Cl. Galeni Pergameni Ars medica, quae et Ars parva dicitur

발행: 1548년

분량: 742페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

411쪽

ri multitudo in asperas pulinonis arterias diffunditur, quo oppletur sequunturq; synaptomata fere omnia quae ex ollecti in horace puris copia nasci ante declarati l mu ratiaque magnu ulcus in pulmone relinquitur, quod purulentam materiam sputo assidue fuggerit. Aliter quoq; exulcerantur ac Ero duntur pulmones nimiri acriti vitiosor uoi; numor ricosortio, siue hi e cerebro invictanis eius partibus descenderint, siue in ipsis B geniti fuerint,facile enim ob ninitum humorem substantiaeq; mollitia commemoratas accipiunt iniurias, pr5pteq; putrescere pos sunt. uar cu accidunt notoJu pulmonis caro,sed invasa ipsa erodiatur ac putrescunt. Itaq; reiecta citiussi vasis Vcarni parS, vena carne coputruasse testatur Arteria vero eode modo educta,magnu vicuS, membranosumq; vinculsi ipsam cit aliis coniunges resolutu essem pulmone Isignificat: ut autor est Galenus. Hoc erosio is genUS praecesserui acris e capite revicinis partibus defluxio,exigua sputa, eaq; biliosa quibus bricula superuenit naec enim deffluxio a Loduitate pulmonis substatia paulatim erodita exulcerat,ex ulcere febris nascitur scilicet aucta fluxione putrescete. Deinde pus excernitur cli sanguinis mometo,quod eros iam venae argumetu est. Teporis aut e progressu

412쪽

o CL Audi T. GALANI increscente malo, validiora fiunt accidemtia:itaque febris intenditur: maior sputi sanguinis copia reiicitur:cum quibus repulmonis ramenta xvenarum ac tunicarii partes, atque tandem asperae pulmonis arteriae cartilagines,quas graeci bronchia vocat. Caeterum sanguis cum tussi rei editas, grumosus non est sed spumosu S. Quum primum enime vena fluxit,antequam fragore cogatur ab Dirritatis eo pulmonibus foras propellitur spumosus, qualis locus est unde educitur. Caeterum nullo dolore aut saltem hebete ac exiguo inter reiiciendi aeger affligitur. Solium enim per externa membranam sensum habet, quem a prodeuitae cerebro neruo accipitet in tu autem, unde excrementa reiiciuntur Sensu expers est proinde doloris. Quosdam autem puSin dura ac gran-dmisi lem substantiam coactum reiecis se Galenus testatur.Visceris enim calor, temporis spatio in hanc duritiam pulmonis pituitam cogit Manat quoque ex pulmone

sanguis. quum venae aut rumpuntur, aut aperiuntur Rumpuntur atriem ut ante declaratu est, vel humoria multitudine, siue per te, Esiue cu crudo spiritu ipsa distendente, vel

motu corpori S vehemetiore, vel ex clam tione,intentioneci vocis. Nam venae durae, rigidae,flectiq; contumaces,rupuntur potius

413쪽

AR PAR v A. do siciuam distendantur. Venae ruptionem ostendit subita largaq; sanguinis profusio, halia

quae thoracis venae ruptionem sequi paulo ante docuimus. Sed largior ex pulmone quam thorace sanguinis copia reiici solet.Dilatantur ora venaru queadmodu ante

declarat ii sta ebus calidas:sed parcior an giusquam ex ruptione ei funditur. ObstruuEtur tum asperae tu laeue pulmonis arteriae, magna item vocis arteria,& guttur Asperae quide de uxione e capite xvicinis eius partibus dictas arterias implente:puris multitu dine ut ante dictu est aerassis viscosisq; uia moribus,vnde anhelatio fit, quas a grae ci vocant:tuberculo quoq;, quod ride uiuae appellat:absces tu Minflammatione de qui bus ante prodita quaedam sunt. Abii e vero causis, maxuneq; tuberculo crudo, Vcrasn s glutinosisq; humoribus saeues aliquando arteriae opplentur Diali symptomata inuehunt:primum quidem sine ulla spirandi G difficultate magnam pulsus inaequalitatem. Si quidem eiusmodi arteria magni cu corade consensum habent:itaq, pulsum immutare possunt,deinde vero teporis tractu increscente malo,no solum pulsus inaequalitas augetur,sed Vspiratio mutatur, fitq; spiritus in dies magis magisq, difficilis, pro affectus incrementi magnitudine. Vbi vero pluri-

414쪽

dio et AvDIT MAON imum malum aues ume ut maxima fit spiritus difficultas xpulsus inaequalitas, cum virium resolutioe, qualis in cordis at Sectibus visitur, quae hominem perimit. Caeterum asperarum arteriaria obstructio, vocis angustiam parit. Quicquid enim ipsis impactum Heli,aut in ipsas illapsum, irationis libertate adimit. Angustia vero quae defluxione fit, protinus sequitur magna spirandi difficul ras,suae calidi spiritus statione, vehementiq spiritus emissione. Quam vero multi crassi lentiq; humores angustiam attuleriat, sterior ac strepitus comitatur. At in ea quae ex crudo tuberculo nascitur,spiritus difficultas hominem adhuc per sanitatem agentem invadit:quae paulatim augescit cum magna thoracis dilatatione.& modici aeris inspiratione,sine steriore,strepitu, vehemeti expiratione. Eadem ratione aliorum spiritus instrumetorum angustia fit, eademq; ex ea symptomata nascuntur. Eiusmodi aute in Astrumenta intemperie quoque laborare solent, vel sola vel cum obstructione Calida

quidem sine humore sequitur frequens celeri vehemenso magna respiratio, Vcalidi feruidiq spiritus efflatio, si quidem vires valent. Sin imbecillae sunt calidus spiritus per

nares emittitur non aute effflatio si nec magna nec vehem spiratio,vtcuq validae vires

415쪽

v A. itres sint .per calidam intemperiem aer Idus potus frigida expetuntur per frigidam vero calida. Caeterum frigus spirationem efficit raram ac paruam,aegrumq; thoracis ac puImmonis destillationibus obnoxiuni reddit. Porro autem Vasperam bronchil arteriam ulcerari contingit: atque hunc affecti Joste dit puruleti sputi rei e Stio, d minoris quam ex pulmone reborace interdum cum ligi lar portione. Dolor etiam inter reiiciendi

locum affectum mercet. Superest ut devo

eis vitiis di eramus. Nam xhaec spiritalitainstrumentorti affectus os edunt. Quod vi clarius intelligatur, scue licet haec ordine se

consequi, expirationem prinium eam quae sine strepitu. Jerside quae cum strepitu&fono fit postea vocem, postremo sermonem, Citavi prioribus vitiatis posteriora necessa rio laedatur: non contra posterioribus offensis,priora necem rio vitientur. Itaque expi ratione laesa reliqua quae sequuntur, ossem dii tur:no aute sermone vitiato reliqua priora offendi necesse est. Horu omnium instrumeta sunt,septum transuersum musculi thoraciS, guttur,eiusque musculi, lingua. Simplicis enim ac naturalis spirationis septis tras uersum instrumentum est: maioris autem, acetiam efflationis siue cum strepitu sono, siue citra hunc fiat,oes thoracis musculi

416쪽

IL LAvDrr GAL putuna cum septo transuerso .Vocis autem,guttur eius musculi,5 prodeuntes in ipsos e cerebro nerui. Sermonis vero praecipuum in D strumentum lingua est,cui dentes,labrana

rium foramina,palatum gurgulio,& linguae vinculia famulantur. Laeso igitur septo transuerso spiratio naturalis laeditutamusculis vero, efflatio & vox. Caeterii neruis in ipsos 1 cerebro descendentibus affectis.ns respiratio modo ,sed Messiatio.(quae vehemen', ut diximus,est expiratio & vox laedetur. Reddi enim ea non potest,nisi spiritus vehementer impellatumquod costarum musculi eis ciunt, quibus mouendi vim inserunt ante diecti nerui: qui si vel secentur,vel laqueo comprehendantur, vel contundantur,vocem vitiant. Idem malu accidit laesis gutturi Sm sculis. Cum igitur vocis materia expiratio

sit, hanc aut septi transuersis thoracis ut Etus suggerat:issi imperfectus vitiatusq; sit, vox naturalis esse no poterit:quemadmodunec si absolutus perfectusq; sit,propria vero

eius instrumeta quae modo recensuimuS,larasa sint. Itaque laesis tum spirationi tum Vocis instrumentis,uox editur Illis quidem ut ante declaratum est:his vero quum gutturis musculi aegre mouentur aut palpitat aut tremunt,aut quatie do conuellendoq; mouentur,aut refrigerati sunt,aut riget, aut humo

417쪽

A R R CA is rescatent, aut sicci duriq sunt,ac flecti non possunt. Caeterum quit inflammati sunt(na F tu sine magno dolore moueri no possunt

vitiosa quoq; vox redditur, si guttur vitiatum sit,aut ligula, quae propria sunt vocis instrumenta. Quum autem haec moderate guttur aperit aut claudit, voce vociSq; naturales differentias efficit Aperta enim graue vel magnam,commissa vero gutturi parua aut acutam vocem reddit:magnam macutam, si vehementer: paruam aut grauem, si

inualide spiritus impulsus sit. Ex his igitur vitiatae vocis differentia sumi possint. Ab humiditate enim inebranae gutturis rauci tas:a siccitate asperitateque aspera de clastigora sinulis vox nascitur A fragore e rigo

Gre vel tensione,quum musculi gutturnam uere aegre posSint vox tali, promanat qualem aut angustia instrumenti aut ampli

ludo redderet:hoc est acuta, si via angusta est: grauis, si ampla stridula vero si musculi tremunt aut palpitant. Atque baroque dem de thoracis eiusque partiunt effecta .

Eadem ratione aliarum omnium partium afectu , ex tumore, dolore funetctiorum o Sensione,' excrementorum

defierentia cognoscuturi iam orta quia

418쪽

dem praeter naturam sunt flamimatio, nes, cirrhi,et edemata.Dolor uero,ni quacunque corporis parte firmatus sit, aut Simonia continuitatem, alit ueheis mentem subitam, immutationem ostendit.Contillitas autem sectione, erosiore ne contusione, et tensione solaitur. Imae muritur uero Abyratia a calore, 'igois refccitate, Ir bum limie.Trifaria auis refunctio laeditur. Autent, debiliter, aut uitiose,aut omni solo editi r. O me uer re cit tur,alia afectoru locorum particula sunt,alia excrementa At quae in ipsis naturaliter cotinetur,des linuis quods prxbet indiciu De omnibus his,

in opere de locis sectis fusius di puta

ta est: quod nemo ante nos,aut in artes redegit,aut absoluit: queadmodu nec aliud ullusquod ueteres quide ceperint, ad me perductu est. Aegrotitiu igitur corpori scisso opere: ex hac uero methota

do,eorti qui in morbis labatur,et quisiniciti restitue i sunt, notae peledae sunti

419쪽

Quoniam locus hic omniti corporis paratium affectibus est communis,mihi videtur non absurdum fore, omnia quibus affectae

B sedes internae earumq; affectus deprehendi

possint hoc loco notas docere Scire igitur sicet, quod quemadmodum unamquanque naturam, hoc est temperamentum constitutionem corporis Da sanitas comitatur, sanitatem vero actionesin diatheses, hoc est affectionem,qualitates, quae pro sui temperamenti ab eoq; profecta sanitatis ratione

tu corpore visuntur,in quae reiiciuntur excrementarita intemperaturas& malaS comstulationes morbi sequuntur: morbos vero actionum noxae, qualitateS,mquae praeternat aram excerniitur. Itaque morborum stagna deprehendiatur ab actionum offensio

nibus,tumoribus pre ternaturam,doloribus, qualitatibus,siliis quae e corpore renciuntur Nam haec omnia affectum comitiantur.

Functionum igitur flentiones effatu diagnx morbos sequuntur offensum enim id esse dicimus,quum in eo manifeste aliquid deest quod ex naturae instituto esse debuit. Nulla enim pars est quae facultate aliqua

praedita non sit .Quum igitur variae sint corporis partes, earumque diuersae facultates, necessario mersae erunt actiones, probae

quidem quit integre inculpataeq; ipse partes sunt:

420쪽

is L AvDII M AVRNI sunt:laesae vero atque improbae,quum morbo aliquo tenentur. Quum igitur partium facultasa olita est nullani prorsus edita Dctionem Quum vero jecimbecilla est,impersectam. At cum praeter imbecillitatem partes vitium aliquod fecerunt, vitiosam edunt actionem Vt varia agitur sunt corpori partes,ita varie sunt facultates,proindeq; reactiones:quas omnes in tria genera rede

git Galenus,ut ante declaratum est Vide autor in libris de differentiis Vcausis moriaborum fusissime docuit. Si igitur partis ali , it cuius actio laesa sit,affectus aut ipsius partis primarius est,aut per consensum fit. Itaque tumores sua substantia seipsos produnt, locii veto affectum suo situ figura. Insunt autem alia aliis accidentia,quibus inter se tumores distinguuntur. Si quidem inflanimn tionis propria sunt tensio Wrenixus: dolo Eris vehementia, si locus magno sensu praeditus sit, cum pu fiatio si arteriosus. Quod si tumor visum effugiat,tactu vero in externa aliqua parte sentiatur,coniicere licet subiectam huic partem internam affectam est e. Si verbi gratia tumor in hypochondrio dextro tangenti apparet,certum est hunc in iccore aut ventra Sinusculis esse. In iecore quidem si collectus rin musculis vero si spati us

moblongus sit. Erysipelas si liter febris

cora

SEARCH

MENU NAVIGATION