장음표시 사용
621쪽
φARADISI TERRESTRIS. car, m. Iss
Uper in suo ad Genes commentario Ioh. Curicus sibi eorum sententiam adomnandam suscepit, qui terram Edenis in Syria constituerantiis Paradisum in Leinid Damasci, quae sententia etiam Philippo Melanctoni tribuitur. Hoc ut obtineat commentator , probare conatur in antecessiim Edenem quandam in Syria fuisse, ejusque tractum quendam eo nomine fuisse di-etum di dein suscipit in se demonstrare eundem fuisse terram Hedenis , in cujus parte Adam fuit collocatus. Cumque Moses Tigris etiam fecerit mentionem , existimat antiquissimis temporibus eam regionem Eden potuisse vastas regiones complecti, ut quae a Syriaco mari ad igri vergunt, praesertim initio rcrum , quo incultis regionibus nulla adhuc erant imposita nomina. Illi porro per conjecturam Phison est Ch Hrrhoa, qui ab urbein regione Damascenorum incipiens in rivos fere consumitur , quem prope attingere Chaulotheos Α- rabes existimat: Gihon est Orontes , qui totam Syriae Ca solidem, ubi &x pus mons, alluit Fatetur vir Doctus , Mosen omnino significare, unum alveum rigasse Paradisum , atque postquam id praestitit, ea pamte , qua ouae decurrunt, unum illum alveum in quaternos divisum, in eas regiones , quarum sequuntur nomina , ferri. Ast, quando quis de quatuor illorum fluviorum nexu cum uno illo alveo Paradisi se sollicia
622쪽
tum ostendit reponit non posse quenquam ab ipis prustulare, ut Paradisi qualis erat Adam aevo situm cum fluminum qualis postea fuit cursu concilieticum nemo nesciat, upnratem & Tigrin , postquam juncti sunt, alveum communem in quatuor non dividere ramos quodque reliquiduo fluvii qui ex eodem alveo erumpentes, regiones C chac Havilah permeabant nusquam certo inveniri possint. Mein addit: luvionibus .motibus terrarum fluviorum cursus laepe
g. r. Repugnare huic sententiae existimo primo loco, quod amplissima illa terra , quae a mari Syriaco se porrigit usque ad Tigrin apud Mosen non Men, sed terra
Isram vocitetur a quae terra , fatente vel ipst commentatore , etiam complectebatur Mesopotamiam 1 aut saltem ejus partem , quae Aram Naharaim dicitur, seu Padda caram Gen. 18 3. Confaud. 3:8. O.
Quod si Aramae seu Syria quondam ejusdem fuit lati-iudinis cum Eden , non video causam , cur Moses nomen, suo seculo omnibus cognitum, omittere voluerit, maliud in ejus locum intrudere, minus cognitum Sin vero se iterum contrahat Cisricus , atque Syriae tractum solum aliquem intelligat , oportet ut eum tractum recipiat, ubi iarbs Paradisus , quam Ptolomaeus Laodic nae tribuit, exstitit, in cujus vicinia fontes Orontis st, tui otrabo libr. 6. De Laodicea testatur idem Sirabo χῶρον πολυοινον προk τι άλλη ἐυκαρπία sorum habes vini feracis mum , praeter tiarm rerum ubertatem. Aut pulcherrimam vallem respiciar, necesse est , quae inter Libanum, Antilibanum sta cujus Damascias erat Metropolis, quae propter singularem fertilitatem a que amoenitatem , comm Bethiden, seu domus de
liciarum reportat apud Prophotam Amos : s. Mi
623쪽
ia restringens multo difficilius erit istius amnis , qui solus hortum rigaverat , cum quatuor nominatis iiiviis nexum ostenderes, imo impollibile. a. Ipse V. D. desperat de nediu illo inveniendo, quem inus tu Paradisi a m diuitur apud Mosen habuisse cum quatuor amnibus in textu nominatisci quid quaeso commercii habet Ch rehoa cum Oronte P aut quis fisit eurius fluvii Edenis oen utroque cum satis a sic in rem sint disjuncti. Multo minus poterit hujus fluvii alveos in Euphratem aut Tigrin derivare. Nec valet exceptio , quod nemo post paradisi situm cum quatuor staminum cursu conciliare. Cum tamen ab hac conciliatione totius fere quaestionis solutio unice dependeat. Ut proin haud iniquum fit illud postulatum , quo ista exigitur conciliatio iis satis refellatur sententia de hae
conciliatione desperans, aut exponens, quae hanc con-eiliationem facit impossibilem dum talia assumit, quae eam conjunctionem plane tollunt, cinconceptibilem faciunt. Fateor etiam uviones, terrarum motus saepe mutasse fluviorum cursus Verum tale quid hic factum suspicari non potest , cum Aram Naharaim jam Euphrate interfluente terra fuerit, atriarcharum tempore a Syria divulsari multo magis Tigris concipiendus est amnis Syriam haud tangens sin vero ad mutationem a diluvio factam respiciat tenere debet Mosen Paradisi situm conserre cum situ locorum, qui suo te pore obtinebat; quoniam terras nominibus designat, quas a gentium dispersione demum acceperant. 3. Pone 'valet in ciue liiqiorum cursum; manet tamen unum fluvii libri divertigium ibi Tigrin subingredi debetet, in versus Urientem se iriflectens excurrit in Assyriam , quod Moses quam evidentissime assi mat, iam inspue mappas vi agnostitis stum Assyriae satis a Syria remotum. Ua . Si
624쪽
116 TRACTATUS DE SITU Lia. III.
. Si terra Eden se porrigit a mari Syriaco usque ad Tigrin ρ quidni hortum Dei cum Mose collocabimus in terrae istius parte orientati , quae proxime ad Tigrin accedit ' nonne Mosi contradicit, qui hic ejus partem occiduam subsistaec imo Tyri Mallegatae Syriae partes ne quidem erant Mosi haec scribenti ab oriente, sed lSeptentrione , ut ne quidem ex eorum interpretatione, qui verba Mosis huc referunt, istam sententiam tueri quisquam possit. .i s. Dicat mihi hujus sententia auctor , quo alveo derivet Chrysor oam in Havitam Arabiae desertae, quippe terram aridam , fontibus & fluminibus destitutam , non nisi puteis aquarum de&ctum compensentem. Quo auctore , quave ratione inductus id ammat Praesertim cum isti Havitae post Nabatharos sint rejiciendi in partes, magis ad Orientem laustrum removendas. 6. Si Moses Hasilam Arabiae desertae respexit Munde constat illam terram auri & unionum aut delitisi ita mavisio Sardonichum M Dracem, divitemque,
ut incolae ea mercimonia distraxerint, aut aliis nationibus vendiderint omnes norunt talia a terrae istius horis
ridioris conditione esse alienissima. . Quid Cassioris' Casius mons commune habent cum terra sch cujus frequens in sacris mentio An Aramae iidem sunt, qui Cuschitae 8 negari enim nequit terram illam vocari a primis colonis terram Aram, nuspiam vero terra C ch audit.
3. 3. Neque pati minium invenit . D. sententia in loco Ezech as: Is ubi de rege Turi dicit Deus t tu eras m Eden , horto Dei, cum illud non nisi compam
live de Tyro dictum fuisse censeri possit qui enim id stricte dictum accipere velit, cogetur Tyro eam Menis partem adjudicare, in qua Deus beatum illum hortum
625쪽
PAR AD IJ TERRESTRIS. car, Vin Is condiderat, cum aeque dicatur in horto mei fuisse ac in me. Ast hortus ille Dei, in cujus situm nos inquirimus, a Mose collocari diximus ab oriente Edenis, rus vero ultimam Syriae oram ad occidentem, juxta e trema maris Syriaci littora occupavit imo in cordei, ris condita dicitur. Neoue Tyri territorium fluvium
agnoscit, quem cum Eupnrate Tigri conjungere posisis. Quocunque se vertat auctor , non tamen eficere poterit hic aliam Edenis haberi rationem , quam cum relatione ad hortum Dei ut proinde haec solum sitis
taphorica felicitatis loci exaggerati , qui quadante scum Paradiso componi possit. 3. 4. Agnosco etiam lubens apud Ezechielem cap. ar:
a 3. inter emporia Tyriorum numerari Charan, VCanneh ct Edem non quasi istae civitates hac recensione ad yriorum ditionem referantur, a qua fuerunt remotissimi sed ut exaggerationem celebritatis Tyri Dceret , adeo enim celebr*s erant Mercatores Tyri Ἀ-pulentia negotiorum praepotentes , ut remotissimis au cis mercimonia sua arcerserint quare etiam Scheba, Assur ωKHmath, earumque regionum mercatores asjiciuntur. Imo ex eo , quod Eden jungitur cum Garan, quae civitas erat Mesopotamiae, de Canne, quae P rapotamiae fuit , potius colligo quod Eden etiam in mris inde non longe remotis , quaeri debeat. Quid si Propheta respexerit anam , quae apud Stephanum A. dana vocatur, ubi dicitur urbs ad Euphratem condita:
etiam hodie praeclara Principis sedes is nobilese
g. s. Objicit etiam D. clericus locum C U. I f. ubi amplificatio judicii in Damascenos effundendi, Deum in hunc modum sistit loquentem. Immittam linem iudvmi fialis, comedet palatia Ben-hadad: OV o
626쪽
eonfringam vectem Damasci, is exstiniam habitantem ex alteri quem is tenentem sceptrum ex Beth edem Urgetque vir Doctus, ibi Berh-eden referri ad Syriam Damascenam, imo regem Benhadad, qui Syriam tenuit, hic describi, ut qui sceptrum tenebat in Betheden. Verum aliud est Eden, aliud nomen Beth deneultimum forte impositum est regioni cuidam Syriae a tetrae amoenitate, licet distincta is satis remota fuerit ab Eden Mesopotamia . Nec certum est phrasin illam regem Damasci indicare. Benhadad vidctu regnum D, mascenum amplificasse admodum, & ejus terminos propagasse ultra Euphratem , antequam Telath- Pilose ab Achaz, Judaeorum Rege conductus, expeditionem suscepit contra Syrios Israelitas quid si ergo sceptrum in Bethinde fuerit unus ex regulis , sub imperio regis Benhadad tributariis , aut cum eo confoederatis , qui in aditu ad Syriam Assyriis objiciebaturi atque sic regulus Aianae , seu danae , qui Arabum erat, intelligi
poterit, claustra Euphratis tenens is Suriae Palinyrenae conterminus. Quicquid si, nulla hic loci necessitas nos cogit, Syriam sub Eden comprehendere , jusque terminos in tantam , ac vult vir Doctus , latitudinem extendere. Maneat igitur Edonem ira ex aliis locis esse contrahendam , ut Gozan , cum Gauranitide,& Hara , cum Aram Naharaim is Hamath Syriae, ab ea distinguantur atque extra ejus limites constituam tur a Reg I9 Ii-I3. IV 37 31 - 13. CAP.
627쪽
Examen flententiis eorum , qui ara sum supra usopotamiam cottica1a. g. I. Uamvis quoad longitudinem Iocorum
DINUM omnes fere eruditi in eo conveniant,
erram Eden , nec non hortum para- disi, intra duos illos fluvios celeberri- - mos Euphratem videlicet, Tigrin
comprehendi, non tamen omnes quoad ejus latitudinem borealem idem sentiunt alii enim supra Mesopotamiam adscendentes in Armenia quamint, inuidem ad Τigris Euphratis fontesci non nemo supra Herdis, wmontana Curdorum alii vero insta Mesopotamiam descendentes , in principio Mesenes superioris , aut intra utramque Mesenem ad utrumque latus fluvii Arabum constituunt Hoc capite corum sententiam excutiemus , qui supra Mesopotamiam extitisse quondam locum illum beatum existimant. s. a. Primo hic loco occurrit sentcntia duorum celeberrimorum nuper in Gallia Geographorum , an nis Lubin , qui quatuor fluviorum apud Mosen com-nac moratorum rationes ineuntes , eosdem tanquam exterrd Erin prodeuntes spectant, ac propterea ad fontes Euphratis astris adscendunt ubi etiam adhuc duorum aliorum fluminum majorum fontes inveniunt, quae hodie amplissimo fluunt alveo quorum unum in Pomtum Euxinum , aliud in Mare Calpium delabitur , taque prius orae Hebraeis olim sub nomine Pishon , tacundum sub nomine Gihon venisse. Uno verbo Phi- fon
628쪽
Ita illis est Phasis, & Gihon Oxus , quorum sontes
non multum a fontibus Euphratis QTigris distant. Horum hypothesis est , quatuor nominatorum fluviorum fontes in horto esse inveniendos, aut saltem in temra Heden, atque omnes exinde egressos fuisse Phasin ostendunt per Colchidem quam in Chavitam mutanto progredi in Pontum Euxinum , ejusque aquas esse e
qui sit bonas, nec non uniones inveniri in proximo mari . addunt Colchidem ex reportato aureo vellere, teribus multum fuisse celebratam. 3. 3. Verum hanc sententiam non exhaurire cxtum Mosaicum pluribus constat argumentis. I. Non enim
sufficit quatuor invenire fluvios , fontibus non longe a se invicem remotis , sed oportet inum cium assignare, qui ex terra Edenis egreditur, Maliquali excursu, hortique Dei irrigatione dividatur , quas suas effundendo in quatuor alios fluvios a Mose nominatos. a. Nullo indicio erudimur ab ejus sententia auctoribus de terra Custa, Hamus nam Colchidem in Hasdam mutare frigidum est. 3. Regio ista juxta stylum,
laicum vocatur Ararat , non vero terra Eden et ut oporteat nos probe inspicere Geographiam Moiscam, si de vero situ paradisi quid certi statuere velimus. 3. 4. Supra Mesopotamiam is infra fontium Euphratisin Tigris regionem quidam terram Eden collocant apud Iosephum de S. Angelo , in Gazophylacio
suo persico, qui ad gradum latitudinis borealis . , inter gradus longitudinis a. 73. planitiem describit peramoenam , quae incolis Cougsmisia dicitur , ubi aciradices montis c cui Mardin civitas imposita esto monstrari ait locum , quem inquilini comprehendisse par dissim terrestrem tradunt , in regione , cruae Turcis Bimmis mille fontes audit. Addit vero aulior, quoci
629쪽
PARADISI TERRESTRIS. Car. X. 6Isti revera lint quatuor fluvii Euphrases is Tigris, nee
non Cis fotiis Naha'Ailis, quodque horum prior supra urbem msul in Tigrin irruat , posterior vero infra oppida Biro Reba in Euphratem dilabatur. Cou fu quod nomen aquas Coeruleas significato componit author cum Gihon Nahar-Rilicὐ id est fluvius gladius cum FVho n.
s. Verum haec sententia eosdem committit errores , atque illa prior. Ostendat ejus auctor , ubi hic sit amnis Edenis in quatuor alios per sua divertigia sese effundens Z Ubi hic terra Cusimc Hasilaho ubi hie aurum, uniones' c quidem ad NahamKiluz, quem Fishontem vult. Nihil horum cum ibi locorum ostendi possit , frigidior est ea descriptionis Mosaicae applicatio , quam ut quemquam pertrahat in assensum.
Examen sententiae eorum , qui aradisi bortum infra sopotamiam constituunt. f. r. yym Nisa Mesopotamiam terram denis
hortum Dei alii collocarunt ad primum confluentem Tigris D EUrhatis , eo in loco , ubi quondam Seleucia fuerat condita, ut pars se in Mempotamiam porrigeret, pars vero Mesenes superioris agros occuparet. Alii vero ad secundum confluentem intra Apameam terram illam cum paradiso se invenisse existimant. g. a. Hortum illum Dei commodissime ad Etiphratiso Tigris confluentem primum, seu superiorem collocan- dum,
630쪽
dum multorum virorum doctorum fuiι sententias quam
etiam vir Doctissimus CL Lud Capeltas in commentariis posthum is profert Verba ejus appono. , Cumis ergo jam constet quatuor fluminum , quibus hortus, ille rigabatur , duo est Euphratem, igridem,
o non est alibi quaerendus horti istius Edenis situs, o quam in Euphratisin Tigridis confluentes nam in se eorum fontibus quaerendus non est, siquidem aliquoto dierum itinere atque intervallo ab invicem distant: se nec alii duo fluvii ab eorum fontibus dividuntur at- que effluunt. iocus autem in quo Euphrates, Ti- 4ris confluunt, atque primo miscentur, est prope se Seleuciam, paulo supra Babylonem. Isthic Euphrbis es in duos grandes alveos dividitur , quorum ster, Maarsares a Ptolomaeo Βααρσάmo ab Ammiano v ro Marcellino Marsyas , sed corrupte dicitur , cumis verum jus nomen videatur potius esse Naamares,
is quasi dicat, ID TRY, fluvius castratus, hoc est se ab Euphrate deductus , atque divulsus, uti recteis conjicere videtur doctissimus Iunius. Alter a Plinio, vocatur Armalchar, quoa signiscat inquit Plinius θ regiam me et ubi legendum procul dubio ex Amori Marcellino Nahar masta . ut alii observarunt , hocis enim gnificat Chald MPONU, quare eum v
is a Ptolomaeus βασιλειον ποτας v. . Priorem illum Eu, phratis alveum Naharsare dictum Junius vult essen Phisonem. Sed sic hortus ille satis grande occupas.., et terra spatium : nam ab eo loco , ubi Nahartaresse ab Euphrate derivatur ad Seleuciam, ubi concurisse runt miscentur Tigris, Euphrates, intervallumis est gradus unius cum dimidio, hoc est, plusquamar. encarum , quae horti longitudo .vicitur aequo