Institutio astronomica iuxta hypotheses tam ueterum quam Copernici & Tychonis dictata Parisiis a Petro Gassendo. Accedunt eisdem varii tractatus astronomici...indicabit

발행: 1680년

분량: 332페이지

출처: archive.org

분류: 천문학

201쪽

. EP Dii ratione conspectum sibi Mercurium, Maculain demum fuisse agnovit:

Attexam-ne quod milai in mentem inter observandum occurrit ; Sancsubibat tum meditari, qui fieri posset, ut Astrologitant ut in Mercutii corpus dignum esse existimar ni, qui tantae olis in j nati s ope. ex squo. statueretur Equidem, si audiendi larent, non ja in i Iginae Mised petie puri lex videbatur mihi cum Gigante contendere, tum de moderandis rebus caeteris, tum de distribuendis hominum formnis. Pergebam fallaciai nTr tinae Hermetis posse vel hac demum ratione ad improbum omne examen transferri; quod levissima Hennetica lanx Apollineae gravissimae iudic retur aequiparari. Cogitabam, si tum Mercui ius haberct quidpiam virium, qua ratione illud a tanta, tamque potente Solis virtute non perinde obrueretur, ac vis guttulae actueae, dum conjicitur in stulam vini. Non demirabar Mercurium inditarentem vulgo haberi ad bonitatem, & malitiam; . id stupebam dici de Sole, euius vim plane beneficam nemo non probat. nisi ingratus. Subridebam homin ii fata ex tam tenuibu lis contexi; ac suppudebat levitatis, qua tam in illi ad ea noscend animum lyrid appelle- irent. Considerabam, si quispiam tutic nasceretur in f ntulus, qui se deterius habere posset ob Mercurium, vel potius Mercuriolum in corde So- .lis. Habebam illum Retrogradum , ex Saturni radio recentem, in Qua

fans designaretur, as Parcae ipsi tum necterent in Artunipruis gqnera v . tia, chcaliteras, mersaturam, divinationem,&caetera. Adjiciebam , quam facile omnia haec omnia avertentur, si sorte, 'iEcce avis, aut metuens Divum matertera cunis Exiniat hunc puerum, frontenique, atque uda labella.

Difami digito , Olustral b., aut e siliris

Expiet, urenteis oculos inhibere perIta. i.

Sed apage ab istis nugis. Uillud potius curandum foret, qύbd Astronomi contuibandi sint oblim sperataim hauc par vitatem. Notum enim quain multos iam movere lapides oporteat, in Sistem hyrmonicum ex globis. Planetar is constet. Jp

se est Mercurius Musi inusiamr, qui Misserem prodidit creditarum

consonantiaruati Veritas erini vel nu .viutati Δ quaecumque τ si non coisona te deprcscu)ctitur, ea cinum sutuo dissona. Provideant vero, ii qui conten aut macbi 'am luxatam. mare, non IVIR

202쪽

o , Da Ma,eu Rro IN SOLE VIso, visam ad ratiocinia ; ratiocinia ad rem visam h ona fide pertrahcte Haec quippe una legit,na philosephandi methodus est , si quis naturaesumitigenium, non ingenio sim naturam, quo decet candore , submitiarat. Quae enim placita tam multa, tamque portentosa crebrescunt, eina. - ortum hinent dum sibi quisque ob tua inventa, vel somnia potius gratulatus, naturam totam, quam sua commenta in errore versari mavult. Hinc etiam inconstantia illa, quam testentur necesse est , qui volunt age re sinceriti, dum eludente passim natura quas iniicimus compedes, ne-eesse est ereberrimὸ quae artiserint, i probentur. Itaque simplicius agamus, ae nis nobis constiteri, quorsum, aut qualis symmetria inter ec testes globos habeatur, contenti simus quibus fiuilicet, ac relinquamus posteris quod ipsi adjicere possit. Multa habemus supra Majores; quid invideamus Minoribus , si sint sepra nos multa habituri Z Iuvemus ilialos potius quibus subsidiis possimus:cum enim sepius iteratas observatio nes habuerint, rum demum serte intelligent, quod nos desectu observationum non possumus non ignorare. Vis dicam verbis Senecat λ Veniet tempm, quo i , qua nunc latent, in lucem dies extrahat, ct longinis aνi dia ligentia. Ueniet tempus, quo pasterino hi tam aperta nos ηesisse mirantur. Sed heus de re adeo exili quam eopiosa verba profundor An Diaille mundiae me vi quadam verbositatis sib pusilla specie animatum voluit λ Nihil' erat apud te opus agitante illo incalescerer sed obtempstandum filii. Tu boni omnia consale; ama me, ut facis, perpe tuum; & amicum Lanetium saluta. I risis iiij. Eid. Novetari Λ o

P Ο S T-S C R I P T V M. Eclipsis L inis diei sequentis. Nihil perscribo de Eclipsi Lunae, quae nuditistertius , seu postriduvisi Mercurii contigit. Eodem enim vento constante, erassae adeo nubes obisere, ut totius spectaculi vix quicquam saerit ἀ-Ini. tium retia Eclipseos videre millo pacto licuit. De Fine e suum possem disere, accidisse illum post Horam. I s. min. Iae ante Horam r n. 3 3. Siquidem Lima nondum erat restista omnimode, seu siperesse adhuc videbatur sesiuidigitus , aut aliquid amplius, cum inter nubere emicans, sinesset versa occasum, oe is duar sit seperiorem limbum, gr. II. Diuiligod by CGrale

203쪽

, ET VERERR IN v Is A. F. s s. min. to. Visa vero filii pleno orbe fulgens, cumpost-modum interlucendo, idem iisnbus Doerior fuit grad. soluin 3 o. min. o. Expressius Arte aliquid de Emeruone prima proferrem, nisi adnotatum ha-Letem illam proxime contigissi , cum Luna promota ultra meridianum tribus circiter gradibus, alta taret supremolitiabo gr. 37. min. Nen re seu nubes densiores fuere, seu in tam veloci illarum transcursu rem p regi praepropere, seu non exquisite notavi, conlisnavique numeros, ipsemini jam negotium facesso, cum arcum ex altitudine AEquatoris qI. gr. 8. min. & Declinatione Lunae i6. grad. 18. n- habito scilicra respectu acquisitae jam latitudinis Borealis, idque secundulti tabulas j aeqv ilemi venio correctae altitudini gr. 18. min. s. detracta puta semidiametro min. I . & restitutis, ob parallaxin, min. s i. perinde ac si Luna tutac fuisset exquisitu in nκridiano. a Unum Totalis Immersionis momentum primum superest, de quo rettius aliquid habeam. Etsi enim tunc temporis Fixarum steli rum nulla est conspecta : pitamen tum ipsa Luna sese ad Otientem fecit satis conspicuam ; tum Sidus Iovis Meridianum aliquantulum Pra tergressi, sub luce maligna non nihil enituit. Itaque subeunte Luna plenas tenebras, summus ejus limbus filii altus 32. gr. c. min. & eodem tempore Iupiter qs. gr. 23. mia. Qgoniam vero Lumi tunc supponitur misse in a I. gr. 63. min. s cum ire uno quidem integro minuto Αustralis Iaritv j ac pioit de habuisse declinationem Boream 16. gr. 36. min. cum Ascedone Recta grad s. min. Io. idcirco ex correm ejus altitudine 3 1. gr. 1I.min. puta detracti semidiametro Lunae min. Iac restituta partilaxi min. 36. &ex U.R.Solis 223.s .min. qq. elicitur Hora Io. min. 2 a. , a meridie. Pari ratione quoniain Jupiter supponitur Lisse in gr. I i. min. t .v. cuin latitudine Australi gr. I. n. s q. ac proinde habuisse Declinatione Boream grad. a. min. qq.: cum Asc.R.gr. ι O. min. I9. ideo ne lecti eius parallax es supposito eodem loco Solis, colligitarfuisse a meridie,Hora io. n. ι7. Ac varietas quidem hela subest minui rum s. aut 6. Ueriun nihil amplius In aestari potuit,utinisque res tota v

Ieat per observati mi emendari. Equidem non dubito, quis sitEi coelum arrisit, observa momenta Ecl seos ab Ephemeride disson re.. Vides ut nobis incidentia saltem, in Horam sere dimidiam csi Mer diani rite sunt distineti retardata contigerit. An secundi radii valuerint tantam moram invebere, ipse per te examinabis. Vale herum.

204쪽

EPISTOLA. POSTERIOR

IN VISA VENERE

P- in insim chlavarae,ut Dei' Γς vitisite sisteretur. Speras Devinti me iam traducam Ausus sieram , volueram: sta ips me grave peccare in Sexum non collibuit. Est quod mireret .s laeet uillum potuisse sese prodere , Comptam hanc n Sicimi ψ es habet: Spumigena haec nec rosea cervice fias: An Eisdem compedibus inneri uoluit, quin lai, , ou ν c Metur Hermopbraditus, 'Migratum illi seret, qui risum si s exςIta , testatus se vincula nulla exhorresceret tam posi

205쪽

cua sine, nec qi icqvam Diagin lumitus orata Exoritura, m quι su lat uni, neque amabile quicquam. Petin' ut Ami latoni, Pacuviai i instar i lii quar taluiciat cibi ius λ cce igiatur iit in Commentariis. AEd Annulis 6si. Vcnse Uccembri, ut bus 6.

7. S d. itylo Novo, Parisiis. TE M P o R E instante, quo Venus, iuxta X pleri Admonitionem,

apparere sub ,ole debuit, ea si ita omnia, seu acruratius, quam pro Mcrcurio, parata fucre. t icci cnitu totum id tem sus, quo Verius sub So'e futura juxta calculum secrat, intra spatium no sti, ca orbat : neque dubitabam, quin Venerti motus cog itiorcs cssent Mercurialibus, atque iacit cis , quin minor laic, quam nuper in Mercurio calculi crror proderc tur; nihilominus committere nolui, ut si quispiam sensibilis insinuar tur errcirculus s Venere tu nape facta conspicita) aut is abirct inobservatus, ut similis ulla, ac circa M cicurium, subire pollet poenitentia. Promittebatur vera Coniunctio Die vj. in gr. min. cum latitudine veneris ad Boream min. ii. Ddque in Metidiano Uraniburgi, tempore

aequali, Hora 9. min. q. i. Lia apparente temtiore, Hora 9. min. q. o. a

que adco l 'ariliis, Hora 9. min. 6. Dcbebat proinde incutius in olom sub occasum Solis proxime contingere. Excritus diest quente mane, ad horam circiter 2. itaque invigilandum potissimum duxi ipsa Die vi. non negli cturus dioni vii ii sexta nihil foret visum. A dichus iv. de v. usque rcspectaturus iaetam; sed iis toti, coelum flait plane nubilosum, ac pluvium. Pcrsevcrabat Atricus ex observato usque Mei curio. Neu illi aeris imperium sorte datum obtigerat, seu Mercurius Alliologorum AE Ius ita destinarat; tanta suit per vices ejus vehementia, ut etiam ardeis subruerit. ld observatum potissimum ad ipsam diem hiduum Novem btis. Ipse Die vi. Decembris, cum idem ventus continuo starct, & Ω-tis quidem valide; coelum tamen sub auroram admodum serenum apparuit. Sol deinde exoriens confertis vaporibus tectus, videli liquido non potuit. Non longe ab Hora 8. cum vaporcs raresccrent, Sol sese satis diserte pinxit in circulo cis I elescopium. Ac Venus quidem nusquam comparuit; verum apparuit Macula gemella, quam adisse laetatu, sum, ut illam varie cum Venere, si adventaret, conscrte policita. Existimabam siquidem neminem peste tunc temporiis Veneris caussa Solem spectare,

206쪽

quin illic b Maeulam illam & deprehenderet, & observitaret. Quare de ipse eam, qua potui, descripsi diligentia; si nullam quidem aliam ob caus.

sam , saltetu, ut ex collata mea cum caeterorum observatione, certior ut

cumque fierem , proderet- ne ullam parallaxin. Sed de hoc statim. Vsnus interea conspecta non est Hora Io. Sole fati, claro. Non item Hora meridiana, in qua summa Solis altitudo fuit grad. I 8. min. 23. saltem Sol ibi ha litavit, neque visus est altei ius ascensurus, cum intemceptus nubibus est.) Non inter Horas a. ac s. a meridie cum Sol restitutus cit, circiter seini hortum. Non Hora s. cum quadrante, aut triente circiter, Sole adhuc alto sex proxime gradus, ac tota facie conspiacuo. Ex eo tempore Sol non totus visus, sed variis Elum particulis perrimas quasdam nubium, ad usque altitudinem graduum duorum cum senilite. Quaecumque vero Solis frusta exhibita in circulo sunt, illa Venerem nusquam ictulerunt. Reliquo toto tempore nubes fuere magis confriae, ac denis, quam ut quidpiana Solis omnino Uparuerit.

Ad Maculam quod attinet, ea, ut dixi, gemella fuit: exiguum quippe interstitium duas ejus parteis distinguebat, cum illud etiam lucula sinquam maculae sere desinunt rubicundiore compleretur. Utraque erat elliptica , seu quasi ovallina sociata, ea proportione diametrorum, ut longa esset ad latam dupla, sed longitudinis extremis non nihil acutioribus.

Cuspides utriusque deorsum, sursumque spectabant ; & qtiae ex duabus

orientalior erat, ut longior, ita latior parte sui quarta prope videbatur; eratque duabus circiter quintis secundum situm depressior. Ejusdem longior diameter unius particulae erat,qualium diameter Solis sexaginta; cum& ipsius cuspis inferior a superiore alterius particula una, cum semisse dis. sita foret. Hoc modo transversa utriusque conjunctim acceptae crassities unius particulae erat: habui autem medium hujus crassitiei veluti centrum Maculae. Regio porro, in qua apparuit intellige semper in circulo ipso quadrans fuit, qui limitatur exortu,& meridie. Hora I o. centrum Maculae distitit a circuli centro particulis sex cum semisse. Hora pomeridianaea distantia suit particularum septem, ac semissis, aut etiam aliquanto plus. At in ipsa Meridie, quo tempore situs verticalis cum Ecliptica perleverat constantius, situs Maculae in disco Solari paullis accuratius obses vatus est. Diametro ergo circuli ad meridianum sic accommodata,ut diameter alia ad angulos rectos esset horizonti parallela exquisitius, Macular

centrum distitit a circuli centro particulis septem; & a puncto diametri,

207쪽

ebeutique infimo particulis viginti sex,cum tribus octavis. Aberat proi de & a meridiano particulis ue ' & ab ipsi Ecliptica, qtiae di inceps dueta per circulum est, particulis sa Et sic quidem hac sexta Die Macula sesenabuit. Die vs. emergente Sole ex matutinis vaporibus , ac in altitudine graduum 3 , seu Hora d ἰ Venus ab illo abfuit. Apparuit autem Macula distans jam a circuli centro particulis fere I s. In Meridie Sol altus fuit gr. IS. min. 33. I unc vero situs Macula: is fuit, ut ipsius centrum abesset a circuli centro particulis I 3 i ab infima diametro particulis 27 ζ atque adeo a meridiano particulis G , & ab ipsa Ecliptica particulis q ὲ cum descripsisset

motu dierno, secunaum propriam semitam, particulas proxime 7. seu qua-s6 L. Tum porro Venus adhuc invisa; etiam claro Sole, sub Horam a meridie tertiam. . Die viii. nihil iam Veneris adventum moratus, accepi solum Maculaesitum, cum Sol elice in meridie altus grad. I 8. inin. 31. Moles iam tum

agnita est nonnihil contractior.Centrum illius distitit a circuli centro particulis 18 Db infima diametro partic. 29 ὲ atque adeo a Meridiano particulis tr et & ab ipsa Ecliptica particulis fuitque motus ejus diurnus f cundum propriam semitam particularum Nubes dierum sequentium, cum Vulturnus succedere. observationem interturbarunt. HKe sunt, Schicharde, vir optime quae .He F conscripta habeo, Exspecto adhuc quid de Mercurio ipse observaveris: nam de Venere prope certus stim te quoque illam celatum fuisse. Climenim Hora prope dimidia sepositus ad ortum sis ; mirum, si quod nobis occasuri Solis nubes inviderunt, id tibi partem spectaculi exspectati pra

bere potuit. Si sorte tamen Maculam eandem aut observatam abs te,aut ex aliorum observatione communicatam habeas; quaesis pro tua humanitate impertiri ne grave ducas. Nisi ipse nunc erga te tam diligens videor, ac ' nuper circa Mercurium fuit caussam habeo, tum quod tam prompta occasio literas meas ad te mittendi Diodato nostro nata non est: tum quod commodum ex e e volui, utrum descripta Macula ante suum e Sole excessum, sese adhuc conspicuain quod non praestitit faceret; tum quod ouantum Mercurius adspectu suo me animarat,tantum Venus meum con-6editan aversata languidum fecit; tum demum quod toto jam mensem laboro , ut nocteis prope insomneis ducens, nulli seriae occupa-

208쪽

omni Ho citra contentionem ad observandum fuerim accinctus , illud cum sperata mihi voluptate, cumque stu lio, quo volui tibi rem iacere gratam, compensatum ello.

Monitum I. de Marte.

AP Ρ E N D o etiam , quod ex mora sorte accessit, tenue Iacellut Nolli Keplerum adnotasse ad calcem motuum huiusce mensis, fore nobis Martem inter Cor, Ec Cervicem Leonis die Io. Ego, cum Die Io. mane, sub auroram , strati impatiens exsurgerem, animadvertiserenitatem splendore Lunae indicari. Ollio aperto, oculos versus Merid. sustuli ac deprehendi illico paullo ultra Meridianum, Martem proxime collocari inter duas praedietas stellas. Siquidem ducta recta linea ab una stella ad aliam, videbatur quamproxime ab illa linea attingendus. Die ii. ea dein Hora, cum & tunc demonstrante Luna invitaret strenuas, in eadem Astra aciem intendi. Observavi autem Martem praeteriisse jam rectam illam lineam , tantuinque factum orientaliorem , quantum die antecedenteibreat occidentalior. Vtut per nubeis intemcurrenteis, ac urgentem fluxionem licuit, accepi Martis a Corde distantiam grad. a. min. 26. Istud attexo, ut errorem s. aut 6. dierum videas. Enim- vero existimo typo graphicuin esse lapsum, cum facile o. pro 6. irrepere potuerit. Scilicet numeri consentiunt; eadem prope tui nexistente Longitudine Reguli, de Martis. Potest tamen unius diei sed in diurno motu lentiore) adnotari errorculus, cum Ephemeris habeat de illa die declinatu fac. nobu misnu adhuc ante.

Porro hic lapsus me admonet, ut corrigendum indicem lapsum non paucorum dierum , sed integri Mensis , qui obrepsit in deseriptionem observationis de Marte , quam Mersennus noster imprimendam voluit ad calcein Exercitationis meae Epistolicae contra Fluddum. La sus habetur pag. penultiina, seu 339. lin. a. quo loco pro Maio , repositus est Ianius. Id amicus quispiam agnovit, dum forte illam Obsese yationem cum nova pleri Ephemeride conferret, indicavitque illico.

ipse

209쪽

se Commentarium statim protuli,in quo revera repei mus Μatrum. Seu vero meum, seu Exscriptoris , seu a ypographi vitium fuerit, quaeso ut quando meas nugas probans, assor vaes exemplar illius Exercitationis, velis erratum corrigere. I de iam admone amicos, si qui Drie habent exemplaria. Siquidem quia illic de fide Observationis agitur, noluerim cuipiam ex eo mendo errandi occasionem fieri. Ac possent quidem peritiores , attcntioresque ficile notare ilicuiti illum rutatiis in cum mcn- sein non ea dere ; sed nisi quis in serie mollium hujus Planetae veli aretur , deluderetur facillime. Noveris Dite ex catalogis nuperarum tam Vernalium , quam Autumnalium Nundinatum , Fluddi Responsionem ad meum Libellum quasi excusiam jactatam suis se r Bibliopolae tamen nostrates retulere nuperrimc illam ex Ι ypis nondum prodiisse. Tu , si quid habes de ea compertum , cura amabo ut nosse valeam. Tamcili enim is non sum , qui velim ansam praebere Fluddo, ut iterum respondeat ; nihilomitius non invitus quid jam responderit cognoscana. bed tandem Vale. Pariliis , Poliridie Eid . Decemb.

EX EPISTOLA,

Quae priore harum memoratur ad

Keplerum scripta, Parisiis, vj. Kal. Septemb.

C,ετε Ru Μ copiam a Scbichardo nostro tibi iam existimo factam meae illius observationis elica Eclipsin Solis nuperam Diei x. Iunii. Nili fuerit, scito nobis in hae Civitates

210쪽

eujus latitudo grad. si . min. illius Initium contigisse Sole ait

occasum alto grad. ι . min. o. seu Hora post Meridiem 6. min. Is η. Finem videli non potuisse , propter 'olis occubitum, cum duorum propὰ digitorum seret adhuc obscuritas. Medium, quatenu, licuit, observatum proxime fuisse Sole adhuc elcvato gra l. o. min. 2O. suu Hora circiter Amin. tr. Maximam obscurationem fuist 'digitorum II. min. sa. Videlicet ambitum Solis excipiebam citra 1 eliscopiumCirculo ejus diametra, quae i. dc Eo. Parisiensis pedis pollicos admitteret. Amplitudo sane egregia ad venandum praecisionem Quantitatis Eclipticat: sed quae ob motum continuum , quo Circulus in satis magna a tubo distantia distrahendus erat, non satis tutam reliquerit duarum rerum,quae mihi cordi statui erant, designationem. Siquidem mens fuerat praecise captare & inclinationem diametrorum ad verticalem , & portionem residuam exterioris limbi S laris ad extremas cuspides usque. illud, ad varias species parallaxeos sistud, ad ipsim diametrorum inter sese comparationem. Verinia, tametsi

adnotatum habebam Ecliptin coepisse s s. gradibus a supremo pucto Circuli versus Austrum, seu ad dextram Circuli, ae dehiisse illi exteriori limbo in maxima obscuratione ad semicirculum gradus Io. Neutrum tamen divendere ut summe exquisitum reliin. Ita contingit, ut neque semperii neque ab omni parte esse beatum liceat. occultatio Saturni a Luna.

HKe sane inscelicitas Duplicem aliam revocat in mentem, quae mihi

ex eo tempore inter observandum occurrit quam utramque si hele recitaro, haud importune sottassis agam. Prior tat circa Oecilli tionem Saturni a Luna, quae Die sequente r9. ejusdem Iunii contigit. Caetera enim exquisitὸ, at instrumento tum destituebar, quo Horam venarer ex fixis. Utcumque tamen licuit, ex variis, quae circumsonabant Urbis horologiis, unum delegi, quod prae caeteris observaram Coelo quadrare. Observationem ad hoc reserens, quod quadranteis horae pulsabat, momenta notavi, quibus Luna Saturnum subiit, ac deseruit. Itaque Luna tum Saturnum texit latere obscuro, parte ejusdem proxiuae 6. ab inferiore angulo, seu confinio clarae, & obscurae pamtium; cum esset Hora vespertina ic I. in ea Lunae phas apparent ad i

teriorem , seu serratum limbum duo quasi uniones, seu bullae, quas tertia quaedain

SEARCH

MENU NAVIGATION