장음표시 사용
31쪽
- 27 ἡNam sumi atque movent vires miramque minantur, Diauit extemploqne solis trahit undique rimas e. q. s. di
ita ut solum dicatur diffugere et rimas trahere, movent autem
idem sit quod moventur , s. v. 29 et praeterea provolont V. 469, ,VOlVens v. 493 etc. Non igitur cum Baehrente facies, qui, ut sanum subiectum quod vocant grammaticum nancisceretur, dubitante voltu Aetna proposuit pro eo, quod desiderari possit,riatque . Neque enim saxum vires movet. Sed quoniam . 12 sanarimus, priusquam redeamus ad propositum, age interiecto brevissimo excursu videas mecum, num vicini sere versus I extremum Vocabulum vere sanatum in editionibus circumferatur. Aeprimum quidem codicum illud torquet ' sine dubio corruptum est, nam sententia prodit molesta, obscura, inepta denique'. Est autem una tantummodo ad hunc diem proposita emendatio, quae est Maligeri, qui torpet elicuit, quam coniecturam amplexi sunt
Hauptius, Sauppius v. annal. Oct. Gotting. 1874 I p. 87), Baehrens. Me tamen torpendi verbum nostro loco non ita significanter dies bene vidit Muno, cum moneret non solere caelum immobile esse ne sereno quidem Jove, nedum in tempestatibus Et recte quidem Namque in tempestatibus elementa turbulento impetu onestata pugnare potius et incurrere quam torpere videritiuule apparet Solet sane ante tempestatem torpor quidam desuper incubare, sed non ipsa tempestate exorta, quam nostro loco iam exortam esse ut putemus suadet v. 609, ubi sudurare dieitur aether. Atque ego quidem non dubito, ni mihi contigerit, ut id
verbum restituerem, quod a poeta scriptum est hoc loco, turguet ' . Hae demum apta sententia est atque lenissima medicina restituta. Neque vero sortior videtur mihi ea medicina esse, quam adhibe versa 569. Est enim pro inepto quod libri habent magnificas laudes' reddendum poetae, quod indicatur Verin 74, ubii Versus enim I subiectum vocabulum aether A esse debet, ut docet sana interpretatio non licet cum Jacob et Munrono cogitare de ove, quae structura non nisi artificio extorquetur et ne extorta quidem sententiae perspicuitate commendatur.' Verisimile est fuisse in archetypo ,rurguet , n0n turget'. Diuitia ' Corale
32쪽
Theliarum moenia commemorantur exstructa saxis magnificae speciei. Lege igitur mecum:.Magnificos lapides e. q. s.', i. e. prllehtige teinbauten , nam ni pinus sexcentiens dicitur pro nave, cur non lapis vel I
pides pro muro, ut Ovid. fasti m 431:.Romulus ut saxo lacum re Medit alto' γQuae vero temptavere eritici aedes vel ines' .aulici millimi eorum ita quadrat ut .lapides', si sententiae v. 574 sqq. rationem habueris, ut par est. Bis in armine nostro atque et stituo, ubi et habent libri et editores alter locus est . M, quem
si perscribo: .validos tum Juppiter ignes Increpat atque letos proturbat fulmine montes ,
ubi ictos proleptice sumas. Verba autem atque ictos in libris abierunt in corruptelam et victo', quo nihil proclivius. Deinde .atque repono 593, ubi 'timidus Graiae raptor puellae contra morem positarem Jacobum p. 268 parumque apte dicitur victus
iacere', postquam Achilles nisu tus est et Hector. Fuit enim non heros Paris, sed contior et tenuior adulescens quam sortior et robustior puellae et fides magis si cordi erant, quam belli laboriogum et aneeps opus. Omnino autem vocabulum Victus propterea parum quadrat, quod scimus Paridem a Philocteta sagitta Herculis esse transfixum, deinde ad Oenone se contulisse, quae cum auxilium suum negasset, Troiam reversum decessisse. Scripsisse autem poetam neque fixus verisimile est neque fictus' neque timidus' neque Vero vietus', quod rarius omnino vocabulum ut amplectar hoc loco animum inducere non possum. Nam
licet mensura synaeres bisyllaba defendaturinor epod. 12, 7, hoc tamen displiceret, si Achille modo 'impigro appellato Paris diceretur vietus iacere. Exspectamus enim epitheton, quod respondeat illi impiger' et apte dicatur de Paride. Ego vero hoc propono: hi et Achillesci impiger atque unctus magni iacet He toris ultori' metus idem sere est nodia mentatus vel deliis tus', velut legitur uncta corinthus apud Pseudoiuvenalemi 1 in hoo sensu: das hiuge, gemessende corinthμ. Versus est: ἡ titan imbellis Rhodios unetamqn corinthon Neias m
33쪽
- 29 ino. Iam perspicies, nam fiunt contrariae notiones impiger , quae laborem declaret, et octin', quae nobile otium. Me porro desudatam si in M5, quem istior medicina ashibita incederem:
.nimo aptitae manantes rore capilli . maec demum est liquid sententia, in qua Iubenter acquiescimus. Quod autem libri habent roralitia parte camilli', hoc scribae neglegentiae tribuendum esse censeo. Et licetinauptius opusc. II p. 16 sqq. em egiam operam dederit, ut refutata lectione rorantes arte vel rorantis Ac Paphiae ab arte' capilli nobis persuaderet poetam scripsisse nunc Paphiae rorantes patre i. e.
meam capilli - a quo textu Baehrentis textus sere non differt, viri quod patro huius lectioni matre praesero , licetque longa et docta disputatione usus sit Hauplius et exempla' ait terit et Graeca et Latina, tamen mea quidem sententia illud ,m
nantes patre vel matre' ea, i tam nude positum nimis sero est duum atque obscurum et abhorret ab Aetna auctore, quem quidem noverim, - versus enim 13 hipse suo flueret Bacchus pede longe alia est indoles, nam, ut Wer dorsi verbis utar, respicit posita ad uvas pede Meatas et expressas, ut dicat num ipsius quasi Baeta pede . . sua sponte, et nullius hominis i bore, expressum fluxisses. Vel hoc ipsum, quod incerti erimus,
estne matres an patre 'seribendum, monet, ne positae tam rarum molestumque dicendi genus coniectura obtrudamus. Ad corruptelae genus cognoscendum s. v. 80 161, 187, 227 276 etc. Sed
quoniam sumus in zonigiendo, videamus statim v. 206. Inde a V 203 omnia apte decurrunt in Baehrentina editione at v. 206medicinam exposcit vocabulum tantum' , quae non pariitur, Si istantus ' eum Matthiae scribimus vel , totus vel cum Baetuente istacitus , licet hic quae notio sit exspectanda, optime senseritilam cum stet subiectum verbi vertat nnilnm aptius inveniri quam
ipsum item mecum sic lage: rine Tartara caelo
Quorum omnium per se longe optimum exemplum est stat. Silv. 3, 1, I, ubi poeta dicit Herculem .eonfectum thiasis et multo fratre madentem . Diuitia ' Corale
34쪽
Vertat in occulto se Pluto , clam tum tremit se. Juppiter , tum' h. e. cum fragor rumpitur tota Aetna et fusea pallent incendia mixta ruina' v. 20 sqq. . Palam tremere cum sit omnino Jove indignum, tamen Aetnae fragorem audiens non potest non saltem clam tremere tanta est ignivom montis maiestas. Versus 394 extremum Vocabulum isontes sine dubio sincerum est, inlaetae aquae ' est genetivus illine pendens. Sed iam sanandum est illud eripiantur . Maehlyi autem coniectura testantur
parum probabilis, idem cadit in ceteras emendationes omnes. Neque vero opus est omnino verbum aliquod declarandi restitui, unde pendeat infinitivus discurrere quae disputat eras-
Orta ad 391. Iam collat Grai cyn v. 440 sqq. ed. Me rens, lage a v. 30 et cum grano salis etiam nostri carminis v. 340 sqq. mecum sic corriges: HAtque hanc materiam penitus discurrere, sontes lasectae ecce piantur aquae radice sub ipsa. Tali breviloquentiae, cuius exempla sat multa oecurrent inpositis, optime convenit illud ecce . Sententia haec est: Ecce fontes insectae aquae sub ipsa radice montis piantur et hoc ipsopiando demonstratur hane materiam alumen, bitumen, sumueetera id genus Aetnam penitus discurrere et insectas esse eius
aquas haud leviter'. Erant auis piandae i. e. placandae eae aquae, ut vis medicinalis illorum fontium bituminosorum omnem
morbum tabemque probe sanaret Caesura denique est μετα τριτο,
τροχαῖοv, cf. V. 325, 266, 227, 380, 322 saepius. V. 506 ecce corruptum est in formam esse , 0stro loco in litteras eri M. Redeo ad versum 253, quem primo loco posui. Hic Versus sic videtur in interpolatoris libro scriptus fuisse: quae in ea miranda . q. s. missa particula ,que . Metro coactus primum praescripsit interpolator et , deinde autem verba , in ea s eiecit substituens nunc ' plane languidum hoc loco. Iam liquet Baehrentem Verum assecutum esse in v. 218, nisi quod si quis velit comma vocabulo magnus orapponere, 0 magno opere repugno.Quod enim in Mehi actorum volumine quinto Gyraldini lectio assertur magnusque qui sub duce , hoc, ut iam Baehrens recte sensit, ad meram collatoris errorem videtur esse reserendum, quos
haud ita paucos Matthiam correxit. Videtur potius in valdino
35쪽
sume magnus qui sub duce , quod recte a Baehrente servatum est substituto nimirum ablativo quo pro corrupto nominativo sequi , quae erat prolixa emendatio. At vero in interpolatoris textu scribae vitio exciderat illud quo vel qui aut etiam evanuerat,
restabat igitur mamos sub duce militat ignis , quod commovit interpolatorem, ut cetera nihil curans metri gratia corrigeret,anagnosque sub hoc duce G quibus in vestigiis praeter Baehre iem omnes ingressi sunt, an restituentes hic princeps magnusque sub ho duce in L aut hic princeps magnoque sub hoc duce m. i.
Quam vero incredibili fuerit neglegentia scriba archetypi seeundae classis, perspicitur in v. 190, qui cum cohaereat cum eo qui praecedit, hinc initium sumam disputationis. Ac versus quidem 189 veram emendationem Hauptio debemus, qui Gyriadini memoriam amplexus pro depravato signis ' optime restituit , signes sensus autem, quem Muptius coniectura sua elicuit, hic est: ut causam
artificem incendii, et v. 198 incendii intellegas et signes, non opus est tibi exigua quaerere ac subtilia indicia, immo ille sub exiguum venient tibi pignora tempus ' Iam corrector noster inte polandi ansam inde sumpsisse videtur, quod reperiebat in exemplari suo: senon illam parvo aut tenui discrimines ignes :
neglegens scriba litterulam 's' peri eram paenultimo Versus scabulo appinxerat. Sensum autem nihil curans redidit interpolator sediscrimil1eg male scriptum esse a geriba pro genetivo , discriminis , quem statim refinxit iam adiectiva parvo et , tenui ' casulsubstantivi erant adaptanda. xtrema autem vox lignes re Vera
legitur in libris praeter Gyrallinum omnibus qua re haud mediocriter firmatur, quod de interpolationis causa modo conieci. In ni praeterea versum misere truncatum in exemplari suo interpolator subsequentem hunc:
ismille sub ea in ponentibus tempora' :verba pignora tempus cita maluerant, ut prius vocabulum plane periret et terminatio tantummodo irreperet in finem posterioris, cuius rei exempla infra plura afferam. alia vero, qualia sunt seponentibus ' pro genuino venient tibi non miraberis, si in Diuitia ' Corale
36쪽
v. 208 idem veniendi verbum eiusdem scriba neglegentia abiisse comperies in faciendi vocabulnm. Reliquit intemptata interpolator,
quae nesciit emendare a Vero, qua erat consueti dine, Voluit sextum pedem addere, ut videretur saltem versus fieri hexameter. Iam
cum ipsius versus verba non intellexisset, ne vocabulum adderet Duae ineptum, ad sequentia se convertit, ubi legebat res oculos ducent res ipsae credere cogunt Si res talis est'. secum re tavit ille, ut credere cogat, debet vera res esse' statim igitur amiscedenteni versum explevit ascripta voce vera Voluit autem
interpolator eonimio vera res et suppleri cogitatione copulam hesin. Iam vero audicabant verba oeulas ducent L contimis interpolavit oculique docent se veram esse rem, haud infesto prosecto Nam cum serit, male descripsisset cogunt' pro vero, reein . quod ut in Hesmstadiens iterim appareret, sella Mimba error laetum est, hoe etiam bens se egisse ratus est inte polator, quod in utroque hemistichio praesens tempus restituisset: nam re vera scisse in interpolatoris libro suturam tempus ducent 'non ut in Gyrtidino ducunt , perquam est veri simile. Ceterum
sin dubio eum Schradero futuriam te napus reponemus. Immaddam. Cavo credideris diu meditatum esse in omni correctura interpolatorem brevissimo potius temporis spatio credendus est singulos locos absolvisse fugientibus sere iam ad sequentia oculis, nam sat multa ipsius artem manebant. Omnes autem, illuc ut redeam praeter Hauptium editores V. 189 et 2 pessime curaverant. Namque haud ita raro vera poetae 1anus restituitur, si concinne Gyraldini memoriam cum ceterorum librorum textu, velut
in v. 263, ubi Maehlyus bene reposuit vilesque iacent . Gyral-dini autem illud humiles inde orium credo, quod praecedit sedemum . Matthiae in v. 21 concinnationem cohibentur iam supra probavimus. In v. 13s ruinas concinnandum ex Draldini illa aninasse et ceterorum memoria ruinae L Item in
v. 165 cum Hautio legendum quod teneare pronomen relativum subministrat hoc loco Θralalans, insis ales ceteri libri suo ditant Sed haec satis habeo paneis tetigisse. Redeo ad unius vocabuli iacturam ausam interpolationis. In vetustissimo exemplari versus M perserisus lagebatur in hunc modum:
37쪽
-prospectare chaos et sine fine ruinas'
et addititii erat in margins a scriba vanum quod lapsu calami in contextu se misisse statis misit ille. Haec igitur fuit laetio eius codicis, ni in hominum cognationes ad codices transferiun erat avus syriadini et parens archetypi secundae classis tamininalain fideliter servatum erat illa si re item in margine potitum contra id quod fuit sera exspectandum lami minare irpi secundae classis scriba neclegentissimo, qui ne ipsum quidem textum curabat, nedum in margine posita Praeterea e tremum versus vocabulum correptelam contraxerat in utroque libro. Is eluit igitur interpolator uine textum prospectin Mos ac
sine fine minae ac neglegenter positum erat a scriba pro tradito er). Jam vocis procul ' quae fuerit orim, vix opus est dicere:
tenes iterum meram interpolatori artem provoeatam claudicante metro. Legerat autem id ipsum vocabulum . procni in V. 127: itaque recens erat et proclivis eius vocis ad Xplendum Veram re-eordatio. In v. 253 vidimus interpolationem ortam esse omissa particula seque . Idem cadit in V. 271 reperiebat in libro mointerpolator horrea ut ' particulam, que neglegens scriba omiserat claudum metrum sanabatur appicta ad Voculam ut vocali
r. Sed ne nus nidem ex omnibus editoribus textum praebet non interpolatum Totum autem versum probata Baehrentis me darum si lem: ἡhorreaque ut satura et tumeantis dolia musto que . . . et RORA . . . M auch . Habet enim Syriacinus, sature tumeant ut , ceteri libri issaturent tumeant et . Est igitur mea quoque sententia hoc loco memoria omnium codicum scribarum
neglegentia corrupta. Usurpatur autem salariindi verbum ubique Romanis transitivo sensu ita, ut semper sit idem quod secomplem nunquam idem quod Hompleri . At animi et corpora hinea saturant' nemo dicit sobrius. Accedit, quod statim aliud habes subiectim vim , quas subiectoriua subita imitatio etsi exemplis non plane caret, tamen est duriuscula. mnes igitur praeter Baehrentem editores male rem egisse indicandi sunt, 'in ysaturane in conterim re emuit concedendum sane est
38쪽
exempla omissi coniunctivi verbi , esse s in nostro carmine non exstare a lenitur ea durities epici poetis sitatissi in nonnihil eo qui sequitur coniunctivo , tumeant . Habeo autem praeter
Baehrentem etiam Maehlyum assentientem, qui iam olim satura elicuit cetera pessime constituens sic:
, ione uti satura, spument ut dolia musto . v. 142 hoc legebat interpolator:
Mincomperta Via est tantum effluit intra :voeabulum aer plane omiserat scriba, extrema misere corruperat.
Subvenit metro ille inserto vocabula verum quod tamen, severe rem examinas, sensui loci non satiMest: est enim sermo hoc loco do aere e terra prosigiente Deinde e coniectura inte
polatoris coniungendum, neomperta via est operem . Quid igitur sibi volunt extrema illa tantum e. q. s. At vero quod in Gnalain legitur , aeri inrendum ad merum scribae lapsum. nibus igitur iis locis, ubi excidisse vocabulum aliquod statuimus, deficiens metrum causavit interpolationis Versum autem 227, euius de priore hemistichio insta videbimus, reperiebat interpolator
hoc: sesacra peringentem caputque attollere caelo . Verba sacra peringentem emendare nesciit et ob eam causam intemptata reliquit sed ni Vocabulo . eaput ' brevem vocalem a redderet, temere interpolavit capitique attollere caelum inducta
hypallage illane monstrosa atque inaudita. Alia mutati casus causalait in v. 138, ubi quod lagitur in libris praeter Gyraldinum omnibus dativus densae . . . nocti pro ablativo, hoc partim tribuo seribae archetypi secundae classis, partim interpolatori, ita sere, ut credam primum scribam Μglegenter descripsisse densa. nocti',
Gad lini discordiae parem eliciter succurrisse alterum istum, ni adiectivum substantis adi inaret ut in v. 189. - Pauca addere iuvat de v. 232, ubi licet consentiant naidinus et cantabrigiensis in verbis cursu bis sin tamen, cogor cum excerptore Parisino et eum e dorso Jacoboque et, qui omnibus maior est,' e. o. Valerio Flacco, em Matthias se illa de valerii Flavi dicendi genero quaestiones, Monasterii, 872, p. 27-37.
39쪽
maiptio scribere heu bis senos est esto continuo actum est de eo, quod demonstrare vola, prorsus non interpolatum esse γraidinum. Ut statim diem, lacus lineis includendus est et sic legendus:
is haec sc luna brevior cursu bis selios pervolat orbes, annuus ille se sol meat Ρoeta, quo est ardore concitatus, sine mora ipse docentis partes Maret, ni et v. 236. Et habet re Vera Gyraldinus , pervolat , non , pervolet , id quod mihi lavet. Cave quidquam mutes in vocabulo cursu , quem ablativum limitationis cum Vocabulo brevior coniungendum nullo pacto licti deesse, nam luna brevior ineptum est, et luna debet esse subiectum grammaticum, nam orbita non pervolat . sed perum
latur In Baehrentis autem comment haec vitupero primum ablativo cursu , ut iam dixi, non possumus carere deinde vocula ,,sic est perquam absurda et supervacanea. At ver in finem 234 quod cures legitur in Cantabrigiensi, Me inde explicatur, quod scriba archetypi secundae classis ex sequentis versus 235 exitu iura qua erat neglegentia, huc perperam transtulerat per ocularum lapsum cura , cuius lectionis quicumque in emendando presserunt vestigia lalsa via ingressi sunt omnes. Veram lectionem iterum solus habet Gyraldinus:
sequae certo sidera currant indine, quaeque suos semient incondita motus :age vocabulum suos voce efferas, an hoc nisi facis, locum non intellegis et mutas fortasse male cum Baehrente. Opponuntur enim inter se sidera, qua certo Ordin currunt, igitur ea sidera, quae quoniam semper ingulos quasi greges conficiunt, animo solemus erit quibusdam fictis imaginibus circumscribere gregatim ea c0mplectendo 'ae sunt stellae fixae et ea sidera, quae suum motum servant, quae sunt incondit i. e. nulli fixa co stellationi addicta hae autem stellae sunt planetae et cometae; planetae, quos quinque noverant veteres, Videbantur quasi eri arelata sidera fixa haec nihil curantes et suis potius itineribus t bentes, quae tamen ipsa servabant religiose. Quid vero iudicabimus de causa variantium lectionum, quales hae sunt:
40쪽
Gyrat dinus 203 tantos 245 pandant249 congesta 258 terimurque
267 plantis 28 intendat 282 reperta ceteri libri
tendant digesta premimurque platanis impediat repente
sit γει Aetnam ego ederem, omnibus his locis sequere Gyrat dinum, quia haud libro omnino maior tribuenda est auctoritas. Sed ineptaene eterorum quidem lectiones omnes. Facillime si eum eteris
quae proposui exemplis comparas, refelleremus iliud digesta 249 et illud impediat' v. 281. Sed quidni dixerit poeta de
Aetnaeis ignibus magnos ignes A, licet insequatur verbum miratur quidni coniunxerit lintea tendant licet usitatius sit lintea pamdere quidni premimur labore ' licet praecedat vocabulum, o quemur' quidni unde repente quies et multo laetare pax ut γΜea quidem sententia ea tantummodo variae lectiones, ubi causa potest indagari, quae interpolatoris artem excitaverit, interpolatori tribuendae sunt, ceterae scribae felicior ut ita digam neglegentiae, aut etiam sunt glossemata. Jam vide, cur in v. 28 et 282 interipolatoris manum suspicer. In v 28 legit ille:
senosse quid intendat ventos, quid nutriat illos ', non ,,ignes ' sed illos , nam allos habet Cantabrigiensis. At vero scriba libri illius, quo usus est inter lator, ultimum vocabulum illos glagenter posuerat: siit enim in vetustissimo exemplari ignes ' seminium in Gnaidino, arte restitutum in Hesm- stadiens vel etiam sines errore, nam constat talia qualia suntis ni et alli ignis et illis saepius confusa esse a scribis. Jam it esset, quod opponeretur illi nutriat continuo interpolavit noster:
nosse quid impediat ventos, qui nutriat illos . Versus sequentis coniunctivus sit item prosectus est ab inte polator illo, qui modum versus 282 modo versus 28 adaptandum esse credidit, cum tamen constet solere sere positam nostram in Diuitia ' Corale