장음표시 사용
351쪽
ORATIO XII. a virum habeant, qui caelestem in terris vitam agit.Verba stant epistolae consignara. Audite, sic Cardinalis scribit,
sic litteras amat, sic me quoque complectitur. Respicio clausula,& sentcntiam expendo. Nam profecto vos
quoque Epistola haec spectat,si amare,
si tractare litteras vultis, & aut totas colere, aut aliis scieatiis jungere, subsidii atque ornatus caussa. Quidni . Velitss, cum aridae imo siccae scientiae reliquae sint, nisi hoc yelut succo imbuantur Philosephus nemo de Peripateticis loquor , quorum in Scholis
hodie regnum 3 sine Aristotele est; &squis erit, miraculum arbitrabor: at
vero sine Litteris linguisq; Aristotelem intelligere , tam facile est, qu- scire quod nusquam est,&caelo stellas eruere. De Iure etiam dico,quod plerique vestrum auditis, & in quo summam studiorum, ponitis, non posse sine Litteris subsistere. Discenda discite,agenda agi te: nisi qui An liquit iis re Historiae cognitione instructus sit , Iurisconsultus nequaquam erit. Quis candor quae puritas Latinitatis
352쪽
M eleganti in Legibus illis pristis &Responsis s At nos satis habemus, ad lucrum sapere, &virginem, ut sic dicam, Artem sordidissima barbarie inquinare. Qui sic instituuntur Arbitri verba usurpabo, ) non magis sapere possunt, quam bene olere qui in cutina ha bitant. Saltem si exemplum placer, priscos illos laudatae famae Iuriscontultos exprimite, quorum peritia sapientia quaedam fuit; oratio purissimo fluentis eloquii rore cincta. Non quia in foro versandum est, strepitus& inconcinna verborum pugna placeat , aut Cruda scientia aliqua Iuris: qui eruditione promptior, & facundia accuratior,& causarum cognitione generosior , a reo serdes & lacrymas amulietur. Iam in curiam si ado, ptari votum est , Viam Litteris ape'nunt, Manimus rebus aptus, id est usu peritus & lectione formatus.
Princeps ipse & Respublica Litteris
indigenti; ut . aequo animo evehi pa-
tiaris, qui Litteris instructi sunt. Si Legatio obeunda, si verba facienda, si epistola exaranda,Principis sive jussuta
353쪽
O R A T I o: - X II. 27Isive causia,qua supellectile utaris 3Litaterarum. Ac sane sine his adminiculis scribere,&pro dignitate rem adumbrare, dc eloqui Iuxta putes, ac sine alis volare. Nescio equidem amplius Philolqgiae , an Iurisprudentiae, tali occasione tribuam, quando non quid
sentias loquendum est ι sed quid loquaris eloquendum.id vero praestare nemo potest, nise insent umine bit mrum inundatus , nisi in Historiis , in Ethicis Politicisque ipprimis exercitatus. Ite nunc ad magna, o Iuvenes,& stlo barbaroque Jure ingentia vota alite: nisi hanc viam capessitis, bullae omnes Cogitationes fiant, & nequidquam ad honesti nominis umbram adspiratis. Amplissimi Viri,& ingenti nuper damno uiblati exemplo libens& gratus utar, Praesidis Io. RICHARDOTI, quem a litteris laudare extinctum audebo,& magis nunc repetere oces , quas viventis modestia rec
sabat. Magnus fuit, consilio suo res maximas gessit: Gallicam, & Britannicam Pacem, & demum, nequid ad gloriam deesset, Foedus Belgicum no
354쪽
i 1 ERY cI PUTEAN Ibis dedit, non profecto peritia juris; sed doeu ina, sollertia,prudentia:quas omnes dotes sic litterarum beneficio sive auxit, sive acquisivit, ut docere has ipsas potuerit , quas promoVit. Etenim quid viro illo tersius , quid
accuratius, sive ore, sive lingua utendum esset ξ ac sane producere litteras Mus testes possim , nisi stultum putarem,mani testam hominis 1ummi gloriam, tanquam dubiam, confirmare. Et referebat ille has animi elegantias Musa um studiis acceptas: imo pro-mo,eie meliores omnes artes, illum pectoris linguaeque cultum conatus est:ut plures, si non nomine, saltem re
quod honesto hic stipen dio' habear,
quod Musis vobisque ex animi sententia vacem, eidem debeo : ac sane vos quanti Litteras facere: debeatis, ex ipse hoc quo fruor honorario colligetiri Neque m ea, sed vestra caussa publici isti sumptus fiunt; ut existant, qui ornatam cultamque docto eloquio Mentem Principi,&Patriae poLsint devovere: Bene de Republica,
355쪽
bene de vobis tantum virum meritum esse, is intelliget, qui fructum bonarum Litterarum aliquando percepturus est; qui Scholam hanc amabit, iulam tot illustrium animarum sedem, in qua nescio majores fuere qui do-CUerunt , an qui didicerunt ; nisi viri Principes, viri Magnates &fasces, Mpraetextam , & purpuram Praeceptoribus suis submisissent. Tanti Litterae' erant, ut pari Doctores pretio aestimarentur ; tanti Doctores, ut locus ipse honorem inveniret. LocuS,inquam,nunc ornatior, postquam restitutus;& splendidior sorationis causia periclitari paullisper modestiam mea sinam,) poliquam Professorem accepit,quem suum fecerat Princeps, Ordines amplexi erant. Antehac enim Vocem privata conductam mercede
doctissimi clarissimi homines Collegio huic impenderunt: ego,ut osten' derem quanti ubique faciendae Litterae,publici stipendii fructum in liue
locum intuli ; &, ut Go C LENIUM, NANNIVM , VALERIVM , HVYSMANNUM aestimarem, dignam osten
356쪽
di tot virorum Cathedram,ex qua do ceret is, cui successor datus sum. Velut ad hanc urbem nuper clarissimae doctrinae& prudentiae vir, DOMINICVs BAVDivs ; venit & paullo post illud ingenii, eruditionis , omni ueelegantiae merum miraculu,DA N I E LHE1Ns Ius , suavissimus &integerri'mus Amicus meus,flos aevi, Sol Mus rum, amor omnium: Venit inquam,Mhanc uteri caussam habuit, ut Scho lam, BusLIDII insignem nomine, in signe scriptis nobilium Professorum; tum quoque ut PVTERNVM suum videret. Aonore accepimus,ego, schola, & , si me scholamque amatis , Vos pariter, Auditores, quos ut praeclaris. simisparentum votis pares reddamus, indefessa hic quotidie opera erudi mus. Sed amatis; & sic eos merito, qui, pro humanitate, & candore suo, tam luculenter & me, & Scholam simul amant. Hanc etiam uterque ille veneratus est, &quid nisi diligentiae vestrae commendavit Z Ita, Commendavit Scholam 1, sed una Litteras, una Linguas, quibus sine famae damno carere
357쪽
ORAT 1 o XII. α ς rere ipsa Academia non potest. Quid
igitur est Retineamus priscamillam Scholae gloriam, illam tot virorum il- lustrem memoriam, quorum studio& industria Mentis Linguaeq; cultus promotus est, & quaquaversum propagatus. Nam, ut libere dicam,Vbi habitare Musae poterunt, si hinc exulant Z invitas arcemus & repellimus, quae sedem hanc sibi elegerunt: colles suos, silvas, fontes, rivos cogitanT: venient,si invenient Cultores. Quare hoc agite, & amorem Honesti comcipite & Humanitatis. Scire velle Litteras, magna eruditionis pars est, multumque profecit,qui desiderium
profitetur. Nemo est, qui non horam unam alteramque amoenitati possit impendere; in his Litteris amoenitas est: nemo,qui pauxillo otio non frui; Schola otium est. Sed &ipsa necessitas urget. sine Litteris doctus esse ne mo potest : & tamen hoc omnes agunt, ut erudiantur. sine Litteris, ut cum Seneca dicam: se vita mors eis, visentis homin-sem ura& tamen nemo tam stolidus, ut tanquam ca-S 1 daver
358쪽
2 76 ERYCI PUTE ANIdaver velit ambulare; aut siquis veliticum ego hominem norta hominem pronuncio, & ab omni humanitate alienum. Seclnbn tam male nobiscumagetur, ut barbarie mersi & sepulti, , adspirare ad mitiores Litteras non de beamus; aut tam strenue insaniemus, ut bonae sanaeq; Mentis Cultum pertinaci suffragio proscribi patiamur. amdiu in Patria bellum, languor etiam in hac Schola fuit: triginta re
amplius jam annorum damnum nova resarciri industria debet, Litterae restitui, postquam mitescere exulcerati Belgarum animi coeperunt. Fe-eistis hactenus , quod exigere mos &consuetudo temporum potuit : &hunc mihi honorem ivistis habitum, ut pari ingeniorum felicitate Litteras hic docuerim, qua aliquando didici. Sed generosior )am cupiditas stimulare indolem vestram debet ;ut,quod ipsae belli feriae suadent, triste lustrorum aliquot vincatis exemplum, α
pulso squallore,pristinam Litterarum majestatem reducatis. Sic puniendi, qui inertiam, libidinem ,-bonarum artium
359쪽
ORATIO XII. 277 rh- odium,Vobis obfficiunt, quia serre LAUDATIONEM meam non pos sunt. Agite, agite ; tam insignitam calumniam in auctores torquere ι sed Virtutis & Litterarum studio. Vnic haec,&pulcherrima vindicta eriti Nee amplius torqueri Livor ipse poterit, quam si dignos vos praestetis , o IV V E N E S , quos LAUDARE in hoe ipse loco potuerim. D I X I.
360쪽
praeter morem , . aut consuetudinem meam
hodie faciam , nemo s veriore , Opinor, . examine urgebit. Temporis imaginem consilia humana sumunt:& quotidie,quod non fuit, varietas inducit. Mitto continuas scaeli aerisq; vices, dierum noctiumque rin homine ipso quam multa, & quam brevi tempore Natura mutati A flore ad senium cum anni properant, via vendi quoque ratio maturescit. Sed N sine vitio gravior inhorrescit aetas, postquam vigorem &venustatem Corporis Contracta rugarum severitas de levit.Iam vero in negotiis consiliisque mortalium, juventam senectamque -