장음표시 사용
681쪽
Nec evadunt qui dicunt Aristotelem in iis locis ex Antiquorum opinione loquutum.Aristoteles intendebat causam veram afferre eorum meis teororum : Quod nequaquam fecerit, ni vera sit Pristorum illa sententia secundum quam loquitur,& ex qua causam illam deducit.Concludamus rationibus inuictis,& Aristotele contra seipsum comprobante,certissimum esseiproiectis ex oculo radiis,fieri visionem.
De radiorum ocularium Natura. ARTIC UNICUS. Radios illos esse corporeos. VErum inde sequitur radios eiusnodi esse
quid corporeum. Primo quia per Aere obscurum fertur,quod non fieret, si esset aliqua spo-cies spiritalis ex oculo manans. Secudi quia quod melius, longius per obscurum aerem cernamus, ex eo venit,quod nulli sint radiitransuersi qui radium ocularem impediant, ut fit nobis in loco lucido degentibu vel etiam ex loco obscuro in proximam lucem respicientibus , transuersi nempe radi Lucis nostros deturbataHinc fit ut in magna luce,licet oculus obumbretur,rem minus distinctὸ videamus. Eadem prorsus ratione quacemnimus magnum lumen minoris actionem impedire ali namque deflectens radios minoris lumi- nis, impedit eorum exporrectionem.
Idipsum patefacit natura vitri per quod meant
682쪽
hi ad ij et si loco obscuro positum: Quod euidens est fieri, quia per vitri poros ad ij non minus ob icuro aere quam lucido transeunt. Hoc confirmat situs vitri ad videndum requisitus Enimuer,nisi vitrum fuerit recta oculis oppositum ut per poros dilectos radisserantur;visio impeditur. Quod experimur similiter in radiis Solaribus quos vitrum 1ectutia transmittit,obliquum alio deflectit. Quidni aeque radi Sol ales per vitrum obliquum transeeuntiQuidni pariter ad ij oculares ρNempe in ob-h quos vitri poros,neque Solis, ne qae oculi ad ij direct possunt incidere. Ac proinde vel impediuntur,vel etiam alio reflectuntur. Non est sane quomodo refellant hoc luculentissimum, certisssimumque experientiae, ac sensus
Non iam petimus cur illa spiritalis actio ab obiecto in meos oculos per vitrum obliquum transi- Te nequeat, quae transit per obscurum. Haec enim imaginaria, & nugatoria species explosa est. Petimus qui radiso cuia iis transitum impediat vitrum obliquum,non impediat obscurum' Id ipsum comprobat ea materia quivitro illita radios reflectit,ac eadem via transpectum prςcludit.Quod clarius secit illius materi id iuersitas quq vitro appolita diuersam reddit imaginem. Huius rei quam causam afferat Scaliger, audiamus exercit.73.in Card. Ρινπὸ ponseculum pice posita conmsat exilior:obducta cerusia altar, causa abs te subtilitatum Arthitecto a ferendasvit .spe tutim ut 'mam nigrum
contrari habet rationem. Idcirco delati in cauum ad Dab extrenus in medium contrahanthr. Candidam vero
ικx ti dicebamus, a cis ut ideo radiimiast ab sunt.
683쪽
rum natura est per flere sique, O sique in diaphano, birerminantur reflecti.
Revera vir iste tametsi in redarguendo acerrimus, in speculando saepius mihi dormitare videtur,quod ipsemet in eadem pagina dixerat Candidum,inquit,&lux Esnes sunt. Intelligit lucem
radiorum Qui sunt hi radij Negat enim ipse visionem fieri emissione radiorum. Qui sunt ergo hiradisqui in speculum deseruntur Sed speculo ut
dictum est,in tenebris sito, quae lux potest obuersari, aut incidere Quid est illa lux cui vicina est Ce tuis albedo Quae est illa lux in tenebris, cuius ra- dij ad picis contactum contrahuntur ξNunquid nigrum in speculo repraesentabitur per id quod nigro sit contrarium Si lux est assinis albedini, erit nigrori contraria: Quomodo igitur nigredine lux eiusmodi repraesentabit' Quomodo lux qua sit ita tenebris'Luceat haec lux in tenebrisueserat suum contrariuὶQused simile est albo referat nigri ima gine funde haec lux ξ Negat ex oculo qui visione emissione radiorum fieri reprobat. Vnde ergo haec luxὶScilicet ex obiecto Ergo obiecti nigredo luce immittet in speculi lucenton qua albedini astinem, ac proinde aduersantem nigredini. Ergo rei visibilis nigredo producet sui contrarium & quidem lux illa ab obiecto manans per tenebras,& in speculum,& in oculum feretur. Discant igitur vel ex hoc, radiorum visualium Naturam qui cum corpora sint tenuissima , per Poros vitri transmittuntur , ni aliquid illinatur quod illis transitum intercludat Cerus pondere suam testatur densitatem , quae non fit sine
684쪽
pororum contractione tali quidem,ut per eos radius nequeat penetrare. Ac propterea omnes radii et qualiter in obiectum deflexi,dum ut declarabimus,repelluntur, oculum parite assicientes rem tanto maiorem reddant, quanto plures ad ij in ea coinciderunt Pix ver cum sit racior, non aeqtre viam radio praeoccupat; sed multis radiis peream
euadentibus, vel se in eam abdentibus, dum paticiores in rem visibilem deflectuntur , minor ipsa her eos oculo depingitur . e
Sed qua de re certamus Constat vilionem ii
si ex oculo radiis seri nihil sit aliud quam Plato
nisi totius Antiquitatis aut horitas 3 repugnantia obstet. Quidni potius radios eiusmodi corporeos desueros, quam spiritales, fictiliosque lateamur Vtrum praestat, corpore corporeum,an eorporeum procederes Vtrum preestat, corpus a corpore lana spiritu assici Rad ij cxeunt a corpore, assiciunt corpus,4 vehementer assiciuiu: diuidni eos corpora fateamura Quin amis stasin, repugnantiaeὶNulla prosem A graues difficultatesὶNulla: Quae enim primo aspectu graues, Naturam intelligenti veris , ex Principus proce' denti nullae videbuntur. Quin plismet argumentis, atque eadem qua nos impugnabant experien tia, radios esse corpora conuincemus, indubitatumque faciemus.
685쪽
Quo per argumentorum aduersorum solutionem N.
T Rima dissicultas est. Quomodo ex oculo ali- quid corporeum exeat quod in tantam viae Iongitudinem protendatur. Sic enim breui ex- hau ita fuerit oculi substantia ex continua spirituum id genus iactura. Secunda haec est,qui si tales radij sint corpore impedientur ab aere mventu eos decutiet, atque confundet. Tertia ex eodem principio surgit. Quomodo plures eandem rem poterunt cernere , quod non fit nisi radisomnium in eandem rem ferantur ' Quarta in didem sequitur. Quomodo pluribus aliis alio visus aciem dirigentibus radi transuersi ali alio a non impediant. Ergo mente recolentibus demonstrationes illas certissimas ab experientia petitas, quibus ratio conuincit,visionem missis ex oculo radiis fieri, qui quidem sunt corporei, haec impedimenta procul remouenda sunt,ut per viam planissimam scrupulus nullus moretur accedentem. Et quidem prim Veterum sequuti vestigia memorem volumus Lectoren igniculorum per aerem dispersorum, ex quibus in calce tractatus praecedentis diximus lumen propagari. Q uppe quae hic de visu dicturi sumus adLumen specta l. Hoc inquam secundum veterum docti inam.
686쪽
la illis igniculis prima notanda venit summa
subtilitas, quam vimente aliquatebus Concipias, reduc in memoriam spiritus illos quos pororum ductu organa subeuntes, pediculum illum inter cutem quem vulgo cisonem Ocant, mouere de monstrauimus. Cumque ad tantam subtilitatem intellectus tuus caecutiat,cogita quanta sit horum ioniculorum, vel aliorum corpusculorum exilitas. Quicquid enim subtile stiuxerit mentis sub tilitas,ad horum corporum subtilitatem est cras sissimum. Quod ut tibi sit procliuius. Ita tecum reputa ex Aristotelis , uniuersalique Peripateti- cotti sentetia,nulla est a tenuis particula,quae diuidua non sit in infinitu; Poterit ergo Deus illa in infinitu diuidere. hac vero cotinuata diuisione, inquanta abibit tenuitate Cuius ergo particulimi- raris exilitatem, ut nihil subtilius esse posse videa tur, cernis eam a Deo incentum millia partium posse diuidi .Quidni in celena millia, imo in centies centena millia partiui, qui potest in infinitu,si ipsis credendu estλHoc ergo me te cocipe,ut eius. modi corpusculoru tenuitatem quada conlepiatione metiaris. Hoc enim intellecto facile videas quomodo ocularis radius exporrectione sui lon gissimam seriem pellat ignium eiusmodi, donec ea series in obiectum incidens ab ipso in oculum repercutitui; ut intellexit Pythagoras. En ut intelligendus Empedocles, cureserente Aristotele radios oculares,ac luminares,per aerisporos qui tam pleni sint, dicit trasmeare. Hoc ina quases poros aeris, atq; distatia illa quae est inter Partes aeris plena vocat illis igniculis,e qui b. sci licet pulsis, in eade recta linea pergentib radius luminis,
687쪽
R. luminis, oculiq; continuatur, ac logissime prote-ditur,etsi quod ad ij ex oculo prominet o multa rocedat. Etenim quoquo uersum se vertat ocu- is ad ij singuli incidunc in id genus igniculos, quibus pullis qui sequuntur in ea de linea eodeni
momento procedant nece is est. Mea tergo secu-cundum Empedoclem radias,per aeris poros plenos nempe illis igniculis lucidis ex litibus motis in rectum crescit ipse raditis longissim E. Ex dictis facilis oritur ratio cur moto Aere hi radi non moueantur, quidem in aqua mota imo uentur in vilio turbatur. Esto enim in fundo
vasis aqua pleni pictiam aliquid quod latice quieto cernas, si lympham concutias, rei ipsius figura confunditur. Cur haec imago, vel id per quod haec species fertur ad oculum , conturbatur ad aquae commotionem. Ab aeris vero concussione non ditur3 Ecce dicunt id per quod visio fit, esse spiritale,
seu intentionale, quia moto aere non mouetur.
Ego vero cum Priscis dico esse corporale,riti ia ad ii totum aquae cietur. Vtri magis ad rationeni accedunt sane non est ratione alienum , si alia liuid corporeuna, tuo dii densori corpore motaueatur, ratiori non cerat. Id enim experientia quotidiana docet factitari in rebus quam pluri mis quo aere immotas, α inconcussas, qui vis secum rapit. Proinde non mirum est si quos aqua mota mouet, ac turbat igniculos aer prae sua tenuitate partiumque distantia non moueat. Cur ergo id quasi notium mirantur in minutissimis hisce corpusculis, quod ratio declarat, sensus in omnibus experitur
688쪽
At prosect ipsi nullam usquam inuenerint .ationem cur aut radij ab oculis, aut species ab obiecto prodiens, aut quicquid sit illud quo rei fit visio,u id spiritalest, ad aquae motum moueatur,
non aeris Moueat urne spiritus aqua mota 8 Sed moueatur .QMidni moto aere3
Secundum Platonicos qui daemones tenui si mi corporibus praeditos putant,possint quidem daemones ab aqua patici a spiritus puri nequaquam a corporis commotione patiantur. Sed a tiantur,si ab aqua patiantur,curio ab A die eun dum motum ferant nulla subest ratio. Nec enim corpus densius agit in spiritu magis quam rarius. Dicant non esse spiritum, sed spiritalem virtutem, dicant, quod non dicunt, eam virtutem aquae impressam in habentemque ac propterea necessa-xio cum aqua moueri.Dicam ergo eadem ratione debere aeri inhaerere atque ad eius motum agita-xi. Et quicquid de aqua dixeris statim in ram deflere,ita ut omnis euasio praecludatur. Magis est notandum, quod ni motus aquae su rit admodum vehemens, seruatur quidem species re quae est in imo vase verum ad aquae motum haec species hinc inde fertur. Quomodo ergo, aut virtus , aut actio, aut species spiritalis quae a quam abeuntem,redeuntemque comitatur' Agi ne res quae repraesentatur, ut eam speciem sic motam conseruet di non agit, quomodo conseruatur ea specie. Si agit, quidni recta in oculum it Si namque nihil aliud est in aqua quam talispecies vel actio intentionalis ab obiecto promanens,nihil causae est, cur non recta pergat ad oculum, per eam aqua partem quae media inter ocu-
689쪽
lum,obiectumqtae interiacet. Nulla subest ratio, cur haec actio motum aquae sequens sinus faciat, ac per an stactus ad oculum iter qua rat. Hic obstupescat,& obmutescat, mendacium nullanas nε causam inuenerit. Quis itaque vel caecus aic non videat, veluti filum quoddam tenuissimum, undecunque procelat, quod ab oculo ad rem visibilem protensum, ad aqua motum alio atq; alio tiansferatur suis non cernat esse corpus quod aqua secum vehat, ac reuehat i Veriim hac parte verbos fuimus, sine necess- tate. Cum superius plus satis demonstratum sit,
radium Solis est ignem qui calefacit, qui urit, qui dispergit, Qui speculi, rentis quasdam partes relinquens se in alias cogit iunctusque nouo itine repergit, qui flabello aerem premente impeditu Apungere, ac calen cere desinit muta quam, qui terram, qui alia sursum portat, quoque excedente illa iterum coacta recidunt. Ergo iam duis dum id de quo certamus euictum est , radium sci-
licet esse corporeum. Adeo nihil noui demonstra- tionibus hisce probatum est sed eadem velitas, iam cura, magis, ac magis resplenduit. Si enim ra- dius Solaris est corpo ieus, quidni ocularis R
Diximus exari pedoclis aliorumque sententia ex igne illo lucido qui in aere plu- rimus est radium protendi longissime quamuis serte non sit id necessarium Forte inquam suffi- ciat, ut vel aer, vel quodvis aliud corpus in aere degens pulsum ab oculi radio sequens in eadem linea, ac latitudine pellati, unde fiat illa corpuscu-
690쪽
lorum eiusmodi linearisa ab obiecto reprectu ais oculum, hanc sensionem efficiat .Quid hic tu disiacultati. Quin a tui e magis Congruit nihil, quam partem motam mouere sequentem directo. Porro quam facile it hanc aeris lineam, a reliquo aeris corpore diuidere, disce ex artis,ac Naturae operationibus. Facilius tibi est dolabra nonnihil valde tenue ex ligni superficie detrahe res, quam spissiam inde partem diuellere iacilius
stipitern seie acutam in aquam iii mittere,cedente scilicet tanta aquae latitudine,quam rem aliam valde latam, refugiente aquaia tanta latitudine promoueri Atque hoc ipsum videris in reliquis, quo minori latitudine . aer, aqua, Zoomnia diuiduntur,eo facilius cedere diuidenti. Cum er-co in minima latitudine aerem natura sua facillime cedentem pellat radius, pars pulsa vitroce dit, patique ratione sequens pergit in eadem latitudine. Adde facillimam aeris diuisionem, ob
ARTI C. III. Ouomodo raditu talis aquam subeat. OVomodo veris aquam intret hic radius ac cipes Ignis ille ex oculi, manans ad ali-- quam songitudinem exporrigitur nec tamen aufugit, sed ad fontem sinunt dentidem recurrit quod quomodo fiat, breui dicetur Quanauis si continue talis ignis abiret, nouum quotidie alimentum , nouis id genus spiritibus creandis, nouam suppeditaret materiam. Sed non abeunt ad ij. Revertamur ad rem. Quantum ergo procedit radius ex oculo,tantii series illa veligitis vel aeris, vel quorum uis corpusculoIum quae