D. Antonii Gueuarae Commentaria in Habacuc. Ad illustrissimum dominum D. Gasparem Quirogam S.R.E. cardinalem, archiepiscopum Toletanum, summum de fidei catholicae negotijs cognitorem

41쪽

donosor culicta deprςdetur,demoliatur, euertat:victoriamq; demu idolis,aut propriae potentiae & lad ustriae, fortissimis

exercitibus suis insoles ac superbus astri bat. His igitur ratiocinationibus Habacuc bona de rebus Iudaeoru sibi promit

tit spe,traditaq; in eos RegiSabylonio potestate, in correptionem & emundationem, non in excidium &cxtremam pernicie fuisse delegatam,argumentatur. Et

his vltro citroq; dictis,primu caput pro- άert concluditur. Secundo aute capite, veluti e specula prospectatHabacuc,diuinuque orationisuq resposum attetis auribus pr stolatur. Iubet porro Deus, quae viderit, in tabulis aperte & explanate describere. Videt igitur,non ideb Regem Babylonis Iud orupopulo superiore futuru m,ut auctus imperio,ic clarus victorijs,il histrior fiat,&opes exinde &honore acquirat:subactis. que finitimis nationibus, de Iudaea in ditione redacta, firmiore deinceps regno, & vita laetiore potiatur. Imo uerb hoc

ipsum sibi ad pernicie & maiore ignemi

42쪽

niam parari breuitia iique fore,uthar ri recipiat Babylon, & debitas iniuriarus nas,Dei templo dcciuitati Ierusalem, genti deniq; Iudaeorum, impie& crvd liter illatarum, ex luat.Ncq tantis periculis SI calamitatibus obsistent idola, in quibus sperauerut Chaldaei:Vxpote, quae sinti lachra muta sint, dc omnis prorsus enses expertia His secundum caput absoluiturineq; tamen hactenus declarauit Deus,quid degeteIudaica statueritiquerue sit fine habitura captiuitas mum Chaldaeoru praenuntiata calamitas, permistos illis captiuos Iud os pariter oppressura sit,an expiatis seruitutes celeribus,patrias aliquado sedes incolumestim reuisuri. Consternatus igitur Habacuc,tatis Iu CAP. 3dsru de Chaldaeoru prquisis stragibus, incertus, huc usq; divinet sentetiae, igna' rusi adhuc finis Iudaicet captiuitatis,c

pite tertio in oratio ne persistit, quainfine primi capitis inchoaverat, &pro salute Iudςor qua adhuc ignorat, preces fundit,c5tenditq; meo, ut semotis ignorati tene bris, quet supersunt arcana revelet,

43쪽

vide salute populi sui; laetu se certio

ὰem iaciat orat deniq;, ut in medio tam ankelictu annorum, populuIudaeorum, que sibi Deus peculiariter asciuit dcconiformauit, incolumem seruet ac tueatur,s memor antiquet illius misericordiae &benignitatis,quibus olim in monte Sinai in terra promissa, mari rubro,in Iordane: ante haec aute omnia in AEgypto,veteres Patres prosequutus est ut aute efficacius persuadeat Propheta, haec Dei beneficia sigillatim reces et,& per enumerationem amplificat. Aperitur demu versu decimo sexto tertii capitis pulsanti Habacu-co, neque optato elietu iusti assidua - .stratur oratio audit deniq; & audiuspraedaetitia pene rupitur hunc fine manere Iudaeos atq; Chaldaeos,ut hi penitus de irreparabiliter vastandi perpendiq; sin quo

illi captiuitate soluti, honorati ac laeti, Deoq; victori pςana canentes, iniucundi dissima Palaestinae montana .&in sedes

pristinas reuertantur.

Hoc utique iuxta historicum sensum huius prophetiae argumentum esse milia. videtur.

44쪽

videtur. Neq; impedit, quominus omum caput Habacuc duobus praecedentibus argumento cohaereat: quod hoc ultimum carmine Eonscriptuῶ sit, priora. illa soluto sermone Nam depriticipium& finis libri Iob plostica quoq; oratione

consistunt: caetera vero capitula omnia poeticis numeris decurrere perhibetur.

Postremum similiter Prouerbiorum caput,clim soluta atq; libera oratione exordiatur, at maior ac postrema illius pars rhithmis poeticis atq; metris absoluitur. a aetamen Hebraeis recentioribus non probantur: negat enim earmina usquam in Scriptura inueniri. Affirmant vero voces quasda in modum rhithmi in Carminum finibus inculcari. mie exornatio apud Rhetores, Similiter desinens nuncupatur. Caeterum quandoquide terra promissionis caelestem patriam, Iudaeo-ium populus hia manu genus, Chaldae vero daemones referunt , Zorobabel autem filius Salathiel, & Iesus filius Iosedec Sacerdos magnus, Esdras etiam MNehennas, quin α Cyrus Babylonis d

C 3 structor.

45쪽

cominbdam est, ut Prophetam loquen tem audiamus, &sin ii assententias in

terpretemur. ea in

O , onus, in Hebraeo habetur Noymassa,vox deducta a verbo NN , quod assumere dcportaret significat. ivnde Se ptuaginta iniqrpretes, liosque sequuti Symmachus S Theodotio, λαμ m,id est , assctumptio, verteria ni, quo vocabulo, motis Prophetet raptum, & a rebus humanis transitionem ad diuinam reuelati nem signari, Theodorietus existimauit. Huic etiam Theophylachus consentit: ut tamen aliam quoque dictionis huius notationern si significationem in duxerit. Ait enim Lemma, id est, captio ipsa prophetia nominaturi: siue quia accipitur ex Deo tradita, siue pro- pter prophetica: mentis 'acceptionem, ac propter ab limanis ad diuinas reuelationes transtationem. Haec ille. Sanctissimi, nanque Spiritus benignitas, inquit Theodoretus, variis modis erga I Un ' C miri-

46쪽

t o. HATA IV cmirificos propheta sitam vim ostencita quibusdam visa uuaedam suggessit, ut diuino Isaiae,Mi ae, Daniel Ezechieli, dc Zachariae: quibusdam vero per so

nitunt, quae volebat: thfundebat, ut au- .

. dire sς arbitrarentur illi quodam lόquen. tem : alios spiritu prophetico afflabat,dd ex illorum ore quae volebat loquebatur: gratia nimirum prophetica repente eorum mentem corripiens, & a rebus humanis eos abducens S abstrahens,

dantes operam di asseruientes verbis propheticis efficiebat. Hanc igitur assum'ptionem appellauit mentis raptum a rebus humanis traductioneni. Hactenus. Itr. 23 33 Theodoretus. Veruntamen quid, onus,

significet, aperte apud Ieremiam Deus ipse declarat,sic inquiens: Si interrogatierit te populus iste, vel Propheta, aut Sacerdos, dicens: Qxiodest onus Dominiὶ dices ad eos: Vt quid vobis onusὶproij- ciam quippe Vos,dicimo manus .fid Opheta, & Sacerdos, populus qui dicit: Onus Domini: visitabo super virum illum super domum eius. Haec dicetis

47쪽

um squisque ad proximu, &ad fratrem suum:Quid respondit DominusὶEt quid

loquutus est Dominusὶ Sionus Domitia vltra non memorabitur: quia onus erit

unicuiq; sermo suus: ruertistis ve . ba Dei viventis, Domini exercituu Dei nostri. Haec dices ad Prophetam . Quid respondit tibi Dominusi 1 4 d locu tus est DomitiusὶSi autem Onus Domini dixeritis: propter hoc haec dicit Dominus, cuia dixistis sermone istum, Onus Domini:& misi ad vos,dicens, Nolite dicere Onus Domini : Propterea ecce ego tollam vos portans,& derelinquam vos,&ciuitatem quam dedi vobis, &patribus vcstris,a facie mea. Et dabo vos in opprobrium sempiternu,&in ignominiam aeternam,quae nunquam obliuione det bitur. Hactenus Ieremias. Q bus Dei verbis manifestum fit, Oneras nomine infaustum nuntium,durlarem dc onero

:sorem prophetiam; miseriarun pondu SI afflictio ii em,excidi u in den iqu e Mificari an qua etiam significationesteque ter Hispa ni eris abiit tur vocabulo

48쪽

Darcarga, pro Verbis aut elisi Distis alicui esse molestii&graue Neq; verbprohibet Deus per Ieremia, quominus sacri vates; oneris vocabulum usurparet, clam grauia est mollesta praediceret: siquidem hoc ipso Lachariaςdc Malachias vivunt, proculdubioderemia posteriores.Sodverat,ne quisqua posthac,irridedo, hac f mula propheta interroget,quasi nunqua Deus per suos vates lςta ex prospera prodici voluerit, sedsemper infauila,semper tristia , semperdemu per ipsos grauia Minolesta ρος nutiauerit. Et qui, cotra diui

num prςceptu, hoc nomine Propheta interrogauerit,grauis & onerosus suus sermo futurus prςdicitur: ipse in qu ippe,tanquam molestu ac graue onus sibi, procul

Deus se abiectiiruminatur. Ait em : Vos estis onus. Proij clavos.Sic nanq;Vertit,&exponit Hieronymus:Vos estis onus.Sic

legitvulgata editio Coplutensis. Sic etiaSeptuagintae interpretati sui: λιμ, vos estis assumptio. Et inferius, versu trigesimo nono:Tolla vos portans,& derelinquam vos. Id est, Attolla vos altius,

49쪽

inepte ex Hebr o alii verterui: Onerabo Vos onere,& proijciam vos. Habet enim Hebrςa,NM uase Omis igitur videt Habacuc:quia&ini minente Iudςoxum captiuitate,&subsequentem Chal-dqorum ruinam & excidiuta. pri oscit. Vidit aut Hamacuc, no utiq; corporeis ψculis,nsi sagaci ratiocinatione. 5 argum

metatione,vel prudeli coiectura: quibuι non raro sapietes in posteru prospiciut vixi:Sed acutis, imo illo metis cotuitu, sex toq; quod perspicacissimo animi sensu, quo aephetς superno lumine collustrati,&supra omne humanu captu evecti,pro cui dissitos ruriae uetus clare&sine dubio aliquo prospexe rur,dc notis quoq; apposistis praenutiarunt. Neq; enim. insanien tiumphana ticorum ore , sonu dederianusine mente: ut olim insanus atq; phanaticus Motanusii reticiis blaterauit. Petri

Apostolus apud Clemente in libroReco: gnition si sic inquit:Est Δ 'alius sextussem

sus,id e ih praenosce iustj-m quinqu

a V .i sensus

50쪽

sensus scieritiae capaces su nt, sextiis praescientiae,quem habuere Prophetae.

' υ equo Domine ciamabo,smis exaudies'. l . vociferabor ad te mm patiens, s noua . uabis' Suare o te,diui mihi iniquitatem - s laborem, videre adam siniustitiam

D Olex, ut diximus,Habacuc miseram

vicem I udaeorum: qui eb in elicitatis Sc amentiae ob comina peccata deue nerint:ut nulla iam Dei reuerentia, nullo hominum pudore aut timore, a perpetrandis sceleribus arceatur. Ver imperfricata fronte palam,cuncta per iniuriam& iniquitatem admitta ne, ablegatisque humanis ac diuinis legibus, opulenti iascelestissimi quique,inopes& innocentes affligant atque proculcent. Neque tamen in tanta flagitia animaduertat Deus, neq; paterfia ut soleret) correptionem de emendationem adhibeat: licet tot Prophetae clamoribus Itot vociferationibus interpellatus: sane n ullam in hoc