장음표시 사용
441쪽
AR PAR v A. 3 Potus liberalioris praesertimq;frigidi apia petetia,ct calore fit,vel siccitate, vel utroq;, ut ante declaratu est:quare stomachivel pulmonis,vel cordis,uel totius corporis habitus calidam diccam intemperie testatur, quae calidos morbos parere potet.
Quemadmodium venerisinmodicus Uus,aut intempestiua in desiderium.
Nimia venus ac intempestiuum eius desiderii fit ob multitudinem geniturae macrimonia.Nimia quide seminis exuperatia exsanguinis copia gradesiderium vero ab acri monia semitiis stimulante, pruritumq; excia talite:quae ab humore acri biliosoq; oritur. Itaq; si quis frequetius venere utitur, signuestium plenitudine laborare,si vero veheta
mentius stimuletur, humorum acrimonia. Quoniam rursus humorum plenitudo, venarum ruptionem,inflammationes, obstru
cliones,febres,ualia id genus adferre solet, futurum est ut hi qui praeter consuetudine venere utuntur,in aliquem horum affect uulabantur: quemadmodum qui nimio en ris desiderio stimulantur, in cacochymiae
Sudores plum aut pauciores quam
442쪽
MT LAvDII MALE NILocus hicnosine dubitatione est. Paulo enim post Calenus docet omnia quq hic enues
merantur,in genere esse eorum quae sunt secundum natura:inquomsudores continentur:comentario vero in Hippocratis Aphorismii decimii quintis libri primi eosdem in
genere eoru quae praeternatus aiunt, reponere videtur. Eius verba sunt: In commetariis aute nostris de facultatibus naturalibus mostrauimus natura esset quae no sola appetit,cdficit,& adglutinat suu cuiq; particula' alimen tu,sed, quae eius excrementa dige rit:&quo nativus calor validior fuerit, eo magis perspiratio sensum effugit: quocirca CPraeter naturam esse sudores Diocles tradidit:quod recte omnibus quae ad corpus attinent, administratas, subactoq; a natura aliis meto,nu qua humore percutim effluere sensus deprehedet, na quae in balneis,vel vehet metibus evercitationibus,vel ob aestitati chlore exudat homines, violetaria causarum sunt soboles. Et in primo de sanitate tu edai de autor in eade esse seritetia videtur. Re Iiquu, inquit, excrementorii genus in singualis animalis nascitur particulis ex ipso unde altitur succo :aliud quid velut semicoctae quaeda re hq urar,quae assimilari parti nutrie Ddae nequiuerui:aliud quod prius tras mittendi alimen fuit vehiculu,nuc functu officio. hum
443쪽
humidis tenueci: superest:quale nimiru serosum illud iam dieras, quod ex vasis id est venis Marteriis in vesicam defluit huic excr meto nullus certus a natura rescripti meatus est:expellitur tainen partim acusi per ipsa mollia corpora, quae fluentis eius violentiae ced ut potissimis cum a spiritu maiore impetu irruente impellitur. partim etia per exta guos omne corporeae molli meatus,quoruno modo reliquum corpus uniuersurn, sed etia tota cutis plena est Mox ide subiungit, E Ergo tenuissima huius generis excremem tum facile sane elicitur,partim in specie ha litus ab insito calore solutum, partim violeto motu confertim erumpens Appellant voro quod ita excernitur sudore alier u vero, cui nullum publice nomen est,quod videlicet nec vulgo est cognitum,ut quod conspectum prae tenuitate effugiat,ab his qui id ra
Trbost, id est transpiratio sensum latens vocatur. His certe verbis constat Galenum seniatire, sudores non nisi violento motu erum pere. Sero suS,inquit,humor partim per ipsa F mollia corpora quae fluentis eius violentia cedunt,actus,potissimum cum a spiritu maiore impetu irruente impellitur. Et paulo
post scribit eudem humorem violento motu confertim erumpere, appellatque quod
444쪽
do CLAvDII ALENT ita excernitur, sudorem Palamitaque est sudores omnes esse violentos,proindeq; prae
ter naturam. Haec enim suo motus quate
nus ex se est,hberos ordinatosq; habet, ut alibi docuimus,si qui derecte instituta est.
Ex praesenti tamen loco constat eunde auiatorem sudores in eorum genere quae secti dum naturam sunt,collocas Je. Vt autem dubitatio haec dissoluatur scire licet tempera turam humanam duplice esse. alteram abso Glutam,perfeci amq;,omnium excessuit m diam:quae,ut in commentariis nostris in libros Galeni ad Glauconem docuimus, potius cogitatione quam re vera existit, nififorte temporis momento duret hanc si intelligas in aere teperatissimo amoenissimoq; degere,nihilq; offendi, neque cibo, neque potu,neque exercitatione neque aliis,ut semel dicam,quae in agendorum assumendorum,educendorum,&foris incidentium genere continentur,no plus seros humoris invasis colligitur,quam nativus calor in vapore digerere possit quare nullo modo nisi Hpraeter naturam sudabit. Quod si in ante dictis quidpiam delinquat hoc est plus cibi aut
potus assumat quam concoquere calor nati
uus ac digerere possit,necessario in vasis humor serosus colligetur,unde sudores erum peia cilicet natura degrauata foras tenuem hunc
445쪽
AR PAR v A. A thunc humorem magno impetu expellente. Possunt hex teperato corpore, vel nimis se exercente, vel Soli exposito prolici sudo res, sed certe cum violentia,& praeter natum institutum:quemadimodum Diocles diu cebat. Altera est temperatura quae ab hae absoluta declinat,aut una tantum qualita te,aut duabus,idque vel magisvel minus: ut A ex ante dictis constare potest. Quae autem magis recedunt,imperfectiores edunt actiones praesertim naturales: quanquam calida humida probe cocoquit, sed multa excrementa parit. Cum igitur varii sint excessus, varia procreantur excrementa Calida ieca temperatura, vel Digratia, multa bilem, frigida lumida pituitae copiam in corpore generat,praesertim in similibus regioni bus,temporibus,aetatibus, victu ratione, pituitosa,verbi gratia,natura, in hyeme regione frigida multa pituitam,serosumq;humorem in veni congerit,quae cum per caemioris imbecillitatem tota in vapores digerino possit,in iudores erumpit: qui1 videlicet natura violentiore motu hanc seras propel-Ist. Cisi igitur frigida hutnnda natura ne cessario tenuem humorem pariat, secudum
naturam haec sudat. temperata vero contra naturam omnino,ut in qua nativus calor, si
recte omnia circa corpus administrata sunt,
446쪽
reliquias humoris sero si in vasis contenti sti
halitum digerit. Cum ergo nulli aut admodum pauci adeo temperati ac probe constituti sint,qui non ab i l a summa absolutaq; teia perie declinent fieri non potest quin excre menta generent alii alia ,eaq; plura vel pau Cciora pro excessus magnitudine, praesertim in regionibus Vtemporibus, ut modo dicebamus, similibus. Itaque necessario sudare contingit tantum quantus est in vasis coli cstus humor . Quod si tantum sudet, quantis natiuum temperamentum Sagitat, id non simpliciter labsoluto sermonesed cuna dum eius qui sic sudat natura fieri dicemus.
Alioqui&menstruas mulierum purgationes praeter naturam esse fateri cogeremur, quae scilicet propter caloris imbecillitatem superuacaneum sanguinem gignunt, que certo statoq; a natura tempore expurgant,aliae Deopiosiorem aliae parciorem, pro sui quaeq; temperamenti conditione. Itaque Galenus hic non simpliciter plures aut pauciores sudores dixit, sed adiecit,quam naturae conueniat , hoc est temperaturae eius qui sudat.
Plures autem excernit sudores, ut idem autor in libris de causis accidentium docet,
ob corporis raritatem,excrementi tenuitatem,eiusdem abundantiam, facultati comtentricis imbecillitatem vel exFultricis rotabura
447쪽
bur. Contra pauciores excernit sudores ob meatuum constipationem,corporis densitatem, excrementi paucitatem, crassitiem lentorem,contentricis robur, ,expultricis imbecillitatem, quae ex ovibus proficiscan-E tur ex iisdem libris intelligere poteris. Quos igitur morbos Adores vel plures vel
pauciore praeniittet, cognoscemus, si instinxerimus, queadmodii ante monuimin turn quae praecesserunt,tum quae praesentia sunt.
Ad motum cirditas, aut hunc molicistibu gravitas.
Mouendi tarditas,uin mouendo grauitas,redundantiae sunt sympromata,aut animalis facultatis exolutae aut utriusq;. Exoluitur facultas ac imbecilla redduur intemperie,ac principii nermorum c5 stipatione,cum F non tanta vis e cerebro quanta ad probam motionem exigitur,transmittitur, mebraq; exolvuntur,& segne ac pigrum corpus redditur. Si vero tanta transmitti potest,quanta mouere corpus quod secundum naturam
habet,sufficit,sed interim humorum multi tudine premitur corpus: nascitur segnitia, grauitas,atq; ut vere dicam, lassitudinis sensus, alius atque alius pro humorum quali tate atque quantitate. Si quidem redundantia, tensionisnacrimonia viceris:ambo
448쪽
isimul,instamationis sensum efficiunt. Itaq;tensiva lassitudo,plenitudinis morbos praesagit: vlae rosa aule,cacochymiar:phlegm Dosa verbintriusque G
Exolutionem deliquium animi pro eadere usurpari scribit Galenu libro priore ad
Glauconem. Fit autem deliquium arcausishmanifestis,sisensum effregientibus. Seniasibus conspicua sunt dolor, vigiliae, ventris profluuium sanguinis profusio,sudoreS, vo mitiones logior inedia,& id genus alia quae virtutis robur exolutit. Si quis igitur ob horum aliquod exoluatur,non sunt aliae causiqquae futuros morbos paraturae sint, disquire da . Si quis vero animi deliquium patiatur Heitra ullam ex commemorati causam,coniicere oportet undena id accidat. Nam ob humorum cruditatem contingere potest,&ob spiritalis substantiae penuriam. Humoria cruditas si nec obstruat nec oneret, solis efficit deliquiit. Sin premat aut obstruat, noetatum deliquium sed sisyncopen adfert. Spiritus autem substantiam demolitur facultatis imbecillitas, quae tantum eiu generare non potest quantii ad obeundas functiones
fatis sit:aut si validum quidem principiti sit, analiumci spiritum gignat, sed is tenuis sit,
449쪽
A AR A. seu tisq; spiracula multum aperta re I tur virtuS. Cum igitur animus deficit sine Amanifesta causa, certum est aut morbum, aut mortem in propinquo esse: morbum quidem, laetantum ingens exolutio sit:moriatem vero,si Wingens ea sit infrequenter exoluatur,iuxta Hippocratis sententia Naqui frequenter,ut ipse ait ac vehementer tane manifesta causa exolvuntur derepente
Aut mensium sippresso,aut profuispo maioruet minori
Menses,ut Galenus scribit, supprimuniatur, diminuuntur,aut largius fluunt ob labe vel ab ipso ortu vel post ortum contracta.B Illud futurum morbum no praenuntiat,qu admodum nec hoc ,si iam onga consuet dine habitum contraxit Si vero nuper aut suppressi sint,aut minusquam pro consueta dine fluantfuturum morbum praenUntiant. Cii enim supprimutur,aut minus quam proconsuetudine fluunt, magnum in corpore humor tam prouetum colligi necesse est, unde multitudinis morbi nascuntur .cuius o di sunt febres,tumore praetex narilra,rheumatismi, lassitudines, Warthritides Cum vero immodice fluunt,frigido morbos pariunt, Dissipat enim immodica sanguini;
450쪽
eLAvDII MALENT profusio natiuum calorem, cruditatem in toto corpore gignit: unde hydropesin alii Cid genus morbi nascuntur. Supprimuntur autem menses, uti de autor docet,vel ob substantiae uteri vel eius vasorum, vel hum ris vitium. Si quidem durior solidior cras sior atque pinguior uteri substantia menstruum sanguinem retinet, quemadmodum venarurn ad uterum peruenienti angustia,c5ltipatio,& obstructio. Eade vim ob tinent sanguinis paucitaS. letor,& crassiti . Supprimu tur menses,cuatio vergit humores per aliasq; via fetuntur,ut per nareS,haemorrhoides,os,hinferiores partes Verum
eiusmodi mesiuin suppressio nihil mali portendit,sed potius sanguinis profusio,ex qua Dcunque alia parte far,si modii excedat. Noenim minus laedit, quam mensium immodiis ca fluxio quaecum aliis sanguinis profusio
nibus communes causas habet, nimirum hu morum redundantiam,tenuitatem, prauitatem,&oris venarum di latationem. Sanguinis enim plenitudinem vesa continere non possunt. Tenuis humor per venarinora percolatur:prauus autem cum acra monia sit, vasa in quibus colitinetiar erodit.