Institutio astronomica iuxta hypotheses tam ueterum quam Copernici & Tychonis dictata Parisiis a Petro Gassendo. Accedunt eisdem varii tractatus astronomici...indicabit

발행: 1680년

분량: 332페이지

출처: archive.org

분류: 천문학

91쪽

8 IN aTI Tu Tr. NI a se revolvi celeritu; Sol nempe Planetam asseqvitur ei Ela. Aelle rutilis intelligi , Medium Planetae motum junctum Motui eius in Epi clo, aequari Medio motui Solis. Ad Latitudinem quod speiis; dependet ea quidem ex obliquitate aqua se habet Planetae Orbita, seu tacentricus ad clipticam; sed conti gie nihilominus ipsam augeti, vel minui ex inclinatione, obliquation que Epicycli non fixa, seu mutabili, libratilique.

vix autem potest Latitudo maxima pervenire, in Saturno quidem, ad gradus 2.&min. s. aut 6. In Jove ad grad. I.&min. itidem 3. aut L In Marte demum ad gradus 7.

CAPUT VII.

De Thereia duorum Inferiorum Planeta ram , Veneris nempe o Mercuri . Hoste duos quoque coniunctim spectamus, propter formam motus communem, qua a memoratis tribus discrepant.

Et primum quidem istis quoque duobus, tam tacentricus, 'uam Epiaeyelus competunt; verum linea Medii motus ipsenim non disceditu Zam a linea Medii motus Solis; sed ita est una eademque eum ipsa , relicyclorum centra lineae Medii motus Solis veluti illisara sint; neque postat proinde Planetae Ionsius evagari , Sole, quam ipsi illorum Epti cycli patiuntur; secus pro , ac Superiores, qui propter diversas Medii motus lineas, etiam ad usque ipsam clan Sole oppositionem a Sole discedunt. Exinde interim fieri constat, ut non alium Medium longitudinis moiatum, quam Sol habeant; utque ratione hujusce motus sinis per cum Sole conjuncti; ac eadem proinde Periodo, unius anni scilicet, Excentrusum suum utemiae percurrant. Qiin omnia intelligi, vel ex seu hujus .gurae inspectione possunt. .

92쪽

R a T R o M o M a C LIB. II. Et eonveni t quidem rursus ora Superioribus , ut in superiore Epicycli parte, secundum; in inferiore, contra successionem Sign rum moveantur et ac rursus , ut habeant in ipse Micyelo Apogatum tam Medium, quam Verum, a quo ad ipserum usque corpora accuretra, numnet Te Argumentum tam medium , quam verum p Et Diuiti by Cooste

93쪽

pari proinde ratione Prose phaeresis, aequatiove tam centri, quam Arg menti; adhibitis quoque minutis proportionalibus ustirpetui: Uerum diLferunt, quδd donec versantur non modb in Apogaeo , sed etiam in PeH-3ceo , sint cum ipso Sole conjuncti; uti vel ex eadem figura mox adhibita intelligitur. d superest autem, Veneris Theoria non alia est a Theotia tesum Superiorum; quippe ex iisdem orbibus constat, Eccentrico nempe, ac Epicyclo, & AEquante. Quare & eadcin uti figura, quae pro illis in usu lata licet; si modo lineam Medii motus Solis, una transferri, & transirebnper per Epicycli centrum concipiamus. . , Mercurii vero T heoria eo solum differt, quod inter duos orbeis erassos, Eccentricosve secundum quid, concipiant alios duos itidem inaequa-lcis, & inter duos illos collocent AEquantem; inter duos istos Deferentem Epicyclum, seu Eccentricum propriὸ appellatum, cujus centrum mobile sit in superficie circelli attingentis Diametro sua centrum AEqua tis, & centrum Mundi; eo pene modo, quo de centro Eccentrici Lunae in superficie circelli circumducto declaratum eli ; unde neque nova Fig ra heim idetur opus. Praetereo porro motum Veneris in Epicyclo esse dietim grad. r. inin. 36. ac totam proinde ipsius Periodum absolvi intra dies proxime χχ3. seu inenseis T. cinn semine: utcumque ob Solem interim strogressum, non appareat nobis coniuncta iterato in Apogato, aut iterato in Perum, nisi post ι9. menseis.

Mereurii autem motum in Epicyclo esse distis grad. q. mur. 3b ae Periodum ipsius absolvi intra dies proxime s8. seu treis propὸ ine seis; utcumque ab una conjunctione Apilaea cum Sole ad Apogaeam aliam, aut a Perigaea ad Perigaeam, non- nisi post q. serὸ menseis r

deat.

od ad Latitudinis motum spectat; oritur is etiam partiin ex obluquitate Eccentrici, partim ex inclinatione Epicycli; & ea quidem utrius.

que contemperatione, ut in Venere major iit Latitudo ad Boream, in

Mercurio major ad Austrum, & in Venere quidem Latitudo interdum ad s. gradus pcitveolat; in Mercurio autem non ad psim, quam invia

quea

94쪽

De Theoria Fismanientu o sive exstructi unius, iusteriusre Crystitan Enique , ut de pauca quaedam, ac simul quae allata de ipso Pham

mena sunt, explicentur: sciendum est imprimis, qui tu nullis filii circa stellas fixas , ymerdhirnuin, observatus motus, tandis Fis mamentum, cui illie inhaerent , sinsse habitum pro extimo Caelo, seu bili primo ; uti Aristotelis aevo, & sequentibus saeculis, ad Hipparchum, & Ptolemaeum usque. Ex quo autem ipsae quoque Fixae deprehensae sitnt in consequentia promoveri ; tum Nonum caelinii coepisse addi , quod esset Primum mobile , cujusve diurnus motus esset proprius ; & Firmamentum habitum pro Secundo mobili , cuius m tus ille in consequentia specialis foret. Nimirum , qudd duo per se motus uni mobili non competere crederentur ; veluti supra attigi

mus.

Porris quia hic motus adnotatus sitit inaequabiliter peragi, ac etiam, iuxta aliquos, interdum retrogradus esse , ac observatum aliunde est , Eclipticam una cum Fixis sic mutare situm , ut illius obliquitas , atque adeo Decu natio Solis maxima , evaderet nunc major, nunc minor 'urp-pe quae tempore Ptolemaei, aut paullis ante, fuit maxima, ut puta Pad. ai. minuti s r. Ea deinceps ita decrevit, ut superiores eculo credita minima, e erit grad. 13. min. Σου.) Idcirco coepit superaddi caelum Decimum, quod esset Ptimum mobile; ac retineri simul caelum Nonum , dictum platrisque Crystallinum, cui ille in longum , seu in consequentia motus tribueretur; ipsi autem Firmamento assignatus est motus, quem Accessus & Receiuus , ac Trepidationis Alphonsini praesertim diu runt. Nempe as ata ut mobili Primo, ita Nonae sphan at Ecliptica inlamobili , fecere i in Firmamenti Eclipticam variabilem, seu ita luxatam in stiperficie du im circellorum circa puncti quinoctialia descriptorum, ut exinde duplet Uusmodi irresularitas crearetur. Res toperose declaratur, sed ne tot in prunae tricis, ac in re praetatim, quae forte non admodum firmo fundamento mitis , ε sminera mi axat eam percipere ex trausiatis circellis, facilitatis gram, circa ipsa solstitialia pum

iri.

95쪽

Sunto in sequente Figura Α Β C D Coturus Solstitiorum in Nona Sphaera; Α, & CInituae,&vineadem, EFGIJ,&IKLM ei celli ipsis circumducti , E, & I, Initia re, & 'ν in Octava sphaera, dum Ecliptica utriusque spluerae coincidit , & obliquitas minima est. Intellisatur punctum E procedere versus F, ad 'α , &punctum I vernu M , ad Austrum , tum & cresceret obliquitas , quousque sit maxima ad F , ad M , & Ecliptica Omvae sphau facta promotioryersus ortum , evadat F M. Intelligantur eadem puri procedere ab

96쪽

8e Ecliptica Octavae facti adhuc proninior in ortum, coeat eum Ecliptiaea Nonae. Intellisantur eadem peruere a Gin H, ab Lin Κ, tum dccrescet iterum obliquitas, quousque nat maxima in H, & Κ, & Ecliptica Octavae in occasum regressa evadat HK. Intelligantur denique eadem pergere ex H in E, ex Κ in I, tum & decrescet iterum obliquitas, quous. que fiat minima, & Ecliptica Octavae adhuc magis in occasum regressa

coeat iterum cum Ecliptica Nonae. Atque haec omnia quidem ea ratione, hi cum Nona sphaera moveat Eclipticam Octavae continenter,& aequabiliter versus ortum, ipsa tamen Ecliptica octavae luxatione hac sua hujusmodi motum irregulatem reddat; ac velociorem faciat cum uterque motus conspirat in ortum , m moratis nimirum punctis procedentibus per medietates circellomni E F G, & IM Lr sqniorem autem, cum alter motuum in occasum

est, iisdem videlicet punctis procedentibus per medietates oppositas GHE, & LΚI. Denique nutem visum est ex Nono illo caelo duos facere, &ipsim Primum messile in undecimum locum relegare , ac ipsi quidem Fi mamento motum Lonsitudinis , tanquam ipsi proprium restituere,

motum vero Trepidationis partiri in duas Librationes , quarum una ab oceati in ortum, ab ortu in occasum attribueretur Nonae Fuerae, altera a Borea in Austrum , ab Austro in Boream attribueretur Decimae t sieque prior ficeret illum Longitudinis motum nunc veloci rem , nunc tardiorem, & posterior nunc majorem, nunc minorem Oia,quitatem.

Itaque solet iam Firmamento motus ille in consequentia, Longit

dinisve attrihi, qui ab usque Cormico Praecesso, seu Anticipatio

AEquin Arum appellatur, quod ille, ob Motima Terrae attributum, exul arit non tam stellas AEquinoctia immota praetergredi, tendendo versus consequentia, quam ipsa AEquinoctia stellas immotas deserere, tendendo versiu praecedentia. Solet 8c Nonae sphaerae tribui illa Libratio, quae ideo vocatur Anomalia Praecessionis AEquinoctiorum, quddmotum Praecessionis AEquinoctiorum inaequalem faciat, ac silet demum

Decimae attribui Libratio , quae Αnomalia obliquitatis Eelipticae ideo dicitur , quod obliquitatem Ecliptisae non semper eandem esse patiatur.

97쪽

ὶ I N s T I T u T I o N 2.1 - ' Et Motus quidem Firmamenti , seu Oistivae sphae peragitur lens super Polis Eclipticae, siquidein juxta Ptolemaeum , circuitum ivium non peragit. nisi intra annorum s 6. millia: ut puta unum tantii in radum intra annos centum consciens , tametsi successio temporis nos ocuit peragere potius intra annorum proxime as. millia et ut put unum intra annos 7 o. gradum absolvens, utcumque aliunde Alpnon- sini statuerint circuitum non peragere, nisi intra mille Iubilea , seu millia annorum q9. Motus vero Nonae sphaerae sit quidem super iisdem Polli , at non circuitum perficiendo, sed lcviter solum librando. Nam postquam sph ra progressa est versus ortum per duos gradus , cum triente, noc in gradum I. min. IO. citra, &grad. I. min. Io. ultra AEquinoctialia puncta, reditus ab ortu in occasum fit: atque id quidem etiam Perquam lenter Nam una Libratis eundo , redeundoque peragitur talum intra a

Motus denique sphaerae Decimae habens pro suis quas Polis ipsa Equinoctialia puncta, secundum colurum solstitiorum peragitur, libratione adhuc minore, nempe per minuta non plura, quam 2 quorum sint I a. citra, Ia. ultra solstitialia puncta, habita quasi nata in ipso Primo mobili, ac praeterea duplo lentiore, cum una Librario percurratur solum intra termille, & ε o. annos. At circelli quidem heic etiam describuntur,ad explicandum quomodo Librationes seo medium celeriores , sub principium, ac finem lentiores appareant, sed, ut tunc adnotabitur,cum quemadmodum rem Copernicus declaraverit, atringetur, videtur res esse niagis commentitia, quam ut scrupulosius illam prosequamur.

Quare Planeta 1-c Majores, nunc δέ-res Nunc quemadmodum ea Phaenomena, quae sint inhio commem rata, quaeque magna ex parte Passiones Planetarum vulgo Guntur,

ex Hypothesi, Theorusque iam recensitis explicentiva di ite dicta a

modum non est.

98쪽

ita me iatis ualesliguntur; cum Murunt, o eryari Solo, aliosque Planetas nunc hese, nunc illese oriri, & occidere; nunc altius,nunc humilius is meridianum evehi; caeteros a Solis splendore nune oceaetari, nune revelari, aliaque similia. ,- . Caetera ut attingam ; videtur imprii his ij il esse mirum , si Planetae interdum majores , laterdum mi res appareant. Siquiadem , cum in Apogaeis sint longὸ a terra , quam in Perigaeis distantiores; necesse in illela sib murore specie , heic sta majore repra,

sententuro. , . . ' . ' ... l.

Nihil. necesse est Himnere , non esse hela quaestionem de specie quae propin vaporus iuxta horizonino increscit, quaeque decrescit hprout Sidera su me attolluntur ; quippe hela agimus de specie , quae is eadem Planetae supra horizontem altiturue , etiam meridiana adi

paret. e

rem Phή in Per is sint Epicyclorum: ne memoremiptiruin* tantδ adhuc magis lacrescere, quanto magis Epicyclas ad Ecc trici Perigaeum 'accevit. Mars certe speciatim, qui stas vix stellae secundae /magnit inis exaequatur, is repositique tamen, sive dum M ictus . ac utroque potimum Perigaeo concurrente, ea evast specie, Iolus, at Vmerum diluvie mulatim. et L , di, Z i I Facilis vero etiam est iu duobus laserioribu- Venere puta, ac Mercu sed venere potissimum; quippe quae versus Perigaeum, etiam ita terdiu, ae sta ipsum meridiem Gile videatur. Quirinarem autem non perinde videatur, cum versiis Apogaeum est, essi se specisseex n ruminonesemihor appareat, lates mea ex infit dicendis, ubide ejus

In Luna res est paulld dissicillare observavimus ipsi tamen eius di metrum . dum est tam is tacentrico, quam iis Epicyclo Perigaea , esse

minutorum II. secundorian 6. Et cum Apogaea, minutorum 26. ac 36. secundorum e utcumque vi ipsaen .ad 'tantam exilitatem non. d

la Sole diffeillima , sed ipsi tamen illius quoque diametrum ob furavimus. , d Per eius quidem est , minutor. ι I. se M. 6.L 3 qua

99쪽

marentiit loces, Minerardi Τ Uri ratione mirum non si planctae incedere nunc oeyds, nunc segnius appareant. Videlicet tametsi ipsi suis. ccentricis . Ac Epicntis aequabili motu incedant, uti Ac incedise nbbis apparerent , si v madmodum dictum est, in eoruin centris exfsterem ; neceta est tamen 'observemus ipsos serri inaequabiliter. quod ipsorum motum ex centro alieno spectemus. Heinc in Sole , exempli gratia ; cum linea Mediarum longitu--.rium Elliptieanes nobis in duas aequaleis parteis dividens , t sic E-ntrisin IstriinitI ut quae ejus mitio versis Apomissi est mη est 'se ; iPerigaeum ; idcireb necesse est Sol appareas uobis 'peria evitere alterum 1ignorum dimidium tempore prolixiore , quisti di atque ea de causa uno tempore incederetem us, quam alio; sicque inaequ liter serri; de tardissime quidem in Apogaeo, velocissimὸ in

Et quia Solis Apogaeum subest iste temporibus, ut iam ante amis γmus mitib gradus lentiai Caneri; ae Perigaeum adeb initio gradus se triti Capta orni; heinc apparet causa, cur ea anni portio, vae est ab AEquino Eo verno in Autumnale; trimkundo per aestatem, fit novem victum longior illa, quae ab Autumnali in ψemum , trans do per hyeme . Nimiriim 'portio Ecerataei percurrenda est perillam , quἱmper

' Atque exinde est, cur cum Sol observetur medio tempore conficere distim motu apparente mInuta 39. in Apogae minen consciat talis π.oe in Perigaeo Gi. ut supraqu-ue est innotatum: '' . I. .. ι .. l.

In Luna res secus se habe .-i Manli ita ceratum hi est non n-vetur regulariter super cenim Eccentrici, sed super centro Miamsi, quod versus Perigaeum seniser est τ' ideireo necesse est ipsum in Α p gaeo Eccentrici serti apparere vel fius , innam in Perigaeo a, videlicee, Dissilired by GOoste

100쪽

maiores porti s ri rurici competunt arcubus. Zodiacraequalidi si , quam n c. od Hem proportione dicendum est de, motu Lunae in Epicycto , quatenus movetur regulariter non super centro proprio is sed super puncto , quod opponisur ipsius Eccentrici

inde vero causa est , cur tametsi Luna tam in Conjunctione , quam, in Oppositione cum Sole Apogaea sit; celerius tamen tunc moveri appari reat; quis, dum fierit in ailraturis Perigaea. Causa etiam est, cur cum Luna mediocri motu appareat conficere distis circiter gradus tredecim; interdum tamen conficere non omnino undecim ; interdum ultra quindecim appareat. De Planetis eaeteris alia quam de Luria est ratio. Nam licet moveantur regulariter non circa centra Eccentricorum , sed circi centa tra AEquantium , ista tamen AEquantium centra sint respectit nostri,sve centri Mundi, aerea centra Eccentricorum ἱ atque idcirco necesse est, ut moreri tardius circa Apogaea, quis circa Perigaea appa-

mare ninc directi, nunc Retrogras, nunc Statinari.

H.Se assectioimo mi sistum v que& llis Euantibus , quatenus is

papa a variis Ephyclium 1voruin versentur. t . ii. Nam quia Planeta in superiore Epicycli parte imitatur motum irtas tacentrici, centrive Epicycss. qui est smper in consequentia , heincia , ut duplicatio motu Planeta velut dirigatur , seu secundum seriem Signorum siunx cursim intendat, &i per ipsum quidem Apogaeum Myssime ; hoc , inde autem tanto Minus , quamoamplius an ipso

Et quia is inferiore parte adversatur motui Eccentrici , ae celemaius fertur per Epicyclum in antecedentia , quam devehatur ab E centrico in consequentia ; inde fit, ait retrogredi, seu contra S, rum siccessionem moveri appareat ; ac ρα ipsem quidem Peria gaeum citissime , Minc , inde iamblemius , quanto longius ab eo ver-

SEARCH

MENU NAVIGATION