장음표시 사용
551쪽
His qui sibi tantummodo existimant colligendi copiam contributam, si turbulen- ATH QPO tum quippiam contra nostrae tranquillitatis praeceptum iaciendum esse tentaverint, ut
de Lia sos. seditionis auctores,pacis'. turbatae Ecclesiae maiestatis,capite ac sanguine sint supplicia litari. Dat. X. Kal. Februar. Constantinopoli, Honorio nob. puero & Euodio Coil lQuod enim a Valentiniano in Occidente, titulo iuncta etiam Theodosij ut moris erat)promulgata hoc anno lex esset, qua colligendi conuentus facultas impartiebatur professoribus Concili j Ariminensis; inde puto accidit, ut Ariani in Oriente, eiusdem logis praetextu, cogendi naxes datam sibi vendicantes au ritatem, omnia perturbationibus commiscerent; quos Theodosius eiusmodi rescripti auctoritate compescuit. Quo pariter anno Demophilum Episcopum Arianum esse defunctum, suffectrumq. in locum eius Marinum, & paulo post Dorotheum Antiochia accersitum,tradunt Socra-
M. ,. Sequenti vero mense idem Theodosius Imperator de non distrahendis reliqui js ma tyrum liaec rescripsit :Humatum corpus nemo ad alterum locum transferat: nemo martyrem distrahat. C. I ενοι nemo mercetur. Habeant vero in potestate, si quolibet in loco sanctorum est aliquis Mixit:. κ' conditus, Pro eius veneratione, quod Martyrium vocandum sit, addant quod volue-MON dii I - rint fabricarum. Dat. IIlI. Kalend. Mariij Constantinopoli, Honorio nob. puero de η η' Euodio CossJ Quod enim pseudomonachi circumeuntes turpis lucri gratia consueuissisent veditare reliquias martyrii,ut S.Augustinus affirmat, huius sanciendae legis occasio data est. Siquidem callidi stimus hostis studuit infamare clarissima monachorum n ἡ i. d. -men, de quo ipse Augustinus:Multos inquit ψ,hypocritas si ab habitu monachorii usque- - quaque dispersit, circumeuntes prouincias, nusquam missos, nusquam fixos, nusqua citantes, nusquam sedentes: alij membra martyrum, si tamen martyrii, venditant, Jcc.J Disce tu vero ex his huius temporis totius Catholicae Eccletiae erga sianctorum mari xum reliquias studiosum cultum & propensiorem amorem; quo abusi improbi nebi lones,ex eis nunditationes quas audis, instituebant ; adeo ut opus fuerit, tarn vendentes , quam ementes, legibus Principum cohiberi. Hoc item anno Ioannes Chrysostomus, praecedenti bus prophet ijs presbyter ordina s. IOAN. CHRr tur. colligimus id ex Marcellino Comite , Leone Augusto , & ante hos ex Palladio in eo is, , dialogo, dum aiunt, ipsum duodecim annos exegisse in presbyteratu, antequam cre
τε . retur Episcopus Consulibus Honorio quartum & Eutychiano, anno Domini trecent risino nonagesimo octauo: magis enim eidem Marcellino assentimur, quam dicentibus f L . . . quadrienniu eum transegille in presbyteratus sunmone. A quonam autem duoru G- Dtholicorum Antillitum Flauiano vel Euagrio suerit ordinatus, diueriae reperiuntur sema inrisi is. o. tentiae : Socrates squidem affirmat ab Euagrio Paulini succelibre Ioannem Chrysest muna sacro presby teratus ordine initiatu fuisse, cum ante triennium neutrius comm nioni inhaesisset ; ut alterum respueret, solitarius vivens. Porro.reliqui Graecorum hi, storici, licet recentiores, eumdem Ioannem adhaetille Flauiano testantur, ab eodemq. in sacros adscitum ordines diaconatus atque presbyteratus.
Certe quidem ipsum communicationis Flauiani sui iste, in ecclesiaq. eiusdem ministraste, concionesq. ibi ad populum habuiste, nemo iniicias ire poterit; nam id ipsum homiliae tunc mea diche testantur. Quinetiam aliquando videtur sugillare ordinati nem Paulini, illa nimirum homilia,quam de Anathemate habuit, de qua suo loco su-sus diximus. At non ob hanc causam, quod illi communione coniunctus fuerit, qui Linuito sedebat Romano Pontifice ipsi Paulino atque eius successori Euagrio communi cante,ipsum quia putet schismaticorum sacerdotem a schisim. uico ordinatu. Nam si ip rius dictum est, licet eiusmodi altercationes atque dissidia inter Romanum Pontificem
atque Meleti unecnon eius silccei rem Flauianum extiterint; numquam tamen eo esse ista progressia, ut suerit interceptione communicationis schisma connatum, anathem live Flauianus subiectus . Nam spe concordiae tolerata res est, atque eo modo quo
OxoiuxTio cmperat, ad plures annos producta.
Annuisse quidem diuinum numen, signis l. suisaratum Spiritum sanctum eiusdem Clinibilonu iacerdotio; qui aes ab eo gestas stant fideliter prosecuti, testantur,vet inter - - 44 , . alios Leo Augustiira, cum ait '.: Flauianus cum vigilaret,ut consueuerat, quadam nocte c. 1 . videt diuinum accessisse Angelum, qui ei iubebat ordinare Ioannem, dicens tuturum
552쪽
A., nem nouum vas electionis: Ecce, licens,ego ei de hoc mandarum dabo dc obediet. Ad quem quidem cum accessit Angelus, ei mandauit: prius nariauit lutura, ct quae cumque par est facere eum qui diuinus sit futurus minister. J et post alia: Cum adesset hora ordinationis, at incruentum perageretur sacrificium, & inierius assisteret multi-xudo innumerabilis,& Angeli desuper intuerentur,manum imponente Episcopo dc preces dicente consuetas, dicitur factum esse illud maxime nouum spe taculum: alba columba repente deuolans, quo modo illic supra Iesum meum & Deum, in honorem eius cxii manus hic imponebatur, stetit sit pri eius caput. Hoc admiratione quidem allecitci stupeiecit eos qui tunc aderant si uiui, attrahit autem eos quoque qui audiunt s admiratur uniuersa non solum qu .e circum circa sita est regio, sed etiam uniuersa qu aee tra fines procul remota est Syria . J haec ipse, idemq. subdit miracula tunc A v tiochiae ab eodem Ioanne edita, postquam presbyter iactus est, usque ad tempus quo accetiitur Constantinopolim praeticiendus illi Ecclesiae in locum defuncti N ctarii Episcopus.' Cum primum vero presbyter designatus est, primam omnium ad populum habuisse dicitur homiliam , cuius est exordium : Num vera sunt qa e nobis acciderunt E&e. JAt nihil ibi de presbyteratu sed de suscepta tantum docendi populi iunctim ciOMAM Aa.
ne: quam quidem non ante hunc annum ausp: tum suisse, ex eo exploratum redditur;
dum ipse in una illarum orationum , quas habuit ad populum Antiochenum de imminente clade ob statuas ignominia assectas squod certum est contigisse post sequentem
anna expresse testatur se iam in docendi munere biennium agere: sunt haec cius verba Ecce secandum hunc annum habeo vestrae disserens charitati, dec. J Quamobrem AE Cευ . si in eam sententiam ire compellimur,ut quae reperiuntur scriptae orationes ab ipse, cum diaconus esset, nempe superius recensitae aduersus Gentiles, Iulvos, atque luereticos, &de Anathemate, eas speciali indulgentia & iustione Flauiani pro concione dixerit; cessisse vero postea usque ad presbyteratum. Quanta autem dicendi copia dc elegantia iam presbyter susceptum munus expleu rit: quae postea ad populum Antiochenum inscriptae extant orationes certam fidem faciunt , cum tamen longe plures illis ibi ad populum dixisse oportuerit eo duod
cim annorum temporis spatio,quo in ea sanctione versatus presbyter Antiochiae mansit. Ceterum quamuis Chrysi,stomus concionandi munere fungeretur; Flauianus tamen FLAVIAN
Episcopus, quod esset iliarum partium potissimum munus,docere populia, minimc pr*- Ioia. o termisit,inanio vero accurate persbluit : quod satis intelligi potest ex eiusdem Ictannis Cisr ANrio D Chrysi,stonii assertione, tum ad calcem primae homiliae in verba illa Isaias: Vidi Domi- ς ' μη numJ ista habet: Haec seruantes,redeamus domum i quin potius IKaec seruant eb, excipiamus periectiorem doctoris exhortationem . Nam nostra quidem, qualiacumque sunt, habent iuuentutis ostentationem: huius autem, qualiacumque fuerint,maiore Pruden
tia sunt ornata. Ac nostra quidem silmilia sunt torrenti, qui cum strepitu fertur; illius autem oratio similis est Qnti magna tranquillitate fluuios eis denti , qui olei magis quam aquarii cursiim imitentur.J his ipse, modeste quidem consultum in Omnibus volens Epistopi existimationi de dignitati,ne qui minus eloquens esset,de ea e partu longe interior Chryses ino appareret, a populo i perneretur . ex quo quidem magnam sibi laudem conciliauit, numeros illos a Domino sie definitos exoluens h: Qui gloriam prO- b Ioan. 7. priam,quae ab hominibus est,non quaerit hic vero est.J A Rursum sertur de illo qubd cum sublitiae aliquando dicendi semis arripuisset, atque ob eam causam a simplicioribus minus intelligeretur,redargutuitisse a pia mulicrcula, .a. quod eius orationes infrugiferae essent ii uni vero nuitasse euestigio iuubnilis animi, cuius est alta petere, institutum, dictionemq. faciliorem imis auribus accom modasse. Qua nc . ex parte illud est consecutus, ut ab omnibus iacillime audiretur, atque publicis frequentibusq. acclamationibus , OS AUREUM diceretur: Quod perua de ac inditum diuini
tus nomen, veluti egregius titulus,in eius scriptis hactenus perseuerat. Quam autem, tanto agricola , vomere verbi Dei Antiochena Ecclesia reddita sit ac n. a b. .
frugifera ad alimenta pauperibus praestanda: ex eo poteris intelligere, dimi in una ' earu i quas ad populum Antiochenum habuit, homilia, haec ait: Habens prouentum Ecescita ovox recti quot per singulos dies viduis sussiciat, quot virginibus,cogita: na ad trium milhumi cendit numerueatu catalogus : et praeter has,quot carcere inhabitantiburi quot in Xenodo- M.f A -τ.
553쪽
VALENT IN. H. THEODOSII 8, ivpp.
clito laborantibus, sanis Sc peregrinis, corpora habentibus mutilata, altari assidentibus, . A& victus da vestitus causa stippliciter quotidie accedentibus;& nihil ei de si abstantijs dis minutum est. Itaque si decem dumtaxat viri sic erogare voluissent, nullus esset pa perinc.J est quidem admiratione digni pauperem adhuc Ecclesia, quae usque ad Tne dosii tempora persecutionem diram passa fuerat ca nec in ciuitate Fideles consistere poterant, sed in campis collectas agebant, unde & Campitae sunt dicti, adeo in eleemosynis pauperum abundasse: cum praesertim non omnes Antiocheni Christiani cum Meletio conuenirent , adhaerentibus alijs Orthodoxis Paulino , haereticorum vero alijs Vitali Apollinaris aram Antistiti, alijs vero Lugoto Episcopo Ariano, dc qui in eorum
Sed praeter hos latuisse inter Christianos Antiochenos etiam Marcionitas haereticiis, ad quos extirpados idem Chrysostomus haud mediocres labores insuiupsit, satis perspi- Bcue constat: Sed quinam hi fuerint, digni plane qui Annalibus in texantur; ex Acili
2 M., - 'ri eius hic ijidem verbis, quibus scripta habentur, accurate reddamus; sic enim se habent : ii illo tempore erat Praeses ciuitatis, laborabat morbo dogmatum Marcionis, & fata bat illius seetatoribus, de ideo parti Orthodoxae erat causa malorum innumetabilium. Huius uxorem, is qui arcane dc benigne haec variat Deus dimisit laborare morbo torminnis i lateriorum. Illa autem a malo stiperata, omnem quidem refellit medicinae artem :omnes vero qui eadem ssentiebant, vocantes ad orationem,non eam melius affecerunt, inrario vero deterius,mali tempus ei producentes vana ise curationis. Vix tandem a
tem Ioannis gratiae recordati, cum hoc apud se statuissent , quod si per ipsum fieret a morbo liberatio , simul etiam desisterent a morbo dogmatis, qui est longe grauior: cum ne sibi persuasissent, in lecto decumbentem afferunt mulierem, & eam statuunt cpro foribus templi,desiderantes inuenire Flauianum od beatum vultum Ioannis. Sancti ergo ad eos progrediuntur: neque enim par esse,nequo honestum censebant, ut eis templum pateret,quorum anima non patebat dogmatibus pietatis. Primus autem eis di.
xit verus ille homo Dei,beata,inquam,illa Sc suauis lingua: Quid vos mouit,ut statueritis venire ad templum Christianorum, qui Christum quidem aueriamini, Marcionem vero plurimi facitis, de habetis in magno honore ξ Quod quidem plane satis ostendit, quod illius cultores conuocaueritis aci morbi aut alicuius molestiae liberationem ι α quod cum illi precati essent, non assecuti sitis curationem: quod quidem vobis accidit praeter ex pec t.itionem. Discedite ergo ab hoc sacro templo; quoniam nec vos poteritis omnino Christum tentare,ne hoc stulte patetis. Illi autem dicebant, se parentum errore esse captos,& usque in hodiernum diem fuisse superatos a mala consuetudine: Sed Dper Christum aiebant vos rogamus: miteremini pxnitentium: sic enim cum eo quod
corpus recte afficietis,agetis etiam ut anima sit sana . Sciatis enim fore, ut nos nequo quam amplius abstineainus a communione vestra,quae est ex vera pietate.
His flexus magnus Ioannes, iussit aquam afferri: cui cum diuinum signaculum iniecisset Pontifex sic enim illic ei persu sit mulieri insudit in Christi nomine. Quod qui
dem cum factum esset: quae in lecto decumbebat,statim si irrexit sana, de cum marito de ciuibus una voce unanimes Christum magnificabant. Deinde etiam ad ianctorum g nua procidentes, petierunt veniam prioris ignorantiae, S: domum redierunt: et cla multas quidem pecunias egenis distribuissent, triginta vero libras auri, partem quidem adsumptum peregrinoru, partim vero aegrotantium, Partim vero egentium Xenodochio . tradidissent, de ab illo tempore a Marcionitarum communione omnino abstinuissent; Einsutiam id amentiam res illorum vocantes,Christi sacrosanctae assidebant Ecclesiae.
Cum autem illi, omni adhibito studio,& omni ut dicitur rudente moto, nihil omnino persecissent,de desperassent fieri posse,ut ipsi ad eos redirem: Praestigiatorem dc Magum Ioannem appellabant i dc plurimis alijs contumelijs,ciuitatem obeuntes, euiri ast ciebant . Ille vero tantum abfuit ut vel minimii curaret contumelias, ut eis pocius simi, liter atque Dominus gloriaretur:alioqui autem diuinitus immissam calamitatem ad eos mox esse ventura ille praedixit. Paucis enim post diebus,cum magnus terraemotus fuisset Antiochiae: ipsa domus quae Marcionitarii susceperat congregationem, corruens, dc d
mus quoque plurimae cu iis qui eadem sentiebant labefactatae, perdiderunt quamda i0- credii lem eoru multitudine in . Et quod est niaxime admirabile,& quod aperte ostem debat eam diuinitus immissam suille calamitatem: cu tata perlicti multicii do eoru qui male
554쪽
A male sentiebant, nullus Orthodoxae ρdei simul eum eis peri jt. Hoc culta factum esset,& pios corroborauit, correxit multos ex ijs qui praue sentiebant.J hactenus in rebus geliis Chrysi stomi cum Marcionitis, quos tam pro concione publicis inuectitiis exagitauit. Sed & contulisse aliquando cum vno illorum,ipse testatur homilia ad eumdem Populum Antiochenum, qua etiam & partem eiusdem disputationis recenset: derisimni quoque exposuit ritus eorum, cum solerent bapti Zari pro mortuis, atque ait.: Vultis primum dicam, quo modo hanc dictionem adulterant qui morbo laborant Marcionis ξ Atque scio quidem sere ut risum multum moueam . Verum enimvero etiam propterea maxime dicam, ut eum morbum magis sugiatis. Nam postquam catechumenus quispiam apud eos excesserit, sub lecto mortui absconio aliquo qui vivit, accedunt ad mortuum & alloquuntur, re rogant velit ne accipere baptismum. B Deinde illo nihil respondente; qui est ab onsiis inferne, pro illo dicit se velle bapti Zari, dc sic eum baptizant pro eo qui excessit, perinde ac si in scena lude rent. tantum valuit diabolus in ignavorum animis. Deinde cum accusantur, adducunt hoc verbum, dicentes Apostolum dixisse: Qui baptigantur pro .mortuis, &c.J HOrum quoque causa sertasse in Concilio Carthaginenti tertio haud diu post celebrato, canone sexto monuerunt Patres Africanam Ecclesiam haec cauenda, cum i sta canone sexto promulgavere: Cavendum est etiam, ne mortuos baptiZari polle fratrum infirmitas credat.JAt praui Marcionitarum frutices, qui tot saeculis altiores radices fixissent, haud per Ioannem Chrysostomum valuerunt penitus extirpari; aduersus quos maximopere fuit laborandum Theodorem Episcopo Cyri, ut suo loco oratio opportuna docebit. Cet rum non postquam creatus est presbyter Antiochiae dumtaxat hos inlectatus est Ioan-
C nes Chrysi,stomus, ut d & cum iactus Episcopus ageret Constantinopoli. at de his di
cendum sito tempore. Sed & quae aduersus Gentiles deorum cultores idem adhuc presbyter certamina inierit, memoriae commendata a maioribus, hic in medium asseramus ex Actis eius antiquitus scriptis, a recentioribus autem exscripta hisce verbis : Licebat videre iii uniuersa regione ciuitatis, domos quidem oratorias Deo excitari, templa autem simulacrorum, si quae remanserant, diruta sunditus in terram prosterni: viros vero,
qui philosophiae curam gerebant & virtutis , magnaq. ornati erant intelligentia &acumine ingenij, a magni huius viri prouidentia emitti ad multorum salutent. Ce tum autem eius quod dicimus testimonium fiunt ea quae facta sunt in monte Amano, ubi eos qui ibi habitabant impij & feri de nihil disterebant a bestiarum immanita- D te , ad tantam ille deduxit mansuetudinem & pietatem , ut a patribus quidem datam neglexerint religionem frena valde dissicilem , de quae si ulla res alia multos vilicit absque ratione j prompto autem & alacri animo transfugerint ad lucem veritatis : et nec hactenus steterint , sed etiam multi ex his pietate vii munificentius , viri, inquam, & mulieres, illi quidem mota chorum, hae virginum iugum subierint . . Quae autem in Casio monte in templo quod illic erat Gentilium ses quidem celoberrimum, orescriptorum pene omnium celebratum templum Iouis Caf, 'ab illo vico facta sunt: quis est adeo inuidus, aut negligens, aut deses,ut ea sustineat praetermittere ρ Quo in loco cum tantus error prius esset dissusus, di multitudo quidem assidue veniret innumerabilis, fieret autem immensum animalium sacrificium propter cultum, prohae dolor, daemonum: perierunt illa omnia &extincta stant zelo illius magna: & quae a
Neque haec sunt digna quae mandentur flentio, quae facta sunt in fastigio ciuit tis in templo Veneris,& quod non solum studuerit ut id dirueretur, sed etia ut in loco viri sancti habitarent,terribiles ijs qui eo subibant daemonibus:adeo ut illi quidem
Procul expulsi fuerint, tamquam armis quibusdam terribilibus intentatis eorum vitirorum precibus: homines autem qui circum circa habitabant, non solum a laesione illorum liberarentur , sed etiam maximam acciperent utilitatem, cum possent versari cum monachis, qui persecti erant in Dei timore. Illius mentis & studi j etiam est opus, proiani templi destrii mo, quod fuit in arce Beli, di ad solii usque facta eius dem litio. J suit tanta victoria seruata Chrysostomo: addit q. Potest etiam quae circa Seleucia habitatur regio, gloriari praeclaris factis illius viri: nam & simulacrorum templa illic Annal. Eccl. m. Yy a diruta
555쪽
diruta & diuinas aedes extructas & viros virtutis studiosos illic ad habitandum colu A, Iocatos inuenies. J haolanus de rebus ab eo gestis aduersus hae reticos dc Gentiles Antiochiae, cum presbyter esset: quae quidem cum certo anno consignari minime valeant, hie sub eo quo idem est initiatus presbyterio, collocalle voluimus: ut Plane antelligas hominem, si quis alius, coniunxisse Opera stylo , cum primis suis luculei tis. ac scitis Orationibus insectatus sit Gentiles atque a fide Catholica extorres haereticos , factis q. eosdem ctiam magno studio exagitario . Meinor enim, Iulianum Apostatam , Antiochiae cum es Iet, assiduis lacrificijs in Christi contumeliam in quentasse deorum templa, inuisisseq. longa peregrinatione Iouem Casiurn : ut primum sub Cimitiano Imperatore omnium maxime pio Theodosio licuit, magnis a. t cur i. suinptis spiritibus, in eadem vindex acerrimus exurrexit.Sed iam quae anni huius sunt
Hoc eodem Domini anno , qui de octauus Theodosij Imper ij numeratur, S. mρ- rillus Episcopus Hieroselimitanus sui auctor est S. Hieronymus h) ex liac vita migra- ' uit . de quo quidem, quod ut idem ait saepe pulsus, ac saepe in sedem receptus,hail vices pastus sit a Constantii temporibus ; quantum temporis sederit, haud explor
tum haberi potest . cuius monumenta ingenij extant Catecheses, quas in ..dolescentia elaborauit. Huic subrosatus est Ioannes , quem tempore persecutionis sub Valet te Catholicos auersatum esse, de cum Arianis ac Macedonianis communicasse, none Hi r. pi'. i. obscure testatur aduersus eum scribens cinctus Hieronymus, cum ait : Non euentila
bo, si amaueris eos qui talia praedicauerunt; cum quibus sueris quando ista dicentes exilia sustinebant f quis sit ille , qui Theonae presbytero Spiritumsanctam Deum in Ecclesia praedicante, clauserit aures, sora'. cum suis concitus si erit, ne tantum at Cdiret piaculum,&c. J Sed&sub nomine Praetextati ipsum sugillat , famamq. esse C tholicum spe dignitatis, redemptuum. ab haeresi pollicitatione Episcopatus animat. At de ipsio plura inserius ..
THEODOSII V. IMPR, . tui ... R Mesimus Octogesimus septimus Christi annus auspicio nouorum Consulumose,i, a Valentiniani Augusti tertium atque Eutropi j aperitur: quo Iustina Augusta, una, cum Valentiniano filio, quam anno stuperiori aduersus S. Ambrosium persecutionem Dconcitare cooperat,maioribus prosequitur incrementis: vehementiori enim odio in sanctissima v irum flagrans, aer oribus iracundiae stimulis agitata,rabie semiiuli, mente Per uersa,correpta surore,instar suriae furit, Δί veluti Baccha cestro percita debacchatur. Hoc quidem anno, primum dolo, inde vi, atque omni denique arte, itemq. conatu Ambr sium adorta est: excruciabatur enim intrinsecus, cum se sustra Augustam esse, diciq. consideraret, cum unius sacerdotis constantia vinceretur dum nec una sibi pateret e clesia, inquam liberum esset conuenire cum stis: exaestuabatq. immens b animi dolore, atque inuidia tabescebat, quod videret se a populo Mediolanensi contemni, dc omni officio omnes studere in omnibus sacerdoti. Quod igitur periculosa alea videretur,obnitente populo, Ambrosium manu militari captum extra Prouinciam deeortare : quo id absque tumultu perficiat, dolosa consi- Elia mente agitat, sed omnia frustra. Testatur id quidem Paulinus, cum ait - : lx istinae mulieris innumeras insidias sit stinuit ι quae muneribus atque honoribus aduersas sanctum virum oblatis, populum excitabat i sed infirmorum mentes talibus promissis decipiebantur . promittebat enim Tribunatus de diuersas alias dignitates icio. ils qui illum de ecclesia raptum ad exilium perduxissent. Quod cum multi con rentur, sed Deo praestate perficere non valerent: unus infelicior ceteris, nomine Et thymius, ranto iurore excitatus est , ut iuxta ecclesiain sibi domum para et, a que in eadem carrum constitueret, quo facilius raptum superpositum carpento ad exilium perduceret . Sed iniquitas eius in verticem ipsius descendita, . Post almnum etenim, eodem die, quo illum rapere se arbitrabatur, eodem carpento imposutus , de eadem domo iple ad exilium de sumtus est ι reput iis sibi iusto iudicio Dei
556쪽
A Dei id in te esse conuersium, ut in eodem carpento diriseretur ad exilium, quod ipse
parauerat sacerdot cui non minimum solatii sacerdos praebuit, dando sumptus, vel alia quae erant neces Iaria. Sed haec confessio hominis, nec mulieris furorem, nec vaesanorum Arianorum amentiam repressit. J haec Paulinus. Meminit quoque horum Ambrosius in concione, quam ad populum habuit in Auxentium, ubi inter alia : Ne- A - - mo vos turbet, quod aut carrum praeparauerant, aut dura, ut videbatur sibi, Auxenti j tipsius,qui se dicit Episcopum, ore iactata J haec ipse. Sed quid postea 3
Quod fraus detecta euanuillet; iam aperto marte congredi, manuq. militari agere decreuit Augusta: Auxentio enim Omnia quae velit militaria parat auxilia; quibus ille procax accinctus, omnia furore commiscet. qui etiam elicuit ab imperatore edictam, AM, O, ixM. quod ipse conscripsit, quo iuberentur Catholici sacerdotes eiici ab Ecclesijs;& sui re-B nuissent , occidi. Vnde increbuit rumor, mi 1lbs esse spiculatores, qui Ambrosium renuentem basilicam tradere, capite truncarent . His commotus populus, intra basilicam obseratis ianuis, pluribus diebus ac noctibus vigilantissimo studio custodiebat Ambrmitum, obsidentibus interea militibus ecclesiam, ut abriperent sacerdotem. Haec autem omnia ipse S. Ambrosiius refert his verbis . : Plerique narrabant, percussores prae- , ambos inmissos, poenam mortis este decretam. Nec illa timeo ,& illa non desero. Quo enim
abibo, ubi non omnia plena gemitus sint atque lacri maram, quando per Ecelesias i bentur ei jci Catholici sacerdotes, resistentes gladio teriri, curiales proscribi omnes, nisi mandatum impleuerint 3 et haec Episcopi manu scripta & ore dictata : qui se ut probaret docti silinum, vetus non omisit exemplum. Legimus enim in Propheta , quod vi- e zaeue .s. derit falcem volantem . Hanc imitatus Auxenti as, gladium volantem per omnes urbes C direxit. Et satanas ψ transiis at se in angelum lucis, dc in malum imitatur eius poten- d a.c .i ι. tiam. Tu Domine Iesu uno momento mundum redemisti: Auxentius vero uno momento tot populos quod in ipsis est) trucidabit, alios gladio, alios sacrilegio, meam basilicam petit cruento ore, sanguinolentis inanibus, J Quid autem egerit, viactu modi Imperatoris edicto de tradenda basilica idem Ambrosius comaeniretur, idem
Opportune quidem tunc accidit, ut ea die qua ab ipso Ambrosio basilica peteretur, in Ecclesia legeretur hi istoria de Achab atque Nabuthe; cuius exemplo Ambrosius sua e et r. defendit ecclesiam; paratus'. suit potius mille subire mortes, quam basilicae traditor cilici. subdit enim haec ipse: Meministis etiam quod lectum est hodie, Nabuthe sanctum frani vira possest em vineae suae interpeltatuin petitione resia, ut vineam suam daret, ubi 'D Rex iacetiis vitibus olus vile sereret rei q. resipondisse: Absit ut ego Patrum meorain tradam hereditatem.J et paulo post: Nabuthe vites suas vel proprio cruore defendit: Si ille vineam non tradidit suam; nos trademus ecciei iam Christi 3 Quid igitur a me responsum est contumaciter 3 Dixi enim conuentus: Absit a me, ut tradam Christi hereditatem . Si ille patrum hereditatem non tradidit: ego tradam Chri ii hereditatem Sed& hoc addidi: Abiit ut tradam hereditatem patrum, hoc est, hereditatem Dionysi, qui ex exilio in causa fidei desunctus est, hereditatem Eustorgii confessi is, hereditatem Myroclis,atque omnium retro fidelium Episcoporum. Respondi ego quod sacerdotis est: quod Imperatoris est,faciat Imperator. prius est, ut animam mihi, quam fidem ait: erat. J haec Ambrosius de his quae ab Auxentio nitente Imperatoris Valentiniani edicto passus est. E Sed maiora ingruunt post haee proelia, ubi missi sint cum Imperatoris praecepto Tribuni, a quibus ipse Ambrosius iuberetur recedere a basilica, traderet e esiae sacra vasa . Cum populus pastoris sui amantissimi solicitiori custodia vallat Episcopum, Hrva. alis. timens ab eo deseri. Tunc S. Ambrosius inita populum videret assectum, eum pro concione allocutus; quo ipse animo esset in defendenda Dei Ecclesia, pluribus dees, rauit. Qua etiam oratione quae gesta essῖnt cum Tribunis, cum rei erat, hic ea quae stat historiae describamus: sic enim exorsus est: Video vos praeter solitum subito esse tu batos, atque asservantes mei. Miror quid hoc sit. Nisi forte quia per Tribunos me vi, distis aut audist: s Imperiali mandato ei te conuentum: ut quo vellem, abirem hinc: et si qui vellent sequendi potestatem haberent. Metuistis ergo ne Ecclesia delet erem,dc dusaluti meae timeo, vos relinquerem e sed quid & ipse mandauerim, potuistis aduertere: dulcreadae Ecclesin mihi voluntatem iubesse non posses quia Plus Dominu mandi, quam
557쪽
A' amisit. Nonne ante biduum ut meministis etiam illud repertum est, quod a parte laeua basilicae ingressiis quidam peruius suit, quem putabatis clausum esse atque munitum3 Sepserunt nempe armati basilica: ex plorabant nos atque illos aditus: caecitate Pe -i
susi sunt, ut quod apertum erat, Videre non possent. Itaque per plurimas noctes quod apertum fuerit, non ignoratis . Desinite ergo solicitari: quia hoc erit, quod Christus iubet, id hoc elle expedit. J haec ut confirmet Ambrosius de populo persuadeat, petita
ex diuina scriptura exempla adducit in medium, nempe de Elis to cum oblideretur a Rege Syria Samaria, dc ut ipse caperetur, mississent milites: ac de ritro exempla, que a 4. Reg. 6. Herodesh occidendum misit in carcerem s deq. eodem, cum Romae sub Nerone detine P b . .i,. ret in vinculis ,& rogaretur a Fidelibus liber abire ; cui soras progredienti Dominus o irrens,verbis illis admonuit, quibus ipse volens libent q. remeauit in carcerem. Sed
v & de Domino ipsi, subnectens exemplum, hac ait: Nonne sui de ipsis Domino stimamus exemplum quando voluit, passus est; & cum
quaereretur, inuentus est ξ Quando autem hora non venerat passionis 1er media quae- AMisos. T rentium transibat, & videntes eum tenere non poterant. Qiici utiqueeuidenter ostem dit : quia quando Dominus vult, unusquisque inuenitur de capitur: quando autem dii-rTius quinio seri, etiam si quaerentium manibus occurrat de oculis, non tenetur. Ego ipse non quintidie vel visitandi gratia prodibam, vel pergebam ad Martyres 8 non regiam Palati
Praetexebam eundo de redeundo et tamen nemo me tenuit, cum exturbandi me his rent, ut prodiderunt postea, voluntatem, dicentes: Exi de ciuitate, dc vade quo vis.Ε peetabam, fateor, magnum aliquid, aut gladium pro Christi nomine, aut incendium'.
At illi delicias mihi pro passionibus obtulerunt: sed athleta Christi non delicias, sed cC passiones sitas exigit. J haec ipse de his quae in hanc diem ab aduersariis gesta essent :at- aque post multa in Auxentium locutus refricat quae Ariani iactare solerent, ut in ipsum magis commouerent Imperatorem: Aiunt, inquit: Ergo non debet Imperator unam haulicam accipere, ad quam procedat 3 et plus vult Ambrosius posse, quam Imper tor , ut Imperatori prodeunti iacultatem neget ' Quod cum dicunt, apprehendere sermones nostros gestiunt, sicut Iudaei qui Christum versuto sermone tentabant, dicem tesς: Magister licet tributum dare Caesari,an non Scc. J subiungit distincta esse Oificia e Maiih. i. hominum , de cum omnia Domini sint, pendenda tamen es le Principibus quae illis debita sunt ; quae autem Deus sibi ipsi tantum custodita voluit atque seruata,nequaquam Principibus tribuenda. In quam sententiam ista subdit inserius :Quid igitur non humiliter responsum a nobis est ξ Si tributum petit: non negamus tD agri Ecclesiae soluunt tributum. Si agros desiderat Imperator: potestatem habet Vim Pudi ta 'dicandorum; nemo nostrum interuenit. Potest pauperibus collatio populi redundare. um exicv- Non faciant de agris inuidiam: tollant eos,si libitu est. Imperatori non dono sed non ne-go. J haec cum ipse dicat de pensitatione tributi ex agris Ecclesiae, secundum Christi nam mansuetuatnem dicere certum est, iuxta sententiam Domini ψ : Ab eo qui aufert d Lis.. vestimentum, etiam tunicam noli prohibere: omnipotenti te tribue a dc qui aufert quae tua sunt, ne repetas. J In hanc quoque sententiam Isidorus Pelusiota ad uagathum presbyterum detrectantem tributum soluere ita scripsit : o u . M t. Descriptus est Dominus, cum utero gestaretur,&censium Caesari pependit: hine vi- ' delicet velut lata lege nobis indicens, ut ei qui Imperium tenet, obediamus , modo nihil ad pietatem impedimenti afferat. Quae igitur ipse Deus noster subdita per dispen-Ε sationem dc consilium paupertate docuit , candido animo imitemur, nec pauperum Obtentu tributum pendere detrectemus. J haec Isidorus,oc quidem ut dimini est) secundum Christianam mansiuetudinem; cum alioqui ex Domini sententia , si non a filijs f Mob. tr. Reges tributum exigunt, quos subditos habent, multo minus ab eis quos sibi superim refelle cognoscunt absque nota criminis inutiae tyrannidis, sub quorum cura Princiis pes omnes intelligant se sub palloribus est eoues, longeq. impar este a pastoribus oves Iac de lanam exigere, cum potius ista illae teneantur pastoribus exhibere. Quidni id Christiani praestent Principes, quod Ad pti sacerdotibus Pharao S ubertim impen-g Gm s '. dit Z qui non silum eis latifundia tradidit, quae illis voluit perpetuo conseruata, sed ex horreis publicis statuta iisdem cibaria ministrauit. Adeo ut habeant Christiani Principes unde erubescant ex Pharaone, si non id tantum quod ille idolorum socerdotibus impendebat, ipsi Christianae legis sacerdotibus non impertiant, sed ab alijs oblata
558쪽
oblata vendicent sibi ; vel redigant sul) tributum . . Certe quidem ii praeterita repetas tempora in his quae ad tributorum ex amo ni, pertinent: id primam a Gentilibus Imperatoribus Ecclesia pacta est, deinde ab In pera tore Apostata,postea ab Ariano Principe in Oriente Etenim constat, primu omniu apo statam Iulianum post Christianos Imperatores de bonis Ecclesarum carumq.ummi Asiris exesisse tributum, eius'. assectatum esse vestigia Valentem Arianum Imperato, rem, qui tributum a clericis atque monachis dit vidimus exigebat De Valentiniano, α Gratiano nihil huius inodi in Oecidente factum legimus: sub Valentiniano autetrii Puero Iustina Ariana moderabatur Imperiit, cuius arbitrio id contigit te videtur . vici tholicorii Ecclesijs tril O indiceretur ex agris:quod petibi uere Ambrosius non rectitat, dumodo fidei Catholicae, tholiciq. communionis basilicis parceretur.Vides nonnisi apostatas atque haereticos Imperatores exegisse de agris Ecesinae censum . diae ex uparte Pharaone AE pti Rege deteriores. Cum alioqui Catholicii Pti icipes in ditandis. τ ac Ecclesiis amplis seditibus munificentissimi semper extiterint: qui si aliquando necessitate ingruentium bellorum presii indiguerint accipere ab Ecclesijs, id rerquam su inisso animo a totius Christianae religionis Antistite Romano Pontifice expetere consueuerunt, & ab illo paternae charitatis affectu pro facultate praestari Ir cuius rei innu-
Sed ad Ambrosium redeamus haec itidem de Arianis subdentem: Sed inuidiam i
Midux AM. ciuiu, quia auram erraatur. Nec ego hanc inuidiam perhorres M. Habeo aerarios: aer
3Ro ii mo - Πj mei pauperes Christi sunt: hune noui congregare thesaurum. Vtinain hoc mihi sen Mosrsi iri per crimen adscribant, quia aurum pauperibus erogatur. Quod stobi jesunt quod do x vM. Rusionem ab ijs requiram: non nego, sed etiam ambio: habeo defensionem , sed in ora- Cationibus pauperum. Caeci illi & claudi, debiles. c senes robustis bellatoribus sertima.Proη. i9' res sunt. Denique munera pauperum Deum obligant: quia scriptum est : Quila gitur pauperi, Deo scenerat: praesidia bellatorum: diuinam supe gratiam non meremtur. J naec ipse. ι los in uis Sed quid rursum in eum Ariani liuore tabescentes obiicerent,ipsum audi h: Hymnoruιo, ke i, , inquit, quoque meorum Carminibus deceptum populuin serunt . Plane r.ec hoc abnuo. xi Moxvu Graia carmen istud est,ila quo nihil potentius.Quid enim potetius, quam consessio I si uesi, nitatis, quae quotidie totius populi ore celebratur: Ceriatim omnes nudent iidem fateri, Patrem & Filium dc Spiritum attini norunt versibus praedicare.Facti sunt igitur Vmnes
magistri, qui vix poterant esse discipuli. J haec idcirco S. Ambrosius,quod in omnibus tunc a se editis hymnis & in Ecclesia canendis populo traditis ad finem cuiusque ipsi Drum ut apparet conglorificatio esset sanctissimae Trinitatis. Haud enim pridein eius modi hymnodiam coepisse in Ecclesia Mediolanensi, S. Augustinus, qui eam audiebat,
O MI a. Con de ipsius concentui magnopere demulcebatur animo, testatur his verbis : Quantum f fleui in hymnis de canticis tuis, suave sonantis Ecclesiae tuae vocibus commotus acriter. Voces illae influebant auribus meis , ' eliquabatur veritas tua in cor meum, &ex ea
aestuabat assectus pietatis, & currebant lacrymae, & bene mihi erat cum eis. Non longe coeperat Mediolanensis Eccletia genus hoc consolationis & exhortationis celebr re,magno studio fratrum concinentium vocibus & cordibus. Nimirum annus erat, aut non multo amplius, cum Iustina Valentiniani pueri mater: hominem tuum An brosium persequeretur,haeresis suae catica, qua fuerat seducta ab Arianis. Excubabat pia plebs in ecclesia, mori parata cum Episcopo suo, seruo tuo. Ibi mater Emea, ancilla tua, licitudinis aevigiliarum primas partes tenens, orationibus vivebat. . Nos adhue frigidi a calore spiritus tui, excitabamur tamen ciuitate attonita atque tu bata . Tunc hymni & psalmi ut canerentur secundum morem Orientalium partium, ne populus maeroris taedio contabesceret, institutum est, & ex illo in hodiernum retentum , multis iam ac pene omnibus gregibus tuis,& per cetera Orbis imitantibus. J haec de hymnodia tuc temporis Augustinus. In Oriente quidem praeter Dauidicos psalmos, nedi hymnos ea occasione introductu suisse usum diximus, quod cu qui minus sana fidei essent, eiusmodi hymnos sitis canendos tradidissent ut primo factum dicitur a Bardeiane Syro, inde a Paulo Samosateno, denique ab Apollinari Laodiceno sanetis smi Patres Catholieae fidei desent bres illis aduersos sic ripsere sacros hyminos: quod prinstitisse diximus Ephram Syrum,&alios,atque ultimo loco Gregorium NaZianzenuria. De
559쪽
IMPRDe eiusmodi quoque hymnodia atque vigiliis haec Paulinus : Hoc in tepore primo an- - δε tiphonae, hymni ac vigiliae in Ecclesia Mediolanensi celebrari coeperunt. J ex quibus
plane videas, quam procul abhorreat a veritate quod ellictor ille sermonum nomine S. Augustini instipienter ei latijth, a S.Ambroso vigilias esse iublatas , quas constat audi ιre eodem , in Mediolanensi Ecclesia hymnis auctas . Verum de nis in Noti, pluri, stare. o
Sed idem rursus S. Ambrosius eidem concioni apponens coronidem, quo modo se habeat Imperatoris I btestas cum Ecclesiastico iure, haec ad postrema addit: luimus ni =oit,ii. quae sunt Caesaris Caesari, & quae siunt Dei Deo. Tributum Caesaris est; non negatur. E τε in ν. ετ mclesia Dei est; Caesari utique non debet addici; quia ius Gesaris esse non potest Dei tem- A plum. Quod cum honorificentia Imperatoris nemo dictum potest negare: quid enim honorificentius, quam ut Imperator Ecclesiae filius este dicatur ξ Quod cum dicitur, i,
ne peccato dicitur, cum gratia dicitur. Imperator enim bonus intra Ecclesiam, non ii pra Ecclesiam est. Bonus enim Imperator quaerit auxilium Ecclesiae, non resutat. Haecvt humiliter dicimus, ita constanter exponimus. Sed incendia aliqui, gladium, deportationem minantur. Didicimus Christi seruuli non timere. Non timentibus numquam est grauis terror, &c.J ita ipse . ex quibus perspicue intelligis, quam velit illibate integreq. seruatum, custoditum'. ius Ecclesiasticum sacerdotibus; oc quam longe longius abiit, ut Imperatores Ecclesijs, earum l. ministris sacerdotibus dominentur. Quae autem contigerint post illam ad populum habitam concionem, idem ipse sanctus Ambrosiius prout gesta sant, ad sororem Marcelli nam exacte describit , cum ait: Seqqenti die serat autem Dominica post lectionem atque tractatum, &c. JΠr zriori, modiem illam Dominicam,Palmarum si lemnitatem intelligit, qua de asina & pullo solu- Ic0ην iis atque ad Christum deductis Euangelium sui durum est consueuit in Ecclesia rect- u. tari. Quod vero ait,post tractatum habitum: per tractatum viique intelligit habitam more maiorum ad populum concionem. Sed & quod subdit, eadem ipsa die tradidissise symbolum competentibus baptizandis : eamdem diem Dominicam, Palmarum dictam, significat, quo antiquitus dari symbolum competentibus consueuit, HI: id rus 4 & alij testantur. Quae autem tunc ea die conti serint, ut stiamus, ipsam Ambrosi j epistolam hic recitemus; sic enim se habetq; Quoniam omnibus iere epistolis solicite quaeris de Ecclesia: accipe quid agatur. Pin ε .stridie quam accepi litteras tuas, quibus significaueras quia te exagitarenti Omnia tua, uis. moles inquietudinum Frauium coepit moueri. Nec iam Portiana, hoc est extramura- L LM η nabat ilica petebatur, sed basilica noua , hoc est intramurana, quae maior est. Conue nerunt me primo Principes, virtutum viri, Comites Consistoriani, ut & basilicam tha derem,& procurarem ne quid populus turbam moueret. Respondi quod erat mei ordinis: Templum Dei tradi a sacerdote non posse. Acclamatum est sequenti die in ecclωsa. Etiam Praesectus eo venit: coepit si dere, ut basilica Portiana cederemus. Popula reclamauit. Ita tunc discessum est, ut intimaturum se Imperatori diceret. J haec Omnia hucusque recitata, duobus diebus ante Dominicam festa este, superius dictum est. Quid vero postea acciderit, ita subdit: Sequenti die erat autem Domini in post idistionem atque tractatum , dimitiis e techumenis, symbolum aliquibus competentibus in baptisterijs tradebam baliticae. Illic nunciatum est mihi, comperto quod ad Portianam basilicam de Palatio De nos 2 misissent, dc vela suspenderent, populi partem eo persere. Eso tamen in ita in mun
re: Missam facere coepi Dum ossero, raptum cognoui a populo Castulum quemdam, quem presbyterum dicerent Ariani: hanc autem in platea insenderant transeuntes. Amarissime flere & c 1τνιus a. orare in ipsa Oblatione Deum copei, ut subueniret, ne cuius sangui m causa Ecclesiae fieret: certe ut meus sanguis pro salute non solum popali , sed etiam pro ipsi impijs es τψα funderetur. Quid multa Missis presbyteris & diaconibus, eripui iniuriae virum. Con demnationes illico grauissimae decernuntur, primo in corpus malae mercatorum. It que cinctis diebus hebdomadis ultimae, quibus solebant debitorum relaxari vincula, stridunt catenae, imponuntur collo innocentium, exiguntur ducenta pondo auri intra
totum triduum. Respondent aliqui, se tantum & duplum, ii peterentur, daturos, dummodo seruarent fidem. Erant pleni carceres negotiatoribus: Palatio omnia ossi, cia, hoc
560쪽
cia, hoc est,Memoriales, Agentes in rebus, apparitores diuersorum Comitum, tempo Arare a processii iubentur, specie qua seditioni intereste prohibebantur: Honoratis multa minabantur grauissima, nisi basilicam traderent. Feruebat persecutio, ac si aperuissent portam, prorupturi in omne facinus videbam tur. Conuenior ipse a Comitibus & Tribunis, ut basilicae feret matura traditio, di-iu lux LE CentibuS, Imperatorem iure suo uti, eo quod in potestate eius essent omnia. Respon- di: si a me peteret quod meum esset,id est sundum meum,argentum meum, ius huius modi meum, me non refragaturum; quamquam omnia quae mea sunt, essent pauperam : verum ea quae diuina, imperatoriae potestati non esse subiecta. J haec tunc ipse: ex quibus illud considera, quam longe absit ut iura eccletiaru m , vel eis deiecitientium ministrorum stibi vendicare valeat Imperator , si nec in ipsam aedificatam ecclesiam ius aliquod tibi legitime valeat usurpare. Quod si ab his Imperator arcetur, quanta te- Bmeritate dicam & impietate inferiores Principes ea sibi audeant vendicare 3 Sed quid ad haec tunc addidit 3 idem subdit: Si patrimonium petitur; invadite : si corpus; oc currani. Vultis in vincula rapere 3 vultis in moriem 3 voluptati est initii: non ego me vallabo circumfusione populorum: nec altaria tenebo, vitam obsecrans, sed pro altaribus gratius immolabor. Horrebant quippe animo, cum armatos ad basilicam Ecclesiae occupandam missos,u,io,. x cognoscerem me dum basilicam vendicant, aliqua strages fieret,quae in perniciem imo RGvIT GO- tia, vergeret ciuitatis. Orabam ne tantae urbis, vel totius Italiae busto superuiuerem . Detestabar inuidiam sundendi cruoris: offerebam tu uiam meum. Aderant Gothi Tribuni: adoriebar eos, dicens: Propterea vos possessio Romana suscepit, ut perturbationis publicae vos praebeatis ministros 3 Quo transibitis, si haec deleta fuerint 3 Exigs Chatur a me, ut com pescerem populum. Reierebam, in meo iure esse, ut non excitarem; in Dei manu, ut mitigaret. Postremo, si me incentorem putarent: iam in me vindicari oportere, vel abduci me in quas vellent terrarum solitudines. His dictis,illi abierunt, ego in basilica veteri totum exegi diem; inde domum cubitum me recepi, ut si quis abducere vellet inueniret paratum. Ante lucem, ubi pedem limine extuli, circumfusio milite, occupatur basilica : idq. a militibus Imperatori mandatum dicitur, ut si prodire vellet, haberet copiam; se tamen praesto suturos, si viderent eum cum Catholicis conuenire: alioquin se ad eum coctum, quem Ambrosius cogeret, transituros. Prodire de Arianis nullus audebat, quia nec raram de ciuibus erat, pauci de familia regia, nonnulli etiam Gothi, quibus ut olimrum sedes erat, ita nunc plaustrum ecclesia est. Quocumque semina ista, nempe Diu Zina, procellerit, secum suos omnes coetus vellit. Circumfusam basilicam esse gemitu populi intellexi : sed dum leguntur lectiones, intimatur niihi plenam populi esse basilicam etiam nouam, maiorem videri plebem, quam omnes cum essent liberi: Iectorem efflagitari. Quid plura 3Milites ipsi, qui videbantur occupasse basilicam, cognito quod praecepissem ut abstinerentur a communionis consortio , ad conuentum hunc nostrum venire coeperunt. quibus visis,turbabantur mulierum animi: proripit ievna . Ipsi tamen milites, se ad orationem venisse, non ad proelium loquebantur. Clomauit aliqua populus quana moderate, quam constanter, quam fideliter, pos ebat ut
ad illam pergeremus basilicam. In illa quoque basilica sertur quod populus praesentiam sagitabat meam. Tunc ego hunc adorsus sermonem sum: Audistis, filii, librum Iob
At in eodem quem tunc ad populum sermonem habuit,haec inter alia: Mandatur d b, iri, ik,. nique; Tradς basilicam. Respondeo: Nec mihi ias est tradere; nec tibi accipere, Impe in rcc xii x rat Ur, pedit. Domu priuati nullo Potes iure temerare: doma Dei existimas austranda3 Allegatur, Imperatori licere otiani ipsius esse uniuersa Respondeo: Noli te grauare, Iiriperator ut putes te in ea quae diuina sunt, imperiale aliquod ius habere. Noli te extolli reued si vis diutius imperare, esto D siubditus. Scriptu est: Quae Dei, Deo: quae Caesaris, Caesari. Ad Imperatorem palatia pertinent: ad sacerdotem ecclesiae: publicorum tibi moenium ius commilium est,non sacrorii. J haec cum adeo constanter atque frequenter assismet & inculcet Ambrosius; compello te, Christiane Princeps: quem tutius audies. Ambmsitam, an recentiorent haeresiarcham omnia Principibus tribuentem ξ Cui Ambrosius doctrina secundus, si scientiam quaeris ξ si vitae mores; quem habes, qui eidem