Antonii Posseuini Mantuanii, Societatis Iesu Bibliotheca selecta de ratione studiorum, ad disciplinas, & ad salutem omnium gentium procurandam. Recognita nouissime ab eodem, et aucta, & in duos tomos distributa. Triplex additus index. Alter librorum,

발행: 1603년

분량: 699페이지

출처: archive.org

분류: 철학

631쪽

Sed lege ut item Gilielmus Paradinus, qui multa huiusmodi collegit in libello, Aquem praenotauit, GUA Heroiques.

A T Romani uti & seliciter Graeci auersae numismatum parti soliti sunt symo bola, i icones apprimere i quibus etsi gestorum memoriam posteritati co

mendabant id tamen plerunque in eorundem Caesarum assentationem c debat. Quod qiu Ethnicum secuti morem ad nostra quoque tempora inflandis p rius, quam docendis animis detorquent, haud recte faciunt. Nos quae in variis numis. ιmatibus Iuli j&Augusti Caesarum apparent, ita hic bretiissim ε recensebimus; ut colis lata cum sacris,intelligi possit, quam augustiora di veriora sunt,quae Diumae sapietis, virisque qui sibi mundo,ac Satanae imperarunt, symbola responderint. In aduersa igitur parteeorundem numismatum Iulii & Augusti in saris: vel caput ipsius cum astro super verticemr vel Mars nudus cum hasta, de clypeo cum literis his, ΙΟΥΛΙΟΣ ΚΑΙ ΣAp TPION AKΔPsὶN: vel sella cuin laurea GIulio Cael. Dictatori ex S. C. politar vel Martis simulachrum: vel statua equestris Pacificatoris protenta dextera:vel sella cum laurea: vel statua equestris togata, de Auguralis: vel signa militaria: Aquila legionaria sub trophaeo inter duo cohortalia signa: vel victoria in bigar vel eaput Lepiduvel caput Antonij cum lituor vel caput s Timnae inter tria crura, Si ciliae, siue Trinacriae symbolum. μισαραυ-vimr ratio α1δω- : vel tres dextreiunistae caduceum de fasces tenentes cum Orbe,de secum, syinbolum Triuinui ratus inter Caesarem, Lepidum de Antonium initit vere aesar, Lepidus, ist Antonius Tmimuiti R. P. C. astantes tripodi,accumbente humi concordiar vel caput Lepidi cum lituo, vel eaput Antonii cum urceolo uel caput Antoni j cum lituoruel templum D. Iuli, castatua Iulij Caesaris habitu Pontificali, Secapedunculamet Aspergit luin, Urnula, Li- tuus,capeduncula: u l uexilli ,siue signum cohortis, Aquila Legmnai ia, Aratium, Dece inpedaru et Tripua cum altro,Se ramusculis lauri: uel lituus tripus p.itella: vel Uictoria insistens prorae nauis:uci hqc uerba, αι-ο ατωρ Καῖσαρ τρειν α ι nues lautea ΣΜΥPNAIίὶN uel Clypeus N hastae purς deculsate ruet duo togati corona radiata coronatu uel Cometes siue sydus Iulium . Vel Herma cum capite Solis radiato Sc lut ore ad pedes diuel Victoria orbi instilens, Labarum linistra, Laurcam dextra tenens: uel Armenia stans cum hastam dextra, arcu in sinistrames Arcus triplex cum titulo Cesaris erectus mei Columnaroli rata cum statua Cς saris paludatuuel Corona quercea uotiua pro salute sarismet Pax: uel Venus uictrix: uel Capricornu scitian Orbe, Eubernaculo, & cornucopis: ici Taurus uel pos cornu pota mei c. lypeus clauiculatus:

tet templum: vel Apollo Citharoedus rupi insidens: uel Prora nainstis inscriptum literis,aspergilium, securis, Aq,ogat eius. CDAR DI H F lM

PONT. IlI. VIR. R. P. C. Vci Ara, siue basis Caesari cx S.C. polita: et Naius turrita: Crocodilus Palmae albora alligatus: uel Clypeus inter duos ramos Ol agi nos, siue Laureosmet Ara uotiua sertunae reduci, pro reditu C aris: uel Laurea cum litera V. Vel manipulus t picarum: vel Capricornus in medio Corons Laures: vel Saceidos a. ens iu uuin boum: vel Sphinx Ac gyptia cum sistro ante pedes:vci Victoria Ars roturi de insistens cum anguibus hinc inde: vel Crocodilus Aegyptius. Et si qua sunt alia sicina quς deinceps aliis C laribus ves similia suere attributa, vel diea ta. Qiis quidem lista cum iis, quae L hristo Domino, uel Beatissimae eius Matri Virgini ἡ Diuinis Solum rus ab Ecclesia selene tribui. c cimmo uissimum aliquid,ac Diuinum spirat , orae illis.nuae ei lintea consuetudo ad corii in laudcm retuli ii quidemq; aeternis suppli elis Deco addicti. Ergo filii Dei Sγmbola eiusmodi fuerint,qualia ex his suae attributissumi possunt, qualia illa sunt: Ieius splendor gloris. Candor lucis aeterns. Oriens ex alto tu κ. Gloria Domini. Deus Dei nostri. Flos campi. Sol iustitis. Vmbraculum ab aestu. Spes iturbine.Tutria sortissiara. Vitis vera. Lignum uiride. Via,ucritas, i uita

632쪽

De Poesi Plistura . Lib. XVII. s ue 3

oleum es sum. Odor agvi pleni. Agnus dominator. C0rona sanctorum omnium , Bonus' patiar ouuimia stella maris. Gemma pretio a. Speculum vita . I hcsaurus fidelium;& alia innumera tribuuntur alia possunt efformari sy mbola,que e Druinis petita scripturis augustissimum aliquid sapiunt,atque caeleste. Qualia illa: Lonam sub pedibus habens. Stellis duodecim coronath Pureus aquarum viventium . Porta clausa. Stella maris. Hortus conclusus. Et alii sexcenta,quae item ad sanctos Apostolos , S ad alios cum Christo in caelis commorantes suo Ordine sub Virgine sanctissima, iustissimε reseriantur. P as a, yu.e ab Ethnicis, o antiqais Romanis gerebantur in letti, quanam eram ct quanis tam Hiient abys, quae cordati se ramitant duces curare debent Gi , in 'in seis Uex talas pingantur .

IN ter militaria signa primum semper apud Ethnicos obtinuisse locum Aquilam

in conse est apud veteres historicos; eamque propriam fuisse sigiasi legionis. Quin & qui sub Aquilam confugiebant viri lacinorosi, salvi erant. Praeter Aquilam autem,quattuor in exercitu Romano Erant scr8 signa, Lupus. Minotaurus. Equus. Aper.quorum solidae erigies, singulis ordinibus, ut ait Plinius, hoc est, ut Paulus Manutius interpretatur, singulis manipulis praeserebantur, ut primae legionis manipuli Lupis,verbi gratia: secundae Minotauris: tertiae Equis: quartae Apris uterentur. Atqui ut Plutarchus notas Romani alijs signis utebatur,in quibus Draconum, De tum,& Imperatorum essent cssigies pictae, cum prisca illa ineunte militia, se ni mani- pulum perticae alligatum consueuissent certo militum numero praeserre . . at

Venim enimuero licet Aquila, Lilia,& cetera eiusmodi signa plerumque a Christianis militibus gestantur, omnibus tamen in honore primo est Crucis symbolum, quod caelitus Constantino primo Imp.ostensum,ut in eo signo vinceret,cessit in usum Christianorum Caesarum,& Regum. Sic Labarum illud p r serri in exercitu iussit magnias Constantinus, de quo cum Robertus Card.Bella . in lib.de Imaginib. tu 'sae Card. Baronius in suis Annalibus egregiE. Ablegata porro fuere bestiarum, & sal tu Deorum signa,& in horum locum suffecti custodes & rutela res Angeli, ac sancti, qui Deo exercituum seruiunte Vel Virtutis aut sortitudinis aliquod symbolum adiectu, quod solidam in Deum fiduciam accendat,de foueat. Quin & ante Christi aduentum prsclarum illud Iudς Machabsi vexillum fuisse te gimus,in quo erant litterς initiales huius versiculi Exod. is. uus Mylis tui in tibus Domine ρ Vide Sixtum in Bibl. Sancta. Quamobrem quanto iustiora debent esse bella Christianorum,qui pro publica pace, ac pietate prstiantur pHlia Domini ; tanto quisque magis eiusmodi signa in vexillis,& signis habere debent, quae ubique Christianam pietatem spirent. Idem dixerim de insignibus familiarum,in quibus si quid esset quo antiqua aduersus alios odia seuerentur, aut aliud quidquam minus honestum esset, suaserim omnibus,ut eadem abraderent,vel emendarent ; atque ε Diuina scriptura aliquod dictum quam breuissimum adiicerent, quod posteris suis aliquod ad uirtutem documentum

afferret.

633쪽

Antonij poctuini

CARMEN IN DEI PATRIS,

E TE I v

Francisti Bemi e Iesu

i. AM 'I aeternis moderante legibus orbe,

I a Regi is pq rio donat qui nomine Regων Iudicis a rium rectio da, iuris se aqui

AHLIer, aquato geminas examine lances Immola iurare manu, populo . tuerausyma mons rante tuos: ne aupere diues Plus . rat,atque ιnopem donis vicisse feratur. Putn nigros etiam colles, montes. reponos Pax colat. Ah a Ceniente reuisere terras. Paveribus sua ιura dabit: nec tauperas antro Sub iuguri naris o ara opulent a deeris :Ei si AH Acter flendes pro crimine parnas. fuc tibi pro meritis summi reae tur honores, Dum reueret S mane diem, dum desere no

Luna sub hac serie variantes te cris aeuum,Poq.ertus ob tu θ.hominumst secuti trudes. ιρlausa in lacuuivellus defendis: τι λόεν tu pater immensem secundis nubibus aether In gremium Ieraae matris demittet, is ana re a ιamdudia migre moriemibus seMune per e sim tran Uttentprata vigorem. Hac duce,Iuulitur in Ierris orietur, o agros Pax teget undantes opicis,noua tempora donec Signa&ι varus inducens CVILa vutius.

Isios imperi, , qua si se litius utrumque

Porruit, uuius Ie rarum terminat oram.

Nullus erit sinis: genibus, pedibus. voluticyrabunt venia Aethiopesedem territus hostis Ore praet,linget' Auo cum Ruluere Ierram. Nec mi s o Cilicum, Reges, quaeque Insula ponto Oblucet,ct Reges Arabum, Reges. Salo Dona ferent,dommum7. iEum, regemquem tente A sent posito cuncti Hademate Reges. Atque omnis venerata v rugens seruies uni. Idem etiamgemitus.inopsi,mιita . querelas Aodies,ori os lacrymis,rerum omni si egenos Seruulo e ira dura,certamq. statem erra, ct nexus 'lura, culpa . remoret. Nec viles volu esse animas, nomen' florum. Viuere fas tib r o donum praediuitis auri Excipiet,quod mutet Arabsorum vota preca

Semper,se in laudes renuunt ora canemum.

Neesiis hoc: densa fiummis in montibus aBὰ

Ceruicem arulgentsi tes,Dianumscomante Aequabunt sata nec cedens nutamia verius .

I,terea o laetas urbes Arere videbis Cisibus, haud alter qua picto gramine capas. uid Z quod se aeternum late increbresere

nomen,

Sed circum conuener equos, rasuur orbis.

Certus raram res tali δεό Rege beatum, inuae regio in terris,quosi' ae sirimine IGII us haud unquam cessabit dicere facta, rauam .potest, claris amarinutius ad et . At ilia , qui oncns macidum domin que De q. e , Et qui magna facis rerum miracula selus,

mona digna manet; quae nulti incognita scio Omma percurres totaemam laudibus ora, AIq- omne auguso complebunomme Ioram. Sico cGemur. votorum hic ter unus ecto,

duae quodam cecinii David Iesseria prole .

634쪽

ARGUMENTUM

LIBRI DECIMI OCTAVI.

' UOD superiore bbro sacere studuimus, ut. Gesta

Ethnicam cum Sacra conferentes, hinc ilia lumen, atq; pietatem hauriens christianis potissimum Scholis commodarit d denique in soluta oratione conantes sycere, Tibliothecam hanc, Deo iuuante, ab oluemus. Et quiadem M. Tullius Ocero librum hunc sibi eo nomine vendicat, quod, cum eius Opera dividantur in Epistolas, in Praecepta oratoris,qua vocantur δεχν κα , Orationes,sin Philosophica, materiam nobis prahet conferendi ipsium cum alijs Ethnicis, atque adeo cum Sacris sic toribus, qui de isdem Argumentis egerunt. Tramum igitur De Ratione consscribendi Epistolas, mox de Arte dicendi agemus, non omittentes,

qua ad Scclesiasticam quoque pertinent: Nam de Philosophicis hic breuissime erit dicendum, quod duodecimo libro id a nobis pro ratione insituti nostri factum fuisse satis putamus.

635쪽

BIBLIOTHECAE SE LECTAE

Seneca epis. ad Lucillum.

Summa, methodus Epistoluae I Zitutionis. caput L.

E ratione scribendi epistolas, siue de epistolica institutione seripis re potissimum, E Graecis Demetrius Phaleraeus Theophrasti discia

pulus in libro περὶ ἐν - ας, siue de Elocutiisne,& Libanius de Epistolarum characteribus,elegantia,&ornatu, Exordio, enerib. E Latinis praecipuis, qui florente Romani Latinitatis cultu vixe runt,qii edam sparsim reli quere posteris, Cicero, Seneca, ubi sed Sans . s. bat occasio,Quintilianus nonnihil septimo prcsertiin libro de Institutione oratoria, isto. acut&reliqua, tum Graeci, tum Latini aditis item Ita , aut aliarum nationum Scriptores ubi prscepta de Arte dicendi ae de Rhetorica tradiderunt, est nimirum de In- uetuisne, I ispositione,Elocutione,& alijs eiusmodi egissent. Harum enim aliqua pentinere possunt ad rationem hanc epistolatum scribendarum, atque ad efformandur euin,qui sitsuturus a secretis, Reguin, Principum Virorum,lterum publicarum, ordinum Religiosorum:de qua re nos potissimum agimus . . At ex huius seculi Scriptoribus pster Lippum Blandolinum, Gulielmum Saph nen sein, Philortium, Macropedium, & si qui alis extiterunt versari initio poterunt L Lb.ὸ4 utiliter, Ioan fles VOellus E Societate nostra, Iussus Lipsius,qui breuem, sed auream, ut luotia vide aliis sere omnibus solet, epistolicam Institutionem suis dictauit Adolescent ita Simon Verepsus,qui scripsitvserem illam, nempe quae anno CID D C XXXVI. Colonis prodijt apud Maternum Cholinum,nam haec meliore methodo, schemati Lmis, scholijs illustrior, faeta est item aliqua additione auctior: Rochus Perusinus, qui cum de scribenda,& rescribenda epistola egisset,editus est multo amplior opera Viri vide Paulla perdocti,cuius nomen haud adscriptum est interiectis E Paullo Manutio,& Aldo e- Η 'μβZ ius filio, atq; itein ex Dionylio Lain bino, quς videbantur epistolari huic tractationi 8 '' intelligendς esse opportuniora vel ad Ciceroniani styli,&eloquentis commendationem facere,quam & uindicata Politiano, Erasino,& lio Ciceronis mastyge: Vbi inquit, se, prsier vigesimum septimum caput abs se Rochianis addi tum,decreuisse nonnulla ad idem artificium spectan tia adiungere,& alicubi scholia locupletare, alibi noua recthapponere,& ad secundam editionem sese tres libros adornare proposuisse;

nam tunc quidem unicum in tres partes diuiserat.

Sed summa eius operis est ut doceat quid epistola sit, unde originem duxerit; quo loco derosilia , quasi legitimum qui tamen ut *pe monere oportuit, supposititius est scriptorem citat. Ecquis cpistolae usus, quaenam ars, quae Tullii epistolarum sit appellatio, quae breuitas, pet spicuitas, & huiusmodi quaedam : Mox quot senera, quae ille uocat characteres epistolatum scribendarum: Tum, quaenam aliae sint

636쪽

De Arte conscribent i Epistolas ' Lib. XVIII.

sint leges,qnibus non sit astringenda epistola: Deinde quinam modus, &formal ladiccndi: Quod tempus, qui tae A, qtra silviationes : quae tamen vari mds sunt Qilaenam themata a Doctore proponenda: Qualis scribendi exercitatio: Qi nati adhibenda emendatio,& alia pleraque . Quae item noster Pontanus in suis Dialogis

magno iudicio interseruit. Ill. Atqui cum spectet quadan tenus ad ipsam Epistolatum scriptionem Ars venuste ac composite characteres formandi, non defuit,qui, praeter Quintii ianum,& olim alios, etiam hoc tempore conscripserit libellum Ioannes Vol lardus Romae, qui non solum. utili ,verum etiam est Latine, atque dilucidὸ conscriptus. ς, iis

anni s s I. apud

Vm igitur solenne sit in icholis Ciceronis epistolas exponem ediscere,velle. ἶ P

re in varias linguas,& inde haurire quasi ptima rudimenta litteras scribet di, unde etiam sensim possunt efformari scriptores insignes, si a perito artis Ma istro ducantur ii, altum,eoque magis, si cum assecutione epistolaris styli, pietas, grauitas,perspicuitas aliorum Auctorum iungantur, nos & quae Graeci potissim uiriltradidere, o quae Lipsius breuissim ε scripsit, quaeve aliqui alij attigerunt, ne, cum tempotis iactura conquirerentur,aut si in Graecos Auctores ineiderent, hi ab omni b. . non ira telligerentur, huc eo retulimus ordine, ut ex his quidem ceu Antesignanis praecepta, de exempla praeirent; deinde Cicero subsequoretur, si ius genera, succharaci res epi stolarum ob oculos positi, Praeceptoribus,& discipulis sacillim ε essent ad Uanus, collati autem cum aliis tum Ethnicis,Grscis, de Latiuis, tum sacris scriptoribus .maonam isti Institutioni Epistolicae facerent lucelli. Praeterea m non cadem ratio sit epistolas scribendi apud Respublicas, apud Reges, alios Principes Viros ;Quth; Aue.Dii hui& alia sit apud eos,qui clauum Ecclest tenent Pontifices Maximi, orat,quod alios ne i h scimus ita prs stitisse, patefaciendus aditus; quo rectε, ac pedetentim in krma nius, niihi ci . qui aliquando hoc munere, vel cum totius Christiani Orbis utilitate,surgi possent, Ona, qui videlicet, qui a secretis sunt, Pontificum, Regum,S: aliorum Principum, habent, undesbi suis,& reliquis omnibus consulant,s periti,si probi, si diligentes euaserint: nam Reipub. Se i& scribas Regi assidere solitos ex Liuio nouimus;ac per hanc artem ad summos dignitatis gradus,ad Cardina latus,& ad Summu Pontificalli quos da euectos sui se constat. ubi decis. Ceterum cum de imitando Ciceronis stylo, vel ratione scribendarum Epistolaru Muxio loqui non sucrit idem omnium sensus, quum erat,vt qus de hac imitatione, hoc potissimu s,hseu riseculo, Viri valde priuantes Franciscus Picus aduersus Bembum,Gulielmus Budeus, suo Seciet Gregorius Lilius Girat dii Iustus Lipsius cordati scripserunt, huc adtexeremus. v

Oniam vero,& epistolicus character exilitate indiget, etiam de ipso dicemus. Artemo igitur, is qui Aristotelis epistolas collegit & cuulgauit,ait eodemodo

oportere Dialogum & epistolas scribi.ese.n.epistolam quasi alicta Dialoti partem. Et aliquid quidem dicit,non tamen omnia. Oportet enim epistola paullo magis adornari, quasi exstrui quam Dialogum. Iste enim imitatur negligenter& ex tempore dicentem, illa autem scribitur,s: aliquo modo mittitur quasi donum. Quis igitur ita sermocinetur cum amico,sicut Aristoteles ad Antipatrum, super sene quodam exsule, scribens aliὶ Si vero ad omnia ex filia iste ita abiit, ut non reducatur non redeat: mani sellum est, quδd nemo inuidet ire ad inferos volentibus. Nam qui ita disserit,demonstranti magis quam sermocinanti similis apparet. Et solutionesi crebre in sermon quales non decent epistolas: quia obscurum quiddam in scriptione Blutio. Et illud imitatorium,non tam scriptoris proprium,quam contentioni S. sicut in Euthydemo:Quis ille erat o Socrates, cum quo here in Lyceo disserebas e certe frequens turba vos circumsistebar. Et paullum progressiis, inserit At mihi hospes quispia esse videbatur,qui cum loquebare,quis erat Hscenim talis elocutio & imitatio, histrionem magis docet, non epistolas scribentem . . Plurimum autem Morale epistola habeat, sicut & Dialogus. Ferὸ enim animi sua simulacrum quisque,& imagine, epistola scribit. Et est qiij dc ex alia omni oration evidere ac noscere mores Scriptoris:ex nulla tame eque,atq; ex epistola. Magni udo aut

Bibl. Selecte Sectio Secunda. A aa 3 epistolq

637쪽

ςpistolae modica, se contracta esto, licui & dictio. Valde autem longs,de elocutione Amagis instat roi per Fidem, epillo laesian Ged Libra aut scripta saluere illud haben ria, licut Platonis plurima sunt,de Thucydidis. Et constructione quidem epistola so- . tuta esse debet magis. Ridiculum enim per periodes irritanquam non epistolan sed

iudicialem caussam scribentem: imis non ridiculum tantum, sed nec familiare, aut amicum: Illud enim, quod prouerbio sertur. Ficus, ficus,epistolae oportet accommodare.

Sciendum autem,quod non solum Elocutio quaedam, sed de res sunt Epistolis pro-u . a. priae. Aristoteles igitur,qui sermam maxim E epistolae concepisse Ac assecuius videtur, ait: Hoc tibi non scribomon enim esset Epistolatu in . Si quis enim in epistola Sophilinata, aut cavillos scribat,au t naturales dissertiones: scribit quidem, non tamet epistolam. Come enim quiddam vult esse epistola, breue&dere simplici ci pt si , etiam verbis simplicibus, Pulchritudo enim eius & decor, amica benignitas, lecte- Bbra Proverbia inserta,atque hoc ynurn sapiens iniit epistolaciquoniam populare quiddam est Parsmia, de vulgo notum. Qui vero sententias,loquitur, aut serib cohortatur,non per epistolam iam loquenti similes est, sed per artem . At istoteles sane &demolistrationibus utitur interdum epistolici sicut cum docere vellet, pariter magnis, de paruis ciuitatibus i nefaciendunt. ollis, aite Dij enim in utrisque squales sunt, itaque de Gratiae, quoniam Deae aequales tibi residebunt apud utrasque. Nam de quod demon stratur Epistolicum ς il de demonstrauo ipsa. Quoniam autem & ciuitatibus interdum,de Regibus scribimus, sunto eiusnodi epistolae paullo magis eleuais mens enim dirigenda est in personam,cui scribitur. eleuatς tamen, sed non uti liber, ut Commentatio sat epistola, sicut illae At illo telisi ad Alexandinua, de Platonis ad Dionis familiaris. Universe autem miscetur episto, Cla,quod ad elocutionem, E duobus characteribus istis; Vrbano de exili. Et de epistola quidem hactenus, de simul de charactere exili. Haec Demetrius Phaleraeus.

AT Libanius ante multa secula characteres epistolarum Grech conscripsit;

quos expedit huc ad texere; ut qui capiunt hac in re ad Dei gloriam proficere,ij inde eliciant,quod prodeste queat; in sermandis,uel iunioribus in scholis; uel alijs extra scholas; nempe,qui scriptioni de publicis negotijs addicuntur. Charactet Epistolarum quidem character uarius est,& multiplex. Unde necesse illi suerit, quira μφ' conscripturus est epistolas,ne simplici rer,aut, ut res sese obtulerit, sed potius cu sum- Dma,de diligentia, de artificio conscribat. Nimirum is quam accuratissim E, dummodo possiet, scriberet, si sciret, quid epistola suerit, de quid in ea fas sit dicere, aut in quot e-T' uam diuidenda sit appellationes . Epistola enim est colloquium absentis ad absen- iem quod litterarum fit sublidio, de uti lectus institutum complet: In ea namque loqui tyr, veluti presens cum absente. Sed in multa de uaria diuiditur cognomina . Non etenim,quia uno nomine epistola uocatur, iam etiam omnium epistolarum, qui ubique circumseruntur unus dumtaxat crit character, aut unu cognomen, sed uaria stini, de inter se,ut dixi,diuersa. Sunt autem omnia haec cognomina,quibus epistolaris character continetur. Est enim epistolarum alia exhortatoria,alia accusatoria, alia intercessoria,alia commendatitia,alia ironica,alia gratias agens, alia familiaris, alia precatoria,alia minatoria, alia excusatoria, alia admonitoria,alia rinitentialis, alia expro- Ebratoria, alia condolens,alia obsequia toria,alia congratii latoria, alia deprecatoria,alia purgatoria, alia responsoria, alia irritatoria, alia consolatoria, alia criminatoria,a lsa nunciatoria, alia lamentatoria, alia mandatoria,alia laudatoria, alia doctrinalis, alia conuictoria alia obiurgatoria, alia interrogatoria,alia dehortatoria, alia iniunctoria, risis istis alia et ut Critoria, alia cauillatosta,alia in Oderatoria,alia aenigmatica,alia sub monitoria ερiabli ria, alia tristatoria, alia amatoria,alia milia. Est itaque exhortatoria, qua quopia adhortamur. nepe instigaturi,ut liue aliquid adgrediatur, siue ab eo abstineat. Hortatiod ε v. b. aut in duas partes diuiditur, in exhortatione, de dehortatione. Nonnulli et hane consultatibae. sultatoria dixere,sed minus recte: Differt. n. exhortatio a colui tatione: Na adhortatio

. . . eli

638쪽

De Arte conscribendi Epistolas. Lib. X VII L ssy

est oratio, quae hortatur,neq: controuersia admittit: ut si quis dicat, bellum esse suscipiendum; multa enitia sunt commoda, quae ex bello proueniunt: alter autem contradicat, bellum videlicet non esse suscipiendum, quoniam multa ex bello accidunt incommoda, ut sunt clades, captiuitates,uulnera, plerumque etiam urbium deuastationes,& plura id genus. Acculatoria , per quam desideramus alicuius Oiscium. Intercestaria, per quam intercesimus in aliquo negotio. Commendat itia, ubi amicos amicis commendamus. Ironica, in qua loquimur a principio simulatis verbis, sed in sine scopum eorum declaramus, ut quidquid dictum sit, nos per dissimulationem di. xisse intelligamur. Gratias agens, in qua nos gratos esse de re aliqua ostendimus . Familiaris, in qua solam beneuolentiam declaramus. Precatoria, in qua precamur a inico, ut id, quod uelit, adsequatur. Minatoria , in quaiminamur cuipiam. Ex-3 cusatoria, in qua admonemus alium:nonnulli uero hanc etiam approbationem dixe runt. Poeniten tialis, in qua videmur poenitere eorum, qui si ibi uimus, aut in quibus' i verrauimus. Exprobratoria, in qua illud amico obiicimus, in quo deliquit. Condo-Iens, in qua condolere cum iis videmur, quibus aliquid mali accidit. Obsequiatoria, in qua obsequimur illi, qui tristitia affectus erat nostri nomine; vocant etiam haucApologeticam. Congratulatoria est,ia.qua congratulemur ei, qui probi quidquam egit. Despectoria est, cum in re quapiam tanquam frugali superbimus. Expurgatoria est, in qua insimulati reiicimus uitium in eum, qui nos insimulauit. Responsoria, in qua respondemus ijs, quae sunt nobis scripta. Irritatoria, qua instigamus, S: prouocamus alium, ut pugnam ineat cum alio. Consolatoria, in qua consolamur eos, quibus mala acciderunt. Criminatoria, in qua iniuria aliquam propter errorem insic gnimus. Nunciatoria, in qua amicum iacimus certiorem de rebus, quae nobis 'alti. aut bene acciderunt. Lamentatoria, in qua misereri, & dolere videmur. Mandatoria, in qua alicujus vicarium agimus. Laudatoria, in qua laudamus amicum, qui vim tute aliqua excellit. Est autem obseruandum, quod laus da iserat ab Encomto; Laus enim est oratio laudatoria, quae unam dumtaxat rem extollit: Encomtum uero sermo encolniasticus,qui multas res in se comprehendit. Ea itaque epistola, quae unam alicuius rei laudem continet, vocatur Epinetica, idest Laudatoria: quae vero multa- .rum, Encomiastica. Doctrinalis, in qua caussam, cur ita accideret, exponimus. Conuictoria, in qua conuincimus eum,qui id quod fecit, aut dixit, abnegat. Obiurgatoria, in qua obiurgamus peccantem. Increpatoria, ubi amicum increpamus. Interrogatoria, quando id rogamus, quod fugit nos, inde reddamur doctiores, de D quo rogauimus. Dehortatoria, in qua quempiam dehortamur, omnemque metum eripimus. Iniunctoria, in qua rem amicό iuxta suam ipsius sententiam iniungimus, consilium ab eo perituri. Enunciatoria,in qua inunciamus, atque prscipitem sententiam super aliqua re pronunciamus. Caudiatoria in qua cauillamur, hoc est disto aliquo faceto alium aggredimur. Moderatoria,ut quae in medio versatur,& quasi humi serpit. Aenigmatica,in qua alia dicuntur, alia intelliguntur. Submonitoria, in qua a apparamus, qussiti negotii submonere, ut scopum nostrum in eo incidamus, atque finiamus. Tris latoria, in qua tristari nos exhibemus. Amatoria, in qua verba laci. mus , ad eos quos amamus . Mixta, quam ex uarijs characteribus & diuerso genere conscribimus. Haec sunt igitur epistolarum cognomina, in quae ipsae diuiduntur. E De elegantia o ornatu e Pirum ex Liban o. CV. V. -οῦ Π

Porro autem necesse suerit, ut is qui epistolas accurat E se rectε conatur scribere, non solum argumenti commoditate, sed etiam phraseos, siue styli ornamentis utatur, atque cum modestia Atticisci, ne praeter decorum etiam phaleras verborum ostentet. Indecora enim salutatio, eiusdemque immoderata uerborum luxuria, nimiusque Atticismus, reet sunt prorsus alienae ab epistolarum sermis& bolum adhi- characteribus, quemadmodum omnes antiquiores uoluerunt. Quamobrem Philostratus Lemnius pulcherrimE ad huc modum testatur: oportet, inquit,epistolς phra Ιεmus quid

sim uulgata loquendi consuetudine adhuc magis esse Atticam, & tamen Atticismo VP

magis

639쪽

Iaeulatores imitandi . Deeorum in epistolis. Naiestas epistolae ut se ie

bus accom mode l. Quaenam e-pitiolain diis latenta

magis consi: et am, neque nimis altam, nequo iisque adeo humilem, sed inter utramque Amediam. Conueniet autem ornarccpistolam perspicuitate,& u. si a breuitate, tum e. tianio qua pri lcatum vocum ten pc rantia. Perspicuitas enim optima Omnis orati

nis dux est, praecipue vero in epistolis. Neque tamen ea est succincta breuitate cortii. pendat ncque rursus dum nimium perspicilitati studes, immodicE cst delirandum, sed in medio potius incedendum cst. In quare nos acres iaculatorcs maximὰ imbrari Iicebit. Quemadmodum enim solertis est hominis, ncia ultum a scopo, qui sagitariis prefixus es ,aberrare, neque tame id quod est in scops, pertingere, nimium. que a recio abesse, sed scopum tantummodo apia,& immoth contemplari, atque hue eundem petere, sic etiam prudentis est, nihil prs ter decorum in epistolis nugari, neq; tacui loquentiam ex ipsa penuria affectare, i que perspici male inuolucris inuoluere suum institii tum eo quis uult, diligcre, &qutid dicendum sit, apte&appositE de- 1

monstrare. Haec est entin maiestas epistolae, ut te rebus accommodet. Neque veroissque adeo elegans fuerit,dicendi copiam tamquam summum uitium, contemnere dVerutri nonnullas aliquando epistolas, si res postulauerit, licebriad negocij commoditatem producetc. Gratia autem historiae, tabularum amoenitas, antiquorum scruptorum auctoritas, appotita prouerbia, tum etiam philosophiae sententiae recte &elesanter epistolam dilatabunt. tar mi. .r . . , .ui, s: im tu damo: imi: ciuiniit i De Epiuotirum exordio, sepropriys matre s uni cibi uegeneris ex tinnio. P. Uf. .

ac breuiter de epistolarum charactere diximus atque haec praecepta eruditis satis esse sumus opinati. Hine uero etiam epistolas subiungam, ita quidemia ut unicuique suum addatur cognomen. Obshmandum est praeterea diligentissime, ut studet aliquid scribere, nihil ante characterem , qui ost episto Is, longius deliret,atque nugetur,1hic adice mis utatur uocibus, qua si nihil aliud, nisi mera aduri. dii qui latio, & seruilis qiisdam humilitas esse in litteris uideatur. Hoc ergo modo exor-lia erant λn die ur, Amicus amico S. D. Nam omnes ex antiquioribus auctoribu , , qui nos nonhua o iseri, solatia cruditione, sed etiam sapientia praeibant, ad hunc modium exordia habuisse in eput scri- uidentur. Vnde oportet eum, qui sibi illos imitandos proposuetit, earum adhuc sequi vestigia. Hae autem habentur epistolae, quae sunt Praescriptae.

Aeculator ra. Intetcesso ita.

Coturandalitia. Itonica. Gratias arεs Familiaria .

Genera, e Argumenta Didolarum. Cap. VILPLurimum te oro, amicorum omnium charissime, ut semper optimorum viro tum studiosus esse velis. Loneth enim huic litius est, bonos imitari, & bene audite, quam malos sequi, de apud omnes tandem male audire. Non rectό fecisti, quum eos iniuria affeceris, qui optimὰ de te meriti sunt. Nam de aliis iniuriae senestram aperui isti, ut suis semper benefactoribus malcfaciant. Etiamsi olim semper precatus sim , minc uero maximὰ precor, ut tam pium tuum institutum, dignum consequatur finem . Non autem ignoro, quintioli compos sim suturus; iustum enim est, amicos lacillim ,quod petunt, assequi posset praecipuE vero cum honestum fuerit, quod rogant. Hunc, qui nostras tibi reddit litteras, & probum, & doctum hominem, tuo hospitio suscipere non dedignaberis. Facies enim, quae decent te, &quae nulli gratissima sunt sutura. Non possum satis admirari tuam modestiam, qui tam breui tempore animum ab aequitate in contrariit, non enim audeo dicere, in stagitium, destexisti. Sic aut pars est, non inimicos sibi uelle redere amicos, sed amicos inimicos. R .ii. ita acta est, ut ea nos oth m amicis indigna, sed etia tua stultitia,& ignauia maxime se digna elle videatur. Licet profecto ob alia multa in meo ruta, tuae liberalitati gratias agam: maximὰ tamen huius rei gratia, qua me ina petilius ceteris ominibus adiuuisti. Cum satis habebam domesticos tabellarios, uolui tuam humanitatem, etiam litateris

640쪽

De Arte conscribendi Epistolas. Lib. XVIII. 16i

A teris si Iutare . Iustum etenim est gemam, amicos praesentes uenera absentes uetuemutuis salutare litteris. Vtina Deus uelit, ut possim tuti conspectium uidere,& intueri, quo etiam post hae Precatoti . contini ἡ, ni olim frui liceret, Deo immortali quoque de hac re gratias sum acturus. . .

Vtere omnibus in precando uiribus, animum tamen non mutabo. Nam si muta- Minatoria. nero, multa incommoda experieris, quae numquam adhuc expertus es. Nihil equidem stet uir optime,quibus auditis, me tam grauiter accusas.Quare ueis Excusatotia.

Iim, ut ninil sinistri deme suspiceris. Non te decet, calumniae sidcm habere, & memdaei famae,quae nihil fani curata Belli enim mater est calumnia. ιS penumero agricolam nostrum iniuria affecisti, quali non cogites,eam iniuriam hamoris , in nos quoque esse redundaturam. Quare posthac desiste, ne & prioris iniuriae poea tia. B nam de te se main. ιὶ Seio, Ne certo quidem, quod malE egerim. Quapropter pinnititit mris,atque is p H;ibes in iam peto: tu autem cui donare non dedignaberis. Nam iustum Est alnicorum pecca ita. tis ignoscere, praecipue vero,quum sibi veniam dari precentur.

. Verὸ ex animo tibi condolui bi ad nos peruene uur,qus tibi praeter spem, &οpi eis.)bi is,

nionem tuam acciderant aduersa. Deum precor, ut te quamprimum illis eripiat Est amicorum quidem semper precari,ut amicos a periculis liberatos videant. Ipsa equidem reObtemperaui, quod verbis pollicitus sum. Nolui enim te admo. Obsecutorianitorem umquam mea caussa offensum iri. Si uero in D , quae aut dicta sunt a me,

aut sacta, laesus fueris, scias uir optime, miliani me posthac illorum mentionem esse saetis rum . Animus enim mihi est, amicos ubique Iesemare ab eo, quod triste futu C tum arbutor. - Plurimum tibi gratulor, quod tantam nomenclaturam in domethicis rebus admi Congratula nisi randis assecutiris sis, ut ea etiam litteris mandati digna sit. Amicit enim gratu '' 'lari oportet, cum seliciter agunt; sicuti condolere, si quid aduersi acciderit.

Etiamsi magnus sis, atque cum auctoritate uociferetis; in nulla tamen re, quae Despectoria. honesta est, unquam te exhorrebo. Nihilominus tibi iam verum dioin, ut tuam imbecillitatem agnoscas. Nihil quidem iam molesti mihi saeis, quodilon inde fit, quia tibi male faetendi voluntas, sed facultas desit.

Qui Inos accusas, quasi tuae calamitatis auctores ipsum uero non incusas, Expurgato quia tua tibi sponte hoc malum absque nobis accersivisti. Tu enim infinitorum malo. '. rum nobis es auctor, qui non solum nos, qui nemini unquam iniuriam fecimus, sed

D N phites alios molestas. Accepi germanas tuas litteras, ex quibus intellexi, te in maxima rerum facultate Resp6s a. iiii iere, id quod plurimum me delectauit. Nihil enim optatius esse arbitror, quam ut

amicis omnia ex sententia cedant.

Quamuis procul absim a te, maximὸ tamen a Diocle tuo conuiciatore sum eoni motus, cum te ubique terrarum ita indignὰ tractet. Cura ut gratiam parem reseras. Nam bonum est, scelestos homines maioribus adhue circumiicere malis, quam ea sint quae ipsi intulerunt, & hoe modo illorum o ludere maledicentiam. Si petis integre prudenterque uiuere, solum Deum timeas, 3 praeterea nemi- Cosolatorianem. Cum enim hune solum timueris, neminem amplius timebis. Qui vero multos timet, suam ipsius umbram timebit. Atqui Deo, quem colis,confide, reliquos terro. D res ,&minas mssas facies. Habebis enim Deum tua pietate tibi conciliatum, quo duce ad optimam uiuendi,agendique rationem peruenies. Nam is est Deus qui te ab 'omni aduersitate defendet, atque omnes inimicitias, fraudes,& insidias auseret. Id&que Omnes eos, qui tuo more uiuunt, tuebitur, ijs autem, qui tibi male laciunt, hor

rendus Occurret.

Si probus cses, multos germanos haberes amicos. Iam uero quoniam malus es, cilitatio. merito nullum habes amicum. Omnes enim prudentes id operae adhibent, ut ma- tia.

Ios fugiant.. Multa pericula nostrae reipublici nostro tempore acciderunt. Nam ciuile bellum Nuestiolia.

SEARCH

MENU NAVIGATION