장음표시 사용
521쪽
inuincibiliter contractum, quum facit, esse usi rham,dicet tunc confessor. Tu qsuluisti aliquem virum doctum dei siuia huius contractus Θ qui, si respondeat. Consului: Et dixerunt diabi, licere . Si putat se iron pro satinum , poterat cinians'. xcritatem dicere illi. Absq; peccato poteris hoc facere. Tet μ' i non mentitur consessor : sed dicit verum : propterea quod si pςm tens posteaquam consuluit virum doctum, adhuc laborat ignorantia inuinc bili, poterit sine peccato talem contractum facere.Quia secit totum, quod tenebatur ad vinccndam ignoranti ira sacere,quam superare non potuit. CON Ci.L. V SI O IlI. Licitum erit consulere alicui: ut operetur iuxta ignora tiam inuincibilem, quam habet etiam si actus fuerit alias prohibitus. Haec conclusio est aliquorum Thomastarum, quam illustio exemplo. Scit aliquis certissime Trhum habere ignin Iantiam iniuncibilem huius iuris, nempe, accedens ad con languineam vapit , quamuis possit , ct reneatur reddere dobitum : petere; tamen non potest. In hoc euentu poterit consessor consulere ex ignoranti interroganti, Ut dcbitum p rat. Et ratio est : quia non est peceatum consulere alicui quod absque peccato e si paratus e mcere Non enim in hoc casu co-- letis peccato a teriu& cooperatur. Tum etiam: quia con s-lium tunc est malum,& proh ibitum, atque peccatum , quam do est causa peccati, & in casu posito conitae iis non est cauia peccati. Quod autem dictum est de celanda ver late, intel- ligendum est priuatim: quia i conciqnihil S,&ς lectionibus publicis, non est cela 'da veritas : sea cam grano salis prudeliae manifestanda. Est enim praedicata rum, & magistrorum aperire veritatem; iuxta illud. Vae mihi : quia lacu Septuna dissic. Est iocmne peccan m ex Unorantia λ Duae sunt circa halac δ:ssicultatem extremae sementi ae. Vna Adriani quodlib 4. q. I. ubi varios in suam sententiam addi cit autores, quos sequitur Caiet. I 2 q. 77: ari. a. Hi a Trinant omne peccatum procedere ex ignorantia. Altera, α contaaria tribuitur Scot.in 3. dist. 3 6
Si ignorantia sumatur: prout est priuatio scientiae opposi- , non omne peccatum ex ignorantia emanat. Et ratio est; quia potest aliquis scies, & volens de industria, &ex malitia contra dustamen rationis peccare. Quod docuit D. Paulus ad Roma.dicens. Omne,quod non est ea fide, pecc xum est. Vbi
522쪽
enim sensus apostoli. Quod agens contra seientiam aedificat ad gehennam: quare poteti esse peccatum , stante consciencia ex opposito. Quid λ quod dicit Christus : qndd seruus sciens Luc . 23. voluntate domini,& DO faciens, vapulabit multis. Et Iacob. q. scienti, inquit, bonum. & non facienti peceatum est illi. Et in hoc sensu vera est scoti opinio dicent: s, non omne peccatum procedere ex ignorantia,quateirus est priuatio scientiae.
Si ignorantia aceipiatur pro errore, siue pro inconsideratione latellectus quodcunque peccatum ex ignorantie prosiciscitur. Dicitur enim prouerb. I 4. Errant, qui operantur ma Ium. Et Eth: c. 3.Onan in milus est ignorans. Hi ne, soluitur d Eeultas, nempe. V a m Adae peeeatum suerit ex ignorantia λ Cui respondetur in mum habui me ex ignorantia, quatenus ignorantia sumitur pro inconsideratione,& in aduertentia intellectu , non considerantis detrimen. tum peccati,aut operantis ordine pr*postero. Et ratio est:quia Adam non prccauit ex ignorantia, quae est priuatio scientiae oppositae lFa t enim,& praecepti,& transgress lonis conscius sed quia credidit peccatum suum ege veniale, id est facilis veniae, siue reparationis, cum esset dis vilis reparationis. Quia raui Isimum Nam; ut inquit Beatus August.apud Magist. hae istinct. non aduertit tantum malum posteritati ventulum: quare peccauit, ignorantia concomitante, quς est in consideratio, siue obliuio rei saetendae. Qitae quidem ignorantia non est poena peccati: ut est ignorantia, quae est priuatio scientia: sed est radix peccari. Hinc, dici potest malum angelum eodem modo peccasse ex ignorantia, id est, ex inconsideratione, & obliuione ordinis. Prius enim Deum, quam se ipsum dii gere debuerat. Hactenus quod ad nostrum institutum attinet , haee, quae de ignorantia diximus , iuxta grauissmorum theol gorum communiorem opinionem declarata sussiciant. Qui pluta desiderat, lustrare poterit ius canonicum, & ciuile, vapraeclara quidem inueniet axiomata, quae notatu sunt m ωimὰ digna. Quale illud est. Tempus creditur ignoranti. K detur. & Dei. ignor. l. 1.in princi . Etiss. de his , qui nominia. L genero inquit. Et illud. Asse tere verisimilitet non debet quis, quod ignorat. si de ae . empl. Sc vend L Iulianus. quidam tamen . Et illud. Aliquis non potest renun-Ec elare Append.
523쪽
ciare i uri,quod sibi ignorat competere C de sur.Ls.s de imDU. testa l. mater & l. eum, qui in petiae. eo. tit. Et illud. Cdtii quis succedit in .us alterius, iustam ignorantiae caesam habere praesumitur si de reg iur.qui in alterivo eo. tit. lib. 6. Ezib
Iud Dubitauit potius est imputandam quam ignoranti:quia dubitans potest inquirere,qui dubitationem soluat: sed qui orat, seu ignorat. credit illud firmite: sic esse, quod conethata Bal in c. l. 3 personam, per quos fiat inuesti g. ita usi. Dud. Et illud Ignorantia si bi neminem excusat.C de bon. lib. l.si liberi. Et illud: ignorantia iacti aliquem excusat l. nihil . . Dcut filius fi de ino me testa. quia erranti succurritur. Et illud
ignorantia iusta,& probabilia excosare debet. Insti. manda. utilitas. Et illud.ignorantia peccatum exccat C. de s .fugi.I.quaecunque l.in omni parte. st .de iur. C. unde vi. L s quis iα tanta Et illud. fgnorans lcgulariter; de vicio non tenetur. Qdeact.em p 3c vend. t Iulianus.6 Item qui larem, nisi in quinque casibus,quos glo. illius 3 numerat. Et illud, ignerantiai raesumitur, nisi scientia probetur: F de proba. t verius. Et ibud. ignorantia ius isto proprio, aliquando ex interuallo admittitur.5ar. iii l. si res. si deleg. .in I.zi quis delegauerit , in sine de noua. Et illud. ignorantiam allegans, non tenetur ea probare: sed aduersarius tenetur scientiam probare. l. fi. Q de ponsa. Lege Alexandru in l. 2 in s.col. l .mat Et illud. Ignorantia delictum excussat Bal in c. a nobis de exceptionib. Bar.
in l. si T si quis te lib. Et ilIud. Ignorare ius lata est culpa.ff.deverb. sig l. late eulpae Sr Ueges sacratis finiae. C. de legi. Et ibIud. Ignorans quantum soluere debet, improbus videri non potest T de regul. iur. I non potest. Et illud. Ignoratis trineorijs, quae post principia sunt, ignorare oportet. in amnen .de non alienand. 6 si minus. Et illud. Ignoranti, te non scienti
rareitur. is mandati. L fideiusso: C. de euictio. l. si se in
Sunt etiam in iure eanonieo sua de ignorantia principia, quae etiam iuri eiulli e petunt Qqale illud est. Ignoraotiae
iuris ciuilis,& eanonici excusata tauro. 24 q. I .caa.si quis dinderit,de 3 2.q. 7. can.quemadmodum,& 6 q. I. ean. quaero. Et illud. Ignorantia indis ei uilis,le ea nonici non eΣcusat a tot
1 q. 6 vlt. ante finem,& 37 Iist. ean. presbyteium. Et illud. agnorantia in uiueibitis,quae est ex satore, vel dementia ,si esta casu, non imputatur: si autem emanat a culpa noxia est. I s. q. I. can. si quis insaniens Sc ean. proximo. α c. illud relatum.
524쪽
Mitia, cusat a tanto: sed non a toto. 3 2.q 7. quemadmodu. gnorantia non semper errat. 33.dist. n. Quam uis. Et illud. agnorans modum ,& qualitatem peccat, quando iuris ignorantia laborat. 8 dist. can .consuetudo: non aurem quando facti ignorantiam habet. 3 .q r. n. in lectum. Et illud igno rans quid ei sacto tuo sit secuturum, dans operam rei lieitae , non peccat: ut qui volens patrem suum 4 leone liberare, sagittam mittens parrem occidit. 23. q. s. de occidendis, & so, diste .cipe.
aliri hac σύ .m scientia Adae. Quoniam difficultates,quae in hae dist. a Magist. tractantur,supra fuerunt a nobis expositae: ut illa.Cur Deus permis Mi hominem tentari Et illa Cur Deus hominem impeccabilem non prodo it 3 Quae a doctoribus locis in principio quq stionis citatis disputantur. Restat: ut bteui quaestioneni postam absoluamus ,& huic primae huius secundi parti fit rem imponamus. Prima d fAdam Eumn curia e tres fuit,habuis ira pedi
Fuit Adam in plenitudine scientiae creatus.Et ratio est,quoniam proculdubio decens fuit. ut Deus hominem primum, totius generis humaui patrem,prancipium,& seminarium,secuudum possibilitatem naturae,& exigentiam eius, in cognitione perfectum faceret: ita ut scietis diuinas leges, & illasubseruans, Deo placere,& in via morum ambulare, & post ris suis exempla rectὸ ambulandi,& sequendi se, praeberet,&onimalia omnia,quibus erat praesectus, regere, & gubernare valeret. Nam si cuc non decet, sapientem cominum, curam xς Prin. i rum suarum gubernatori stulto: sed prudenti committere Quoniam acceptus est Regi minister intelligenti ita decuit, Deum sacere hominem intelligentem:& vcselicti quid uni cuique eapediret Quod eum Deisse ex impositione nomina apertissim E colligitur. Et hoe est,quod sanctus Moyses ostensure voluit,cum tam studios E dixit, Deum euncta terrae ani Ee a manu
525쪽
mantia, δe uniuersa volati ita cccii adduxi iIe ad Ada: videret, Immod. vocaret ea Appellauitquὰ Ada nominibus suis curia animantia,&c Quibus verbis Moses ingente Adet scientia
insinuau: t,qua ominum ammitium nouit naturam, proPrie ratis, usus, fic officia: ta ut conuenientia singulis nomina im-
U M' posuerat, emadmodum eum de Deo D, Psii. dicitur. Quinam riat multitudinem steliarum, dc omnibus eis nomina vocat Cuius loci se aliis no est, quod Deus singulis stet is Grai mali cum nomen imposuerit sed quod Dei lapieulia,qua cuαcta neruat producta: ita fingularum stellarum, quae propemodum infiixatae sunt, habet perfectam naturae, M proprietatis, normam: t p isi: t fit gulis nomina indere. De Ma M . 'nβ Α ca stetisset, in cuniis ne creaturam ρrosec JιλTcia sunt i erum creataram genera. Vnum carum , quae ua turali cursu fiunt. A. telum earum, quae super naturali. Et ter tium earum, quae voluntario cursu efficiuntur.
CONCLUGIO I. In eognitione rern m primi generis , quo ad noui habitus acquisitionem. non profecisset Ratio est ex B August. ει M gistro in hac distinctione: quia sui exordio omnium genera
Terum plenam accepit notitiam.
Poterat autem proficere, quis ad alium sciendi modum. Et ratio est: quia quod nouerat simplici notitia, poterat cognoscere experientia, ac quod nouerat intillecta, cognoscero voterat,d: sensu
Poterat quoque proficere, quantum ad persectionem , ecpromptiorem sciendi habitum. Et ratio est : quia ex frequentixeru quas nouerat, consideratione, proptior fuisset, Ac aptior, ae paratior ad iudicandum de eisdem rebus, quarum per tabis
-- tum innatum habebat agnitionem.
In cognitione vero rerum secundi,& tertij generis, simpliseiter proficere potuisset, nouam acquarendo cognitione. Et ratio est: quia,u diuinoria mysteriotu cognit: onem sibi co pararet,superna indigebat illustratione, dc ut alterius hominis socreta cordis agnosceret ipsius detectione egebat. Et confirma turmam si angeli beati in eognitione diuinorum mysteriori & humanorum steretoru proficiebant: ut constat ex D Paul. ad Ephes.3.Vt innotescat principibus, dc potestatibus, d c. no
526쪽
CONCLYsio. Q. Adam in statu innocentiae, ante peceatum, e rea e vi- T. 4 tionem veritatis, falso, pro vero consentiendo , decipi, conpotui stet Et ratio est: quia intellectus ex se ipso voci sani- ' tur, eum circa proprium obiectum , non erret, & omnis error, vel deceptio intellectus ex aliqua passione siue deuix otione luseriorum emanet. Vnde quandiu anima Deo subi cta mansit non peccando per affectum, errare non potuit per intellectum. Et ideo B.Paul. ad Timoth. Vir non est seductus in praeuaricatione: sed melior. Cuius quidem seductionem prςcessit peccatum, nempe, interior me utis elatio: ut Dinu. Av. undecimo super Gene.ad literam docet. Q aris adsc.Cet num Adam aruae Decat
Cognouit quidem. Hanc conclusionem manis ing aste dit Genesios lcriptura, quando dicit. Ferit Deus hominem Ecccc erectum. Neque enim rectus eae posset, si Deum, & erratorem suum nesciret.
Cognouit etiam ante peccatum longe persectius Deum, quam nos modo ex Euangelio , aut tota scriptura cognostismus.Et probatur primo : qu)a nos venimus in eognitionem Dei, quem prius ignorauimus , Adam vero ab exordio crea. tionis suς pleuus Dei notitia extitit secundo cognitio, quam nos habemus creaturarum, occasionibus subinde impeditur, neque fixa est: sed imperfecta,& ikpe interrupta: at veto Adae cognitio Dei in creaturis fixa erat stabili adhaesione contis nua, serena, ac perpetua , omnibus in .erioribus, dc exterioribus sensibus illi Deus occurrebat. Et quicquidi eo statu egit: α perseverans egisset, sena per Dei maiestatem, & sapientiaim mentis obtutibus praefixam habui isset. Nobis autem hie taeterra repentibus miseris peccatoribus magnum reputatur, si interdum per quartam horς partem ex pulchritudine eceIi, de terrae ornatu,& reliquis benefici js singulari benignitatis diuinae largitate impartitis ad creatoris cotemplandam pulchritu AL Aci
Sensus tituli est. An viderit Deum per essentiam
527쪽
svr &vivet. Et ratione cofirmatur: quia qui ctaq; diuina essentia LV 333 cernit,beatus est,& a Deo auerti no potest. Et Ada in eo stari a Deo per peccatum auersus est: quare diurnam e stentiam non vidit. Habuit tamen altiorem Dei notitiam ea, quam nos modo habemus. Nam ex nostra corruptione, de mentis excitate magna oritur obscuritas, quam Adam , prius quam peccaret, non habebat. Vidit enim Deum , ne dum per creaturas:sed & quam plurimis alijs modis, eo solo excepto, qui per speciem, siae essentiam est. Unde a piaefatis doctoribus ipsius scientia, siue notitia de Deo , media inter nostram, Scbeatorum constituitur.
Et haec de prima huius seeundi libri parte ad laudem, &gloriam cinctissime Trinitatis,& humanitatis beatissimae Domini nostri Iesii Chisti, Se immaculatet conceptionis pijsesimae Virginis Mariae, de Beati Iosephi, de patris mei Franc,
Omnia Censiuae sacrosanctae Matris Ecclesiae subiecta
528쪽
in prima Parte plorum Semiasi Lilrs
uarta di ui. An articulus creationis ex priseipiis Aristori sis demon Irariis ibid. Dub. I. ridetur esse contra m. dem conclusio de probatione articuli creationis. ς ista di ul. creare ans δε-lius Dei ρroprium. 6Mxia di . Anereare ρ eο- n e toti Trinitati. ibid. Septima disci An,siperi . bile esse; una tantum periona , ista posset producere 3 octava dine. An ereatio sit m suae, O Deus quando creas misistetur ibid.
Decima disse. Utrum creari Madiud,quam esse creaιura, vel idem Io b. a. An ereatis ponat alia quid in e atura ibid.rniae ad e. An Deus possis
tem creandi ibid. Duodecima disci Aa creatura post annihilare I dDecιmatertia di . An potui μsi Dein ere e mundam ab oterna MDub. I. cur anni tempore fuis
H fecundis ad alendum ibi. Decimaluarta di . An crearam proprium compositorum, subsissentium λ an conueniat eis riam accidentibus i s b. 3. An maperia conveniasereatio is Deei sex a dise. An Deut sis omnium sinis, aetatque propter
finem iaDeci septima di c. An Deus sit usui etsses ibi.
529쪽
Tractatus de Angelis Distinctio 2.39Hilui
Quinta disse. Vtrum per pote Quaestio. I. An angeli fuerint ι'am Dei absinram ροίτι idom creati ante omnia aliaZ ibid. angelus simul in pluribus Ioeis Di,b i. Hoc nomen angelu qu d adaequatis exi reis ibid. sisnseat χο Sora disc.Possunt ne plures auDub. i. Ubi fuerunt angeli crea geli simuI esse in eois laeο.ibid.
mensura angelino m existentia,& duratio mensuratur 2IPhima diffie. Mi ne autem men
sura permanem, O indivisibilis ibis.
Dub. Hi ne aeuum quantitas diauisibilis a Meunda disse. Esi ne aeuum ali
Dub. 3 cur multitudo angeloris ad eundem effectam producendum constituitur 3 ς Septima diffici Virum iungelus existat inanima ibi. Quaest 4. An angelus localiter moueatur 36 Prima dispe. Vtrum angelus de
loco ad lacum moris continus moueatur ibi.
qua entitas distincta ab existen Secunda disse.Virum ni in imita angeli, vel idem realiter diuisibili:ut in pun:-ρum m eum ex lentia ibid. Vita dise. An omnium euiter no=um tunum aeuum,vel multiplex -s Quaest.3. Vtrum angeli sint in loco ar
Innt in loco 23Merι motu continuo 3 3ristia disse .mrum animasma rata moueatur localiter desin
liue ibid. Maria disse. Vt-m angelus mo meatur localiter a seipso, v lab alio ibid. Misia di eni. Vtrum angelus Disb. i. Si non es in Deo,nisi dise Fer accidens aliqMando move finitive, eris ne proprie, Oab- rur 39 solute in loco as Sex adi . Utrum angeli possina Seeunda es e. Quanam ea να- moueri in in tanti ibid.νio formalis, causi per quam Seprima didici Utrum angelo ra tuo est in loco ibid. r4mmoneri ab exiremo ad ex-
530쪽
Quaest. I De natura,& essentia angelorum 4r Prima disse. Vtrum sint angeli
Secunda disse. Angeluι sub quo
Quaria discuI. Vtrum perentia in antelo sis idom eum sua esse itia 4 Quinta dii te. Virum sitImpeν angeli potentia in suo astis 46 Sexta dioici Virum in angelo sis
una potentia,uel pluros ibid. Quaest.2. Vtrum angeli'sint corporei,uel an compositi ex materia,& serma ibid. Prima dis . Utrum naturalis O:ione demonstrari possis angelos se incorporeos 48 Secunda disi. Ansit angelus compositus ex materi et forma, 49 Tertia di c.Lris ne aliqua compositio in angelo edistisvῆda. s o Quaesi. 3. Dedistrangelorum. ibidem Prima d spe. Sunt ne plures amgeli nrumero ibid. Meunda dila. Exeedit numerus
angelorum omnium aliarum rerum numerum S i
Tertia d Dia. Virum sub Liantia materialis ex natura Da sit singularis, se indiuidua ibi. Ruaria esse. Quid nam os Lia singularitas, siue disserentia in
gelorum s s rima dis e. Vινum in angelis' intelleau agens , O par
Secunda dispe. An sint ponendae speetes in teiligibiles infusae,uet acquisitae in angelis 1 3Tertia dispe. V trum angelus e gnosiat se hsemper Iuam es setiam ibi. Quarta dis κινum,quod de an gelo ΔιJtim est, dira de anima cognitione, ct aliis, quae ad ipsam perrinens,ρονι 6o Quinta dis'. Vtrum angelus cognoscar aba a se p.r suam esse stam, vel perstecies 6r Sexta dis uliM. Vtrum angeli inteVigant, non Iulum per sp
Dub.. I. Tognoscunt ne angeli si gularia ibid. Dub. a. Cognoscunt nesingula via per species conereatas εἶ Dub. 3. Per quas specier angelus cognscis singularia ibid.Sιριima dis. Virum angeli,Τη
uinae essentia naturalem cognisione habear, qua rarione Μe medio illam ob ineat 662 AEna esse. Quomodo unus au- gelus alium cognoscit ro