장음표시 사용
51쪽
illa; quod quIdem estiolius Dei propciu Diabolus enim non potest compellere hominem ad malum; ut D. Paul. ad Corinth. docet. Fidelis Deus est, qui noti patietur vos ren tari, supra id, quod potestis , scilicet, resistere. &c. Quare nullus Angelus, neque bonus, neque malus i liabitur . Praeterea de ratione illapsus est persecta cognitio Ommum, quae sunt in illo,cui illabitur, & eum solus Deus cognoscat natu .raliter interiora nostra , solus ipse dicitur ammabus vo strix illabi. Angeli autem siue boni, sine mali dicuntur im mittere cogitationes in animas nostras, non imperando; . quia non possunt nos compellere; sed consulendo; ut Ioan. 13. cum diabolus misisset in cor, ut traderet eum Iudas, &c. atque ita dicuntur improprie illabi. De illapsu autem diaboli in corpus, infra dist.8. disputat Magister, lege cap. sicut Iadas, de con secr d i st. a. Quasi 4. An Angelis localiter moueatur. λQDisseruimus hactenus de quiete, & existentia Angelorum .in loco , nunc de motu locali eorundc in agendum est. Ex ad totam hae q. legendi sunt Alex. Alen. q. 83 . . ThOm. q. s 3 . &doct. in primo,distin. 3 7. & idem doct s.& Ricard. art. 3. ' l. Durand. q. t. circa secundam p. distin Zc. Scol. '.' & infra, & alij hac a. dist. Et absoluetur. q. nonnullis dissi
cultatibus positis. e r ilai Prima di . Vmin Angelus de lora ad lac um motu
Tres sunt opiniones eirca hane difficultatem . Prima tin m ii. HS - o. Angelus mouetur localiter; . quia potest appli S Th . care suam virtutem diuersis locis. Secunda Scoti, Angelus mi q proprie mouetur localiter, migrando a loco in locum, Ahoc mouendo suam substantiam Tertia Dura. Angelus non 6Pi ubi mouetur localiter: sed semper est in coelo. Et in scriptura fur facra dicitur moveri ι ut ait ille i quia manifestat suam ivir Ccq . tutem diuersis in locis, Quemadmodum, inquit, Drus diri Grand. et ' vehi sse in mundum , non quod moueretur a coelo in ter ram; sed quia manifestauit seipsum assumendo humanitate.
Angeli localiter moueri pollunt. Haec concluso est com τρω unis omnium doctorum, o dempto Dur.Et probatur pri O Iz muni nuctoritate diuinae scripturae. Tobiae. c. s. exemplo Ra phaelis Augeli. Et Luc. primo legitur, Angelu apparuit sc Za chariae; Sc missum suisse ad Virgine despotitata,&c. Sunt et a loci multi, quaa supia cude loco Ahzesidiis ura ς musa
52쪽
De motu Angelorum. citaui Ex quibus sic colli 3o argumentu: Angeli beati sunt inctio, quos lcgimus aliqn futile in terra; hoc aut pol non fieri r nisi per motum,qua te mouentur localiter. Et confirmatur a definitione motus locas.s , qui est relinquere terminu a quo, di acquirere terminum ad quem .Quod iaciunt Angeli quando relicto coelo , aliquando sunt in tena. Vnde Damascen. apua i lex. Alen. ubi supra. Angeli cum sunt in coelo empy reo, nou sunt i ta terra,& cum ad terram a Deo mittuntur, non remanent in coelo. Et anima etiam nostra, quam primum e corpore egreditur, migrae in coelum, siue in purgatorium,
nae in infernum, & haec sine motu locali fieri naud pollunt. ergo de Angelus. Nam ambo sunt spirituales. Hinc Dura. Opinio est cauenda. Nam primum est temeraria,. quia contra omnes doctoies scholasticos, graduersus doctorcs sanctos, qui saepe affirmant, Angelos descendisse., is ci xy00ς- , qu/- apud Isaiam. I . quomodo ceci dilude coelo Lucifer,&c & Luc. c. Io. vidi Sathanam,&c.qui realiter cecidit. Nec valet glossa aliqua. Lege contra hanc lententiam D. Ambrosiu lib. de Spiritu sancto, cap.9.& Io.&U.Grego.lib.2 morat. cap 3.
Adg us 'on mouetur localiter, eo quod in diuersis i cis lucesserue operetur. Et ratio est ι quia motus localis non est in loco: Led in locato : ut patet in lapide proiecto. Et ca on est in igne calefaciente': sed in pallo, dicente D. Para am
Ansfactus adtiuorum non sunt in agente , sed in patientedii ponto. Et operatio Angeli, cum non sit in ipso Angelo; ledi loco, talis operatio no erit planὰ motus localis Angeli.
CONCLUSIO III. Angelus mouetur localiter per hoc, quod eius essentia iuccessive potest esse in diuersis locis definitiud. Vt v g An prius est modo in hac villa Madrili ,&potest dimittere su
M: siue hanc villam ,& transire in alium locum contiguum stic villae. Et ratio est ; quia Angelus potest moueri localiter: ut constat ex prima conclusione huius dissicultatis conua Uura. & non per hoc, quod diuersimode in diuersis locas opiaretur; ut in secunda conclusione patet: mouetur er Maocaliter per hoc tantum, quod eius essentia successi uarii in diuersis locis diffiniri uri ut noster scot. docet. Conse faenua alassicienti diuisione est manifesta.
53쪽
nisiis. 2.tHauo moueri. Et ratio est ; quia tunc potest desinere sue cessive partem, & partem loci , in quo est, de successiuὸ partem , & partem alterius acquirere. Probatur consequentia a simili de motu corporis; propterea φ hac ratione mouetur
AHA eorpus successiuE. Et colligitur ex Arist. . Physi. Vbi ait, ad diuisionem magnitudinis acquiri spatium. Secunda difficult. Virum si ' in in .isibili t in
puncto,pοσι moveri motu continuo Moti partem affirmantem tenet. Alij vero negantem.
Potest tunc moueri motu continuo. Ratio est, quia inpurristo potest moueri ,& acquirere loca punctualia. QuoAsc.t, ubi sie probat Scot. Quia si corpus perfectE sphericum mouea svrλ tur super planum, non attingit, nisi per puncta ι ergo mo tu continuo illud punctum potest moueri successive per loca punctualia: quare , & Angelus. Eadem enim ratio est de puncto,& de Angelo. Quam ob rem si punctum potest sie moueri, & Angelus quoque mouebitur. Nec obstat, quod non detur sphericum ita persectum: fatis namque est, quod possit dari.
rua disse Virum anima separata moueatur lo caliter dissi uti et
Mouetur quidem diffinitive localiter. Et ratio est i quia,
si non pollet moueri localiter, sequeretur, quod egreissa c corpore,adhqreret relicta in putis naturalibus loco proximo cadaueri , a quo filii egressa . Secundo confirmatur, quia, ςdmi pia moueat corpus localiter, habebit virtutem mortua localem,qua moueat se ipsam. Mi arta disse. Virum Angelus moueatur localiter a seipso,an ab alio
Alix Angejus potest se ipsum localiter mouere . Probatur ilen. q. zo nam, cum sit in potentia pastiua ; ut possit localiter m m. 3. ueri, sicut ex dictis constat, habebit potentiam activam ad Scοι q io mouendum se ipsum . Et confirmatur; quia hoc habent alia huius dis. entia minus persecta, & inanimata: ut ignis, & grauia: er-Ri ar.3. I go similiter& Angelus, qui est multo maioris persectionis. iis v. Praeterea Angelus mouetur localiter, & non a copore, cumst minoris virtutis, neque a Deo tantum ; quia hoc esset per miraculum ; ergo mouetur a seipso. Et tandem ;qui inanima separata, ut supra diximus, mouetur a se ipsa,vel in 'um, t
54쪽
.ei in purgatorium, vel in infernum ; ergo angelus similiter mouebitur a se ipso, cum sit maioris perfectionis. Mouetur enim Angelus a sua potentia, nempὸ, sua voluntate et qua quidem est principium motus suinis dis . num angelus pia Mndens alie m
Vt exempli gratia, an Angelus custodiens hominem mo Atiae.
ueatur existens an illo, admotum illius , si I naturaliter de tin.q. x sententia philosophorum anima admotum corporis moue m. 3.erntur: α Christus in Eucharistia ad motum specierum con' Th.q. stasecratarum, ut theologi confitentur. Et ratio dubitandi estς arii inde quia Angelus , neque secundum naturam colligatus est coerori , in quo est , neque coniunctus: sicunt est anima cor
ori , neque secundum legem, sicut Christus Iesus secunum legem sacramentalem habet colligationem cum spe
Angelus per accidens mouetur ad motum corporis, in s. T . quo est ι ut custos ad motum illius, quem custodit. Et ratio est ι quia quamdiu Angelus est per suam voluntatem secun- seM..trdum essentiam in corpore custoditi, per eandem prorsus is Het. volantatem habet colligantiam cum illo corpore : quod qui . ,
dem est naturale. Nam si duae res inter se colligantur, mota Vna, mouetur & altera per naturalem concomitantiam. Sunt ictenim in corporibus,sicut motores in mobilibu . sexta di sic trum Angeluspost moueri in instanti Dirae sunt opiniones. i. Unas. Tho. Altera Scoti, quae partim conueniunt inter se: partim vero disserunt. Conue iniunt quidem in hoc, scilicet, quod Angelus in instanti
poterit acquirere locum. Si enim sit Angelus ubi nihil ope- 'retur, ut in Gelo empyreo, potest in instanti operati in aliis loco ,& ita de sententia D. Thom. in instanti acquirit locum, idemque s sentit Scot. Differunt autem in hoe, quoa ' istas acquisitiones termini ad quem vocat Scot. verum m tum localem : quia opinatur ad veram existentiam locale es. t. Angeli, non opus esse operatione; sed sola praesentia Angeli iri locum. Atque ita satis est, quod in termino, a quo suetit
ni deletininatum tempus, & quod tu instanti terminant: illud tempus, sit in termino ad quem , dc tunc erit verus mo- tus instantaneus de loco ad locum. At vero S. Thom. dici: non esse verum motum localem; sed loci acquisitionem; quo
55쪽
1i in instanti: d in tempore; propterea quod talistra situs est successio unius operationis ad aliam,& successio compi Eedit prius,& posterius, id est. prius operari in hoc loco,& p sterius in alio,& est diuisibilis,& ideo non est instantanea.
Angelus potest localiter, & in hoc instanti moueri. Et ratio est, quia Angelum moueri de uno loco in alium, non est moueri ab operatione ad operationem e sed a termino a quo, in terminum ad quem, ubi est per suam essentiam. Quod quidem potest fieri in instanti; quia non repugnat natum angelicae propter eius excellentiam. Et confiimatur exemplis,post e aliquid quiescere sub termino a quo in tepore,&in instanti terminatiuo illius temporis Gle m termino ad quem, ut in beneratione contingit, ubi materia prima fuit sub termino a quo, scilicet, sub priuatione, &in instanti terminatiuo illius temporis suit sub termino ad quem. Idem euenit in illuminatione corporis diaphani, & etiarά in ab mirabili traii substantiatione substantiae panis ' Ω vani, in
corpus ,& sanguinem Christi. Nam in toto tempure prolationis verborum consecrat onis adest terminus a quo talis conuersionis, nempe, substantia panis, &vini; at vero in instanti terminativo adest corpus, & sanguis Christi IesuNeque hinc sequitur, quod in eodem instanti si Angelus naturaliter in duobus locis; quia in termino a quo est in tempore, & in ultimo instanti illius temporis est Angelus in termino ad quem. Dprima uiscul. Vtrum Aneeltis possis mouevi ab extremo ad extre-
- mum, non transeundo per 3 neamni
i Opinio Scoti eirca hane difficultatem non est contraria opinioni Alex.& S Thom quam uis Caiet. & alij Thom istae oppositum affirment. Nam in via. S. Thom. certum est angelos esse in loco solum per operationem , & secundum hanc opinionem non negat Scot. in principio huius ' Angelos posse operati in extremis, & non in medio. Et si angelus sit in tota hac villa, poterit operari in angulis dis stantibus, non operando in spacio intermedio . Tota autem difficultas est in via Scoci asserentis, angelum ei se in lo- eo per essentiam , & diffiniti up, licet ibi non operetur. Verum in hac opinione distinguendum est de loco.ad aquato ;& inadaequato, ut se pra.
CONCLUSIO I. Si i t sermo de motu locali inter duo loca uiadaquata,po
56쪽
eest angelus moueri ab extremo in extremum, idest, ab uno loco inadaequato in alium locum in adaequatum , & non per medium. Verbi causa , si sit haec villa locus adaequatus virtuti angelicae, ita quod non possit esse in maiori, poterit angelus a principio ad sinem, & non per medium moueri. Ratio est; quia angelus potest existere in principio, &sne huius villae, & non in medio. Quare poterit ad eadem loca moueri, non transeundo per medium ι propterea quod ad eadem loca , quae naturaliter potest habere, potest naturaliter moueri . Quia non potest acquirere loca, nasi permotum; quamobrem si potest aliqua loca naturaliter habe- .re, eadem poterit naturaliter acquirere. Aliter enim non posset ea naturaliter habere.
Si loquamur de motu locali angeli, inter duo loca sbi
daquata, non potest moueri ab extremo in extremum motu discreto,idest, non transeundo medium. Ratio es quia, ut modo diximus,ad eadem Ioca tantum naturaliter potest mo ueri, quae naturaliter potest habere, & in quibus potest natumraliter quiescere, & cum non possit naturaliter simul in duobus locis sibi adsequatis quieticere, nec poterit plane ab uno ad alium moueri, nisi transeundo per medium. Hin non potest angelus descendere a coelo in terram,nisi Alpem per medium. aquilibet istorum locorum est sibi adaequatas: licet enim angelus moueatur per suam Vol ntatem, non tamen habet potentiam peruertendi ordinem naturalem motus, qui ordo est: v t transeatur ab extremo in extremum per taedium,si loca suerint adaequata.
Magi lar Sentent. Dinina. III, V AESTIO II 1
De natura, ct essentia Angelorum.
in prima parte huius distinct 3. agit Magistet de natura an gelica, quam dicit indivisibilem di immaterialem,id est, non compositam ex materia, & forma ; sciit substantia corporea. ideo ad maiorem huliis pariis intelligentiam decreui cum Alex. Alen. aliquot difficultates explicare, quibus absolutis, Alix A-
erit perspicua quaestio proposita de natura angelorum . lin. q. 2O. Prima disse. Vini sint Angeli in rerum natura m. r.
Iuxta Aristotelis sententiam primo cap. primi, & secundi , posterioris analyseos, quaestio, an sit, praeponitur qR Q a stioni u
57쪽
itioni, in qua quaeritur, quid res iit.
De fide est, esse quasdam substantias intellectuales , hominibus perfectiores , quas Angelos nominamus. Sunt enim innumeri loei sacrae fcripturae, ubi expresse habetur haec con- elusio. vide concoidantias maiores Bibliae, verbo, Angelus, ver b. Angeli Et de Raphaele Angelo. lege Tob cap s.de Ps 8. Minuitii eum paulo minus ab Angelis. Qui locus intelligitur de homine Christo. Quemadmodum Diuus Paul. I. ad Hebraeos, interpretatur illum de humanitate Christi Iesu. Et in Nouo Testamento passim : ut Luc. i. apparuit Angelus gachariae. Et scit millus Angelus ad Mariam Virginem. Et ratione etiam natu tali confirmatur .LVidemus enim orbes coelestes moueri continuo, & perpetuo motu regularissime. Quare oportet esse motorem intellectum , regularisse si me, & persectissimὰ mouentem. Tum etiam, quia adpe r sectionem uniuers requiritur; ut omnis gradus creaturarum reperiatur. Et cum inueniatur spiritus unitus corpori; ut in homine,& corpus separatu a spiritu; ut in lapide;oportet etiam vι inueniatur spiritus separatus a corpore, ut est Angelus . Nam si corpus, quod est minus persectum inuenitur sine spiritu, multo magis spiritus erit sine corpore, ut est Angelus. Et Aristot. lib. de causis, inquit. Est quaedam substantia, cuius substantia est in aeternitate, & actio in tempore . lege eundem Aristot. II.& m. Metaphysic. & I.de ansema extra coelum,&c
Hinc consutata manet Haeresis Sadducaeorum, qui ut Alexandi bidem ait, dixerunt, non esse Angelos. lcge cap. 23. in Act. Apostol. S. conda di . Angelus Ab quοgendre continet r3 In Angelis duplex esse consideratur a doctoribus, unum esse purE naturale, alterum esse gratuitum : & secundum es se gratuitum vocatur lumen a sanctis. Lege Alexand. art. I. vln supra, S secundum esse naturale quaeritur in hae dis cultate ; sub quo genere contineatur Zan sub substantia Z ves- sub accidente
Angelus est in genete substantiae. Et ratio est, quia cum istens. &non si accidens; quia non inhaeret subiecto, ne-eessariderit substantia, cum ens in substantiam,& accidens primo diuidatur. Et D.Damasc. ut statim dicemus, Angelum substantiam esse affirmata rivi
58쪽
Tertia dispe. Quid nam est Angetur ZAngelus est substantia incorporea, intellectualis, sem per mmobilis, arbitrio libera, Deo ministrans, secundum gra- 3 et tiam, non naturam, immortalitatem suscipiens. Haeedi μfinitio est Damasc.lib. 2. sententiarum. cap. i. illustro diffinitionem hanc, singulas eius partes declarando. Primum es e positis se substantiam, constat ex proxima difficultate. Secundo ηε dicitur Incorporea, ad disserentiam animae nostrae, quaeli- di i 9.cet non sit corporea; tamen est unita, vel viii bilis corpo- D. Damri; at vero Angelus, neque est unitus, neque uni bilis corpori. Tertio dicitur intellectualis, ad distinctionem animae nostrae . Quia propriE loquendo, anima nostra dicitur substan . tia rationalis ; at vero Angeliis substantia intellectualis. Pr pterea quod Angelus sine collatione eligit; homo vero cum collatione, & discursu; sed haec latius infra. Quarto additur in diffinitione, semper mobilis. Quoniam Angelus habet semper in se omnes conditiones, quae ad motum suum desederantur, quas non habent, neque illa, quae motu recto mouentur, Nam dum sunt in suo loco naturali,non mouentur; vel potest fieri, ut actu non moueantur, propter motoris in digentiam. Neque illa,quae circulariter mouentur: nam licet habeant ad motum omites conditiones, quae ex parte sui re quiruntur ; andigent tamen motore; ut coelum , si non esset motor, staret. Angelus autem non indiget motore praeter Deum. cuius imperium ad motum Angeli requiritur. Et ad 'distinctionem animae, quae dum est corpori coniuncta, Ino to corpore, dumtaxat mouetur. Apponitur quinto in deis nitione, arbitrio,&c. quoniam Angelus de sententia B. Dionysii apud Alexan. hoc loco. quantum ad motum naturalem, B. Diov. potest, di recto, & circulari motu moveri. Non enim est in eo motus, quan tum ad unam differentiam solam,determinatus visu ni reliqua mobilia . Vel secundo dicendum est,h loco arbitrium sumi pro iudicio, quo aliquis potest eligere communiter bonum, vel malum;quod quidem Angelo con uenit sine collatione, dc discursu; ut paulo antea dirimus, &insta latius explicabitur. Vel dicitur liber Angelus, non ad bonum,& malum; sed in libera electione eius, quod voluerru.Sexto adiungitur particula, semper administrans. Quia licet,non semper actu ministerium,quod habetur respectu tomimim , ei conueniat; habet tame0 semper virtutem, α p tenuam ad in inistrandi. Et ita in habitu semper ei conueniri
rejectu Dςi ista 2et ei conue nix adminiciatio. Angelos
59쪽
enim semper Dei uoluntari subiactos elle confitemur. ' Vitima particula iii di finitione posita est; secundum gra tiam,&c. Vel quia de facili i Oeli mutabiis S hoc habet a sua natui a. siue a suo principio Ex te en ina lolii habet; ut sit quo- dammodo vertibilis in nitui. Vnde liabet immortalitatem,' quasi ex quodam dono pratiae; tamen quodammodo ex prin D. AN cipio naturali potest non moueri :&quando. D August ivt
refert Alexan ocat an ana ino sicam simpliciter immortav
Icm , comparat illam ad animam sentientem, quae est in bruos, vel ad vesciatr cem , quae est in plant.s, quae cum corpo Lege Ab re esse destiunt vel secundo dicitur Angelus immortal: s spibi. MV- milia iter. Quia ait gehas semel bonus, semper est bonus, de ιο dς -- si mel malus, semper est malus fes como ceriadurade lgol-c 'ir co non sie auten, anima nostra , dum est in coipore, sed de iis insta latius. Est, & alia diffinitio Angeli, quam trao it B. A AK Uionis. de diuinas nominibus cap. 6. nempe. Angelus est a .m 3 imago Dei, manifestatio occiitti luminis, speculum purum,n-U G. splendidissimum, immaculatum , incontaminatum, inc'inquinatum, recipiens totam i si rusti uri est dicere in speciosita'tem bene sermatae Dei sermitatis,&poae declarans in seir se, scut possibile est, bonitatem, quae est in abditis. Singi Ias partis huius dissinitionis copiosissime Alexand. declarat. Et nota , quae ibi de imagine Dei tradit, quomodo filius pro' z. cor. q. priὸ imago patris nominetur. Large vero angelus verius cap. tamen angelum hominem ad imaginem Dei factos dicimiis ; ut ratione transitionis fgnatae per praepositionem n tetur diue istas, non .lum in per na, velum etiam in essen
ccn. e. l. tia creaturae ad creatorc m.
Vt exempli gratia. An intellectus Angeli ab eius e tantias: stinguntur ξ
Potentia Angeli a b eius essentia sol mali ter, & quidditati-nὸ distinctione mrmali di reali distinguitur. Probatur priano
D. Dion. aut horitate D. Dionys 1 r. capitu. de coelcsti haerarchia,
60쪽
α operationem. Vbi virtutem, true potentiam , ab ipsa citentia separat. Et D. August multis in locis in lib. de Trinit.prae- D. Aug. sertim,ubi declarat, quo modo imago sanctissimae Trinita manima nostra reperiatur. Nam semper assignat di Erentia inter Trini. creatam,& m creatam, a stirmans in Trinit. increata, essentiam esse idem realiter, & formaliter cum uoluntate , Ω intellectu,n vero in Trinitate creata,essentiam , vel substMi tiam non esse idem sormaliter, saltem cum intellectu , & uo luntate. Nam dicendum, inquit, est in anima esse i ii tellectit,&voluntatem:sed fatendum non est,anima melle liuellectu, dc voluntatem Idem exprelle docuit Epistola. io 2.ad Eu odi ii, &lib is . de Trini. c. 7.& D. Anselm. in multis locis. praescrtim de casu diaboli: 8 & de concordia praedestinationis,&liberi P. si arbitrij. c. vltimo,& est communis sententia doctorum. D co- firmatur ratione,quia Augelus non est omnino simplex, sicut Deus, quo fit, ut nihil fit pςnitus sua potetia, praeterqlia Deus, qui est essentia simplicissima. Tum etiam quia essentia est caesciens multarum pastiouum: ut Sco in Φ.dist ir,.q ῖ. docet,& causa efficiens realiter distinguitur a suo enuctu. Alioquin idem esset secudum rem causa sua ipsius, sc idem simul esset, L non esset,quod inbabsurdissimum, Riim pQ sis bile. Idem dicetidum est de actione Angeli.&potentvis animae,& de earum esse,& existentia,& actionibus I. Hinc etiam sequitur explodendam esse sententiam Gab Sc Appen. Cregor. Arimio.& aliorum nominalium, qui eorum vestrgia sunt sequuti, locis citatis, qui tantam tale utltatem posuerunt inter intellectum, & essentia in Angeli, de ani piae uti teneant concedendam esse formaliter ellentiam Angeli,uel animae esse intellei tum, di voluntatem. Et citant in suam sententiam Scotum, sed falsin,quia sco. expresse docet ubi supra distingui sco. distinctiones mali,&quid litativa, aliter multo , quam lis ' O .ino,& animal. Propterea quod homo comparatui aci animal, ut pars subiectiva, se qua praedicatur sormalitςr totum,' i:iclusum in ipso essentialiter,& formaliter , at vero intellcctas Angeli , vel hominis comparatur ad in litiam , uel sub iantiam, ut pars potentialis, de qua nuta quam totum sol maliter pridicatur. Est dissidium,& controuersia inter s. Tbona. & scotum re eorum discipulos, utrum realiter, v t res a re, distinguatitur tverum de hac con trouersia in libro de coctouet sis s later Sco remi& S. Eoa D. la I S.