Onuphrii Panuini. Veronensis Augustiniani Reipublicae. Romanae commentariorum libri. tres recogniti, & indicibus aucti. Accesserunt in hac editione Sex. Iulii. Frontini Commentarii. De aquaeductibus et. coloniis itemque alia veterum scriptorum, .. On

81쪽

ROMANA Diuus Numerianus

a Diocletiano Imp. Lapis antiquus

Diuus N inianus '

Nummus aereus

Diuus Constantius Pius Princeps

a Constantino Imp. filio. Nummus acreus dilapides. Eutropius libro x

Diuus Maximianus Sen. Fort. p

a Maxentio Imp.filio. Nummus aereus

Diuus Romulus

a patre Maxentio Imp. Nummus aereus

Diuus Osaximianus

a Licinio Aug. Nummus aereus i

Diuus Diocletianus

a Constantino & Licinio Inop.Eutropius lib. ix

Diua Helena

a filio Constantino Imperatore

Diuus Aug. Pius Constantinus Max

a filiis Constantino, Constantio, & Constante Aug. Num aereus.Eutrop.lib.x.Codex Theodosianus

Diuus Constantinus Iun

a fratribus Constantio & Constante Augusis Codex Theodosianus

Diuus Constans

Diuus Constantius

a Iuliano Imperat. Eutropius libro x.Symmachus ibidem.Codex Theodosianus F ii

82쪽

CIVITAS Diuus Iulianus

aIoviano Aug.Eutropius lib. x. Symmachus ibidem. Codex Theodosianus

Diuus Iovianus .

a Valantiniano, & Valente Imp. Eutropius libro x. Codex Theodosianus

Diuus Valentinianus Magnus

a Gratiano filio, & Valente fratre Imp. Marcellinus Comes

Diuus Valens

a Gratiano , & Valentiniano Iuniore Impp. Codex Theodosianus

Diuus Gratianus

Diuus Valentinianus Iuna Theodosio Imp.Codex Theodosianus

Diuus Theodosius

a filiis Arcadio Honorio Imp.Cod.Theodosianus

Diuus eArcadius

a filio Theodosio Iuniore Aug. Cod.Theodosianus

Diuus Honorius

a Valentiniano iiI. Aug.Codex Theodosianus

Diuus N eodosius yunior

a Valetiniano III. Imperatore.ex Codice Iustiniani

Diuus Placissius Valentinianus 3

Ex Codice Iustiniani

83쪽

. is Virginum Vestalium institutionem Dionysius libro secundo,Liuius libro primo,& in Romuli & Numae vitis Plutarchus, Numae Pompilio, quemadmodum pleraque alia sacra tribuunt. Alii vero sui tradit Plutarchus inter quos Virgilius est, vetustius id inio stitutum putant; ipsum enim Ilio,&Troianis manasse scribunt, posteaquam Palladio potiti sunt. Easque ex Troianis ad Lauinios primum, deinde Albanos, postremo ad Romanos commigrasse. Virgilius II. Aeneidos

Sic manibus Pittas, Venamque ξοtentem

eternum ite adytis effert penetralibiω ignem VelSae enim ignis perpetuus dicatus erat,a sacris virginibus custoditus. Eam autem terra esse quidam credunt,alij vero Vestam nihil aliud quam purum ignem

esse arbitrantur. Aliuiorro eandem, quae & Opis,&cabeles omnium di orum male dicKur, esse opinatistat. Cur Hacra vigilem scilicet ignem, cum virgini-.bus,penatibus,d palladio Aeneas ex Troia in Latium tulit, & codito Lauinio Vestae aedem sacrauit; in qua etiam haec sacra codidit. Postea Ascanius condita Αlba longa templum Vestae aedificauit in montis Albani parte,cui suberat lucus in quo Ilia sine Rhea Silvia Romuli mater compressa est. Vestae enim ministrae perpetuam virginitatem sert abat. Nam mos antiquus 3o Latinis fuit generosas, &castas virgines legere in Vestae ministerium,quod idem obseruasse Romulum . quidam tradunt, qui castissimas sacroru caerimonias,

84쪽

CIVITAS H

ri auctor est M. Varro, instituita temploque Vestae excitato,Vestales virgines legit. QTmqua alij ut di-xh non Romulum,sed Numam Pompilium eiusmodi instituti auctorem ferant.ERo porro existimo Vestalium sacra antiquissima quiJem, S longe ante aptum Romusium suisse. nam Ilia siue Rhea, virgo Velialis fus ipserum scriptorum testimonio. Nuin cro ipsum templium Vestae c didisse, quum id sacerdotiua Romulo neglectum fuisset, domesticae calamitatis recordatione )praescriptum virginum numerum Ordinasse, rationem & tempus quibus capi deberent addidisse,honorem,delinquetium poenam,& postremo omnes Vestalium caerimonias statuisse, quibus apud

Romanos eas teneri mo s fuit; quae ante Numam nequaquam ita accurate obseruata fuisse crediderim. Na is Vestae templum circulari effigie in foro inter Palatium & Capitolium ex antiquorum Latinorum & Albanorum ritu aedificauit.& Vestae sacra, vinemque Demetuum certis quibuslam virginibus ale te is tras si petist dienda nispo perpeturia Sis Velitae

v retinibus ustodiam ideo veteres commisisse tra itur , ut puram & incorruptam ignis substantiam , m-qvilatis item integrisque corporibus commendarct, sue quod sterile& in cundum esset scitae virginitas aditingerent. Ideo autem in Vessae t plo pcrpetuum ignem seruari voluerul,quod veteres nihil aliud Vestam esse existimauerint, quam purum4gnem, Vel quod Vesta eadem esset quae& iis, quae medium orbis locum obtinens, igneos gibbos ex seipsa emittatat. Itaque nihil aliud a sacris virginibus, quam inextinguibilem illum ignem custodiri quidam putant. Nonnulli ver piater hunc alia quaedam arcanam

85쪽

Vestae templo struari tradidere p5tificibus ipsis, vio inibusque Vestalibus etia incognita. quod ea videre aut audire fas no lit. Juida duo dolia haud magna alteru apertu alteru clusum in Vestae templo utile scributan quisus quid repolitu fuerit. incertu.Alii Palla-aium in eo templo custodiri etiam existim uerunt.. Quoties autem ignis ille perpetuus quouis casu ex-o tinauebatur, maximorum malorum imminentium praesagium erat, idque silper omnia grauia Romani timebant, interitum urbis quamprimum adfuturum existimantes,ut Romae,quum Mithradatici,tum ciuilis belli teporibus, quibus ignis in aede Vestae extinctus fuit. Ignem autem amissiim nequaquam decebat ex altero lene sumere, sed maximis precibus numen. Veliae placantes,multis sacrificiis nouum ex bolis ra-

clus eliciebant. pura& immaculata tiamina ex lagena

aqua plena Solis splendor; opposita, accenta. primus . autem Numa quattuor Vestales virgines legit omne 2 'nobilissimas & patricias, Geganiam, Bereniam,Caia Y ao nuleiam, & Tarpeiam. Quibus postea aucta ciuitate M T. propter multitudinem sacrorum quae perficiebant, duas alias addidit ser. Tullius rex,sexque virgines states factae sunt, qui numerus semper postea in psterum mansit donec id sacerdotium fuit. Qu rum iapraefecta virgo Vestalis maxima appellabaturique admodum ex his inscriptionibus liquet M -

86쪽

rs CIVITAS

CLOELIAE. CLAUDIANAE. V . V . MAXIMAE A . DIIS . ELECTAE . MERITO QVAM. SIBI. TALEM. A N TIS TIT E MNUMEN . VESTAE. RESERVARE. VOLVIT, COELIA . NERVIANA . SOROR CVM.PIERIO. CONIUGE. AC.UBERIS SUIS.ORANTES. VI .PER. TOT . SAECVLA FACERE . DII . PERMITTANT

FL . MANILIAE . V . V . MAXCVIVS.EGREGIAM. SANCTIMONIAM . E T . VENERABILEMM O R V M . DISCIPLINAMIN.DEOS. OME.PERVIGILEM ADMINISTRATIONEM SENATVS . LAUDANDO COMPROBAVIT AEMILIVS . FRATER . E T. RVFINVS . 1 RATER . ET FLAVI i . SILVANVS .ET EI NEVS.S Ο R O RI S. FILII Α.MILITIIS . OB. EXIMIAM ERGA . SE. PIETATEM

PRAESTANTIAM. QVLL. Antistius Labeo,qui de virgine Vestali capienda di

ligentissime scripsi minorem quam annos sex, maio-xem quam annos decem natam capi fas esse negauit:

item quae non fuerit patrima,& matrima, hoc est cu- 3 oius utrique parentes viverent: item quae lingua debili, sensuve aurium diminuta, aliaque qua vis corporis

87쪽

I ibe affecta sit :item quae ipsa, aut cuius pater emancipatus sit,etiam si vivo patre in aui potestate sit: ite cuius parentcs alter amboue seruitutem seruierint, aut in negociis sordidis diuersati sintsed eam cuius soror ad id sacerdotium lecta sit, excusationem mereri ai ut: item cuius pater flamen, aut augur, aut XV .vir sacris faciundis,aut qui septem vir epulonum, aut salius etiafuerit. Sponsae quoque pontificis, & tibicinis sacrorufiliae vacatio a sacerdotio isto tribui solet. Porro autem C. Aticius Capito XV. vir sacris faciundis, scriptum reliquit,neque eius legensem filiam, qui domicilium in Italia non haberct,& excusandam eius, qui liberos tres non tulisset.Virgo autem Vestalis simul atque capta,& in atriti Vestae dcduista pontificibus tradita est, eo statim tempore sine emacipatione, ac sine capitis minutione,c patris potestate exiit,& ius testamenti faciundi adipiscitur V irginibus Vestalibus triginta annorum castitas a rege Numa praescripta fuit quibus caste & incorrupte manerent,sacrificiaque, &alias caerimonias Vestae peragerent. od tempus intres partes partitum erat;nam decem primis annis dissicebant, totidem ministrae erant, reliquis vero decem alias iuniores edocebat. Anno vero tricesimo exacto,

dabatur eis nubendi potestas; quae vittis &reliquis sacerdotii insignibus depositis, matrimonio iungi poterant. Hoc vero paucissimas admodum fecisse traditum est Fertur quoque eis,quae hanc nubendi licentiam amplexae sunt, non tantum multa aduersa omni tempore quo vixerunt contigisse, verum etiam poeso nitentia &maerore reliquam vitae partem in seliciterque transegisse, Vesta iniuriam, quae sibi allata vide-

88쪽

batur,viciscente,pessimum postremo vitae finem sertitae sunt. re reliquae his exemplis permotae, se que ad mortem pudice &caste in Vestae ministerio

permanserunt. In demortuae autem locum ante triginta annorum spatium,siam subrogare necesse erat

Interdiu cum virginibus Vestalibus commorari omnibus licebat ; noctu autem viris ad eas ingressus erat interdictus. s populus Romanus multis maximisque honoribus honestauit, quibus nuptiarum aut filiorum desiderium leniri poterat. Sacrosanctae enim ro& inuiolabiles erant,lictore utebantur, ampliorem &digniorem in circo & aliis spectaculis locu habebant, si casu quispiam nocens ad mortem dui'us, virginem Vestalem obuiam habuisset, eum amplius interficere non licebat,uerum iurare cogebatur,se no ultro, & de industria, aut dedita opera,sed casu obviam factam.

Qui vero occurrebat, cum ipsae feretro vehebantur ad necem, nihilominus moriebatur. Vestalium porro delinquentium poena haec erat.Si petulanter eginset, aut rerum sacrarum perinde ac ignis custodia suae a m curae creditam neglexisset, atque ob cetera eiusmodi peccata nuda, linteo tamen obtensa, in editiore obscurioreque domus loco flagris a pontifice maximo verberabatur quemadmodu a P.Licinio pontifice maximo , in eam quae parum diligenter secrum igne custodierat,animaduersum fuisse Valeriustradit.Si vero parum pudice se habuisset,castitateque amissa, incesti conuiga fuisset,lurpissimaisiserabilique morte, hac ratione afficiebatur. Sandapila vincta efferebatur per medium forum ab aedibus Vestae usque ad portam Collinam,tanquam mortua, cum luctu propinquorudi necessariorum, sequentibus pontificibus aliisque

89쪽

ROMANA sit

sicerdotibus in maesto silentio. Iuxta portam Collinam intra urbis muros, tumulus usque hodie impudicarum Vestalium supplicium sinistra cutibus ad portam, imminet,ubi locus erat subterrancus, in quo perforamen scalis descendebatur.In cum virgo corrupta, vinculis soluta,capiteque velato, postquam pontifex. ma imus arcana quaedam verba pronuntiasset,& cum ceteris sacerdotibus terga vertisset, laa carnifice demittebatur, sublatisque scalis occludebatur locus via-

Q dique; ubi, ne fame videretur necata, panis, lactis, &olei aliquantulum ponebatur, lectulusque stratus, &ardens lucerna simul. Quibus perfectis discedebat si-cerdotes, atque eo die iustitium erat in urbe, &maeror, pauorque magnus, praesertim quod ingentos ciuitati atque reipublicae calamitates poena Vestalis virginis portedere credebatur. Nec sane ciuitas lugu briorem aut maestiorem diem agebat,quam eum,quo de virgine Vestali opplicium sumptum est. Dc more litterae quidem an capta fuisse sertur, quae capta prima est a Numa rege. Ego autem visu pra dixi ante Numam ipsum captam primum fuisse Vestalem existimo, tum multis coniecturis, tum etia

ex testimonio libri primi Q Fabii Pictoris, in eo loco

Vbi ea verba recitantur, quae pontifex maximus fari seletiquum virginem Vestalem capit. Ea autem eius modi sunt:Sacerdotem Vestat quae sicra faciat isti-e i- se acerdotem Vestalem facere pro ροpulo Roma ο in ri ιιι ti, quod optima lege iat,itate mataea'io. Amata autem inter capiendum a pontifice maximo appellam quoniam quae prima capta est, hoc fuisse nomine autem , rituque capitidae virginisa o liquiores non extant nisi quod

90쪽

traditum est.Ceterum quum ex quattuor,quas primas a Numa captas refert PIutarchus, nulla sit,quae Amata Vocatur,ante Numa quoque virgines Vestales fulcse certum est.De capienda quoque virgine Vestali inuenitur lex Papi qua cautum fuit,ut poni. maX. arbitratu , Virgines e populo viginti legantur, sortitioque in concione ex eo numero fiat. Sed ea sertitio ex lege.

Papia paulatim abrogata est. Nam si quis honesto loco natus pontificem maximum adiisset,atque obtulisCset ad sacerdotium filiam suam, cuius dumtaxat saluis L. religionum obseruationibus ratio haberi posset, gratia Popilliae legis per se ratum fit. Capi autem virgo propterea dicitur, quia pontificis maximi manu prenensi,ab eo parente in cuius potestate est,ueluti bello capta abducitur. Plerique autem capi virginem solum debere dici putant:sed flamines quoque Diales, pontifices, & augures capi dicebatur,ut auctor est L. Sulla

rerum gestarum libro secundo. In commentariis autem Antistij Labeonis,quae in x I I. tabulas coposuit, ita scriptum est haeres est cuiquam

ni Fato, neque intentatae quisque,sed bona eiiss in publicum

redigi aiunt. Vestales autem publicis sumptibus alebatur,quod sacerdotium Romae usque ad Theodosij senioris Augusti tempora perdurauit. Ipse enim quum Christianae pietatis cultum ardentissime amplexus csset, gentiliumque antiquae superstitioni prae omnibus Romanis imperatoribus aduersaretur, eas tollendas censuit. Mae res hac ratione transacta est. Victo,& occiso Maximo tyranno,qui Gratianum imperatorem per insidias apud Lugdunum interfecerat, 3 quum Romam venisset, triumphum de tyranno actoriis imperator Theodosius Augustus, postquam triu-