장음표시 사용
121쪽
LI IER SECUNDUS MIerficacissimum ultimo Siderites serrei splendoris,pondere ante caeteros,sed natura dissimilis: nam ictibus frangitur, Malio Adamante perforari potest, uodin Cyprio evenit: degeneres, nominis tantum authoritatem habent. Puto Cyprium inter Pyritas esse angulosum Adamantis similitudine. Sideritim autem inferri metallis simili modo angulosum, sed utrunque neglectum inter gemmas Ex hoc genere videtur esse Androdamas argenteo nitore ut Adamas quadrata, semper tessellis similis magnis putantq; nomen impositum ab eo quod impetus hominum,& iracundias domet. An Argyrodamas idem sit auctores non explicant. Hodie duo genera Adamantis liabent, unum appellant de Arcanova,ptaestantiorem:alterum de Arce veteri. Addunt l,factitium, ex Saphiro foemina igne dealbata, nam prae caeteris praedura est. Illud admirandum tradunt de Adamante: na- turam ferri, & ignis contemptricem, hircino rumpi sanguin nec nisi recenti,M calido maceratam, sic quoque multis ictibus egere,& eximias incudes, re malleos expoIcere rumpi in tenues crustas: expeti fragmenta sculporibus ferroq; includi , iis nullam duriciem non ex facili cavari. Testatur
Serapio solvi etiam,lumbo. Dissidet praeterea cum Magne.
t utjuxtappsitus ferrum non patiatur abstrahi, aut ii assimotus Magnes appraehenderi rapiat,atque auferat Venena irrita facit,lymphitiones abigit, metusque vanos expellit mente. Haec ommagetatione efficere posse putatur.
IUter eandidas, aranslucentes numerantur, quae a stella nomen habuerunt ut Aster ia,quae principatum habet proprietate natura,quod inclusim lucem pupillae modo co-tinet ac transfundit in inclinatione vetur intus ambula tem Eadem opposita Soli radidos reflectit, unde nomeria. Difficilis ad caelandum Indicae praesertur in Carmanianata. institos crystallo proxima cui intus a centro stella lucet fulgore
122쪽
MH. METALLIGIs fulgore Lunae plenae eausa nominis quibusdam, quod a. stris opposita, fulgorem rapiat ac regerata in India nascens dein Pallenes litoribus sed optimam in Carmaniar Cerauniam vocari quae sit deterior pessimam lucerna imi lumini similem: Lychnitem hanc vocat Eustachius. De C raunia Plinius inquit, inter candidas fulgorem siderum rapiens albam esse Zenotemis fatetur, sed habere intus stellam eoncursintem. Aliae tamen stant Cerauniae nigrae &iubentes, de quibus alibi dicendium Astroites in Magicis a. Zoroastre miris laudibus decantata. At haec non in ter em .mas, pulcherrime describitur a diligentiss)mo Michaele Mercato, Astrobolos oculis pistium similis, radiat candido .ut Sol. Omnes hos lapides hodie vocant oculum felis, quia pupillae modo radiant, felic, modo clarius, modo obscurius: in omnibus enim impicitur lux veluti stella: aut Sol,aut luna obambulans in declinatione Constant autem figura orbiculari. Ab his distat Beli oculus, vulgo Bellochio inter Achates, non enim translucet.
SElenites quasi lunaris a Galeno Aphroselinon quasi Luna spuma vocatur. Dioscorides sic appellatum cribiti quia noctu invenitur plenus Luna crescente Nascituri Arabia candidus translucidus, pondetis exigui huius scobem comitialibus dant in potu eum gestant mulieres ad uiranda pericula sidetur de arboribus applicatus frugiferas reddere Apud Plinium Selenites ex candido tras lucet mel- leo fulgore imaginem Lunae continens, heddit q. eam in dies singulos crescentis minuenti'. numero nasciq. putatur in Arabia Ex varia hac historia merito haesitatum fuit in hoc lapide. Nam ex Pliniihistoria videtur conuenire cum Actrio: cui sententiae astipulatur Eustathius,qui Selenite vocat Asteri uin&Lychnitim. Recetiores putant intelligi lapidem
specularem, de quo diximus inter Cypsi genera, quia specuu
123쪽
euli modo imaginem Luna reddat.Melius Albertus ex qu trundam sententia tradit nasti in quodam genere Testaceo inandia, frequentius inveniri in Perside,, in Arabia. Cum .enim inter Gemmas ponatur tum apud Dioscorigem, tum apud Plinium. Quid si dicamus Aelenitem esse Margari. 'tas, quas vulgo Perias vocamus me his enim solis inter gemmas exploratum est plenas reperiri Luna crescente, ut Dioscorides tradit, testatur id G rzias Medicus Lusitanusqn India cuius haec sunt verba Certum est Margaritas poth plenilunium captas cum tempore minui&decrescere, quae veto ante plenilunium capiuntur, huic vitio haudquaquam sunt obnoxiae. Qu9d autem scribit Diostorides inuenirici
elu, contingit, non quia Lunae lumen receptum emittat, ut interpretatur Plinius, sed quia conchae eam ferentes noctu
pandunt se ut rore fruantur, quo conceptus fieri putatur, Maugmentum Margaritarum. Nam si tempestive satientur, 'grandescere Marg.uitas, si fulguret, comprimi conchas, ac o ieiuniimodo minui. Si vero tonuerit, pauidas, aci pente compressas emcere, quae vocant Physemata, speciem inani inflatam sine corpore, ut Plinius inquit. Caeterae com ditiones Selenitis manifestae sunt: Nam Margaritae candidae
pellucidae, & leues inter caeteras Gemmas Vires quoque in medicina consentiunt ut enim Dioscorides Epilepticis propinat,sicArabes ad roborandum eor exhibenimam cum temperamentum earu eonstituatur frigidum, siccu, pr vasti umiditates exsicrare possunt, sanguinem cordis clarificares conferre eardiacae tremoricordis,&hmptomatis melancholicis ex humorum prauitate ortis ab hiidem autem Epilepsia nascitur Margaritas ferunt ut Plinius refert, eonchae non multu ab Ostreis differentes, quas Indicus maxime Oceanus mittit. In nostro etiam Mari reperiri solitas
scribit ex conchis, quas Myas appellant circa Bosphorum Thracium N in Armenia, quae Pinna vocatur Testatur Al. bertus in mari Brittanico inveniri in ostreis,dum enim est
rei, decem Margaritas in ore sensisse E junioribus melio
124쪽
ees gignuntur, senecta flavescunt,di rugis torpescunt, In aqua molles sunt, exemptae protinus durescunt. Porro oriri quidam putant in media carne grandinis modo : alii ubique adeo ut viti sint etiam in extremis marginibus veluti e eomelia exeuntes Scribit Americus Vesputi Gein una ossies Iaeentum&triginta Margaritas reperisse, monetque imperfectas esse,nisi maturae sint,& sponte decidant ex ostreis Paulus Venetus testatur in Zipangri Indiae orientalis reperiri Margaritas rotundas&crassas rubet eoloris , quae albas. praecio siviribus longe praecellant. Pondus semunciae Npertum fuisse scribit Plinius paucae vero singulas scrupulos
excessere Garzias oriri maximas ad Promontorium Comatim,quae pendebant centena grana tritici, quarum praecium aurei millede quingenti, multo majores se vidisse ex insiula Burneo quamvis minoris elegantiae, quae pendebant ce tum sexaginta grana tritici. laudantur candidae, magnae, lae ves,graves. In his autem adeo distrepant , ut raro duae reperiantur similes: unde Vniones Ramanis dicti quacuam sunt,qui non omnes Margaritas Vniones appellent, sed tantum magnas Constant multiplici cute,adeo ut callum coruporis videatur,vi a peritis purgari possint. Indici specula.
tium lapidum squamas assimilant candorea perspicuitate,
qui praeferuntur. Sunt qui Margaritas liquore ditatuunt,
ut ex pluribus parvis unam magnam constituant. Dissolvi clarum est succis acidis sertur enim Cleopatra aceto dissoLvisse ingentem Vnionem, quem appensum auriculae gestabat,ic Antonio propinasse,ut magnificentia vinceret. Commendant quoque ad Margaritas tabefaciendas succum ii monum, omphacium acerbissimum, S succum cucumeris agrestis. Sed an resarciantur in lapidem perspicuum,qui pristinam venustatem retineat, incertum est Cum eae quae crassiores sunt perforari seleant ad mulierum ornamenta, medici Sigunt non perseratas,nam usu, de gestatione vires
amittunt. Ex iis conficitur Diamargariton ad praedictos morbo .
125쪽
MEmphilesi apud Dioscoridem numeratur inter
Gemmas,in a Plinio traditur Gemmantis naturae: .reperiri in Aegypto circa Memphim calculorum magnitudine, pinguem, versicolorem, ut Diostorides inquir. Hodie pingui aspectu est Gemma, quae in Germania tardo nomen accepit, a quibusdam Huia appellata Albedo inest lardo simulis, quae materiam Astinguit modo nigrammodo cineream Vidi calculum nucis magnitudine, ex Alexandria Aegypti allatum, cui ex una parte albedo Qblucens inerar, specie lardi sub eo pallebat magis translucidus veluti a clum vetus distinguente linea ab altera parte desinebat tria Onychem non translucidu. Huic insignem facultatem tribuit Dioscorides: nam illitus, ut Plinius addit, ex aceto stu 'porem inseri sine periculo,ut quae urenda sunt, aut secanda,
V Irentis autem coloris praeciosissimus est Smaragdus,
quo nullus iucundiores, eius enim viriditas fulgens omnia virentia superat implet oculos ut nunquam latici, atque interim oculorum aciem recreat, si quando ob diu nam aliorum inspectionem debilitata aut o oscurior reddita fuerit. Ideo Gemmarij libenter hunc scalpunt, quia oculorum refectione dulci lassitudinem mulcent. Eius praeterea viriditas non minuitur ex longinquo, nec Sole, nec umbra, nec lucernis visumenim se in peet admittit ob translucidam facilitatem pro sui crassitudine quod vel in aquis ipsis tran- lucidisminus fit. Ob hane coloris nobilitatem vetitum fuit instulpi. quanquam Scythicorum Aegyptiorumq. tantR duricies est, nequeant vulnerari. Eius genera vltra duo deis cim a Plinio recensentur, sed Scyticis summa authoritas,
126쪽
nullis enim maior austeritas, nee minus viiij r quantuma Smaragdi Leaeteris Gemmis distant, tantum Scythici aceteteris Smaragdis Bactriani multo minores Scythicis reperiuntur in commissuris saxorum Tertium locum AEgyptii habent, qui eruuntur in collibus,di cautibus, quorum dos non in colore liquido nec diluto,verum ex humido pingui-'que imitante translucidum mare, pariterque translucet, nitet Reliqua genu a in Narbs metallis inveniuntur, ut Cypriivarie glauci magisque ac minus in eodem Sinarasedes alijs partibus tenorem illum Scythicae austerritis fion semper custodientes. Quibusdam intercurrit umbra su dusque fit color, hinc genera distinguuiiter. Nam sunt allio oscuri,quos vocant caecos,allidensi nec eliquido trans-hicidi, quidam varia nubecula improbati Aethyopici acriter viricies, sed non facile puri aut concolores Persici non translucidi, sed iucundi tenoris visum implent, quem no admittant ij,qui selium Pantherarums oculis similes sunt: In Sole hebetantnr,vmbris refulgent, clongiusquam caeteri nitent Attici in Argentarijs metallis reperti mih pingues, Ionginquo speciosiores ex his quidam sene-icunt paulatim viriditate evanida,& Sole laeduntur Medici plurimum viriditatis habent, interdum,& ex Sapphiro,M rerum diuersarum imagines complexi Charchedontifragiles, colore incerti,in virentium in caudis pauonum,columbarumque collo plumis similes ad inclinationem magis, aut minus lucidi, smaragdites hic vocabatur Smaragdus, quem Cholam vocant in Arabia, aedificiorum ornaminiis includebatur. Recensenturas Laconici Medicis similes, de Siculi. Item quae Tanos vocatur e Persis veniens gemma ingrate viridis, atque intus sordida vi Chalcosmaragdos, e Cypro turbida aereis venis. Videtur haec accedere ad Chrystcollam, nam in pro utuntur ad glutinandum aurum, authore Theophrasto Traditur 'ingenti magnitudine, unde statuae,&Obelisci erecti sint, quem dinius Pseudo- smaragdum putat In Cypro inuentum dimidia parte Sma-
127쪽
LIBER SECUNDUS. Iorragdum,&dimidia aspidem Adulteratur hodie Smaragdus lapidibus crystallinis tritis, Sc cum duplo ponder Sandycis, quod Minium vingo vocant, In fornace vitrariari fusis: lapis enim fit adeo similis Smaragdo, ut etiamperitos
fallat. Sed in his praecipuum vitium et Plumbago, noeest, uia in Sole Plumbei videntur. Serapio ad tria genera re-ucit Smaragdum, Smaragdeum, Pseudosmaragdum: ut interpretes vertunt. Smaragdum intelligit, qui acritere impense viridis est,& translucidus cognoscitur,utAlbe tus testatur, quia aerem circunstantem inficit colore viridi. Smaragdeum,qui illum imitatur, sed obscurior est. Pseudo- smaragdum, qui non similiter translucet Smaragdum,ac Smaragdeum trunq; in metallis Auri inueniri. Porro la dat Smaragdum ad venena lethalia, rictus venenatos in potu pondere octo granorum Hordei, liberat enim a morte si cito sumatur, antequam venenum impressionem fecerit:
confert, .leprosic gestatus quoq; praeseruat, ab Epilepsia Albertus Venerem prohibere testatur,&co ertum aliquando frangi si gestetur In coitu. Recipitur hodie a meis dicis inter fragmenta Gemmarum e sed cauere portes neia
adulteretur Pseudosmaragdoci quod deprehenditur igne, flammam enim edit ut Chrysocolla obaeris participatione.
o Rasius a succo porri dictus, vulgo Prasma ponitur Plia
nio inter viridantia vilioris turum eiusque tria genera facit: primum quod Kncerum est: alterum sanguineis punis ctis abhorret Tertium distinctum virgulis tribus candidis. Albertus inquit, este veluti Matricem Smaragdi, quia frequenter in eo reperitur inclusus: eique vires tribuit medias inter Smaragdum & Ialpidem innuens quem Plinius in Cypro tradit media parre a idem, media Smaragdum. Vt dubitandum videatur an Prasius inter non translucidas sit,que1 dmodum Iupis viridis Quae tamen hodie Prasma ori vo*tur
128쪽
vocatur transsueet,quanquam modice Chryseprasius Prasio nobilior porri succum, apsia resere, sed paulum declinans a Topatio in aurum. Amplitudo ea est, ut Cymbia etiam ex ea fiant India eas gignit haec apud Plinium Aubertus tribuit auri guttas. Aliam praeterea tradit quae luceat in tenebris, e vanescat in lumine, vocat Chrysopatium, innuens genus Smaragdi, quam Plinius similem oculis felium Pantherarumque scribit: nam hi in Sole hebetantur, in umbris refulgent
INter virentes Plinius recenset patium Callaidem,M-hondi Beryllum me Topatio inquit placuisse suo virenti genere,& cum reperta est omnibus Praelatam Inventam in Arabiae insula in Rubro mari, unde nomen, postea re circa Thebaidis Alabastrum. Duo ejus genera, Praseides, MChrysepteros similis Chryseprasio Hus enim tota similitudo ad luccum porri dirigitur amplissima Gemmarum rstatua ex ea facta sola nobiuum limam sentit, caeterae saxo,&cote poliuntur haec re usu atteritur. Quae conditiones Smaragdo magis quam vulgari Topatio conueniunt Destribitur haec ab Alberto auris litudinem habet duae eius species una in omnibus est auro similis, quae&praeciosior est Altera ad croceum magis vergit,in haec utilior est.
Compertu enim esse feruorem aquae bullientis sistere,ut sine noxa manu contrectari possit statim ea iniecta sardorem etiam ventris extingueres obiectum reddere ut speculum concauum Soli obiem radios emittere, ut videatur ignem euomere Callais viride pallens traditur extuberans oculi figura leuiter adhaerens petris, ut videatur non agnata, sed
apposita in rupibus nubs,i gelidis Caucasi montis, in
Carmania tali sectura formantur, alias fragiles Optimus color Smaragdi. ancluta decorantur auro, Aurumque nullae magis decent. Quae sunt earum pulchriores, oleo, Vmguentos
129쪽
guento,&mero colorem deperdunt. Viliores constantius repraesentani. Nec est mutabilior alia,aut mendacior vitri. At quaenam sit ex iis quae hodie habent ur incertum est nisi intelligatur inter eas,quae non transsucci, quam vulgo Tuta chinam vocamus, nam haec non nisi oculi extuberantis figura cernitur viride pallens pro colore aeris accipi potest ut Plinius solet: nam in Paederote inquit: coeunt in transucidam Crystallum viridis suo modo aer aliis tamen placet Turchinam inter Iaspidis genera ponendam, quam Plinius Boream vocat, ut suo loco dicetur Quod si viride pallens viriditatem Smaragdi vergentem ad pallidum significetiambiget haec Gemma inter Smaragdum, & Topatium. Nilios in littoribus Nili reperta, quamvis in India signatur,& Attica fulgoris si ante habeas, brevis, & cum intueare fallacis est color fumidae Topatii aut aliquando melleae. Sed praedictis cum non admodum transsucidae sunt,ponuntur a Plinio inter virentes non transsucidas Berylli vero clarius quidem translucent,at fulgorem non habent, nisi e rum color surdus repercussu angulorum excitetur. Idcirco
sexangula figura artificum ingenij poliri solitisiunt, placetaque magis eorum longitudo, ut ex umbilicis aureis pendeant. Aut perforat gestentur quod non selum in virentibus faciunt, sed in aliis multis ideo eandem multis naturam aut certeὲ similem habere, Berylli videntur In India originem habentes,raro alibi reperti. Probatissimi qui viriditatem puri maris imitantur: proximi qui vocantur Chrysob ulli, & sunt paulo pallidiores, sed in aureum colorem exiseunte fulgore: Vicinum genus huic est pallidius, vocaturq; Chrysoprasus. Quarto loco Hyacinthizontes, colorem sti
licet Hyacinthi imitantes. Quinto Eroides post hos Cerint, oleagini, & tandem Crystallis similes. Haec Plinius.
Albertus destribit coloris pallidi, lucidi, & ut aqua Deripiis eui:cum vero volvitur videtur aqua innatare. Hodie gemmas ex Crystallo angulosis Beryllos vocant: Edilingua Etrusca Brillare est scintillare, quod ob varium repercusium
130쪽
Π I E U ET ALLI cIs lacierum contingis in motione.
Cinyalithos Aethyopia mittit aureo eolore ranslaeentes Praeferuntur ijs Indicae, & si varie non sint, Bactrianae:deterrimaeArabieae,quonia turbidae sunt & variis,&la oris interpoliati nubilo macularum,quae etiam lympidis contigere velute scobe sua refertae Optimae sunt, quae tria collatione aurum albicare quadam argenti specie cogunt. Quidam Chryselectri appellantur, in colorem electri declinantes Visim Chrysolithon duodecim pondo. Leucochrysae dicuntur interueniente candida vena Sunt Capna. et
sunt Myitreis similes, veluti croco refulgentes depraehenduntur a vitreis tactu frigidior lingum nam visu disraehendi nequeunt. Melichrysi veluti per aurum syncero MeI- .le translucente, quas india mittit, quamquam ad iniuriam Bastiles. Haec apud plinium. Ex his colligere Met omnes aureas Gemmas Chrysolithos vocari inter quas tenet principatum Topatius u aris dein quae Chrysopatium vulgo appellatur inclinans ad Electri colorem, Hyacinthus vulgaris, qui perspicuitate vitrea ad Crocum tendit: aliarii-
ELectrum Latine suceinu dicitur,quia videatur succus coneretus splendore Solis, qui Elector vocatus est vi
Plinius refert, ex antiquorum Poetarum auctoritate, unde
appetatio Electri: qamuis hoc nomen significet quoq; aurum, cui quinta pars argenti mista est, quod cum naturale fuerit venena depraehendit Calyces enim ex Electro arcus ea testibus similes cum isneo stridore ostendui. Pierigoph ron quoque ipsum succinum appellatum est, quia pennas deleuia quaeque trahit Arabes Carabem vocant, vulgo Ambram flauam Variae eius Iraduutur historiae circa originem, quas