장음표시 사용
131쪽
res gestas euisibet anni Consillum limitibus conseribente constat manifestum edictum Aprotulit, vulgauitque sanctionem , qua hoc ipsam manifestius erohiberet r eamque quantumlibet iudicio quoque suorum turpissimam legem,tamen sic compositis quibus. dam de industria pigmentis delini tam , tamquam philosophica imposita larua dec
ram in medium protulit, his ei licet iuratam sermonibus :Doctrinam rectam esse arbitramur, non verborum linguaeve magnificum de exqui Gium sonam, sed mentis bene constitutae sanam affectionem, & veras certasque de bonis de malis, honestis de turpibus sententias. Quare quisquis aliud sentit, aliud suos discipulos docet; is tantum videtur a scientia, quantum a probitate abesse. Ac si de parua re sit linguae animique dissensio: in hoc ipso etiam est improbus, tametsi modum non excedat ieeleris magnitudo. Sin vero in maximis rebus aliud sentit, contraque ac sentit docet: nonne haec cauponum, non dico bonorum, sed nequissimorum vita est quip- Bpe eam id maxime doceant, quod maxime malum existimant,fallentes atque inescantes eos laudibus , quibuscum sua , ut arbitror, mala commutare volunt. Quamobrem omnes, qui quiauis docere profitentur, bonis moribus esse debent, neque opiniones nouas de a sensu populari abhorrentes afferre: sed in primis tales esse debent, qui adolescentes in veterum scriptis instituunt, siue sint rhetores , siue grammatici, & praecipue sophistae , qui non siilum verborum, sed etiam morum magistros se esse volunt ,& ad se philosophiam de administrandis rebas publicis pertinere contendum: hoc verum sit, nec ne, in praesentia omitto. Laudo eos, qui doctrinam tam praestantein expetant f plus certe laudaturus, si non mentirentur, neque se ipsi refellerent , dum aliud sentiunt, aliud discipulis tradunt. Q aid 3 Homerus, Hesiodus, Demosthenes,Herodotus, Thucydides, Itbcrates, Lysias C leos habent doctrin e suae duces & auctores . Nonne etarum alii Mercurio, alii Musis sacros se esse arbitrantur 3 Quare absurdum est,qui horum libros exponunt, deos vit perare , quoS illi coluerunt. Neque tamen quia id absurdum puto; idcirco eos disti pulorum causa sententiam mutare iubeo: Verum do optionem,ut ne doceant quin non binna esse censent . sin docere malunt; ceant re ipsa pri mum;& persuadeant ditapulis, neque Homerum , neque Hesiodum, neque quemquam eorum, quos interpretati sunt. quosq. impietatis, amentia ,α erroris erga deos condemnarunt, talem esse. Nam si qes cum ex eorum scriptis alantur, mercedemq. capiant; auarissimos plane & sordidissimos se fatentur, si paucis drachmis id facere sustineant . Atque hactenus quidem
multa erant, quae eos templorum aditu prohiberent ι α timor undique impendes e cusabat, quo minus de dijs verissimae sententiae explicarentur. Nunc autem cum dem Dxum munere atque concessione,libertate potiamur; absurdum mihi videtur, ea homianes docere, quae non bona esse arbitrentur. Quod si in ijs quae docent, & quorum quasi interpretes sedent, sapientiam esse ullam arbitrantur : studeant primum illorum erga deos pietatem imitari. Sin i n deos sanctissimos putant ab illis auctoribus peccatum esse : eant in Galilaeorum ecclesias, ibiq. Matthaeum Sc Lucam interpretemur, quibus vos obtemperantem, a sacris abstinere iubetis. Cupio ego dc aures dc linguam vestram sicut vos loqueremini ) renasci in his rebus , quarum utinam de ego sim semper particeps, de omnes qui me diligunt. Doctinribus quidem dc praeceptoribus communis haee lex statuaturi adolescentes enim, qui Eire volent, minime prohibentur. Iniquum siquidem suerit, pueros adhuc ignaros quo se vertant, ab Optima via reijcere, ac metu coactos ad patria instituta deducere. Qua
quam autem verum erat, istos tamquam impotentes dc insanos etiam inuitos ac repugnantes curare: attamen liceat omnibus per nos isto morbo detineri: docere enim amemtes, non punire opus est. J hactenus Iuliani Imperatoris edictum ; quo etsi Christi
nos Omnes a docendo reuocat,non tamen adolescentes prohibet a discendo: haecq. omnia eo consilio, quod Christiani docentes, ex Gentilibus auctori bas deorum inanem Prorsus essa cultum, argumentis pluribus demonstrabant f adeo ut eos sic interpretari nihil aliud esset, quam adolescentes vera religione imbuere , de a Gentilicia supersti,tione Penitus dimouere: quos sic semel imbutos perfacile erat ad Christianam fidem amplexandam adducere : Quibus si ijdem illi carerent magistris , & Gentiles auctores a Gentilibus doctoribus magno deorum praeconio ex placatos acciperent; fieret, ncorum cultui addicerentur, retinerentque firmiter quod pueri didicissent.
132쪽
A Sed miramur, Rurinam de alios dixi ile, non tam a docendo quam a discendo, Iuli ni edicto reiecωs fuisse hordines Christianosad enim ipse Rustinus verbis illis significare videtur,quibus ait : Stadia auctarum Gentilium Christianos adire prohibens,ludos in Ru . m. r. litterarum illis solis qui deos deasque onerarentur, patere decernit. J Led & Socrates h : M.,. Lege sanescit, ne Christiani litteris humanioribus instituerentur: Nam cum sint, ii quit, lingua addicendum exercitata, facile dialecticorum, qui sunt apud Gentiles, g ijs occurrere poterunt.J Theodoretus etiam V: Vetuit, inquit, ne Galilaei meticam, rhetoricam, aut philosephiam discerent: Nam nostris i plorum, inquit, pennis ut est i .Li Musin prouerbio percellimur in quidem nostrorum scriptorum praesidi js muniti, contra nos bellum suscipiunt. J Sozomentis in eamdem sententiam affirmat, id ob inuidiam in Diox s . Apollinarem de alios celebres Christianos viros,qui eo tempore florebat poeticis iacul-B tat.bus , atque apprime Gentilium callebant litteras, filiste a Iuliano statutum: de his so coiris enim sic habet ψ: Porro vetuit, ne Christianorum liberi poetas & alios scriptores Genti- - - - , M. f. les perdiscerent, neque horum do res adirent. Nam non mediocriter eius animum o 'N'fendebat nonsbium Apollinaris Syrus , vir omni doctrinae genere & orationis trinis instructus, verum Basilius & Gregorius Cappadoces, qui omnibus illius aetatis rhet ribus laudem praeripiebant, atque alii eodem tempore quamplurimi diserti viri, qu rum alijsivit Nicaeni Concilii decreta, alii haeresim Arianam amplexati. Hinc igitur solum quoniam magnam ad persuadendam facultatem poste parari censebat, vetuitne Cimitiani Gentilium disciplinis instruerentur. Quo quidem tempore Apollinaris, quem dixi, quo sita multiplici doctrina & bonitate ingenij opportune multis prodesset, ad exemplar poematis Homeri. Veterem H Aror xiv xis C hraeorum lilitoriam usque ad regnum Saulis carmine heroico conscripsit, & totum seu opus in vigintiquatuor libros distribuit, singulisq. singularum litterarum Graecarum
nomen imposuit, numero earumdem dc ordine omnino seruato. Comoedias quoque 'compositit, rabulis Menandri similes, itemque tragoedias Euripidis , & lyricos Pindori versus imitatione adumbrae t. Ad summam argumentis e sanitis litteris de romptis, is de illis adsimilitudinem earum disciplinarum, qua ἐγκύκλ- as pellantur Aripsit: breui . tempori S spatio opera edidit , quae numero, dicendi vi, spso orationis habitu, sermonis proprietate, serina denique & dispositione, scripta Gentilium, qui in his rebus in primi S excellebant, exaequarunt: adeo ut nili antiquitatem admirarentur homines, de quibus assueti fuerint ea cara haberent ; lucubrationes Apollinaris non minoris quam veterum auctorum aestimarent, easq. itidem docerent; eiusq. ingenium eo m
D gis suspicerent, quod veterum singuli in uno genere separatim elaborarunt; ipse at tem ad omne genus scripti animum applicans, vim& virtutem cuiusque, cum usus Postularet, accurate expressi . Non obscurus est ille quidem liber, quem aduersus Imperarerem Iulianum, siue aduerius philosephos Gentiles pro veritate insci ipsit: in quo sine ullis sacrarum litterarum testimorijs plane ostendit, eos in illo quod de Deo sentiendum est, per errorem vehementer lapsos eta. Quae irridens Imperator, Episse
pis eius temporis facile praestantissimis scripsit haec: Legi intellexi, improbaui. Ad quae d. rescripsere Episcopi: Legisti quidem, sed non intellexisti : nam si intellexisses, non improbastes. Sunt qui hanc epit totam Basilio Ecclesiae Cappadociae Antistiti attribuunt: neque id sane immerito. Sed siue eius sit, siue alterius qui eam 1cripserit, quisquis fuerit, iure tum propter magnitudinem animi, tum propter eruditionem debet laudari E plurimum. J hactenuS SOL Gmen S. In Actis autem Artemii martyris de quo plura superius expressum habetur, alia . M o. a exeaula Iulianum eiusmodi promulgasse edictum, quo arcebat Cluistianos a Gentilium disciplinis: nimirum cuni experiretur Antiochiae vim magna Eugenii presbyteri indicendo ac confutando taliam deorum religionem, ira percitum sic iuraste: Per Sin 'ulem mihi clarissimum, non amplius seram Graecis disciplinis institui maxime impium ψέτ.im cum genus Christianorum.J haec ibi. S.Augustinusi etiam in eo cum ijsdem consentit, ut edi- WyI' Q Iuliam, non tantum a docendo, sed a discendo quoque Gentilium litteras Christia- ,em , et, ni vetiti suerint,cum ait: An ipse non est Ecclesiam petiecutus, qui Christianos liberales litteras docere ac discere vetui GJ sed & alios reperies eodem errore lapsos: cam tamen L.. ex ipso recitato nuper Iuliani edico perspicue iit demonstrat a docendo tatuna modo sa.
Genultu litteras Christianos doctores tulisse reiectos, a discendo nequaqua. iic t mellexit Amata. Ecchi m. . Κ illud
133쪽
illud S. Hieronymus in Chronico, cui cognitu suille putamus cita etiaS. Ambrothulariti Aa Am ras vim bens ad Valentinianii Imperatorem φ, cum ait: Petunt etiasti,ut illis priuilegia deferas, qui loquendi & docendi nostris commune usum Iuliani lege proxima denegarunt, dcc., Gregorius NaZianaenus de eiusmodi edicto adeo iniquo agens, grauisiuna cumdem. ζ u. o k legislatorem e agitat inuectivas atque in ipse propemodum orationis exordioi , inde
coxius NA. dicendi sibi comparans argumentum, haec ait : Sed isti, nempe Iuliano, quoque HecζP. yihi, pruria pulchre conuatur, uti ermone crucietur pro eo scelere, quod in sermones admici Marinuta sit: qui cum omnium ratione Praeditorum communes sint , ijs tamen tamquam proprie iiii. - ad se pertinerent, Christianis per misidiam interdixit : stulti mine sane de sermonibus, Grin Navi cogitans homo omnium, ut sibi videbatur , facundissimus. primum quia subdole de - - - μιμι veteratorie nomen ad opinionem traduxit: quati sermo Graecus non linguae,sed religi nis sit: atque ob eam causam, velut alieni boni serreptores,a semionibus nos arcere initi- Bluit: perinde vero ac si nos quoque artibus illis, quae apudGraecos inuentae sunt,uti prinhibitisset , easque propter eiusdem nominis appellationem suas esse dux illet ac vendiis callet. Tum quia nobis obscurumesse putauit, id se nequaquam eo consilio facere , ut . insigni quodam&primario bono nos spoliaret , quippe qui hos sermones admodum etiam aspernemur: verum quia ina pietatis confutationes extimescebar, velut in dicti ius elegantia, verborumque lenocinio robur habentes ac non in veritatis cognitione d argumentis : a quibus minus compesci ac reprimi mi sumus, quam inhiberi ne Deum confiteamur, cum linguam habeamus: quandoquidem ut alia, ita sermonem etiam pro sacrificio offerimus, quemadmodum & corpora, quando res ita natae suerint, ut hisi quoque pro veritatis defensione concertare necess sit. Quare qui hoc edictum promul
gauit, Attice quidem ac concinne loqui nos prohibuit. J CQuod autem hic ait Gregorius, vetitos esse Christianos Attice loqui, non se qaidem
quovono iv rude accipias, ut Orientalibus praesertim, penes quos nonnisi Graecus sermo vigebat,ne
E. LV i Graece loqucrentur, lege cauisse Iulianum existimes: nam cum illa his nec verbum qui--ouisVir. dem in recitato ipsius contineatur edicto, id quoque immissibile penitus videbatur: sed per sermonem Graecuin, Atticamq. locutionem, illud accepit, quod Graecorum scienti docere Christiani fuissent inhibiti. unde & inierius: Atque lim sapiens noster Imperator & legislator, qui ut ne tyrannidis suae quicquam expers esset, verum amentiae Vc cordiaeque edictum proponeret, in Imperii sui primordio ante res omnes alias , se
mones, liberalesque disciplinas tyrannide oppressit. J At quod rursum ait, istic ab eo esse statuta Imperij ipsius primordio: ita accipias, ut primo eius regni anno illud ab
eo edictum fuerit promulgatum ; qui quidem anno stiperiore a mense Nouembris in II diximus inchoatus, in praesentem usque ad eumdem mensem diemque protendi Pur , unde & secundus coeptus est numerari. Sed quod addit, ante omnia id ab eo illiseiam cituna; hyperbolice ab eo dictum esse, ipsiusinet testificatione, atque aliorum omnium, ut modo patebit, perfacile potest intelligi :vum plurima ab illo ante editam eam legem fuisse statuta, aque omnes affirment.. Rursus vero eadem oratione idem Gregorὶ ς haec ipsa refricans sic in eum inuehitur acerbis lime a : Vnde igitur hoc tibi. in mentem venit , horno omnium leuistinae , αo, obiit' tu Π axune inexplebilis , ut sermones & doctrinae humanioris studia Christianis aufer-IvMANvuota reS 3 Hoc enim ex eorum numero erat, quae non in minis posita, sed etiam decreta,ibiu 'ehiti & Promulgata erant. Vnde,&qua ex causa Quis Mercurius Logi ut ipse dixe-sT-NORVM. ris hoc tibi in mentem induxit 'qui Corybantes peruersi, & inuidi daemones t Quod Esi ita placet, huius quoque rei causam in medium afferemus . Te enim oportebat, cum multa & saria flagitia tentasses, huc tandem impelli, atque in te ipsum perspicue incurrere ac deuolui: ut qua re tibi maxime gloriandum existimabas , in e . dem linerudens maxime ineptires, stoliditatisque & vecordiae notam subires. Quam enim ex te , quid tibi hoc dogmate velis, quaeq. te ratio moueat, ut litterarum eceloquentiae studijs nullo exemplo nobis interdicas 3 Quod si iustam aliquam caul unproferre visus sueris 3 dolebimus quidem, ceterum non conqueremur. Quemadmindum enim cum ratione vincere, sc etiam recte vinci ac cedere didicimus. J haec ipso
At quid hisce in rebus soleret Iulianus in Christianos deridendo iactare, subdit hisvς bis: Nostri sint sermones, inquit, & nostrum Graecari, quippe qui deos quoquo
134쪽
A colamus : vestra est autem infantia & barbaries: nec quicquam aliud, quam,Crede, IULIANV sapientiae vestrae est.J at haec Gregorius insigniter refellit, quae a Pythagoricis quoque i ridenda tuisse demonstrat, quorum erat illa praecipua de praeceptore sententia, Ipse di- Cτ ε 3OL xit, nihil praeterea quaerena . Ceterum altioris esse praestantiae Christianorum, Crede, F
eoregie probat, utpote non homini, sed Deo, &sic hominibus afflatis diuino spiritu fi- clam habentium: siquidem illi ipsi, totum istud quod credendum proposuerant, vi tutibus declararunt, & signis atque miraculis veritate plene testati sunt. Sed & pluribus docet, non fatile a Graecis inuentas scientias, Verum eas a barbatis,nempe AEgyptijs didicisse, qui consuetudine Iudaeorum facti sitant eruditi. Versati quoque sunt pluribus in eo argumento antiqui Christiani Theologi, Iustinus martyr, Athenagoras, Theophi Ius Antiochenus, Clemens Alexandrinus , OrigeneS agens contra Celsum , Tertullia B nus, Arnobius,Lactantius, α qui post haec eadem est prosecutus S. Augustinus de Ciuitate Dei, atque alij plures, qui aduersus Gentes texuerunt apologias, quorum supe- - rius mentio facta est i Graecos'. puerorum loco habitos tradunt quod Soloni exprobratum sest) facta cum Hebraeis α AEgyptijs, quos barbaros illi dicebant, collatione. Sie igitur a Iuliano promulgato edico, quo a docendo Christiani do res arceren-tur, niti dijs sese vellent adlicere : scholas deseruere, qui publice hactenus professi in ciuitatibus essent. De Musonio quidem testatur Eunapius, cum ait R: Idem Iuliano imperante exclusus a docendi munere, quod Christianus haberetur, cernens Hieropha tam tamquam Delphicum tripodem omnibus futura praescire Optantibus esse expolitum,mira quadam & noua arte cognitionem ei asce rei fraudulenter intercepit.J haec oz.Lipie. Sed dc S.Hieronymus de Proaeresio magni nominis philosopho de quo superius C testatur ipsum occasione eiusdem edicti Athenis publice docere celsasse: nam sic de eo ἰ2ΟΣ,
in Chronico: Proaeres ius Qphista Atheniensis , lege data, ne Christiani liberalium ar- . tium doctores essent: cum sibi specialiter Iulianus concederet, ut Christianos doceret,stholam sponte deleriti t.J haec cum dicat ipse; eumdem Proaeresium suisse Christianum, lsignificare videtur: nam quorsum illu scholas ea ex lege deseruisse oportuit, si Ethnicus erat 3 vel ad quid specialem docendi licentiam eidem a Iuliano oportuit impartim , nisi Christianus suisset ρ tamen quicquam tale de illo nec Eu pius res eius fastus prosecutus, nec alij, quos viderim, seriptorum memoria prodidere. Rursum vero de Mario Vi rino nobilissimo oratore, iam Christiano homine, Romae rhetoricam publico summa cum laude profitente, S. Augustinus tradit, deserere cathedram potius delegisse, quam a Christiana fide deficere, quam prompto animo suscepisset: de ipso enim D lixe habeth: Sed ubi mihi homo tuus Simplicianus de Victorino ista narrauit; exarii ad , imitandum : ad hoc enim de ille narrauerat. Posteaquam vero & illud addidit, quod Imperatoris Iuliani temporibus lege data prohibiti sunt Christiani docere litteraturam α oratoriam: quam legem ille amplexus, loquacem scholam deserere maluit, quam verbum tuum, quo linguas infantium facis aetereas: non mihi fortior, quam felicior e Sap.ro. visus est, quia inuenit occasionem vacandi tibid haec Augustinus Christum alloquens de Victorino haud pridem ad fidem conuerso. Sed quonam modo siublimem ille ceruicem humili Christi iugo subiecerit, praestat
eodem au re S.Augustino audire narrante; tantiq. viri ex deorum cultu, cui addictissimus fuerat,hic recensere conuersionis historiam,quam accipiens ipse a S.Simpliciano, magnum inde consecutus est ad Christianam fidem capessendam emolumentum. res
E quidem dignissima quae intexatur Annalibus: haud enim diu ante Iuliani Imperatoris tempus id contigisse videtur ; quod idem S. Augustinus recenset his verbis drDeinde, inquit, ut me Simplicianus exhortaretur ad humilitatem Christi, capientibus absconditam, & reuelatam paruulis sVi rinum ipsum recordatus est, quem, Romaecu esset, familiarissime nouerat; deque illo mihi narrauit, quod non silebo. Habet enim eou omagnam laudem gratiae tuae confitendam tibi, quemadmodii ille doctissimus senex,&- x o. omnium liberaliam doctrinarum peritissimus, qui q. philos phorum tam multa legerat & dijudicauerat dc dilucidauerat, do r tot nobiliu Senatorum, qui etiam ob infi-gne praeclari magisterij, quod ciues huius mussi eximia putant, statuam in Romanos
ro meruerat & acceperat,vsque ad illam aetatem venerator idolorum, sacrorumq. furilegorum particeps,quibus tunc tota sere Romana nobilitas inflata spirabat, populusq. mam omnigena deum monstra,& Anubem latratorem, quae aliquando contra Nept Annal. Eccl. Tom. Κ a nam
135쪽
num & Venerem,contraq. Mineruam tela tenuerat,& a se victis iam Ronis iupplicab.it, Aquae iste lenex Victorinus tot annos Ore terricrepo defensitauerat, non erubuerat esse puer Christi tui,& infans fontis tui,stibiecto collo ad humilitatis iugii,isc edomita 1 ronte ad Crucis opprobrium. O Domine' Domine qui inclinasti & descendisti tetigisti montes de sumigauerunt, quibus modis te insinuasti illi pectorii Legebat sielit ait Simplicianus sanctam scriptura, oinnes'. Christianas litteras inuestigabat studiosissime αperscrutabatur. Et dicebat Simpliciano, non palam, sed secretius & familiarius: Nou ris me iam esse Christianum. Et respondebat ille: Non credam, nec deputabo te inter Christianos, nisi in ecclesia Christi te videm. Ille autem irridebat eum dicens: Ergo ne parietes faciunt Christianos Et hoc cepe dicebat, iam se esse Christianum . Et Simplicianus illud saepe respondebat : et cepe ab illo parietum irrisio repetebatur. Amicos enim filios verebatur ostendere sueerbos daemonicolas, quorum ex culmine Babylonicae Bdignitatis, quali ex cedris Libant', quas nondum contriuerat Dominus, grauiter rutis iuras in se inimicitias arbitrabatur. Sed posteaquam legendo & inhiando hausit firmitatem ι timuitq. negari a Christo coram Angelis sanctis, si eum timeret coram hominibus confiteri ρι reusque sibi magni criminis apparuit, erubcstendo de sacramentis humilitatis verbi Dei,& non erubesce do de sacris sacrilegis superborum daemoniori quae imitator stiperbus acceperat:depi duit vanitati, & erubuit veritati: subi loque & inopinatus ait Simpliciano ut ipse nam rabat) Eamus in ecclesiam, Christianus volo fieri. At ille non capiens prae laetitia, Perrexit cum eo. Vbi autem imbutus est Primis instructionum sacramentis 3 non multo post etiam nomen dedit, ut per baptismum regeneraretur, mirante Roma, g audente Ecclesia. Superbi 4 videbant & irascebantur, dentibus suis stridebant de tabelcebant: GSeruo autem suo Dominus Deus erat spes eius, & non respiciebat in vanitates R& insanias mendaces . Denique ut ventum est ad horam profitendae fidei, quae verbis certis conceptis retentisq. memoriter de loco eminentiore in conspectu populi fidelis Roni reddi solet ab eis qui accessiiri stant ad gratiam tuam: oblatum esse dicebat Victoriano a pres teris, ut secretius redderet; sicut nonnullis qui verecundia trepidaturi videribantur, offerri mos erat. Illam autem maluisse salutem suam in conspectu lanctae multitudinis profiteri. Non enim erat salus quam docebat in rhetorica, & tamen eam p blice profissilis erat. Quanto minus ergo vereri dεbuit mansiretum gregem tuum, Pr nuncianS verbum tuum, qui non verebatur in verbiS suis turbas infanorum 8 Itaque ubi ascendit, ut redderet somnes sibimet inuicem quisque ut eum nouerat, instrepuerunt nomen eius strepitu congratulationis. quis autem ibi non eum nouerat r Et sonuit presi Dso sonitu per ora cunctorum collaetantium, Victorulus, Victorinus. Cito ibnuerunt exultatione, quia videbant eum: et cito tituerant intentione,ut audirent eum. Pronum clauit ille fidem veracem praeclara fiducia: et volebant eum omnes rapere intra in cor suum; de rapiebant amando de gaudendo: hae rapientium manus erant. J hactenus de
Victorini conuersione Augustinus: cuius exemplo, ut ipse de se fatetur, exarsit artam fidei consequendae. Sic igitur Victorinus, tanta animi magnitudine, refragante licet maena Senatu SPO-puli q. Romani parte, Christianam religione semel amplexus, eam vehementi Oribi in dies ii ijs coluit & illustrauit; atque adeo ut maluerit sui dictu est se abdicando,a docetium cathedris cum professoribus Christianis, Itiliani edicto promulgatoae sublimiq. loco descendere, & inter humiles profiteri, quam ad Imperatoris &Praesectorum gi M Etiam sibi conciliandam, inter Gentiles adnumerari. Post haec autem quamdiu ipse vixerit, incertum est: cum vero decrepitae iam senectutis hoc tempore esset, haud multum temporis post haec potvit esse superstes: nam in extrema eum senectute factum esse Christianum , S. Hieronymus tradit, cum eius lucubrationes recenset his verbis se Victorinus natione Ater Romae sub Constantino Principe rhetoricam docuit: et in extrema senectute Christi se tradens fidei, seripsit aduersiis Arianos, libros more dialectico valde obseuros, qui ab eruditis modo intelliguntur.& commentarios in Apostolum.Jhaec Hieronymus, qui de de eius commentarijs in Epistolas Pauli cum meminit, haud adeo seliciter id eum assecutum tradit: quippe qui litteris philosophicis atque aliis humanioribus assuetus, in eisdemq. semper ad senectutem usque detentus, res Christi nae religionis prouecta nimis aetate attigit. de quo haec idem auctor ε:
136쪽
A Non quia ignorem,Caium Mari una Victorinum, qui Romae pueros rhetoricam do-euit,edidisse commentarios in Apostolum:sed quod occupatus ille eruditione secalariulitterarii, scripturas omnino sanctas ignorauerit: et nemo possit quamuis eloquens e eo bene disputare, quod nescit. J haec ipse: qui in Claronico de eodem testatur, tanta fortasse claritudine , ut ex Senatusconsulto quod dictum estὶ donari meruerit statua in foro Traiani honoris causa collocata. Meminit eiusdem idem S. Hieronymus, cum sugillat Iovinianum haeresiarcham, dicentem, virginem idem essse, quod nuptam: Si idi uin sinqaid virgo putatur α nupta:cur piaculum vocis huius Romae Victarinus a dire non potuit Z Virgo a viro, non vir a virgine generatur. J Scripsisse autem ipse in libros illos quatuor de Trinitate, vivente Constantio, certum ex iisdem deducitur argumentum, dum agens de Nicaeno Concilio ait: Probatum illud ab Imperatore Impera- B toris nostri patre.J Quin idem superius cum item agit de eodem Nicanio Concilio, celebratum aith ante quadragesinitim annum: quem annorum numerum si quis velir ad ι risis d. ni .exactum reserre calculum; dicendum esset, ipsum nonnisi post duos 1sequentes an- .nos, nempe Domini anno sexagesimo quinto post trecentesimum eo seripuisse, quo ex pletur numerus ille quadragenarius a dicto Nicaeno Concilio . Quamobrem sic ipIe expressisse numerum illum intelligi possὰ videtur , non ut ea obiter tractans certum. voluerit annorum numerum Consignasse, sed quod post tertium annorum denarium: quartus iam volueretur. Extant eius viri hymni tres. & de Homousio recipiendo lucubratiuncula , necnon exametrum carmen de Machabaeis, eadem omnia iii mina cum .eruditione pietatem redolentia. Nec praeterimus quando de eius scriptis est sermo) t stari S. Augustinum , eumdem Victorinum complures Platonicorum libros Latinitate C donasse, quos se legisse tradit φ. Sed reuertamur ad Iulianum, unde occasione promul- e . vulgati aduersus Chrusianos litterarum professbres edicti, ad Victorinam digressi lamus. Mira quide i inpii hominis procacia fuit, quae Impetij contacta viribus nihil intent xu voluit reliquisse: qui enim temerario ausa a sitientiarum prosellione Christianos eiecit; idem impudenter,qui optima ratione a maioribus instituti de posteris traditi essent tritav.
xitus Christianae religionis de mores,in Ethnicismum transferre conatus est: nec erubuit TARI CON mirari re ipsa, quoi probris & ignominia affectos, ut infames, exagitabat. Quaenam .autem fuerint, in quibus Christianos voluit sequi, Gregorius N iaZenus in primis docet his verbis ψ: Cum doctrinam nostram dogmatibus quidem & supernis testinionijs. Gregis. .magnam esse persPiceret, eaindemq. veterem α novam, veterem vaticinijs ac sublucentibus Diuinitatis notionibus, nouam posteriori Dei aduentu ac praesentia, ijsq. -- D raculis, quae tum ex ea, tum circa eam designata stat: ceterum maiorem atque insibgniorem ob eas Ecclesiae figuras, quas traditione acceptas in hane usque diem seruauimus. Vt ne hoc quidem ipsius malitiae expers maneret, quid comminiscitur 3 quid facit Rapiacem illum Assyrium imitatur 3 qui ad reducendum in serat tutem Hebra oSie 3.R r. ig. Hebraeo voluit uti sermone, non Syro paucis illoru noto:Idem igitur inquit hic quoque II . 36.
. cogitans, s holas in omnibus ciuitatibus extruere parabat,& sacrari sedesq. partim au. tiores, partim depressiores: profanorum etiam dogmatum lectiones de explicationes
instituere,iam quae mores componerent, quam quae in rerum abstrusiorum tractatione Fersarentur: tum precationum alternatim canendarum formam, de rationis,qaa in eos
qui peccarent, pro delicti modo ani maduerteretur, atque omnia quae nostrae plane disciplinae fiant. Constituebat etiam diuersoria aedificare, ac domos excipicndis hospitI- E bus dicatas, necnon monasteria, & virginum coenobia: simulq. humanitatem erga Pauperes, beneficentiamq. adiungere cum ceteram, tum eam quae in epistolaribus tel- seris consistit, quibus eos, qui inopia premuntur, ex gente ad gentem transmittimus:
quae videlicet in nostris rebus vel in primis suspexerat. Atque haec quidem in animo habebat nouus iste dogmatum auctor & sephista.JPerficere tamen Iulianus ea omnia haud valuit, licet summo studio pertentarit; ut eius litterae ad Arsacem Pontificem scriptae testantur , quas paulo post cx Maonae
describemus . Cur autem diu animo reuoluta, magiam. consilio agitata, minime ad Optatum perduxerit exitum: non tam quidem accidit , quia citius ex hac vita
abreptus est, &ob eam cautan illa sicut alia quae in Christianos excogitauerat, pro- Uz: msequi minime valuit: sed potius id euenisse , quod caerimoniae, ritus, moreS, tradi- RANT HVM
Moiae'. Christianae religionis, eiusmodi sint, quae Deum auctorem habeant,& sine Dei ' ς'V ν - . Muta. EM. Tom. 4. Κ 3 ope
137쪽
om haud valeant consummari, idem Gregorius pluribus disserit: Quippe qui inquit Ahuiusmodi ritus, praescriptiones, & cierimoniae Christianis bellissime congruant, tale, que sint, ut nullus eorum qui vestigijs nostris insistere cupiunt, eas aemulari possit: quandoquidem non tam humanis ingeni js atque inuentionibus, quam vi diuina, temporisque firmitate vigorem obtinuerunt.J quamobrem idem existimatum est, Italianum res nostras imitari, ac simiam hominem agere, quippe qu.ae careat ratione, Optima hominis parte: sic plane visiis est nostra reddendo, ac tamquam in scena repraesentando, interiori illa carens sapientia, qua res nostrae diuinitus, non autem humana industria institutae subsistunt. Haec Ac alia Gregorius de his pluribus agens. Vnde autem eiusnodi cupido animum incesserit Iuliani, ut quos odisset , imitari ima M. ι- stituerit Christianos, SoZOmcnus sic aperit : Imperator cum iampridem studeret, ut religio Gentilis per uniuersum Imperium peruaderet; iniquo animo tulit, cum videret B, eani religione Christiana laude & hominum approbatione inferiorem esse . Nam etsi
delubra patefacta fuere, dc sacrificia atque dies teiti patris Gentilium in singulis urbibus
sibi ex tententia procedere videbantur: tamen discruciabatur animo, cum secum cratitaret, si cius conatus nudarentur , lare ut idia omnia breui commutarentur . Max me autem omniam eum augebat, quod audiret, uxores etiam, liberos, de seruos mu torum sacerdotum fidem Christi profiteri. At vero cum existimaret, religionem Christianam maximam ex vita & moribus eorum, qui eam sinuebantur, cona mendationem consecutam sinstituit animo , delubra Gentilium tu apparatu,tum ordine Christianae r ligionis adornare.J haec Sommentas, quae ante descripta modo ex Gregorio NazianZeno A Gisgo . N retulimus: idemq. ipse inserius sic ait de eius de in his componendis inani studio Iuliani' :V Sit igitur theatrum Paratum nam quo alio nomine templum suum vocari iubeant, Cia. u. i. nescio Praeconςβ clament, P p luS confluat, sublimioribus locis sedeant, vel qui .H bant : purpura eos Ornabit, & vittat, di floridae atque egregiae coronae: quandoquidem plerisque in rebus grauitatem splendoremq. ab eis allectari sensi, idq. 1uid e curari, ut stupra priuatos emineant: tamquam videlicet id quod commune de plebeium est, i cile in contemptum veniat: quod autem clatum est, fastusq. plenum, atque assecutudissicile, fidem dc auctoritatem habeat. An hic quoque ad nos usque se dei j cient, si liamitatemque non tam in gestu ac rerum specie, quam in moribus sibi conuenire , nostri instar existimabuntΘNos enim quid externe appareat ac depingatur,parum nostra retem Dre arbitramur; verum circa internum hominem enixius laboramus; strictatoremque ad ea quae animo & intellectu percipiuntur, retrahere conamur, ex eoque vulgus magiis erudimus. J haec Gregorius, plane significans licuisse Iuliano exteriorem Chri itianorum in templo cultum atque splendorem imitari; mores vero, quibus interiora exterioribus egregie respondebant, nequaquam astequi valuille : atque perinde ac sine anima corpus, non hominis,sed cadaueris dignum est nomine; ita repraesentata ab illo nostra, visa imite
Quanto autem istudio in his Iulianus inuigilarit, epistola ab ipso scripta ad Arsacium in Galatia Gentiliciae superstitionis Pontificem locuples testis est : quam S Omen
cum Graeco conscriptam recitet ς, eadem sic Latine edita extat:
ε με - Quod quidem nondum religio Gentilium ex nostra procedat sentetia, impedimento Eiv Ll AN Stia slint hi qui eam profitent . Quae autem a dijs nobis donata sunt, ea splendida sunt, in gna sunt,excellentiora filiat, quam quae omnino vel optari vel sperari poterant. Nam in TiriCεM G tam exiguo temporis spatio sit quidem Nemesis nostris verbis propitia tantam ac talem ' reru mutatione paulo ante ne optare quidem quisquam audebat. Sed quid est caui,,cur in hisce, perinde ac si nihil amplius opus esset, conquiescamus, ac non potius conuert mus oculos ad ea,quibus impia Christianoruin religio creuerit,id est ad benignitatem in peregrinOS, ad curam ab illis in mortuis sepeliendis positam, & ad sanctimoniam vitae, Exuomario quam simulant 3 quorum singula a nobis vere exequenda esse censeo. Neque satis est bubi' uia utia sol una institutum sancte obseruari:sed velim omnes nostros sacerdotes omnino, qui s. Galatiam incolant, vel minis impellas, vel ratione persuadeas, ut sint honesti: vel 1 cerdotali ministerio abdices, si non una cum uxoribus, liberis, de famulis, diis coledis sin
138쪽
A dulo animo attendant :et ne patiantur,seruos,aut filios, aut coniuges Galilaeorum impie in deos te gerere, & impietatem pietati praeponere. Deinde sacerdotem qω9ue hortare, ne accedat ad spectacula, neve in taberna bibat, neu artem aliquam aut Opificium turpe inLimeve exerceat. Et qui tibi in his rebus morem gerunt, eis honorem tribuito: qui autem resistunt, expellito. Porro xenodochia multa in singulis ciuitatibus extruito, ut peregrini nostra benignitate fruantur, neque solum hi qui nostram colunt religio- , nem, sed de alij quoque, si pecuniarum indigeant. At ratio, qua res tibi ad hoc institu- . . tum necessariae ab de suppetant , a me interim excogitata est. Nam triginta millia modiorum tritici in tota Galatia, Riexaginta millia 1extariorum vini in singulos annos dari iussi: Quorum quintam partem in pauperes, qui sacerdotibus inseruiunt, instamendam e se mando: quod reliquum est, peregritas & mendicantibus subleuandis B d; stribuendum. Nam turpe prolecho est, cum nemo ex IudaeiS mendicet, & im Pij Ga arres a xxx. lilaei non suos modo,sed nostros quoque alant: ut nostri auxilio, quod a nobis ferri ipsis
debeat. destituti videantur. NOR v
Qtiare doceto Gentiles in huiusmodi ministeria pecunias conferre. & pactos Gentilium ex structibus dijs offerre primitias: et eiusmodi beneficent in ossiciis alluefacito:
planumq. illis facito, hoc notuum olim munus sui . Nam Homerus Eumaeum . . . .
sic loquentem iacit: mois msris succederet aduena tectis
Vstior : acc crem placiae. Sint diues egensque
A Ioue. Parua mea es matere) sed grata facultas J ne haec Christianis accepta ferret Iulianus, ex Homero tibi vendicat. sed subdit: C Neque igitur permittamus, alios nostirarum imitatione bonorii nobis laudem prinripere, ut spii propter socordiam turpitudine & infamia assiciamur : immo potius ne pietatem erga deos penitus prodere videamur. Quod si te ista sedulo obire accepero, maxima sane laetitia gestiam. Prassides domi raro invisas; sed scribas ad eos litteras saepissime. Ingredientibus illis in urbem, nemo sacerdos Obviam prodeat, nisi quando ad templa deorum accedunt, solum intra vestibula. Eos intrantes nullus miles praece dat: sequatur autem qui vult. Nam limul ut ingredietur limen delubri, pci ti Persi nam induit: siquidem ipseat nosti his qui intus sunt, praees, propterea quod diuina lex istud postulat. Et qui tibi parent, sunt re vera pij: qui autem prae arrogantia resistunt, ostentatores sunt, & inanis gloriae appetentes. Pessinunti opem ferre paratus sani,d modo Matrem deorum sibi propitiam reddant. At si eam contemnant; non modo cul- D pae amnes erunt, verum etiam quod dictu acerbius est in grauissimam apud nos osse
1ionem incurrent: Num sciam infra dum ect, dextram prae re benIgnam
uia ραι superis indicant hiata beatis. Persuade igitur illlis, ut si a me curam de se suscipi cupiant, omnes una se deorum Matri 1upplices praebeant.Jhactenus Iuliani epistola ad Arsacem. Sed considera ex his demum, accurate lector, quam deteriores Iuliano Apostata exhibeant se ipsos rece fores apostatae, antiquorum Ecclesiae morum contemptores; dum & despiciunt atque subsannant, quae invidi liostis oculis sunt visa pulcherrima , atque onam acceptati ne dignis limata. Hoc insuper anno ut tandem finem eidem imponamus mense Decembris, quae su-E pererant Nicomediae e priori terraemotus clade, eodem reciprocante impulsu terrae pro-
tristiaq. haec ait auspicia praecessisse Persicam, in quam incumbebat Iulianus, expeditionem . Vix credi potest, quot cladibus hoc anno fuerit Oriens afflictatus, cum Iulianus instaret conciliare sibi numina hecatombis. Nicomediam vero ab eo valde ana tam, Themistius tradit in sua oratione.
IESU CHRISTI LIBERII PAP. IULIANI IMP.
Equem Domini annus trecentesimus sexagesimus tertius, quo Iuliam annus se-O cundus, coeptus mense Nouembri, anni superioris,pariter perseverans,lpsim mortex interceptus
139쪽
interceptus haud valuit consummari,Consulatu eiusdem quarto, atque Sallusti j, Fastis Aa adscribitur. Videbatur nouum inquit Ammianus ) adiunctiun esse in Consulatu A cousvL sλL. Susto priuatum hominem, quod post Diocletianum de Aristobulum nullus memin ζ. V ik, V-x m. J Ceterum quantae aestimationis Sallustius iste apud eum esset, non tantum s ri MArio. collata illi Galliarum praefectura declarat,sed dc ipsiusmet Iuliani testificationem epist his la ad Oriba: tum satis perspectum habetur, cum alth: Vtinam dij Sallustium virum pro-- .ciari. bum nobis concedant: ac si propterea si cestar nobis dabitur, nihil erit, ut spero, ii vile stum. J haec ipse. Porro creatius est Consul ipsie Sallustius hoc anno, cum ageret Praue elum in Gallijs, unde Set scripsi ad Iulianum proficiscentem in Persas, eumq. per littoras obtestatus est, ne expeditionem illam maturaret, nondum pace numinum exora e ammia. M. ta r quod de Ammianus testaturς. i,
Ii iam . Qui autem hoc anno Sallustium creauit Consulem Iulianus idem inquit auctor 4 AApronianum Romae decreuit esse Praetectum, Octavianum Proconsulem Afiicae, V
nullo Vicario commisit Hispanias, β: Ruffinum Aradium Comitem Orientis in locumbui . , auunculi siti Iuliani recem deiuncti Prouexit. Quibus, ut conuenerat, ordinatis, terr
et kio is retia battar omine quodam, ut docuit exitus, praesentissimo. Felice enim largitionum C Ietv iv r i. mite profluuio tanguinis repente extincto, eumque Comite Iuliano secuto ; vulgus p
blicos contuens titulos, Felicem Iulianam Augustumque pronunciabat. Praecellerat illud saeuum. Namque Kalendis iplis Ianuarijs, ascendente eo gradite Geni j templi, e sacerdotum consortio quidam ceteris diuturnior, nullo pulsante, repente concidit, animmamque inlperato casti eis auit: quod astantes sincertum per imperitiam, an adulandi cupiditate) memorabant Consulum seniori portendi, nimirum Sallustior et ut apparuit , non aetati, sed potestati maiori interitum propinquare monstrabatur. J his territa- Cmentis exagitatus Iesianus praesentem auspicatus est annum, cruciatus mirum in m dum ijs quibus intentus erat auspicijs.
Super liis fidem subdit Ammian θ alia quoque minora signa sibinde, quod accide
rat, ost endebant. Inter ipsi enim exordia procinetus Parthici disponendi,nunciatum est, Constantinopolim terrae pulsu vibratam . quod horum periti minus Letum esse prinnunciabant aliena peruadere molienti Rectori. Ideoque intempestiuo conatu detist re suadebant: ita demum haec SI iunilia contemni oportere firmantes, cum irruentibus armis externis, lex una sit Δ2 perpetua, salutem omni ratione defendere, nihil r nitente vi moris. JSed quid his funestum est additum 3 Iisdem diebus, inquit, nunciatum est ei per ii teras , Romae super hoc bello libros Sibullae consultos sui iusterat) Imperatorem eo amo i .,bici no dis edere a limitibus suis, aperto prohibuisse responso. J Sed eY quibus solius IulianoMur LMisi. malum Praenunciatum est 3 Apollinis ipsius,ex quo omnis diuinatio hauriri solita,es des atque ruina, & oraculorum sibyllinorum sutura,nisi mox fuisset occursum, conflagratio minime praenoici valuit SI anteuerti. Nam, ut idem Ammianus affirmat, qua todecimo Kalendas Aprilis,noctu Palatini Apollinis templum, praefecturam regente Aproniano, in urbe conflagrauit aeterna ; ubi ni multiplex inuisset auxilium, etiam C mana carmina consumpserat magnitudo flammarum. J Porro asseruari potuerunt ipsa
oracula sibyllina usque ad Honorij Augusti Imperium, quando ut suo loco dicturi si mus ) au re Stilicone, igni tradita sunt. Sed quae ab Aproniano Vrbis Praefecto his temporibus ibidem gesta sint, idem Am-
. A--ia. l. b. mlanuS 1ic narrat : Dum haec in Oriente volubiles 1atorum explicant sortes;Apronianus Et ibui ki resenS urbem aeternam, Iudex integer dc seuerus, inter curarum praecipua, quibus haec γλ ενε ra praeiectura i .epe solicitatur , id Primum opera curabat enixa , ut Veneti S, qui .. .. y tfinc Moescebant, captos, Post'. agitatas quaestiones, nocuisse quibusdam, apertis ille demi sime conlutatos , indicatis conscijs , morte mulctaret s atque ita paucorum discri- mille , reliquos, si qui laterent, formidine parium exturbaretis. Haec egiste ideo ecficaciter , fertur , quod Iuliani promotus arbitrio agentis etiam tum per Syrias , in itinere unum amiserat oculum : suspicatusque artibus se nefarijs appetitum , iusto
quidem, sed inusitato dolore, haec dc alia magna quaeritabat industria: unde quibus
dam atrox visus est: in amphitheatrali curriculo undatim coeunte aliquoties plebe; caulas dispiciens criminum maximorum s. Deinde post huiusmodi vindicata complura, Hilarium aurigam conuictum atque confessium, vix dum pubescentem filium suum
140쪽
A situm venefico tradidisse docendii secretiora quaeda legibus interdicta,ut nullo conicio adminiculis iuuaretur internis, capitali animaduersione damnauit. Qui, laxius retinente carnifice, subito lapsiis, confugit ad ritus Christiani sacrarium: extractusque exinde illico, abscissa ceruice, consumptus est. Verum haec similiaq. turn etiam ut me cenda mox cauebantur: et nulli vel admodum pauci in his versati flagiti' vigori publico insultarunt: sed tempore secuto longaeua impunitas nutrivit immania, Utque eo grassante licentia, ut imitatus Hilarium quidam Senator, seruumque suum modo non per Vngrapham arcanis piacularibus imbuendum commisiste doctori malarum artium contutatus, supplicium redimeret opirba mercede, ut crebrior fama vulgarat, &GJhaec Ammianus de Aproniano in magos saeuiete: quo titulo Prauectos agere in Christi, nos consueuisse ob inuidiam decori nominis martyrii, satis superius dictum est: ut d B bium minime sit, ea inquisitione magorii, accusantibus eo nomine Christianos ex more Gentilibus,ex eis quamplurimos causam dicere iustos este, atque di uersis poenis assectos. Huius quoque anni primordi)s immensum Iuliani conatum de restituendo Hieros, Uruorum templo, a Tito diruto, idem Ammianus describit his verbis a : Licet acciden- - - -- ι
tium varietatem λlicita mente praecipiens, multiplicatos expeditioni S apparatus fla- ivia uus M.
granti itudio perurperet: diligentiae tamen ubique dissidens, Impenjque sui memoriam magnitudine operum gestiens propagare sambitiosum quondam apud HieroBlymam νιψ sit ζ templum, quoa post multa & internecina certamina obsidente Vespasiano, postea Tito, listi
aegre est oppugnatum, instaurare sumptibus cogitabat immodicis; negotiumque mat randum Alipio dederat Antiochenii, qui olim Britannias curauerat pro Praefectis.J haec quidem de causa iterum excitandi templi cum Ammianus recenseat, liaud veritatis sc C pum collimalle penitus visita est. Nec sane studia erga Iudaeos ad hoc ipsam Apostatam impulit, quorum doctrinam, patriamq. religionem, aeque ac Christianorum cultum editis ut dicemus commentarijs exagitauit: Verum illa causa potissima intercessit svi sic aduersus Christianam religionem veluti munitionem aedificans, ac Iudaeos superexaltans, eam penit sterneret.
Quantientin esset momenti, tales in Christianos hostes immittere; quae illi sponte i M/Nυ rategerant, relaxatis tantum ab ipso Iuliano licentiae habenis, satis perspicuum specimen inu: iiii nuper dederant, cum acrius quam Gentiles ipsi saeuis lent in Christianos r quorum P Los. quidem immanium scelerum exciderint licet Actas quae tamen S. Ambrosius paucis perstringit verbis ad Theodosium scribens '', haud obscure significant, cum ait: At cer- , te, si iure gentium agerem, dicerem quantas Ecclesiae basilicas Iudaei tempore Imperij D Iuliani incenderint: duas Damasci, quaru una vix reparata est,sed Ecclesiae non Synasingae impendijs; altera basilica informibus horret ruinis. Incensae sunt basilicae Gazis, Alcalone, Berythi, illis sere locis omnibus;& vindictam nemo quaesiuit. Incensa est basilica& Alexandriae a Gentilibus, & a Iudaeis, quae sola praestabat ceteris. J haec Ambrosius. Porro Berythi ecclesiam incensam fuisse a Magno Comite, Petrus Alexadrinus tradit φ. e NOLS. Ioannes Chrysostomus haec eadem tempora reuocat in mentem , dum de I daeis agens sic ait': Nemo vestrum ignorat, memoria nostra, quando Iulianus, qui omnes homines impietate superauit, contra Christianos saeuiret, quo modo plerique ex Iudaeis Gentibus adhaerebant , & cultum idolorum praeferebant. Quare si aliquomodo modestius nunc degere videntur, formidine Principum id simulant: quae si nulla esset, crudeliora quam antea umquam facere auderent, cum Omni prauitate atque E malitia priscos nimium antecedant: maleficas artes atque magicas, petulantiam, aud clam , ceteraque vitia supra modum colentes. et quamuis tanto freno coerceantur, saepenumero tamen in Principes conspirarunt ,& in extremas inde calamitates inciderunt . J haec Chrysostomus: qui & in destructione templorum erodigia quaedam magna
accidisse testatur , lacet ea quod obiter illatractaret quaenam fuerint,minime recentu e C. V -
rit. Hac igitur una ex cauta Iulianus erga Iudaeos, quos vi dijs Gentium aduersarios oderat, vili est aut videri voluit esse propensor. Ad quos Ossicii plenam ei ira odi tunc dedit epistolam i, quam Graece scriptam, Latine redditam hic describemus: meminit f namque huius epistolae Maeonaenus S, dum ait: Scripsit ad populum Iudaicum, ut PrDstitioque regno preces sunderent. Jepistola autem sic se habet: cap. a. Iulianus Iudaeorum Raeipub. Superiora tempora non tam vobis ob seruitutem id molesta suere, quam quod tabulis iniustu Principis emissis Obnoxij esseti S, immensum- o Los. que