장음표시 사용
191쪽
Qtii matrimonium accusare etc. 383vam sententiam C. I. h. t. non tamen ad decernendum divortium ex causa adulterii. c. I. ut lite non contestata./ g. I9i. Ut intelligatur, quis accusare matrimonium , aut contra illud testari possit , distinctio fieri debet inter impedimenta, ob quae
accnsator, Vel nullitatis arguitur matrimonium. Sunt enim I. quaedam Velut juris privati, quae nolentes conjuges non afficiunt , neque invitos separant; ut Si matrimouium impugnatur eX capite doli , metus , erroris ; ac tum laedens in f
TO externo non auditur; laesus Cessante errore vel metu novum conserisum ponere Potest, ac Posuisse praesumitur, si cessante errore vel metri sponte cohabitet. c. h. t. c. n. de Conj. Serv. Ob eandem causam matrimonium accusa
re ob impotentiam nemo potest, nisi ipsi conjuges. Etsi enim ea subsit ; possunt , si velint, cohabitare instar fratris et sororis. c. 4. et 5. de frigid. et inales. can. requisisti u. XXXIII. q. I. II. Sunt alia impedimenta , quae absolutam nullitatem et separationem inducunt. In his regulariter ad accusandum omnes admittuntur, qui conscii sunt impedimenti , idque probare , aut snsficientia indicia ad inquirendum dare possunt. Suspecii censentur , qui diu ante taenerunt, coniugibus quiete et sine quaestione cohabitantibus: C. a. h. t. Repelluntiar , qui ad accusandum, vel
desistendum ab accusatione pecuniam acceperunt. u. 5. Qui impedimentum sciverunt ante nuptias, et tamen non denuntiarunt. Accusatio autem esse debet personalis. Solae enim literae praesum tionem quidem faciunt ; non tamen sufficiunt ad ferendam sententiam , nisi alia accedant adi minicuIa. u. h. t.
192쪽
g. I92. Testes pro vel contra metrimonium iam contractum esse possunt omnes , qui Pos- Sunt accusare , si alias sint teStes idonei secundum generalia principia de testibus et attestat. ε .Prae aliis ad dennntiandum et accusandum matrimonium admittuntur illi . qui majorem ejus Notitiam habere preesumuntur , ceu parenteS , consanguinei , affines , si de consanguinitate vel affinitate agitur. c. 3. Pro matrimonio autem suspectum est testimonium eorum , quorum praecipue interest , illud contrahi, et Valere. C. Ra. de testib. b Can. de parentela. 5. et seq. XXXV. q. 6. exhibetur sermula juramenti , qua accusatores et testes Utid erent. Pμrsonis illusiribus et nonnullis aliis hodi Permittitur , ut testimonium in scriptis ferant.
I. Notio Repudii , Divortii , Dissolutionis vcn-
salium et matrimonii secondum jus utramque. s. I93. II. Dissolutio sponsalium. I. I95. III. Dissolutio matrimonii cum impedimento contra. cti. I99. IV. Divortium soluto vinculo 9. Ro I. V. Divortium manente vinculo, PsFetuum et re Oi ale. g. nou. VI. Indissolubilitas matrimonii consummati inter indeles. β. Σο7. g. I93. Iure Romano diNortium inter Nirum et uxorem ineri dicitur : Repudium NUrO UOnscctremitti videtur: quod et in uxoris Personam non absurde cadit. l. Ioi. D. de V. S. Non recte antem
193쪽
sponsa divortius dicitur : quod disortium ex eo dictum est, quod in diNersas partes eunt, qui
inscedunt. l. 19 I. ib. Inter conjuges ergo Secundum leges Romanas et divortium habebat locum, et repudium e inter vonsos solum repudium. Repudium sola voluntatis causa fiebat ab alte rutra parte : Divortium etiam invitis poterat obtingere e. g. ex captivitate conjrigis alterius. Erat etiam apud Bou anos in usu judicium de moribus conjugis , de quo inscribitur Rubrica Codicis de repudiis , et judicio do moribus subla- eo. Ac si in eo judicio pronuntiatum suorat ,
mulierem moribus suis causam divortio praebuisse , maritus sextam dotis partem lucraba-tUr , aut octavam , si mores fuissent leviores. Sed hoc judicium postpa sublatrum est. Verum in hac re nec leges Ethnicorum pro norma habωri possvnt, nec Imperatorum Christianorum , iis tum temporibus latae, quae Valde
instabiles fuerunt, cum inveteratae divortiorem et repudiorum cousnetudini mederi per constitutiones suas etsi vellent, nec Semper potve runt , nec cum poterant , voluerunt. A multis jam aetatibus circa divortia solum Spectatur , obser aturque Iris canonicum. g. I94. Inre canonico divortium ad quamvis conjugum separationem resertur. Proprie autem dicitur fieri dissolutio tum sponsalium de suturo justa ex causa , tum matrimonii cum impedimento dirimente contracti, quo Vinculum nullum inter contrahentos coaluit. Divortium autem proprie resertur tum ad vinculi conjugalis solutionem , tum , eo manente Vinculo , ad separationem conjugum a toro et mensa , eamque perpetuam , vel temporalem. De his jam receptas juris
decisiones ordino quodam recensendae Sunt, re-
194쪽
lecta in finem questic ne ite insolubilitate matriis monii consummati inter sdeles quoad vinculum conjugale , nisi istuc solvatur per mortem natu Talem conjugis. g. 195. Dissolutio sponsalium de suturo per se est odiosa ; nam et gravem obligathonem justitiae i.. et conjunctionem animorum continent, ob quam juste introductum fuit impedimentum publicae honestatis. Hinc c. a. de SponS. generatim deciditur : m, cytii de matrimonio contrahendo Pure et sine omni conditione sedem dederunt, commonendi sunt , et modis omnibus inducendi , ut proestitam fidem Obsement. Si autem ad invicem admittere noluerint , ne forte deterius inde Contingat, ut talem scilicet ducat, quum odio ha-ώet e videtur , quod ad instar sorum , qui socie-rutem interpositione idei contrahunt et Postea eandem sibi remittunt, hoc Possit in patientια tolerari. C. 16. de Spons. deciditur de eo , qui post jurata sponsalia religionem vult ingredi: Ilutius eat et , religione juramenti Servata , Prius contrGhere , et postea di elegerit, ad religionem migrare a . In dissolutione sponsalium, quae fit altera parte invita, auctoritas Judicis ecclesiastici intercedere debet, nisi causa sit publica.
Ο Expertissimus Gobalus p. a. Alphab matr. N. 2 8. ait et Tractavi cum permultis desponsalis. Non memini ullius , qui non significaverit , timeri a se culpam , Si
absque causa rationabili recederet etiam cum consΘnfiuconsortis.
g. I96. Justae dissolvendorum sponsalium causae partim communes sunt omnium Contractuum , ceu mutuus dissensus , lapsus temporis , conditio non impleta etc. partim pi Urim sponSa- salium. Atque haec ipsae maxime fundantur in
195쪽
generali discrimine actus promissorii et executivi. Priori enim , non posteriori inest conditio e rebus sic atantibus , si potero, morali nempe senSu. Fit etiam aliquando , ut actus sponsalitius sit
clauditans vel principio, seu vi ajunt , in feri ,
Dii si impubes sponsalia Contrahat eum Pubere c. 9. et II. de des p. impub. aut postea vel in comJerviani , emergente sacto , ob quod alteri tantum parti jus resiliendi competit. Si iurata fuerint Sponsa Ita , et adest justa causa dissolvendi, seu communis seu propria , non requiritur specialis absolutio vel dispensatio in juramento ; quod se
g. 29 . Sponsalia dissolvi posSunt natura sua, contra ac matrimonium. Solvuntur ergo ob cau-SGF communes aliis contractibus , qui natura sua Solvi possunt; cen I. mrimo dissonSu C. R. g. I95. quo pertinet regula I. iuris: Omnis res Per qua-σcunque causas nascitur, Per easdem dissolvitur modo dissensus non obtineatnr vi aut dolo. II. Lusu temporis pro finienda obligatione definiti: C. 5. et ua. de spons. C. 6. de dolo. III. Conditione non impleta. Ad causas communes etiam per-
tinet rescissio judicis, dispensatio Superioris
g. 98. Causae propriae dissolvendi sponsa Ita sunt: l. Duriatio notabilis in corpore , animo , fortunis , quae contingit ex parte unius , et matrimonium redderet multo molestius. II. Factum Partis unius , quo ipsa impedimentum ponit matrimonio promisso , aut animum juri Suo renuntiandi manifestat. Uti siquis post sponsalia edit Votum religionis. Ordinum, Caelibatus , aut novitiatum ingreditur: si laciat alia sponsalia: si contrahat affinitatem cum sponsa : si discedit in
196쪽
terras remotas. c. 5. de SponSal. si incidat in hae . resin. Universe omnis Caus R, quae POSt matrimonium contractum sufficit ad divortium perpetuum Vel temporale, Censenda est a potiori sum erct ad dissolvenda sponsalia. Tria sunt adnotanda :Ι. His casibus fere uni tantum parti praebetur justa causa resiliendi , permanente alterius obligatione. Unde contractus claudicare incipit. II. Si talis mutatio aut factum praecesserit Sponsalia , sed ab altera parte fuerit ignoratum , Valet principium t Pariti sunt, ignoranter Pr Codore , ac duPer Uenire. arg. C. 4. de exespt. et C. fin. qui matrim. accusare. Arg. l. 77. D. de contrah. emtione III. Ejusmodi cansa superveniens, aut ignoranter praecedesns sufficit ad solvenda sponsalia , etsi haec fuerint jurata c. 25. de durej. cons. g. 196.
b) Disputant de Arnicatione tum antecedente tum , et perveniente sponsi unius, vel utriusque. quaeruntitiam , utrum delicta mutua compensatione tollantur ;εd quod do divortio ex causa adulterii statuitur. Dum Rutem aIi qui generatim decidunt , ex forvicatione lumata tecedente , tum consequente Soli sponso causam resiliendi praeberi, non tem sponsae , id Probare non Pos-Fum , cur enim ad imparia iudicentur 3 g. I99. Dissolutio non tantum ad sponsalia , sed etiam ad matrimonium resertur tunc , quando illud ratione impedimenti dirimentis cle- clarRtur nullum , separatis coniugibus. Si de va-1ore matrimonii jam contracti oritur dubium aut quaestio , Videndum , Ι. qute sint jura conjugum rII. quae jura et partes judicis ecclesiastici. Si inito matrimonio uni vel utrique conjugi dubium supervenit de impedimento ex causa Levi Et tems- raria , tunc et reddi et peti potest debitum conjugale : si ex causa probabili et discresa , peti
197쪽
De Divortiss. 189 non potest, Sed petenti reddi debet: cni certo. innotuit impedimentum, is nec petere Potest, nec reddere: imo potius sententiam excommunicationis sustinere debet. c. 44. de sentent. eXcomm . Si impedimentum utrique certo innotuit, tenentur mox separationem a toto instituere Privatim.
Si dein dispensationem nolint petere , nec in
casu impotentiae cohabitare instar fratris et sororis , separationem Publice sacere non possunt sine auctoritate Judicis ecclesiastici ; multo minus una pars alteram invitam expellere, et novum etiam conjΠgem Superinducere potest, etsi manifestum dicat impedimentum. Eo nihilominus attentato alteram partem agentem de spolio cogitur recipere. c. 3. de divortiis.
g. 2ocl. Inde X Ecclesiasticus, qui est Episcopus in his causis c , si impedimentum est
manifestum et publicum, sua auctoritate, nemine denuntiante vel accusante, inquirit, et illegitimas conjunctiones dirimit. cit. c. s. in sin B. t. Si autem causa nullitatis matrimonii ad Judicem desectur, maXime cavendum, ne nimis
facile dissolvantur matrimonia ; id quod in quibusdam curiis Episcopalibus contigisse , queritur Benedictus XIV. in constit. Dei miseratione. T. I. Bullar. n. 33. variis ex causis , quas distinete enumerat Pontifex. Egregie dein providet i 1. Ut in singulis dioecesibus eligatur aliquis , si fieri potest, Ecclesiasticus, qui sit
defensor matrimoniorum , data Episcopo facultate eum ramovendi, et alium substituendi. II. Ut lis de nullitate matrimonii nun qnam finiri possit per unam instantiam , sed si in ea d nullitate contra matrimonii valorem pronuntiatum fuit, necessario appellatio a de langore matrimonii interponi debeat, donec saltem dueto
198쪽
conformes sententiae de nullitate habeantur. Si in prima instantia pro valore pronuntiatum est, defensor appellaro non debet. III. Conjugibus interdicuntur aliae nuptiae sub pinnis polyga mise , donec Iis in utraque instantia finita sit
c Supra g. 189. cons. Bened. XIV. CoriSi. Inter multa. T. a. Bul I. N. SS. q. Tertium. Ubi ejusmodi causas non ab Abbato Cryptae Ferratae loci Urdinario , sed ab Episcopo Tusculano cognobci voluit. Q Exscripsi sumina capita hujus constitutionis; quae
occurrente casu , omnino legenda est , ut recto ProCedatur in re gravissimi momenti. Ejusdem montion miacit ipse Pontifex in const. Si uatam. I. T. Σ. si ullar.
g. 2oi. Divortium , uti denotat solutionem vinculi conjugalis, quod antea coaluerat g. 19i. γ,
in matrimonio consummato idolium fit morte I Cor. VII. 39. eaque sola , non alia Bae cauSa. Concit. Trid. Sess. XX lv. pr. de Sacr. mat P. et can. 5. et 7. de qua re afferam nonnulla in fin. hujus tituli. In matrimonio Consummato infidelium non sola morte, sed etiam con-
Versione alterius conjugis ad fidem , fit solutio vinculi conjugalis in casu g. 5o. n. IV. Matrimonium ratiam solVitur I. utroqua eaSu , quo consummatum. 2. Inter fideles prolessione religiosa unius conjugis. Concit. Trid. I. c. can. 6. I. Io5. Demiam 3. dispensatione Pontificis , quae non datur , nisi causa diligenter cognita e . Si enim Pontifex dispensare potest in pro sessione religiosa ; quod haud aegre concedunt omneS nostra praesertim aetate ; cur non poS- sit solvere vinculum matrimonii rati , quod minussorte est vinculo professionis , et per hanc solvitur. . Dici ergo potest : Si vinco vincentem te ; multo magis vinco te. arg. I. de recce F-
199쪽
De Divortiis. 29 sionibus. 14. g. 3. D. de diversis temporal. praescript. Dein professio religiosa vim solvendi matrimonium ratum neque natura Sua , neque ex
jure divino , ssd Ecclesi; e constitutione habetiatque in primis ex auctoritate supremi Pastoris. Quodsi vero hic tantam vim , ut solvatur matrimonium ratum , Conferre potest religiosae professioni ' cur non poterit ipse immediate
auctoritate sua matrimonium ratum dissolvere I e Cons. cit. constit. Bened. XΙv. Dei miseratione. g. a 5. Toin. l. Num. SS. Ubi declaratur , quomodo et quo ritu matrimonium ratum a Sedc Apostolica di
g. 2o2. Divortium , uti denotat separationem conjugum , manente Vinculo est perpetuum , Vel temporale. PerPettium fit. I. mutuo
conjugum Consensu maxime ex Cau Sa Status perfectionis , nempe clericalis , aut religiosi g. Iou. et 1 o6. γ). II. Ob adulterium partis unius , nisi exceptio obstet, de qua Vid. g. Se q. Adnota l. Jus clivortii perpetui ex causa adulterii competit tam uxori innocenti adversus maritum adulterum i quam marito innocenti adversus uxorem adulteram g . II. Fieri ab innocente potest divortium etiam altera parte in-Vita , et reconciliationem petentu ; imo SS. Canones id praescribunt, nisi pars adultera poenitentiam agat. can. 4. et 6. XXXII. q. I. Sed
post poenitentiam recipi eandem Volunt. can. 7. ib. Si tamen vir adulteram recipere nolit , ea dicitur in clanstro collocanda , ut perpetuam poenitentiam ibi agat. c. 19. de ConverS. Conjug. III. Ipsa pars rea , Si toleretur , divertere non potest ; et post divortium semper parata esse debet ad redeundum , si repetitur. Hinc innocens
200쪽
potest religionem ingredi , non autem phrs rea sine consensu alterius. IV. Si innocens Publice velit divertere , aut nocentem domo expel-Iere , necesse est, ut aduIterium sit publieum, aut coram judice ecclesiastico SatiS probatum. c. 9. de sponsa l. c. . h. De lucro dotis , aut donationis propter nuptias , quod facit pars innocens, agitur tit. seq. V. Quia autem delicta carnis sunt dissicilis probationis i hinc ad divortium sufficit etiam adulterium gravibus et violsentis indiciis praesumtum ; qualia recensentur C. I 2. de praesumi. c. 27. de testib. can. Meraliqua. 4. XXVlI. q. I. In jure civili l. 8.
J Tale divortium sit animo nunquam redintegrandi conjunctioncm, animique deliberationem Poscit. Unde l. o. D. de divortiis animadvertitur. Quidquid in calore iracundiae Mel sit, uel dicitur , non Prius rasum est , quam si Perseueraulia apparuit , judicium animi fuisse g Secundum leges civiles conjugatus cognosmus SO- Iutam iudicio adulterii non tenctur. l. 6. g. 1. D. de adult. et t. a. C. eod. Aliud statutum est jure canonico, ac civiles leges improbalae sunt ab auii lassimis Patri-bias, ab Ambrosio rati. Nemo. .. XXXV. q. 4. ab Hieronymo can. APud nos. 2o. ad q. 5. Et can. Praecepit. 9: ibid. Ab Innocentio P. l. can. fin. XXXII. q. S. Admitti igitur nec potest , quod Besoldus p. a. eonSil. 55. n. 5O. scripserat , Per subsequeus matrimonium legitimari liberos ex conjugato et soluta natos; qUia Con junctio mariti cum soluta secundum leges civiles adult rium non os t. Nam et de legitimo liberorum statu , et de ratione adulterii nou civiles leges , sed Ecclesiae CamI1ones normam judicandi praebent.
g. 203. Exceptiones a jure divortii ex causa adulterii sunt cessatio vel diminutio culpeto UX parte nocentis , aut factum quoddam innocentis. I. Si mulier vi oppressa fuit. can. itfi