장음표시 사용
21쪽
Mandatorum sanctio tradi deberet. l. 3. hoc tit. inpraefat. HA hae etiam. ideoqDe. Novei. de Prat. Thrac. si ut autem. de Prasid. Pisid. si secundum legem. Novel. de Prael. Dcaon. ct si XXVII. idemque. de Com. Isaur. Hunc igitur de Mandatis Principum titulum, ejusque univcrsam materiam plenis commentariis interpretari, ad que de Oilicio corum , qui in Pr vincias cum imperio mittuntur, disicrae , quantum mea infirmitas patietur,explicata ea Publici juris parte,quae ad hanc rem facere videtur , consilium est; cmus quidem rci cognitio quando a veteribus Populi Romani moribus Sc institi tis, praesertim vero quae circa Iustiniani Principis tempora obtinebant, magnopere pendeat, de iis paulo verbosius dis.ssercre non alienum a suscepti mihi oncris ratione fuisth putavi , ab ipsis legum & praecipue Novcllarum fontibus accito QUI praesidio: Mandata autem ipsa Graece simul SI Latine edenda curavi, quo mens legislatoris curiosis ejus indagatoribus intellecta facilior sit, quam aliquando Latina Novella
rum versio non satis assequitur ; ut animadvertit Merenda controvers. Iur. lib. I9. eap. et S. num. 96. se seqq. & abunde
indicant, ultra compendiosam illam Iuliani translationem, Haloandri, Antaei, & Scrimgeri versiones , & plaeraeque recentiorum I. C. observationes; quibus post bonarum liti rarum propagationem in his, quae ad verborum significati nem Fectant, magis deserendum csse, quam antiquioribus xNIT. affirmavit Cardinalis Serasnus decis 3I'. num. 2 o. & quia
in primo quoque libro Codicis habetur hic idem titulns de Mando is Principum, imo ea piaecipua hujus materiar sedes videtur; nostrumque institutum est leges ejus libri potissimum interpretari ; accommodatior meo proposito visa est
Charondar editio , aliaeque ejus similos, in quibus Novella, quam diximus , decima scptima, quasi lex tertia a lecta est duabus illis, quae solae in titulo Codicis de Mandatis Princi-
22쪽
& in interprctatione praefationis ad eamdem legem accura te dicemus. Nec solum hanc tertiam, verum etiam duas quoque priores leges utraque lingua Graeca & Latina pariter edere placuit,quarum quidem posteriorem ante nos Cu-jacius depromptam ex Basilicis in publicum Graeco protulit, cujus cxemplo nos primam, Latinc istum hactenus lectitari solitam, Graecam ex iisdem Basilicis exhibcbimus. Itaque XX tres leges in toto corpore juris de Mandatis Principum ex professo tractantes, nostra haec commentaria Complectcntur: in quarum priori de Mandatis illis est sermo , quae dantur Comitibus, Tribunis & Notariis vol Referendariis do quibus nos ibi pone num. II. seseqq. ol. 2. num. 42.ὶ perferenda ad Praelides, ut monuit Cujacius in not. ad hune Iit. In secunda ad excludendas fraudes corum , qui specie principalium Mandatorum ad imuriam abutuntur, cavetur , ne
uid roboris habeant, unico excepto, qui ibi Ponitur, casu re tertia vero hic fatis multa a nobis dicta sunt. Sed jam rem ipsam aggrcssiamur.
23쪽
Asserenti se habere Mandata Principis. secreta
non creditur, nisi ea scriptis probaverit. pN. Gratian. Valent. U Theodos. s. s. s. ad Fufignium Praesectum Praetorio. Si quis adserat cum Mandatis nostris secretis se venisse, omnes sciant, nemini quicquam, nisi quod scriptis probaverit, esse credendum: nec
ullius dignitate terreri, sive ille Tribuni, sive Notarii, sive Comitis proferat dignitatem; sed
sacras nostras litteraS esse quaerendas. dat. I 6. Kal. Iul. Heracleae. Merobaude a. & Saturnico Conss.
Iib. 2. tit. 6. num. 18. Si quis cum quolibet mandato veniat, dicens e scripto sibi a Principe mandatum, ei
24쪽
III. Iudis, deligati eisdem instrumentum delatationis. IV. Saera dicta, qua a Primipibus prodibant.
V. Mandarum Principis debet probari perscripturam VI. Melior es probatio per testes. quam per
si 'turam. Declaratur. n. v I r. VIII. Remissoria non d πων ad probandum M. cu us centrarium constar per Icripturam. vel id, ad cujus probationem . hanc lex requirit n. IX.
X. Mari iratus delent exhibere Mandata. XI. Tribum qui fuerint, ct risi eorim i
XII. Tribunus voluptatum , quis. γ ejus ostium. XIII. Comoedia, lectaculorum usu omilis sit permittendus. X I V. Notarii qui olim. ct nunc dicantur. XV. Tabellionatus officium νxcudit a dec
XVI. Secretarii Principum cur Notarii ricti. In dignitate constitut3. xv I r. is xx. XVIII. Tabegiones cur dicti Notarii. XIX. Clo darum ceteratarum vis, o abusus, exemplo inbelles Auctoris demonstratura A X. Talellionatus non es dignitas, sed UL
X K l. Derogat nobilitari generosa. Limita
XXIII. Con uetudo attenditur ad cognoscendum, an aequa ars honesta . vel utiliseenseatium XX lv. Comites Priam dicti antiquitus. XXV. Comitum dignitas unde deducta, o de eorum corona remis e. XXVI. Comites Consistoriani. Equorum, Stabuli. Sacri Palatii, Rei Militaris . Commerciorum , Sacri patrimonii , Rerum Privatarum . Formarum . Portuum , Pr imetarum, is Sacrarum Largitionum , ct abi quinam suerint. θ de rarum moeribus re sis. X X VII. Ex Cemitibus, Tribunis, en N tariis Pr AEarum Presides elae LXXVIII. Cardorales cet reparantur Pr sectis Priastris.
XXX. An credatur Cardinali asserenii se habere Mandata Pontificis iis nen exhibitis, num.seque XXXI. Sιοι Apostolica legares alienes non a/minis sine liti. νis. XXXII. Cardinari Legato e editur sina
XXXIV. Constisiniones .ita a Lesaris contra dii sitionem statvii per Pontificem confirmari non sustini mur. XXXVI. C, inest Nepoti flummi Ponti. scis , vel alias strum Ecclesiastici Superintemdenii ereditur sine litteris. σι r. XXXVII. An caeteris Cardinalibus as rentibus arquid sibi commissum filis a Pomiscae . credatur, etiamsi commison
non exhileant. declaratur n. xxxv ID. XXXIX. D legatus quando deleg tionem exequatur, licet eam non probam it. σ
X LI. Dispositis teneralis non comprehendit Cardinales. Limitatur. mo. XM 1, xt MI x M v. XLV. Letati Principum debem exhibere litteras legationis. Dedaratu n. LV. a pliatur n. xvii. limitatur n. xx. declara tur limitario. num. xxi. Osisti.
X L V I. De his an agatur in Corpore juris. X L V II. Legati Protan dum qui, eo
X L VIII. Luati per Γιbditos mis ad Principem non sum veri legati . nec mittuntur inscio Principe. θα L. N LI X. Ierati Casam vi. LI. Vmes decimis, o successoris Magistr
LII. Sucte φον debet monere qua die fines Pra-vmcia sit mire rui. LIII. Legari Ponti icis per antenomasiam diruntur Nuncis. LIV. Mandata quom a Principe damtur Legat L v I. Littera credentie cm dantur Ieraris. L v III. Leraio exhibitis litteris credemia in omnibus egeredendum. LI X. Et is urgendus f a harum littera serum exsibi senem. Fallii m Mandatis ar-- 1. u. ix. Di retia limidiarur a num. LxI I. H Lxv r. L XI. Litura tartentem obligant tibi rece Arafueram. L V II. Ic ei apud Homerum eadem verba reserunt.
25쪽
LXlX. Littera erademia obsigor mittentem. L X X. Dion i Legatusqod Deo uincointra Mandata
Er legem regiam squam Imperii legem nuncupat Alexander in L ex ιmperfecto. 3. C. de testam. dc plene examinat Amaya Observ. lib. I. cap. I. num. 22. o seqq. in translata a populis ad Primcipem jurisdictio dc potestas, i. r. g. sedes . 7. C. δε vet. Iur. enucl. l. I. 1. de consi. Princi g. sed or quod. 4. Instit. de jur..nat. gent. se civ. Earbo . l. cum praetor. I 2. g. I. num. 2 o. f. de iudie. non aliunde in Magistratus descendit, ac derivatur, quam ab ipso Principe, dum eos conitituit, vel confirmat, constituendive, aut confirmandi aliis auctoritatem elargitur, l. I. g initio. 4. 1. de oss. praef. Vrb. c. p.F. Iudices. o lia Bald. depac. fur. m. Alex. cons a num. I. lib. I. Menoch. praesempl. I . num. q. tib. 2. Hanc ob causam cum factu i Principis necessario requiratur ad constituendum Magistratum, L unic.F. - leg. Iul. de ambitu.& ea quae sunt facti debeant probari, l. I. C. de probat. l. a sese verasio. Io. C. de nonnam. pec. in hac lege quae paucis in fine & inscriptione immutatis reperitur in Codice The dosiano sub Loc eodem tit. de mand. Prine. lib. I. decernit Imperator, si quis adHerat cum mandatis secretisse venisse, huic id tantum, quod scriptisprobaverit, esse credendum. & dcre minatio haec alias repetita in L prohibitum. s. C. de jur. c. in iis etiam Iudicibus locum habet, qui non ordinata, sed delegata Iurisdictione utuntur. c. cum in Iure. 31. de Us e potest. deleg. Bald. hic num. 2. Menoch. praesumst. IS. lib. 2. nec satis est de hujusmodi Principis mandato docere per testas, vel alia quapiam ratione, sed necesse est ipsis litteras Princupis exhibere; quas hic Imperator sacras appellat, juxta m etem illius saeculi, in quo singula, quae a Principe prodibant,
26쪽
vel ad ipsum spectabant, divina acra dicebantur, nedum a subditis, ut ostendunt plures apud Summachum & Cassiodorum epistolae, verum etiam a Principibus ipsis; quod sane indicant innumcrae leges in Corpore )uris clausae, in quibus passim Principis responsa , seu roscripta, ocros assatus, sacra
oracula ,sacras adnotationes,sacras litteras legimus appellari;& earum plurimas ad propositum ponderat Bullcngcrus deIN. Rom. tib. 3. cap. I 2. Inani siquidem Ethnicorum assentatione factum est, ut mos hujusmodi pravissimus invalescorct, divinos honores Principibus deserendi; quamobrem eorum dicta, factaque,jacra appellata arbitratur Amaya, L no-mInatronum. num. 2. C. de Decurron. qui propterea animadvertit Principum acta carteris longe major a & praestantiora videri,quasi non a mortali sed divina quodammodo potestate profecta, ideoque , ut qua decet veneratione ab hominibus excipiantur, jure sibi sacrorum ac divinorum vocabula vindicare : num. 3. A quo tamen instituto sapientisiunum Prin cipem Augustum vehementer abhorruiste, auctor est Suetonius ; apud quem cap. 2. legitur, illum , nescio quem sacras eis Uccupationes dicentem, coegisse proscris laboriosas dicere. Cum igitur hic certus praescribatur modus probandi Man- Rdata Principis, per exhibitionem videlicet scripturae, ut hic
animadvertunt Bartolus, Baldus num. I. Albcricus num. 2.qtu docet ibidem, aenam ad id scriptura requiratur. Decius num. 6. SI Barbosa num. 3. idque optima ratione inductum sit ad occurrendum fraudibus in materia Iurisdictionis , quae indcbite usurpata civilem statum prorsus evertit; frustra quaerunt aliqui, an pertincs aliamve rationem Mandatum Principis congrue probetur : Quamvis enim alias validior VI videatur probatio per testes, quam per scripturam, quasi dissonum sit majorem fidem praestari defuncti animantis Corio , quam viventis voci, Juxta dictum Innocentii, quod sequiti
Abbas in cap. rexIIo loco. num. I. vcrs ultimum tamen. Apro . bat.
27쪽
16 DE MANDAT Isbat. o cap. cum Ioannes. Io. num. I 3. de fide Instri se plene Mascardus, qui de communi testatur. de prob. q. 6. num. r. id tamen non procedit, ubi scriptura sit indubitatae fidei, qualis est illa, cinus Princeps cst auctor, nam hujusmodi scriptura praeremir dictis Testium. eos. cap. p. g. postquam. V. inscriptis de cens in s. Rota decis 27. n. 19. par. s. deris. 9 D sedecis 3 18. n. ia par. 6. ree. Duran. decis I I. num. 13. ubi
ita millies fuit se decisum Serasin. deris. 339 num. r. ncc umquam per haec cliditur; ut ideo usus in judiciis inoleverit, quod semper illis remistoria deneget, qui probare velint id,
cujus oppositum scriptura: edoceant: Rota decis I 3I n. a. c ram PenIap. p. decis 1 6o n. 3. coram Sera . in foro Sempronio. I 6 Marris I 64o. g. deveniendo. o in Salisburgens seudullius Iurisdictionis I 6 Becemb. I 6s 2.9 non obstat coram Eosas. Nec unquam testes audiuntur illis in casibus, in quibus lex ipsa scripturain praecise desiderat; Mascarae d. quaest. 6 num 2 o. Gottosted. adl. in exercendis. I n V. eandem C. de M. instri quos singulos recenset glosa in cap. p. V. in seripiis de censin s. & talis cst certe, ex Imperatoris praescripto, is, de quomodo disseritur, in quo non quidcin mortui animantis corio, sed sacrae adnotationi jubentis Principis fides exhibetur. De Magistratibus ordinariis hic non loquitur Imperator, quia prius quam provinciae fines ingrederentur illi, quibus si fuerant delati, seimper litteras mittebant ad decessorem, & una Edictum ,ut inserius dicetur num. yr. sed hic tantum est se mo de illis, qui extra ordinem in Provincias mittuntur: C De. ad Novest. de Mandat. Princiis princi Gotto d. hic V. sis. quorum dignitate, ne' aliquo pacto provinciales deterreantur , mon t Imperator omnino obsequium iis denegari, nisi Mandata Principis exhibeant ; sive ille, qui ea habuisse asserit, Tribuni,sive Notarii. ve Comitis proferat dignitatem: Hic non agitur de Tribunis plebis, cum hos nullum diem int grum Roma abeste liceret. Macrob. Saturnia. bb. p. cap. 3. '
28쪽
PRINCIPUM LEX I. II Sed vel de Tribunis militum, majoribus tamen, qui scilicet non uni cohorti, sed integrae legioru praeficiebantur, quia Tribunus major per epistolam sacram Imperatoris iudicio des
natur, minor Tribunusprovenis a labore e ut refert Vegetius de re milit. lib. 2. cadi. I. vel potius de Tribunis provinciarum,
quibus modis omnisus obedire jubentur provinciales in Tribunatus formula,quam describit Casilociorus vari lib.7. epist. 3 o. qui pariter ibidem exhibet munus Tribuni voluptatum X epist. Io. non tamen illius, quem novis inveniendis voluptatum generibus praefecerat Tiberius: Sueton. in vita Tiber. cap. 42. in D. qualis apud Ncronem fuisse narratur a
Tacito annal. Ab. I 6. Petronius ille assumptus elegantiae asebiter, dum nihil amanum se molis arauentia putat, nisi quod ei Petronius approbavisses: sed a Cast doro is voluptatum Tribunus ibi describitur, qui optimo instituto sub honestissimae cujusdam disciplinae lege spectaculorum editionem curabat:
sic enim Princeps Tribunum illum,in calce praedi formulae, alloquebatur: L Ne bonis institutis quod nimia prudentia conis flat invenisse majores: leve desiderium, se, si verecundia non coishibet, Astrictio praedicia modificalia Agantur h=ectaculaseis consuetudinibus ordinata: quia nec ista possunt invenire gratiam, nis imitata fuerint aliquam disciplinam et apropter Tribunum re voluptatum per Hiam indictionem nostra facit electio, ut omnia se agas, quemadmodum tibi vota civitatis adjungas. de quod
ad laetitiam constat tamentum, tuis temporibus ia culpas viae
tur fuisse transmissum: Cum fama diminutis fama tua opinione υe; are: Castitatem dilige, cui subjacent prostisutae, ut magna
laude dicatur, virtutibus studuit, qui voluptatibus mi baiuae. optases enim, ut per ludicram administrationem adstria permenias dignitatem : Quae verba hic placuit apponere, ut Shinc discant Praesides,qua ratione Comoediarum, & aliorum spectaculorum usus sit permittendus , cum adversus ea populi studium flagrantissimum esse soleat, nec mini ac de D annona
29쪽
43 DE MANDATIS annonae copia sollicitum, quippe qui teste Iuvenale S
Panem, se Circenses. Congruit quippe rectae rationi, ut prudens Praeses, Socratis instar, qui tunc theatra adibat, cum ibi Euripides certaret, AE tian. var. hs. Bb. 2. cap. I 3. iis tantum spectaculis intersit, quae bonis exemplis excitare homines ad virtutem idonea sint; eaque solum pernuitat, a quibus procul absit omnis factorum, aut verborum obscoenitas , ne inde in risum estusis, adeoque incautis subditorum animis vitia irrepant. Ita sane Magistratus educationi puerorum praeficiencios esse cum monuisset Aristoteles, Politie. 7. cap. I p. subdidit, quas nam
rariones , or fabulas pueri audire debeant, curast iis, qui pueris publicepraeficiuntur: cuncta enim talia ad conversationespostea futuras accommodanda sucit e itaque ludi ut plurimum tales esse debent, ut i imitationes eorum, qua postea Aunt factexta. &paulo post:ob innitas verborum, ut o quicquam aliud perlegiolatorem exterminanda es de civitate; ex turpiter enim loquendi licenti equitur se turpiter sacere. & Pocseos partem imit tricem a sua Republica tib. Io. Micicbat Plato, animorum enim pernicies talia audientium videtur esse quicumque a me dicina destituuntur. quae in recta se germana earum rerum aestimatione consistit. Suscitat quippe, ac urget poetica imita tio sensuum vires, irritans iram, titilians libidinem, solvens risum, essundens lacrmas, se querelas, idcirco rationis quidem regnum labefactare, perturbationis vero tyrannIdem Udetura utere. ut bene ibid. in argum. animadvertit Marsilius
Ficinus di & si verba tantorum virorum satis auctoritati. h bere cuipiam non videantur, is ad Augusti facta respiciat, quem histrionum licentiam acriter compescuisio , plura iisdem gesta testantur, relata per Suetonium in ejus vita
30쪽
PRINCIPUM LEX I. xyNotarii inde hic meminit Imperator; non quidem illius .XIV. . cui velocissime excipienti dictata
tuique notis linguam superet, cursumque loquentis ktromm.
Excipiat, longas no per compendia voces. ' mvilissimorum enim mancipiorum haec crant Commenta, ut
ait Seneca ep.9o. quae quinquaginta solidis aestimari mandavit Imperator. cs duobus. 3. C. com. de lem minusve de Notariis iis hic est sermo, quos alio vocabulo Tabelliones appella- xv. mus : ad hos enim spectare non poterat administratio provinciae , propterea quod a Decurionatus quoque munere excluderentur, non quod humile, ariectumque eorum ossicium haberetur, satis enim honestum erat; sed ne haec duo munia simul exercerent, vel occasione dignitatis Decuri natus instrumenta a se conscripta derelinquerent: ut ex mdice Theodosiano in L 3. de Decurion. se l. 2. de Tabular. erogograph. probat Amava ad siquis. 34. anum. I. M. 3 Guttier practic. lib. I. quali. I 37. num. I S. seseqq. & C VaruVias. practici cap. I9. num. s. Sed de Notariis Princi- X v I. pum hic cit sermo, quos hodie Secretarios vocamus, sic sorte dictos ab occultis litterarum notis, quas in scribendis Principum arcanis frequenter adhibent, olim Caesari & Augusto iamiliares. Sueton. in Caesari cap. 1 6. se in August. cap. 88.
quos summa dignitate praeditos esse optime probant jura, & X v II. auctoritatcs per Amayam congcsbe d. l. squis. num. 37. seseqq. & praeterea Notariatus sormula, quae extat apud Cassi dorum. man lib. 6. epist. I 6. & hos ad provincias regendas aliquando fuish destinatos, ostendunt cxcmpla congesta per
Butengerum de Imp. Rom. lib. 4. cap. I. Hinc Caslrcnsis hic num. 3. Salicqtusarum. 2. & Vtrobique. Addens, & passim reliqui Scribentes, Notariatum dignitatem esse, ideoque sem X DILvum, dc infamem ab co munere excludi contendunt,accommodata materia ad nostrorum temporum Tabelliones, qui