장음표시 사용
61쪽
Cum id, inquam, velint, eveniet,ut attribuendo singulos Planetas ris singulis, postquam perveneris ad vigesimam-quartam, sequatur pro hora vigelim,quinta, hoc est prima diei insequentis, Planeta ille, qui diei - illi nuncupationem tribuit, ut circumeundo circulum des criptum, net manifestum. Caeterum in usu Ecclesiastico, dies indigitamus nomine, ordineque Feriarum nisi quod loco Feriae primae dictauit rursus Dominicam; loco septimae Sabbath quoniam initium veteris anni Ecclesiastici a P schate filii, & dies omnes Hebdomadis primae Feriati fuerunt sulcumque iam sint non amplius, quam tres) fictumque est inde, ut sequentium qu que Hebdomadum dies auspicio, ac imitatione primariae illius, sint F
De Mense. ME N s i s est quidem proprie tempus decursus Lunaris per Zodiacum ; sed hoc nomine venit etiam tempus, quo a Sole decurritur duodecima Zodiaci pars ue unde alius mensis Lunaris, alius Solaris appeti
Lunaris autem mensis aut Periodic est; ac sint, qui distinguant pti terea mensem, quem appellant Illuminationis. Periodicus est temporis spatium, quo Luna digressa ab uno Zodiaci puncto, ad idem-met redit; estque dierum a T. cum diei proxime triente. Synodicus,quo Luna a conjunctione cum Sole digressa,ad coniuncti nem aliam redit: estque dierum 19. cum diei proximὰ dimidio. , Nempe debet Luna, postquam ad punctum redierit, in quo fuerit soli conjuncta, duos, & amplius ales adhuc progredi, ut Solem, qui interean otum non intermiserit, assequatur. Illuminationis mensem vocant illud tempus, quod fluit, ex quo priamum Luna apparet recens vesperi, quousque jam vetus mane occultet et estque praeter-propter 26 dierum. . Solaris Mensis, si assumatur medius inter excessim, desectumque alia quantulum , est dierum 1 o. de horarum I C. proxime semisse.
Cum Mensis porro alius Astronomicus, alius Civilis distinguatur e
62쪽
Astronomicus est proprie Lunaris, tam periodicus, quata synodicus ; synodicus verb praeseIrim. Civiles autem Menses sunt , quibus Civitates, nationesque variae pro institutis quaeque suis utuntur; nam quibusdam quidem Lunares, quibus dain veris solares placent..i Lunuitauiui sunt olim Iudast Graeci ,' Romani, alii sutuntur Mohammedani sed illis nempe hnodiciso Q quam quia semissis illi, di alia id genus fragmenta dierum ex usu civili non sunt; idcirco familiaresiit, ut menses alternis 3 o. & 29. dierim haberentur, ac diceretur Pleni,& Cavi. . Solatibus usi sunt AEgyptii, sed qui tamen emi omnes dierums o. Nam confectos quidem dies quinque ex fragmentis illis denarum hor rum rejiciebant in finem anni, de confecta sex prope horas ex illis semissibus, nullo quasi habebant loco. Dici & nos possumus ini; tametsi duodenas circuitus selaris parteis inaequaliter in eos distribuamus; & sex illas horas quarto quoquo no ollim colligamus, habeamusque pro uno die, qui inter as. &- memsis Februarii inseratur. . Praetereo Iulium Caesiae uisse, qui annum Lunarem a Romulo usque, diuinaque acceptum, insolarem commutans, hanc mensium inaequalitatem partim retinuerit, partim secerit, uti a Macrobio, aliisque
Praetereo & varia apud varios Mensum nomina; cum sit vulgare, n serum quidem Martium, sequeliteisque sitisse a Romilo institutos, ac nominatos nisi quod post Caesaris mortem Julius dictus est pro Quintili, Augustus pro Sextiu) Ianuarium autem, Februariumque niisse additos, sicque nuncupatos a Numa: ac notum sit Graecorum menseis dici Hecaatombaronem, Anthesterionem, Elaphebolionein, &c. Iudaeorum Tisii, Mare sum, Cium, &c. AEgyptiorum d hoth, Paophi, Athyr, &c. ne quid de caeteris attingam. Praetereo demum varias dierum, partilamque mensis nuncupationes; quod genus fuere apud Romanos Kalbidae, Nonae, Eidus; apud Graecos
63쪽
TA M E T s et Annus accipiatur interdum pro tempore revolutionis cujusque Planetae per zodiacum simo & interdum pro integra revo Iulione Finnamenti secundum eundem Zodiacum; quippe eam nonnulli , Magnum Annum vocant) nihilominus Annus proprie estvi tempus,quod Sol integrὸ Zodiacum perlustrat. - Distingui autem solet annus in Astronomicum, ae Civilem ; & Αλο-nomicus alius Uertens, alius Sidereus appellitari. Vertens est , quo digressias Sol ab uno Zodiaci punita tui AEquinoctii aut Solllitii ad idem-met revertitur; Sidereus, quo digressus a sidete aliquo, ad idem- met redite, cum Sidereus sit Vertente insensibiliter prolixior, ob motum Fix rum in ortum, quem mox insinuavimus, & de quo insulta dicetur; comtinet Vertens dies 363. cum horis 3. & minutis proxime q9. Civilis est, quo Civitates, nationesve pro arbitrio utuntur, de vel sp ctando quidem selum motum Solis; vel adsciscendo etiam motum Lunae, ex quo annus alius Solat is, alius Lunaris dicitur. Solaris, aut constat perpetuo diebus s6s. qualem iam insinuavimus Lisse usii' apud Egyptios; constantem nimitum ex duodecim tridenuindictum, mensibus ac Lebus quinque, qui dicti sunt quas sepe adjecti.
la loco notandum cum illi nihil morarentur abundanteis illas quo tannis horas prope sex; adeo selitum fuisse evenire, ut intra annos I 66o. AEqtiinoctia. & Solstitia per omneis anni menseis , mensumque dies d currerent e quatenus, si hoc Mario, v. g. AEquinoctium contingat in merudie diei ao. Martii, continget post annum hora 6. vespertina eiusdem disi; & rursiis post annum, in media nocte sesequente, & iterum post alianum, hora 6. matutina diei ri. & post annum denique quartum, in meridie ejusdem diei ii. ac pati modo procedendo, post qualubratios annos, in meridie diei 2 a. atque ita de caeteris. . Aut annus quisque ordine quartus constat diebus 366. intercalato scIlicet die, quem innuimus jam confici eη illis sex prope horis asservatis.
64쪽
eosdem menstis, mensiumque dies contineantur, neque excurrant, ut di
istum est apud AEgyptio si ri. i ... Notum etiam est annum illum quartum idcirco Bis- sextilem dici. quod eum intercalatio fiat, die illo inter ac& 26. Februarii interposito, dicatur illo anno bis, Sexto Kalendas Martii. Horas autem prope sex dico: quandoquidem desunt II. proxime minuta. Ex quo proinde intelligitur nimium esse, quod additur quolibet anno Bis sextili; ac posse idcirco AEquinoctia, & Solstitia excurrere sen-
sin non procedendo, sed regrediendo; atque exinde evenisse, ut cum tempore Concilii Nicaeni AEquinoctium vernum contingeret circiter diem Martii ai. deprςhensum ruerit contingere, Patrum nostrorum m moria, circiter di Gn ι r. Mus eii ., Adeo proinde, ut anno Christi is 81. sippressi fierintro. di Lut rediret ad 2I. . . Praetereo vero, quia haec vocatur Kalendarii reformatio, facta est a Gregorio XIII. Pontifice Max. ideo anni formam, qua jam utimur, dici
Gregorianam, ac novam ; cum vetus illa, quarii Provinciae, reformationem non amplexae, adhuc retinent sinus ierantes proinde aequinoctia, Solstitia , aliaque anni tempora totis decem diebus posterius, quam nosin Iuliana vocetur, quali exsistens ea --met, seu sine ulla interruptione, quae fuerit a Iulio Caesare instituta. Lunaris Annus eii , qui constat ex Iz. mensibus Lunaribus synodicis; seu diebus si , cum proxime triente, sive octo horis: sicque Solari minor est diebus sere i l. quo quia Uiotannis adjicimus, ut Lunarem cursum ad Solarem. accommodemus, idco Epactaleis, Epactas-ve voca
Veteres, cum Lungrem annum dierum precuὸs sq. haberent; idebreputantes deesse ad Solarem dies II. cum quadrante, qui intra octo a nos evaderent dies Θ. ideo Assumebant hos dies, & conficiebant ex ipsis me eis sq.. --ς apellitatosi sive reubi diςr tricenum, quos post te
sum, quintum, octavum armos intercal rent, quemadmodum Graeciasve quatuor , qui essent alternis 21. 3 .23. dierum , quos alternis intercalarent annis secundo , quarto , sexto , octavo , ut R
. Intercalabant porro eos Romani post diem Februarii 23,seu postTerminalia cui ruinus sit mirum, Lisse id tempus delectum ad intererim-
65쪽
dum Bis- sextilem diemὶ cum Graeci potius interealarent inter & s mensiis; unde quia sextus iniensis erat illis Posideon , mensis intercalatus vocabatur Posideon prior. ino modo quoque apud Iudiras intercitatus ante 6. qui Adar, prior Adar appellabatur. Nihil tale addendum de principio anni, quod constat extitisse semper apud varias nationes varium. Nam cum AEgyptii haberent vacgum per totam anni seriem ; ccepere Iudaei Ecclesiasticum armum a mense Nisis, seira novilunio, quod fuit proximum verno qui , ctio ; & Civilem a mense Tisti seu a iiovilunio , quod fuit proxumum AEquinoctio autumnali. Sic coepere Graeci ab eo , quod proximum Solstitio aestivo ; Romani a Bruma , mi ab ipse hyberno Sotistitio r nisi quod propter exspectatum a Caesare , annum instituente v sequens proxime novilunium ut in eo die KalendasJanuarit , principiumve anni desseret , evasit ' hocce lania principetum quo nos etiamnum utimur aliquot dimis Bruma posteriis. Sic alii aliis icim
Nihil quoque addendum de divisone anni intempestatesq-uor, aut treis, quas I ptii pridem habuisse leguntur imo etiam mentas
interdum pro totidem annis e ut minus sit mirum , quod hominutii vitam adeo longaevain , seu annoruin k-tam numerosorum perhibus
Nihil rursus de temporibus quae per repetitos annos mensurantur, ut Olympiade, annorum η. Lustro, annorum nunc q. nunc s. Indicti ne, rue. Periodo Metonis, seu Cyclo Lunari, Numerove aureo, 3
clo Solari, literarumve Dotninicalium, 28. Iubilaeo ε'. aut so. Periodo Calippi, 76. Saeculo, io o. Periodo Hipparchi, so . Periodo Dionysii, 3 sa. Periodo Iuliana nuper excogitata a Scal ero , 798o'. Anno Magno, qui non modo, pro Revolutione iam memorata firmamenti, sed etiam pro R estitutione omnium retinn in eundem statum, quem inlatio habuerint, usurpatus est,' habitusque non modo ab Astrologis 23. 36. 9. millium annorum, sed ab aliis etiam aut pauetoruin, ita quam-lo
66쪽
NE cassii est Astronoms, duin caelamis supputant motus, noni modo cena caeli puncta, a quibus motus Siderum deducantur, sup ponere; etiam illa quasi alligare certis momentis temporis , a qui' bus uise, tanquam principiis, &capitibus, Mnnitatui incipiat. Hujusmodi porro principia, seu capita sunt, quas Epochas vocant, quasi sint talini veluti fixa determinataque, & cohibita, irim NE momenta. D r veris etiam 3 viis serae, non tam son4ea usu impanorum vetere, quam ex abusu, quo singularis, stemideaρος ρον sis, rura pharali, nevstuaque AEtar sic enim vocabantur prident aerei illi claxiculi, quibus Abaci supputatorii erant instructi. Dicuntur & Raditas; quod ut plantae radise , sic temporum series Epochis increscant. .. . . , a
Illustrissima porro omnimi, similiatistansque nota Naativitatis inti, seu Kalendae ejus Ianuarii, quem suppiamus proaimὸ insequutum Nativitatem Christi Domini, & a quibus ad usque Kalendas Iamurias anni hujus Lumitis dicimus fluxisse anaos completos 16's. Et tin, tametsi nonnulli contendant natum esse Christum non statim a Bruma, sed sub Autumnale aequinoctium; & sint Chronologi eruditi, qui defendant natuni non modo imo, se exim duobus, sed trilius, sed quatuor, sed quinque armis prius, quam h*e incipiat Epoche: Ea nihil iunus & prodari, dc rerinerinon desinit , tum propter usum, tum via nihil resere ad veritatem supputationis, circumstantia actionis, aut rei, uae Epochaenomen, aut oecasionem dat; si constet modo de quoto ab heincanno , & de quo illius momento sit sermo, cum in ip supponim Astrum occupasse id pune n , a quoi qua motivm seu antecedenter, seu
consequenter deducuarus. UConstat interim cur hanc Ervin vorent vulgamn, ac Dionysianam Vulgarem scilicet appellant, ad discrimen ejus, quam reputant veram sde juxta quam nobis numerandus seret hic annus, non supra millesimum sexcentesimum, quadragesimus sextus, sed aut q7. aut 8. aut q9. aut 3 o. aut 3I. Dionysianam velo ob Dionysium Abbatem, ccmommato
D min, qui Minor illius extitisse creditur, annis post Christum muru
67쪽
s INsTI Tu TIONI sto plus quingentis et aquousque tempore nisi potius uno , alterove -- .culo pol tin coeperunt anni ab ipsa Christi Nativitate numerari ; eum prius solunt per Consules, per Olympiadas, ab urbe: condita putarent
Catterum, ut aliquas alias, quibus partim in Chronologia, partim in Astronomia usus est, attingamus; Prima inte sacras merito cessir tur Epoelie orbis conditi; de qua utcumque sit insignis controvenia, videntur tamen illi propius ad veritatem accedere , qui condirem Μu dum deducunt annis ante Christum seu vulgarem Christi Epocheny
Prima autem inter prophanas meritis habetur Epocta O piadum; quaruns initium ob insui iratos ab sphite Olympicos Ludos, periure frui aestatem anni ante Christum 777. , νυ s. IuPerexi uix illi est Epoche Urbis conditae; Fim communior opinisin γωre ad annum and Christum 732. ὐι ' . IApud Astronomos potissima fuit semper Epochem nassis, Bais oloniorum, ut putant, R is, spectans ad annum ante Christum 7 7, 3c ad diem quidem Februarii imne suppositi) 16. a quotisque, coincidente cum prima die inensis Thol, supputatio fit per annos AEgyptios, quibus Ptolomaeus, &alii platrique Auronomorum , etiam Copemicus , usi
Sequitur Epoche Obitus Alexandri Magni, ad quam est consimiliter
annorum AEgyptiorum usus G pertinet autem ad anninnante Christum si . di diem Novembris I 2. i ii ' . a .
. Celebris est etiam ante Christum Epoche Iulii Caesiuis, praecedens Christi Epochen annis praciae ε . Post Christium autem celebris filii I a Dioeletiani, sive Martyrum qui nimirum sub eo sunt passi in R ione Copritarum, prope Nilum) dicitur vero etiam sua Abyssinorum, &AEthiopum, pertinens ad annuin Chustia8s. Itemque Epoche Arabum, alias irae, seu Fisae Mohammedis, pertinens ad annum Christi sar. & diem Julii is. Ac ruisis Epoche Persuum, sive Iesdagird ultimi Pers mari Regis, quem devicit, intersecitque Othman, pertinens ad annum Christi csio
Λddi his potest Epoche Resennationis Kalendarii, de qua iam amὸ
68쪽
ΑsTRONoΜle .E. LIB. I. diximus, pertinens ad annum Christi I 38r. & diem s. mensis octobris, a quo usque habito pro decimo quinto, desunt deinceps ad annorum Julianorum formam, dies Io. Praetereo id moris iam esse, ut tam ipsa Christi, quam caeterat Epo-ehae simo & reliqua tempora reserantur ad seriem annorum Periodi, idcirco vocatae Iulianae, quod anni, ex quibus componitur, Juliani
Illius modum ut percipias: cum memoratus Dionysius Exiguus taeante ipseni quoque Victorius Aquitanus ducto cyclo Solari 18. in Lun rem I9. obtinuisset Periodum annorum s 32, quibus exactis isti cycli, qui simul coepissent, simul rursus inciperent; Scaliger hac Periodo in cyclum Inductionum videlicet I 3. ducta. Periodum squar est ipsa dicta Iuliana obtinuit annorum 798o, quibus exactis tres hi Cycli, qui simul incep tinti simili iterum incipere possint. Et quia, ut jam in usu sunt huiusnodi Cycli prout scilicet, ria num
ramus hoc anno ex Solari s. ex Lunari I s. ex Indictionali sq. fieri non potest, ut inceperint, incipereve potuerint nempe si fingamus nostri anni Armam retro ante Claristum productam nili ante annos σιω; essicitur , ut coepisse laec Periodus intelligatur ante conditum Mum
mare & extensa Periodo, deprehendemus Epoehen Mundi incidere in annum Periodi Iulianae 76 . Epochen Nabonassan in sy67. Epo chen Ch inq7im atque ita de caeteris.
69쪽
De Phanmmis variis, qua Sec Orsm Nobilium Theoris κωμem fecerunt. 'iT, pars Astronouita, de Prahactentis, Sphaerisa
doctrina dicitur a Sphaera, cujus beneficio Motus
Primus explicatur: Sic ista, quam aggredimur, appellatur I heorica , quod per quasdain Maelia las, aut orbiculareis figuras, quas Theorias voca re solent. sorte, quod quadam scrupulosiore cinis templatione indigeant) Secundi Motus declarem. Cum principio porro praenoscenda sint Phaenomena quaedam praeciapua, quibus observatis homines coeperunt tum cogitare motus alios, praeter primum, tum excogitare Hypotheseis, juxta quas ii fieri intelli gerentur; ideis adnotari haec possunt..Primum universὸ circa omneis Planetas; obseratarunt imprimis nune istis. nunc illis, horizontis locis oriri, & occidere; &sub meridianum nune altius in Boream, nunc humilius in Austrum attolli; ac utrumque quidem certas inter metas. II. incedere Omneis nunc ocyus, nunes . nius. III. aliquando majores, aliquando minores etiam citra negotium refiactionum) apparere. IV. configurari varie tum inter se, tum etiam muri Fixis: & donec em conjunguntur, interdum Fixas ab iis tegi; interdum
70쪽
AaYRONOMICAE. LI v. II. Iinterdum ipsos a se mutuo, sive alios ab aliis; & non tamen pariter omneis respe omnium Terrae incolarum. Deinde speciatim circa ipsum Solem ; I. Ubi occasum subiis , habete ipsum stellas conspisuas post se occasuras , quae aliquot post dies amplius non appaream ; & oritimam habere ante se incivisse- euas , quae aliquot post dies appareant , & praemoriantur. II. Te dentem Solem ab AEquinoctio Verno in Autumnale , intimere dies I87, & ab rumimnali in Vernum , no nisi I 8. aded ueversetur totos novem dies in signu Boreis , phisquam in aum inis. III. Pati Solem Eclipsin interdum totalem , plarumque partia Iem ς & in Novilunio quidem dumtaxat ; neque tamen inneso IV. Visum esse maximam Solis Declinationem tam in Boream . quam in Austrum clacrescere 3 neque enim' tantam iam , quantam
ia Circa Lunam. 3 I. Ex quo rami apparee, ipsun tio dictimiditata veri s Sole , ut magis., ahisque verin uessas orientilis res seu accedat, quousque riminum p ciat. IL Iptari interim vagiis apparere Phalibus, nempe in erescendo comiculatani, semiserum, utria que gibbosam; ει post plenum orbem durest dodite mussitatius, bismain: corniculatamevadere. IlI. Eclipsin interdum tiὸ nune to talem, nune partialem , de plenilunio quidem dumtaxat;i πλῶ 9 --rum contingenti ferὰ post sex menseis. IV. digredi aliquandotain in Austrum, quam in Boream, nunc nomia animis, nune m nihilii
ea Mereurium , ae Venerem ; I. Eiesmodi PlanetB esse qua si asinas Solisineque mini ab eo discedere proculi sed Veneremouidem vix quie ius ana s , mi ari se' inno C Mereursum, ne
signo quidem in m. II. Ipsos aliquando antecedere, aliquando subsequi Solem. III. Esse eos interdum Directos hoc est moveri in consequentia , sive secundum seriem , successionem-ve Signorum, ut ab Vinu, aula II: interdum Retrogrados, hoc est moveri in Praecedentia, sive contra Signorum seriem; ut ab V in κ, a κ in ratinterdum Stationarios; hoc est apparere per aliquod tempus neque in auraecedentia , neque m consequentia moveri. IV. Ieses quoque in Austrum, ac Boream digredi, nunc magis, nunc miuus , quam So