ErycI Puteani Suada Attica, sive Orationum selectarum syntagma. Item Palaestra bonae mentis, prorsus innovata. Operum omnium

231쪽

me audient, boni , imis quia bonuPhaeclara haec Vestra, o IV v E N E S, in contracto Vocis compendio Laus; ised mea felicitas, quod Laudare posse sim, quos Docere aggredior , priuLquam Doceam. unde nec Docere sustineo,nisi prius Laudem: etsi Lau- , dare non poHum, nisi una Doccam. Recensendi Mores, describenda υ- doles, Pudor, Modestia, Induis ria, Docilitas, reliquaeque illae felicium inge- . niorum dotes quibus Honor applaudit. Exemplum promitur , 'Cum Encomtum; bonisque in rebus L Av-D A Τ I o, ceu Monitio cit. Vt qui castigat pravum ruentis animi impetum , prodest : ita qui honestum illum, &se erigentis, stimulat. nec minori fructu virtutes extuleris , quam vitia represseris : cum facere boni haveant quae Laudantur, mali trepident. Vos, si boni, Laude digni ; nec inviti audietis quae facitis. Ego quidem, ut faciam bonos , adscitus ad publicum hoc Munus sum. Quid ergo Z si Laudo bonos,non fecisse quandoque, sed accepisse videar. ACCC- .i Perim:

232쪽

ORATIO IX. Icci perim: addet tamen & mea aliquid MCura,ne tantum acceperim. Recta indoles, si non corrigitur,certe dirigi- .

tur & distincti virtutis gradus sunt. Limen aditiamque si quis Naturae ductu subierit, Doctrinae & Sapienatiae opus auxilio, ut penetret ac scandat. Facit natura bonos, Discipliana perficit; & quemadmodum cor pus, tametsi formosum, ornamenta admittit: ita ingenium. hujus enim & forma quaedam est, sive venustas, benignae Naturae opus; &ornamen' tum, accedentis Disciplinae. Ego vero & Naturam ,& Disciplinam I

Ipse Belga. Ostendam me Amare quos Laudo , majori etiam studio Docturus, quia Amo: quippe Amorem docentis Industria comitatur; atque Iuventus ipsa' lubentius audit imitaturque,a quo amari se intelligit.' Prius igitur commonstrare Amorem meum Volui, quam Eruditionem; Laudare Iuventutem, quM Forma

233쪽

I62. ERFCI PUTEANI . tio beneficii videtur,quo auctus ornatusque sum. Extollo Munus meum quia Iuventutem; PRINCIPES, ORDINE SQ latitae, quia Munus: atque

ipsa adeo Iuventutis Laus in utrbsq; illos redundat. Sed de Munere magis dico: Docere egregium esse, si dignitatem censeas, magis si pietatem. Alienos docere,dignitas est:suos,hoc vero pietas. Vos ego, 6 IvV ENES,magno Musarum sacramento MEos scribo: &sic nunc tamquam Vester audiri cupio, hoc etiam benignius, . quia de Vobis dicturus. Ita enim rei 'necessitas exigere videbatur, ut quia . bus destinatum Munus esset, munCris quoque Auspicium destinaretur.

FLOREM VITAE, IvVENT AM recte dixerim: vegeres, Bonam i eratem;

cujus non iisdem semper finibus spatium termanatur: contrahitur, Cum

plures &distincti gradus;producituri Cum pauciores. Quisque suo more&modo: mihi Rontuli exemplum placeat, qui in Iuniores B Seniores populum suum distinxit. Semissem vitae isti habeant, & hi semissenta: nisi i

234쪽

ORATIO IX. . men in assem Iuniorum nomen admittamus. si mores adstat, in omni aetate senes sumus;&majores aetate,si majora molimur. Animi, non anni aetatem faciunt; bc cum vigorem nectus habet, selo nomine tanquammati mulctatur. Itaque maturamo . .

Virtutem in Iuventute laudare mihi liceat:sed Spem Indolemque, liberrimo adfectu. illam Pueritiae , hanc A- - dolescentiae propriam , velut notam. Mitto Natales; Belgs enim omnes sumus ; mitto incunabula & crepuscula Rationis; rudes enim omnes iis dem Naturae initiis fuimus; a surgen iis pueritiae flore ordior, & prima pudoris purpura, qua anni praetextati

commendantur. Vt amatu ina caeli

facie reliquum , dievi con)icimus: 'sic a puerili verecundia reliquam vitam. Belgis innatus hic color, pari paene initio vitae & virtutis. Pallese vultus nostri nesciiint, puri &sereni . idem per , , ab animo puro ac serenoe Natur/na , sequimur, nec abducimur : Vrget illa clementi: reno indolem, pueri', facilique - L 1

235쪽

I64 ΕkYCI Pu TERNI imperio meliorem viam flectit Rationis. Accedunt iectae Institutionis stimuli, ut vel severa lege cogatur proficere, siquis reluctetur. Sed hoc

rarum, aut certe alienum est. Primis annis ad Litteras & Virtutem duci puer debet: sed cavendum, ne refractatio gradu. si fit, aut mora, aut

Iapsiis est. pergit ipse, & properat

sua sponte , Pudor cui ductor est, Labor, cui doctor. Haec prima magistri cura sit, ut puer velit proficere: volet autem, si pudoris freno noxium indolis impetum frangat ; volet, si Spartana quadam Disciplina imbutus, honesta ambiat, & vereri majorem natu ac revereri gestiat. Facit noster, & ulcherrimo virtutis Colore modestiam innatam temperat, Pudore ipse venustus. Sic se prodit saliguis, &simul animus, ad id festinans, quod fecisse delectet; id fugiens, quod fecisse pudeat. Trahit honesti amor, si quid cum laude;d terret inhonesti pudor, si quid cum

turpitudine aggrediendum. Verecundia igitur prima Iuventutis nostr et

236쪽

rum Simplicitas,animorum Ingenui- tas: haec Prudentiae, illa Virtutis ma- 'ter, cum Vsus accesseric Etenim iii genium, anue annos allers cautumque, in malitiam abit; Cum, mutato Naturae ordine, 'puer senex est ιnex autem ad pueri mores revortitur. Vt rosei quidam Colores recenti opere ac arte belli ac vivi sunt , cum senio expallescunt: sic & imge nia praecoci vigore matura ac florida, tamdem exsiccantur ac des eiu . . Atque tum cautissimo fiaco velanda

vitia sunt,vita reliqua simulationi paranda. habet enim aperta pravitas Odiumν & in hoc prudens s item pelacatum, quod sciat se contemni. Pris, deris inquam, sed infelix. Torquet'enim affidua observatio sit, & anxie sermo vultusque componendi, ut mmus lateat. Nunquam cura minur, ait Seneca, ubi toties s ae mari ta min, quoties adstici. nam is anulta incia dunt, qua invitos denudent, se ut beneris tot uidi entiainon tamenjucunia

vita aut secura est, per sub perfna via

i L 3 ventium.

237쪽

na constantis & incorruptae Pietatis.'Sed non in selo numine numen Colutur: Dei aliquam partem Parentes, a liquam Praeceptores habent Deumque veneratur, qui Parentes atque Praeceptores. Certe, erga utrosque . , pia Iuventus nostra est. Parentes sancto quodam obsequio colit ι Praece plores, tamquam Parentes, Magnam indviem industria alit; & in ratione studiorum violare ludi leges , tam

. quam fori crimen. Triplici quisque

Cura urgetur: ut quae discit,intelligat; ut retineat denique, utad usum promat: quorum istud Ingenii; illud Me- moriae, hoc Iudicii opus; sed non sine

Exercitatione. Naturae dotes cum in-.

tenderis, valent. Ingenium Gole, dc quae legis,clara erunt; Memor am, αλπςbunt; Iudicium,&ad usum ser- .vient: usiim autem oris, atque Stili. Loqui, simul scribere pulchrum est. conatur utrumque noster ille puer, adhuc minam colis esse h L Oam O-

238쪽

ERY cI Pu TE ANIO amorem studiorum I Quaecum que a Praeceptore praescripta, facit,&quae non praescripta; Cumque praeci puam diei partem in ludo transegit,

domi tamen exerceri ludum putat. Divis, ad formulam horae, vicissitum

. dine quadam lectionis atque scriptionis: & quasi diurno labore expleri

discendi cupiditas non possit,noectes, violatis somni inductis,adsum tantur. Ardor ille bonae mentis ultrδ concubium producit lucubrMiones , ant diluculum resumit, Omne perar tempus videtur, quod Litteris non,

impenditur. Sic , collectis quisque

necessaria quiete viribus, stratum linquit, & tamquam somni violentia divulsus a libris, ad rei ctum pridiani operis pensum festinat. Mox matutino Phoebi numine plenus, nunc Car m Cn, nunc orationem pangit, &collecta Aurorae purpura, etiam philo. phari audet, & vitae cottidie initia cum ipso dici auspicatur. Hic domesticae disciplinae fructus est , dum paterni imperiis vinclis pueri Coer centur: Quis Scholarum,cum,laxata severitate

239쪽

ORAT io IX. Ioseveritate, in publicam lucem & conspectum itur ' Bonae Musae: quantum silentii decus, industriae specimenta, morum obsequium s ut domi, sic in

schola sunt: in foro, ut in schola. ubicumque sunt putes sub parentum aut praeceptorum. oculis versari. Vtrique isti, cum boni; ad bona ducunt': dc quos ducunt , reddunt quoque bonos. o magnam , 5 perfectam Laudem; &quam non sbiam sela tamen

si, Belgica vindicat Diogenes Cyni

cus olim rogatus, qua in , parte Gra . Ciae viros vidisset Bonos, i res,ait, nusquam sed L, cedaemone Pueros vidF. 'At

video ego, de Europa si quis quaerat)

in Belgica : nec pueros dicam , sed plane, 'plane viros. Etenim ut a. fonte rivus, a stirpe frutex: sic a prima Institutione reliqua vita. Pueros nisi bonos haberemus , - neque Viros haberemus. Quam in partem novet lam plantam flexeris, adulta inclinabit: pariter omnino ingenium est: bonum, si in bona aetate coeperit. g --m cstius quam corrigis,qua inpra

240쪽

- Adeo in tenem consescere multum est.

Apud alios quam mollis educatio I quam seluta disciplina l--ri quam septuennu est,si innir

eum manu,

te opuerpadagoga tabuiadisumpit caput. Cum patrem adeas postatim, puer edicit patere Noster esto, dum te poteris defensare, injuria. Provocatur paedagogus: eho senex mLnimipretiis Ne attigas puerum ista causa, quando, fecit enue. It magi uer, quasi lacerna uncto ex Gim linteo. ν

Iam in publico suos sibi sibilos nepti

asque habeant,quicumque vera & s vera Disciplina soluti; imo plaudant, & petulanti murmure Professoris Conatum infestent. nos Scholam, ni, iam scimus; cum docemur, tranquilli, velut in sacra & plena numinis quada aede. Apud alios alibi s removete exemplum 6 IvvEN Es)quanto obstrepentium tumulti; subitata,