장음표시 사용
241쪽
& lacus,& carceres ,& voragines sunt tutiores: in his enim prophetae aut manentes, A aut demersi, Dei spiritu prophetabant. Absistite igitur ab Auxentio Satanae angelo, hoste Christi, vastatore perdito, fidei negatore: quam sic est Regi proscisus, ut tali ret: sic se ellit, ut blasphemareto. Congreget nunc ille quas volet in me Synodos; α haereticum me, ut 1,pe iam fecit, publico titulo proscribat s & quantam volet, iram in me potentium moliatur: mihi certe ille numquam aliud quam diabolus erit, quia Arianus est: neque pax aliquorum umquam optabitur, nisi eorum qui secundum P trum nostrorum apud Nicaeam tractatuin, anathemati Zatis Arianis, Cliristum Deum Nim verum praedicabunt.J hactenus Hilarii epistola, quam S. Hieronymus Rappellat libellum contra Auxentium: eamq. nouissimam eius lucubrationem esse putamus, quod post haec haud diu superuixisse reperitur. immo& secundum S. Hieronymi in Chronico assertionem, hoc ipsi, anno eum ex hac vita migrasse, dicendum est: nam licet sub EValentiniani & Valentis Imperatorum anno quinto Hilari j obitu ponat; tamen quod ipse incipiat numerare annos eorum te ab anno sequenti post obitu in Iovianis hic par ter annus ab eo positus quintus, idem erit sextus, numerando ab ipsis anno, quo ijdem creati sunt Imperatores. Arguuntur autem et ris de tempore obitus Hillari j tum Gregorius Turonensis h. M LAM tum etiam Seuerus ς Sulpitius: ille, dum ait, anno quarto eorumdem Imperatorum oecii ' mortuum esse: iste vero, sum tradit, anno sexto postquam idem sanctus Hilarius re--Gor Tur M'. dijt exilio Orientis in Gallias, diem obii isse; secundum quam quidem rationem' eum anno secundo dictorum Augustorum esse destinctam, dicere oporteret. At cum ex. λβ. nuper recitato Auxenti j libello constet, post decimum annum a Concilio Ariminens, ' hoc nempe Domini anno, Hilarium Mediolani aduersus Auxentium stetiisse; satis per- C spicue demonstratur, ipsum ad hunc usque saltem annum fuisse superstitem. Sancti iii mo porro fine eum in Domino quieuisse, idem Gregorius his verbis significat: Plenus, inquit, sanctitate & fide, multis undique virtutibus editis, migrauit ad caelos: nam de ipse legitur mortuos suscitasse.JLucubrationcs vero ab eo conscriptas recenset S. Hieronymus, cum ait : Synodo 'Lm, ς - 'terrensi in Phrygiam relegatus, duodecim aduersus Arianos confecit libros; ocalium librum de Synodis, quem ad Galliarum Episcopos scripsi;&in Psalmos con mentarios, primum videlicet & secundum, & a quinquagesimo primo usque ad sexagesimum secundum , de a centesimo decimo octauo usque ad extremum: in quo opere imitatus Origeneni nonnulla etiam de suo addidit. Est eius & ad Coni tantium libellus, quem viventi Constantinopoli Porrexerat: et alius in Constantiit, quem post mortem Dcius scripsit : et alius liber aduersus Valentem & Vrsacium, historiam Ariminensis αSeleuciensis Synodi continens: et ad Praesectum Sallustium, siue contra Dioscorum: et liber Hymnorum,& Mysteriorum alius: et commentari j in Matthaeum : et tractatus in Iob, quos de Graeco Origenis ad sensum transtulit: et alius elegans libellus contra Auxentium : et nonnullae ad diuersos epistolae . Aiunt quidem, scripsisse ea & in Camtica canticorum; sed a nobis hoc opus ignoratur. Mortuus est Pictavis, Valentiniano & Valente regnantibus.J hucusque Hieronymus. De comment ijs in Iob, haec matri Casiodorus 4: Quidam etiam est anony mus. ex cuius stylo beatum esse suspicamur
Hilarium, qui commenta libri ipsius, Iob filicet, scripsit in ordinem . J Ignorasse vi AE p ρ- sus est, ea ex Origene deducia; in quo S. Hieronymus caiisdem Hilarij prudentiam lai dat , quod non tam in Iob Origenis commentarios, sed α in Psalmos quadraginta Es Hie o in. in sernae millia versuum ad scinum in Latinum verterit.
Quod autem ad Hilarij stylum speciat: quod fuerit in dicendo copiosus, S. Hi et
Iis. a. 'mu appellat cum Latinae cloquentiae Rhodanun . Ceterum haud aeque cultum e bi ' oi ac piosum luisse, alibi idem a limat ad Paulinunis, cum ait: Sanctus Hilarius GauNvs. licano cothurno attollitur; de cum Graeciae floribus adornetur, longis interdum peri t dis inuoluitur, de a lectione sina pliciorum fratrum piocul est.J Futile perquam studi ι Hieris. via. sum Hieronymum scriptorum Hilarij, quod scribit ad Florentium h , declarat, cum ait: uic xii ,e L Interpretationem quoque Psalmorum Dauidicoru de prolixu valde librum de synodis WrA sincia S. Hilarij, quem et Uud Treviros manu mea ipse descripsera, aeque ut mihi transferas,.s . . .,is p tod Commendat idem scribens ad Laetam scripta Hilari j ut i incera, cu ait:Athan
,. iij epi stolas α Hilarij libros in ense decurrat pede:illoru delectetur ingenijs,in quorulibris
242쪽
δε libris pietas fidei non vacillat: ceteros sic legat, ut magis iudicet quam sequatur. J haec sanctiis Hieronymus quo ad sanam de Trinitate doctrinam, de qua vigebant inter Ari
nos & Catholicos controuersiae.Ceterum cum diuinae tantum scripturae sit nihil habere erroris,quod corrigatum nec ipse Hilarius n.xuis caruit; ut illis,quos notauit Claudianus
Mamertus - Episcopus Viennensis in commentarijs de statu animae ad Sydonium Apol- -σ-- α linarem;& alij discusserunt, atque perperam alij h secati sunt. Porro quanta mode ilia, cum quid apud eius scripta emendatione dignum Patres inuenirent, id praestiterint,
sanctus Hieron unius sit exemplo, qui haec de eo errorem alterius sequente ait : Quid εα N . . tor. ieitur faciam Z Tantum virum & temporibus suis disertissimum reprehendere non au-
deo , qui & confessionis suae merito, & vitae industria, & eloquentiae claritate, ubicumque Romanum nomen est, praedicatur: nisi quod non eius culp.e adscribendam est, qui Hebraei sermonis ignarus fuit,&c. t Et Claudianus XI amertus in de eodem : Sed m,.quoniam, inquit, beatus Hilarius opinionis huiusce vitium virtute consessionis aboleuit: se sustinet reprehensionis stylum, quod non patitur detrimenta meritorun .Jhaec ipse. Verum non Latinis tantum , sed & Graecis sanc stus Hilarius extitit admirandus :nam de ipso, atque collega Eusebio Vercellensi haec Sozomeniis : Porro autem apa l . - - . Italos,& illius partis Imperi j incolas , Eusebius & Hilarius, de quo supra dixi, propter singularem patrij sermonis & eloquentiae praestantiam, magna in laude fuerunt. Hilarii autem libros de fide, etiam ab ijs qui contrariam tuebantur fidei Catholicae opinionem , admotam commendatos Hinc praedicant. J Habet idem Sogomenus i de f--.M. ,. Hilario, secum sancto Marti no subduxille , cum ille iam antea ab Auxentio persecu- 8 c tionem passas esse . at diuersis plane temporibus contigit utrius lae vexatio ab A. xentio ill u. . Extat de eodem epigramma Venant ij Fortunati S , qui itidem eli- ,-- .dit duos libros, quorum prior De vita, posterior De miraculis eiusdem sancti Hilari 1 ι νή. inscripti habentu . Ceterum cum virtutum omnium Hilarius fuerit vivam quosdam exemplar; inansuetudine potissimum enituisse, Riissimis h tradit. Qiod autem . M. .. subdoli ac caecutientes recentiorum haereticoriun historici delirantes confundunt san-
elum Hilarium Pictaviensem Episcopum cum Hilario diacono Anabaptista , schi Lmatic . Luciferiano, satis demonstratum est superius. Sed & errore aliquos eum- dein S. Hilarium conflatile simul cum Hilario Arelatensi, quae .ssic uri sumus interius,
demonstrabunt. His de Hilario viqite ad eius obitum recensitis, ad Auxentium redeamus: qui cum Da populo intraro se vidit acclamari Catholicum, V.sentinianum . Imperatorem iam A xt mus sibi vi Catholico inhaerere, atque communionem accipere ι Hilarium vero VI calu- v io.. iamniatorem iusium Mediolano discedere: naudet, exultat, ac sii per Omne arroganter
extollitur: dictis factis q. insultat in Ecclenae Catholicae sanctos Epistopos, quos temper
passus suerat aduersarios: et inter alios exagitat Eusebium Vercellentem Antistitem,as 1idua in ipsam iacula minus intorquentem; necnon Philas trium Episcopum Brixi num : quem etiam rugiter aduersus Auxentium pro fide Catholica tuenda certasse sanctus Gaudentius cius succeitat docet his verbis : Non si luna contra Iudaeos & Genti- ι--les, verum etiam contra haereses omnes ,& maxime contra eo tempore furentem Arianorum perfidiam tanto fidei vigore pugnauit, ut etiam verberibus subderctur, & in corpore suo stigmata Domini nouri Iesii Cluisti portaret. Nam & in Mediolanens urbe E idoneus olim custos Dominici gregis suit, Ariano repugnans Auxentio, priusquam beatus eligeretur Ambrosias. Romae etiam non exiguo tempore moratus, multos A p. blica & priuata disput.it ione lucratus in fide est. J haec Gaudentius: quibus etiam significare videtur, remansiste post discess onem Hilari j, Philas trium Mediolant,ut quoquo modo post et, Catholicum populum fidelem in ossicio contineret; ob quam causam, ut ait , verbera pallus est: cum interim Auxentius formulam fidei Ariminensis,ea indemq. Nicaeae Thraciae promulgaret, compluribus eidem allentientibus E scopis in i yrico constitutis.
Stetisse quoque aduersius Auxentium instadio animo Euagrium, S.Hieronyrrus ad . Η - is a /ν. Innocentium scribens testatur his verbis: Iam enim .ad Euagrii nostri nomen Peru nimus: cuius ego pro Christolaborem si arbitrer a medici polle, non sapiam : ii peni- xo rivM.tus tacere velim, voce in gaudia crumpente,non possim. Quis enim valeat digno canere M l. L L TOm. T a Praeconi O,
243쪽
CHRISTI --- Λ riri l . DAMASI PAP. VALENTINIANI
praeconio , Aimentium Mediolani incubantem huius excubijs sepultum pene ante, Aquam mortuum: J Quisnam autem suerit Euagrius iste, haud exploratum satis habere potuimus . Ceterum res Auxeniij eo status prouectae erant, adem. firmatis patrocinio Impera- CONGIMUM toris, ut priuatortana Omi S in eum conatus infirmi viderentur, atque Omnino irritaeo, et ' L. studia . Quamobrem Romani Pontificis requiri videbatur auctoritas & industria. Prae- δεβτινM. stitit id impigre Damasus eiusdem Ecclesiae Praesul, qui potestate qua pollebat, di sti dio, aduersus Auxentium Romae Concilium congregauit . Haud enim amplius dis smulanda res erat, cum iam idem Auxentius Illyrici Episcopos magna ex parte seduxisset, proposita illis fidei sermula Nicaeae Thraciae edita, eademq. Ariminensi . Ne
igitur letale virus, quod lento tabo proxima membra insecerat, latius serperet, Damasus una cum alijs simul collectis Episeopis velox occurrit. Innotuit Graecis quoque nis Tho/. scriptoribus egregie nauata a Damasis opera ; de quo Theodoretus sic scribi :Quod autem ista fidei sermula , Nicaeae Thraciae staticet eaera , ab omnibus veritatis athletis,& ab his potissimum qui versus Occidentem habitabant, reprehensa st : ex litteris ab eisdem ad Illyrios coincriptis, satis constare potest. Inter eos vero, qui iii rum litterariim auctores erant, principem locu obtinuit Damasus in Ecclesiae Romanae primatus ii ccesser Liberij, vir plurimis virtutis insignibus eximie ornatus. Nonaginta habuit Episcopos ex Italia & Gallia Romae in unu attos, qui his litteris consenserunt: quorum nomina hoc loco citarem, nisi quod superuacaneum esse arbitror. Lorum litterae scripta sunt in hunc modum: Epis opi ad sanctum Concilium Romae conuocati, Damasus, Valerianus, di ceteri,
ErisTOLA sy- dilectis fratribus Epistopis qui sunt in Illyrico, in Domino S. Et si nobis proce CV ebiset to persuasum est, iacerdotes Dei sanctissimi, vos sacrosanctam fidem nostram, quae do-Do. ctrina Apostolorum sandata est, firme retinere, eam'. populo praedicare ; quae certe a decretis Patrum, a quibus par est reliquos crudiri, nulla ex parte discrepat: tamen significatum est nobis a fratribus, qui in Gallia & in agro Venetorum habitant, nonnullos adhaeresim amplexandam omni studio incumbere. Quod quidem malum ne existat,non modo praecauere debent Episcopi ; verum etiam quicumque errores, vel quorumdam institia, vel simplicitate eorum, qui peruersas interpretationes secuti sunt, in Ecclesian inuecti videntur his se opponere, Concili . prouidere, ne deinceps in varias discrepante'. doctrinas dentio prolabantur imperiti: sed quoties distentientes opiniones ipserum auribus inculcatae sucrint, firme Patrum sentent ijs adhaerescant. Hac de causa a nobis decisiura est, ut Auxentius nominatim condemnetur. Quare Domnes legis diuinae doctores, qui ditioni Romanae si ijciuntur, ea quae legis sunt iap re & fidem varijs doctrinis nequaquam contaminare debent. Etenim ubi primum vi tiosa Arianorum doctrina & blasphemia vigere inciperet, quae ctiam hoc tempore t tissime serpit: trecenti decem de octo Episcopi, Patres nostri, habito Nicaeae Concilio,hoc muro ad arma diaboli arcenda fidem nostram cinxere, & hoc antidoto venena depulere mortifera; sic ut crederetur, unam esse Patris & Fiiij substantiam , unam Deitatem, vi tutem Unam, unam potentiam, unam figuram , quin etiam Spiritum sanctum unam eamdemq. cum illis subistantiam habere & subsistentiam. Eum autem qui aliter sentiret , a nostra communione iudicarunt alienum . Quam salutarem decisionem dc decretum plane venerandum nonnulli postea alijs nouis decretis violare labefactare r. studuerunt. EAt vero initio quod peccatum erat ab illis, qui Arimini sermulam fidei Concilii
kouis II nouarc retractareve coacti sunt aliqua ex parte propterea sarciebatur, quod Arvs. se disputatione alio tempore trabita fatebantur a veritate abductos, quodq. suam Gdei formulam nequaquam sententiae Nicaeni Concilii aduersari cogitabant. Siquidem numerus Episcoporum, qui erant Arimini in unum congregati, praeiudicii vim habere non debet : praesertim cum Qrmula illa composita sit, neque Episcopo Romano, ci ius sententia prae ceteris omnibus expectanda erat; neque Vincentio, qui tot annis i scopatum integre gesserat; neque alijs eidem consentientibus: cumq. etiam quod est
omnium maximum) illi ipsi, uti ante diximus, qui in fraudem illecti, a veritate deflexisse vis sunt, &post ad meliorem mentem denuo traducti,plane testentu hanc fornix iam sibi magnopere displicere. Itaque
244쪽
A Itaque vestra integritas manifesto videt hanc fidem solam, quae auctoritate Apostoli ea Nicaeae stabilita est, firme perpetuo retinendam esse . Atque de hac ipsa fide tum Epi scopos Orientis, qui se de Catholica Ecclesia este profitentur, tum occidentis etiam
Episcopos nobiscum una gloriari constat . Porro autem pro certo credimus, eos qui alia opinione tenentur irretiti, propter suum conatum breui fore & a nostra segrega S tr ων rio. comni unione, & nomine Episcoporum priuatoS; ut tandem populo errore ipsorum liberato, detur respirandi locus. Nam multitudinis error tamdiu nullo modo corrigi s i. . poterit, quamdiu Episcopi eode tenentur implicati . Quocirca facite,ut vestrae reuere tiae iudicium cum omnium Dei sacerdotum iudicio, cui vos firme&constanter adhaerere credimus, omnino consentiat. Quod ii fiat, eamdem vobiscum rectam credendi . viam nos quoque debemus insistere. Vestra charitas, quaeso, ad nos restribat, ut inden laetitiam capiamus. Valete, fratres honoratissimi. J hactenus ad Illyricos Synodi R
manae admonitio: extat eadem apud SoZomenum R. Constat insuper ex Imperatoris m. m. QValentiniani litteris suo loco inserius recitandis, in hac eadem Synodo ruinim damna- ' 'tum suis le Ursicinum schismaticum, crebrius in Datnasum studia renouantem. ex quibus manifesti mendacij libellus Marcellini α Faustini sthismaticorum conuincitur, dum in eo habetur, collectos a Damaso ad Sinodum Episcopos anathemati Vrsi iniassensum minime praestitille: sed de his inserius. Damnato Romae Auxentio, qui hactenus ut vidimus inuolucro verborum sim .rgurima lauerat se esse Catholicum, adeo ut magnam populi partem ,& ipsum quoque Ualen- tinianum Imperatorem ad suam communionem adduxerit: in alijs quoque Catholici Ci. orbis prouincijs conuenientes Episcopi eumdem Auxentium,eiun. in impietate col- legas pariter damnauere, iam ante ad id praestandum S. Hilari j litteris circularibus incitati . Testis horum est Athanasius ad Epictetum sic scribens R: Diuersis Concilijs per . A b. s. ad Galliam & Hispanias & Romae celebratis, omnes qui in eo conuentu fuere, istos lucifugas, qui sese etiamnum occultant, & quae Arij sunt, sapiunt, Auxentium dico M diolanensem, Vrsacium, Valentem, dc Caium Pannonem communi calcato, unius spiritus incitatu, anathemate percasserunt,eo quod illi sibi nomina vendicauerint Symodorum , cum nulla sit in Catholica Ecclesia Synodus existimanda praeter unicam Nicaenam, &c.JPraecesserat hanc Synodum Romae habitam alia ab eodem Damasis ibidem coimgregata : in qua qui manifesti conuincebantur Ariani, Valens de Ursacius, damnati iue rant : de quorum damnatione, & approbatione Nicaenae fidei, idem Damasus ad uni-D uerses Christi fideles publicas litteras dederat: sunt enim liae illae, quarum meminit Athanasius scribens ad Africanos Episcopos, cum ipQ litterarum exordio ita ait et a Albanas Suffciunt quidem scripta Damasicomministri nostri dilecti & magnae Romae Episco- se p- pi, ceterorumq. tot numero ibi congregatorum: nihiloq. minus sussiciunt scripta alimrum Conciliorum, quae partim in Gallia, partim in Italia habita sunt, ad astruendam eam quae in nobis est fidem, quam Christus largitus est, de Apostoli praedicarunt, &Patres qui in Nicaea undiquaque ex nostro habitabili orbe conuenerant , tradidero. Jhaec & alia Athanasius ad Africanos Episcopos ea rogantes de Synodo Ariminensi , ct ius formulam fidei tunc temporis promulgatam audierant . Qui vero consuluerant Athanasium Episcopi Asticani, haud putamus eos filisse prouinciae Carthaginensis, sed Cyrenaicae. Asticam enim Cyrenaicam prouinciam Cyrenensem Dio appellat E Quod autem citatae nuper ab Athanasio scriptae litterae Damasi diuersae plane sint ab ea quae paulo ante recitata est epistola itidem ex Romana Synodo ad Episcopos Illyrici: illud manifestum est argumentum, quod cum eas scriberet litteras Athan sus ad Episcopos Africanos, nondum ab ipso Damasis Romae nominatim damna tas erat Auxentius: nam in fine eiusdem ad Africanos epistolae haec habet , : Interim non soli sumus qui ista scribimius , sed omnes in AEgypto & Mica Episcopi nonaginta namem . Omnium enim idem est sensus, & alij pro alijs, si quem conti, serit abesse, subscribunt s. Certe cum hoc animo es lemus, & contigisset nos in unum i ζηλ conuenire; scripsimus dilecto Damasb Episcopo magnae Romae contra Auxentium DAΜAsvx ullinua rem Mediolanensis Ecclesiae, eumq. non solum in communione esse Ariani V io' ζ. I tibia ctae, sed praeter hoc multorum scelerum reum esse , quae designauit cum Georgio xta. Re suae impietatis. Miramurq. cur nondum depositus eiectu'. sit cx Ecclesia ,
Annal. Ecta Tona . T 3 Gratiam
245쪽
CHRISTI , , , Ari lex DAMASIPA P. VALENTINIANI .
Gratiam habemus & illius pietati , α ceteris qui Romae conuenerunt, quod Vrsa- Aeso& Valente cum si ijs sitis et iisdem sententiae eiectis, concordiam Catholicae E Hesiae eonseruari iit. J haec Athanasius 3 cuius testificati sita illud plane compertum habetur , ante damnationem Ataxeatij Romae factam, duas tempore eiusdem Damali nodos habitas; ab ipse Athanasio alteram in AEgypto, ex qua de damnando Auxentio Romam litteras dedit ad Damasum s Romae alteram ab ipli, Damasio, in qua dicti
Arianae haeresis duces Vrsacius ac Valens fuerunt condemnati . At quoniam quo P tillimum anno Pontificatus Damasi haec gesta fuerint, primo ne, vel secundo, aut tertio, minime scitur; nec alia eorumdem Conciliorum Acta extant,quae doceantillic de eis in
Vides ex his, lector, damnationem ac depositionem Episcoporum esse Romani Pon- cva xxso nA. tisicis opus : cuius rei gratia Athanasius ex AEgypto Damasium Papam litteris interpeti B, Ci I lat, ut damnet atque deponat Auxentiunia. Quod ne idem Romanus Pontifex ut paresib videbatur ) ante praestiterit , cum alios consortes eiusdem impietatis Ariana damnasset; illud in cauta fuit:. videtur, quod latebat coluber in foramine, dum pro tempore simulabat se esse Catholicum: nam vidimus, in Actis illis publicis, praesente S. Hilario, scriptille Auxentiu ac subscripssisse,saepeq. rogatumsepius dolose professum Chtholicam fidem. Cum vero postea sui editione libelli ad Valentinianum, per eumdem Hilarium,qualis re vera est et apparui siet: nihil amplius a Damasi, immoratum est; sed collecto, quod vidimus, Romae Concilio,Auxentiu ipse damnauit.Superuixit post haec Auxentius adhuc quinquennio,nec nisi morte valuit ab L esia Mediolanensi depelli, fauente illi imperatore , errore decepto existimante ipsum calumniam pastum: nam quonam pacto subsistere potui siet tot Concilijs ipse damnatus, & a populo Mediola- Cnensi ut haereticus derelictus,nili cu summa imperatoris sustulsisset auctoritas di Quamobrem idem Augustus iram Dei in se filiosq. suos iustis lime prouocauit, ut citius quam
par esse videretur, Imperio exuerentur & vita.
Inuitis quoque magistratibus Auxentium detinuis te usque ab obitum sedem tu Auicia remu lam, ex eo cxplCratum videri potest, quod Anibrosius a Probo ad eam prouinciam b. adminiistrandam mistus , Mediolaniq. agens , licet ut Pius Auxentium execraretur,
Mi. pati tamen coactus est . Hoc enim anno Anicius Probus Praetorij praefecturam a A cepit, ut ex Ammiano atque Imperatorum rescriptis apparet; eoque munere diutius iunctus cst: nam, ut Ammianus tellatur,eanadem praesecturam ad multorum am norum spatia propagauit. Ex ira stitutione autem Conitamini Imperatoris h, qui uniuersum Romanum Imperium in quatuor partitus est Praesectis Praetorio a Probo Dcutae erant Italia, Sicilia, ac circumiacentes insulae, necnon Sardinia, dc Cortica,& Atria, ca a Syrtibus Cyrenem usque: in quas quidem prouincias alios legabat pro arbitrio AMRRO ius magistratus . Probus itaque pro ossici munere delecturus Rectores prouinciarum s=xii fiet.. in primis nobilissimi viri Ambrosj Romani ciuis, ex patre Ambrosio Galliarum olim ,-diai u I'r ficto nati, ratiQnem habuit, quem nouerat cruditione praeclarum, eloquentiae it ' dijs egregie excultum,optimisq. compositum moribus: eidemq. Insiibriam, Liguriam, de A miliam cum insignibus consularibus tradidit gubernandas. Ambrosium igitur in prouincias proficiscentem , ad Optimum regimen illis Ue bis, veluti quodam futurorum vaticinio,Probus cum eum dimisit hortatus est, dicem :-- Vade, age non ut Iudex, sed ut Episcopus. J quae quidem verba et ii ab eo iuiumnestiente prophetice pronunciata videri poterant; tamen eius admonitionis ratio il- Ela digna praecessit , quod nimia seueritas magistratuum, ad severissimi Principis gratiam captandam accommodata,tempora propemodum Neroniana reddiderant: prout docent ea quae a Valentiniano Mediolani aduersus nonnullos , eos l. innoxiOS, Ammi Ammian. m. nus ψ geila eta commemorat, nosq. superius recentuimus; vel quod in eadem prouincia actum esse de muliere speties icta Vercellis, ex testificatione S. Hieromini, ipsis temin re exorti schisinatis Vrsiculi narrauimus: aliaq. declaranti exempla, tum ab eodem at e re in Chronico,tum ab alijs adlatatata. a Probus igitur, quem Optabat cum iustitia a ciuitatem clementiamq. ad populorum regimen habere coniunctana,Ambrosium cum mitteret in prouinciam,admonuit,agem
non ut Iudice, sed Episcopia. At liaec modo fatis de praeiecturae Praetorio Probi principio,& Ambros ad dictarum prouinciaru admirustrationem assumpto. Cuius licut infantia: - . diuino
246쪽
A diuino quoda fuit nobilitata prodigio ira & pueritia liberalibus imbuta scient ij & eme-gijs extitit exculta virtutibus: et quemadmodii adolescens factus,consuetudine cinctae 1 roris Marcellin. e virginis & iratris Satyri Romae in domo paterna cu matre vidua coalestens, abomni libidinum sorde se impollutum omnino seruauit: ita factus vir, non sibi, sed Reipul,licae atque in primis religioni natam se intelligens, utrique prodesse conliiijs, opibus, ac viribus quibus valuit, numqua defuit, de domi ibrilq. sun nia gloria ARVA AM omnibus in rebus ubique retulisit. Eius vero aetatem hoc ipQ anno,cum dictam praelecturam proui nciarum accepit habita ratione annorum quibus vixit, ex obitus tem- rore retro reuolutis annis, cum inueniatur natus sub Consulatu Dalmatij atque Xenophili , est is annus Domini trecentesimus trigesimus tertius) ad annos triginta sex per uenisse, exacta temporum dispositione comperimus . Quo modo autem post annos
B quinque diuino nutu ex Praeiecto Episcopus delectus sit Alediolanensis Ecclesiae, suos eo dicturi sumus.
Hoc item anno, ijsdemq. Consul: bus, Valentinianus Imperator una cum collegis A A Chronopium quemdam Episcopum in Synodo condemnatum , appellantem ad culare tribunal, Ob indignum tacinus, pecuniaria p-na pauperibus eroganda multimuit, se de eo ad Claudium scriberis : a IQuoniam Chronopius ex Antistite idem fuit in tuo, qui suerat in septuaginta Epi- Ο - scoporum ante iudicio, & eam sententiam prouocatione suspendit, a qua non opor- rQRvΜ fAg-tuit prouocare: argentariam mulctam,quam huiusmodi sacio sanctio generalis imp ς kε yy nit, cogatur expender . Hoc autem iacin fisco nostro volumus accedere. sed his qui O indigent, fideliter erogari. Quod in hac causa & ceteris Ecclesiasticis fat. Dat. VIII. Id. C Iul. Valentiniano N. P. & Victore Cos L J Quae citatur sanctio generalis, illam este puto, qua vetiti merat, ne clerici coram saecularibus Iudicibus causam dicerent: cuius quidem legis ab eodem Valentiniano eduae meminit S. Ambrosius h scribens ad Valenti- ε καἰνν Fimnianum iuniorem his verbis in ipso epistolae exordio: Nec quisquam contumacem ii dicare me debet, cum hoc asseram, quod Augustae memoriae pater tuus non solum se mone respondit, sed etiam legibus suis sanxit: in causa fidei vel Ecclesiastici alicuius ordinis eum fudicare debere, qui nec munere impar sit, nec iure dissimilis. Haec enim verba rescripti sunt: hoc est sacerdotes de sacerdotibus voluit iudicare. Quin etiam si alias quoque argueretur Episcopus,& morum est et cxaminanda causas etiam hanc u luit ad Epilcop.ile iudicium pertinere. J haec Ambrosius. Iam vero ad res testas Orientalis Ecclesiae oratio progrediatur. Hoc ipso anno, d D suncto Eusebio Episcopo Caesareae Cappadociae,in locum eius S. Patisius electus est. At v Τ Τν Μ quoniam de tempore creationis Baiihi diuersae admodum sententiae operiuntur: aim tequam ad res gestas enarrandas deueniamus, consignatat chronologiae certa est ratio FVR Q. disquirenda. Auctor enim ille,quisquis suerit, qui pulchro Amphilochii nomine usiur- c I:' o. pato, res Basilij scripsisse reperitur, oscitanter nimis, Imperii anno sexto Valentiniani AL Auguili, cum necdum creatus es let Episcopus; eumdem Basilium vita suncium assirmat : cum tamen S. Hieronymus de eodem vivente, & in Ecclesia magna laude floren- te,decimo tertio Valentis Imperatoris anno in Chronico meminerit, & alibi testatus sit, sub Gratiano, cum scilicet solus regnaret, mortuum esse: sed ela res ab eo gesta: eiusdemq. scripta plane indicant, eum multos post haec annos vixille, ac pro Dei P clesia strenue laborasti .E Ex tempore itaque Basilij obitus, & annis quibus sedit cum haec explorata reddentur postumus pariter certum annum, mensem, & diem facile intelligere , quo Caesariensis Ecclesiae Episcopus creatus est. Gregorius Nyssentis, ipsus gc rmanus, in epistola ad Olympium monachum de obitu S. Alacrinae virginis, utriusque sororis; cum Basilium fratrem haud pridem defunctuni recolit, eum sedisse ait annos octo absolums, nonum vero ex Parte tantum attigisse. Apponam hic verba Gregorij, quae haec sunt, cum agi e simul de eiusdem Basilij ordinatione & obitu: Interea, inquit , insignis in si Iter sanctos Basilius magnae Caesareae declaratas est Antistes,&mysticis cacrificijs illis uatrem, nempe Prarum, consecrans, ad sacram presbyteratus dignitatem prouexi . v Atque hic rursiis eius vitae cursius ad grauiora sanctioraq. dirigebatur, cum face doti j dignitas sapientiae studio coniuncta cumularetur. Post autem annis Octo tranc actis, & nono inchoato, per totum Orbem celeberrimus Basilius ab hominibus ad Deum
247쪽
Deum concessi, communem patriae dc Ecclesim luctus occasionem praebens. J haec NVssenas . sed & Gregorius Naaianonus aeque de annis octo tedis eius tellatur in I at ι sis. pulchrali bas,ubi de Basilio ait : Octo annos pij populi habenas tenuitahoc unum, -- -- sili. in tuis rebus paruum ac breue suit. J
His igitur de annis sedis Basilij certis firmisque testibus consignatis; iam relliquum est, ut quod nemo tradit, quo potissimum anno sedere coeperit, ex tempore eius obitus hoc ipsum intelligamus. Haec ut sciamus, eumdem germanum iptius Gregori a P contemur : qui ait, ex hac vita migrasse Balilium ante menses nouem a celebrato Concilio illo Antiocheno post Valentis Imperatoris obitum ex quo idem GregoriuS eam, Qua aetit,legationem accepit ad restituendas collapsas Orientales Ecclesias, Amanorum sub eodem Valente persecutione vexatas risic enim ipse in eadem citata nuper epistola ad Olympium : Erat post hanc iacturam, nempe Bassia, obitum, nonus meruis & Pa Io amplius, cum Episeoporum Concilium indictum est Antiochiae, cui nos item inter suimus. J haec ipse. Sed quonam tempore eiusmodi Synodus fuerit celebrata, id acci ratius pervestigandum est. Constat quidem, dum vixit Valens Augustus dirus Ecclesiae Catholicae persecutor, exturbatis e suis ipsiorum Eccleiijs Episcopis Orthodoxis, nullum eius celebrandi Concili j locum fui isse relictam vel tempus: eo autem diuina vinatiseta de medio sublato quod contigit sub ipsius Consulatu sexto, quinto Idus Augusti, anno Domini trecentesimo septuagesimo octauoὶ statim a sanctis Episcopis conicit ribus ad suas Ecclesias restitutis indictum est ipsum Concilium Antiochenum. lic eodem anno Domini trecentelimo septuagesimo Octauo, quo Valens dicta mentis Au- stulti die obi it,indictam fuisse oportuit eam Synodum. Cum vero ante eius indictionem nouem mentes &paulo amplius elapsos dicat a morte Baiiiij constetq. ex indicibus tab M rtyr publicish, eum ex humanis de ijsse Kalendis Ianuarii: necelle ely a firmare, eodem anno treeentesimo septuagesimo octavo, quo Valens Augustus decessit, in pace requiei uitu Basilium Maanum. Quem etiam cum aeque certum lit ex tabulis Eccletiasticis V ordiis natum fuisse Episeopum decimo octauo Kalend. Iulii: ut eum ladiue dicamus, securati Greetorium Nyilenum, annos octo absolutos, nono inchoato, hoc est non absolutos vilisque assiimanaum est, eumdem hoc anno fuisse ordinatum Episcopum , ladis laque at nos octo & quod excurrit a decimo tauo Kalendas Iulii usque ad Kalendas Ianaarii. sicque fiet tempus sedis Baiiiij anni octo, menses sex, & dies sexdecim. Ad haec autem dilucidius examinanda nos errores aliorum adeo de rmes obligarunt, dum qui nomen Amphilochii ad mentiendum accepit, ante velit Basilium eide desanctum, quam Ni ρε . . creatum Episcopum et cuius quoque erroris redarguendus est Nicephorus 4 , qui hoc
' ipsem sensisse visus est. dum vult eumdem Basilium tempore Iuliam iam se in His igitur de tempore ingressus Basilij in Episcopatum praemissis : reliquum est, utia , o v v k quae ad eius electionem spectant notatu digna, pariter enarremus . Quod enim ma a υν s vr fA ponderis Opus esset, tantum virum e montium latebris euocatum, tamquam accensam .' facem super candelabrum ad lucem omnium sublimem statuere, ut tamquam e nablis
xv bus Sol eductas in Oriente refulgens, Occidentem pariter illustraret: nonnihil aduer-ς '' iminios adueriantes homines id impedientes, prauos'. daemones eosdem impc 'lentes conflictatum est: sed praeualuit tamen Dei virtus, qua Basilius in sedem Epilae palem evectas hoc perditissimo tempore factus est aduersus ingruentes haeret:cos cc furentem cum eis Imperatorem Ecclesiae Catholicae propugnaculii , Orthodoxor Φ α omnium robur & Qrtitudo: sedit q. inuito licet & obnitente Imperatore Valente, ac frustra saeuientibus magistratibus, usque ad obitum, diuino plane miraculo inconc-sus. Sed rem ipsam aggrediamur . Eusebio itaque Episcopo Caesariensi, celeri ut ait Gregorius V Nazianaenus 'a abrepto repentino enim violentoq. morbo consectus ex hac vita sublatus est B si lius qui aderat, quippe qui aegrotanti Episcopo assiduo ministerio usque ad eius vitae exitum praesto luit, adeo ut in eius manibus, ut idem auctor affirmat, contigerit a in sim animam extralasse; sciens plurimorum in se studia, ut crearetur Episcopus, concipi rade , mature segam arripuiti : ita tamen, ut in destitutam pastore Ecclesiam oculos conuerses haberet, timens illi, ne a schismaticis & haereticis inuaderetur : scripui1-ι- enim tunc de hi S litteras inter alios ad Gregorium Nazianaenum ius verbis e latebris:
248쪽
Urint sum DAMASI PAR VALENTINIANI
A Basilius Gregorio. Quis dabit mihi pennas sicut columbae vel quo modo a sinis.
renovabitur senectus mea, ut ad charitatem vestram transire, desideriumque vestri quo N ris
eamque haereticis Ei Zanijs implere cupiebant, occasionem nunc nacti, pietatem in hominum animis multo labore sparsam perniciosis sitis doctrinis radicitus euellant, ipsiusque unitatem scindant , quemadmodum in plerisque Ecclesijs secerunt . Quoniam autem litterae quoque cleri ad nos allatae sunt, quibus rogamur ne tali tempore eos negligamus: in orbent circumspiciens, charitatis vestrae recordatus sui, rectaq. fidei, ac
steli,quo pro Dei zcclesjs semper stagratis . Eaque de causa dilectum condiaconum B Eustachium misi, ut veneratio vestra illius hortatu precibusque permota, omnibus laboribus ec aerumnis. Ecclesiarum causa susiceptis hunc quoque adiungat, senecti
temque meam congressione reficiat ac recreet, recteque Ecclesiae celebrem illam piet
tem dirigat , nobiscui cilicet, si modo digni habiti fuerimus, qui vos in bono hoc ope iuvemus, pastorem illi iuxta Domini voluntatem praeficiens, qui plebem ipsius naia
rari queat. Est quidem nobis prae oculis vir, quem nec ipsi ignoratis. quo si, diuina gra- . . tia, potiamur; magnam haud dubie nobis libertatem apud Deum comparabimus, maximoq. beneficio populum , qui Opem nostram implorauit, assiciemus . Verum te rursus ac saepius rogo, ut abiecta omni cunctatione, hic nobis praelio sis, hiemis'. nam lestias anticipes. Jhactenus Basilius ad Gregorium; quem dum rogat ut maturet aduentum, Jc anteuertat hiemis tempus, plane lignificat, anno superiori Eusebium esse C defunctum, vacasseque sedem vique ad dictam diem mensis Iuni j. Quod vero Gregorius nec his litteris monitus testinaret aduentum,rursus ad eumdem Basilius alias litteras dedit ; quibus & significauit, se morbo laborare,ac in extremi S prc--. uipemodum constitutum: quod finxisse creditus est Basilius,tum ut Gresorium ad se tra- B L G A T v Rheret, tum ne eligeretur Episcopus. Quibus acceptis Gregorius litteris, has reddidit, quibus complura scitu digna aperiuntur ι sic autem se habent: GMTvDINEM. Noli, mirari, si quid praeter opinionem tuam di xero, nec prius a quoqua homine di- , Gregis. Nae. Erum. Quamquam tu mihi viri constantis de certi, atque animi firmitate praediti existi- et b inlationein habere videri S: inulta tamen simpliciter magis, quam circumspecte & secure, xnsioLA AD deliberas ac facis. Nam qui a vitio liber est, is vitium in alio minus prompte suspicatur. ηAN Huiusmodi tibi quiddam nunc accidit. Ad metropolitanam urbena nos a iiiiiii, cum D de Episcopo creando consultatio proposita esset. Ac quam specioso & ad persiridem dum apposito praetextu usus est Agrotare te finxisti, atque extremos spiritus edere, c pereq. nos videre, atque extremum alloqui. Quod quo consilio feceris, assequi ii queo , nec quid praesentia nostra ad eani rem utilitatis allatura sit. Ego vero ad iter me accinxi, rem hanc aegerrimo animo serens. Quid enim mihi vita tua sublimius, aut diruseessu tristius & acerbius 8 Ac fontem lacrimarum profudi, & ingemui: nuncq. me
primum aliter affectum sensi, quam philosophi ratio postulet. Denique quid epit phijs non impleui 3 Posteaquam autem Episcopos ad urbem concurrere intellexi, profectionis consilium abrupi: demirariq. coepi primum, si quid deceret ac honestum esset, non perspiciebas, atque improborum linguis occurrendum putabas, quae simplicissimis quibusque celerrime calumniam struunt. Deindeat non haec tibi & nobis conuenia E re exissimas, quibus & vita& doctrina& reliqua Omnia communia sunt, nunt rubri a Deo ita iam inde a prima aetate coniseciatis. Tertio liceat enim hoc quoque dicere si piorum Deique metu praeditorum hominum huiusmodi elestiones esse censuisti, ac non potentium dc apud vulgus gratiosorum. Atque ego his de causis nauigii proram ridici solet conuerti, ac proficisci detrectaui . Tibi autem, si videtur, hoc quoque fixum constitutumq. sit, intermedios tumultus, prauasq. suspiciones sugero . Tuam vero pietatem tum denaum videbo, cum δί negotia constituta suerint, & per tempus licuerit : ac plura etiam & grauiora exprobrabo . J haec Gregorius ad Basilium. Ceterum ipse Gregorius immensis aestuabat desiderio, ut Basillius Ecclesiae Caesariet s praeficeretur Episcopus: quod aliquando pro concione quoque vaticinatus fuerat, ista dicens : Nec dubito, quin pastorem lon e praestantis limum sint allumpturus: tametsi spiritualibus quibusdam rationibus pescendi gregis prouinciam a se xcijciat: visita si .uet cum
249쪽
et cum creditum sibi spiritum, talentorumq. negotiationem , gregi'. curam commisi Asiam habeat. oleoq. sacerdotij & persectionis delibutus sit ; adhuc tamen pro sua sapiemtia praefecturam suscipere cunctetur, lucernamq. subter modium retineat breui illam quidem sit per candelabrum collocandam, quo omnibus Ecclesiae animabus illuceat, sentitis q. nostris lumen porrigat ac montes adhuc & saltus & fluenta circumspectet, ac lupis animarum raptoribus laqueos moliatur, ut commodo quoque tempore p=dam etiam iptiun accipiat, ac cum vero pastore gregem hunc ratione praeditum pascat in loco pascuae, hoc est semper virenti Dei verbo tabernaculum ei figens, ac refocili trice aqua, hoc est Spiritu sancto eum alens. Atque hoc quidem speramus, omnibus i. votis expriimus.J haec Gregorius: qui licet absens, Omni tamen selicitudine procurauit, ut Basilius Caesareae crearetur Episcopus. Nam cum ad electionem suturi Anti stili S comprouinciales omnes conuocarentur Episcopi,atque eius pater Episcopus Na- BZianZenus tum senio tum mala detineretur valetudine, quo minus se Caesaream conserre valeret it suffragium ipsius, quo decerneret Basiliuni deligendum esse Episcopum, scripta patris nomine ad Caesarienses epistola, significauit. Litterae autem ipsae Greginxij parentis sic se habent:
a a,uι Gras. Sum h quidem pastor exiguus, exiguiq. gregis Antistes, minima'. inter ministros L M, α- spiritu ceterum gratia nequaquam angusta est, nec locis circumscripta . . Quocirca coxii rei sc. paruis quoque libere loquendi potestas concedatur, praesertim de communibus molia νει -- mis l. rebus orationem habentibus.& cum hac canicie consaltantibus, quae aliquid io lasse Prulentias Sc solertilis habet,quam plerique e vulgo. Non de parais re leuibus robus deliberatis, verum quibas vel recte vel secus habentibus, Rempublicam quoque vel hoc vel illo modo se habere necesse est . De Ecclesia enim nobis sermo est, pro qua CChristus mortuus est, ac de illo, qui hane Deo sistat & conciliet. Lucerna enim co b Masib. s. Poris est oculus ut docet Scriptura . non modo luc corporaliter aspiciens & aspectus, sed etiam qui spiritualiter cernit ac cernitur. Lucerna autem Ecclesiae est Epili opus, quemadmodum ipsi perspicue nostis, etiam si non scripserimus. Itaque quemadmodam illo puro atque incolumi,corpuS quoque iecie ducitur ; impuro autem& viti
to, non recte : consimili quosve ratione utrolibet modo sese Ecclesiae Antistes habu xit , omnino vel periculi vel salutis participem esse Rempublicam, necesse est. Porro cum omnibus Eces js tamquam Christi corpori summa cura & sblicitudine prospiciendumst , tum maxime vestrae , quae omnium sere Ecclesiarum mater & a principio
erat, dc nunc est, atque censetur, & ad quam tota Resipublica Christiana oculos coniecit, non secuS ac circulus centro circumscriptus, non modo propter fidei integrito Diem iam olim omnibus praedicatam, sed etiam ob concordiae gratiam diuino haud dubie beneficio ipsi concessam . Quoniam ieitur ad deliberationem, quam de hac re habetis, nos quoque ut reclum vos erat & Ecclesiastica resula postulabat) vocastis ι senectit te autem & morbo correptico ἀν ,r is tenemur: si quidem ipsi quoque Spiritu sancto vires nostras obfirmante, adesse quea- νιε Cri QNε mus neque enim quicquam fide praeditis incredibile est) hoe sane de publicae utilitati ' melius & nobis iucundius suerit, ut& vobis aliquid conseramus, ct ipsi benedictionis participes efaciamur. Si autem per corporis infirmitatem adesse non licuerit ; id certe, quini absentes pollunt, conserimus. Et quidem alios quoque apud vos praesectiara di gnos esse, confido, utpote in urbe amplissima, atque ita praeclare & ab huiusmodi Pr sal busiam Olim gubernat . Ceterum ex omnibus,qui honore & gloria apud vos flo- Erent, neminem Deo dilectissimo filio nostro Basilio presbytero anteferre poli tam haec autem quasi teste Deo dico viro tum morum integritate tum doctrina purgato, soli q. omnium vel certe potissima ijs viribus subnixo, ut perditistimo huic tempori, viget ii q. haereticora loquacitati,imgua M. prurigini utraque re obsistere possit. Haec de sace
dotali classi & monachis scribo: haec de iis qui magistratus gerunt, & qui senatorii
sunt ordinis, ac denique plebi uniuersis. Si igitur huic sententiae assensum fuerit, si rogiumq. nostrutra adco sanum de integrum unaq. cum Deo latum vicerit:et spirituat iter adsilai de adem: immo etiam iam manum imposui, spiritusq. fiducia nitor . Sin autem aliud quippiam poti usquam hoc placeat, ac per si desilia &. cognationes eiusmodi res expendantur, ac miscellanea turba exactum & leuem electionis morem conuulierit de
distraxerit: seorsim sane id quod vobis arriserit, facite: nos autem intra nosinet ipsi collecti
250쪽
3. ψήZ VALENTIS IMPR6. A collem quiescimus. J hucusque Gregorius senior ad Caesarienses. Habes ex his, lector Ilud antiquitus obicruatum, ut cuna a populo postulatio Iesitime fieret suturi Episcopi,
nequaquam ille turmatim atque clamoribus expeteretur, sed per sodalitia artificum αnobilium cognationes suifra a conserrentur : tunc vero perperam, cum miscellanea
turba clamorose impetu prosiliret. Quoniam vero qui Casame conuenerant Episcopi ad i ituram electionem, haud ut par erat certas ad ea in ipsam rem dederunt litteras, quibus Gregorius vocaretur:
ipse ea de re nonnihil conquestus, has reddidit ad eos litteras, quibus rutilan in ei ctionem eiusdem Basilij calculum conseri : Quam suaves estis de humani ae singulari charitate priuilitii Ad metropolitanam urbem nos vocastis, de Episcopos ni fallor consilij aliquid inituri hoc enim vos in animo habuisse sentio cum nec quod adesse GREGOMi cxv ne iste fit,nec quam ob causam, nec quo tepore, praedixeritis: sed repente nobis, si quid
sacere aggressi estis, declaraueritis, tamquam videlicet non nos honorare consti ruentes, Eris C o r os
aut habere expetentes, sed praesentiam nostram ibi di osse impedientes, ne in nos inuit ta id μα repugnantes incidatis. Ac tale quidem vestrum facinus cit, iniuriamq. hanc seremus. Tos. Quid autem ipsi lentiamus, exponemus. Alii quidem alios creabunt atque proponent, nimirum pro suis quisque moribus ac copijsta facultatibus , quemadmodum in his
rebus accidere consueuit. Nos vero neminem nec enim fas est carissimo filio nostro Basilio compresbytero praeserre possumus. Ecquem enim ex omnibus, quos nouimus, vel vita probatiorem, vel doctrina valentiorem, magis. s. ad virtutis elegantiam vim
dique perpolitum reperiemus 3 Quod ii quis illius infirmitatem sententiae suae prae texit:
non athletam creatis, sed doctorem. Atque in hoc virtus illius elucet, qui infirmos sic quidem tales sint fulcit ac corroborat. Si huic suffragio calculum vestrum adieceritis; sic adero, & me vobis vel spirituali vel corporali modo adiutorem prostebor. Si autem certis conditionibus via capesselida est, factiones'. & dissilia contra ius fas i. valitura sunt: volupe est, vobis contemptui esse. Vestrum sit hoc opus. Pro nobis autem or te. J hucusque ad eos Gregorius maior.
Quid vero post haec sanctiis senex ξ quantumlibet senio fracilis, aegraque valetudi,
ne iam videretur proxime moriturus s diuino nihilominus spiritu seruens, animo rob ratus, iuuandae causa electionis Baiiiij, Caesaream versus iter arripuit: haud dubie id fi- cis, lio suadente Gregorio, penes quem nihil antiquius erat, quam ut Magnus Basilius ad summum totius prouinciae thronum promoueretur: qui de studio patris, ut sacris c miti js interesset, iter Caesaream maturantis haec ait . : Quamuis non solum senectute. M'. D coniectus, sed etiam morbo fractus ac debilitatus esset, animamque ageret: iter tamen capessere non dabitauit, ut calculo sito electionem iuuaret, spiritus videlicet ope atque
auxilio fretus. Atque ut rem in pauca conteram, vehiculo non secus ac mortuus seretro impositus, iuuenis redit, firmus ac ve tus, sublimes oculos gerens, a manuum irimpositione & unctione , addo etiam de ab illius qui ungebatur, capite confirmatus, iam. valetudini restitutus. JQuod autem Gresorius iunior accepisset opportune admodum, Fusebium illum ubique orthodoxae iidei causa spectatum Episcopum Samosatenum se contulisse e dem de causa Caesaream 3 eidem gratulatus, sciens eum magnopere studere Basilio, has ad ipsum proficiscenti patri litteras dedit L quas ob tanti viri praeconia hic intexere dignum existimamus ι sic enim se habent: E Vnde tuarum laudum exordium ducam: et quo nomine proprie te appellabo 3 Ante columnam & firmamentum Ecclesia vocabo ρ aut luminare in mundo ij dem verbis o Gora icum Apostolo utens 3 aut gloriationis coronam incolumi Chriistianorum parti salivitemq. adepturae 3 aut Dei donum Z aut patriae adminiculum Z aut fidei regulam 3 uo, ris. aut veritatis Legatum Z aut haec omnia simul, atque his plura ξ At hanc laudum exi berantiam, fidem prope excedentem, per ea quae videmus, confirmabo. Quae enim pluuia ita matura&tempestiua sitienti terrae illapsa est ξ Quae aqua ex petra, ijs qui in deserto habitabant, exundans 3 Quem talem angelorum panem homo manducauit 3 Quibus Iesus communis ille Dominus discipulis suis pessii ineuntibus ita opportune astitit, ut de mare tranquillaret, de periclitantibus salutem afferret ue ut tu laborat tibus nobis ac maerentibus , ac velut naufragium iam facientibus apparuisti 3 Et quidem de alijs quid loqui necesse est, quanta nimirum laetitia & voluptate Orthod