장음표시 사용
31쪽
stetis: Ratio est; quia creare, ut ex Idpetaotibus constat,estrare esse simpliciter: esse aute simpliciter solum aericatur Q.: subsistentibus: ut de toto composito exrmateria , &ilor . aut de anima rationali separata.
. CREATIO eo modo, quo in prima conclarsione lum-rta est, non couenit partibus, neq; formis substacialibus praeter animam rationalem, neque accidetibus Ratio est; quia, quoZ creatur, nota educitur de potentia materiae , & Omnes formae tam stibstantiales , quam accidentales educuntur de potentia materiae. Deinde creare terminatur adesse sinapi citer & formae dictae non babente iste simpliciter .ed tecuma quid. Et confirmatur ex Arist. qui vocat accidentia entis en tia,& accidentium esse dicit elle inesse. o a te eorum enti ias non est simpliciter entitas Θ sed secundum quid. Et idem dicendum est de partibus.Quia partes pendent a toto,& sunt in illo , de hae non existunt: sed coexistunt . Atque ita non creantur,sed concrea tur - .Hinc, si Deus produceret in materia nudam forma Ignis, aut si se ipso sine causa secuda aerem in igne conuerteret, niscrearet tunc iguem ;quia aduceretur de potentia materiae. Hinc anima rationalis dicitur creari quia no educitur de potentia materiae; ut in principio huius q diximus. Hinc gratia iustificans non creatur a Deo: sed illam de potentia animor producit. Quia gratia naturaliter praesupponit animam in fieri, & consciuari cum sit accides. Est enim anima rationalis naturale sui ceptiuum gratiae, sicut & materia prima est naturale susceptiuum substantialis formae.
REspodeo cu Alex. uro,ali id fieri de nihilo dupliciter di
ci. Primo modo. iis no est ex materia,ct hoc modo materia,& sorma dicitur fieri ex nihilo, N et a quae tenent rationet huiusmodi principiorum Secundo modo dicitur fieri de nihilo,quod procedit in esse,cum prius non esset: tuo quidem modo dicuntur fieri de nihilo non tantum materia,& torma creata: sed quae primo erant ex illis. Et confirmat hoc Aleae auctoritate. D. August. contra Manichaeum. Rediit si me creditur omnia de nihilo fecisse. Ipsa materia de omnino nihilo facta est , etiam si formata omnia de ista materia si ut Iacta.Non enim prius extitit materia, i secundum August.ὶ M
32쪽
HANC Difficultatem tractat Magister hac prima db Samo. q.
stinct.&doct. citati. qq. ara. CONCLUSIO I. d. Bon. mDEVs Est causa finalis omnium . Haec conclusio est de γ p. c. r. fide, & habetur Apocal. e. i.& vitimo. Ego sum Alpha, si ν δ q- L&ω: Primus,& nouissimus: Principium,& finis.& Prouerba Dura. d. λεVniuersa propter semetipsum operatus est dominus. Et 3 qin in
illustratur ratione ex philosophis. Quia primus efficiens, & q. xvltimus finis coincidunt: Et quia finis est prima causarum, d I x
x Deus prima causa est. i Apoc .
CONCLUSIO II. I. iat. BONITAS Diuina est finis cuiuscunque agentis, tam
primi, quam aliorum. Et ratio est ; quia Deus agit:vt com- si municet suam bonitatem: causae autem secundae agunt, ut recipiant perfectionem a Deo. Quare euidenter sequitur, bonitatem diuinam esse sinem cuiuscunque agentis. Deinde ,
cum S Diom. contra gent cap. 17.Quia finis,& bonum sunt x τει idem, & cum Deus sit bonum omnium rerum, erit procul dubio Dei bonitas omnium finis. Hinc, Angelus,&homo facti sunta Deo propter eius bo- Appen, initatem: ut D. August. in lib de doctrina Christiana docet, AMPAdicens. uia bonus est Deus, sumus: & in quantum sumus,
Hinc rationalis creatura ad laudandum Deum, de ad sese Apperet utendum ei, ad fruendum eo, facta est 1 in quibus proficit Psic I s. ipsa,non Deus.Nam Deus, qui summa bonitate plenus est, Alex. vec augeri, nec minui potest. Non enim bonorum nostro nim indiget. πι-3Legant copcionatores, & confestari j Magistrum hoc loco ad inflaminada corda hominum, ut Deo diligentissi inridi fid:li sisimὸ serviant. Qui,eum si infinita bonitas, & mi siricordia,ad hoc hominem secit, ut ei seruiens,quod est re pu 'gdare, sua perenni bonitate. & gloria frueretur. Et voluit insuper, ut mundus homini seruiret,ut inde similiter homo ad melius seruiendum,inflammaretur. Deci θρ ima essealto. Deus ε' ne sinis si iissius t NOTA, Quae in creaturis ponuntur,si in Deum transi: adtur, transferenda sunt, semotis o7bus imperfectionidi
CONCLUSIO.IA TENDUM est, Deum agere propter seipsum, ny
33쪽
quam propter finem , non elhciendum, nec tanquam de nouo sibi acquirendum, sed propre semeti plum alijs de communicandum , & manifestandum . Probatur ex . si Thom ubi supra. Quia idem est finis agentis , & patientis Nam quod agens intendit imprimere, hoc patiens intendit rect- re. Et c d in omnes creaturς intendant assimilari Deo, Separticipes esse diuinarum. persectionum illius ι Deu planctintendet quoque illis suam perfectionem tribuere. Et creaturarum per se chione in hoc consistere, patet 1, quia unaquςq; creatura suo modo est imago Dei. Et perscinio imaginis i assimilatione eius, cuius est imago, consistit. Et hac de caul, omnes creaturς quoad fieri potest Deo assimilari intendunt Lege D Aug. in inchitidion, & Iib i. de doctrina Chrismana .c. 2 3 & B. Hieron. super verba citata Ptoaetb. l6. vn uersa oropter seipsum operatus est Dominus. . Decimaoctava discutias Vtrum Angelus, anum rasionalis Hecie ui iιnguaniurλDe Hae difficultate disserit Magistet hae dist. & circa illam Origenes posuit omnes animas humanas , & Angelox esse unius speciei. Opinio communis tenet differre specie. Qu autem sit disserentia, qua specie distinguntur, non lintis constat. Vari j varie opinati sunt, Vt Alexand. x S. B nau.scribunt.
Angelus, & anima rationalis specie disserunt. Probature quia anima unitur corpori, & Angelus nequaquam. Tum etiam: quia habet anima operationem in corpore, cum ad phantasmata conuertatur, ad quet non conuertitur Ange- Ius . His rationibus, & aliis, quq a pretiatis doctoribus addicuntur, probatur conclutio a posteriori. Nam a priori non potuit distinctio speeisca ab aliquo demonstrari.
Respondeo cum scoto ubi supra, absolutὸ loquendo sunt eiusdem speciei ratione obiecti, quo operationes sumunt speciem lat vero si consideretur ex parte sundamentorum, in quibus sunt, nempὸ, intellectus Angeli & animet , suntd uerse speciei: sicut Angelus , α anima diuellet speciei esse dicunIur.
34쪽
V M Deus de nihilo condiderit creaturam spis ritualem, nempE, angelicam, & corporalem, scilicet, mundana, ac deinde humanam, quasi communem ex spiritu,& corpore consti ruta, ut definitu est in cap firmiter, de summa Τri nit.&fide cathol De istarum creatione,&na tura ,&c. disputaturus Magister. primum de purὸ spirituali creatura, nempὸ, Angelis, disserit a secunda dist usq; ad i3. quia persectior,& immateri alior est. Secudo agit de creatura ut corporali a Ia.d usq; i 6.inclusive.& a i6.d. usq; ad fineuius secundi libri tractat, De creatione naturet hominis,quet inedia est partim , scilicet corporea, partim spiritualis, dc de innocentiae statu,& de eius lapsu,de libero arbitrio,&α
Circa hanc distincti legendi sunt scholastici doct. ibidem.
Angelι fuerint orati ante omnia alia 3
Hanc q. ponit Magister in prinei pio huius secundae distin.
Sunt autem duae opiniones circa illam. Prima Graecorum,ut si tegorij Naaranetent, Damasceni lib. de fide. c. 3 Orig Basiiij homil. I. in Exameron, Isidori lib I .de summo bono. c Iz. quibus adhaesit D.Hieron. in epistola ad Titum. Hi creatos fuisse ante omnia exist:marunt. Secunda opinio tenet Oppo situm, non fuisse creatos ante uniuersum istum. Et haec tuit D.Aug. I 2. consessi c. . &super Gen. &Hugonis de Sancto Victore, lib. I.desiera p s. cap. F.&Strabonis, dc omniuschin
Natura Angelica simul creata est eum alijs, & inter opera sex dierum, tanquam primum opus. Probatur Primum illo Gene i. In principio creauit Deus coelum, & terram. Igitur si Angeli fuiment creati antea, non dixisset, Inprin cipio. Et Psalm. Ioi. Initio tu Domine terram fundasti Et
35쪽
definita ab Innoe. 3. Sc refertur cap. 1armite extra de summa Trinit. & fide cathol. ubi ita legitur. Simul ab initio tem- rotis,Vtranq; de nihilo condidit creaturam, spiritualem , de corporalem,angelicam,videlicet,& mundana,&c. Et nota sundamen tum primae opinionis non esse verum, nempe, quia de eorum creatione non fit mentio in Genesi, α nullam habere vim, doct. communiter declarant. Et de illorum creatione Matth. 2 s. pateti discedite a me maledicti
in ignem aeternum,qui paratus est diabolo Angelis eius.
IIOe nomen, Angelus, quid significal λττει is Respondeo. Nomen hoc Angelus apud Graecos est nomen ossici), & non dignitatis,nec naturae: de idem valet, ita D, AEMI cui nuneius. Et si quaeras, inquit D. August. nomen natu Lb. 6 c. rae, spiritus est; homen uero ossici j, Angelus. Hinc in sacris 3 ς zo literis homines Angeli appellantur, Matth. 2. de Ioan. Ba- μμ --λ ptista. Ecce ego mitto Angelum meum. Et Isaiae. 9. Chri φι 9- sus magni consili; Angelus & sacerdos, & praelatus, qui iri Mμυς α ecclesia docet, Angelus nuncupatur. Malachiae. quia An is gelus Domini exercituum est: unde quia a Deo mittutur,
Angeli nominantur. Et ad Haebre,c. I. Nonne omnes,&c. ii
ministerium missi, dcc. Hsbraicὸ uero ab a quod est sne M Q. geos terra, quasi sine terra dicuntur. Antiqui appellabant Aagelos substantias separatas,& intelligentias, & motores cortorum. Platonici istas substantias vocabant dimones,id est , spiritus. Iam vexδ D.Hiero.& Aug & latini omnes per hoc
D. Huri nomen, Angelus, intendunt significare,n5 solum ossicium . x.:Aμίην Verum etiam naturam. leg. D. Aus.lib. s. de ciuita. Dcι.c. δ . . dc a6.de totum fere lib.'.
Vbi fuerunt Angeli creari ZRespondeo cum Strabone super locum Genes 1 In prin tin. m. 3. cipio creauit Deus coelum,&c in coelo empyreo, a splendo edis, re sic dicto, quod statim fuit Angelis repletum. Et ratio est,mo. t. quia locus nobilissimus, Se contemplationi deputaru ,qu H η le est citum est,pyreum, maximὰ decebat substantias nobi lissimas, ternat iter Deum contemplantes. Vnde Mariti. 8.dicitur: Angeli eorum in coelis semper vident,&c. De cuius I, 3 r. siu,&dispositione lege D.Amb.in exameroo
36쪽
Qua mensura Angelorum existentia,O duratis mensiuratur
cvM Magister quaestione proxima dixerit, Angelos ereatos suisse cum tempore, non tamen in tempore; quaerunt doct. hoe loco . Quomodo existentia, & duratio Ang Iorum mensuretur Z An per aliquam mensura permane tem, Se indivisibilem ὶ An per successivam, & diuisibilem. Caeterum cum omnes fere doctores aeuum esse angelorum, mensuram profiteantur, prima difficultas explicanda erit cum Scot. quae sequitur. Scini. I. Prima discui. Ea ne aeuum mensi ra permanens,
HAEC dissicultas, propter opinionum varietatem,est dissicilis explicatu . reddetur tamen tibi facilis,& perspicua: si sequentia fandamenta diligenter consideraueris. Icitanda. Mensurare rem aliquam nihil aliud est,quam de quantistate illius rei, per quantitatem alterius rei, certificari. Pateterempto. nam de quantitate panni certificamur per quantitatem vinae Ex hoc fundamento colliguntur,veluti appendices,quae sequuntur. Hinc de ratione mensurae est, quod si quantitas. Siquis 2.: M. dem, ut ex primo sundamento constat, mensurari est per
Hrnc quoq; , cum triplex sit quantitas, una virtutis, alte- 3. Fund. ra perfectionis,& tertia molis, quae vel est continua, habens omnes partes simul, vel discreta, lut numerus, lepus, & Oratio j quae habet partes successivas,unam post aliam. Triplex etiam erit mensura. Vna persectionis, ut quando mensura mus perfectionem rei minus persectae, per comparationem Ar se. Ioad rem persectissimam eiusdem generis . Dicit enim Arist. Me M. io in tha. in unoquoq; genere esse aliqua speciem,quae est metrum.& mensura cetterorum sub illo genere contentorii. Ita,ut eo sit species persectior, quo persectiori speciei est si, milior,ut albedo est mensura omnium collorum,& quani3 color splendidior, α clarior est,tanto persectior iudicatur. Q o etiam modo in genere animalium homo caeteroru animalium est mensara . Altera est mensura quantitatis contis rvdae, ut quando de quantitate unius continui certificamur, per quantitatem alterius continui,ut de quantitate pani puequautitatem ulnae .Tertia mensura est quantitatas dyscretae,
Eue durationis,& est quando de duratione unius rei per dum lv a rationem
37쪽
Tationem alterius certificamur , ut de duratione hominis per durationem primi mobilis . Dicimus enim hominem esse mille dierum, propterea quod durauit per mille reuolutiones primi mobilis. Rind. 2 Praeterea, haec mensura durationis est triplex, videlicet,
aeternitas,aeuum,& tempus. Aeternitate mensuramus e ssent,am omnino in areabilem,& essentialiter,& accidentaliter,
quae neq; habet principium, neque finem, talis est diuina essentia. AEuo mensaramus duratione essentiae in uariabilis, qud ad substantiam, non tamen accidentaliter, talis est Αngelus, qui est ab alio,&non a se,& habet principium, no habiturus finem Dicimus enim Angelum durare per aeuum.
Mensurantur autem tempore caetera, quae variantur, Sc corrumpuntur, ut haec in seriora: atq; ita dicimus. Haec res est tot annorum.His praenotatis, patet titulus dissicultatis. V Quaeritur enim, an aeuum,quo mensuratur duratio Angeli,
fit mensura indivisibilis, sicut ipse Angelus Z An successiva, habens unam partem post aliam sicut motus primi mobilis, qui est tempus. Tituli ex Phaeterea si mensura est quantitas; ut ex primo funda hocmi' . mento constat, erit necessario diuisibilis. Et ratio est: quia λα posse diuidi, ut ex praedicamento quantitatis constat, est propria affectio cuiuscunq; quantitatis, quae si fuerit continua, habebit omnes partes simul, si autem discret ,habebit
si omnes partes successi uas . Atque ita quantitas perfection: Sest diuisibilis in gradus, Id quantitas molis in partes perma nentes,&quatiras durationis in partes successi uas; t lepus. Nota etiam duplicem esse qualitatem successiuam una si tant enim est,quae componitur ex partibus diu tibilibus, ut tem- pus, cuius quaelibet pars est diuisibilis. Altera componitur ex indivisibilibus, id est ex instantibus. Huiusmodi de sententia D. Bonavent.est ruum. Componitur enim ex pluri bus instantibus; ut ex uno instanti creationis Angeli, Sc ex infinitis instantibus conseruationis eiusdem Exempli gratia,creatur Angelus in instanti. a. deinde conseruatur in instanti. b. Et unum instans non est aliud. Nainstans,in quo hodie conseruatur, non est instas in quo heri coseruabatur. . Funa. De ratione mensuri est,ut sit notior mensurato. Patet ex primo fundameto,quia mensurari est, de quantitate uuius, per quantitatem alterius certificari, Sc si mensura non esse: notior, esset ignotum per ignotius declarare.
38쪽
ctio realis,vel Armalis ilioquin non esset me sura. Qi, a nahil forni aliter per seipsum mensuratur Aliter enim sine dis stinctione aliquid esset notaus seipso.Quod est impossibile. Inter mensuram,& mensuratum debet esse proportiopid 8, Funa. est, limilitudo, non in substantia;sed in qualitate, in qua fit
mensura. Ut exempli causa, mensuramus motum localem , aliquando per motum orationis vocalis: nam dicimus tali
tum Petrus demoratus est, vel tanta est distantia a tali loco ad tale locum,quantum aliquis immoratur in soluendis horis matutinis Atque ita mensuramus unam durationem per aliam,& non per substantiam, hoc est per subiectum motus. - Et mensuramus pannum per ulnam ligneam, non similla sint ii, subilatia, cum unum sit ex lana, & alterum ex ligno: sed quia sunt similia in quantitate continua. Aternitas, qua ut supra diximust mensuratur Dei esse.- s. istia, non est successiva. Ro est,quia Deus eli a seipso non ha- bens diuersa instantia, sed unum, in quo sit, & conseruetur rde ideo in Deo non est prius,& poste rius No enim prius suu creatus,& postea conseruatus; ut est Angelus. Sed est totus simul. Vnde instans.aeternitatis est unum, non habens succes socem, secundum se, ne tamen, pro ut coexistit tempori. QAod D. Paul insinuauit, si cens Christus heri,& hodie, ip- - φλse,N in saecula. Ecce quo modo aeternitas est, fuit, & erit. 3 Vltimo nota laesi significatio istorum nominum AEuu, Q μηκα auiternum. Sunt enim dictiones Graecae: Quum signa ficat mensuram durationis alicuius entis naturaliter incorruptibilis, habentis substantiam uni sormem, qualis est angeloru, coelorum,& animarum separatarum a sub llantia. AEuiternua ut significat ipsas substantias, nunqua senescentes. Hinc Appen. 2homines seruantes semper eundem faciei nitorem, aeuiter nos consuevimus appellare: Quia incorruptibiles esse unci His positis , quatuor sunt de ha e difficultate opiniones. S.Tho. q. Prima opinio est. S.Tho Ric & Dur.& est communior.Sco ar. s. Rctus autem est dubius. Teii et haec opinio,Huum elle meustu ar. I q. r. suram indivisibilem. Dur. qἶSecunda opinio est Henrici dicentis, uuin esse mensura in hae Lindiuisibilena; de ratione tamen eius esse quod coexistat te a. Histri poti vero, vel imaginario, per quod cognoscimus duratio- quot. s . q. nem Angeli. 3.Gabr. Tertia opinio est Gabrielis,qui asserit, mensuram Ange- q. i.huiussi esse tempus, Sc non aeuum. Imo tenet inter tempus, Scaeuii di L
39쪽
Quarta opinio est D. Bon .hac.d. at t. I.q asserentis,aeuum esse qualitatem successivam compositam ex indivisibilibus, quam opinatur Scot. probabilem,& in eam, ut scribit Liche- . et tus, inclinatur, nos autem illam sequimur.
AEuum est mensura successiva, qua existentiae Angeli, de
euiqscunque aeuiterni duratio mensuratur, Durat en im Angelus per unum aeuum, scilicet, per certam quantitatem, quae vocatur aeuum. Probatur conclusio ex fundamentis praeiactis: quia de ratione mensurae est, quod sit quantitas: ut ex Iina .fundamen. constat. Et aeuum, sui communis opimio prima te itaturin est mensura durationis Angeli: quare erit quantitas.
Est ne aevum quantitas diuisibili,
. Auum est diuisibile in partes iudi uisibiles , scilicet, in insanita instantia . Probatur ex quinto fundamento: quia diuisibilitas est propria passio cuiuscunque quantitatis, de aeuum est quantitas,ut patet ex modo dictis. Probatur secundo,propterea quod existentia aeuiterni, non sol sim creatur: verum otiam conseruatur in infinitis instantibus, quorum unum lion est aliud. Nam instans creationis est, in quo Angelus . . recepit essentiam et &instans conseruationis, in quo non deseritura Deo, ut desinate ise,sunt alia,&alia instantia. Nam in instrati. b.conseruatur, similiter finito.b posset desinere e sese, frursus non conseruaretur in instanti. c. & sic in infinis tum .Quare conseruatiar per infinita instantia, quorum unum
t. non est aliud. In quae quidem aeuum, quod est mensura aeui terni,est diuisibile. Relege sun lamenta Secunda dissic. Est ne aeuum aliqua enitias di linc7a ab eximnita. Angeli , vel idem realiter cum existentia Quoniam doctum est, aeuum esse mensuram successivam Angeli, merito quaeritur : An sit entitas distincta, & caetera. emadmodum de tempore solet quaeri: An distinguatur ab existentia primi mobilis, in quo est. Mouet autem hanc scor. qt distinct. Scot.' χ. Duae sunt extremae opiniones. Prima est is p. quorundam Thomistarum, ij tenent aeuum esse in primo Cur l. Angelo subiectiuὰ&distingui realiter ab illo . Secunda ob c uist. pinio est Capreoli dicentis, quum esse omnino idem cunisi a. existentia Angeli, in quo est, & neque realiter, neque forma'
40쪽
Ad explicationem huius difficultatis nota, aeuum lut diximus supra, iuxta opinionem S Bonau. esse mensuram da-
rationis Angeli:pro ut compraehendit unu in instans creationis, & infinita conseruationis . At vero lsecundum comma .inem opinionem,quae erat prima proximὲ dissicultatist aeuii mest ipsa substantia aeuiterni, connotando coexistentiam ad tempus verum, siue imaginarium quo mensuratur duraci Oaeuaterni, ut docet Durand. q.s. Durani,
dum utramque opinionem : at vero pro formali distinguitur. Prima pars probatur, quia aeuum in v trasue opinione est nomen con notativum : nam pro materiali significat coexistentiam Angeli uniformem, & nunquam senescentem, connotando diuersia instantia creationis, & durationis, vel coexistentiam temporis, ut ex notabili possito constat. Deinde probatur secunda pars; quia inter mensuram, & mensuratum debet esse aliqua distinctio, ut sup . in append. 7. sundamenti constat. Et cum non sit distinctio realis, ut modo diximus, erit formalis distinctio. Tum etiam, quia aeuum est mensura pertinens ad genus quantitatis, & clim Angelus usi sit quantu , distinguetur ab illo sorinaliter. Dico autem distingui lar mali ter talum: quia aruum pro formali nihil aliud est, quam ipsa existentia Angeli: non absolute considerata: sed pro ut coexistit diuersis instantibus, scilicet, creationis &conseruationis. Vt docuit D donau.vel diuersis partibus rem D.Bon
poris secundum communem opinionem. Territa dissentias. An omnium aeuuernoram sit unum aeuum,nuel mul. lea
Circa hane dissicultatem sunt quinque opiniones. Prima est Scoti assirmantis, quod si sermo fiat de mensura duratio- et 3nis, nullum aeuiternum est mensura cςterorum qui ternorum.
Quia unus Angelus, scilicet, Lucifer posset esse mensura iuroru. De quo genere mensurae loquitur Arist. io. Metaphys Arist, io Secuda opinio est S.Th. n Epe,ominu seu iternoru esse vitii V et 'mizau, i una mesura suς durationis, nepe supremum Angelum. I ' q. Tettia opinio est Durandi asserentis este unum aeuiternu , Io gr.6. Mod est mensura ceterorum,quantum ad persectionem, uo p p . tamen quo ad durationem. Duran QR rta opinio est Henrici apud Scotum. q. a. scilicet,esum iri Adgelorum csse unum aeuum. Ad hunc sensuat, quod ex da-χ-s x uoaibus singuloiu Augelotu costituatur una dura. lo Vixi'