장음표시 사용
21쪽
ijde ibidem. quod est per formam intentionalem. Primo modo, homo per suam formam, sormaliter rationalis , iuens est secundo vero, per albed me in formaliter albus tertio, formaliter vel iri dens vel intelligens per species. Quae omnia ex praedicationum formalium distinctione & varietate, quae a Scotistis adsertur, melius percipientur. Octau . Igitur, D duo praedicationum formassitum genera reserunt. Primum est quid ditatiuum, ad quod ea pertinent, quae primo modo per se praedicantur, cuiusmodi sunt primo, superiora eorum respectu, quae illis per se subi jciuntur. Sic ens de Deo, creatura praedicatur, genus de specie haec de indiuiduo. Secundo ea, quae cum praedicentur in quale sunt tamen ei cui attribuuntur intrinseca Sic differentia. de definito dicitur Tertio, quae persectamin intimam rationem eius, de quo asseruntur continent. Sic definitio. definiti respectu, affecta est. Quarto tandem, hoc modo etiam idem de seipso, enunciatur.
Non . Secundum se genus praedicationum, ex iis constare
asserunt, quae quidem formales sunt, sed tamen denominati ua . Atque ad hanc praedicationis sormam, reuocatur prirno, differentiae affirmatio , de eo genere, quo cum , ipsa certam speciem constituere idonea est. Sic se rationale habet, ad animal. Secundo, propriae passionis, de suo subiecto praedicatio. i. post. e. 4. qui b) Aristot secundus modus est, dicendi per se Tertio.
ea enunciatio , qua effectus formalis, denominative de aliquo dicitur sic tamen , ut ipsam et causa sor malis, interueniat vel etiam illud pronunciatum in quo exsectus cum ea causa coniungitur, a qua proxime est ortus. Atque is, quartus est modus per se, eorum, quos si Aristoteles numerauit. Sic hominem iugulatum interiiste dicimus, eucygnum per albedinem album esse. Quarto denique, huc ea pertinent, quae tanquam accidens, de suo subiecto affirmantur, quod quidem tot modis potest euenire. quot accidentium genera numerantur a philosophis Atqui cum multis vari jici modis, sormaliter quippiam dicatur de alio maxime tamen id, quod prioribus tribus modis, quos superiore propositione posui. Dccura. Nunc igitur, eadem formatitersunt qaormn manciatm
22쪽
sia ratimeformam siue quiuitatiua ea fit solum, sue quidditati Osris Anton .nom
malusimulo c. ct in primo modo per se includit. Hoc enim ex Scoto Anton ireα primo sent: lycolligi contendunt, quo in loco sic ait, voco au. 'p' ''tem identitatem sermalem, ubi illud quod dicitur se idem, in 'cludit illud, cui sic est idem in sua ratione formali,4 primo modo per se; quae quidem verba, quamuis quidam m)Scotistae, sic Ant. Si recti. explicent, ut praeceptoris mentem esse velint, in serius formaliter iQςο ixδto. idem esse superiori; alij tamen hanc dementiam, sic enim eam cappellano magistro tribui, indis nissime serunt, neque hi sine urant. Tromb. causa commoti videntur, cum inferius superiori plane accidat, tr*' sota proindeque de ipsius essentia minime sit, cum tamen ex Doctoris Ri 'ri' in f subtilis sententia. quicquid idem alicui formaliter est, de ipsius . . . ia' ' ' 'essentia sit necesse est. 7. metap. qi Undechnὸ Sed tamen, ut exponatur, quonam pacto in serius 2periori idem sermaliter sit, quod Scotus ijs verbis ubi illud quod dicitur sic idem Iapertius asserit, quam ut negari a quoquam OL sit, duplicem identitatem sormalem eius discipuli pysunt scru p et Tartaret.
tali Mutua ivnam, non mutuam alteram. Prior inter illa versatur, dist. q. 7.
quorum unum hac ratione idem sor maliter est alteri, ut ipsum θ' ' Ιἔφ--
vicit, im sit idem sormaliter illi. Sic homo, animal rationale, sor maliter eadem sunt ut enim animal rationale, idem est formaliter cum homine, ita homo, idem cum animali rati natu Atque horum quodque alteri, per identitatem propriam, sibi sor maliter inhaerentem idem est. Posterior autem identitas, inter illa spectatur, quorum unum iccirco idem formaliter est alteri, quia alterum est idem sormaliter ipsi ad eum serme modum, quo Aristoteles s. q metaphys ait, Quaedam esse ad ali- eao. e. u. quid, quod alia sint ad ipsia, id est, non quod ipsa in se. relationem aliquam habeant, sed relationem aliorum ad se terminent; unde etiam ipsa, quodammodo terminati vh reser ridici possunti Simili igitur rationes, aliquid est idem formaliter alicui, tantum terminati uer aliquid est idem formaliter alicui, identitate sor mali, sibi formaliter inhaerente. Primo igitur modo, in se iarius idem formaliter cum superiori; secundo, superius idem esse cum inferiori censendum est superius enim inferioris essentiam lconstituit, cum tamen hoc, ad ipsius essentiam maturam nihil
pertineat. Quod igitur ex allata Scoti definitione, colligere
23쪽
Iicebit hoc duntaxat erit. Id quod aliud in suades nitione priamoque modo per se in ludit, formaliter quidem cum illo idem
esse, non mutuo tamen, sed tantummodo terminative. Quid autem impedit, quo minus id quod hoc modo solum idem alteri est formaliter . adhuc tamen ab illo sor maliter sit distinctum quod idem identitate sormali.& sibi inhaerente dicitur. Atque ex his perspicuum est differentias essentiales, quaecunque praedicata quid ditati ua&superiora, eadem sor maliter esse cum ijs, quae per
illa constituuntur non tamen vici Lim. Duodecimo. Ex his quaenam formaliter distinguuntur, colligi Petru Tartar volunt. Quaec senim diuero formalitates rhhabent quarum ma Aiubis sis a sti , persi primo modo, non inesudatur illa formaliter distincta erunt simeone , si cui contingat minime. Sic igitur subiectum propria lassio distina
guentur; eaque uniuersa, quae sub diuersis membris diuidentibus, alicuius praedicati communis, comprehenduntur quin etiam illa ipsa membra in quae aliquid immediate distribuitur: superiora tamen a ij, in quorum formali definitione sunt inclusa, sorm Iiter distincta esse non dicentur. idem art. 3. Decimo tertio thDatis extremis positi uis, hanc distinctionem, Y - )' inquirendam docent, hoc pacto. I. Quorumcunqbunum nomen de is, conceptu quidditatiuo alterius, illa formaliter diuersa sunt. I. Quacunque sic habent, distincta definitiones, ut earum una in alia non comprehendatur. formauiter etiam distincta erunt. Nec vero sine causa adiungitur, ut non una comprehendatur in alia) certum est enim, inquiunt hominem animal formaliter idem esse quamuis non adaequate mutuo cum tamen distinctis definitionibus explicentur, sed id propterea accidit, quod earum una, in alia comprehendatur, animalis enim definitio, in hominis quoque definitione contin tur. Ex quo esticitur illa, ex hac praeceptione distincta sormaliter
iudicanda, quorum definitiones, si clunt a se inuicem discrepantes, ut una alteri nec secundum partem nec secundum se totam, seu adaequale conueniatia II. Quorumcunq. descriptiones diuerse t, ct Hasiunt diuersaformaliter. Per descriptionem autem intelligunt, rei, per genus,&asteritonem aliquam propriam,explicationem. Quorum enim proprietates diuertar&oppositariunt, illorum necesse est, diuersas sormales esse rationes cum ex his, illae pro manent. V. Siquasint, de quorum mo, demonsrar aliquid poterit,quod non irem dea sero,
24쪽
asstreo.Dumaliter distincta remi. Etenim cum passiones effectus qui dam sint, subiecti, in eoque caulam habeant internam quae itidem subiecti sit esentialis sorma, si attictiones illae, disparatae suerint Serepugnantes, rationes formales subicctorum, non erunt eaedem, non quidem, quasi affectus istos, ex eiusmodi subiectis naiatos, in eodem esse repugnet, sed, quod ex ijsdem subiectorum formis, non oriantur, nec possit id quod unius principium asseritur, etiam alterius causa origo nuncupari. V. Si quippiam alicuicum aliqua voce reduplicante, qualis ed haec, quatenus, vel qua ratione, qua θλattribuatur quod alteri attribui nequeat, tum formaliter illa etiam distincta
putanda sunt liaque, cum animal qua animal, sentiat, apis non, so maliter dit Terent; quorum omnium sundamentum, ex Scotistis, est, haec in animo nostro, diuersas notiones postulare; at, nisi in rebus ipsis distinctionem & varietatem aliquam haberent, intelis lectionum etiam ionceptionum nullam requirerent diuersitatem non enim potentia producit obiectum , sed illud, tanquam mensuram quandam, consequituri
De hac distinctione ex Scotisti haec sunt notanda. Privi quem admodu formalitas, a sorma derivatur; ita realitas, a re Res,quod attinet ad hanc tractationem. uJ triplex est una, essentiae; quae Di a Anto. si techhil est aliud , quam ipsemet cuiusque rei, absolute consideratam parte art. . quid ditas, ac natura. Secunda existentiae; qualem in omni cate VQv .goria, inuenias. Tertia, subsistentiar: quae praedicamenti substantiae limites, non egreditur. Nobis in praesenti de re secundo ae tio modo spectata sermo est cum ex diuersitate quid ditatum, ac naturam preci se distinctio realis non recte colligatur,ut ex js quae dicentur manifestum fiet, quemadmodum nec ex unitate identitateve essentiae ac naturae, realis identitas, quocunque modo concluditur: cum in diuinis realis distinctio sit,& tamen Vna ς dς v. g m Ma
Secundis Unam se igitur eandemque rem illaessiciunt, quae Trombet a piscunque tantam inter se connexionem habent. ut nulla vi, nullaque art. 4.conc. .
Potcstate,nequidem diuina ab inuicem separari ac diuelli possint.
25쪽
In quo tamen In primis considerandum venit an tanta Illa separa
tionis difficultas ac repugnantia ex iplismet rerum naturis, an vero potius ab aliquo externo oriatur hoc enim ii fiat, nihil quan doque obstabit, quo minus aliqua seiungi nequeant, quae tamen res una eademque non lunt imo aliquando diuersissimae; ideo ni mirum, quia tantam coniunctionem sua natura ipsa non postulant quamuis ob aliam causam, dirimi non possint ex quo sit ut licet coelum eiusque motus, quae tamen res sunt distinciae ut Ariastotelem audiamus, non possi int dii Sociari ea tamen natura coeli
non es sed ideo id euen ii quod angelus ociivi quietis impatiens,
ab eius motu nunquam cessare valeat. Deinde vero attendendum.
num sorte unum ab alio, necessario dependeat hinc enim efficitur, ut quamuis compositum res sit, a partibus diuersa ab ijstamen, distrahi se non patiatur, eo quod ex partibus, necessario constet. Si item aliqua in diuersis subiectis, re distinctis existant; nihil quoque prohibebit, quo minu & ipsa, redistinguantur &tamen nonnunquam Vnum sine alio esse non possit, ut duabus relationibus, quarum una in patre est alia in filio, manifeste cernitur. In eodem igitur subiecto sint, necesse est, illa, ex quorum indi lubili societate realis identitas. concludenda est. ijde ibidem Ex Θ)his consequitur. Prinio Omnia attributa diuina, eadem esse realiter,& inter se &cum essentia 4 cum personis d. has cum diuina essentia Secundo. Omnes differentias essentiales, modosque intrinsecos, in eodem supposito, eandem rem constituere. Nec superius ab inferiori, secundum rem distingui Tertib illa quae sunt in potentia obiectiva, nec distingui, nec eadem realiter esse. Ad
identitatem etenim,&distinctionem realem Vtrumque extremorum, vere in reru natura reperiri necessariu est; unde quid ditates, quod supra monui, nec realiter distinctae sunt nec realiter eaedem. cum ex se nulla realitate, nec existentiae nec subsistentiar, poscant. Quarib, quod notandum erat est distinctionem realem, ex his, Ant. Si rech sacile colligi Δὼ Etenim ea diuersae res aestimabuntur, quaecun-
v sup QM η que sic sese habebunt,vt. vel unum sine alio esse possit vel, unum Petili, Tait, et proaucatur Daltero; et tandem in in pluribus subiectis, re kbi,uid, distinctis.Hinc.&totum essentiale&partes Λ res a latuersorum
Anto. Si tecti generum actu existentes, itemque indiuidua, tam eiusdem spe-
coroll ciei, quam diuersarum eiusdem Categoriae, actu cohaerentia in mundo;
26쪽
mundo; materia etiam forma, tres personae diuinae, omnia inquam haec re distinguuntur. Neque in diuinis personis, quicquam impedit, unam sine alia esse non posse, hoc etenim, non nisi ex unitate essentiae proficiscitur. Quintis Distinctionem realem Te cognoscendam. byQuod ac Ad irecti, terius en origo, re ab illo diuersum ess Secundo, si tu sint, quorum τημm et ibes rigeneratur, altero nongenerato, redistinguentur Tertio, ea quortim reum
permanet, altero ublato, res distincta erunt. Quarto, quod potia separatim ab aliquo existere, vel ubsistere, re etiam ab illo differens erit. DE DISTINCTIONE ESSENTIALI. Vt melius hic progrediamur. Prim , duplex dependentia scio do, cum Scotistis, est tenendus cc Unus essentialis simpliciter; at Anto. Si rectiter secundum quid Prior, inter illa dicitur esse, quorum alteru ea P
ratione ab altero pendet, Ut secus heri prorsus no possit. Posteriori, in illis reperitur, que quamuis ut a se inuicem no pendeant, naturae
viribus eli inequeat diuina tame virtute id potest. Prioris modi, est creaturae Dei respectu, itemque compositi a suis partibus, dependentia secundi vero accidentis, saltem cuiusdam, a subiceto. Secundis. Ut autem duplex est, ordinis, siue dependentia essentia- Iis, usurpatio, apud eosdem autores sic Midentitatis essentialis. cc Vno enim modo pro ea dentitate accipitur,qua aliquavniei ibi iςm. demq; singulari essentiar,ea deesse intelliguntur, atq; hoc pacto in 'μφ' ter identitatem essentiale ac realem nihil est discriminis, nisi in diuinis. Quauis enim tres diuinae personar, una eademq; res sint, cum
ipsa diuina, eaq; simplicissima Mindiuidua essentia, ac proinde e Gsentialiter eaedem no tamen realiter, recte eaede appellarentur. In rebus tame creatis, il la duo, ita sunt conexa,ut quaecunq; ea de sint essentialiter, etia in una eandemq; rem incidant Altero modo e D sentialis identitas, pro ea sumitur, qua illa ea decisentialite teste di- cutur, qua re intrinsece costituunt, ut materia &Forma se habent. Terti igitur, illa uniuersa, essentialiter')eade nominant, quae idem ibidem. vni eidemq essetiar singulari, ea de sunt. Vel etia ea, quae ad sentia concl. a. alicuius intrinsece pertinent Quaecunq; vero diuersas naturas TR ta Vbi supra. siue essentias realiter distinctas habent, vel, quae non concurrunt 'dς ibi ς maad intrinseca alicuius rationem, esentialiter distin ut opinantur ' . Quartb. Villinctionem hanc sic cognosci posse censent. Primo, g An Sirari. 3. 2 qtiaret diuersisgenerationibus generantur: Secundo, vel diuersis cor princi p. i. a. ruptio a nib. ibidem
27쪽
ruptioni vi corrumpuntur Tereid, vel ab inuicem separatum e tialiter sunt distincta. Quarto, item ea, quorum unum dependet ab altero. Quam Steph. Bur uis eorum 1 aliqui, ex sola separatione mutua, de essentialiter in Epit formλ' distinctis iudicent.
tota subiective distinguuntur.
Prim . Ad hanc distinc tonem percipiendam, meminisse oportet, quod antea monuimus, cum dedistinctione sormali egimus, duplicem realitatem esse,unam obiectivam,alteram subieci tuam; neque praetereundum est, cuilibet conceptui communi, eidemq; Ant. Sir. p. a. reali duplicem correspondereti realitatem,unam quidem in se,art O. aliam vero in suis singularibus; harum prima, neque existentiam,t ἡξῶ ' neque eorum quicquam, quae hanc con notant, requirit. Secunda,& existentiam in actu, iniuersa, quae ipsam concomitantur, O stulat, ut supposita seu indiuidua. Secund Non ignorandum etiam harum realitatum, quae obi ctivae nuncupantur a Scotistis, quasdam aptas esse, ut cum ipsae alioquin, ad quam plurima sese extendunt, per aliam nonnihil contrahantur quasdam vero tales non esse. Ad priores, genera omnia, siue ea generalissima sint, siue subalterna imo etiam species infimae pertinent, cum eius sint conditionis, Ut per alias quandam , a se, quadam ratione distinctas realitates, restringi aliquantum se patiantur; genera quidem, per differentias communiores; species, per indiuiduas, ut Scoto, a sent.& alibi saepius placet.
Ad secundi generis realitates, omnia transcendentia, communia Deo&creaturis reseruntur, quod non uti cariera, contractiones vllas,&determinationes per realitates nouas admittant, sed prae
cish, per intrinsecos quosdam modos, restringantur, quibus di tinctam realitatem, ab ea, cuius sunt modi, concedendam petanegant.
Terti . His igitur hunc in modum raemissis, duplex se offert, explicandae distinctionis subiectivae ratio; in enim eam omnes similiter defendunt. Aliqui igitur illa eadem subicctive esse censent, quae quidditatiue in aliqua realitate conueniunt, quae sit ido
28쪽
nea,vt per realitatem distinctam, aliculus disserentiae, determine tu ac contrahatur illa vero contra se totis subiective iudicant distingui, quae hanc legem non subeunt. Ex quo haec consequuntur. Primb. Quaecunque idem genus quid ditatiue continent, illa se toti subiective eadem esse. Secundo. Omnes Categorias, itemq; DE vra Creaturas, se totis subiective distingui, quamuis enim illa omnia in ente conueniant, non tamen illud est tale, Ut pernouam realitatem, possit ad inferiora illa, sibique subiecta,restringi. Tertib Personas diuinas, se totis subiective diuersas esse; , quod nec in ullo sint genere; , quod realitas omnis eis aduersetur,quaesit inpotentia, ad aliam perquam limitetur,&contrahatur, clim tales personae, sint saltem identice infinitae eius cssentiae ratione, quam intime in ludunt.
Quart Alij rem ita expediunt. Illa dicuntur eadem subiective,
quorum realitates, in eodem se serunt,uel per modum identitatis, hoc pacto, ut una res cum illo efficiantur vel per modum in sormantis,uel apti etiam ut insormetur. Illa se totis subiective distin guuntur, quorum realitates, in eodem numero, aliquo praedictorum modorum, se simul non tolerant. Atque ex hoc explicandi
modo sequitur. Prio, hoc Corollarium. Omnia quae in diuinis sunt, eadem subiectiuξ esse. Secundb, niverse, quae in indiuiduo reperiuntur; eadem subiective dicenda. Terti . Duo indiuidua eiusdem speciei, maxime de praedicamento substantiar. 4lterius etiam specie completae eiusdemet substantiae praedicamenti, se totis subiective distingui. Quarib, duo contraria, praesertim in gradibus intensis; duo item relati vh opposita, maxime
de secundo relativorum genere, similiter ditiarentias essentialiter diuidentes ipsum genus, se totis subiecti uetatuersa esse Regula autem huius distinctionis est. Q iactu secundum esse, vel existentia vel subsistentu,separantur;se totissubiective distinguuntur.
iota obiective distinguuntur. Restat,ut, quid Scotistae de ultimae distinctionis suae forma commententur, audiamus. Illa igitur eadem obiective exi Ant. Si rectζstimanda sunt, de quibus praedicatum aliquod siue illud intra ':
29쪽
- eertum aliquod genus sit comprehensum, siue omnia transcenis dat, quid ditatiue enunciari possiit; quorum vero opposita erit ratio, illa obiective etiam diuincta erunt. Ex quo infertur. Prim . Deum ireaturas, decem lumma rem genera, eo, quod ijs com munis quaedam notio, eaque realis entis correspondeat, quae
quidditatiue de ipsis praedicetur, se totis obiective eadem esse. Securis, passiones entis, ab ipso ente. 4 se inuicem se totis ob lectat in differre quod ijs plane aduersetur, quippiam quid ditatiue de se en unciari. Tmib, differentias ultimas, ad summam, illa omnia, quae primo diuersa sunt, se totis obiective distingui, quod nihil de ipsis, quid ditatiue enunciari possit, vel hoc ipso, quod sint primo diuersa. Regula uiu in nullo quidditatiue corvinuunt, serotis obiective distincta sunt.
In hac tanta Scotisticarum distinctionum multitudine, paucitatem, rerum naturis conuenientiorem Thom istae adamarunt;
quamuis nec ipsi 'ti ea deo conueniant, dum alii binario, omnes distinctiones comprehendunt Alij ternario, qui rationis distinctionem, in duo membra diuidunt Alij quaternario, qui dictinctionis realis, rationis, duas species tandem satentur intera . 3. de uni- primos est Soto μιὰ qui contendit, ante natum Scotum,&apuducIsaIt. a. Thomam;&omnes omnium temporum philosophos duarum tantum distinctionum suisse mentionem rationis, realis additque, animalitatem rationalitatem, distingui ratione quem admodum Petrus a Petro, quatenus ut idem sibi intelligitur, id est, quantum colligere licet, ratione ratiocinante. Et distinctio b eap. deprop. nem bypropriae passionis a subiecto, non formalem, ut Scotistae,q. z. conc. sed realem appellat, additque, difficile admodum captu esse, ali-
.i ic δ' ' ' quae rei natura , non tamen realiter distingui, miraturque, ante
Hrub adissi, distinctionem, nullum philosophum,mo loco potitu. adueriere potuisse. Inter secundos, est Capreolus& Caieta de ente Nec nus. Ad tertios, Dom. e mannes accedit, qui, quid hac in resin q, sentiat, docte, terspicue & satis breuiter explicat, hunc in
30쪽
pi m Multiplicem esse distin Sionem ait. Realem nempe, rationis ratiocinantis,4 ratiocinatae. Realem illam appellat, quae est interrem rem Rationi ratiocinantis, eam clua nascitur ab intellectu Rationis ratiocinatae vero illam vocat, quae actualiter
fit, per intellectus actionem, qui nam eandemque rem, diuersis conceptionibus,sor maliter reale quippiam significantibus, apprehendit ita, ut sundamentum huiusmodi distinctionis coceptuum, si in re ipsi proximum Atque hoc pacto .homo animal, iuens,& rationale, distinguuntur. Secundis. His formalem adiungit quam inter ea dicit inueniri, quae materialiter quidem idem sunt, sed tamen definitiones habent diuersas, qua ratione actio lassio distinguuntur, climunus sint idemq; motus.
Terti Distinctionem rationis ratiocinatae, diuidi posse vult, indillinctionem rationis ratiocinatae quae fundamentum habet in re metaphysice composita ex esse Messentia, vel ex genere dinserentia & in distinctionem, qua habet fundamentum in resimis plicissima, neq: amplius exesse, essentia composita, ut est Deus
Opi. max atque hanc distinctionem, ait Caietanum sormalemnosor maliter, sed eminenter xvirtualiter appellare consueuisse. Quartb. Si quis autem eum percontetur, sitne ante omnem crea tae mentis actionem, inter diuina attributa solum virtute, , ut infundamento, an vero actu etiam rationis distinctio concedenda I Respondet; esse L quosdam, qui eam inter illa, sussciente di fretrus de P manare arbitrentur, ex eo, Quod Deus essentiam suam, visum Udς 'pud C 'ciens idoneum fundamentum, d meriorum conceptuum quid otii sponsi in creato intellectu esse possint, ab aeterno cognoscat quam ad 6. Scoti .ccinis sententiam, probabilem esse ait, Caietano non displicere; tra . pag. 33. Velle tamen Capreolum actualem rationis distinctionem, diuinis col. a. in fine. attributis, non competere, nil iactu diuersorum intellectus creati VςR conceptuum, sint termini; eamque opinionem, alijs magis arridere dicit, eo, quod non sufficiat, ad hoc ut aliqua actu distinguantur ratione ea, tanquam fundamenta, diuersarum notionum concipi, cum talis cognitio, actu duo exuema, non constituat, sedi luminti idemq: consideret, tanqua aptum, quod duoru extremorum rationem, in mente creata obtineat. Ergo, inquit, idiuina attributa, actu distinguantur ratione, necesse est . ut diuersos conceptus terminent, quod diuini intellectus respectu esse, potest.