De Aetna poemate quaestiones criticae

발행: 1884년

분량: 111페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

21쪽

- 17 Munro, sequi maluerim interpolatorii codicum memoriam. Exinas igitur in Cantabrigiensi:

ci est

.nam quae mortalis spes quaeve aruti maior', in Hetastadiensit

iram quae mortalis spes est quaeve mancia Mus , non que

amantia', ut Deolais edidit; nam Baehrentis collationi maior fides habenda est Mam Lachmanniana in Jacobi editione parum accurate expressae. In Arundelian denique, quem Munx contulit, haec exstant: .uam quae mortalis spes quae amatia maior vides igitur consentire hos codices in voce spes' a Gyraldino plane aliena. Iam cum vnnm tantummodo positae esse possit sequitur alterum

ad interpolatorem reserendum esse quaeritur utrum. Ut statim dicam, vocabulum spes omnino absurdum est hoc loco. Licet enim ad sententiam sequentis versus aliquatenus quadret, contra cum sensu versus 2b quomodo eam Vocem consociare velis, me plane fugit. Sed iam liquet, unde orta sit interpolatio nimirum idem interpolator, qui verbum velle' substituit, idem inquam criticus in Iovis errantem regno perquirere divos quia ab onmiveritate toto caelo abhorrere et sperari tantummodo posse tale quid arbitrabatur, pingui scriptura poetam temere ita correxit, ut eVaderet: nam quae mortalis spes quaeve amentia maior , et praeterea idem ille explendae sententiae causa superscripsit est',

quod cum Cantabrigiensis scriba fideliter supra lineam depinxerit, in mimstadiens et in Arundeliano in textum irrepsi Ceteram .mortalis 'vocativum casum pluralis numeri videtur intellegi voluisse interpolator noster, quamquam in hac re certi quicquam vix ausimammare sortasse enim de genetivo singularis cogitarit ille. Sed nisi hoc est, valdini horam versuum lectionem integram, ceterorem eodicum interpolatam ess satis demonstrasse mihi videor.

Nam Baehrentis illud mortali innam ' inutila in Jam vero ideamus versus qui mi 27 sqq. valdinus hae habuit:.implendus sibi quisque bonis est artibus illas

sunt animi langes, hae rerum est vita merces e. q. s.', Diuitia ' Corale

22쪽

18 quam textus constitutionem verisimile est eluuii nostrum interpola torem in exemplari suo invenisse, priusquam ad criticam artem exercendam se converteret. Conicio autem omnem interpolationis

pestem inde ortam esse hoc loco, quod interpolator in exemplari suo interpunctionem reperiebat non ante, sed post vocalm n.issae' - in fine veristic positam a stolido scriba, qui positae mentem nitu curaverat in describendo. Jam velut medicus late polator erro ignique infinietus. Primum ei displiectat illud aditibus illae' meminerat enim se didicisse ablativum pluralis .issis formari, quod sine mora restituit. Sed iam locus nondum erat persanatus primum igitur votis haec ultimam litterelam delerit, nam mages seminini generis esse auctor Aetnae plane

oblitus erat deinde e contextu removenda erat vocula est'. Jam

restabat: sunt animi fruges hae rerum optima merces'. Illud autem remni optima metro non convenire interpolator sat bene vidit, id quod posteritati demonstravit, cum , maxima substitueret: iam non exstabat elisio, oratio videbatur fluere. - Genuina igitur Poetae manus haec fuit:.implendus sibi quisque bonis est artibus illae sunt animi fruges haec rerum est optima merces

Seire e. q. s.', haec enim extrema sunt coniungen

da. Atque Hauplius quidem excusandus est, quod Gyral-dini lectionem illae omnino non noverat, nam neque in a

Us Jenensibus neque vero a Matthiae in Gyratiano illae' exstitisse apertis verbis inmatur et nihilominus sine nbio in editionis Pithoeanae margine Florentini codicis lectio illae adnotata fuit; nam dicit Matthiaeus: Ita lasse hier die ganet Stellevo Vere 256 -258 ed. Baehrens an suum, vi te glacte, das si gelasin metas innis . . in Da melae MeseMuren in te festa in de Tex anhiesinaen. At quid Florentimis haberet, hoc erat diligenter et religioso notanduin Jam vero intextu Matthiaei legitur illae', ni tamen lectioni nihil tribuendum censuit Munius, mila arbitrabatur reserendam eam esse ad meram Matthiae artem. At Gyraldini lectionem eam laisse docet nune Baehrens, qui versus 27 287 ipse ex odio Laurentiano deseriput ibi re vera luitur illae'. Vides etiam in Munronis apparatu lamnam illis smddin tribui uso, ut scimus amae.

23쪽

merentis, qui multo ante Baehrentem ad O. 272-287 Laurentiantu contulerat in usum Matthiael, sic testatus erat a neglegenter rem egerat Heerenus: Baehrens enim legi docet quovis est , unde optime elicuit idem quaevis res ' nam in constituendo versus 273 textu faventibus Musis versatus est Baehrens, cuius emendatio sola quadrat hoc loco omnia cetera ommenta valde claudicant. Olim ego temptaveram: sic avidis semper quidvis est carius ipsis , attamen Baehrentis emendationem ut leniorem praefero sensus plane ad idem redit. Ut hoc addam, in margine editionis ithoeanae recte adnotatum erat ab ΙIeinsio ossatore,quovis est' -- hoc testatur Matthiaeus , sed neglegenti ista

Beereni collatione instingebatur auctoritas huius notae Acymi dorsius quidem haec in contextum recepit:.implendus sibi quisque bonis est artibus illas sunt animi finges hae rerum maxima merces,

scire e. q. s. ita, ut scire pendeat ex vocabulo merces , quod rectum est. Concinnavit igitur suam sibi lectionem ernsdoctus ex Gyraldino et ceteris libris. t tota poetae mens nonne epitheton optima unum requirit hoc loco De quantitate mercedis non agitur, sed de qualitate. - Quod vero Baehrens voluit in v. 274 implendum se cuique' me non habet assentientem. Neque

enim probam causam video, quae nos cogat ab omium codicum consensu recedere hoc loco, cum et ipsa sententia pronus nobis satisfaciat et latina verba latinitati. Transeo ad . 213 sqq. in 'raldino si exhibitos: .spiritus lassatis nomen languenturiis aernam prope nequicquam pars est violentia flammae.

Primum textus purgamius est. Quanto autem opere iuvet nos in emendando notitia Gyraldini, quam mire palmaris emendatio vel corruptissimi loci pendeat interdum ex unius litterulae a criticis adhuc neglectae felici usurpatione, hoc dato exemplo in animo est proponere. Pro inepto vocabulo nomen nihil aliud restituendum est nisi momen', quae correctura auctorem habet caligerum. Sed iam exhausta ruit veterum eriti eorum ars tam enim man,

24쪽

lanam emendationem, qualis est inflat sis' pro tradiis inflatis , mehlyo reliquere inveniendam. Scribendum igitur: .spiritus inflat eis i. e. incendiis momen languentibus . Restant autem et mnendationem vehementissime efflagitant diu negatam verba:

nam prope nequicquam pars est violentia flammae . Primum stabiliendum est, quid requirat sententia. Qualis autem dierit poeis mens, optime indicatur sana particula nam'. os

quam mini lietum est: languenti igni spiritus flando vires addit et momen' est enim sermo de tollendis molibus, particula isnam' eontinuanda est sententia in lime modum: nam in auxilio venti unus non totam tollendi vim habet Dantam iuvante vento'. me solum exspectatur, nihil aliud 'rides praeterea versibus 216-2i ei ipsi sententiae finem imponi aptissimum. Jam vero redeat ad ipsa positas verba oratio quod auram nemini adhue contigit, ut tenebris illis aliquam Indis speciem amnet, hoc inta laetum est, quod onmes litterulam s vocis pars' neglexerunt toti in cantabrigiens et vilmstadiens ecterisque libris praebentibus par Sed iam proponam meam huius loci emendationem:

N ardet

nam prope nequiquam per se violentia flammae', . Per Se l. e. sina auxilio venti et nequiquam' accipe hoc sensu non pellit eo ora,' s. v. 216. Eodem autem modo, quo littera a per ram vicino vocabulo adiuncta causa fuit correptelae in v. 161, ubi scribarum erroribus ex verbis saltem et sactum est sallere sed ' cf. etiam Helmstadiensis lectionem initio versus 18M eadem, inquam, ratione nostro loco Verbasper se primum abiere in corruptelam per e , quem errorem

deinde alter scriba in describendo ita emendavir, ut scriberet, par est) . Nee minus probabiliter alteram lin a morestitutum est, ardet'. In V. 285 scribae noli gentia factum est, ut tenues' corrumperetur ita, ut evaderet neve itaque litterasae et, plane perierant, sicut nostro lam ae si deinde antem sedem commutaxerim illi litterae, et Q hie r et e ' Vido antem, quam apte meo per se respondeat in v. 216 illud opus ainullum M'. - Sed priusquam diem de interpolato in libris

25쪽

praeter syraldurum omnimis veram I exitu, propter quem tracto omnino hos versus, commenturii, quod ceteris omnibus melius

est procul dubio, resinam, Baehreatis nimiiivir motium cita pronus infelisite hoe loem tractasse nemo iam caseus est qui negare esu idem cadit in Medi, editores larosque. miransigitur eis sat bene sensisse ridetur, quid sere flagitet serrantis, ipsum tamen textum milius bene constituit ride enim, quomodo sententia progrediatur apud Baehrentem: simitus igni momen inflat, hoc autem necesse est sest, nam inuante aere violentia

flammae nequaquam par est'. Nonne, quaeso, exspectas potius:

.nam desidiente in amilio em 2 Deinde antem ob hane

causam maxime actumnos est Baehrens, quod sanae carii cubtrem adhibuit verbis enim, quae sunt nam prope neqviquam', quid sit integritas, eum de effectibus verba fiant in pellendis corporibus conspicuis me plane fugit. Jam in fine versus 1 omnes praeter Gyriadinum libri non, flammae habent, sed semper , quod est mihi nunc explicandum. Nimirum id, quod manu tenuit interpolator cuique criticas curas applicavit, exemplaris omnino foΘda neglegentia conscriptum ex manibus prodierat scribae si hic illi loco habuit unius vocabuli iactura deprmatos a scriba neglegenter omissi lacuna relicta nulla,

quod io miraberis, si eundem scribam 'degentissimum totum v. 236 omisisse comperies tam interpolator noster, qui in illo exemplari totam Aetnam perlegit, si metriun iusto magis claudibeare videret, mihi succurrendum ratus metri asendi causa, quae in mentem eviebant, textui inserint, cum tamen supersederet

antea probe operam Me, ut positas mensem satis vr intellegeret vel indagaret. Tale autem aut taediam tenes nostro loco, ubi vilissimum vocat ultim semper' lae fungitur deperditi V. 23sin exemplari interpolatoris si perserimus exstabati tempora curvarient anni prima iuventa' omissa vom ver' continuo parii, cutiun que vocabulo prima adiunxit noster iam metram recte se habet, si prima animo coniungis eum abulo aestri' Idem de 237 dicendum, enius hanc nam reperiesint interpolator: nubila in caelo deminuet inun- . Terris videbatur

cum vocabulo icaelo aptissime componi nec non metro satiricere, quamobrem non dubitabat textum illa voce post Vocabulum .,caelo Diuitia ' Corale

26쪽

- 22 inserta inquinare. Fuere tamen, ni interpolatam esse dicerent non tam hane versiis sormam, quam Gyriadini libri Panope caelo exhibinus Jam contemplaram Gyraldini duas sunt partes altera

mi , in his minorsus, si interpretatur: Quando caelo Phoebe apparet ii la et obseura sto , Q. Verg. Georg. I, 27ed Ribb.:

Luna, revertentes quom primum colligit ignis

Si nigrum obse o omprenderit aera cornu,

Maxumus agricolis pelagoque parabitur imber'.

At Me est artificiis extorquere interpretationem: sic non loqvitur Milias anctor, ne omnino quidem, nedum in hoc astrologico exennii, ubi oratio animadvertitur imprimis

Perspicua contra Moro si bilin intelle t accusativum casum numeri pluralis generis neutrius si interpretans; cur Phoebe ipsi eaelo nubila - nubes , nostrae terrae imbres denuntiet'

Atque hae quidem explicatio item reiectanea, item artificiis impetrata. Cur tandem non statim nominatur Phoebe, sed in nova demum sententia, postquam antecedens versus propter deficiens subiectum omino intellegi non potuit Hoc in utrumque cadit, in ernsdoreum non minus quam inmunronem deinde autem in Moronis ratione etiam ho mire cogitatum videtur: Phoebe caelo dativ. nubes denuntiat ' quasi non in ipso caelo Veteres

gentes lunae cursus absolvi crediderint Aliter se res habet in inoldini scriptura nubila cur Panope eaelo denuntiet imbres :hio enim caelo ablatio est et supplenda praepositio de . Sed mendum .contraxit nomen Panope scribae tribuendum, non

interpolatori, quem omnino in Gnaidino grassarem esse obstinarumgo. Est enim Panope amplia marina a caelo plane aliena At non rideo, quid displiceat in muriaei invento Phatne L meebatur enim Phat ne loeus nebulosus inter cineri sidera quae vocantur λοι vel amni, et redebantur sane illae nebulae M iusto eranteri ores atque obseuriores, multam pluriam denuntiare, qua Ore conserendi sunt astrologi e gr. Aratus in dissem. v. 16 sqq. 26 sqq. Praeterea conseras Eratosthenis datasterim. x eum inscriptione: Καροι ος, misi καὶ Hores tam omnia laganter Me ni versu 237 sum reddidimus subiectum, quod corrept

27쪽

Iam contraxerat in prima e sis libro Gyraldino, exciderat plane in secunda classis archetypo manum passo interpolatoris, quiverim conficiendi causa temere terris textui inculcavit. In

v. 235 negli gens seriis archeis semimae classis particulam et omiserat propter sententiam proram necessariam: at hie abstinuit ab onmi correctura interpolator, quia metrum non hiabat, quia excidisse aliquid noster in perlegendo non sentiebat omni . M vero absona ista interpolatoris supplementa quam mala in in Aetnae parte, ubi Gyraldini ope non iuvamur, criticorum i genia vexaverint hie illic, quo sicilius intellegatur, iam athram exemphini, ubi primus mihi videor veram deprehendisse eorruptelae naturam sunt enim ne duo quidem illi venienti 567 et 568, qui summam totius doctrinae, qualis in Aetna carmine exponitur,or viter complectuntur, adhuc satis emendati cantabrigiensis haec exhibet:.Terra foraminibus vires trahit, me in artum Spiritus incendi vivit per maxima S a.

Itali scripserunt incendit vivus , qua coniectura nitul proficimus. Sed cur no recentiorem quidem criticorum, quorum

huius corruptela emendationes aegre, o quid gravius dicam, intelleguntur omnes, ullum commentum stet, statim apparebit ex iis, quae Oeero in animo est de nuntiati sententia. Ad primum quidem liquet tribus eo tam orationem partibusta Metui compositis prima pars est terra oraminibus vires trahit', altera urguet in artum spiritus', tertia pars incendi vivit per maxima saxa correpta est. 'aeritur, quae esse debeat se tentia huius extremi enuntiati Iam in Aetnae montis vi atque effectu positas iusto inro maxime notanda videtur ingens illa imoentium lapidum erectatio, de qua eum saepius tum in iis, quae

antecedunt, uberrime exponitur. Inde a v. 537 explicare studet poeta, qui fiat, ut praedura lapidum illorem materies Aetnaeis ignibus domita liquescat. Huius igitur verae sententiae Vestigia suo iure premens Muptius sic emendavit: --, incendi vincuntur maxima saxa.'la hae emendation vala displicet vocabulam incendi', sive insessivum esse voluit mutius sive genetivum es opusc. II p. 43 :

28쪽

nte offendit, eum potius ablativum casum exspectem. Ego vero germinam poetae mannm hanc siisse dico:

--, I cendi Vis incit maxima saxa

,vincit L e. liquefacie cf. 554 543, 471 etc. haec est elegans omni ex parte sententia. Verba autem vis vincit in archetypo

secundae classis scribae vitis, id quod satis nesse fieri poterat, abierant in corruptelam vixit L contractione nimirum. Iam autem metro laudicanti subvenit criticus noster inserta temere vocula ,,per , quod supplementum huic barbari semonis alumno convonire videbatur sententiae. Fortasse, quia compendiis scripta erant vocabula vis inest , abierunt in brevem formam. Rem 612 nondum recte est emendatus. Describitur enim inde a v. 606 vastissima illa liquentium lapidum emptio, quae commovit statres catinenses, ut singulare illud sanctumque pietatis

exemplum auderent. Quaecumque sunt in Aetnae circuitu omnia capit vorax incendium obvia quaeque ingenti ferventium undarum impetu tanquam ardenti diluvio stemuntur. Cantabrigiensis haec exhibet: isArdebant agris segetes et millia enituJugera cum dominis silvae collesque urebant 'Mimstadiensis, indigeranus, Arandelianus milia heat et pro inepto urebant sevirebant L quod refingendum esse in participium virentes' iam olim videre Itali non minus serti mutatione opus erat in sequenti versu, ubi illud sitremendum Jacobi recte se habet procul dubio Munm cani brigiensis libri vestigia premens quod poetae reddendum esse ee

suit rubebant , non bene rem egit cur tandem non reposuit glas verbum octant , quam in mutationem multo leniorem ipse olim incidi, licet hodie cum Italis laesam: nam quod virentes silvae collesque flammis comburi dicuntur, hoc ipsum, si quid sentio,

colorem habet valde poeticum est enim crudelius tale spectaculum, sed in ipsa crudelitate pulcrius. Utrum porro pro tradito illo, milia ' Vel simillia reponere velis cum Italis mollia is cum Heingio mitia , non multum resert utrumque aptum videtur. Sed

iam dicendum de corruptela cum dominis Quid enim magis Diuitia ' Corale

29쪽

absonum hoc loco, quam ardentilian dominorum commemoratio 3

Quis tandem sic loquitur Helatius elicuit domibus , quae est proclivis per se eniendatio, sed reicienda nihilominus, quia domuum hoc loco nondum mentionem fieri licet, sed demum inde a v. 614. Restat iam munii coniectura pontis sed ne hanc quidem amplector, quia emendationem eam esse, quae rem non absolvat, sed

deficiente agitare invento sit quasi Interim miriti ista, Divis saetae sentit olim ego de coniectura cogitari, qualis est iugera, eum dumis e. q. s', quam mmc vide etiam Heianium dubitanter proposuisse, sed hae sumi hodie improbo. Est enim vera medela longe alia via quaerenda: vide igitur, qua istuna emendem. tum est nihil sere saepius inter se eminutatum esse a scribis, quam vocabula omnis hominis, dominis, minis , et e gr. v. 252 et quae statim addam de v. N. Reperiebat antem scriba arta in secundae classis in exemplari suo versum sic peracriptiun:

,augera, em Imiis silvae e. q. R. Q. e. iugera circum omnis silvae collesque virentes .

Illud autem compendium c falso interpretans, quo nihil se offerebat proclivius, secum descripsit noster et aspergit deinde interpolator, fortasse hoc loco etiam ipse scriba, corruptelam dominis metri explendi cansa et quia credidit eam Veram esse lectionem praecederite illo ,cum , dominis et isomnis saepe confundi bene recordatus. Ipsi sane poetae reddere praestat nominativi formam omes , 0 se mis ,

sed odices vel optimi sat saepe etiam in nominativo pluralisis meri nam in Mensatis est satis sollemnis ille in is terminus praebent sormam in is exeuntem, velut ipsum illud omnis

legitur in Vergilii Medice Aen. VII, 625 et M 362. In Aetnaearmine nominativus in is exiens bis luitur in eodicibus, omnis isn et potentis tan quibus locis ego si Aetnam ederem AEM restituerem. Illud vero iselaemn quanto opere ex sententia arrideat, nemo est, quin Mile mihi eo eda quid quod mirem quantum mecum consentit in desiderio notionis , circum geminoreus, qui etsi pestimum contextum praesint, haec tamen habet in adnotatione: si millia ulta . . h. e. lammua evita irea Aesarauit a. Unum addam coniiunge modo illiud eineam 'animo, id quod licet, etiam

eum eis, quae antecedunt. Poeta nimirum suo iure composuit m Disitia ' Corale

30쪽

- 26 cabula si mustes et heirem ut et nos alle ritimii heri'. sed, vivere hodie illud mehercle non nuaret etiam suetes reum et

iugera irem inisse. Ceterum et v. 100, ubi haud insium ei tam eat mihi video Baehrens reposcisse pro illo cum meat eodicum, quod serri non pilest. Me versu 470, qui in solo camtabrigiens legitur, pro inepto isto ishominummie nil aliud scripsit

auctor nisi , Omnesque , qua mea correctura Baehrentis illud hac mille sacile superatur, atque de sententia, qualis restituenda videatur, cum Baehrente me idos consentire sigilificat enim omnes' hoc loco, ut saepissime cf. e. r. locutionem omnibus precibus petereJ, alle dglichen . Ceterum male de hoc loco disputat Munro, qui hominum figuras eas intellegit quae V 475 per comparationem ab acie petitam inducuntur. Hoc si aliquam veritatis speciem habere voluisset Munm, debebat saltem transpositionem

instituere eam, quam postea Hauplius instituit, qui post v 47b illos nos versiculos 470 et 471 contextui ingemit additis laemias signis. At hoc est mutare distinitatem, non tollere. Accepta enim Baehrentis facillima emendatione stanti pars robore pugnat

nam quod Munm temptarit stantis pars robore pugnae hoc vereor ut ut latimin omnis, nedum a sententia sanum quid melius insequatur quam illud , o Despit animas , non rideo sere quae eum ita sint, non licet v. 470 et 47 ab eis, quae secuntur, divelli illud vero non plane 'gaverim post v 46s vidisse e Molos paucos, quibus Aetnaea erepti magis etiam describebatur. Sed utut se hoe habet illa figuras et finies smit Mimas me et lapidum laeses intellegendae, ut apparet ex sequentibus

6 471 sqq. quos recta interpunctione ab antecedente sermone seiunxit Baehrens. Nam quod alii lapides iamiam toti diffluxere,

alii sondum toti, sed ex parte tantummodo sive maiore sive minore sive maxima sive minima, alii prorsus resistere nituntur hoc ipsum alios aspectus praebere aliis temporis momentis, cum paulatim omnes moles liquefiant, nemo est quin facile animo asSequatur. Quod autem , 0mnes' reposui pro Cantabrigiensis memoria, ,hominum , O certe nullum scrupulum reliraque ei, qui quanto opere corrupti sint in Aetna vocabulorum fines probe perspeXerit.

V. 62, ut Meraio statim addam, facile emendatur, si mecum sic legis:

SEARCH

MENU NAVIGATION