장음표시 사용
171쪽
alii autem filii Gedeonis ullam habebant eomatim F praeredemi rapitulo: hoc autem videtur,quia non du
deriint principatum alicui de filiis legitimis eius, ergo
tenebantur dare. Respondendum, quod non tene- Ibantur Israelitae constituere ali suem de filiisGedem qnis in principem: nunquam enim suit determinata linea principantium in lirael usque ad David, cui Deus promisit, quod posteri sui regnarent post eum usque
In aeternum a. g. cap. nunc autem licuit cuicunq;
vellet populus dare principatum:& sicut ante Gedeonem seruatum suerat, ita etiam semper postea fuit seruatum in sequentibus iudicibus i nec fiui acquisimmaliquod ius posteris Gedeonis principandi super Israel
nem elim siehimitis. Ut domin&in vobis se amnia viri.
Scilicet. quia totidem erant filii legitimi Gedeonis. Ex hoe patet, quod Abimelech no computatur inter septuaginta viros cum ponat se hic tanquam distinctu ab illis. omnes sitis Imbaal. Istud etiam ponitur ad magis grauandum, quia si isti essent filii diuersorum pDtrum non se tytiim diligerent, nec inuicem sibi nimis
Duerent: ideo unus non permitteret altum facere magnas extorsiones tu incautem, sia isti omnes erant filii eiusdem patris fatisconuenirent inter se, dc permitte. rent sibimuicem extorsiones,&grauamma.quae quilibet instigeret populo,& sic grauaret ut valde popul .
solus: quasi dicat melius est quod solus dominer,quia G stituerent principes de non tantum grauabimini tolerando imperium meu , os, quod non poterant, eo quod nullus manebat det sicut tolerando imperium teptuaginta virorum . domo Gedeonis, quia occisa fuerunt omnes septu ginta filii eius. Dicendum, quod non stat hoc, quia Improba manerent aliquinepotes quamquam non essent filii,
eo quod clim isti septuaginta filii Gedeontiassent viri
magni cum Ioatham, qui erat minimus eorum vene tit ad tedarguendum viros Sichem infra in litera non est verisimile quod de aliquo istorum non manserint filii. M de aliis poterant Israelitae postea sumere principes, id tamen nunquam ceperunt principes de coria tione hac, dc non increpantur de hoc sequentes liraelitae: ergo no erant obligati accipere principes de haestirpe . Ad primam rationem in contrarium dicen- Ad prima
QVAERETUR, quomodo iaciebat Abimeis
Iech istam disiunctivam,scilicet quod dominentur vobis septuaginta viri,aut quod dominet vir unus: nam poterant eam excludere Sichimitae dicentes, nec volumus nobis dominari leptuaginta vims, nec mu , sed manebimus liberi, sicut manebat aliis tempori s
sed manebimus liberi, icut manebat aliis temporimas 1 tirpe . Ad primam rationem In wm rium UIU H- PIN
mortuis iudicibus,qui praesciebant. Rei pondendum, la dum, quod non obligati fuerunt Israelitae ex illo ver- rauonum ruod Abimelech putaui quod non excluderetur ista bo, quia ad hoc, quod aliquis obligetur ad aliquid a-isiunctiva, eo quod Israelitae dixerant Gedeoni: dO- gendum. no sol iam requiritur verbum obligatorium
minate tu nobis,dc filius tuu de filius filii tui: ideo ne ceste erat, quod aut ipse, aut unus de stat tibus suis d minaretur,dc iam no maneret Iiraelitis ius ad nullum sumendum in principem, sicut prius, vel ad differendum assumptionem,quamdiu ipsi vellent. Et etiam Sichiantiae non negauerunt hanc disiunctivam, sed
acceperunt alteram partem . n tenebantur Uraesitator iuuere assi on de flus Gedeonis in lassicem, cogerentur illico acceptare eum.
Lustio IX. patre ipsius, sed etiam,quod ille,cui fit promissio acceptet eam, sed non solium Gedeon non acceptauit, sed etiam non habuit promissionem acceptam , sed etiam ex praeste repugnauit dicens: non dominabor ego vestri,nec dominabitur in vos filius meus, sed dominabitur dominus Deus: ergo no mansit obligatio ex promissione liae. Ad secundum dicendu m dupli- Ad steti citer . Uno modo,quod non intelligitur illa litera de dam rati constituendo aliquem de filiis Gedeonis principem
sed de emendo eos a morte, vel de vindicando mortem eorum. Nam Israelitae tenebantur eruere filios
1 Gedeonis de manu Abimelech, sed no eruerunt quin QVAERETVR ulterius, an Israelitae cogeren- potius aliqde Israelitisierunt adiutores Abimelech tur acceptare aliquem de filiis Gedeonis in iudi ad haec patrandum. Vel illieni si non cognouit totus - Israel quid moliretur iacere Abimelech priuiquam a tui acceptate aliquem de filiis Gedeonis cem vel an possent de alijs tribubus, vel familiis accipere iudices, sicut prius, es an cogerentur immediath
- acceptare eum, vel poterant differre constitutionem
istini' ad alia tempora quandocunq; ipsi vellent. Ad secuta. dum respondendum, quod illud dependet ex primo, scilicet quod ii filii Gedeonis habebant aliquod vis ad hoc,quod dominaretur,tenebantur Israelitae mortuo patre illico aliquem de eis constituere principem, qui de iure debet et succedere patri. Et patet hoc quia cuistis iure suo competeret principatus , sicut auferre eis simpliciter,itue pro omni tempore erat peccatum,ita
faceret, ita ut liberare polliet filios Gedeonis de manu eius; tame debuerat laltem hoc facto vindicare moditem illorum occidendo Abimelech sed non curaumriant: qiam potius consent crunt in eum velut in principem, ut iupta declaratum est. Aliter potest dici , et Alliet ad non seruauerunt milericordiam ad domu Gedeonis, secundam scilicet, qui aquamquam non tenerentur vellit ex de bit tamen ex quadam aequitate debuerunt filios Gedeonis honorare de aliquem eorum constitia ere p-cipem cum tanta bona eis Gedeon fecisset, de ipsi ei simpliciter,sive pro omni tempore erat peccatum,ita i cipem cum tanta Donacis Meaeon Iecillet, Tu elauserre eis ad aliquod tempus,erat peccatum,sicut pa- - principatum pro se, dc posteris tuis obtulerant, lediptet in rebus possessis, quia quandocunque quis priuet te ex urbanitate no accepit: quanto ergo urbanior ipse eis domino uos, vel teneat eas multis domini pecca filii, tanto Israelitae promptiores ad beneiaciEdum ei, tum est rata in ablatione regni ad tempus: si autem demiteris tuis esse debuerunt,sed non secerunt.
nullum ius habebIt regnan vel qualitercunq; principandi filii Gedeonis no tenebantur Israelitae immeis, diate, vel post aliquanta tempora costituere aliquem in m de eis in principem. Ad primum aliquis dicet,quod m0 p tenebant ut Israelitae constituere aliquem de filijs Go RV deotus principem. Qu patet,quia ipsi se obligauerunt promissione sua dicentes: dominare tu nobis, Mfilius tuus de filius filii tui. Secundo quia Deus incrorat Israelitas,quia non seruauerunt misericordiam cu mo Gedeonis pro omnibus binus,q secerat Israelicuomodo dixit Abimelech, MIeptuaginta uiri filii Gede is
v V AE RET V R. quomodo dixit Abimelech,
septuaginta viri fili; Gedeonis dominaturi erant.
Nain principatus lenae uni comitiit maxime fm modum principatus Hebraeoru , quia inter eos nanquam metui Mi cratiae, nec Oligarchi Timocrariae, ut Democratia, itas temper Monarchicus principatus. Relpon
172쪽
Respondendum,* si filiis Gedeonis tradendus fuisset A vel septilaginta viri,M eadem ratio videbat esse de eo, principatus non datus finit et omnibus, scis uni scilicet M de quoslbetat io: iram sicut dominante alii desiliis primogenito, quia in omnibus dignitatibus, qu .ae per siccessionem ueriuatur primogeniti succedui: δ si tam in dignitatibus secularibus, ut patet in Ruben de quo supra dictum in quam in spiritualibus, icilicet in
summo sacerdotio.Nam per primogenitos letauabatur,ut Patet Leui .a I .ci iii minus sacerdos debet semper maior ec inter fiat res suos: dicebat in Abimelech Sichimitis hoc mentiendo ad terrendum eos, ut sic facilius consentirent intentioni sum Uel sorte intelligebat Abimelech. q, illi leptuaginta viti diuiderent principatum , ita quod unus dominaretur mi parti terrae, de alius alteri clini elsent fratres, A tuc lato magis grauarentur subditi quanto minor pars esset data cuilibet depticipibus, clim quilibet eorum vellet ira magnus,
re gloriosus videri. velut si quisque eorum in 1blidum dominus esset Israel, de hoc esset ingravamen Sichimitarum,quia quamquam um codno iubdendi erant, tu ille premeret nimis eos extorquedo ex causa dicta. Quomodo potuerunt Sichimite credere Ab imelech, quia omnes septuaginta viri dominari deberent. Quas. XI.
QUAE R E TVR quomodo potuerint sichimit q
. credere Abimelech, et Omnes 7o.dnari deberet. Rei pondendum. luet non crederent, a, oes in solida dominari posterit. au t aliqn dominaretur, in credebat DNE, i dominarentur diuisa inter se terra .f Qq a de Ciure ad id tum primogenitum veniret tomius dominandi,quia in reliqui erat fratres sui diuideret cum eis
terram dicet inaequaliter M tucgrauaretur terra Ut supra dictum est. Vel sorid crederent, q) omnes donM-riarctur. .per successsionem, de vicibus permutatisi' Vnus dominaretur uno mense de alius alio: de sic fieret circulus per illos secudum determinationem teporis. In duobus Et hoc modo gratiarentur Ilraelite in duobus. I'cina, graua n- in varietate dominotaim. Nam cuin sint tot sensus,
ἱ is quot capita, eo P ad diuersitatem corporum sequitur varietas animorum, quilibet imperauet modo suo, Mse essetit Israelitae semper in altercatione, sed hoc est
moletium. Secundo grauarentur per extorsiones Nactim nullus esset prin eps ad temper eo tempore quo Gedeonis dona inarentur omnes quia fratres erant ita dominante ipso dominarentur reliqui quιa stat res siuerant. Aliquis respondebit quod Abimelech minori
conseriguinitate eis coniungebatur,eo quod erat lolii frater ex patre: illi tamen,qui ex vir i patente fratres
sunt, magis sibi attinent, magisque se diligunt. Sed dicendam,quod hoc non stat, qa iicut Abimelcch non crat frater istorum septuaginta ex matre, sed ex patre
tantum, ita ipsi inter se non erant iratres uter mi, sed ex
diuersis matribus: sic patet praecedenti capitulo, scilicet habuit Gedeon septuaginta filios quia habuit pli
res uxores ideo quantum ad hoc non erat differentia. B Sed dicendum, quod Omnes isti septuaginta erant fra- DΛα -- tres ex uxoribu eratque legitimi Abimelech autem diot res. λluserat ex concit bina, ideo illi septuaginta se inuice tanquam stat res diligebant, ipsium autem Abimelech non tenebant tanquam fratrem, nec ipse cos: nain consuetudo legitimorum erat odille illegitimos S sagare eos: sic enim fini de Iephte Galaadit quem fratres sui eiecerunt de domo patris sui, de de terra, eo quod esset illegitimus insta undecimo capitulo: ideo cum dominaretur aliquis de septuasinta diuideret bona principatus liti aliis fratribus, de sic viderentur tanqseptuaginta domini, ut declaratum est: ipse autem Ahimelech non censebat sibi aliquid commune clim illis leptuaginta, 'uod ipse crat illegitim',ideo si d minaretur non traueret eis partem princaeanis, ted potius occideret eos vel deprimeret me possent claui e re principatum. Simulque considerate, qu a os vestrum, caro vestra sum. Ide steti an coli siderate aliud, quia ego
sum caro vestra, dc os velitum, id est tum de progenie vestra ideo si ego princi potvos quoque centini mini Principes. Dicebat lao quia mater sua erat de Sicli de habebat ibi cognationem magnam surra inlitera,
dc praecedenti capitulo. cur m rei deberent Sichimita ad constituendum Abimelech in principem. Quaest. XIII. Principaretur raperet multa de quibus viveret dii nonciomariabatur. Iste modus illitanter Etheociem dc Po. lynicem filios regis Oedippi, de Iocastae, qui dominabantur in ciuitate Thebatu, dc quia ambo eode partu est illi limi non videbatur, cui deberetur ius regnandi, ideo cum concederent conuentum est, quod alternis annis regnarent,dc primo anno regnauit Polynices, qfinito anno cu nollet cςdere principatui infanda belua inter fratres secuta sunt. De quibus statius iii Thebarude dc Seneca Tragoedia tertia, quae vocatur Thebais.
Aliter ω melius poterat hoc intelligi, scilicet,l prii
D mitae ad constitu edunt Abimelech in principe. co quod erat cognatus eorum. Respondenda quod
utilitas Sichi nutarum mouere debebat eos: nam ex hoc quod esset rex cognatus eorum ipsi consequeretur maiores immunitates.& honor . dc etia fruerentur boliis nam esticerentur ditiores. Sic patet i .RC. 9.cum Samuel vellet signare, q) Saul simitus erat rex in I irael .ait: dc cuius erunt optima quaeqin Israel nonne tibi.&omni domui patris tuit id est omnes communicabilit tecta in m bonis regni. Item essent Sichimitae honorabiliores,na censerentur generosiores propter coniunctioiae languinis ad regem. Item haberet magnam curam de eis potius, quam de aliis Israelitis excipatus insolidum uni daretur ad senaper, tamet quia Dcoeteri erant statues sui permitterent eis,quod iuberet affectrone cognationis, dc qilecunque bona abundan- in populo,dc sic nihil dii serent ipsi a veris dominis, li- E tuis iliis consertet: Sicili ianitatu ergo iniecerat, quod Cet non vocarentur diai, dc precepta multorum domi- Abimelech conitituerent regem, ideo si necesse est cinorum grauarent nimis subdit OLEtiana,quia ille,quinorum grauarent nimis subaimia Litam,quia ille,qui teneret principatum totius Israel ut conseruarer,desa hernaret fratres suos in magno flatu faceret extortiones a populo: nam septuaginta viri in statu principatu non poterant gubernari,nisi valde pretiis subditis.
uomodo dixit Abimelech n vellent potius Israelas, quiad
minaretur eis unus vir, vel septuaginta Uri, ta
VAE RETVR ulterius, quomo dixit Abim
. lecti,an vellent potius,* dominaret eum vir,
Alph. Toti . lapa lib. Iudicum
alique de filiis Gedeonis regnare magis bene iaciebat Abimelech Sichimitis, si vellet suscipere regnum, quam illi facerent ei offerendo vel dando ipsi regnia.
Locuti id mi Drres matris eius. Viderunt, quod erat utile
valde cis hoc, ideo diligenter hoc putauerunt: erant autem isti fratres matris honorabiliores reliquis de cognatione, ideo ipsi proposuerunt, Zc tractauer ut illud
tactum. Ad omnes viros Sichem. Scilicet congregando eos ad concillima.Omnes nones istos. Scilicet illas duas
rationes iii albrias quas potuit Abimelech, alia quoq;
dicerent, q ex tempore, bc loco congruere viderctur '. scriptura tamen sola magis neccllatia liuatos e narrat.
173쪽
Tt inclinaue init me sto' Abimelech. I dest inclinaue. Frunt oes S:chimitas,utdesiderarem accipe te in principem Abimelech. D toto starern erest. Id est Sichimitar inclinati sum ex hac parte, quod Abimelech es
1 et frater eorum. Nam ex noc sciebam se participaturos bonis regni eius, & quamquam alia latio esset satis etficax, scilicet, quod melius erat dominari unum virum, quam scptuaginta tamen huic magis assenterunt, quia illa erat communis toti populo, & ista de cognatione erat specialis in eis: magis autem diliguntur bona propria, quam commutata. um Suhimia accep-nt Abimelech la regem, tam non obligarentur ad hoc. Quaest. XIIII.
QVAERETUR, quare sichimitae aceeperant M
Abimelech in regem ex eo quod erat frater e tum quia siue esset frater, siue non num me cogeban tureum in principem accipere, nec etiam 'uemquam alium de illis Gedeonis. Dicendum,quod Sachamitaeron obligabantur accipere cum .nec quemqua asu in
principem de filiis Gedeonis, ut declaratu est in quadaquaestae ne supra: putauerimi tamen soria Sichimitae,
quod propter vero, quae dixerunt Israelita Gedeoni, scilicet dominare tu nobis,& filius tuus,&c. quod nue vellent aliquos de filiis eius accipere, ideo voluerunt inter creteros ipsi hunc accipere, quia utilior eis erat, eo quod erat frater eorum. Alia caul, est, quia dato,
quod Israelite non essentasum piuti aliquem de filiis si Cedeoni A noc scitent Sichimitae: tamen ipsi vellet accipere Abimelech in principem potius, Mam allia quem de aliena stirpe de aliis tribubus istae l. Primum
tamen verius est,quia putauet ut, quod principatus nodaretur alicui extra domum Gedeonis. Deuerant septuaginta poηdera argenti. Non tollini sichimatae v luerunt accipere Abimelech in principem, sed etiam dederunt ei magnum fauorem ad principandum toti Israel: nam pecunias ci magnas tradiderunt, Ze cum non haberent de propriis, tradiderunt de re tuis Dei sui, quae eram iaciae. Ad quid sith mira dederant Abimelechpecunias harimis. X V. I
oe AE R ET UR ad quid Sichimitae dederunt
Abimelech pecunias nas. Respondendum, UGrte hoc fuit ad hoc, quod inciperet habere tiatum: nam faciebant eum principem tuum.& tame erat vir pauper, ec quia erat opprobrium eos habere principe pauperem dederunt ei pecunias istas. Aliter dicenducis de melius, quod astas pecunias dederunt ei ad hoc, quod conduceret viros bellatores, II effectus potens oecidere posset fratres suos,& tune ciliceretur rex. Et hoc pater quia non dederunt ei istas pecunias postquam constituerunt eum regem. sed prius, & deinde occisis fratribus constituerunt eum regem.
on peccauerint Sichimira in his, quae cum Alimeleibsecerant. seus r. XVI.
QVAERETUR. an peccauerunt Sichimitae in
ius quae secerunt cum Abimelech. Responden Qu. ,quod peccauerunt, quia Deus dedit poenam eis pio hoc, sed Deus non in iligit menam inium, ergo peccauerunt. Patet hoc intra in fine capituli, scilicet de reddidit Deus malu quod fecerat Abimelech contra patrem suum: si inimitis quoq: quod operati erat retributum est. Item Ioatham impietatus est mala super Sicli minas,scilice i, quod Abimelech occideret cori ut palei vivam lacia. M ula maledictio venit PQ
sententiam Dei si aper eos, scilicet in s ne rapituli. scili.
cei Sichimitis quoq: quod operati erant retributia est.& venit super eos maledicti O loatham filii lembaal: ergo peccauerunt quia si innocetes essent maledictio conuerteretur pol iis in benedictione. 1 esponden
dum quod peccauerunt Sichimitae in his, quae eget ut erga Abimelech, & domi in Gedeonis quia ipsi dederunt ei consilium de occidedo fratres suos: Quod ra
tet,quia nCn acceperunt cu in regem quousq; occidit
fratres suos si in pister eorum cos cientia hoc egisset. magis abiecissent eum postqua occidit fratre si ante, sed non abiecerunt: uno susceperunt post qua Occidit illos: ergo necessaria pium Ptione conuincuntur pa ticapes criminis saltem consilio,& non prohibendo. Item quod maius est, quia ipsi dederunt ei auxilium ad faciendii hoc, scilicet septuaginta malchas, vel pondera argenti, de qu bus conduceret viros bellatores ad Occidendum sta tres suos & si ipsi non dedissent ei pe. cunias illas Abimelech erat pauper, ac lac qua qua potuisset occidere fratres suos. Valde ergo peccauerunt, M sc eis redditum est,quia scut ipsi dederunt fauoi ead occidendu filios Gedeonis, ita Abimelech, cui ipsi fauorem dederant, Occid:t eos 5 deleuit Sichem, ita ut ita in ea spargerct,ut ratct infra in hic ra. An peccassent, ex re ριἰd soli m acceperant Abimelech
QV AE RETVR ulterius . lato quod non secis
sent Sichimitae aliquod malum contra illic, G deonis,an peccauissent. eo, lirod si luna acceperunt Abimelecta in regem. Respondendum quod si risu ial chi non dedissent consi una de morte illorum vir rum,nec ad hoc dedi sent rcculti as,ialtcm tam c. quia cognita morte illorum recapiebit in regem istum insandissimum peccabat: nam Detis inci crat Draelitas, eo quod non secerum misericordia cir domo Cede nis praecedenti capitulo, α hCctat. uia non vindic Herunt mortem depluuinta vimium iniuste occisorum : tenebantur ergo Sichimilae, sciit cocleti vindicare istam mortem, quia η si quoque sui epetam heneficia Cedeonis, sed poterant occidere Abimelech,
de noluerunt: ergo peccauerunt. Item paret,quiar ius est benefaceie malefactori, quam non nocere ei, sed Israelitς peccauerunt,quia non nocuerunt. vel pu-Dietiit Abimelech: Sichimilae autem non solii in noni uiuerum,scd etiam expleto facinore cum regem coasi si uertit quasi in praemium hu: us sceleris: ergo valde grauiter peccaueium cUnslatuendo eum et cm. An sit Umitae precusent creando Iimelech regem κon occisi erus fatribus. α est. AVI II.
QUAE R E TV R ulterius dato iudit Abimelech
. non occidisset fratres sitos, an ,: chimitae pecca
uissent constituendo eum regem. Restondendum, quod peccauillesit, quia ipsi constituebant in princirem manife ite indignum, ic locet allegitimum ,& tales erant inhabiles ad dignitates. iiiii interdum cx necessitate cum non inueniretur at iis nuciticias ad regendum, sicuti de lephte Galaaditae, qui tuit ille gitimuS : quia tamen Israchiae non inueniebam interie virum forte, animosum de doctum in armas, sicut Iephte: non solum receperunt eum in principem sed etiam oraversit, ut acccptaret.vi patet in ira II .Q Alias in sicut otinantes simpliciici aliquos, vel indignos, ptiuantur potestate conserendi Ordines, quin ntu. letunt vi Patet in decreus Guia. 36.cap. qui in Eceles
174쪽
ει octasib peccauerit conducendo sibi viros vagos inopes. PExst. XX.
QV AE RETVR an peccauerit Abimelech c,
ducedo sibi Ums vagos,dc inopes. Aliquis dicet, quod non, quia Dauid congregauit viros inopes, Moppressos erae alieno M amaro animo primo Regum 22.6c tamen non culpatur de hoc. Respondendum, quod peccauit Abimelech conducendo viros, 'uia quodcunque mala intentione sit, malum est, ipse tamen conduxit viros istos ad occidendum stat res tuos:
ergo peccabat. Quod patet, quia immediate dicitur,
quod venit in domum patris sui, α occidit septuaginta viros. De David autem non est simile, quia non frater noster est,&inclinati sunt post eum : ergo pec. B congregauit viros istos ad occidedunt aliquem: imo
Iracmerentes principatum alicui indigno priuarido Λhent iure eligendi alium in principem. Sic etiam patronus praesentans scienter aliquem indignum priuatur iure presen tandirro illa vice dc eligetes in Ecclesiasticis dignitatibus icienter indigno priuantur iure eligendi, ted ista poena non damr sine peccato : ergo reccauerunt mortaliter viri Sichem eligendo illegitimum, cum nulla citet necessitas dispensandi. Item qui circa lectionem praelatorum M in illis in quibus
versatur status publicus utitur acceptione personaru, peccat mortaliter,cum Deus hoc vetet Deuterono.
primo: sed Sichimitςxsi sunt acceptione per narii constituentes Abimelech in regem. quia erat cognatus eorum lolum,ut patet in litera, scilicet dixerunt: cauerunt. Item si alicui de domo Gedeonis dandus crat principatus,oportebat dari primogenito, qui de iure si accedebat, vel saltem alicui alio nam si habilior reperiretur, quia isti magis pertinebant ad Gedeone, sed in prςiuditium istorum costituerunt Abimelech in regem: ergo peccauerunt,d tunc stabat increpatio Dei a quia non ieruauet ut misericordiam ad dimum Gedeonis, quia ad hoc debebant cum illis,quietat magis proprie filii eius seruare misericordia. Deiano Bad Boisb. Id est istud argumentum acceperunt
Sichimitς de sano,vel templo Dei sui ad dandum vim lecti.
Quare hoc um vocerin Baal, Berlib.
QVAERETVR quare voeatur se istud idolii.
Respondendum, quod Baal Berith est non ECGnipositum. de interpretatur sedus vel pactu, quia Betuli significat f*dus. Et vocatur sic quia in illo tano iiii tum suill us: dc potest hoc dupliciter intelligi: uno modo,quod Sichimitς inierunt sedus in fano
illo cum Abimelech de Iumendo eum iri regem, de ipse aliquid promiserit obieruare Sichimitis, dc istud Pactum suit quando data est pecunia Abimelech. Aliter poteli intelligi, quod fuit factum solis in illo templo cum Baal, Icilicet q) totus Israel iniuit faedus cumcisi haberet eos,& ipsi vellent occidere Saulem limstem David prohibuit valde David de hoc bis; primo
Regum 2 de '6.capit. sed congregauit tibi illos vi. ros ad alias causas licitas, ut dicetur Primo Regum 22. capit. Item dato quod postea isti viri congregati a Dauid aliquod malum agerent, non peccaret, licut Abimelecta,quia Dauid non conduxit illos: imo non vincauit eos, sed ipsi scientes ubi esset David conueneriit ad eum ut patet allegato capitu. Ex quo patet, quod
non intendebat facere malum,ctim nolici congrcgare viros illos, sed pollea ad se venientes tanquam utibi es sibi suscepit. Item peccauit Abimelech, quia accepit istos viros ad agendum prςdas, Se agebat illas, C ut patet infra. Sed obiicietur, quod etiam Dau:d agebat predas, d inde vivebat. Rel pondendum, quod Dauid agebat prςdas de bella contra illas gente3, imita quas licitum erat Israelitis troc agere, scilicet contra Amalech uas, de Gessuri, de Geare primo Regum
27.de contra Israelitas nunquam egit PrNaia icc cuiquam nocuit, licet IIraelitς nocerem ei, quoniam iniuste eum a se expulerant; primo Regum 26. Abinam lech autem agebat proam inter Israelitas exercens tyrannidem, cima Israelite non nocuis lent ei, peccauit ideo. Et venit in domvim panis sui in Ephra. Scilicet venit secrete illuc, ignorantibus fratribus,mhilque mali liis pacatibus: erat autem domus patris sui in Ephra, quia ibi habitabat Gedeoli, ut patet praecedenti capita Baal ita illo templo: de hoc colligitur cap.praecedenti. D Et occidit statues suos uos Hierob ljeptua ma viros. SciNam dicitur, quod Israelitae perciisserunt splus cum Baal, ut est et eis in Deum .dccelebrauerunt solennita. tem faederis iii templo illo, de ex hoc specialiter voca. retur illud fanum f*deris. Aliter dicendum, Zc melius quod ipsi habitatorci Sichem specialiter inierant
sedus cum Baal: de hoc lecerunt in isto sano, dc inde nomen accepit,ut patet infra in liter scilicet ingressi sunt sanum Dei tui Betith, ubi faedus cum eo pepigerant: dc ex eo locus nonae accepi quia erat valde munitus. Qui cis ait sibi viros inopes, era agos. Idellexilla pecunia conduxit viros, ut adiuuare iit eum ad Occidendum fratres suos. Et dicitur: inopes dc vagos,
quia illo paruo pretio datos conductae potuit diui I
res autem,&aliquibus rebus studiose operam dantes Ε uere Abimelech contra illos,quia non poterat perti licet cepit omnes iratres ilios in domo paterna, de occidit. suomodo poma bimelacb otii rem es fratres Aossint a. l.
QVAERETVR quomodo potuit Abimelech
occidere omnes Tratres suos simul. Respondeiadii ni quod fiat res sui non potuerunt suspicari aliquod malum de Abimelech, quia frater tuus erat. Ite quia nunquam interciderat eis aliquid disensionis, Propter quod deberem cauere. Item qula non putabant quod propter principatum, vellet aliquid iri conducere non potui vel quia illi nolebant hiis commotionibus,& nouitatibus vacare, relicta curare nimiliarum , vel quia laola poterat eos nisi magno pretio dato comparare. Inopes autem, Se vagi non ibi si paruo pretio dato venirent, sed etiam nullo dato, tamen
pHilaretur eis victus, de liaberet ducem ad praedam:
1ic enim ad Dauid fugientem a facie Saulis conuenerunt vita inopes, M opprelli aere alieno, dc amaro animo, factuique est princeps eorum primo Regum 22.
de tamen nullum pretium eis dedit. brevit: testi it eum.
bcilicet tanquam principe quocunque ire vellet, cim omnibus obediebam. nere ad eum,tum quia ipse erat allegitimus, tu in quia crat minor multa aliis fratribus suis. item quia non erat nunc tempus sumendi principem sicut consuetula erat,cum accipiebantur alii Iudices Israel uiam nunquam tumebatur, nisi cum est et populus in anguitia propter hostes. Itemnet cretani iratres, Abimelecti quo iret: aut quid tacete intendistet. Item quia ad
hoc quod Abimelech aliquid moneret pro principatu , necesse erat quod aliquem fauorem, Sc magnum quidem haberet. Sed hunc non putabant eum habere fratres tui. Super lapιdem ν m. Omnes uti man bant ad huc in domo paterna, quia mOdrcum tempus transierat ex morte patris, ec Occidit Omnes Abi melech
175쪽
melech non tanquam hostis trucidans eos, sed tam F runtque alie citremonis,quς interuenire solent in re Quam iudex, ctim super unum lapidem secerit, ora gum torratione, dc constat imone. decipitari, scilicet quia eos singillatim capi faciebata viris suis quia multos secum portabat,dc iugulabat eos: dc ex hoe maius facinus erat, scilicet quia vicem
Iudicis usta auerat. cum tamen hostis esset, de vocatur hoc o viri, idest 60. nam minimus eorum,scilicet Ioatham euasit, ut patet in ista. Remansitque Ioatham
filius Hierebari miliunius. Scilicet de N.fratibus legitimis iste solus euasit. Et absconditus M. Scilicet abscondit se in domo, dum siebat ista ita tersectio. de postea su-git : non tamen erat iste minimus, idest valde paruus a te: quia immediate cum Sichimitς ungerent Abimelech in rege occisis fratribus ascendens ita per mo
nuin nunc Sichimitae crearunt regem Abimelech
occisis sturribus omnibus, o non prius. Questio XXIII.
in AE R ET V R quare nunc constituerunt re
. gem Abimelech occisis fratribus omnibus, Mprius non . Respondetur quod quamquam prius Sichimitς mi uissent fraus cum Abimelech,dc dedissent ei pecuniam de templo Dei sui, tamen noluerunt ea
regem propter multa. I'rimo propter se- luam. Nam si summi uerent stat res Abi te Garizim proposuit parabolam cora si chimitis de G melech ipso constituto in regem, illico conuenirent arboribus ungentibns regem, dc tamen illam parabo Iam nesciret proponere, nisi vir sensatus, ideo esset Plusquana 2 O. annorum. Cogi erati iesunt omura viri Sichem. Postquam Ab: melech occidit fratres suos hic Sichimite congregati fuerunt ad ungendum eum in regem ,& congregati fuerunt omnes, quia concordes erant in hoc eo quod putabant se aliquid magni boni assequi cum haberent regem de stirpe sua. Et universe familiae urbis Mello. Idest mnes cognationes urbis mello, etiam venerunt ad hanc unctionem. Quaesit urbi Mello. Quest. XXII. Omnes contra eum cretegantes totum Israel tanquacontra usurpatorem principatus eorum, dc Sichimitas tanquam laiator ,& libatores mali occiderent,vet affligerent valde: nunc autem mortuis omnibus fratribus Abimelech,nullus manebat, qui petere posseu Principatu. Etia Istaelitς nullum videntes superesse de ili Te Gedeonis cui adhaererent, non curarent ira ouore bella contra Abimelech, dc Sichimitas: ideo tunc secure eum regem unxerunt. Secundo quia dum viverent fratres Abimelech putabant Sichimitae, quod posset conuenire cu eis de modo principatus: Sc tunc illi suscepta potestate contra Sichimitas tanquam c tra ause centes eis principatum ipsis debitum dure se
QUAERETVR quid sit urbs Mello. Aliquiis haberent, ideo noluerunt Sichimitele firmiter Ost
put)nt,l Mello Lit eadem ciuitas, quae Siche, de volunt quod sit hic petitio sententiae per alia verba, sicut fit interdum in alias locis, ut fratet secundo Regii zo. non est nobis pars in domo David, nec ii reditas in filio Isai. Simile est tertro Regiana i a.& istς locutiones Dequentantur multoties in prophetis. Sed dicendum quod hoc non stat, quia iste modus loquendi non conuenit proposito: nam istud fit in carmini-Dus : sicut patet in omnibus Psalmis sere. Etiam sit in Prophetis de maxime iii Isa Sc pertinet iste modus ad Increpante Vel quotculique pallionatos. Ad historia tamen ubi simplex veritas enarratur non pertinet. Ite patet quia sicut hic ponitur urbs Sichem dc urbs Meldere proparte Abimelech Quousque constaret eis, cpnon posset iam fieri concordia inter Abimelech , α fratres suos: de istud erat mortuis fiat cibus, ideo vG quequo mortui sunt non constituerunt eum regem. Simile fuit Israelitis cum Ablatone contra David sed nondum firmati erant cum ipso timentes, quod concordarentur cum patre suo, Sc Israelitae paterentur pro hoc: ideo Achitosel,qui erat prudentissimus cinsiliarius dixit Absaloni.quod ingrederetur ad concubinas patris eius: dc cum totus populus vidisset quod deturpasset patrem credens quod impossibilis iam mr et concordia cofirmaretur cum eo,bc sic factum est, secundo Regum decimo sexto cap. Causa tertia fuit,lo tanquam duae, ita Ponuntur infra in verbis Ioatha. I quia Volebant Sichimuς videre,an rex constituendus scilicet si autem peruersae ignis egrediatur ex e dc cosumat habitatores Sichem, d oppidum Mello. Ali
bis. Dicendum quod Mello secundum Hebraeos interdum est nomen commune, de significat prosundi torqvri tatem, Vel precipitium. Et sensus est illic,quod Da ilia, mori uidςdificauit murum castim Sion a Mello. idest a quo nanti inn a dam loco praecipitii inchoans: dc aliqui falluntur puta letallo es tres a Mello esse unain dictionem .sed i allum est. Nan ponitur ibi a vi positio: quod patet in Hebraeo ubi lolum ponitur Milo ubi nos dicimus a Mello. Et pa-1upercos esset vir belli colus dignus regno, quaa ali ruin stultum erat taleni inicere regem: Sc ad hoc deerunt ei talenta septuaginta argenti, ut inde nar ratis sibi bellatoribus praecederet contra fratres suos: ex quo videri poterat an esset vir bellicosus. Cum autem ipse caute se habuit contra fratres tuos , Occidit'; Omnes praeter minimum,viderunt Sichimite eum similiter posse pugnare contra hostes: ideo spote eum constituerunt regent. Iuxta uercum. ρος pabar in Sichem. Ponitur locus,in quo suit unctus,quia conlue est se uetant gentiles constituere reges apud aliqua loca in si id 'asignia, ut apud arbores, vel som cs,vel lapide magnos. pum crea-De mntibus patet de unctione Adoniae fili j David intret hoc magis prinio Paralipo. ii .ciam dicitur. Aedi. K regem: nam unctus est apud lapidem Toleth, qui cosi cauit urbem in circuitii a Mello usque ad symm. IO- iunctus est sonti Rogel tertio Reguin primo capitul. Salomon quoq; unitus est apud sontem: ab vero reliqua urbis extruxit de sic adiicit ibi terminii cum ponatur etiam usque. H ic tamen non potest stare Mello pro nomine comuni, sed est necessario nomen urbis. Quod patet, quia dicitur: Vniuersae cognationes , vel tam iliς urbis Mello, de infra dicitur oppidum Mello. Ideo dicendum, quod ista Mello,
Crat aliqua parua ciuitas apud Sichem.quae etiam fuit consentiens Sichimitis ungendo Abimelech in rege, de viri urbis illius venerint ad coronationem Abim Iec. Abieruntque, σ constituerunt regem Abimelech. scilicet faciendo cum eo pactuna de modo regnandi,&ptaestando iuramenta de sidelitate seruada litteruener
i ullit, quod diicerent eum ili Gion, 6cibi gerenteum , eo. pi. Est autem Gionsons Suloe, ut omnes volunt. De arboribus aut patet, ut Abimelech unctus fuit hic apud quercu Siche. Ris huius est,qa illi,qui facitat istas unctiones regia volunt regnum litorii permanere.&imprecantur, permaneat Ideo faciunt cςremonias, perqlias significent se hoc velle. Sic enim cum sons emittat semper aquas unctio apud λntem significat continuitatem,de Perennitatem regni apud arborem autem sis nificatur , quod sicut arbor viret, ita regnum illud temper in prosperilate vigeat.
176쪽
mora suris unctus Abimelech apud qM MIM A deserere pinguedinem meam, qua εἴ dijσα in Sichem. ossi, Axiiii viuntur , dc homines , 5 . Venire ut in ter ligna promouear Dixerunque ligna ad arborem ficum: Veni& super nos regnum accipe . Quae respondit eis. Nunquid possum deserere dulcedinem meam, fructiisque suauissimos, & ire ut inter caetera ligna promouear: Locutaque sunt ligna ad vitem: Veni, impera nobis.
Venerunt blcmmi untauri regem, cruncitetit Im- Quae respondit eis: Nunquid possum dethan super montem Garizim , M locutus est ad Vims B isere vinum meum, quod laetificat Deum Sichem.& tunc dicetur, quod erat iii qu ς in homines. & inter ligna cetera promo-
super montem Garizim quando Sichimitat conlutuebant regem,&locutus est in parabolam de lignis ungentibus regem infra in litera dc tamen si esset ista qrcus in urbe Sichem, non viderent Sichimite, nec audirent Ioathan loquentem in moni ermo erat quercus extra urbem. Responderi potest duphcite&vno modo,quod quercus erat in agro Sichem,S ad eam conuenerunt Sichimitae uncturi regem, dc tune stetit Ioa- dicuntur eme mea: sic patet Iosue quinto, ubi dicitur in litera nostra, quod erat Iosue in agro urbis Iericho dicitur in Heb inquod erat in Iericino. Aliter potest dici, quod erat queres intra urbem in aliquo loco manifesto,scilicet in platea urbis.&quia ciuitas erat ad mdices montis Garizim poterat Ioathan in super cilio montis existes videri,& audiri plane intra urbe ni. Magis in dicendum est, quod ista quercus erat extra urbe Sichem modicum distansadvrbe de ibi fuit factav ctio Abimelech: quia erat quercus illa annos & hO-
ucri 3 Dixeruntque omnia ligna ad rhannum : Veni, & impera super nos. Quae respondit eis: Si vere me reSem vobis con- constituistis , venite, Sc lub umbra mea requiescite. Si autem non Vultis, egrediatur ignis de rhanno, & deuoret ccdros li- te per De-bani. Nunc igitur 1i recte, ablQueditur. peccato constituistis super vos regem Abidam religionis: sicut apud Gentiles quatas amarbores C melech , & bene egistis cum Ieroboal, &colebantur nullusque audebat eas tanῖς , eum domo eius , dc reddidistis vicem beneficiis eius, qui pugnauit, pro vobis , &animam suam dedit periculis , ut erueret vos de manu Madian , qui nunc surrexistis contra domum patris mei, inte
fecistis filios eius septuaginta viros super unum lapidem, & coiistituistis regem Α- bimelech filium ancillae eius super habitatores Sichem , eo quod frater vester sit:
dicebantur nimphς inuetis in illas arbores,dc latereminis, illis. Steponit Ouidius Metamorphoseos secun- ,ehtim. do de sororibus Phaetontis conuersis in ulmos in iluPraetonera mine Eridano, de Electrum sudansper fixuras arborudum lachrymas Phaetontiadum esse auerit. Erat autem ista quercus multorum annorum,quia ex tempore Iacobiba erat: nam quando Iacob egressus de Sichem ibat in Lure dicitur quod accepit Deos aureos, dc argentem,quos reperit in familia sita di infodit eos subter therebintum,que erat postvtbem Sichem Gene 3 s. ea & illa therebinthuserat tunc famoi quia alias non vocaretur sic absoluth. Est at therebimus id, qa
quereus. Etiam manebat illa therebintus tempore, D si ergo recte, abique vitio egistis cum
Ierobaal, di domo eius , hodie laetami--mm me nonnix hi in Abimeleeli, & ille ictetur in Vobiis Sinautem peruerse: egrediatur ignis ex eo,& consumat habitatores Sichem , & op
pidum Mello, egrediaturque ignis de viatis Sichem, is de oppido Mello, & deuoret Abimelech. Quae cum dixi siet fu-
apud eam msecratus metit rea, de sic erat populuε cx- Ε uit itaque Abimelech super tirael timustra urbem, de Ioathan loqueretur eis de aliqua altitudine montis Garizim.
lnere intus,vel ilex illa,quae voLa
qua moratus est aliquando Abraham mansi vim ad tempora Theodosii imperatoris ut 1 cribit Ieronym : de tamen metunt hic plura quam duo millia annoru, α adhuc aliquid eius manere dicitur: sub ouadam regione ab incolis terrae obseruati. ut patet in libro desi. tia terrae sanctae: se ergo a sortiori poterat ista ouercus Sichem seruari usque ad tempus. quo Abimelech colam em Quod cum nunciatum esset Ioatham,
Istatuit, & stetit in vertice montis Garizim:
' se eleuataque voce, clamauit, & dixit: Α dite me viri Sichem, , ita ut audiat Vos Deus. Ierunt ligna , ut ungerent super se regem : Dixeruntque olivae: Impera n
bis. .Quae respondit: Nunquid positati
Quod eum nunciatum esset. Hic ponitur secundia, n Di iri, scilicet digna maledictio Abimelech. 5 virorum Si- Dd ctio Achem pro institiitione Abimelech intregem. Et di- bimesech, viditur in duo, quia pruno ponitur parabole assigna- μ Uratutio.Secudo eius expositio, vel interpretatio ibi. N ς ω,i . Ditis. Circa primum dicitur. Quod cum nuncinum ese Abime set I inham. Iste erat minimus de fratribus 7 . qui Oc leeli inte-cisi sunt, de euasit, de cum post aliquot dies a morten n. horum Gedeonis vellent Sichimitae regere Abimelech in regem nunciauerunt Midam hoc Ioatham im
177쪽
lio Gedeonis, qui iani non latebat. .abiit oe Iis tinxerarce montis Garri . Ut enim mons Garizim apud urbe ni Siςhem, scilicet quod urbs est ad radice montis : est enim Sicilem ciuitas,quς nunc Neapolis idest noua ciuitas aptellatur, ut patet in libro de situ terrς xl ui m- , sanctς. Mons Garizim est ille, ita perque posite sue ii, Giai. runt oenidictiones pro seruantibus legem, de in moti m. te Hebal sibi coniuncto positae filerunt ni edicti nes pro violatoribus: Deuteronomii vigesimo sedit imo,& Iosue octauo. Et Heuuta voce clamauit, o Qxit.
Diitabat aliquantulum Ioatham a Siclum itis: ideo ut perueniret vox eius ad illos, clamauit ad illos. Item Sichimit erant multi, qui conuenerant ad vir mendum , ut omnes ergo audirent clamauit. Audite me viri Sichem, ita ut audiat vos Deus. M us Obsecrati
ms est, scilicet rogo quod Deus vos exaudiat in om nibus, que petieritis, si me audire volueritis.
Ad quid volebat ad Sichimitus Ioatham clamara. o. XXV.
QV AE R E T V R ad quid volebat Ioatham cla
mare ad Siclumitas. Respondendum quod voluit Ioatham conuertere cor Sichimitaru ad te ostendendo eis quomodo egissent pes lime constituendo Abimelech in resem. dedando ei fauorem, ut Occideret 7α fratres suos silios Gedeonis, de ipsi fortE tuccmbeicerent, dc relicto Abimelech redirent ad eum. Vel saltem volebat monere Sichi initas ad abominationem Ab: melech commemorado cis nequitianollius, de indignitatem ad principatum , ut sic saltem delererent eum, dc puniretur Abimelech.qui iniustissimE occiderat fratres litos. Vel forte dato quod nullum istotam Idqueretur, lebat laltem ostendere ipsis Sicili mitis maliciam litam, dc imprecari liaper eos maledictionem. Nam hoc quodammodo vindictam
peccatiit Ionatham exponendo se huic periculo. U. XX V I.
VEARETVR ulterius an peccauit Ionatham,c exponendo se huic periculo, scilicet loquendo ista coram si chimitis. Aliquis docet, quod sic quia quod quis exponat se periculo graui, dc sine caula, Peccatum est; sed siete exponebat lonathammam locutus est verba contumeliosa contra Si unitas, ut
Patet inlitera: Etiam erat ibi Abimelech frater eius, qui caueros fratres occiderat, dc conaretur etiam huc Occidere: Reirondendum quod non peccauit Ionatham, quia posuit se in locorum mani erat in loco quodam eminentulimo montis Gari Zim, ex quo videbat omnes Sichimitas, qui conuenerant in agrum apud quercum ad coniti tuendum regem,& crat s uis distans ab eis. inod patet, quia ad hoc quod audiretur ab eis clamabat eleuata voce, ut patet hic. Etiaerat in loco eminenti, de quo videret, an ex aliqua parto et mi id iς pararentur, ec aliquis iret ad tenenducum, ec siquis x ellet eum persequi, poterat sugere: ita ut nemo eum cursu cosequi pollet. Sic enim bis fecit David et a Saulem. Nam primo cum Precidit Oram clamydisclus itans a longe clamauit, dicens: ii crat illa pars vestimenti eius, α cum citet prope non ausiiscit clamare. De quo ι. Regum 2ψ.cap. iterum etiam quando intrans caiira Saulus cepit lanceam, δίsciphum, quae erant ad caput eius, egressus castra, Mnans a longe in quodam colle clamauit ad Saulem increpando eum I. Regum 26. p. dc tamen David noPeccauit in illis, quia non te et ponebat periculo, sed magis erat in loco tui O : sic etiam Ioat nam nunc.
F Cum autem dicitur, quod erat ei periculum magnutam propter Sichimitas, quam propter Abimelech. Dicedum quod si suis et prope, vel in loco, m quo posset capi, periculum graue ellet,dc peccaret exponedo se illi . sed mellet longe lilper montem nulla periculo se exponebat. Ierunt signa, ut xvereret super se res: m. Hic incipit Parabola de lignis ungentibus rege. cis Ioatham Uus est hae parabola. est. X XV II.
VEARETUR cur Ioatham usus est parabita hac. Respondendum quod Ioatham Pesipossolebat concludere cruandam maledictione in contra Sici chimitas, eo quod unxerant in regem Abimelech. dc si proponeret sic verba nuda videretur esse nullius auctoritatis, ideo voluit incipere a quadam parabola, secundum quam concluderetur intentus suus consornuter ad parabolam, δί tunc ellet maioris auctoritatis dimini suum : nam videtur habere ortum exi Psare. Sic enim est modus rhetoricus: nam & inquibusdam sermonibus nostris ab apologo, vel tabula inchoare iubet Tulli in primo libro rhetori nouc. , Interdum autem proponuntur parabole ut dulcedi- li, i ne parabolarum atteti auditorum animi melius quid choatam intendat loquens adii ertat. Et hoc modo utebatur in Christus saepe parabolis, quia populus attentus par, lis veritatem gratius capiebat: hunc etiam finem si habere voluit Ioatham, scilicet quia desiderans Siachimitas attentos cilici verbis eius, proposuit gratam parabolam, vel fabulam,ut conuertioni eius libenter
Quomodo haec parabola de Iunis regem ungextilus
QVFARETVR ulterius, quomodo ista para
tabola de lignis ungentibuς regem coaptatur intentiola illic. Pro litot cic:rdum, quod Ioatham v luit concludere,quod Sichimite vlixei. at luper te Abimelech imul te, ec in hui' proraricari is paena Deusi saceret, Abimelech amigei et illos. Aliqui aut applicant sic dicentes,q, hic ponunt cedri, ficus, oliva, Multis. Per cedros intelliguntur princ laeso fautores Abimelech, per ii cum qui habet istucium dulcem, dc per oliuam, qu e habet nitorem, dc dulcedinem olei, Sc per vitem, quae creicit valde in fructibus, intelliguntur filii alii Gedeonis, qua crant dulces mansuetudine, l4cut ficus, dc pingues diuitiis sicut oleum, dc abundantes in prole, sicut vitis. Per rhannum vilis limam arborem accipitur Abimelech, qui e sat vilissimus genere cum citet de concubina, d hunc peti runt Sichimitae in regem.Sed istaeapositio non peiunet ad alios filios Gedeonis, sed ad Iolu Abimelcch: alios namque non petietunt in regeS, sed, potius P Κ cumam, de tauorem ad occidendunt eos prelli erus L Sed solum dicit ni,quod concordat quantum ad hoc, scilicet quod Sichimitae tractabant uitetsc, an dcb rent accipere in dominos fili Gedeonis, de dixeriat: si forti: requisierimus eos, quod sint domini notiti, ipsi secundum magitificentiam surra ded:gnabantiac . 7 nostram vilitatem, ideo voluerunt accipere Abimelcclam regem qua vilis erat: ci ob hoc non ita perbiret
super eos, sed curam illorum ageret. Sed istano stat, quia salsum est, quod Sichimitae, vel aliqui de Iliaci tractauerint inter sede petendo in dominos filios G deonis, sed potius isse Abimelech mortuo Gedeone tuita ilico ad tolicitandum viros Sichem ut lut caperent cum in dominum. Item non cit vela simile, bicli
178쪽
Sichimin inter se putarent, quod filii Gedeonis dedi
gnarenture accipere in talia ito quia nullus eii d minus quantultitiaque ille sit, qui dedignetur suscipere aliquos in tubditos quantumcunque sinit paruae dignitatis, quia maioris honoris est habere seruos paruae excellentiς . quina non habere illos. Potuli me. quia viri Sichem non eram indigni, inrovidebantur sibi nobiliores. quam filii Gedeo itis. quia Sichin ite
erant de filiis Ephraim: de filii Gedeonis de Manasse:
Ephraiic tamen erant superbi nimis. Unde semel initimuerunt pira Gedeon,ita ut vestent ei inferre vim.
precedenti capimi. quoulque Gedeon laudauit eos usquam te iterum contra Iephte Galaaditem superbierunt inita I i. Aliter dicunt Hebrei, & Nico, his ,ο ιδus, icilicet qucia Pranuntur hic tres arbores, quem, quaesi ''luerunt accipere regnum inter arbores ad sigii candum tres perionas que inter Israelitas ante hoc recusauerat principatu i. Hothonieli, Debbora,&Gedeo: de Gedeone patet, Trecusauerit principatum, quia noluit estici dominus. sit pra precedenti capi. De Hollioni elevi I b radicunt idem esse, i cilicet quod reculauerunt quamquam non legatur de illis, NI si gnificatur per oliuam Hothoniel, quia ille erat de trioli Iuda,l upra tertio. est tamen oliva lignificans iuda,
ut patet Iete. undecimo, scilicet. Olivam fructiferam vocavit dominus nomen tuum. Debbora significatur per dulcedinem ficuum,quia Debbora in Hebr intempretatur apis,que mellis dulcedinem causat: per vitem signi licatur Gedeon,quia fuit de stirpe Ioseph. qui vocatur filius accrescens Gen. p. sicut vitis valde crescit infructibus. Et quamquam istς tres Personaecisent meliores qua Abimelech noluerunt iuscipere regnum, dc Atima elech, qui erat vilissimus sit tritatius lincepit illud. Sed adhuc non stat ista politio. quia satis apparent conticha haec: quς inducuntur Nam dicunt. quod Hothoniel, dc Debbora noluerunt principata ..i regalem, sed non constat an alicui oblatus fuerit. imo vertisti nile, quod ulli sinstet oblatus ante Gedeonem. quia si alicui fuisset oblatus, dc noluit set illam recitere, ra in Israelite videntes, quoa male iacerent talem principatum O Terentes, nemini illum darent. Item ille applicationes de arboribus ad illas tres personas sunt multum alienae, ut cuilibet patet. Ite in erant contra conditionem parabolarum, vel
fabularum, quia nunquam fabula iecundum se tota applicatur ad id de quo agitur: sed satis est φ applicetur iecundum quid .de isti volunt excludere expositionem prrorem, eo P non applicatur quantam ad oes Dodi Mia partes litas Dicendum ergo videtur, Iohatam teni dior resp. pote erat dia tabula vulgata de lignis ad ungedum re--4 qu i. gem super te, dc erat prouerbialis, ipse autem voluit eam nunc applicare ad propositum tuum, dc applic, batur in quadam particula linati. c quod ligira acceperunt super te rhamnum in regem dc egreisus ignis de rhamno combullit cedros. Ita nunc Sichimitς no curantes de aliis titus Gedeonis, qui erant viri meliores qua Abimelechalegerunt Abimelech .dc si recte egerunt eueniat eis quόdrilamnus ducit ad arbores. l. iubumbra mea requiescite:& li no recte secerunt accideret eis malum, quod dixit Rhania egrediatur ignis de Rhia inno.& coburat cedros libam. Ita imprecat
est Ioatha, quod egressum malum ab Abimelech vastaret habitatores Sichem. Et ista maledictio tali ea euenit Sichimiti, quia Abimelech concitatus suit γtra eos de occulit illo deleuitq: ciuitatem . ita ut ui ea sal lpargeret iiit a in litera. Dixenii queoliae impera nobis. II ud est lignum excellens,dc magne utilitatisma olea inde natum tam ad condimenta, qua ad curanda vulnera est lic Samaritanus inludit vinum, x oleum vulnetibus Luciati: Luc. I o. Et inducebatur com Mulcr
A istud prouerbi si antequam proponeret illud hie loa.
than ad fismitiandiani P noni re sint principatum mali viairpant illos. Quae res onit: possum deserere , sedinem meum e Quasi dicat nolo sui ei pere principatum illum, ut sulcipiendo eum non perdam
pinguedinem meam. Me oliva reyondit. ruta nolebat uni a regem, ne perderet dulcedinem suum de tonuitioηe, o occuparionibus regum, pularorum, O misera vita raram. est. XX IX.
QVAERETVR quare sic respondit oliua quia
non videtur,et quamquam promoueretur inter B lagi a perderet pinguedinem litam. Considerandum pro solutione; omnes arbores bone similem ex cu sationem posuerunt: nam scus dixit: Nunquid pol.
sum deserere dulcedinem meam tructusque suauit linam,ut inter ligna promoueat3& vitisdixit: Nuquid possit ira deserere vinum meum 5 t. quasi ex hoe Iegnaret, priuatetur his bonis. Dicendum est. quod citista fabula secundum rem non competat lignis,no debet attendi veritas, vel falsiitas sua secundum id, quod
apparet in lignis: sed secundum id. quod apparet in illis, ad quae lita fabula applicatur. Debet autem applicari viris bonis Mitibus regnum ossi rtu S non suscipiunt illud,squod ipsi sumendo regnum perdunt botra , quae in scipiis reperium : quod prosecto ex parte
C verum est. Nam ciam homo manet ut perlona priuata,potest conari ad proficiendum in bonis sibis es poterornare mores suos considerando qirantum quotidie proficiat, Sc quantum deficiat: cum vero ad statii regiminis extollitur tanta alienarum curarum mole praemitur,quod ad seipsum vi ac redire potest clim tota 1blicitudo quae iam pridem erga se impendebatur, nune ad exteros adhibenda sit. Dessent autem praecipue viri vere Contemplaturi, qui Deum toto pectore sitientes vix hic aderi amplexibus diuagari querunt
defixis in eum peruigili cura oculis mentis eorum, de quibus Isa.6 i. dicebat: Oui sunt isti, qui xt nubes v
iam. & quali colum ad fenestras suas. ad regiminis autem sublimati thronum a contemplatione in actio D nem exsuscepto statu descendere compelluntur3 pro quo Gregorius qui prius diebus, noctibusque colat plus expertus sortis siue esset considerans mentis perditam tranquilli ratem. 5 tumultuantium negocioruina portunas agitationes, velut naufragus concussio
nem metis sue inter feros fluctus deplorabat ut patet in pluata .dialogorum. Reges quoque huiusmodi patiuntur : nam ii Drius viri boni metum sibi ipsis vacantes. si sui cepit ad regiam celsitudinem rem non per iactorid, sed qualiter Oportet agant, variis perurgentium quotidie causarum frequentationibus agitant. quas tamen declinare fas nota est. Accedit, de insu per timo qui regentem attonilum tenet: nam & ipsos, in quorum manibus situs est, exhortescit. Vnde Ε aperte lyrannus ille Siculus expertus sortis suς pericu lotu, a regni metus pendentis Itipra verticem gladij terrore limulaint,viari Boetius de coniolatione libro tertio, prosa quarta. Vere ergo Oliva pinguedinem suam. ia ficus duleedinem,*vitis ubertatem viniq;i eunditatem dimitterent, si inter laena promoueri vellent. Q a dis vruntar, o hamines. Homines vitaniatur pinguedine olei in condimentis, &in vulneribus fomentandis. Dii autem ut uritur, scilicet quia tam Deo Iudaeorum quam diis aliarum gentium Cleum ad lucernas praestabatur. Nam in sanctuario domini ad lucendum nihil lii scipiebatur nasi oleum, quia cς-ra,& septim non cremabantur ibi, ut declaratum ei hExod. vigestiuo cePumia cap. Etiam utuntur dii in la-
ree Otu viis a curaruplena. Vnde Α-drianus 3.
eo dicebat dignus est miseria irapianta pa
179쪽
crisaeus, quia in omni holoctu sto, & hostia pacifica Fapponuntur libamenta, illa sinit desinula oleo revino Nume.decimo quinto. Vt inter ligna promotior.
Idest non est iustum, quod ego deseram pinguedine
meam propter promotionem. scilicet, quia necesse erat dimitti illam, si regnaret hoe . quia reges si bene tegunt non debet intendere utilitatibus suis,sed si ibditorum. Alioquin Tyranni, bd non reges liant. Sic pareto lavo Ethicorum. Dixerantis a ad arbo. fecim D ctum fuit in ista fabula de istis quatuor arboribus principaliter de tribus honis, S una mala, quia compositor sabulae voluit inducere tales arbores quaerere se perdere, si regnarent. De rhamno autem pinsim est vide mala arbore, quia non inueniebatur alia qua ta mutilis. ν reho super nos regram accipe Quia ista G. h. crat digi a regno Offerebatur ei. um responda. Sciliabu,' , ἡ cet non acceptando regnum. NAnqiad nossum deserere doleibu, diacedinem meam. Scilicet, quia ficus valde dulces stilabudati rotissime in terra Clianaan, in qua abundant, S sunt in magna quantitate ad imodum mellos, tanta est c pia eo iam . quod ad cibos communes fiunt mas ae caricarum apud Omnes.quς alias vocantur mas palatarum. Vnde primo Regum a s .dicitur quod Abigail
obtulit inter alia munera ducentas massas caracarum,
id est eas eos faei des bus, &Suba seruus Mi phi-
hos et obtulit ipsi, Dauid centum massas palatarum, quod idem est. secundo Regum decimo sexto carit. Frantisque suauit imos. Quia ad cibum valde suaves sunt
propter dulcedinem: in Hebraeo dicitur. Renovatio- Finem meam bonum. Id est nunquid dimittam renouali
nem meam . illud dicitur propter duplicitatem stuctuum: nam bis in anno ficus producunt fructus, Mmaturis primis fructibus incipiunt nasci secundi fruinis. Et ire. ut inter cetera lena prensoue . Quas dicati mustum est, quod noc deseram, vi regnando aliis lignis, de non mihi proficiam. Loctitave μκt ligna au virem . Etiam ista est arbor excellens: imo nulla est tam humanae naturae informis de salubris: ita ut noimmerito ceteras arbores datas ad bene esse huimanu arbitremur: istam autem ad necessitatem vitae. venier impera nobis. inia regni digna erat plusquam csi rar. uerespondis. s negando. Nun id possum deserere.ldest nunquid expedit quod deferam. Sic enim accipi, imus ex modo vulgato non posse seri, quod non expedirier sit. I latim meum oti odies sicut dram,o homine .
Diiq ois Accipit ut i ficatio large quantum ad Deos, qilia dil GR ur non possunt istiscati vino cum non gustent illud,sed letificantur inquantum iubent illud apponi sacrificus: nam in sacrificus Dei apponuntur Iibamina, & unum de illa est vinum: Numeri decimo quinto capitulo. Vel posset accipi de diis . secundum modum loquenda Centilium. Nam ista tabula non habuit exordium a Ladsis, sed agentilibus: alioquin non dice-Holes vi- tetur de Diis pluraliter.sed de Deo. Dii autem secunno dupu' dum modum gentilium, Ae poetarum suorum cibis
2 viebantur, de potabus libidinique Operam dabant.
i. modo. Quod de nunc ecticere aiunt, vi ait Martianus Mine' ex. modα Faelix Capella lib. primo de nuptiis Mercurii.& Ephi hssologis prosa prima: Homines autem laetificantur vino dupliciter Vn modo directh inquantum vinuapponat quandam lstitiam multiplicando spiritus,5 consortando eor: & sic accipitur psal ios. icilicet uneducas panem de terra, & vinu letificet cor hominis. Secundo modo istiscat in directe .lcilicet tollendo curas ,& inducendo Obliuionem dolorum, α ob hoe erat consuetudo inter Hehrsos. quod quando aliquis erat tristis nimis pro morte parentum, vel ami. tum , quod daretur ei vinum, ut obliuisceretur trinicis con laretur. Sic patet Iere. 16 scilicet. Et nostingeni inter eos panem lugenti ad consolandum iu
per mormo, & non dabunt eis potum calicis ad con- ..iolandiim sub patre suo, de matre: idem serit in
omnibus militiis,ut patet Pmuer. 3 I. scilicet. Date si- Iudaeotu. ceram merentibus,5 vinum his, qui amaro sunt
animo, ut bibant, bc Obliviscantur egestatis sue, id doloris iii ino recordetur amplius: si te patet tertio Esdrae cap. 3. scilicet vinum mentem liberi , dc seriit, pauperis, dc diuitis, de omnem mentem conuertit in 1ecuritat , dc non meminit omnem tristiciam Mdebitum, dc omnia precordia iacit honesta. Et inter caetera ligna promoueri. Quasi dicat non expedit quod stud perdam, ut inter ligna CPtera promouear. Dixeruntque omnia ligna ad amnum. Ut ille regnaret: est .n.
rhamnus arbor spinosa de inutilis. di sicca, quae facili
motuo calorem concidit M igne. veni impera nolin. 'Scilicet quia cpera non sui primi principatum. Qualaesi vere me regem consti Giliis vobis. Non dixit trocati . qua de arboribus praenominatis, sed dixit rhamnus, eo quod cum nullam haberet excellentiam putauit, quod non vero corde alia ligna lumerent eum in repased illusorie. Sub umbra mea requiescite. Id est venite ad manendum sub umbra mea, quia in veneratim ne regiam debetis in omnibus milii tam uiam. Si autem non vultis. Idest sita On vultis vcre me constiti iere rogeni, sed illudita. ureta rignis de rhamno. Hoc dicitur quia rhamnus facili motu igne cocipit, ut ait Aug. Et diuoret cedros libani. Idest non solum arbores parus crementur, si etiam magni, scilicet cedri lunt enim indrus ad cedri arbores procerς nunis, de valde Iolide. Gignuntur autem potius in monte libano, qui eli in terra
Chanaan quam iii aliis montibus, ideo dicitur de cedris Libani lpecialiter . Vel aliter potest intelligi. Si
Tere me regem coniuruisti robis. Iden si ego vere rex su . Sub umbra mea requisite . Id est iube quod faciatis mihi hoc obsequati m. scilicet quc requiescatis sub Imbranaea. si atitem non vultis. Idest si non vultis mihi obedire, cum sim rex vester. Iridiatur ignis de anno.
Sciliciter grediatur in penam inobedientiς ignis, per quem designatur quae citiaqipaena. Et ponituri pecialiter de igne Qua igius galli ut ursio later de rhamno. . Et deuomita labana. Idcit puniat potetmissimos. quantum ad istam partem ultimam applicatur ad Sic eiluet ei hi initas, icilicet quod illi puniendi estem sic ab Abi- gnitur. inelecti , quem constituerant in resem: quamquam
antelioe iuerat Abimelech abiecius, dc impotens. 1icut de rhamno, qui erat arbor abiectit lima egredie-hatur ignis ad cremandos cedros Libani. Ictinei tis. Hic potiatur Metapliore siue fibule applicatio ad Siclumitas. NAnc iturs resti absit epeccaro intrat tu repervos regrin Abimetich. Idcii sicut est de lignis ad rhanu, ita sic de vobis ad regeni vetitum Abimelech. Nam Fabulae apsi non peccastisium cndo illum, gaudete in eo. Et beta plicav0- ne egi tu cum Inobaal. en domo eius. Idest custodiuitiis id quod seruare debebatis ipsi Gedeoni . qui vocatur Ierobaal. Et domi elat. Id in filiis eius. Et reddidistis vicem beneficiis Hur. Idest retribi uitis beneficium pro beneficio: ista omnia dicit Ioathan Naaman::ellum est quod Sichimite non egerunt sic, sed Pr aricati sunt milhricordiam, quani seruare debui stetit Gedeom. Si Rutem qiuaeratur, an Sichimitς peccauerunt constituendo Abuncteli in regem supra declar tum est. Gomodo Sichimite poteram regia agere cum Ireobata lue
V AE R ET V R. quomodo Sichimitat poterat
180쪽
ram erat mortuus de non se poterant ad eum habere hene, vel male; quia si accipiatur hiepro ipsiona et Gedeone constat,quod nec bene,vel male ad eum se poterant habere . Si autem dicatur, quod accipiatur bene. vel male se habere ad Gedeonem, id est habere lesie ad filios eius non stat, quia istud expressiunest in litera, scilicet Δ bene egistis cum Ierobaal, Sedomo elus: ergo non apparet quomodo se deberent habete bene, vel male cum Ierobaal. Aliquis dicet, quod non poterant Sichimite se dum veritatem habere se bene vel male cum Gedeone, tamen accipitur istud se habere quantum eratim psis Sichimitis, scilicet quod quamquam non possent vere nocere, vel proficere Gedeoni: tamen quantum in ipsis erat, nocebant, vel proficiebant Gedeoni. Sic enim dicit Ierony. super Malachiam, de habetur in decretis dist. quadragesimo nono m. iacerdotes,* sacerdotes quantum in se est panem domino pollutum offeriit.
lichi non sit vere polutus ille panis. Aliter potest dici quod accipit ut bene se ii abere ad Gedeonem. idest ad filios eius,quia bonum quod fiebat filiis Gedeonis censebatur fieri ipsi Gedeoni. Et cum dicitur oppon
tur expresse cum Ierobaal,Sc domo eius: unde, M p nitur ibi magis expositiuE quam copulatiuE. Aliter potest dici . 6c melius, quod Sichimitae te poterant bene. vel male habere cum Gedeone, quia licti defuncti non participet bonis de malis pronepotum, Mamicorum manentium hic realiter, sicut aliqui hiemanent participant aliqualiter, scilicetialtem secundum Opinionem nostram, illud tamen bonum, vel malum non est tantum ut non beati essiciantur beati, aut beati essiciantur calamitosii, ut patet pruno Eth Corum cap. pro nepotum autem fortunas. Illud authonum, vel malum licet sit leue, euenit tamen ipsis defunctis, Sc eli istud preter malum,quod euenit pronepotibus, vel amicis mentibus, dc sic ex dehonoratione 6c inittria grauistima,qua intulerunt Sichiniitae filius Gedeonis proueniebat quoddam malu G deoni scilicet sedatio gloriae eius in opinione nostra.
M erat illud erς et malum inflictum filiis: ideo Sichimitae non se tribue tabique peccato cum Ierobaal. vi pugnaruit pro uobis. Scilicet pro to: o Israel excludem
do hostes totius Israel de terra,& faciendo quod nunquam redirent. Manima fluam dedit periculis. Ideii m. suit vitam suam in periculis. Accipitur anima provisieris li- ta in modo communi loquendi. Raro autem accipi- era acci- tur anima pro spiritu in veteri testanieto: sed vel plom persona, vel pro vita. Pericula illa,quibus te expotuit
Gedeon, fuerunt contra Madiantias tam in pugna uin persecutione eorum supra T. de precedenti capitii.
ut erueret vos de manu Madian. Scilicet illud fuit bellu
quod fecit Gedeon. Nam non legitur nec creditur rostea pia gnasse contra aliquas gentes, sed illud bellutuit magnum, de solum ipsit mest magna gloria dirugnum . sicut multa bella simul de dicitur de Madiant quia istς erant gentes ipecies , de maiores, quae venerunt: stat piaeter eas venerunt aliae,scilicet Amalechite. ismahelitς ut patet supra sexto, dc prscedenti capi.ec supra septimo. Qui xc surrexistis comi a domum patris mes. Scilicet contra omnes filios eius. Nam in mlus seruatur domus patris. Et iraerfecistis filios eius si p-tumma viros. Non occiderunt septuaginta, ted sexaginta nouem, quia i Ple Ioatham erat teptuagesimus, α eual it. Scriptura tamen non cura timer dum de par
uis numeris. Sic etiam nos in communi modo lin
quendi facimus. Stiper lapidem unum. Istud ponitur ad magis grauandum . quia si occidissent omnes m do bellico videretur tutor lioltilis elle, sed omnes succelliue, de quiete occitarunt iugulantes eos iuret V num lapidem.
V AE RETVR quomodo dieitiit hoc quod Si
α chimitae occiderunt filios Gedeonis: quia supra ualitera dicitur, quod Abimelech occidit eos. Ali. quis dicet, quod Ioatham loquebatur ista ex ira magna contra Sichimitas: tamen mentiebatur quia Abimelech fecerat hoc solum, sed ipse transsercbat hoc in Sichimitas. Sed dicendum quod non stat. Primo quia tio elt verisimile, quod Ioatha publice ausus tuisset mentitit hoc tamen dixit coram toto populo Sichimorum: ergo non mentitus est. Secundo patet fortius: quia in fine cap. dicitur, quod venit super Si-B chimitas maledictio dei.'uam imposuerat Ioatham: si tamen mentitus fuisset loquendo cotra Sichimitas non induxisset dominus maledictionem, qua ipse im recaretur, quia iniust E imprecaretur illa. ergo vere dia oculus est. Dicendum ergo, quod Sichimitae Occi--uIL detunt filios Gedeonis : dc hoc quia dederunt favore Abimelech ad occidendum illos. Nam cum esset Λ-bimelech unus vir soliis, de pauper: si Sichimite non
favissent ei, non ausus fuisset occidere fratres suos. I te conssilium dederunt ei, ad occidendum illos. Item dederunt ei pecuniam ad conducendum sibi adiut res, quia alias non hebat unde prouideret alicui tibi ibcio, vel adiutori . Item noluerunt eum accipere in re.
gemusquequo occideret stat res suos, de occisis illis C illico regem constituerunt eum. Item quod maius est, ipsi Sichimitae realiter occiderunt illos, quia ipsiluerunt cum Abimelech in domum Gedeonis,dc t nuerunt filios illius occideruntque illos,ut mist insta. scilicet quod Sichimite cςper ut detestati Abimelech
conserendo in cum scelus occisionis fratrum septu ginta, dc in caeteros principes Sichimorum, qui eum adiuuerant: Magis ergo, vel saltem ualiter, UIdebantur culpabiles Sichimite, de Abimelech. Confluui stiri egem Abimelech. Quasi dicat, etiam in hoc inmisne egulis contra Gedeonem, quia cum teneremini honorare filios suos, dc debueratis primogenitum coriam constituere in principem, sicut quondam ei spinte offerebatis, quod dominaretur iple, de filius suus,
D de filais filii sui, ut patet pr edenti capi. constituis lis
in regem filium concubinae eius,qui non tantum pertinebat ad eum sicut caeteri filii : Sc in hoe dehonorastis domum eius. pilis manciystius. Vocatur ancilla. idest concubina, eo quod non erat in tanto honore, sicut uxores: nec in tanta libertate erga virum: non tamen erat vere ancilla, quia tunc millet Abimelech seruus cum esset filius ancillς . de tunc non elt verisismile, quod constituerunt cum principem Sichimit pStiper habitatores Sichem. Scilicet non tuit tunc contii.
tutus luper totum Israel, sed super Sichem: postea tamen Paulisper pit dominari super Istaei, sicut supra declaratum filii: de non solum super Sichem, sed etiasuper urbem Mello. tamen non fit mentio de vi E Mello, eo quod erat parua. De qua supra dictum est,
Quod viri illius conumierint cum viris Sichem ad ungendum Abimelech. Ergo is fratre vester sit. Idest
non alita illis aliud meo, nili quod erat frater vester.
de non curastis, quod esset filius Gedeonis, nec quod chάdbis,
esset vir bonus, Ec dignus princimtu. Et in hoc reo torra peccauetum dupliciter habitatores Sichem. Primo,quia cauerum. non reddideriat debitam vicem beneficus Gedeonis honorandos filios tuos sicut iustum erat. Secundo, quia fuerunt acceptatores perloirarum, lolicet quia acceperunt in principem aliquem indignum solum, quia erat de progenie ipsorum cum possem habet ealios viros dignos ad principatum. Decio rem. H. xerititur rispositio iiiinpta, quia erat stiriem Maiulsen