장음표시 사용
661쪽
in corpora etiam distantia vim habeant. Quin spirituum eiusmodi ductu, in nutritione, subitantia quae uis ad partem tibi conuenientem lacile concedit. Haec lint quaecum tractatui de actione conue Pirent,alia scitu necessaria hunc in locum disterre
Vice Argumentit. ANT A est connexio visus ac luminis, ut illo incognito huius cogni- tionem habere nequeamuS.Proinde ad maiorem Naturae Luminis
notitiam, operaepretium est, ut de
visu disputationem instituamus; quaquTcunque determinavimus, rationi maximὰ consentanea iudicetur. Duo in simma controuex-tuntur. Fiatne viso emissione ita uetus rei ex oculo,an receptione rei quς ex obiecto in oculum de rseratur.Hoc primu . Alteru. Quidna sit illud quod recipitur, vel emittitur spiritale ne an corporeu. Aristotelis quidem ac Peripateticor lim senten tia est,uisionem fieri per receptionem. Quid vero sit illud quod Dre visibili in oculum admitti putant,fateor me nunquam iitelligere potuiste.
662쪽
Quae fuerit Veterum sententia non constat. Dicunt Democritum sensisse visionem fieri per receptionem,sed rei corporeae quς ex obiecto emittatur Empedoclem et b,per emissionem radiorum ex oculo.Platonis expressa est sententia in Timaeo volentis visionem fieri coniunctione radiorum clui ex oculo procedunt cum radiis seu flammula rei visibilis Sed quorum coniunctio fiat in eodem corpore. Non utique in oculo, sed in rei pia villato ab Empedocle non mulitim discrepare videatur. Ad horum mentem Galenus inclinauit qui emissione,ac receptione visionem fieri putat Omnium maxime videtur Pythagoras visonis naturam expressisse,cum dixit visionem fieri per repercussionem, haud secus ac videmus pilam ex muro
De Peripateticorum sententia. ARistotelis mentem expensuris non sertanimus sigillatim discrepantes circa eius interpretationem Peripateticorum opiniones examinare;verum id tantum in quo conueniunt proponere,ac refellere.In hoc nempe consentitant, vi -
1ionem fieri per emissionem rei spiritalis ex re visibili quae feratur in oculum. Quomodo tamen feratur nunquam expedient. Non enim aiunt obiectum momento iaculari quoquo uersum tales
species quae momento longissimum spacium permeent. Quid namque sint illa specie, quae subie chum
663쪽
ctum relinquant, momento in remotissimu transi euntes λ tamen sint in toto spacio intermedio'Quorsum haec rustranea tot specierum perditioὶ vel quo abeant istae species' Non lic igitur abeunt species ex obiecto, An ita
intelligendum est, ut obiectum agat in aerem proximum,& hic in alium, Malium, donec venitur ad Oculum cui aer proximus imprimit hanc speciem Est enim Aristoteli uniuersale; agens Natura leno agere in extremum, nisi agat in medium, omnem que actionem Naturalem fieri per tactione. Hoc, inquam est axioma Aristotelicum. Obiectum vero seu res visibilis non tangit oculum, sed aerem quem taciti assicit. An hic aer proximum Mille Proximum: donec oculus tactione afficitur Haec
sane amo lactio fit aliqua virtute impressa, quam liceat appellare speciem. Notandum quoque hanc seu speciem, seu vim, non minus oculo absente,quam praesente ex oculo manare; alioquin,'requiratur oculi praesentia, agit oculus in rem visibilem remotissimam, ad illius specie productionem. Q lo negant cum
cstia virtute oculus in rem adeo distantem agat,nequeant concipere. Ergo quicquid sit illud quod
ex re visibili manare autumant, non miniis absente, quam praesente oculo exire necesib est. Necesse est etiam in singulis partibiis Aeris totum esse, neque tantum versus unum locum , sed per omnem circumcirca regionem Aeris, sursum
deorsum esse diffusum in omnem locum ex quo resper eiusmodi speciem videri potest. Vocavimillam speciem , voca spiritalein actionem , voca quicquid libuerit.
664쪽
Neque id satis,sed rerum diuertissimarum quae
in circuitu sunt,cum nulla sit quae videri non ponsit ex quovis loco qaemille ambitus continet sequetur nullum esse iocum quantumuis exiguu in illo circuitu, qui omnium illarum rerum, et ii diuersissimarum diuersissimas species non habeat.
Potest enim inde res quaelibet videri ergo per speciem illius quae est ibi in aere laminoso Quid hi per eas species intelligunt Quid sunx illa species infinitae, atque in hi finitum varia in qualibet aeris parteὶ Quid hic deest nugarum' Est maliud intellecta dissicilius, Quomodo ex infinitis propemodum speciebus in hoc aere impressis, hae potius oculum meum assiciant, quam illae. Quia inquis illae ab obiecto recta in oculum
mittuntur. Verba audio. Si species eiusmodi loci mutatione de obiecto migraret in oculum, posset sorte concipi quomodo hae per hanc aeris partem
transeuntes oculum peterent, non illae quae hanc partem transuersam secarent. Vertim non ita est.
Non mouetur species illa ex obiecto in oculum; sed in illa aeris parte gignitur, vel fit, vel aliquomodo incipit esse illic , ubi alia sunt innumerae. Cur ibi producta potius versus oculum suam exerit actionem quam versus quemlibet alium locum)Q ita mouetur a praecedente Quomodo mouetur haec species immoto aere ' vel quomodo prorsus Inouetur Quemadmodii obiectu quoquoversitim
agere, ac sui specisi mittere putant, Quidni pariterhςc impressa aere species quoquoversu suavim extendit,cu ibi genita,nihil causς sit cur potius versus oculu,qua dextrorsu aut sinistrorsum sua dirigat Dctione Ac per cosequens,quod quaerebamus. Ciuin aere
665쪽
in aere qui est mihi ob oculos species quaere mihi dexti a vel sinistra, vel etia postera refert,non queo culti mei sui multiplicatione petit, qua illa quae ibidem a re mihi ob oculos posita, producta est3Non est species, inquit , sed quaedam actio spiritalis. Cuius haae actios Non rei visibilis, quae remota est an aeris ipsius iner inquam ipse nunquid
proxime in oculum eam producat actionem ΘAtqui id ipsum est quod miror, quamlibet scilicet aeris particulam diuersissimas in omnes circum circa partes, innumerasque edere actiones; ad qtias requiruntur innumera virtutes quas eadem aeris particula habeat. Cur innumeras id genus virtutes quas aliunde alias haec particula aeris mutuata est,non aeque in omnes periit cultum partes exerincet Mabet illa aeris pals omnium colorum, omniumque rerum impressa vel imagines vel virtutes. Qui fit ut haec particula nullatenus pertui belliarum virtutum functionem ' sed in aliam partem producat rubrum, in aliam album, in aliam nigrii, diuersissimasque, diuersas in partes, species mittat ordine certissimo 'Id sane quomodo fiat, ut intelligatur, requirit subtilia ingenia, qualia sunt Peripateticorum meu fateor crassius tiam ut haec Ocipiat Me tamen hoc uno solor, quod doctissimi illi, sapientissimique,inter Priscos, Philosophi,nihil tale cogitatione consequi valuerint.Nesciebacilli aliquid incorporeu,&spiritale exire dcorporibus, quod tamen ut dealbedine sistat,visum laederet, caecitatemq; induceret. Tametsi illa actio non esset actio ita quali a Ino esset qualitas. Me velint excla satum,sic his Veteribusta subtiliano capio.
Quid refert Dic aere Vere,vel species quae in eo
666쪽
sta nq,vel virtutes.Innumeras rerum innumerarum
illas species, seu virtutes in minimo aeris uicto coaceruatas non video per quod scilicet punctum
nihil est in circuitu cuius partes non possint , etsi non ab uno quidem, ta diu riis,pro spectantium situ diuerso, conspici Per illud scilicet punctii in
vel aeris particulam, alius aliam rei cuiusuis parte videbit Miror in qua tanta omnium seu specieru, seu virtutu confusione sine confusione in illa particula Magis etiam miror,si aeris non est haec virtus,& si aer non agit;curio aeque qualitas illa, vel
virtus , vel actio spiritalis per quod uis corpus potest deferri. Corpus non sistit,vel impedit spiritu; Cur quod spiritale est impediat Sino inhaeret aeri qualitas illa,si locu non occupat,quidni in quo uis pacto quouis corpore occupato esse possuὶSi
locum occupat, quomodo innumerae eiusmodi qualitates ibidem eis equeantὶQuas contradictio nes haec doctrina non implicatὶ Quid namque copulit eos ad hoc commetum,ut qualitates illas vo carent spiritales' Quia vident plurimas imo innumeras simul esse agnoscendas, inuidem maxillae
inter se discrepantes. Spiritales idcirco debere esse qua locum no occupenta udni igitur ubiq;
cu quouis corpore esse queat Locu non occupat. Verum esto. quod elle non potest , Requiratur talis natura corporis quς eas seu species seu virtu- tes recipiat. surgit quiddam mirabilius. Species illa quae ad oculum per aerom deseruntur ae unam omnium illa lunulachra aeti in sint tenebrolbiae, cesse iist. Manent enim iniri oopaco res adsessequet procul in luce versantur, sub elint oculos Ergo illarum species vel imago per aerem tenebrothra adii-
667쪽
L DB E. R. J7S ad illum fertur. Qimq; lucidum quod procul est
Est S longe mirabilius quid in imagine quam
refert speculum in tenebris positum rei quae est in loco luminoso Intuere speculum in tenebris litu, videbis speciem rei in aduerso lumine collocatae. videbis in eo lucis ac luminis imaginem. Etiamne in tenebris, corpus opacum recipit lucis speciem e Sed unde fit ut illa species videatur loco tenebroso,res autem verae Videri non possint Unde, inquam,sii ut illa imago in oculum meum sui immittat imaginem, rerum verarum ibidem politarum speciem nequeam recipere R io se vertant hi cum suis imaginibus imaginariis Non norunt sane hocis sterium.
Velim ab illis audire.Quid sit illud quod in speculo se videre existimant Putant aliquid esse impressum speculo, utpote quod speculo adhaerens
ab oculis nostris cernatur. Cumque per speculunt in tenebris positum lucem vident in loco luminoso locatam,retur se aliquid lucidum luminosumque cernere incorpore tenebroso.Speculum namque opacum e stri tenebrosum , in quo lumino sum qilid,scilice lucis imaginem ibi videntur intueri, atque a speculo immittente huius imaginis imaginem in oculo recipere. Hoc est grande illud miraculum quod sateo ingeni mei superare vires. Quomodo corpus tenebrosum queat oculo lucis speciem effingere Imprima res caligi mos oculo luminis imaginem Z Imprimat oculo
668쪽
1 6 4. Vcolores remotos ξ Qua virtute Maa actione Quid est illa species in reos c Forte dicat aliquis speciem seu qualitate illam que ex obiecto prodita speculo deflecti in oculi
ita ut quae prius recta in speculum tendebat, iam obliqua suam in oculum torqueat actionem Cotta: Si ea est species cur longe minorem mihi rem offert, quam si ii ne speculo ex eo loco rem ipsa ni . intuerer An speculum speciem mihi tota non reserGQuae pars deest Video rei imagine vel in spe culo,uel per speculum, non tamen quanta res ipsa est. Quae pars igitur speciei deest Nulla videtur deesse. Species tota est integra est.Nec tamen rem mihi repraesentat tantam. Si ergo species est,non eadem est quae recta oculos in rem conuertenti rem ipsam repraesentared, non inquam eadem ei, sed alia noua longe minor speculo prodiens atque ab imagine quae in speculo imprella sit, ut dicebamus. Sane quid sit,nesciunt, id quod maius, od minus, quod clarius quod obiciarius obiectum refert. Cur speculum rotundum rem adeo paruam flangit nonne totam refert Non in
Quid dicent de colore illo care leo quem caelo sudo oculus sursum spectans cernit Aliquid else hunc colorem si negent, sensus iudicio rei fuerint Assicitur oculus&patitur. Ergo ab aliquo. Quid illud estὶ Quid inquam oculii proxime afficit Ail foecies, se a qualitas niteantur necessi cit, vel mei rent sententiam. Quarro a quo obiccto manat, vel unde ducit originem haec species Neces se est proculdubio casti cunde venire. At no datur locus Unde talia speclas procedat. Quouis enim loco a L.
669쪽
gnatos quis eo deserretur, certum est eum talem colorem ibi non reperturum. Cum tamen quo proprias adiret locum ipsius originis nec est elset eam speciem oculo valentius impiimi. Si enim species est, ut volunt, ab aliqua virtute deseratur in oculum ipsorum, iubent principia, rationes. Virtus autem illa in origine sua debuit se potentior. Experientia enim est nos remoto rem munus videte. Quia sit illis credimur, vis obiecti viae longitudine fulgatur. Cur ergo principio vicinus hunc colorem non videamo vel cur haec vis quae talem impi mi oculo speciem , ortui suo vicina minor siitὶ Quaenam est ea vis Quaenam haec specie y vel unde prouenit His leuioribus in pugnani grauiorem libuit praeludere, nec enim haec sunt aliud quam quaedam ad audendum ita itamenta.
visionem fieri per emissionem radiorum. ARTI C. Lutta Veterum sententia breuiter proponuntur.
EC quis enim dubitet de causa luminisphilo
sophari, vel suam de visone proferre sententiam'Nos ergo Veterum insistentes vestigiis quid sibi voluerim, conemur aperire. Et piimi, Empedoclea Pythagoram,Platonem, Galenu, Hyppar-chtim Niceum Macrobium Tioclum, Simplicium, cum omnibus Opticis sequuti rationibus
670쪽
euidentissimis ab Experientia, sed sique petitis
monstremus visionem fieri radiis ab oculo in rem visam promissis.Nana de Democriti Leucippi, atque Epicuri sententia, suspecta est Aristotelis fi des Viso autem visum fieri emissione radiorum tum an sint corporei necne, inuid sint illi radii
Monstra illa quae tanquam hydrae capita ex
Aristotelis opinione repullulant, indubitatum quidem fecerunt,cum visio nequeat fieri per alicuius rei ex obiecto emissionem, ne cellatio fieri per radiorum ex oculo eruptionem. Id quomodo sat declaraturi, omnia quae circa hunc modum stant, dubia submotari, res iubet, ut idipsum demonstrationibus ab Experientia ductis extra dubium ponamus ita ut nemo nili admodum proteruus negare queat visionem fieri peremi iasionem radiorum ex oculo.
Missis pluribus quibus alij hoc probant, argumentis, unico rem expediam, quod nostri saeculi experientia suggerit certissimum.Specularia non dudum inuenta sunt oblonga,quorum opera visus acies ad plura millia passii in protenditurnadeo ut res in tantum remotas videas, distincte, quas sine illo speculo iacti lapidis a te reductas vix satis atasiqnaris. Res prorsus mirabilis, Mab Opticis inuenta qui visum per radiorum ocularium emissionem fieri cognoscentes, huius instrumenti ratione machinati sunt, quo radiso culo ruiniti longe Pergerent.prout ex illius speculi larma videbitur. Tubus