장음표시 사용
211쪽
- cum baptis inate sustepto a Valente coeptos vexari Catholicos, tradit, cum est :VM A lens ab Eudoxio Arianorum Episcopo baptizatus nostros persequitur. J in quam sententiam libentius imus ; cum& illud Oroso concesserimus, eamdem Valentem post fratris obitum grauius Ecclesiam perturbasse . Qui enim non erubuit in contraria
fratri fidei professione fieri Christianus, & a nefandissimo Ariano homine baptioris
haud existimamus pro cadem propaganda haeresi veritum esse germanum vindicem impietatis . At si hoc quoque dederimus, ipsum ab omni infestatione Ecclesiae Catholicae quieuisse: quosnam spiritus animosque suscepisse putamus ipsos Arianos insurgendi aduersus fidem recham, eiusque studiosos, cum scirent Imperatorem eiusdem impietatis professorem a suis ipsi rum partibus stare ξ Quamobrem ab hoc anno usque ad eiusdem Valentis necem, quam numine ulciscente subijt, Ecclesiam Orientalem ex agi tatam este Arianorum procellis, nemo iure poterit dui tare. Quin de cum relegationem B
fore nil Episcoporum factam es le sequenti anno Socrates hex Consillibus definierit ; inde patet, non ipsos tantum Arianos, sed re Valentem Imperatorem eisdem conniventem, Cath
lieos Episcopos insecutum esse. Cum igitur omnibus Orientis Eccle*s ex sustepto ab Ariano baptismate innotuerit perfidia I inperatoris; Orehodoxi omnes Episcopi, tamquam ad proelium classico excitati, arma capessunt, contraq. omnes aduersariorum 1uturos insultus sese muniunt α firmant. Tunc namque opportunum visum est tempus, ut duo illa cani tonitrua, . Lius uoc M. Gregorius Nazi Zenus atque Basilius, ex eremo ad arenam certaminis prodeuntes,
τ η in thostes fidei cominus sulmina verbi iacerent. Primum id obtinuit Gregorius pateriam senio praegrauatus, ut sibi ad subeundam senilibus humeris iam imparem sarcinam filius robustus viribus praesto esset: licet id supe ante frustra tentas lit,ill q. penitus re- C
tragante expertus estet. At cum infelix status Orientalis Ecclesiae, iam colla erigentibus Arianis,& minaS caedesq. spirantibus, tum etiam sacri parentis senectus sub onere past rati fatistens , eum inuitum licet diuque refugientem ac penitus renitentem, troere tamen e Pontica solitudine Nisianaum, adnitentibus eumdemque sunem cum patre trahentibus alijs Gregorij perne istarijs ad id litteris, precibus, atque adeo obiurgati nibus & amantiu contumelijs adhuc cunctantem hominem compellentibus. erat ex ijs
unus Bosphorius Coloniae uiseopus, ad quem iam cedens dansque manus ipse Gregine Greg. Navi rius sic scribit ς :
ioci Arbitrabar mihi pro ijs quoque quae praecesserunt, a vobis purgationem excusati-GRLao ii Ao nemqae deberi. Ita vecors sum & stolidas . Quoniam autem obiurgandi finem non facitis, sed prioribus certaminibus aliquid semper adi jcitis, nouisque contumelijs vete- DTri res cumulatis: haud stio, qua causa permoti, siue quod nos exosos habeatis, siue ut nostri contemptu aliorum gratiam vobis concilietis: laaec quidem Deo & noscenda αiudicanda relinquimus, quem nulla res fugit ut ait Scriptura) etiam si veritatis laruam praetendamus, ut speciosior sit apud multitudinem Praet tus . Tuae autem Pietati hoc denuncio, nos manus dare & cedere; atque Ecclesiae curam, Deo dante, pro virili nostra, sine cunctatione fuscepturos esse quandoquidem hoc contenditis, atque prinsertim urgente hac tempestate, propter imminentem, ut ipse se ibis, aduersariorum incursionem humileque hoc corpus Deo commendaturos este, quamdiu durabit, vi
resque nostr. v serent, ne nos oneremus atque obruam Wr, tum a vobis condemnati, tum
varijs uniuersi cleri querelis de lamentationibus nos opprimentis clamoribus impetiti, atque Ecclesiam neglectam cernentes, ac permultorum etiam animum offendentes & E. valnerantes, tamquam Ecclesiae negotia nihili faciamus ac denique ne vos diutius in nostri contemptione laboretis. Id l. iaciemus prccum vestrarum auxilio si issulti, etsi tu Ecclesiae praeiecturam accipere cietrectas, ut & ipse seribis, & res ipsae fidem faciunt. Prauiat enim illis curis immorari, quam his : quandoquidem omnino nos vexari de affligi necesse est, Deo res nostras ita constituente.J hactenus Gregorius ad Bosphorium. Erant namque illae de Gregorio querelae omnium, crebrae q. lamentationes & iurgia, quod neglecta Dei Ecclesia, siuae tantum salutis, spretis ceteris, rationem habuiuet, instituissetque vitam sibi tantum proficum ; quodq. insuper priuatae suae utilitati sus M svir posthabuille visus esset parentum senectutem : unde & nonnullis suppetebat occasio t. o, tib eun idem etiam contumelijs incellendi. Quamobrem simul ac redi jt Nazianaum , pro xεα concione suam Apologiam dixit in auditorio irequentissimo : ubi cum in primis
212쪽
VALENTINIANI v ALENTIS IMPP. 3.
A fugae tuae in silitudinein rationem attulisset, quae omnibuq digna iustaq. videri potuisisset; reditus quoque sui, cur tandem cesserit, causas adducit in medium, atque ait : Me G - N . in primis ad reditum impulit vestri desiderium, & quia vos vicissim desiderio mei fla- grare sentiebam: neque enim quicquam ad amore ita firmum est, ac beneuolentia mutuo repensi . Deinde mea liaec cara, meus hic labor, hoc est sacrosanctorum parentum canicies de infirmitas, inei desiderio ni is quam senectute languentium: huius, inquam, Patriarchar Abrahae, cari ac venerandi mihi capitis, atque Angelorum numero habendi ,& Sarrae nos in fidei doctrina spiritualiter parturientis: quorum cam i nectutem, corporisque imbecillitatem fili,sidio meo atque ope tulcire luminis votis optauerim ,eaq. pro virili mea expleuerim adeo ut philosephiam quoque ipsam, ne ρ Uicum institutum , catas p. lectione ac nomine nihil carius habebam , coim B templerim : vel, ut verius loquar, hoc primum philolbphice contenderim, ne phil si psantis speciem praeberem : non tuli mihi ex una causa laborum meorum omnium fructum intercidere, benedictionem l. perire, &c.J subdit etiam, se inobedientiae poenae metu tandem obsecutum cile parenti,istis verbis: Cum diu in his animo perplexo ἄρ ancipiti fuissem, atque in utramque partem me quo Mono ipsam librassem, atque undae more dubijs ventis huc atque illuc inflexus suissem ;taim v d n vehementiori celsi, minue vinctum abstraxit inobedientiae metus. J ac denique perorans: His , inquit, rationum excantamentis memet delinio, sensimque animus ce- ηδεῖ re M. dit, ac serri instar emollitur, rationibusque ipsis temporis auxilium accedit: Deique i ges & iustificationes, quibus totam vitam meam commisi, in consilium adhibeo. Quocirca non retraetor, non contradi ut Domini mei verbis utar, cum non ad Imp C rium&praesecturam vocaretur, sed tamquam ouis ad caedem duceretur sed de procumbo , ct sub potentem manum Dei me dei jcio , pristinamque meae cellationis de in bedientiae si quid hoc nomine peccaui veniam peto. Tacui, sed non semper tacebo. Subdaxi me aliquantisper, ut meipsum inspicerem, ac maerori solatium afferrem: sed nunc eum in ecclesia plebis exaltare, & in cathedra seniorum laudare perplacet. Si illa reprehensionem, haec veniam merentur. Quid longiori oratione opus est e Habetis nos pastores atque collegae: liabes'. grex sacrotan te, Christoq. pallorum principe digne :habes, o later, me ψd omnia victum, non tam externis, quam Christianis legibus tuae potestati subiectum: habes obedientiam: benedictionem repende, dcc. JHie autem admonendus est lector, errare eos, qui existimarunt , eumdem Grego rium Theologum ex cremo redeuntem sublatum esse ad thronum Episcopalem Eccle- crvs Erisco D siae Nazianai. id quidem cum in primis vetaretur a Nicaeno canone b haud pridem bet edito, ne uno superilite alius daretur Antilles Mesesiae ι quod & S. At ullinus doluit Quignorasse , cum a Valerio Episcopo Hipponensi ordinaretur Episcopus: adhuc insuper eiusdem Grepori j assertione ut suo loco dicemus exploratum redditur, ipsum num- c Ara. . i. . quam Ecclesi.e Naaianaenae fiuili eordinatum Antistitem, sed accessisse patri Episcopo M' in sacerdotali functione adiutorem: de quo suscepto in se munere haec alias ibidem in publica concione 4: Nunc quidem cum praeclaro parente curam hanc suscipere non re- cuso, velut magnae aquilae de altissime volanti pullus non incommodus e propinquo aduolans. J haec ipse. Quod vero illud pariter inijsset consilium, sic seni parenti praelio esse dum viveret, ut tamen eo ex hac vita decedente, relicitam repeteret selitudinem; ideo mox iure subdit : Postea vero pennam spiritui meo, quo volet, & quoquo modo E volet, serendam dabo: nec quis iliam erit, qui me cogere, aut aliori ina traducere Pt ibit, cum eo consultantem. Nam etsi paternis laboribus iuccedere, dulce est; ac noto& fa- miliari gregi praeesse, iucundius est, quam externo& alieno, addam etiam , Deo carius nisi me amor fallit,& mentem cripit consuetudo non tamen conducibilius est, nec tutius, quam ut volentes volentibus praesint. JReuersus igitur Gregorius NaZianaum, illam potistimam sibi partem curae pastora- GR v lis arripuit , quae in Dei verbo praedicando, simul q. haereticos inlectando, verit Memq. In Catholicam illustrando versatur: quod & ab eo in priinis Opportunitas temporis exige- A RR i r v 1 Abat, cum haeresis Ariana decorata diademate Imperatoris petulans pro Iq. gestiret, timsta'. filiae Herodiadis 1 altatricis, non unius tantum Ioannis capitis donn contenta, omnium Episcoporum Orihodoxorum sanguinem temulenta sitiret. Prodijt ex aduerso Gregorius , tuncq. inter alias luculentas orationes illam in ipQ ingressit ad populum . habuit,
213쪽
L ' tinoi iri labores & sudoresti nostri labores & sudores temporis pun to collabantur & euabain, qti aeris 3 Deo carissimus Episeopus Eusebius noster sic iceps sentiendum &seribendum est animo erga nos est admoduhabuit, cuius est titulus, Ad sancta lumina J in qua plane conspicitur, quo animi aiam Ao Greg. M t. re pugnaturus aduersiis hostes in campum descenderit: nam haec inter alia μ: Animi v Θ' luptatem tenere nequeo: diuino surore rapior: propemodum etiam instar Ioannis , sat stum nuncium protero, non quidem ut ille praecurQr ceterum a Qtitudine veniens, dQua quidem Oratione summo consilio, quos stiret nuper Dei Ecclesiam hostes esse per-ualos , primum omnium expugnat atque prosternit, dum prima ab ipse initio orationis aduersus inanem Gentilitiae superstitionis cultum tela contorquet; ac subinde his succo dentes Christianae fidei perduelles Arianos viribus Imperatoris sussultos prumptus ad ritur. Sed suerunt istae Gregorii velitationes potius, quam pugnae, respectit plurium sortissimorum certaminum, quae aduersus eosdem postea ini jt: de quibus singulis suis locis dicturi sumus. At cum ad tot tantaq. aduersus agmina hostium cienda proelia, praesentia quoque R Basilij expetenda merito videretur ; id ipsum Gregorius curauit propensius una cum Eusebio Episcopo Caesareae Cappadociae,antea ut diximus in eum iniense,sed ia aequi
ris animi reddito, ut Basilius e Pontica eremo reuocaretur in patriam. Porro visitan est, G t. i'. ' Gregorio, his litteris praeuenire Basilium,antequam ab Eusebio h accerseretur :,. Tepus iam cst, ut prudens consilium ineamus,tolerantia q. laude floreamus,no'. ita HENDO B si- comparemus,ut nec quisquam animi magnitudine praestantior nobis appareat, nec natauuncto collabantur & evanescant. Cur haec scri-
enim de eo nobis delim est admodum amico,& ad simul thtes componendas propense, ac tempore velut igni serrum emollitur: litteras q. etiam deprecatrices &euocatrices ad te missii rus est , quemadmodum &ipse mihi significauit, Cα multi ipsius animum perspicue cognitum habentes nobis fidem iaciunt. Quem armieuertamus,quaeso, vel ad eum venientes,vel scribente vel squod erit rectius) prius scribentes,& deinde ad eum nos conserentes: ne postea nos pudeat, si victi suerimus, cum
vincere licuerit, praeclare videlicet & philosophice cedendo: id quod plerique a nobis
expostunt. Mihi itaque obsequere,ac veni tum ob hanc causam, tum etiam propter tempus : quandoquidem haeretici coniuratis animis Ecclesiam percutiant,partimq. iam adsunt ac turbas mouent, partim sui fama iactatur affuturi sunt. Ac periculum est, ne
veritatis doctrina conuulsa distrahatur, nisi primo quoque tempore Beseleelis spiritus excitetur, hoc est sapientis huiusnodi disputationum ac dogmatum architecti. Quod si tibi Operaepretium esse videtur, ut ipse adiim, atque haec administrem, tibique ilia neris comitem me adiungam: ne hoc quidem munus defugiemus. J hactenus Grego- Drij epistola ad Basilium. Quid autem consilii captarit Basilius in his quae a Gregorio scripta percepit: illud sar ne, quod visum est rectius, nempe quod Gregorius ad finem epistolae pollicitus eradu se ad eum ipse conferret, cum ipsis in patriam ad Eusebium rediturus. Testatur id qui- . 'o se, dem ipse Gregorius, cum res tunc ab eo gestas sic deseribit , atque in primis ait: Quam-ora . . iaωέ. uis autem adeo philosephica&admirabilis fuerit illius secessio: excellentiorem tamen& admirabiliorem iptius reditum suis se reperiemus. Ita enim se habuit. Cum in his studijs versarentur, institit repente nubes grandinis plena & perniciose stridens, quaem ξCmo Ecclesias omnes, in quas incidit, prostrauit; & quascumque inuasit Imperator auri amantis linius, & Christi hostis insensissimus, ac duobus his morbis laborans, inexplebili nimirum auaritia, & blasphemia, post perlecutorem persecutor, post apostatam Enon quidem apostata, sed nihilo tamen eo meliorem se Christianis praebens,vel vi reete loquar Christianorum purissimae & pijssimae parti , ae Trinitatis adoratrici: quam
quidem unam pietatem, salutaremq. doctrinam voco.Non enim Diuinitatem velut ad libram expensimus , nec unam & inaccessibilem naturam substantiarum diuersitate a se ipsa separamus, nec malum malo curamus , impiam Sabellis contractionem magis impia diuisione ac sectione disti luentes . quo morbo correptus ille a furore nomen habens, Arius, magnam Ecclesiae partem labefactauit atque conuulsit, nec P trem honore prosecutus , de ea quae ab ipse causam habent, aspernatus , dum ii aequales Diuinitatis gradus inuexit. Verum unicam Patris gloriam este censemus . aequalem Unigeniti dignitatem, unicam item Spiritustaneti cum eo exaequationem.
Ac si quid horum trium in inferiori dignitatis gradu ponamus, Trinitatem istam a nobis
214쪽
nobis disjci atque peruerti iudicamus: tria quidem quo ad proprietates, unum autem quo ad Diuinitatem agnoscentes & colentes. Quorum ille, nimirum Valens Imperator, cum nihil animaduerteret, nec sublimes oc Ios et terre pollet, verum at ijs qui eum ducebant, deprimeretur; secum etiam Diuinitatis naturam deprimere non dubitauit, ac steterata creatura Dc minum in seruorum ordinem deiecit, naturamq. increatam ac tempore superiorem in rerum creatarum numero collocauit. Atque hoc quidem ille animo & cum huiusnodi impietate adue sus nos expeditionem sustepit. Nec enim aliud quiddam ea res astimanda est, quam barbarica incursio, non moenia, non urbes, non domos, aut alia quaedam parua & m nu facta, eiusque generis ut denuo erigi aut extrui pos lint, euerte iis, sed animas ipsas distrahens. Imiletum quoque una cum eo facit exercitus ipsi, dignus, nefari j taesesi P rum Antistites , laeui orbis illius Tetra hae, qui ipsius imperio & ditioni subiacebat. Qui cum Ecclesias partim iam tenerent, partim oppugnarent, partim ob Imperatoris Opem ac vim tum illatam, tum minaci oratione denunciatam, in potestateria venturas sperarent: huc quoque ut Ecclesiam nostram in deditionem acciperent, venerunt, nulla re perinde, ut praedictorum hominum simultate, atque illius qui tum nobis praeerat, imperitia, morbisque nostris freti atque subnixi. Magnum ergo certamen propositum erat, non ignaua etiam multorum alacritas, sed infirma erat acies, utpote propugnatore carens, ac perito artifice tam in doctrinae quam in spiritus facultate. Quid igitur generosa illa mentitque magnitudine piastans anima, Christique amin si Mi s Tm re vere inflammata Z Ne longa quidem ad hoc oratio comparanda suit, ut ad Iconterret, nobisque adiumento esset. Verum simulatque me legatione iungentem AL Cos. C pexit crat enim utrique nostium commune hoc certamen , ut qui fidei delen res ac
patroni designati essemus ) statim legationi cessit: ac spiritualibus rationibus secum ΟP- time sapientis si ineq. distinguens, aliud ii multatis lepus esse si quid etiam elusinc di in elui inauigendum esset aliud pacis ac tranquillitatis,aliud rursum aequanimitatiS, Hem Pe necessitatis & periculorum tempus: hoc, inquam, secum reputans, confestim e Ponto nobiseum excedit, atque erga periclitantem veritatem Zelo exaestuat, ultroq. suppetias nobis affert, totumque se matri Meselio tradit. At fortassie alacriter quidem hanc rem aggressus est, verum nequaquam ut illa animi alacritate dignum erat dimicauit Aut strenue ille quidem dimicauit, sed non consulte ac prudenter Aut ita prudenter, ut tamen lino periculo 3 Aut haec omnia quidem cumulate, ac supra quam dici queat, privstitit, ceterum millius animo veteris innuitatis fomites quidam residebant Θ Mini- D me gentium. Omnia quippe simul praestat: inimicitias ponit,consultat, aciem instru scandala& offendicula intermedia submouet, cunctaque ea quorum fiducia illi bello nos lacessendos putauerunt. Alios ascistit, alios retinet, alios propulsat: alijs murus firmus & vallum eiscitur: alijs securis petram seindens, aut ignis in spinis ut Script ra sancta loquitur sarmentitios homines ,& in Diuinitatem contumeliolos facile β it Dabsumens. J haec Gregorius. Quod autem idem Basilius reuersus ad certamen aduersus haereticos ipsum sibi collegam Gregoriam adiunxit Jet ι idcirco idem subdit: Quod si quid auxili j Barnabas, qui o ooH.Mhaec loquitur ac stribit, Paulo decertanti tulit; Paulo habenda est gratia, qui illuni in Ad evGNAM certaminis partem & Qcietatem astitat . Atque illi sane , nempe Ariam, sic insectis rebus diseesserunt, tunc primum turpiter pudet acti & profligati, atque edocti, etiam si Ε alios omnes homines, Cappadoces tamen non ita temere contemnere ac pro nihilo p tare: quorum nihil tam proprium est, quam fidei certitudo, fidusque ac sincerus erga Tri nitatem affectus: cuius etiam beneficio hoc habent, quod animis coniuncti sunt atque concordes , viribusqus pollent, eadem videlicet auxilia, quae Diuinitati serunt, , accipientes, multoq. etiam praestantiora ac valentiora.J haec quo ad certamen atque victoriam de ingruentibus Arianis acceptam Gregorius. Quomodo autem erga Episeopum suum Eusebium, quem diutius aduersarium passus fuerat, Basilius se gesserit, idem his verbis significat:
Proximum autem Basilio negotium ac studium hoc suit: Antistitem obseruare, su-spicionem extinguere; mortalibus omnibus persuadere, maerorem illum, quo affectuS s e re aluerat, tentationem quamdam colluctationemq. peruersi spiritus extiti me, honeliae aς laudabili concordiae inuidentis: ceterum non ignarum se esse, quid obedientiae ordi, ro.
215쪽
nisque spiritualis leges postularent . Ac proinde adeste , docere, dicto audientem se Apraebere, in onere, quiduis denique illi esse, consultor bonus, opitulator optimus, diuinoruin Craculorum explicator, rerum agendarum praemon irator, senectutis sub G dium . fidei adminiculum, domesticorum fidelissimus, externorum ad res gerendas apti1limus sui unico verbo dicam tantam eius beneuolentiam obtinens, quanto prius apud eum odio fla rare putabatur . Ex quo hoe assecutus est, ut etiam si illi cathe drae honore secundus esset. Ecclesiae tamen imperio potiret . Etenim pro beneuolet tia, quam conserebat, auctoritatem vicissim accipiebat; ac mirus quidam erat inter eos concentus, nexusque potestatis . Ille plebem ducebat, hic ductorem, atque instar cuiusdam leonum curatoris praepotentem arte cicurabatis . Namque ut nuper in sublimi cathedra constitutus, ex laico fuerat deleem Episcopus, dc terrenae materiae nonnihil adhuc spirans, nondumque in his quae spiritus erant, numeris omnibus a, Ssolutas, magnisque etiam fluctibas inseruescentibus atque ingruentibus Ecclesiae hostibus, opas habebat homine, qui eum manu ductaret atque fulciret: eoque nomine ipsius ope atque auxilio acquiescebat; em. imperante, se ip: im imperare arbitrabatur. ANU om. Iam vero ipsius erga Ecclesiam curae ac patroeini j quamquam multa quoque alia si-Σ - π gna de argumenta sunt ; libertas animi, qua cum ceteros magistratus, tum potentisi
Μ Ni 'A- in ις quoique ciuitatis alloquebatur; controuersiarum selutiones nequaquam suspectx,
ψη- ' sed ab eius voce sormate ac constitutae, modoque ipssas tamquam lege receptu pau perum tutelae plures quidem spirituales, sed tamen corporeae non paucae nam id qui que saepenumero animae prudest, eos nimirum in quos beneficium consertur, per l, ne uolentiam subigere ) pauperum alendorum, hospitum excipiendorum , virginum curandarum studium; monasticarum legum institutiones partim scripto, partim voce Ctraditae; precum descriptiones; sacrari j concinnitates; ea denique omnia, quibus limmo vere diuinas, De . adiuinis plebi utilitati esse potest.' pergit de eodem dicere, quid egerit , cum vehementissima Caesareae fames ingrueret: sed de his suo loco opportunitas.
Eusebij quoque iussit diuinas scripturas Basilium ad populum explicasse , ipsemet, do I, ct in oratione in principium Proverbiorum testatur, cum ait : Praeclara est obediet C r Divire u tiae merces. Obediamus igitur bono patri, certaminum praemia nobis ex spiritus Or culis proponenti: qui nos instar venatorum in locis iniiijs, quasi catuli cuiuidam ven P . .. tici indicio cursus nostri experimentum vult capere. Proposuit autem nobis ad ena
randum paroemiaru principium, &c. J obibat idem Basilius in Synodis pro suo Episc
po legationem, ut in conuentibus habitis tunc temporis diuersis in locis, nempe Chabcedone, Heracleae, de in ipsis Caesareae suburbiis : in quibus Omnibus quod ianae sinc Draeq. fidei erat, id summa libertate animi loquebatur: quorum idem Basilius meminit, νε υμανα ubi ad Eustathium scribens V, aduersus calumniantes sic ait: Quem vero oportebat me animi mei prae te testent habere,quae Chalcedone a nobis de fide dicta sunt,quae & saep numero Heracleae, & quae antea in stiburbio Caesareae, an non omnia consena nobis Ze omnia inter se concordantia suerint J Ex his igitur, quae de reditu Basilij Caesaream, .smi. i. . a. & reconciliatione cum Eusebio dicta sunt, quae eodem argumento scribit Sozomeniis in nonnullis sunt corrigenda: vi in primis cum eadem contigisse rescri primo Valentis Imp. anno quo ut diximus ipse Valens in Cappadociam profectus est, inde descensurus in briam: deinde cum populi studio in Eusebium inclamantis, seque ab eo separat iis, reuocatum Basilium tradit: vel cum adiungit, absque iliternuncio eumdem Basilium
in Cappadociam ad eumdem Eusebiam Episcopum redijsse: quae omnia , ex ijs quae Eex Gregorio Napianzeno dicta sunt, arguuntur erroris . Sed& corrigendus quoque ilaisso. m. a. Rufinus in est, dum ait Basilium & Gregorium perseuerasse in eremo annos tredecim; in cum habita exacta discussione temporis accessus&recessus, nonnisi quatuor annos illic
- .ud vero ad Arianos pertinet: eo surore, Eudoxio Episeopo Constantinopolis in pellente Imperatorem, eiusnio dipe secutio coepta est, ut non tantum Catholicos ex L . . b. S i rix, sed & Nouatianos , alioqui haereticos , in confessione tamen persectae Filii ii,o, '' cum Patre substantiae curia Catholicis eadem sentientes : quin & in Macedonianos, &alios Semiarianos dictos, grassata est, quod sci licet hi quoquo modo Filio Dei diuinam. ι. - ι,. .. iubilanxiam sui dictum est) tribuere viderentur . Sed quod primum ad Nouatianos νH. A spectat, haec Soaomenus cicim lectae coniunctus : Non dissimilibus porro assici bant
216쪽
A tantur incommodis etiam ill r, qui Constantinopoli doctrinam Concili j Nicaeni propugnabant: quorum incommodorum socii quoque fuere Nouatiani. Nam Imper
tor cum reliquos omnes urbe exigi, tum ecclesias Nouatianorum occludi mandauit. Ceterorum autem ecclesias non erat causa cur occluderet: nam iampridein e regnante Constantio, ipsis ademptae fuerant. Quin etiam Agelium , qui temporibus etiam Constantii ecclesiae Nouatianorum Coimantinopolis praefuerat , mulctauit exilio. Is quidem dicebatur vitam cum summa omnium admiratione secundum leges Ecclesiasticas instituisseυ . Vixit enim xxj m. quod in pia vitae ratione ac disciplina facile primas obtinet) pecuniarum posteGtione liber: atque ipsa vitae institutio illud plane declarauit: nam una tum utebatur tunica , & sine calceis semper incedebat . Non ita multo post ab exilio reu B catur : sitas ipsius recuperat ecclesias , dc conuentus libere ac sine metu agit. Quarum rerum Marcianus quidam causa extitit , vir sane cum vita tum doctrina admirabilis , qui iam olim quidem in Reria satellitem egerat , at iam tum presbyter sectie Nouatianae erat, docebatque nitas Imperatoris Anastasiam & Caros ara praecepta grammaticae s quarum nominibus si int balnea Constantinopoli etiam natu appellata. Itaque ob reuerentiam erga hunc & gratiam, haec, quae modo diximus, Ninuatianis concessa sunt. J hactenus So Zomenus de suis Nouatianis . Sed plane in eo etiam hallucinatur, dum putat balnea Anastaliae nomine dicta, denominata es te ab Anastasia filia Valentis Imperatoris : nam secus habet Ammianus, qui cum agit de tyranno Procopio , haec est : Ductus in cogitationes varias , Anastasianas balneas petit, a sorore Constantini cognominatas. J Eadem tradit Socrates R de No- --εC uatianis. ωρ mQuo modo autem his diebus se habuerint res Arialiorum cum Macedonianis, reliquum est ut dicamus . Imperator inquit Socrates . ) rebus tum prospere & s CFDON' lieiter gestis elatus, rursus in Christianos tumultus propterea ciere coepit, quod in xk ,. ., temnes ad sectam Arianam traducere cupiebat . Atque Concilium Lampsaci habi- η tum illi in primis bilem mouerat, non modo quod Episcopos Arianos interdix rat ecclesia , sed quod fidei formulae Arimini essitae anathema denunciauerat. Itaque cum Nicomessiam Bithyniae venisset, Eleusium Cyκici Episcopum ad se acce sit. Hic opinioni Macedonia ut sit pra dixi maxime deditus fuit. Quare Imperator, Concilio Episcoporum Arianorum conuocato , Eleusium illorum fidei asi1entiri coegit . Qui quamquam antea illud se facturum omnino denegasset; p D stea tamen exilio & publicatione bonorum, quae ipsi interminatus fuerat Imper tor, supra modum exterritus, opinioni Arianae assensit. Statim ut assenserat, in magno dolore fuit, & Eicum reuersus sest notissima ciuitas in Hellesponto in coram uniuerso populo de vi ipsi ab Imperatore illata grauiter conquestus est; docetq. vise coactum , non sua adductum voluntate , doctrinae Arianae assensisse; illis q. alium conquirendum Episcopum , propterea quod ipse necessitate compulsus suam iptius dogma denegasset , . C Eiceni tamen prae incredibili amore, quo illum complecte-hantur, neque alij Episcopo se subi jcere voluerunt, neque Ecclesiae suae administrationem concedere . Quare cum eius semper paruere gubernationi, tum suam ipsin rum haeresim minime deposuere . His rebus auditis Episcopus Constantinopolita- ε rvL sonus , Eunomiam , utpote qui dicendi vi , qua praeditus erat , posset multitudi- ζὰ E nis animos in suam sententiam facile pertrahere , Episcopum Cyzici designauit . MOHiva. Quo cum aduentasset Eunomius , ab Imperatore mandatum fuit , ut Eleusio exturbato, Eunomius in sede Episcopali collocaretur. Vnde qui Eleusij fauebant opinioni , extra urbis moenia extruxerant ecclesiam, nuentusq. separatim egerunt. sed da Eleusio hactenus: de Eunomio autem iam pauca dicamus. Eunomius Aetij, anomento Athei,cuius supra mentionem secimus, scriba filii: qui cum eo vita degens, fallaces ratiocinandi concludendi q. modos, qui sunt sephistarum 'proprij, ab illo didicit, atque eos sedulo imitatus est. Quin etiam inanibus ineptis q. v cibus operam dare, sophismataq. quibus ipse irretiretur, contexere imprudens aggresisus, illisq. arroganter inflatus ad blasphemiam praeceps ruits ij etiam opinionem sectari,veritatis dogmata varijs rationibus impugnare coepit. At tametsi sacraria litterarii
217쪽
prope ignarus limperitus'. suit, neque potuit eas omnino intelli Seres tamen verba va- Ariare , eadem i. semper alIter atque aliter dicere potuit: at quod sibi ad dicendum pro ponebatur, numquam attigit, sic ut septem tomi ab illo in Apostoli ad Romanos epi stolam tam inepte compositi satis perspicue declarant . Nam cum multa verba in niter de ea epistola profuderit, inuitutum tamen Apostoli animo carere nullo in do valetis. Extant praeterea abj eius libri his consimiles , de quibus si cui in animo sit periculum facere , in magna verborum copia miram sententiarum inopiam reperiet, . Atqui istum Eunomi uni Ludoxius ad Episcopatus Cyzicensis dignitatem
extuli . Cum vero, ut ipsius mos ferebat, pro concione dialecticis argutijs uteretur, audi- . ': . .' tores admodum reddidit attonitos: unde Cyzici tumultus exortus est. Nam cumst, cui L. CV Eiceni arrogant cm illius in dicendo inselentiam serre nullo modo possent, e ciui- Blate exturbarunt. Ille Constantinopolim se recepit: ibi cum Eudoxio aetatem degit, ab Episcopatus administratione vacans. Verum ne ista si tum obtrectandi causa diis xiisse videamur; ipsius Eunomij verba , quae sephistae more fallaciter & veteratorie de Deo dicere non veretur , audiamus. sic enim loquitur: Deus de sita ipsius essen-.tia nihilo plus intelligit, quam nos; neque ipsi magis est perspecta & cognita, quam nobis : sed quod nos de ea scimus, idem omnino & ipse scit: ac rursum quod ille n uit, idem in nobis vicissim reperies. Istas aliasq. commenticias complures tallacias imprudens contexuit Eunomius. At qua ratione paulo post se ab Arianis segregauit, dicemus suo loco. J hucusque Socrates de Eunomio . Porro eius lem nominis, ab hoc tamen diuersus, fuit Episcopus ille, quem in locum Eusebij Samosatae Ariani T M. M. . substituerunt, de quo suo loco dicturi sumus ex Theodoreto . Cum vero ei niOdi CEunomij fastus, mentis a. tumor blasphemijs iunctus , Catholicis innotuisset; obstupuerunt: Basilius vero Magnus ut elatum viri animum deprimeret, hoc puto tempore , scripsit ad eum illam epistolam h de serinicae natura, quam ab eo inuestigari rogat; eam nos superius recitauimus: libros vero aduersus eius blasphemias postea lucubrauit, de quibus suo loco dicemus. Ariani igitur in Macedonianos sui di mest) insurgentes hoc anno. impedimento fitere, quominus ab illis indictum Tarsi anno superiori Concilium celebraretur. id ις quidem ita Socrates V: Factum, inquit, fuisset Concilium, nisi Eudoxius sectat Arianae Episcopus, qui tum gratia apud Imperatorem plurimum poterat , obstitillet: qui propter Concilium edictum permagna iracundiae flamma incensus, illos grauissimis ast ἡ em. ιο α cit incommodis.J haec ipse. Soaomenus. id ipsum : qui & celebratum fuisse aliud Co D '' cilium in Caria tradit, dum ait: Cum autem iam Concilium Tarsi cogeretur 3 ci eouei Livis citer trigintaquatuor Episcopi Asiani in Caria, quae est regio Asiae, in unum com
M stegati, studium in Ecclesiae concordia stabilienda positum probabant illi qaidem;
sed tamen vocabulum, Consubstantialis , rehciebant; constatueri. assirmabant , ii, mulam fidei Antiochiae & Seleuciae editam , tenendam esse : quippe quae etiam a Luciano martyre ante edita habebatur ι & non sine multorum tum periculorum, tum laborum susceptione , ab his qui ipta aetate anteibant, confirmat . Imper tor vero impulsit Eudoxij, Concilium, quod in Cilicia futurum expectabatur, Pa tim litteris, partim minis diremit . J haec SOZomenus. At suerunt ista futurorum malorum praeludia. Quod enim Valens in expeditione Gothica totus esset; ea quae
spectarent ad dogmata , praetermisit; cum tamen Ariani ipsi haud destiterint ubique Elacessere Catholicos, dc haereticos ab ipsbrum dogmate diserepantes. Quo tempore, desuncto illo scelerum omnium architecto & vexillario impiet hi. V , ι 'tis Acacio cognomento Lusto, Episcopo Caesareae Palaestinae, Ariani aeque Arianum
ovirri. hominem dedere illi succcs rem EuZoium , . Reliquit Acacius commentarios a se. -- --... conscriptos in Ecclesiasten decem & septem voluminibus comprehenses , necnon
, . .. his. d Caesere* Palxstinae, Libani j discipulus, ipsum ma strum superaturus, si licui simi, . .. lat: nam iuuenis ut de eo testatur Lunarius S decessita. Qui vero Acacio in Episcopatu
218쪽
A seopatu successsit Eueoius diuersus Ilic plane filii ab Euaoto itidem Ariano, creato Episcopo Antiocheno sub Constantio) apud Thespesium rhetorem cum Gregorio Nagianaeno ut tradit sanctus Hieronymus suerat Caesareae eruditus ι eiusq. postea satius urbis Episcopus, plurimo labore corruptam bibliothecam Origenis α Pamphili in membranis instaurare conatus est: sed quod Arianus esset , sub Theodosio
Principe pullus est, ctat suffectus luit Gelasius, de quo interitas. Haec ex Hieronymo R. Η r Hoe eodem anno, ijsdemq. Cois Gratiano & Dagalaipho natus est filius Valentini s. no Imperatori, quem suo quoque nomine Valentinianum nominauit . haec Socra- fles p . Genitus hic fuit ex Iuliuia Ariana femina , de qua plura inferius dictu- ω issio iari sumus. Licet igitur Valentinianus ipse Augustus omnium sententia Catholic h, beaturi tamen tum uxoris, tum fratri S perfidia infamatur: cum piaesertim nullus re-B periatur ab eo adhibitus esse conatus, vel studium, quibus eosdem ad meliorem stu-gem reuocare sategerit: et, quod grauius cxistimatur, gras lantem Valentem fratrem in Orthodoxos iii Imperio illi subiecto minime cohibuerit: quin & in Occidente A xentium Arianum,& ab Arianis Episcopuin Mediolanensem electum , licet Cain lieis Episcopis & inter alios Hilario Episcopo Pictaiensi vehementer reclamantibus, numquam sede ex pellendum curauerit, sed in ea usque ad obitum siuerit permanere. Hae inquam,cidem Valentiniano notam inussere non levem. At de Auxentio suo loco dicendum .
A N N U S q. CHristi annus trecentesimus sexagesimus septimus Consulatu Flauij Lupicini a que Flauii Iovini adscribitur Fassis, sicut ab Ammiano ς, Socrate 4, atque alijs no- --- latus habetur. Huius Flaui; Iovini esse creditur epitaphium Flauiae Iovinae filiae,quod a M. ι ι.ε sese habet ς:
FL. I OVI NA. QVAE. VIXIT.ANNIS. TRIBUS. D. XXXII. DEPOS. E NEO FIT A. IN. PACE. XI. KAL. OCTOB.
Quo etiam anno Romae post Lampadium Viventius gessit praefecturam Vrbanam, minino id eodem Ammiano atque etiam rescriptis Imperatorum testantibus: nam sub ijsdem vi mi. Consulibus ad eumdem Viventium extant data rescriptas ut illud de relaxandis vi ctis die Paschatis, his verbis : m-Imppp. Valentinianus, Valens, S: Grat. AAxad Viventium P. V. Ob diem PD G δ- sellae, quem intimo corde celebramus, omnibus quos reatus astringit, carcer inci sit, claustra dissoluimus. Attamen sacrilegus, in maiestatem reus, in mortuos Ven ficus , siue maleficus, adulter, raptor, homicida, communione istius muneris te Parem Dur. Dat. III. Non. Mail, Rom. Lupicino θ: Iovino Cossi. J sed & illud,quo prohibentur delinquentes damnari ad ludum . . Annal. EccLTom. 4. R a Jjdem .
219쪽
- . . . . . ., ijdem Aia. ad Viventium P. V. Neminem de numinis nostri sacrario prodeum AG rem arena suscipiat , lanista doceat, meditatio & pugnatrix exerceat : multa
squidem possunt esse supplicia, quibus culpa plectatur. Dat. V. Id. April. Lupicino αIovino Cois 3
Cum igitur ex his rescriptis liquido demonstretur, praefecturam Vrbanam Viue iij contigisse sub Consulatu Lupicini atque Iovini s ex his pariter redditur explo. ratum tempus obitus Liberi j Papae , & creationis Damasi eius succestaris . nam sub eiusdem Viventij praefectura subortum esse saeuum Vrsicini schisma aduersus Dam ι - - Lx sum, disertis verbis Ammianus assirmath. Deliis igitur pluribus acturi, ut de Liberii
εν. Obitu primum instituamus orationem,exigit rerum ordo.
De Liberio Papa, quot annis sederit, plane diuersae reperiuntur sententiae , quas ηλγ ' siue in codices menda illapsa, siue scriptorum incuria induxerunt . Nam in libro de B ' Romanis Pontificibus , annis sex tantum , mensibus sex, & diebus quatuor scdii Iulegitur; totidemq. apud Nicephori Chronicon numerantur usque ad Felicem . In Cresconiano autem Indice, decem anni, menses septem,& dies tres eiusdem Pontifico tui tribuuntu . Ceterum apud Hieronymi Chronicon, ab ingressu Liberij usque ad Damasi successionem , anni intercedunt decem & octo . At vero habita exacti ri ratione ingressus Liberij usque ad praesentis anni quintum Idus Septembris; dicere opus est, eum sedisse annos quindecim , menses quatuor , & diem unum : nam eius ingressus contigit octauo Idus Mai j ut dictum est) anno Domini trecentesimo qui quagesimo sἡcundo. De eodem autem Liberio haee habentur in libro de Romanis Pontificibus: Hie oma MLicA Ω- nauit de platoni js sepulchruira sanctae Agnetis martyris. J et paulo post: Hie fecit ba- C - . silicam nomine suo iuxta Macellum Libyae, alias Liuiae. J De Macello Liviano , t eo sic dicto in Esquilino colle, est mentio apud Sextium Rufum, & P. Victorem. Pomm quod ad eiusdem templi erectionem spectat : ex collatis impensis Ioannis Patriti
ea ae re per visum admoniti, & miraculo confirmati . descendentibus nivibus N nis Augusti ,1brmamq. templi nronstrantibus, eam basilicam erectam cile, ciusdem ecclesiae vetera monumenta declarant : verum ipsam ab eius erectore, nomine Liberi j nuncupatam esse, Marcellinus presbyter in libello de schismate Ursicini certam fidem facit. Rursum de Liberio haec in eodem libro de Romanis Pontificibus: Hic secit ordinationes duas in Vrbe mense Decembris , & ordinauit presbyteros Octodecim,di conos quinque, Epis opos autem per diuersa loca decem & nouem. Qui sepultus est invia Salaria in coemeterio Priscillae. J DRemansit posteris Liberij ripae memoria haud ignobilis , sed plane honorificen-Lismi M M tissima : de qua vi ab homine huius temporis , eodemq. Romano ciue , atque iti- R '' dem doctrina & sanctitate claro , quiq. nullo priuato affectu , sed veritatiS tano tum studio mouetur , testimonium petamus : sanctus Ambrosius ς testimonium ac ' ' ' 1ert, cum in commentarijs de Virginibus, cui tamquam in auro gemmam Voluit elusidem Liberij Papae intexuisse sermonem, ita praefatur: Quoniam quae habuimus, digessimus superioribus libris duobus; tempus est, soror sancta , ea quae mecum con terre soles, beatae memoriae Liberij praecepta reuoluere 3 ut quo vir sanctior , eo se mo accedat gratior . Namque is, cum in Saluatoris Natali ad Apostolum Petrum virginitatis profestionem vel iis quoque mutatione sgnares quo enim melius die , quam quo Virgo polleritatem acquisiuit ) atque astantibus etiam puellis Dei com- EPluribus, quae certarent inuicem de tua si,cietate: Bonas, inqait, filia nuptias deli&raili, &c. J pergit integrum tune ab eodem Liberio habitum sermonem recensero: ubi post finem haec addit : Haec tecum sanctae memoriae Liberius, quae apud alios maiora verbis, apud te minora exemplis sunt,&c. J Vt Plane appareat, Omnem in culam quam olim exul Arianorum ad tempus communione, etsi non haeresis prauitate, contraxerat, posteriori illa confessione tempore Concili j Ariminensis prorsiis deletam ova 3N atque omnino fuisse obliuione sepultam. Hinc videas & a Graecis etiam eiusdem tem-zL. AS''' poris sanctissimis atque doctissimis viris Liberium dignis titulis honestari: unde fama εὐ- γδεν ctus Balilius 4 nominat eum, beatissimum virum , scribens ad Occidentales ; Epiph . vi. ανι. niu vero, beatum. teperimus'. eius nacmoriam in nonnullis antiqui, scriptis codicibus recensitam inter alios sanctos , anniuetiario die natali publice recolendam s
220쪽
VALENTIS IMPR A ex quibus exscripsit Beda, in cuius Martyrologio VIII. Kal. Octobris Liberii Romani
Episcopi nomen cum alijs sanctis habetur intextum, sed de alibi cum alijs eiusdem diei seneri sic versibus decantatum, pridie tamen eius diei, nempe IX. KalendaS - ι.ε. Octobris:
Non m Thecia tenet rosio perfusa cruere, Liberius. duas m nam Iapa ter Vrbem.
Loita σ Sosius mento splendescis honore. JPost obitum Liberii vacasse sedem dies sex, in eiusq. locum Damesum Hispanii, Amtonii filium . iuisse legitime lilbrogatum die decima quinta Septembris, consentiunt ζΑ , V 'omnes, Ursicinum vero postea eodem anno in schismate Pontificem acclamatum .Quae enim olim coeperat in clero Romano dissensio ex substitutione Felicis licet Liberius ea B componere studuisiet, recipiens in clero atque viuens cum alij eos qui ordinati tu rant a Felice latenter serpens, ut Pontificis electionis occasione recruduit; dum alij ex parte Felicis, ex parte vero Liberi j alij conarent ut ordinare Pontificem. Itum est a maiori saniori q. parte in Damasi eleetionem: qui licet fuisset ex parte Felicish, Liberius ε men ut dictum est non tantum una cii alijs eumdem receperat in clerum, sed etiam vicaria prae: iura donarat, cum post Concilium Ariminense tui meminimus Liberaus iterum a Corallantio vexatus in suburbijs conuentus ageret: quod eiusdem Lib rij Acta quantuin libet deprauata testantur ι in quibus haec leguntur: Nolite timere, quoniam ego vobiscum non habito in ciuitate Romana: sed habetis Vicarium,ecce sta- trem ae presbyterum Damasum,cuius testimonium vos mihi perhibetis, &c.J Ex qui bus erroris tariter arguuntur,qui Damasum dictit ex diacono creatum esse Pontificem. C Senex erat sexage limum secundum circiter annum agens, cum creatus est Ponti sex; quem, postquam sedissset annos decem & ocis, prope octogenarium decessisse aisirmat
Pars autem aduersa indigne serens ex communione Felicis electum esse Pontificem, Da ta. una cum diaconis Romanae Ecclesiae conspirans, occupansq. basi icam Sicini ', creat contra Damasum Vrsicinum diaconum Romanum Episcopum. Qui vero tunc tumul- 'Meis intus oborti , quaeve caedes fuerint in eadem basilica perpetratae, ex Ammiano ς hic pCti L . --- ἰώ.smum desicribainus, licet Elimico homine,& rerum Christianarum haud exacto e '
oratore. Ipse igitur postquam de praesectura Vrbana Lampadij egit, de eius successi re Viventio ita scribit: Aduenit succestar eius ex Quaesitore η Palatij Viventius, integer .
α prudens,Pannonius; ius administratioquieta fuit de placida,copia rerum omnium D fluens. Et hunc quoque discordantis populi teditiones terruere Cruentae, quae tale negintium excitauere. Danaalus & Ursicinus supra modum ad rapiendam Episcopalem s dem ardentes icissis studijs asperrime conflictabantur, adusque mortis vulnerumq. 'discrimina adiumentis v musique progressis. Quae nec corrigere sufficiens Viventius , nec mollire, vi magna coactus secessit in suburbanum . At in concertatione stuperauerar . t Damalus, parte quae ei fauebat, instante . Constatq. in basilica Sicinini ', ubi ritus . sielisi Christiani est conuentietilum, uno die centum triginta septem reperta cadauera peremptorum,efferatamq. diu plebem aegre postea delinitam. J Ponitur in descriptione Vrbis basilica Sicini in Regione quinta iuxta forum Esquilinum, longe a Macello Liuia . ubi illisse ponitur basilica Liberij. Sed subdit his Ammianus, ita hostis Christianorum carpenS Romanam Ecclesiam: E Neque ego, inquit, abnuo, ostentationem rerum considerans urbanarum, huius rei cupidos, ob impetrandum quod appetunt, omni contentione laterum iurgari debere: eum id adepti, tuturi sint ita securi,ut ditentur Oblationibus matronarum, Procedantq. νλεκεuso vehiculis insidentes, circumspecte vestiti, epulas curantes prosusas, adeo ut eorum con- A- ηψε
uiuia regales superent mensas. Quies lepoterant beati re vera, si magnitudine Vrbis despecta, quam viiijs opponunt, ad imitationem Antistitum quorumdam prouinci lium viverent: quos tenuitas edendi potandi q. parcissime, vilitas etiam indument rum, de stipercilia humum spectanti perpetuo numini veris'. eius cultoribus ut puros commendant de verecundos. J hactenus Ammianus. Negari quidem minime potest, deorum cultoribus mouisse inuidiam Christianae re- ,oyriri uiligionis summum Pontificatum adeo insigniter externis quoque splendoribus illustratulus aegroq. tulisse animo,eo munere fungentem Romanum Episcopum eiusmodi cla- An L Eces. Tiam.