장음표시 사용
21쪽
possunt probari ratione naturali, saltem topicE, ut unitas Dei,& principium mundi. Neque in hoc est contra fidem rquia Deum esse unum, est articulus fidei, & a Philosophis est demon strabilis. . Noster Alexand. ubi supra dicit, tribus modis posse ha- heri creationis notitiam , primo per inspirationem . fidei, quae illam ponit: secundo per inspectionem diuinarum Seris plurarum , quae est ex lege, Prophetis, & Euangelio. Et te Diio per Operum reuelationem . Nam haec reuelatio indicat in Deo esse omnipotentiam, & omnipotentia ponit creatio nem de nihilo; quoniam si non posset producere nisi ex alis quo, esset alligata materiae,& non omnipotentiq. His difficultatibus consulatur haeress Seleuci, Hermior, α aliorum dicentium, materiam elementoIum, ex quata Aus est mundus, non esse factam a Deo, sed esse Deo comaeternam . Qui etiam absolute dixerunt, fuisse mundum ab aeterno.Lege Castrum verbo, Mundus, haeresi. I. Muinta disse. creaνe sit proprium Dei
CONCLUSIO. Solius Dei proprium est creare. Ratio est; quia omni
potentia , quae, Ut modo cum Alex. diximus, producit ex nihilo, & non est alligata materiae, & est necessaria ad cream Itionem,in solo Deo repetatur. ut Gen. II. Dixit Dominus ἔαBo.Q Ego Deus omnipotens. Ecclesiast. cap. I. Unus est altissi xi. 2. q. 2. mus creator omnium omnipotens, &c. Et smptura sacra
multis in locis,& Ecclesia Catholica hoc in multis collectis,&in symbolo Athanasij docent. Sexta di sic. n creare sit commune toti Trinitati Titulus intelligitur ita , ut una persona sine alia crea re haud possit. Primum sundamentum. Essentia diuina per productiones ad intra est tribus diuinis personis communis hoc sanda
κ. 3.er mentum, ex floribus in. I. lib.Sentent. postulatur cio. q. I. secundum fundamentum. Principium productivum ciniuscunque actionis est illud, in quo agens principale assimi Iat sibi effectum. Confirmatur exemplo: ut in igiae. V. g. principium producens alium ignem est forma essentialis: quia in ea assimilat sibi ignem genitum. Hinc essentia diuina est principium quo, cuius ratione conuenit tribus diuinis personis creaturaru productio : quia Deus per creationem assimilat creaturam suae diuinae e lieni . Nam creare est dare esse simpliciter, id est, totale, dc en utatiuum
22쪽
titatium quoad materiam, & l Ormam, in quo assimila . - ttur creatura diuinae essentiae. S. Thom. est hoc fundamentum, ubi sup. Verum aduerte, Deum non assimilare sibi ereaturam secundum unitatem specificam squod est proprium agentis uni uocὰ sed cum sit agens aequivocum,agit sibi simile secundum proportionem aualogicam , dc ita eiie creaturarum d citur simile esse ipsius Dei. Tertium fundamentum. Quam uix prinei pia creationis, nempe, Potentia, Intellectus, & voluntas, scilicet, Potentia, Sapientia, de Amor, i quae sunt idem l sint tribus diuinis pet- sonis communiamihilominus ex vi productionis potius uni personet, quam alijappropriantur.Vt potentia, videlicet, causa patri appropriatur, eo quod est principium aliarum pers narum improductum. Et Sapientia Filio tribuitur, eo quod producitur per intellectum , cuius operatio est Sapientia. Et laudem Amor Spiritui sancto attribuitur: propter ea quod, producitur per Voluntatem, ius actus est amor.
Impossibile est unam personam creare aliquid ad extra sine alia. Ratio est: quia essentia diuina quae est unx, de
eadem in tribus, ut constat ex primo landamento est priacipiam quo,productivum creaturae. Atque, ita impossibile est unam personam sine alia creare. Et confirmatur a simili in creaturis. Nam quemadmodum, si eadem forma ignis esset in tribus su ppositis, impossibile esset unum agere sine alio: ita a simili in proposito.
Creatio est communis tribus diuinis personis, non s lum ratione essentiae, quae est in tribus, & est, s sicut pro diximust unicum principium creationis : verum etiam ratione proprietatum. Et ratio est: quia Deus sum mus lo-ntu in artifex creat per potentiam, quae appropriatur Patri: di per sapientiam, quae Filio attribuitur: & per amorem, qui Spiritui sancto adscribitur: ut ex ultimo standamento, con- sit. Quare omnibus tribus personis,& non uni tantum, eonvenit creatio. Et confirmatur: Nam in symbolo Apostolo
rum, Pater ratione omnipotentiae creator omnium rerum
ocatur.Et Ioan. cap. I.dicitur de Filio: Omnia per ipsum s - Dan si et sta sunt ratione sapientiae,per quam artifex operatur. Et de Damc si hiritu sancto legitur Ioan .eap. 6. Spiritus est, qui vivificat. t. r. ἶ. Spiritus autem vivificat. Et idem habetur Eceles. 1 o.ca.
Hac coacusio , dc prima sunt de fide: α determinat
23쪽
Fuerunt in Concit. Tolet. 6.& habetur exrra de summa nit. &fide Catholic. scilicet, opera Trinitatis ad extra esse indivisa. Est etiam hoc dessinitum in Concit. Lateranensi, α in sinodo Romana. Hi ne opinio Henriei dicentis, rationem formalem, quare ad extra tota Trinitas operatur, esse processiones ad intra, scilicet,generationem,& spirationem, est falsa, imo & h tetica, & ita merito ab Scoto ubi su p. impugnata. Nam dicit Henricus sapientiam disponentem esse filium,amorem esse-ctuantem esse Spiritu sanctum . Et assirmare filium Dei esse .sormalem rationem, perquam Pater operatur, non est res secura. Et ratio est, quia cum Pater non sit formaliter per filium t dicente D Auginlib de Trinit. pater non est sapiens sapientia genita: sed ingenita: scilicet,essentialita neq; per filiam operatur.αBen ξ tamen per appropriationem polium hic dicere. ut in tertio fundamento , & vltima conclusione fuit declaratum. Septima dy. an per imρossibile set vita tantum perfna illa posiet produc/re: solus Scotus ubi su p. mouet hanc dissicultatem.
In Tali casu posset producere e Tectus ad extra. Et rutio Scoti est, quia in tali persona sola est et ratio formalis agendi, notitia, scilicet essentialis, & amor essentialis: quamuis non essent notitia , & amor notionalist, siue perionalis. Vbicunque enim est ratio formalis agendi,potest agens suos effectus producere. Octava disse.An creatis sis motus,ct Deus quando
Creatio nec est motus, nec mutatio; quamuis exprimatur
verbis significantibus actionem, & passionem. Ratio est: quia motus, siue mutatio est successiva,& est transitus suis biecti praeexistentis a termino a quo, ad terminum ad quem. Et si est mutatio accidentalis, praesupponit subiectum completum , nempe , compositum ex materia Phylica , siue Metaphysica , de sorma ι ut quando Angelus ex vira cognitione in aliam mutatur, vel homo ex nigro, sit albus. Si vero sit mutatio substantialis , praesupponit materiam. Et cum in creatione ut ex supradictis constati nullum prae, supponatur subiectum, quod mutetur a termino a quo, interminum ad quem ι & non. st successiva, non erit planὸ
24쪽
. . ne creatione in genere. si
motus, siue mutatio. Nihilominus tamen secundum nostiumodum intelligendi est quodammodo mutatio. Quoniam nostro intelligendi modo antea erat nihil, modo e ii aliquid,
Deus, quando creat, nullo modo mutatur. Ratio est, quia;n Deo nullum habet locum motus siue mutatio ι eum dicat scriptura sacra, non est Deus, quasi homo , ut nuntiatur; nec, ut filius hominis, ut mutetur. Et dominus per Mala chiam antinet Ego enim Dominus, & non mutor. Deinde: quia, ut ex conchisioue. I. constat, creatio non est mo- Malae stus, siue mutatio. Deinde ex S. Bon. ubi supra. Anima sl Vt docet Aristot. mouet corpus, immobilis perseverans; quanto magis Deus, dum ereat, & mutat Omnia, i ple stabi- D. Em.lis manens, dabit cuncta moueriὶ Tum , ut Magist. hac disti nist. ait. Sicut ex calore Solis aliqua fieri contingit; nulla tamen in piso , vel eius calore , iacta motione, vel mutatione,ita ex Dei voluntate noua habent esse, sine mutatione autoris, qui cst unum, & solum , & omnium principium . Et tandem: quia c ut Scotus ubi supra ostendit i Deus non po- test velle aliquid de nouo: sed omnia voluit ab iterno; ea ta men iacit ex tempore. Ab aeterno enim voluit, quod Petrus hodie haberet gratiam, & cras non haberet: quia est reus mandatorum Dei. Alioquin,.si Deus vellet aliquid
ex tempore , mutarctur ex non volente in volentum. Vnda
res sunt , quae mutantur: ipse autem idem semper in anet. Vt ego possum etiam velle aliquid pro die crastina, & aliis
quid pro alio tempore, sine aliqua mei mutatione. Haec est communis omnium sententia, qua inulta argumenta disesoluentur.
Ona disse I rum creatis sit i . D.ui,siue diuina sentia CONCLUSIO. Creatio est ipsemet Deus, & diuina essentia. Ratio est inam cum omnimoda simplicitas sit in Deo , sui actio est S.IM.qsui potentia , & sua essentia . Hac ehim omnia secundum substantiam dicuntur. Atque ita creatio, quae est actio di- od Iuina,eriti pe diuina essentia. D.Bon. Hinc cceatio actio in Deo sundamentaliter solum dicit or. 3- q. adiuinam voIitionem, & intellectionem , & secundunt Dur Alum , randam potentiam executivam at vero tormaliter, & secun dum rationem, dicit rationem relati is in Deo; quod non est iaconueniens. 1 Pachmi
25쪽
Decima di se. Virum creari sit aliud, quam se creatΜων vel idem
. CONCLUSIO. et z Creari non est aliud, sed idem , quod esse creati, Et ra tio est; quia, seu tineatici actiuEs Oa,est idem,quod es
' q si nita diuina, ut constat ex proximὰ dictis: ita creatio pas S su Esumpta,est idem, quod esse creati, siue creaturae. Nam, μ'*' . ut se habent ad inuicem esse causae,& esse eausati: fie se ha-υ Γρρο- bent creatio active dicta, di passine, & permutatim. Sic vet :/E se habet creatio active di cta ad esse causae: ita creatio pasi dicta ad e sse causeti, siue creaturae. sp 64, Hinc ereari non est aliquid creatum, nee medium in ata creatorem,& creaturam Nam omne quod est, aut est creator, H 's . aut creatura.Quare nullum est inter haec duo medium. Oppositum fuit haeresis condemnata in concito Senonens eorum, qui dixerunt, ideas esse mediu inter creatorem.& creaturam.
Ate 79 Creatio ponit ne aliquid in creaturast Respondeo . Ponte relationem realem dependentiae. Et nota actionem de pra: S.Tho r. dicamento actionis duo significare,& ponere in re, nem 3 ''dΦxi pe, motum δε relationem: Yt,exempli gratia, calefactio in rc - ', O ponit in manu mea motum, idest ratorem in fieri & relatio- oui ubisu nem realem. Ex hoc enim quod calefio,est relatio ad ignem, tr - a qua dicitur ignis agens ,& passum dicitur pati. Atque ita eum creatio sui dictum est supra non si motus, neque mutatio. Ideo nihil aliud secundum rem ponit in creatura, nisi relationem. Notanter dicitur secundum rem; quia secundum Omodum significandi aliud ponit. Et ita intelligit Caiet. ubi supra, arti c. 2.ad a. D.Thona.dicentem, quod creatio non est mutatio, nisi per nostrum modum intelligendi tantum hoc
est,quatenus cocipimus relationes,& habitudines inter cre torem ,& creaturam. Vndecima di titias. An Deus post commmicare creatura virtutem creandι
Supra diximus, solius Dei proprium esse creare; mod3 quaeritur:An possit Deus communicare creaturae hanc creandi virtutem λ Circa hanc dissicultatem lege artu. 2. 'lo. 3.d eausalitate gratiae in tract.de sacramentis in genere, in Fl ribus quarti libri. Ad huius difficultatis maiorem intelligentiam nota primum , hic non quaeri causam , ob quam non possit creatura creare naturaliter.Nam Philosophis illud principium est notum
26쪽
xum ex terminis, scilicet, ex nihilo nihil fit. Sed quaeritur: innsupernaturaliter possit Deus hoc alicui creaturae conc deret Nota secundo, infinitam Dei virtutem differre ab eius omnipotentia. Nam infinita Dei virtus est, quae concurrit cum causis secundis ad omnes earum effectus, quam Phil sophi Deo tribuerunt. At verb infinita potentia est, non solum producere omnia, de infinita producibilia: verum
etiam posse producere ea omni modo possibili, scilicet, non concurrentibus causis secundis, vel sine ipsis. Hanc Philosophi negaueriint Deo, dicentes, non posse Deum aliquid
efficere a se solo. Et per consequens negabant creationem, quae nullam praesupponit causam ess cientem, aut materia lem. Haec doctrina est communis. Lege praesertim Scoti in I .distinct. Σ. quaest et . Nota temo, non requiri minorem potentiam ad errationem sormicae, quam ad creandum uniuersum . Nam creatio formicae exigit totam Dei omnipotentiam; quia fit ex nihilo. Clarius tamen refulget Dei o Gnipotentia per crea tionem uniuersi, quam per solius formicae creationem. Hoe not.est not. ubi sit pra, ad a. Illustrat ill ad exemplo; ut, si ab eodem principio descendant multae conclusiones'ordinatὰ siste, veetitas principi j est causa veritat s cuiuslibet conclusonis: & tamen una illarum est altera verior, die minenetius manifestat principi j veritatem. Haec Seot cuius sententiam explico hoc exemplo ; ut, ver. gr. ab isto principio morali. Quod tibi non vis, alteri ne fecer s, sequitur primo nollem , ut luis mihi irrogaret iniuriam. Ergo, Non debeo alteri irrogare. Ex hac i. sequitur secunda , Non de feo irrogare alteri iniuriam ,ergo neque surari alienum Teditio, Non est furandum,ergo, neque detinendum alienum i ulto domino,&c. en tibi plures conclusiones ab eodem principio descendentes, quarum veritas emanata veritate illius principi j,Quod tibi iami vis,&e. Prima tamen conclusio clarius manifestat principij veritatem. Ita in casu posito de crea
Nota quarto, quod manifestius declaratur Dei omnipotentia in creatione unius formicae, quam in quocunque a lio opere r etiam quam in conuersione panis in Corpulchristi: Hoc notabile D. Ambrosij est, & habetur in can. nis,& in can. re vera,de conseo distinct. Σ. Vbi ita ait. Veinba Christi, quae secerunt ex nihilo,quod non erat, multo ma
27쪽
Probata maiori ad minus; quali diceret. Potuit creare. V g. formicam, quod est maius : Ergo poterit, quod est minus, scis licet, conuertere panem in corpus Christi. Has posuis, sit.
' Impossibile est, Deum communicare alicui creaturet suam omnpotentia in . Probatur: Quia est attributum diuinum deessentia, & quid ditate ipsius Dei, quod quidem repugnat creaturae. Nam sicut risibilitas est impossibilis bruto e propterea quod est proprium Homini, uni, &soli, & sem per conueniens: ita a simili theologandum est de omnipotentia Dei. Et ita in Floribus I .lib. Sententi distinct x probatur impossibile esse, ut sint duo omnipotentes: quoniam Iunc essent duo dij.
ιε r. q. t 3M 3 Impossibile est,aliquam creaturam posse creare, tanquam agens principale. Ratio est; quia omnipotentia, quae r quiritur ad creationem , sut dictum est in a.&3. notabili nullo modo creaturae, tanquam agenti principali, commu nicari potest: Vt patet in prima conclusione. Lege de sacramentis in genere. quaestio. de causilitate gratiae, artic. 2. in Tloribus. q. l: b. Hinc consulatur haeresis Simonis Magi s de quo in Actibus Apostolorum sit mentiol quem sequuti fuerunt Menander eius discipulus,& Saturn intis, &alij, qui di ieiunt, muta dum sui sie creatum a 7 angelis praeter conscientiam patris, idest Deo patre ignorante. Destructa etiam manet haeresis eorum , qui Gnostici appellati fuerunt: quibus adhaesit Manichaeus, &al jallerentes creaturas sui se a malo Deo: qui etiam duos Deos pos .erunt: unum bonum, qui nihil humanarum rerum creaverit: alium malum , a quo Omnes creaturae emanarunt. In . quos inuehitur Castro contra haereses, verbo Creatura, haer si prima & verbo Mundus, haer 3.& φ& verbo Deus, haeres. I. verb Angelus. Contra hos etiam lege S. TLOm. q. .l. par.ar tic. 3.S. Bon. hac. d.arz2. q. l. Alex.Alen Q. f. Dtiodecima di cultas. An reatura post annihilare
Nullum agens naturale, siue nulla creatura, potest anni-hilare. Pro satur a definitione anni hi lationas, quae quidem est destructio totius: ita, ut metus locum nihil succedat:
quod nullo modo contingit in destructione facta ab agenie naturali . Et conssimatui caemplo aguas, qui est maxima
28쪽
mae activitatis. Nam cium destruit formam,v. g tabulae: succedit bi alia forma , nempe ignis genit1: & permanet subi diam formae corruptae, id est prima materia. Decimurtia di simitas. An potu si Deus crearemuncum ab aeterno
Vatiae sunt de hac re Doctorum sententiae.
sanctus Thom.quaest. 6. arti c. r.tenet potuisse esse ab ter- Alexo mundum, vel saltim aliquam creaturam, ut Angelus non I 4. D. . autem homo. Ita etiam tenet S Boni quael f Σ. art. I . Praesup hac. v i. posita tamen aeternitate materiae . Gabrael autem quaest. 3 . & intra ii- Gregor. Arim & Gregor. Ocham, quod potuerit Deus produ- iati. re mundum ab aeterno, docent. SThin Ricbatd toto artic.3.oppositum tuetur. D. Ian. Scotus manet neuter, solum argumenta in utramque pati Gabriatem multiplicat Gregori Durandus vero quist. 1. de 3 .dicit res permanentes;vimus. inu. homo, &c potui ite ab aeterno creari: non autem res successi-:Oiisam . vas, ut motus, de hominum generationes. Ruara.
CONCLUSIO I. μυι. . Potuit Deus ab aeterno creare omnia in eorruptibilia; uti Graio Angelum, & coelum , atque etiam corruptibilia, non re linquendo ea se aturae; sed illa supernaturaliter conse uando. Ratio est; quia Deus est causa libera, non depen dens in agendo a tempore, neque ab aliqua causa exrrinse- ea, ut possit ab ea impediri. inare, ii voluisset, potuisset creare mundum, autequam creauit, & ex consequen
De inde; quia si non potui si t per infinitum tempus, nisi
sit impotens ad creandum , quod est erroneum vi ab aeterno namque suit omnipotens, si quidem omnipotentia est de eius quidditate. Et nota, quὁd non suill et tune productum in instruit temporis coelum ι sed in inlianti aeternitatis ; neque suin eaequale Deo in aeternitate; quia sui siet aeternum aeternita eparticipata. Deus autem est aeternus per ellentiam, de filius Dei est aequalis patri ; quia per et lentiam est aeteraus, si cui patet.
Non potuit Deus ecea te entia corruptibilia ab aeterno relinquindo ae naturae, scilicet, ut possetat ab ext cinct
29쪽
co, uel intrinseco corrumpi Ec Ocio est,quia, si creasset hominem,&reliquisset suae naturae, Percontor, quando fulvi corruptus Z uel post tempus finitum a sua creatione, scilis,cet poli centum annos & hoc non , quia tunc creatio non esset ab qterno, siquidem solum durauit post centum annona creatione. Aut fuit corruptus post infinitu tempus a crea-- fg tioneὶ& hoc est impossibile propterea,quod nulli nn indiuiduum corruptibile relic tam suae naturae potest per tempun- infinitum durare, quin corrumpatur. l . hac conciusione sequitur, quod, Si Deus creasset naumdum ab aeterno per infinitum tepus , nulla ellet generatio. Et ratio est; quoniam unius generatio praesuppon It alterius. corruptionem , quis non posset fieri nisi per tempus infinis tum,& post illud tempus infinitum conseruasset Deus indi uidua supernaturaliter.
Quo anni tempore fluti mundus creatus 3R V i,ε Duae iunt de hae te opiniones. Nam Rabbi, Eliarer, Seti eius sequaces septembri initia mundi attribuerunt. Quam ρι Drμ sententiam probabiliorem existimat noster Nicolaus Lyra 13η ς 7 nus vero Rabbi Iosuae cum sua schola , quos sequit Strabo mundi principin m Martio adscribunt. o. Rab Propositis. M Is' a Mensis Martius fuit,in quo effulsit prima genitalis muri . hora. Et ratio est , quia tunc pubentes herbae suc
crescunt, & arbusta siluescunt. Tum quia arbores cum suaui florum Dagantia, illis locis maturos si nus pros runt . Quae tententia videtur sacris literis consentanea, uMartius principium mensium consideretur. Huic senten-εηρ - v tiae subscripsit Athanasius quaest. l . dicens. Cur vicesim h Π . quinto die mensis Mariij in utero virginis clausus habitare coepit Christus & Deus noster,veniens in terram res rc O
det: quia eodem die in mundi principio Deus creauit Adam. Hinc est quAd in hoc ipso mense omnes arbores, & herbae, α animalia ad proferendum fructum,& ad liberos procrearidos commouentur,inquam a Deo hoc tempore creatae fiat. Haec ibi. Decimaqκarta discutiat . Deu s immediata
concurrat cum causissecundIs ad agendum3 . . . .
S. TM. I. Gabriel tenuit , Deum producere effectum , praetentep-q. io F causa secunda, ut v. g. ignem non comburere t sed Deum M. F, in agne et quae orivio videtur contra fidem. Legς S. N Thora.
30쪽
Thom lloco citato,& quaest. modo citata in sioribus. 4. lib.a ra Lart. i .discultate unica. hae d. I.
Durandus cuius causa mota est praesens dissicultast dincuit, Deum non concurrere immediatE, sed solum dando Gab q i.
virtutem secundis causis.qua virtute media,causas secundas Gab. caudicit operari. .L .i ia is leger- CONCLUSIO. dus. Du H A C opinio Durandi est temeraria, & videtur con- randi scaetra fidem .Probatur primo,quia est contra comm n nem om- uendu nium doctorum sententiam. Secundo est contra scriptura
sacram. Io. i. omnia per ipsum facta suiu, & sine ipso factu IO cap. i est nihil. quasi dicat : quicquid fit, quando fit, a Deo fi. Et Sap. 8. attingit a fine usque ad finem sertiter,& disponit omnia suauiter. Et non attingeret a fine in finem, si immediate non operaretur. EGO F. Pater meus usque modo operatur, Mego operor. Et Iob,cap. o. Pelle,& carnibus vestisti me,&c. Ipse enim dat nobis vitam x in pirationem,& omnia, neqὲ Isrn. s. loge est a uobis. In ipso enim uiuimus, movemur,& sumus. Iob. e. Io Et si Deus immediate cum causis secundis non operaretur, 17.. non concurret cum dictis causis concursusenerali,nec sp ciat nec diceretur proprie causa. Ideo enim num non dicitur proprid causa nepotis, quia non immediath, sed mediate ifilio,agit. Et etiam aliquid esset, & non esseta Deo. Quia
actio causae secundae e sici solum ab ipsa: quamobrem tenedum est, Deum immediate cum causis secundis operari. Deci quinta dio. An creari. sit propriam eompositorum emium,an eo eniat etiam accident biM Z G abri. Duae sunt intremae opiniones. Prima est Magistri- in Vua .dist. i. α Gabrielis,quos sequitur Vina lib. 7. super con est. Trid cap. 1 3. qui tenent creationen, et se, non solum Lbsistentium : verum etiam accidentium. Nam gratia in quiunt isti l creatur. . Secuda opinio contraria, est Alex. Alen q .m. 6.&q-IP m. I.&S.Tho. q. s.citara,art. q. hi solas substantias creari as set , sicut.Scot.de hac dissicultate non dissem,videtur tame buic sta 'secundae opiniona adhaerere: nam dicit,sacramenta causam gratiam,& negat Deum posse concedere creaturae virtutem creandi Quare gratia, quae est accidens, de sententia illius, non creatur Aliter enim si gratia createt .sacramenta,quxtat causa gratiae,crearent illam.
QNN CLUSIO I. RE AT IO passiae proprie dicta, talum est rei sab