omnia potestatis ossiciique, quae Cti Romanenses partim ad tutelam ipsis propri dictam, partim ad curam, ut quoddam quasi alius naturae munus, tanta sollicitudine ut distincta alias reserunt,
XIII. Tametsi interea condemnare nolim , imo multum aestimem, industriam horum virorum, qua ipsi fere nobis observarunt soli, quam diversitatis rationem per naturae aequitatem huic muneri adferat, diversitas aetatis, aliarumque qualitatum, inpe sonis tuendis Qva modo c*nveniat, ut cura potestasque Ctorum principaliter ad personam sit directa puta ubi impubes adhuc est tuendus modo ad res huc autem omne etiam tmelare munus sese protendere extra ambiguitatem collocat ratio,qua per DI. . Inst sona non bene recteque defenditur, nisi lona ejus defe/adunturhqui testa. tui. majore libertate personae relicta f); qua alii aetati conveniat, et dar. ρή. g. r. iam invitam subire hanc potestatem,alii non item ib)έ. si quae de euvii. g sunt ab iis similia huc illuc diversa annotata, quae, ut disto canda , A utor. pepererunt, configuraruntque diversas illas tutelaris muneri spe dat. d. g.a. decies Tutelam&curam. Similiter laudanda industria, qVa etiam orat. communia utriquet speciei, h. e. universo generi tutelari compe-
309쪽
munerib. συ l. g. ra Ura . tentiae idem subnotare non omiserunt, veluti quod tam tutores, uvam curatores teneantur satis dare , iidem possint te certas obeausas excusve, possint quoq; ut suspecti a munere removerita ,&quae sunt reliqua ejusmodi, quae partim ex natura generis, quo mu- nus est, tutelae applicantur.
XIV. MUNUS', quod ante dixi ex usu peritorum iotestati si cossici rationem in se videri complecti, subjecto nostro loco primigeneris ponitur, unde id facile consequens est , quod si qua illud genus in species abit, attendendum esse, ad quam subjectum nostrum pertineat. Et si que, e Iuniverso illi generi,vel liuic speciei, ad quam ipsum hoc subjectum pertinet, comuniter competentia sunt, eadem quoque huic, puta tutelae, fore talia, donec tarte specialis. fima quaedam hujus in aliquibus monstretur diversitas. Quod pris
anum attinet, quando munera non tantum dis inguantur, civilia .pbulica, a privatis sedin illa quas καὶ Eoa ta munera appellent ue
by siquidem quaeras, cujus dignationis munus tutela hic sit a veteribus habitum; plenae sunt testimoniorum leges romanae non tantum, quod excellentiori muneris nomine saepissime dicatur, sed de quodpiacuerit tuuiam e curam publicum munm esse se , itemque mis Q. ubi quidem notandum videtur, quod si a fine, rationem illam, qya publicum munus aliquod dici possit, aestimare velis, cillumnem ita accipere, quatenus non tam per consequentiam quandam, sed quam proxime publica utilitas est forsan duriusculum videri, tutelam, inter publica munera referri. quoniam fere privatae illae persenae sunt, quarum commodum per hoc munerisIgillatinia quaeritur. Quo fortassis etiam respexit Modestinus 6, quando
non esse reipub munin tutelam dicit. Veruntamen nec vicissimi Ggari potest, utcunque in privatorum utilitatem proxime tendat ejusdem hujus muneris ordinatio, eandem tamen ita tendere, uti quam plurimum utilitatis inde in civitatem universam, h. e. in publicum redundet quando nimirum & cives paterna cura deserti quorum bene multos fragilitas mortalis vitae ibi et constituere ci vitati per id educantur, dcita quidem educantur, ut Sc moribi sacfortianis, olim publice faciendis commodis habiles ei stantur quando deinde Aborum4 aliorum Porundam ansiri inici una bo
310쪽
na publicis quoque subsidiis per idipsum salva conservantur. Vae adeo rationes, praeterquam quod ipsa humanita enixe requirebat, si fiscis Helvibus sociisque infirmis publica ordinatione isidui sebveniri, j. Raetias itis opinor, ponderis attulerunt, uti munus hoc in censum publi- , 9. , eorum ei viliumque munerum collevarent publicae saturis huma- a ιι nitatisque studiosi legistae intelligeqv d requisita i&G-que , Ophil haovibus alias publicais rei pubi munera civilis publica autoritas Idonare solet. In quibus sunt, quod regulariter a Viris non a mk- ὸθὰ
lietibus administretur, viriles adeo ossicium stivi, quod ege, moin ta
re, i remove magi riuum quibusvis ex civibus, modo habiles sint, ,, μὰ .uid ipsum deseratur b), idq; necessario obire habeant ii, quibus de . Ffertur e , nisi forte peculiari publico privilegio vallati, illud , se . 'excusando, declinare possint d); quod porro qui susceperunt plu- .fri
rimaeum ea utione ac industria susceptum administrare teneantur
e ueitra peeuniarium licet damnum proprium qVippe boc meri tib sto, si quid incidit, instaurationem habet ex bonis administratis e . ius,eu privatim per munus hoc tantopere interVitur i , undς ω- shbhbrrsiale, non reale munus esse nostris dicitur II, tanquam quod is, 'per industriam personae, non vero onere rς alii umptuque juidem i. st Ποῦ proprio sit peragendum tibi In ΤXV. Locus hie est, ubi in speeie pluribus ex Iurisprudenti
et me, quo oo nimirum teli amento, ege, acaatione magistratus deferatur, inde specie diversa, testamentaria, legitima, ae dativa o mcli concomirantur, cuiusmodi lunt latisdatio, hujusdemque exa
oto inventarii confectio l), 3. In tione, quomodo scilicet G. certis annis, eerrisque emergentibus casibus veluti pubertate,mota ' γ' Gre, capitis deminutione aliqva alterutrius personae, reconvalescen tectia eius qui per infirmitatem hae provisione opus habuit,conditio μ' ) LqNAre, empore, praeli nati sim , imprimis, quomodo etiam remotio- ne suspectiinj terminetur. . In iis quae arisipe etiam post finem muneris huiuata obl ervantiam cadmit, quatenus in immisu