장음표시 사용
201쪽
Etiam quia videbant principatum illum non eonue- F si Dodo aecipiatur pro patruo necessario intelligetuenire sibi r nam occalione huius principatus Abime- Abimelech.quamquam non ponatur,quia Dodonolech multa mala egit in populo. Non bimeseth furem Cxit dux in Istrael. Scilicet mortuo Abimelech , qui tirubus tantum antiis prςli ut pN denti cap. surrexit dux
in lirael, scilicet electus consensu populi, de suit duxideli iudex rediens ad statum prioris principatus. Thmia sitas Phua. Ponitur nomen patris eius ad differen. tiam , qu:a alii sic nominabantur: sic etiam dicitur Iosue filius Nun ad differentiam aliorum. Tatmi .Hime
Dib. Ide ii iste Pliua erat patruus Abimelech, scilicet
scater patris eius Gedeonis. Gomodo mi hic Bera, quoniam Adem videtur Bera sequem
AERETVR quomodo statista litera : nam
. .detur repugnare silera tequei icilicet vir de Isiacitur,idest quod erat Thola vir de Issachar: Gedeon autem erat de tribu Manasse, stupra sexto: ergo non terant ambo elle fratres, quia tribus Ilraelitarum. oc familiς debebant esse impermixtae, ut patet Numeri trigesimo sexto,& Leuit. vigesimo quinto . Respondet N icolaus, quod hoc ei Te potuit Propter in trem Gedeonis, lolicet quia ipsa accepit unum virum de tr.bu Manasse. scilicet loas.de quo concepit Gedeonem .de alium sulcepit de tribu Itichar, de quo per
rit Phua patrem Thola, Ze sic Gedeon,do Phua et lent
significat solum patritum, sed etiam cum dependentia, scilicet patritum eius de particula eius .debet reserri ad adiumennim : de ille eu Abimelech. Nam dicitur: post Abimelech surrexit Thola filius Phua patrui eius, idest patrui Abimelech, scilicet quod Phua erat patruus Abimelech. Et nanc dicendum, quod
quamquam regulariter non contrahebant mulieres via ius tribus cum Inris alterius, tamen aliquando facta legitur, sicut Numeri trigesimo texto declaratum et LVιν de Issachar. Scilicet Thola crat de Issachar, quia pater eius Plaua erat de Issachar. De matre autem non erat cura de qua tribu vel familia esset. habitami in G Sanir montis Ephraim. Ponitur locus habitationi, eius,
de sepulturae: nam utrunquet suit in Sanir . Omodo dicitur Tholam habitasse in monte Ephraim
e , VAE RETVR quomodo dicitur quod habLM tauit Thola in monte Ephraim, suta erat de tribu49 achar, Scinterliraelitas erant milessiones distinctς secundum tribus, de familias, ita quod homo de una tribu . etiam si esset ditissimus non poterat ii,
te polic ilionem in sorte alterius tribus quia non poterat ei vendi, etiam si daret infinitam pecuniam qiua fratres ex parte matris, de unciat de duabus tribubus, ta Deus venierat permixtionem dissessionum, iacise quia tribus, Λ samilia nominantiir a patre, de non amatre: dc sic Phua est et patruus Abimelech,idest iis, ter patris eius,& essent Abimelch de Thola patruele
scilicet filii duorum fratrum: de tamen non essent de eadem tribu . Sed obiicietur non stare, quia vetitum erat mulieres virius tribus, vel familiae sulcipere in viros homines de alia tribu, vel sam: lia Numeri trigesimo sexto capi. & sic non posset mater Gedeonis habere viros,de duabus tribubus. Res madct Nicolaus, quod illa lex intelligitur de mulieribus, quς luccedebant patribus in hereditatem defeci uni filiorum: sicut ivit de filiabus Salphaad, de quibus ibi d.citur,
Numeri vigesimo septinsessiones tribuu, de iam imiscerentur tribus Nunae. mscsimo sexto: ideo Thola non Poterat habere possessionem iii monte Ephraim, quia erat extra tribum si iam. Aliquis dicet quod habitauit in monte Ephraim. non quasi habens ibi Principale domicilium, de possessiones suas,sed in sorte Issachar: habitauit tamen peregrinus in Sanir , quiali batiliae litas peregrinari ubi bonusibi csse cognouerunt: dum tamen in alienis tribubustion Obtineret possessiones. Sed dicendum Q hoc non stat, quia scri-Priira semper nominat id quod principalius est, ideo nominaret locum, in quo posscstioncs suas habebat Thola , de erat domicilium suum ex natiuitate ibi, A
I non locum, in quo peregrinus maneret. item non
miliariim: sed cima mulier non I stat, quia dicitur quod Thola sepultus est in Sanir sed
succedebat patri, soterat accipere virum est cri' tribus, se suit de matre Gedeonis. Sed illa responsio totieclaudicat per intellectum illius legi . de ii Num. 6. . declara luna est. Sed dicendum quod ista varietas v
viqilium nit,quia in litera nostra non habetur, sicut in Hebrso, quia in Hebraeo dicitur Dodo jubi nos dicim' patrui
eius, dc est nomen aequiu im,quia interdum est nomen Proprium, de interdum commune: cruri enim
accipit pro communi significat patruum eius,de sic accepit litera nostra H cbm tamen accipiunt quod Dodo i sit nomen proprium, P Thola tuerii filius Phua,
de Pliua filius Dodo . Sic etiam accipit interdum Iosc- rhus, ut patet secundo Regum vigesimo tertio capit.
liebantur semper in sepulchris ratri suomna , quia hoc desiderataim valde,virat et te cudo Rertim decimo septimo,& decimo nono, de sic secerat Patriarchae, quia omnes tres Patriarchae cum uxoribus tuis in eode sepulchro conditi iacent: Gcne. quadragesimo nono capit. ergo oportet dici , quod habitatio ilia, se Origo erat in monte Ephraim. Dicendu r, sh. igitur . quod Sanir ciuitas montis Ephraim erat locus id Originis Thol de ibi habitauit ipse ,& cognatio eius, de erat iste loeus in sorte Ilsachar. Nec Clistat , quod dicatur, quod in monte Ephraim erat locus aliquis Il-sachar sortis, quia mons, in quo erat Idrs Ephraim cxtendebatur aliquantulum extra sortem Beluamin, Mubi dicitur poli hunc Elcarat filius patrui eius. In He- K ibi poterant esse ibes aliartim tribuum; S patet hvchreo liabet ut filius t D Oὶ Sc Iosephus terrimo ii, quitatum dicit, illius Dodi)inqtio vult esse nomen Proprium viri,& sic tenendo quod Dodo sit proprius ut volunt Hebrei) erit ablata contentio. Sed magis videtur dicedum te cundum laetam nostrant, scilicet quod accipiaturi Dodo pro patruo: nam si diceretur: Surrexit Thola fit uis Dodo crederetur satis rationabiliter, quod erat nomen patris,d: citur tamen Thola filius Phua, deinde ponitur Dodo, A no dicitur filius,
nec aliqua alia determinatio: ponitur ut videatur Dindo esse proprium. Ideo accipiendum est ero patruo.
Sed tunc obiicitur, quia in Hebr o non habetur Λbimelcci:, bc litera noltra Potui. Rei pondendum quod de tribu IIlachar. Nam tribus Ephraim, de Manasse coniunguntur lorti Issachar, quia in parte Orientali. ut patet Iolue decimo leptimo, d ibi extenditur mos Ephraimavltra Qtem Ephraim, de est in sorte Ist cli Ir. Sunile patet secundo Regum dccimo Octauo, cum dicitur, quod bellum tuum saltu Ephaini. de illud erat trans lordanem: tamen sors Eshraim non extenditur trans lordanem, sed intelligitur de quadam parte illius montis, quae est ultra Iordanem ad
Orientem. Et iudicauit Israel visitui tribus annis. Scilicet a iudicatura sui cepta usque ad mortem luani fluxerulisti viginti tres amaa: nam quil. t iudex Pr crat,ique ad mortem: nec aquai nauicacbatur ilia disrutas
202쪽
nitas semel collata. Minus iue est attriuenultus In soli. A pore istorum non cessauerunt idola . Nam si apta. s.
ibi erat locus otiginis, Ac sepulti fuerant ibi progenitotes sui, ideo ibi sepultus est. De hoc iudice nulla
gesta magnifica narrantur, quia tempus suum fuit in pace, nec habuit materiam exercendae virtutis belli sed solum iuste iudicauit, toto tempore suo continens populum Hebr rum in magna tranquillitate, quod non paruae virtutis est. Mulcsuccessu Io Galaadi
tres. Hic ponitur de alio iudice . qui similis ibit pisce denti, eo quod tempus utriusq; fuit sine belli de non
leguntur gesta bellorum alicuius eorum. De patribu rear ine Iabicitiae. Luo. V II.
Q AE RETVR de qua tribu erat iste iudex.
Respondendum quod scriptura non exprimi si eo quod putat mali sestum esse, cum dicat eum esse Galaaditem: sic etiam dicitur sequenti cap. se Iephte quod erat Galaadites, de non nominatur de qua tribu erat: & tunc si terra Galaad cecidisset in partems eialem ali ius tribus, dicendo quod aliquis erat
Galaadite . sciretur tribus eius non tamen fuit tota tetra Galaad sub una sorte . sed sub duabus. Nam diuisa dicit ouod mortuo Gedeone Israelitae fecerunt tedus eum Baalim, ut eu et eis in dea, de tamen immediate mortuo Gedeone successit Abimelech. de se tempore eius fuerunt idola. De tempore autem horum non apparet, quod aliquid mutauerint, ideo poterat teneri, quod fuerunt. Rationabilius tamen dicendum quod non fuerint saltem tempore ultimi horum , quia post mortem Iair dicitur insta in litera , quod lilii Israel peccatis veteribus noua iungentes seruierunt Baalim in conspectit domini : ti tamen suissent etiam tempore illorum duorum iudicum idola. nihil videretur mutatum propter qddiceretur, suod
iunxerunt peccata noua veteribus, clim semper illa cos tinuarent. Item quia tempus illorum duorum iudiscum suit tempus paeis, de tamen dominus consueu rat Israelitis coletabus idola dare duce stipet hostes,de se mortuis his iudicibus cum dicatur, quod Israeliis coluerint idola, subiungitur Philisthuim,Sc aliae ge.
tes oppresserunt eos is . annis. An Iab erratus si rit lad, Tito moratio TIM, si
suit in tribum Gad de Manasse. Med etas quippe datast j., 'tribui Gad, de medietas Manasse: Deutero. 3 .Nee. 34 sita. obstat Nume 3 t. ubi dicitur quod data est terra Ga- ι VAE RETVR an Iair fuerit famis iudeae im Dubium. laad dimidiae tribui Manasse nam istud intelligitur de mediath post mortem Thola: de si fuit . quare πιέχω. media parte teris Galaad. Ideo dubium manet de isto C sactum est. Ad primum respondendum, quod fuit Iair an suerit de tribu Gad. vel de Manasse. Potest dici saetiis illi iudex quod patet quia dicitur, quod sit quod fuerit de Manasse. qa magis alludit ei quod di- a Icitur,quia vocamur ab eo ciuitates Io. Auothiair,id est
ville lair, de quo postea dicetur.
An impare istorum lassitam, scilicet Thin, o
Iair Israelusa idola colvierint.
QV AE R E T V R ulterius, an tempore istorum
duorum iudicum, scilicet Thola. die Iait Israelitum aerint aliquando idola, scilicet quod mortuo vno colerent idola, de surgente alio recederent ab eis. Ati-
cessit ei in quo significatur quaedam continuatio temporis. Item quia non distribuitur aliquod tepus medium 1 si tamen transissent aliqui anni inter Thola, de Iait seri pluta expressissetet illos: sicut faciebat in omnibus aliis iudicibus discontinuato tempore pres dent rubus, ut patet de Hothoniele, Aod, de Barach.&Ge. deone: de supra dictu fuit de eis in quaestione de Thola. Ad secundum dicendum.quod suit mumitus immediate post Thola ex eadem causa, qua Thola sue-eessit Abimelech. scilicet quia putabant litae litae, adhue mortuo Thola aliqui vellent facere leandala super principatu obtinendo, sicut in diebus Abimelech: quis dicet quod mortuo Abimelech coluerint idola, D ideo consultius erat, quod costitueretur illico iudex
Ee surgente Thola eessauerint idola tota vita sua, quo mortuo antequam ita Heter latretiam merunt idola, de surgente Iaar cessauerunt quia illa erat conditio generalis Hebraeorum: sic patet supra secundo. scilicet: Cunque dominus suscitatet iudices flectebatur misericordia, postquam autem mortuus esset iudex reuertebantur. de multo maiora iaciebant quam fecerant patres eorum 1equentes deos alienos. Respondenduquod illa tegula erat quasi , communis, quia mortuo uno iudice conuertebant ut ad idola plus quam con-uetsi fuerant antequam ille institueretur iudex: tamealiquando non tenebat, scilicet quod transirent duo, vel tres iudices, sub quibus non colerent idola: tenet ut nullus timore eius auderet contendere super principatu . Si autem dicatur,quomodo institimis est in tu uicem, cum essent quatuor modi instituendi, ut doelatatum est, ctim dicebatur de Thola. Respondei, dum quod institutus suit tertio modo scilicet per et
clionem populi, re est reddenda eadem causa quς de Thola reddita est. Qia iudicavit Israel per xi Ihuid os a ho . T t annis vixit postquam sumpsit principatum de nihil valde magnificum egisse legitur, niti quod populum in pace gubemauit. Habens tr ginta filis, s deates s er triginta pallos amaram . istud ponitur tanquam glorioiam de isto viro , scilicet quod tot si os habuerit Omnes simul vitos, qui sederent super tri autem generaliter illa regula in illis iudicibus. sui no E ta pullos astratum. Et credendum est, quod iste late succedebant sibi immediate. Nam in his sine fallentia ha uerit multas mores simul, dc concubinas, de qui- aliqua Israesitae colebant idola mortuo uno iudice antequam instititeretur sequens: de ob hoc instituebatut sequens, scilicet quia populus premebatur serui. tute agentilibus propter idola quς colebant. lic patet in Hothoniele 1eri , 5 Baracm.&Gedeone, lephte, Ee Samsone. Nam omnes hi surrexerunt ad liberam dum populum iacentem sub host)bus propter idola. De Hothoniele, de Aod supra tertio. De Barach supra
Quarto. De Gedeone supra 6. De Iephte patet hic iuncto sequenti cap. De Samione intra Ir. iuncio. a 3. de sequentibus. De istis autem non apparet an coluerint
idola tempore eorum: posset tamen dici, quod ten Alph. Tost. super lib. Iudicum. bus susciperet istos filios, ita quod multi eorum essent
costanei: alioquin aliqui ellent iam veteres: alui ita
paruuli. quod non possem equitare super pullosas natum t se enim suit de Gedeone,qui habuit septuaginta filios. Et dicitur de eo stupra octavo, quod habuit multas uxores, de se potuit habere tot filios. Rabbi Salomon dicit, de etiam N:colaus, quod isti pulli
erant parui equi, vel teneci . ideo vocantur pulli: nam in Hebraeo non ponitur ille genitivus asinarum.
sed tolli in diei tui super triginta pullos: de pullus significat teneritudinem aetatis. Litera autem nostra
addidit asinatum, quia visum est ei magis conuenile.
203쪽
m hilari ei trῖ inta civit cum . Idest isti triginta s. F aliquis eoru successii rus erat ei,de tamen omnes morlij lait erant principes triginta ciuitatum, quia pater inllitii erat eos. Sic in Hebraeo habetur. Principes tria sint a viculora vel ruram. Signat enim nomen positum in Hebnaeo hic locum paruum non muratum quem nos GraecE rus appellamus,& vocantur ville, vel viculi : Iosue H .dc Io. usque ad 2 i . capitu. 3c huic consonat
litera seques, scilicet quod appellat sunt ciuitates iste Αuothia1r idest oppida Lur, de tame Auoth significat
in AE R E T V R quomodo erant isti iuuenes
triginta ciuitatum principes. Rei pondendum,' non erant principes,id est reges, quia Iair non susceperat principatum regnat naum, sed solum fuit iudex: ideo filij eius non pollent esse rede quia non permitateret populus. Item non erant principes, idest domi. ni . quia principatus dominatiuus nunquam fuit inter Hebreos usque ad tempora regum, quando Deusde- nunciauit Israelitis, quae essent iura regum super populum,ut patet primo Reg.Octauo capi. ex quo apparet, quod ante tempus illud non erant illa imposita: alio. uin non imponerentur tanquam noua. Etiam Ge-eon recusauerat dominari iuper Israelitas iupra octatui sunt antequam moreretur Iait. Sed non est vcro- simile mori triginta filios iuuenes ante patrem sene. Sed dicendum quod licet omnes ei morienti superessent nullus eorum succellit in iudiciatura, qara ipsit e rant vivente patre tanquam vicarii sius in his triginta ciuitatibus, quibus preerant. Defuncto autem iudice ordinario spirat iurisdictio vicariorum eius. Cum autem arguitur de filiis Samuelis. Dicendum, quod illi non succedinant patri, nec ponebantur ut si ac Lsores ideo dato quod non declinassent post auaritiam non mansissent in principatu defuncto patre: sed S,muel cum esset iam inueteratus, Sc no pollet commode exercere iudicandi ovicium, de consensit populis substituit duos sit: os tiros iudices, quamdiu iple Vmeret. Postquam vero moreretur, expiraret ollicium illorum, de ei let in potestate populi, quem vellent habere in sudicem, an illos vel aliquem alium: sed adhuc Osticio vicariatiis priuati sunt vivente patre, quia decimauerunt ad auaritiam, S coactus est aS nauea costituere regem petente populo. Causa autem precipua, ut isti non succederent patri erat, quia Israeliis toto hoc tempore instituebant quos volebant in principes Sc non dabam alicui ius principandi ex successione. Unde non sitit aliquis inter iudices, cui succederet filius in principatu, licet haberet filios, qui essent viri optimi ad principatum : prςter Abimelech, qui
ι t non tanquam in iure succedendi, sed per quasdam uo dicens: non dominabor vestri, nec dominabitur H ii audes, dc fauores suscepit principatum pr cedenti in vos filius meus: ergo non daret Populus principatu hunc filiis Iair. Sed dicendum, quod erant principes, idea iudices triginta ciuitatum, scilicet quia non poterant imponere tributa illis ciuitatibiis, nec tacere alia, quae faciunt domini iubendo quidquid volunt prς
ter id quod est contra legem: sed lotum erant iudices exercendo officium iudicature quantum ad pauca, adque te extendebant,de quibus diximus in prologo huius libri. Fecit autem Iaar hoc, quia clim ipse praeesset toti Israel in iudicando, instituit istos triginta filios suos, ut adiuuarent eum gerendo curam de triginta ciuitatibus. 5 in illis iudicabant, o proe erant. Sic enim fecit Samuel,quia euellet leta ex ti no pollet sine magno labore discurrere per totu Israel adiit dicanduco. I oppida in terra Galaad est enim terra Galaad diuisa in capitu. ideo licet 1brte isti filii Iair essent viri conti
mentes ad principatum, neminem de eis in iudice in mortuo patre iumpserunt. mi ex nomine eius appellate
sunt MusNais. Et exponitur in litera, idest oppida lair, quia Auoi h lienat villas, scilicet parua loca non murata,quς appellantur vili Avel villulae, aut viculi,5 dicitur tam Avothair, quam Avoth tr. Ides onida Iair. Illud non est in Hebreo : sed posuit illud nos et translator ad exponendum significatii in nominis Hebraici, sicut si in aliis multis locis. usque inpraes em diem. Resertur ad tepit in quo fuit liber iste scriptus,scilicet tempore Samuelis, qui illum scripsit. Nam etia tunc durabat istud nomen. In terra satias. Idest sint i ita nituit duos filios litos in principes,dc iudices in Bersabee, Vt ratet pruno Regum octavo, & illi iudicabant Populum: dc semper iudicauissent, in ii quia secuti
sunt auaritiam recedentes a via Samuelis, ut patet abidem:&tunc conquesti sunt Iiraelitae, octauuerunt
Nunquid bi flij Iair successerint ei in principatu iudicature, τes saltem aliquis illam M. m. s. XI.
QV EA R E T V R ulterius, an isti silii Iair successe
Iute imprincipatu iudicatur vel saltem aliquis
duas partes. Vna medietas eius pertinet ad tribu Gad, de ista est Meridiana. Alia medi iaspertinet ad Manasse, de illa est Septentrionalis apud terram Ammin
ab Iair nunc iudicame Israes. Quot. XII.
QVAERETVR quomodo dicitur hie, quoa
vocatae sunt istae urbes Auothi est ab isto lair, qui iudicauit nunc Israel, quia Numeri trigesimo se-illonina. Aliquis dicet quod sic,quia sicut instruiit Sa K cundo capitu. dicitur, quod Iair filius Manasse cepit m uel duos filios suos succestares suos ua iudicando,d populus tenebat illos in iudice iam non iudi ante Samuele,dc tenuis let eos Iemper, nisi declinassent post auaritiam: ita filii Iair poteram succedere in principatu ei. Respondendum, quod non successerunt ei. quod satis clare patet, quia dicitur, quod Iair iudicauit Israel viginti duo annis, & post mortem eius transierunt i s. anna sine iudace, quibus t crra suit subiecta
Philisthinis: si in isti vel aliquis eorum successisset patri post morte eius. liqim supere set qui principara:
oc in nullus fuit: nam non fuit inter Iani si de Iephte aliquis iudex: sed solum tempus is . annorum sine iudi--. Aliquia autem dicet, quod isti filij Iiu, vel Ialtem
viculos Galaad, S: vocavit illos Auothiair ex nomine suo. Aliqui respondent, quod sit idem iste & ille , quia ille vocatur Iair de ille vocavit Iair. Item, Mille est dei tirpe Manalle, de ille etiam. Unde inc tui filius Manasse, id est de stirpe Manasse. Item ista oppida liunt in terra Galaad. Milla etiam. Nam dicitur , quod illec pitviculos Galaad etiam iste vilis v catur Auothitar, de illς etiam. Respondendum, quod non stat, quia ille suit ante istunt magno tempor scilicet trecentis annis: nam Iephte dixit, quod ia fluxerant trecenti anni ex quo Israelitς occupauerant terra
regis Sehon, sequenti cap. Et tunc Iair de quo ibi dic tu cait viculos Galaad, qui quondam erant de terra
204쪽
Amnon .ic illo tempore Iair erat iam vir magnus, A pare idolatriam, quia animus eius sollim erat ad dominandum, α non ad militiam execpiendum. λδη 'R
prudens. do bellamc: ideo non potuit tanto tempore vivere, ut nunc fieret iudex, quia nullus homo illo tempore ultra centum annos aut parii plus excedebat. Item non stat, quia non vocantur hic lite villae Au
tiuair ex eadem causa, ex qua illaeno muratς sunt sic, a cepit eas Iair, dc omnibus imposuit nomen Auo mi est Hic autem nomen inpositum fuit quia isti.
3 o. filii Iair principabantur in aliis. 3 o. ciuitatibus.
Respondendum quod non fuit idem iste Iair, de ille:
nec etiam suemni eadem loca. quia Iair, qui cςpit vibculos terrae Galaad,vocavit Omnes viculos illos Au thiait Nume. 3 a.de non est certus numeras istorum viculorum: hic autem p. tet quod is villae vocatWAuothair erant solum o.dcvocatae limi sic, quia speciali- B M tunc non erit sensius, quos desierint peccare ali-Vnde in illo pauco tempore trium annorum, quibus i. regnauit occupatus bellis nihil boni aetere potuit, nec Id domi curauit ad auferendam idolatriam. Thola auteni Anedueras. Iair, qui postea surrexerunt, de suerunt, in temporc pacis extirpaverunt idolatriam, ideo peccata vetera crant illa, quae fiebant tempore Abimelech. Ad tertium dicendum,'uod peccata noua vocabantur illa, Magere caeperiint Israelite mortuo Iair, dc tunc venit illis tribulatio. Aliter posset intelligi de peccatis veteribus, & nouis, scilicet quod peccata vetera erant illa,que Israeliis ante hoe frequentaverant. Peccata autem noua erant illa.quς nunc sit per illa add id erunt,
ter pertinebant ad Iair, eo quod licet ipse praeeliaet totia irael, tamen filii eius praeerant illis ciuitatibus sub eo
constituti. Mortuusaue est Dis, lepultus in isto,curat na.
meu ess Camon. me locus est in terra Galaad in sorte Manasse, de quia Iair erat Galaadites, sepultus est ibi, quia sorte ille erat locus suς origins , dc iuxta consue. tudinem Hebraeorum quilibet sepeliebatur in sepulchro maiorum suorum. In Hebrio habetur Maon. Vbi nos dicimus Camon. Et sorte est locus ille bino-m iussit viri sunt saepe binomii de trino iiiij. Sic et alia loca vi Hebron, dc Ierulalem quotum quodlibet habet multa nomina. μὴ autem Istaei. H:c ponitur, si illi in secundum principale huius cap. scilicet tempus trini, is , li balationis, in quo Israelitae afflicti sunt a gentibus iratu post tradente eos illis, quia colebant idola. ain tres partes. Primo ponitur culpa. Secundo subdit uer ira ibi. Contra quas . Tertio adiungitur penitentia ibi. Peccata mat . Circa primu dicitur. Fita vi Israel precatis .ete ibus noua ian cures. Idelt non contenti sue sit antiquitus peccasse: sed etiam nunc peccata noua addiderunt . Feceruntque malum in conspectu domini. Scilicet eo vidente adorabant deos alienos, dc dimittebatipsum.
Quomodo Mesa tam lai ct cve vacentur hic peccata vertra, peccata noua uaestio. XIII.
quanto tempore Thola, de Iair: sed quod exercuerint recciria vetera, id est ab antiquo usitata, scilicet quod
colerent Baalim. Istud namque in consuetudinem duxerant, M vique tunc continuauerunt: sed nunc exercuerunt peccata noua, idest non usitata, scilicet quod coluerunt deos multarum gentium, quos prius non coluerant, dc ponuntur 7 dii, ut patet in litera, de istud satis stat. Primus tamen sensus melior est,quia
verisimilius est quod tempore Thola, & Iair non c luerint idola,quam quod coluerint. Et semicrumido iis idolii, i
aEm, rstaroth. Hic ponuntur septem idolatri se sci- c p. . licet idolatria clim .diis vel cum diis . gentium. 5c d. a. i ponitur hoc ad significandum ni nam peruersita-entibus deo C tem Iud rnm, de desiderium colendi idola, quia not diuidituri suificiebat eis colere unum idolum,uel deos inius gentis, sed deo, omnium gentium, quas nouerant, col
bant. ponuntur Baalim, dc Asta tolli. quia isti erant dij communiores, ut declaratum est supra tertio, de istos duos deos colebant tempore Samuelis, bene dixit eis Samuel. si in toto corde vestro reuertimini ad dominum, auserte de inedio vestri Baalim, S Astarothi primo Reg. 7. capi. Et diu Syriae. Comunicabant IiLuraelitae cum Syrias, ideo cognoscebant Deos eorum , - - dc ritum colendi, de ob hoc colebant: sunt autem Syri ad partem Aquilonare terre Ch maan apud Fuphratem de mite liti dii, scilicet Baalim, de Avaroth erant de diis Siriς. licet haberent insuper alios, oc quia lue UAERETVR quomodo fuit hoc factiam, de D rut istos tradidit eos dominus in manus Syriori invite
quae vocantur hic peccata vetera,& qus pecca- enim patet iupra tertio. Nam post mortem loliae Prima captiuitas. δί subiugatio Israelitatum fuit sub ira, nil Clivi inrasatham regis Melopotamiae, siue Syriae. quod idem est. Et ibi ante hoc dicitur, quod traditi sunt in manus eius quia colebant Baalim de Astaroth. Et si unii. Habebant Sidonii alios Deos quos colebat Israeluae, dc erat Deus Sidoniorum principalis Asthar Sidon esit hcs: sic patet .Reg. II .capi. cimi dicitur de Salomo. A ne T colebat Astharthe Deam Sidoniorum. Conii et ix sabantur at Israel uς cu Sidoniis, quia illi in terra Israel eram: nam Sidon in torte Aser est, ut Patet Iosue iv. capiti habitant autem Sidonij apud mare in parte occidentali terrς Chanaan de sciebant Israelite Deos eota noua. Relbondendum ad primum, quoa lista Iitae secerunt istud post mortem Iair: nam vivente eo no coluerunt idola nec etiam tempore Thola: de quia inter Thola dc Iair non intercidit aliquod tempus, nec habuerunt litaelitς tempus declinandi ad idola,le tuerunt tempore horum duorum iudicum boni. Peccata autem eorum hae tunt post mortem Iait: Nam tune nullus fuit in iudicem institutus, qui coerceret Istae litas a malo, ideo fecerunt sicut soliti erant, icilicet quod mortuo iudice maiora peccata faceret quartius. Sic patet supra secundo Nam dicitur Quod vitiente iudice Israelitae benE se habebant, sed illo moltuo, faciebant peiora quam fecerant patres tui, dc sic E rum. Et ama. Deus Moabitarii in erat L hamos, ut suit hic, quia antiquitus colebant Ilraelitae Baalim: nunc aut cςperunt colere simul deos multarum gentium, scilicet Baalim Astaroth deos Sidoniorum, MSyriae, dc Moab, de Ammon, dc Philisthinorum.
Ad iecundu dicendum quod peccata vetera vocantur illa quς secerant postquam desierunt peccare. scilicet ante Gedeonem peccauerant nimis, oc eo prςsidente boni fuerunt, dc pollea tempore Thola,& Iair etiam. Vel vocantur peccata vetera, quae fecerunt Israelit qmortuo Gedeone dum principaretur Abimelech. Nam iupra octauo dicitur quod post mortem Gedeonis litaelite fecerunt pactii in cum B Ialim,vi esset O in deum. Abimelech autem non curauit cause
Alph. Tossi luper lib. Iudicum
patet tertio Regum II. scilicet fi colebat Salomo Cha De ut Moamos idolum Moabitarum. Idem puel* Reg.a3.cap. b ideo Moabitae vocatur populus c namos, ut paret Nume. 21.5 Ilai. I s. dc io. iitiat aut e Moabitae coii iuncti terrς Chanaan ex parte Orientali: nani terra Moab peruenitusque Iordanent,ut patet Deutero. tertio, MIordanis eli pars orientalis terrae Chatraan Nume. 3 Cap. ideo iciebant Israelitae de Deo Moab. Alii autevolunt Phinor esse Deum Moabitarii m. quia vocantur excelsa Phegor N in vigesimo tertio, dc vigesimo quinto, vocatur etiam fanum Phegor Deuter. tertio.
Sed dicendum Phegor esse nomen Inon tri, in quo νά-derat unum Dei Moabitarum, qui vocabatur Beelphe si .
205쪽
gor, eo quod erat in monte Phegor. Et morum Am p sits in terram Philisthinorum ad acuendos vomeres,mon. Deus Ammonitariam erat Moloch, Vt patet te otio Regii ii. ubi dicitur de Salomone, quod colebat Moloch deum Ammonitarum: sed quarto Regum
2 3. cap. vocatur Melchon. Sic etiam primo Patal. io. c. ted idem est. Namsspe idem vir,vel tes aut locus est binomus, vel irinomius. isti Ammonitae erant ad Aquilonarem part cm Israelitarum,& partim ad ori talem, & communicabant cum eis duς tribus, α dimidia, quς morabantur ad Orientalem partem Iordanis. dc nouerant ritus eorum. Et PK m. Dii Piii lis in inorum erant Astaroth Dagon dc BeelZebub .na in ciuitate Acharon erat Beelzebub. ut patet quarto Regum primo, dc ad illum mittebantur de omnibus secures, de tridentes: de ad acuendum stimulum,e dem capitu. 5c postea durauet ut continua bella inter
Saulem dc Philisthinos toto tempore regni Saulis, Scin eis mortuus est Saul: primo Regum trigesimo primo. Deinde David iccedens contra Philisthinos habuit bella, & abstulit frenum tributi de manu eorum. secundo Regum octavo, de egit postea multa bella contra illos codem lib. capitu. vigesimo primo, de sic non fuit aliqua gens, que tanto tempore Iirae litas aniligeret. At inique,unt uehementer. Scilicet quia Philisthim vastabant terram eorum, Bd ipsi non poterant resistere: soti E enim iaciebant sicut Madratum tempore Gedeonis: nam quolibet anno, quando omnes partibus consul Lationes: nam Ochozias rex Israel mi- G tegetes erant quasi maturae priusquam Israeliis me
tere cas pollent veniebant Madianitae cum omnibus
populis Orientalibus, de ad modum locustarum replebant terram, vastabantque segetes in herba, itaque ut nihil relinqueretur Iudςis ad cibos, ut patet supra lexto capit. Et oppres per annos decem, octo. Durauit ista tribustatio a g. annis inchoando a morte Iair Iudicis usque ad constitutionem Iephte in Iudicem. Nam licet illico post mortem Iair non oppressit suerint Israeliis, quia in illico creerunt peccare, Zc pro peccatis Deus
misit get ex contra eos computantur omnes I s. anni, ut non maneat aliquid de tempore, non computantum, quod non comprehendatur sub aliquo,quia tuc inducendo ex particularibus summis illam summam
Israelitamna in partem Meridianam, dc suodam te ni in totalem quς colligitur tertio Regum sexto, essct illa
sit ad consulendum eum, an citraretur de instrinitate sua, ut in allegato capitu. In urbe Gaza,M Azoto erat
Deus Dagon. De Amto patet primo Regum quinto, cum philisthini arcam Dei ad se ducta pol uillent in Azoto in templo Dagon corruit Dagon coram a ea. De Gaza patet intra decimo sexto nam Philisthini concurrerunt in urbe Gaza ad offeredum hostias magnificas Deo suo Dagon . Astaroth erat in aliis urbibus: nam dicitur primo Resum trigesimo primo, Pin templo Astaroth possita fuerunt arma Saulis, de ista omnia erat in tecta Philisthinorum. Istos communes cognoueram Israelite: quia communicabant cu Philisthinis, eo quod Philisthini morabatur intra terram Pore erat magna communicatio Israelitiscum eis: nanon erat faber serrarius in Israel, de descendebant in terram Philisthinorum ad acuendum vomerem , dc sarculum,usque ad stimulum asini, ut patet primo Resum decimotertio capiti dc ex hoc potuerunt cognoscere Deos corum. Dimiseruntque Dominum. Scilicet non oblemando mandata eius. Et x coluant eum
Scilicet non faciendo ei sacrificia, nec Oiserendo alias
caeremonias cultus. Contra quos iratus Dominus. Hic pin
nitur secundum huius partis. scilicet rina peccati, ici, licet quia Deus inflixit pena Israelitis pro peccato tuo: nam iratus est, scilicet dispositus fuit ad infligendam
punitionem. Tradidit eos in manus Philisthim Scilicet co-
major,quam lium mς particulares. Sed salsum est.
cui habitabat trans Iordanem laterra immorrhri. Quam
qua totus Israel puniebatur, tamen puniebantur nunc magis habitantes trans Iordanem, scilicet ad Orient lem parte eius, de hoc significatur, quia dicitur. in terra Amorrhsi, idest in terra duorum regum Amor- Iheorum e nam Sehon, de Og, qui erant duo reges Amorrhsi, ut patet Deuteronomii lacundo,dc tertio. tenebant totam terram,quae est ad Orietem Iordanis, quam postea ceperunt Israelitς vivente Moyse, de illa terra data est duabus tribubus, ec dimidiae, scilicet tribui Ruben de Gad de dimidie Manasse, Numeri trigesimo secundo, de Deuteronomii tertio capitu. hanc citauit Philisthmos,contra illos in bellum, de fecit Is- . terram vocat scriptura terram Amorrho, idest dum
raesitas inferiores,intellige sicut declaratum est iii pra tertio,& praecedenti capit. quod Deus mouet corda hominum ad amorem vel odium, vel alias passi nes, de hic mouit Philisthinos, ut nocerent Israelitis: dc non contulit vires Israelitis ad restilendum: sed p tius incussit eis timorem ne possent resistere. Et tuoru mmon. Istς duae gentes pugnauerunt tunc pirat ira litas,&oppresierunt eos seruitute: sicut supra tertio, Moabite cosortati sunt contra Israel, dc copulati sunt eis Amaleclutae,& Amonitae. Philtithini autem magis oppresserunt nunc Israelitas qua Amonup ex hoc tempore cepit bellum durum contra Israelitas a Philisthinis infligi: unde semper ab hoc tempore fuit bellum mutuum. Veleranti Iraelitae in scruitute Phili sthinorum : nam nunc semierunt eis Ig. annis. post in hoc etiam semierunt quadraginta amus inte tempore Samibnis, ut patet infra duodecimo, tempore qum
sue Samsonis erant Israelitς seruientes Philisthinis infra quatuordecim postea cita continuo se erunt eis, scilicet sub tempore Heli tum mi sacerdotis, qui fuit iudex post Samsonem: deinde tempore Samuelis ci seruiebat, Sc postea tempore Saulis primi regis Iliael, Legum decim dc decimo tertio, bc non erat faber ferrarius in Israel,quia hoc iusserant Philisthini, eodem capi.& deicendebant lira,rum regum Aniortlieorsi: de hanc vastaverunt nunc
atrocius hostes. Nam Philisthini,de Ammonitς erat
nunc hostes,de copulabantur,ut simul pugnarent contra Iliael: de quia Ammonite morantur ex parte ori tali Iordanis, de Aquilonati, veniebant etiam cum eis Phthithini. dc inuadebant terras coniunctas ex parte Israel. Istae autem lunt terre duarum tribuam, Ec dimidi . cus est in Galaad. Ideii vastabant terram Amor vla aes,quae est in prouincia Galaad. Vocatur terra Galaad quom regio, quae adiacet monti Galaad. Ex Vtraque parte montis est regio uberrima, de pascualis plurimas habens urbes, ut patet Numeri vigesimo i
cundo. Quarepotius vanabant terram Galaad quam Has terras Imrlitarum. Quae t. XIIII.
VAE RETVR, quare potius vastabant terram
Galaad,quam alias tetras Israelitarumdicet aliis aliqualiter vallarent. Respondendum quod hoc ruit Propter duo. Primum suit quia terra Galaad etat valde Propinqua hostibus. Nam hostes erant hic Ammonitae , dc Philisthini: ex parte autem Ammonitariim nulli erant ira coniuncti sicut Galaadit Muia in confinibus iacent vir que regiones potissimc,quia terra Galaad iuerat olim pars terrς Ammonitarum.
206쪽
Ephraim:quasi dicat, semper vastabant Galaaditas eo quod coniuncti eis ςrant ecquando multum progrediebantur, transibant Iordanem, dc vastabant Iudam.&Ephraim,qui sunt ad occidentale plagam Iordanis.
Secunda Caula erat, quia Ammonitae volebam reducere ad se terram Galaad: ierat enim olim terra Galaad pars terra: Aminonitarum Ic temporibus praei ritis non repetiuerat eam rex Amon, quia putabat se impotentem ad obtinendum: nunc autem visa portunitate scilicet quia Israelitς amigebantur sub manibus eius, Ec Philisthinorum, coepit petere restitui sibi terram Galaad ut patet sequenti capitulo.& ad hoc, Bfacilius illam ob itineret, vexabat nimis Galaaditas l. Ii ut ipsi vexatione constricti, id non habentes auxiliatorem sponte se traderem Ammonitis,iah tadiu mala haec paterentur. Hoc autem significatur, rex Ammonitarum contra Galaaditas coepit agere bellum, defixit tentoria in terra Galaad insta in litera,& tunc coacti sunt Galaaditae sumere de se iudicem sumpseruiqi Iephis Galaaditem, qui pugnauit eontra Ammonitas
sequenti capitulo. Intantum vi sim Amon Iordane trans vivio vastarent Iudam Beniamin e r Dasn Idestin tu
excedebat audacia An monitarum, T interdum non solum inserebant bellum Galaaditis.led etiam illis subiectis, de amictis transibant in terram ultra Iordanem, ubi erant nouem tribus, & dimidia dc vastabant Iuda, Cee Ephraim,& Beniamin,q erant tres tribus conluctς. I ictusque est Israel nimis. Scilicet, quia multat violentiae, & depauperationes inserebamur eis ab hostibus.
Et clamantes ad dominam dixerunt. Idest non habentes iam aliquem adiutorem,nisi Deum coeli, inuocabant cum, ut liberaret eos.
ebo illius, degella,introducit hic scriptura praeambula solum de pugna Ammonitarum cotra Israel. Bellum autem Philtithinorum nunc non fuit causa institutionis Iephte: ideo de illorum impugnatione contra Israel non fit mentio.
Quomodo Unaesita non clamarunt ante illos decem octo annos cumsemper a gorentur. Quaest. XVI.
QVAERETVR ulterius, quomodo Israelitae
non elamauerunt ante istos decem octo annos,
cum semper assii gerentur. Responderi potest uno modo,quod Israelitae pepigerant foedus cum dijs suis expectabantque liberationem ab eis, id quia toto hoci peno acceperunt liberatione, couersii sunt ad clamandum ad dominum: Israelitae enim erant rudes, dc p tabant,quod dii gentium haberent aliquam virtutc madiuuandi cultotes litos in bellis,dc conserendi eis bona temporalia : imo putabant. quod dii gentium magis hoc possent, aut iacere vellent potius, quam De scorum: unde quando Ieremias dixit Israelius manem tibus in Aegypto,n E colerent reginam ccli: responderunt,quod non obedirent eius verbo ex parte Dei sed colerent reginam coeli, de offert et ci libamina, dc 1 ubiunxerunt,quod quando libabamus ei, tu rati sumusnt,quod quando libabamus ei,spanibus, dc bene nobis erat, oc malum non vidimus. Ex eo autem tempore, quo cessauimus sacrificare r Sinae coeli de libare ei libamina, indigemus omnibus:
de stadio, de fame consumpti sumus. Ob hoc autem iaciebant foedus Istaelitae cum diis gentium,quod susciperent illos in Deos ad semper illos coledum, de s illi susciperent I sitaelitas in populum ad benefaciendum.1re non Ecbaer de aduresitate illata a Philisthinis Israestris, s d suum de malo illato ab Ammonitis. Quaest. X RQ V AERETVR clam hie essent duς gentes adauersantes Israelitis scilicet Ammonitae. dc Philisthini: quare non dicitur hic de aduersitate,quam in. ferebant Philisthini, sed sol um de malo, quod inferebat Ammonite. Aliquis forte dicet,quod Philisthini arum. vel nihil mali uaterebat, ideo non copulantur.ed dicendum, quod non stat, quia Philisthini fuerulsemper potetiores Ammoniti Mnulla gens est,quae tantum a Mixit Israelitas, sicut philisthim. ideo cum nunc essent ut hostes Iudaeorum, de Deusdedisset potestatem illis super Iudaeos,no est verisimile, quod parum eos amigerent: potissime, quia sipra in sitera dicitur quod Deus tragidit Israelitas in manus Philisthinorum, te filiorum Amon. Item si soli Ammonitae
persequeretur terram Iirael, totum malum euenisset
super Galaaditas,dc interdum super Iudani, Beniamin illi susciperent I sitaelitas in populum ad benefaciende is specialiter: sic patet supra octauo. Nam dicitur, Pyasi mortem Gedeonis Israelitae secerunt *dus cumaalliri,ut esset eis in Deum de sic Israelitae credebant ere hoc, cilicet,quod dii getium,quos colebant, POLient eis benefacere, deliberare eos de aduersitatibuS, ideo adueniente aduersitate expectauerunt auxilium ab illis, bc in hoc manserunt decem octo annis,quibus
pretii sunt a Madianitis, de Philisthinis, cuinq; iam D dciperarent,quod dij genitu illos liberarent, conuersi
sum ad Deum litael, ut liberaret eos, dc ille in fine dece de octo annoruni liberauitem p Iephte Galaadite. Aliter potest dici, quod Israelitae toto hoc tepore non elamauerunt ad Deum, eo quod Deus non indurauit
eam peccauerunt grauio quo corda eorum, ut clamarent. Na 'I
ter Israelitae,5c ob hoc volebat Deus, quod pateretur aliquanto tempore, scilicet decem octo annis, id quia si ua principio clamassentiexaudisset illos,& liberasset, dc non paterentur p am,quam ipse volebat, ideo im
durauit cor eorum, ut non aduerterent ad ciamadum
ad dontinum Simile habetur Isa 6. Excera cor populi
huiu M aures elus aggrava,& oculos eius ciaude, n
sole videat oculis suis, oc auribus suis audiat, oc corde Ec Ephraim. Nam ad has tribus solia se extendebant, E suo intelligat, dc conuertatur, dc sanem eum. Similevipitet supra in litera. Sed non est veri limite, quod solum uiae tribus parerentur in toto Israel, cum totus Israel peccaret: ideo dicendum est, quod Philisthini ex alia parte inuadebant terram Isiraes, dc vexabat alias tribus. Istud autem necesse est poni, quia litera stipradicit. φ tradidit dominus Israelitas in manus Ammo, MPhilisthinorum, ergo aliquid taciebam Philisthini contra Iliaet nihil tamen iacient. nisi illo modo dic, mus. Rei pondendum est quod Philiti hini etiam grauiter affligebant Israelitas, sicut Ammonit tamen fit mentio de Ammoniti sibi una, coli ita, quae dicut ut hic sunt introductoria,& quasi ptarambulum ad con tuiuarum luccessionem iudicum. Nam Post Iaa sint patet MaLI 3. nec est hoc iniustum, quia poena a Deo iuste inflicta est, ut indutetur cor alicuius in petendo veniam, ql in peccado induratum noluit erubescere. Aliter potest intelligi,icilicet, quod Israelitς clamav runt aci dominii ante annum decimvoctauu, scilicet forte a principio tribulationis huius: tamen Deus no
audiebat eos,quia licet Deus oratus illico culpas i mittat, poenas tamen non illico remittit,aut transfert.
Et catio potuissima, quare Israelitae licet clamarent non audiebamur cra quia nodigne clamaban scilicet, quia nunquam cessabant colere idola n in nunquam abiecerunt ea utque ad annu decimuOctauu, quando Deus reipondit cis,quod irent ad Deos,quos colebat,
207쪽
& illi liberarem eos de angustia, de tunc dixerunt ID F post mortem Gedeoni led nunquam suerant visa aliraelitae: Peccauimus.tedde tu nobis quidquid placet, qua scandala tempore Thola. Et iam tempore Iair tantam nunc libera nos, dc haec dicentes omnia de fi- successoris eius nullus aliquid tale mouit, ideo puta-0 uerunt quod iam nullum moueretur super hoc scandalunt: dc sic voluerunt permanere, vel redire ad antillam consuetudinem, scilicet, quod non sit merenitiquis in iudicem, quamquam moreretur pIar decessor, quousque esset necessarius ad repellendos hostes. ω quia nunc mortuo Iair erant tempora pacis, de non erat necessarius iudex ad hoc, non curauerunt quemquam inlimiere: fitisset tamen utilis ad conteruadum populum incultu Dei. Nam dum iudices viverent populus colebat Deum , quibus morientibus declinabat populus ad reiora, quam a principio, ut patetmbussa: s alienorum Deorum idola proiecerunt, de tunc secuta est illico liberatio eorum. Quomodo illi. decem octo an ni computantur, vel sub quo iudice misi a XUII.
QUAE RETVR ulterius de istis decem octo
. annis,quo mCdo computantur, vel sub quo iudice: n1m consuetudo est in isto libro,quod cum alijs numetis partialibus valde excedat ad numerum totalem qui ponitur 3.Re . 6. ideo est Fula, quod anni,
quibus a: citar inani ille populus in ali lictione compu s supra fecundo capitulo tentur sub illius iudicis summa, qui liberauit Israel ab Uilla asilictione .siciit dicitur supra s. quod istaelitae odi pressi sunt octo annis ab rege Syriae Cusanralaturain, de dicitiiribi, quod Hothoniel liberauit Israel de hae angustia. M praesiit quadraginta annis. Dico quod illi octo anni sitiat pars illoriim quadraginta,& quamquain illis octo nondum esset iudex Hothoniel computa. tur fui, duram suo, sicut etiam ibidem dicitur,l liraelitae decem octo annis oppressi sunt a rege Moab, dc Aod liberauit Iiraelitas de manu eius, qui pse itinua-Un a annis. dico quod illi decem octo anni sunt parso ita inta annorum. Sic autem oportet, quod isti decent . 1 to anni qu:bus oppresti sunt liraesitae a Ma
Peccauimus tibi, quia dereliquimus Do Medui
minum Deum nostrum , & seruiuimus tirim
Baalim . Quibus locutus est Dominus: et 'Nunquid non Aegypt ij , & Amorrhςi fi- iij que Ammon , dc in Esthitin , Sidoni j quoque, & sedech, & Chanaan operesserunt vos, & clamastis ad me , & erui vos de manu eorum 3 Et tamen reliquis lis me,
decem octo anni, qu: bus oppressi sunt Israelitae 1 Ma- Sdiarum .dc Plillis inmis de bou computari sub aliquo coluistis deos alienos : idcirco non au-
iudice de secundum regulam communem deberent computari iubiudice, qui liberauit Israel ab illa angustia oc ille suit Iepla te tamen non post uni includi iubtepore iii O quia ite lex alutis lolum pluit intra ia . . debet ergo recurri ad praecedente, ut iubie myoribus eorum includantur. Respondendum, quod isti decem octo anni noni ortuitatur regulam communem, scilicet. φ computentur si ib tempore alicuius iudicis. Quod patet, quia deberent computari sub nidice ie-quenti, qui lioerauit populum ab illa angullia. sed non ita qu. a lephte praetulliolum sex annis. Etiam non pollunt computari sub praecedentibus, quia Iairdam ut ultra vos liberem. Ite, iconuocate
deos, quos elegi istis : ipsi vos liberent in tempore angustiq. Dixeruntque fili j Istael ad
Dominum: Peccauimus , redde tu nobis a quo ma.
quidquid tibi placet: tantum nunc libera, Fiam. Quae dicentes , omnia de finibus suis
alienorum deorum idola proiecerunt,& ter deuique.
uierunt Domino deo: Qui doluit super minpra fuit vigiluid annis.quii iiii ante istanti sibulatio sς ili eorum: Ita huc Di Ammon conci stra
nem, oc quando ipse mortuus est, nondum coeperat i mantes In Gaalaia fixere tentoria. cotra quos Haliquis de illis decem Octo anni deo no potest comprehendi sub eo aliquis de litis annis, alioquin deberent poni quadraginta anni in iud: tu tuo, icilicet viru inliduo, quibus ipsc pzaebuit, dc decem octo, quibus silaesitae subditi fuerunt Madianitis, de Philisti unis. Ideo dicendum, quod isti decem octo anni hic specialiter computamur perie,tanquam citent tempora aliis cuius iudicis. Quod patet,quia colligendo sit minam totalem,quae habetur 3. Res 6.ex luminis particulari. hus ab exitu de Amyrto vique ad aedificationis tem-yli initium prouenit iumma praecita, si com rutentur isti decem octo annismilii per secum aliis: si autemronantur sub annis alicuius iudicis,deficiet aliquid de
congregati fili j Israel, in Maspha castram stati sunt. Dixeruntq; Principes Galaad singuli ad proximos suos: qui primus ex ri bis contra filios Ammon c perit dimicare, erit Dux populi Galaad.
Trecitamus. Hic ponitur tertium scilicet Israelita. rum nitetia, scilice quia dolucrunt depec uo tuo. Deiritetra.
In pputetia aut primum est ipsa contritio de peccat Secundum est consessio in ore. Virumque colligitur 'hic in isto verbo nam in hoc, quod Israelitae dicebant summa illa, ut patet cx computatione, quam secimus K peccauimus, significatur, quia dolebant te peccasse supra tertio capitulo. Necelle est igitur, quod isti d
cem octo anni compulcntur res le a. Curae post Iair non fuit illico alias itidex crevius.
in AE R ET V R ulterius, quare post Iair non
. sint illico alius iudex institu ius, sicut fuit post Abimelech ipse Thola, dc post Thola electus est illico Iair. Respondendum, quod in illis facta est Electio iecundum luccellionem immediatam propter timore scandali, ne aliqui non ex is lente aliquo iudice intromitterent te de Principatu, sicut sccerat Abimelech
Et patet, quia similliet ilia propositio delus Ona,sci lucet , quod Ore dicerent , dc non vere dolerent. Deus non exaudiui stet illos exaudiuit tamen quia libcrauit illos, ideo fuit vera contritio . Secundum etiam fuit. scilicet conscilio peccati: tiam proposuerunt illud in voce, dicentes peccauimus, quia dereliquimus dominum : dc dicitur,quod dixerunt hoc clamantes. doeliquimus dominum Deum nostrum. In quocunq; peccato Deum dereliquimus recedentes a lege eiusadeo dicitur, quod in quolibet peccato est conuerso, dc auersio, scilicet auellis, a Deo, quod est ipliam derelinquere, dccouersio ad creaturam, qua in ordinate abutimur stuentesca. Eiser timus Rinlim. Hic declaratur
208쪽
r- q. - ea in quo eonsistebat peccatum, scilicet, quia seruierunt
mel, t Idolis, non expresserunt hic si a peccata, licet Israe. me Mum litae in multis aliis peccarent quia cum istud sit pecca--λ. imgrauissimum in comparatione hutns alia peccata non censemur esse quasi peccata: nam Deus magis
punit istud peccatum, quam reliqua,& ipsi Iscaelitae
iam videbant, quod Deus non tantum curabat de alijs sicut de hoc. Et ponuntur hic duo, scilicet dereliquimus dominum, M seruiuimus Baalim, quia aliquado Israelitae colebant Deum sui ina, & cum noc colebant Idola,sicut faciebat Samaritani, et patet . Reg. I p. de quibus dicitur: suerunt gentes illς timentes Deum. sed nihilominus Idolis luis seruientes. Israelitae autem nunc non secerunt sic, sed cessauenit offerre Deo cul. tum debitum: M totaliter coluerunt Idola. Sic patet supra in litera, scilicet seruierunt Astaroth, M Baalim,&dimiserunt dominum, x non colebant illum. Hic autem 1 ollim dixerunt Israelitae, M seruiuimus Ba
lim , quia per hoc intellexerunt omnia idola, quibus
seruierunt. bauis trus est dominus. Hic ponitur quo Ista dii ,- dam increpatio Israelitarum, quia licet Israelitae orarum incre rent,& dolerent corde,& Deus ollet eis misereri, tamen voluit eos subsannare, M in re re eos,quia Peccauerant ut ex hoc sentirent quanaam poenam, quae
esset ad remissionem peccatorum. Etiam, quia ista subsannatio moueret Israelitas ad magis dolendum de peccatis. Et iam,quia quamquam Israelitae vere dilerent, tamen nondum abiecerant idola de terra sua. Cum autem dominus stubsannauit eos, siccs,quod rocurrerent ad Deos, quibus seruierant, expulerunt eos de regione sua, Sc tunc Deus plend exaudiuit eos, ut patet infra . Numluid non Aegyptu . ina si dicat, omnes illae gentes opprestet ut vos propter Idola, &cum clamaretis, ego vos exaudiebam: nunc autem adhuc
non erubuistis redire ad colendum Deos, pro quibus illa mala sustinebati ideo clamate ad illos, quia nolo vos liberare: ponuntur autem hic multae gentes ad significandum multa pericula, de quibus liberati sunt Israel: tae: quasi dicat: si semel tantum peccauissetis,
α ni increuertentes clamaretis, dignum esset,l exaudirem vos: quia tamen totiens peccastis, Madhuc redire non erubescitis, nunquam eritis boni, sed redibitis temper ad cosuetudinem vestram, sicut dicitur te. m i 3. si mutare potest Aethiops pellem suam, & PMdus varietates tuas, vos poteritis benefacere,clim didiceritis malum: quasi dicat: iam non potestis bene operari ex habitu sortissime radicato in malis propter assuetudinem longam. un id non segypt π. Illa fuit Prima gens,quae Israelitas Assirit, cum manserunt ibi In captiuitate multis annis, M suit illa tribulatio pro-rter idolatriam,scilicet, quia Israclitae coluerunt idola in Aegypto, sic patet Ezech. 23. cum dicitur: In luper fornicationes suas,quas habuerat in Aegypto,non derelinquit : nam & ibi dormierunt cum ea ita adolesce-tia eius:& illi confregerunt ubera pubertatis eius, Meffuderunt fornicationem suam super eam. Ob hoc autem ponitur hic de poena Aegypti inter alias tribulatione'quς euenerum propter idolat D. In Iaam Omnes iste Fentes, quae hic ponuntur insurrexerunt contra Iliae litςs, quia colebant idola, scilicet, quia dabat
dominus Iliaeutis in manus istarum gentium. Et Amorrhaei. Etiam ills Sentes oppresserunt cos. orando Amorabaei oppresserum Istae ro pro idolatria. Qui is a IX.
VAER E TVR quando Amorrhaei oppresse
runt Israelitas Pro idolatria. Aliquis dicet,quod A ii . . rhaei non oppresserunt Israelitas aliqua vice speciali, cilicet quod a morti i tunc opprimerent illos,
A & singulae aliae gentes,quae habentur hic oppresserunt
eos alijs temporibus quod patet, quia Amorrhaei vo Cantur quaedam gentra terrae Chanaan: sed hic etiani ponitur, quod Pluti illii erant de terra Chanaan, Mdegentibus Amorrhaeorum. Sed dicendum ci , i
hic oportet poni tanquam distincti Philisthii m. & Amorrnaeos,M Clianaan,ctim ponantur, ut faciant numenina,& est dicendum.quod fuerim inflictae diue Niae tribulationes ab istis. IPro quo sciendum, Q Amota Amorti ei rhaei dupliciter accipiuntur, aliquando ut est quidam populus specialis terrς Chanaan,& sic quando numerantur illi septem popul est unus de illis Alnorrhaeus. cipiuntur. Secundo modo Amorrhaeus prout ligniticat omnes septem populos Chananaeorum. Sic accipitur a. Re. B a I . .ctim dicitur,quod Gabaonitae erant de reliquiis Amorrhaeorum, α tamen Gabaonitae non erant de stirpe Amorrhaeorum accipiendo, ut cit quidam P pulus specialis, quia Gabaonitae erant de populo Hevaeorum,ut Patet Iosue ii . scilicet: praeter Hevaeum, qui habitabat in Gabaon omnes pugnando pit. Et sic oportet, quod accipiamur Amothaei prout deno-murant onanes septem populos Chananaeorum: hic autem accipiuntur sic, M dii inguuntur contra Phili-
siluimGElianaan. Et dicendum, quod Amorrhaei
oppres jecitat istaelitas pro idolatria, & illud fuit tempore Iabin regis Asor, qui oppressit Israelitas viginti
annis, suerunt liberati per Barac. Sed illud non itat, quia lubui tro vocatur rex Amorrhaeorum, sed potius C rex Chanaan, et patet stupra quarto. Dicendum ergo Doetes est,quod ista fuerit aliqua tribulat o , qua gens Amor- dqsum. rhborum specialiter insurrexit contra Israelitas, & no habetur omnia scripta, quia sacra icriptura inulta tu, licet. Quod tamen noc iit verisimile pate quia Deus dixit,quod Israelitae expellerent omnes mes Chananaeorum de terra: alioquin essent eis tanquam elaui in oculos, & lancce in lateribus, ta aduersarentur eis niterra polletilionis tuae: Num. 3 3. cap. Idem dixit Iosue Israelitis: Iosue a 3. x postea angelus domini dixit Isi .raelicis vivente Iosue. quod reliquerat dominus quasdam gentes Chananaeorum ut Israelitae haberent limstes & dij eorum ellent illis in ruinam: supra a. Et cita 3. dicitur : hae sinat gentes, quas dereliquit dominus,
D ut in illis experire tui Israes , ergo apparet, quod quandocunque Israelitς peccabam insurgebant ii ς gentes
contra eos, erant tamen aliquando litae tribulationes
paruae deo scriptura non curauit illas designare, sicut alias magnas, quae scriptae sitiit. Vel sorte, quia tribulationiaquae innigebantur ab iitis gentibias, eram comunes, scilicet 'uandocunq; Israelitae peccabant, ips4 inliugebant : aliae autem gentes extra terra Clunaan non ita communitet insurgebant, scilicet M adiam te. Moabitae, Syri, Anialecitae, Idumaei, Ismahelitae: ideo tribulationes ab illis inflictae dei buntur. Dicen dum quod ista tribulatio per Amorrhaeos iacta habetur supra I. cum dicitur, q) Amorthaeus arctauit filios Dan, nec dedit cis locum,ut ad planiora deicenderenturam si licet ibi icriptura sacra non plura exprimat, tamen I sephus s. Antiquitatum dicit sui illa magnam tribulationem tunc ininctam ab Amorrhaeis, qui arctauerunt Israelitas in terra sua, &multos illorum expulerunt de urbibus suis, in tantum quod viride tribu Dan. non habentes tunc locum habitandi propter Amorrhaeos coacti sunt ire ad terram Sidonis, & pugnantes coeperunt urbem Lais mira i s. & illud fuit ante hoc, ut vult Iosephus,& declaratum est iii pra I. capiti tunc
etiam fili j Iuda perdiderunt Gazam, & Ascalonem, MAcharonem, Spollea illas recuperaueriit. De hoc tangitur supra I. p. Fuis , Etiam illi pugi ucrunt,ta Oppresserum illaesitas.
209쪽
modo fuit haec tribulatio per Ammonito euasio X X.
in ΛE R E T V R. quando si it ista tribulatio
per Ammonitas. Aliquis dicet quod nue: nanunc opprimebant Israelitas, de transibant interdum Iordanem de pugnabant vastantes Iudam, Beniamin, α Ephraim, ut patet supra in liter a.dc insta. Respondendum quod non stat,quia Deus ponebat vias tribulationes tanqua praeterit aes. Quod patet ex verbis suis. Nam dicitur: clamastis ad me de erui vos de manu eorum 6 dereliquistis me, dccolu illis Deos alienos, idcirco non addam vos ultra, ut libetem. Et tamen de ista persecutione Madianitarum non erant liberata, qa
F uerint retra Israel, sed eici potest dupliciter. Vno mci
quod bellum Syrorum sit bellum Sidoniorum: nam Prima gens quae legitur pet secuta Israelitas post momtem Iosue fuit Syrorum gens: nam dicitur, quod dedit Deus Israelitas in manus Chusanrasathaim regis Syriae, vel Mesopotamiae . Est autem Melopotamia. De sim sue Syria in latere Aquilonari terrae Chanaan. Sidon 'sop*2 autem est in latere Aouilonari, ubi est coniunctio la teris Aquilonaris, de Occidentalis: magis tamen re tinet ad latus Occidentale, de sic Syria peruenit vique ad Sidone, unde Sidonii irent cum Chusanrasathaim rege Suriae ad pugna udum contra Israelitas, quia sortis Sidoni j tunc erant subiecti eius Se nominatur bellum Sidoniorum licet non essent illi principales sicut bel-
his quidquid tibi placet tantum nunc libera nos ergo Moabita , scriptura tamen vocavit persecutionem Ammonitarum, ut supra dictum fuit. Aliter potest dici, quod Sidonii, Qui erant de gentibus terrae Chanaan, pugnauerunt aliquando contra Iliae litas M oppresserunt eos, scriptura tamen non enarrat illud besnon poteth intelligi de hac persecutione. Sed dicendum, quod intelligitur de oppressione, quae facta est tempore Eglon regis Misab, qui oppretiit Israelitas
decem de octo annis . supra tertio. Sed dicet aliquis non stare,quia ibi fuerit persecutio per Moabitas, ω Eglon, de quo ibi dicitur, rex Moab erat. Resipondendum quoa ibi suerunt tres gentes inpellectatione illa .s Moabitae, Am monitae, Amalecitae, ut Patet supra terisO,fuerunt tamen principales Moabitae: namoicitur ibi, r consortauit dominus contra Israel Egloregem Moab, 5c copulavit ei filios Ammon. de Ana,
Iec: ideo rationabilite M lecandum communem re-lum,quia non omnia enumerat: hoc autem verisimilius est quia Deus dereliquit gentes quasdam Clian naeorum in terra, ut quando peccarent Israelite illς insurgentes punirent illos. De his autem erant sidonii, ut patet supra tertio cum dicitur: Haesiani getes, quas dominus dereliquit Ec sequitur: Omnem Chananesi Sidonium, atque Hevaeum. Et sic cum aliquaruso peccarent veriti mile est, quod Sidonii in turgetite, P
sulam debuerat nominari ista perlecutio Moabita- A presserini Israelitas. Et .amalec. Etiam Amalecitae Pu rum. oluit t. me scriptura nominare eam An mo- gnauerunt contra Israel. nitarum: ita enim potui siet nominare eam persecutionem Amalecitarum si voluisset, quia Amalecitae etiam suerunt in e Med nominauit illam persecutione Ammonitatum, quia voluit: nam fas ct ei quomodocunque voluerit loqui: sic ei timeti nos interdum variamus locutiones nostras. Et Philthi m. Et ni
P isthini perlecuti sunt Iluaelitas. arida fuit ista persecutio. U. X X I.
QUAE R E T V R. quando fuit ista persecutio.
Aliquis respondebit quod nunc quia supra dictu ui est, quod Deus tradidit Israelitas in manus Phihil hiim, de filiorum Ananion, ut patet supra in lucra. Sed dicendum. quod hoc non stat ex eadem ratione, quae declarata fuit supra, scilicet, quia ille aduersitates praeteritae erant, de iam liberauerat Deus Israelitas de illis sed illa perlectatio de qua agitur scilicet Anam nitarum, de Philisthinorum erat praesens, necdum liberati fuerant Israelisede illa, ideo oportet intelligi de alia. Etiam non potest intelligi deperiecutione Phili-shinorum . de qua habetur insta duodecim quia illa pollea fuit. Ideo dicitur, quod intelligitur de quada in rersecutione, quae luit post mortem Aod secunditi dicis istael: nam Phililthim opprimebant terram, δίSamgarint argens contra illos interfecit sexcentos vo
mando fuit hoc bellum Amalecitarum . uisio XXIII.
V AERE T V R, quando fuit illud bellum.
Aliquis potest dicere, quod fuit tempore Saulis, de quo I. Reg. is. Sed hoc non stat propter duo. Primo suia ista persecutio iam preterit aerata sed tempus Saulis erat furiirum. Secundo. quia ibi non pullaint Amalec contra Israel, sed Israel cotra Amalec, deseri fuerunt Amalecitae,allegato capitulo. Sed dicendum . quod istud bellum potesta ilignari multi- misimul I pliciter. Primo in exitu de Aegypto in Raphidim: upliciter. naim ibi Amalecitae percusserum tremam partem castrorum,& pugnauit contra illos Iosue,& coesius fit.
gatusque est Amalech ut patet Exin i 7. tunc enim Israelitae clamauerunt ad dominii: nam Moyses itans in monte orabat,& cum elevaret manus saas vinc
batur Amalec, inque deprimeret ea vincebatur Is
rael, id quia poli ea iiii polito lapide manibus Movit
non lassabantur manus, permaniit sic orans usque ad vesperum: iuxatusque cil Amalec: Ex .i7.cap. fuit autem istud primum bellum, quod factum est a Gen- Primiunt ilibus contra Israel: ideo dicitur Nu. a Principium Milum ii sentium Amalec, cuiu, extrema perdentur, idest A 'malech suit prima de gentibus, quae pugnauertunt co- retim.. 4, ut patet supra tertio. Credendum est autent, . - tral prael. Item pugnatierunt securido Amalecitae cU- quodno Iolum illi fuerint occisi, sed etiam multi alii: t ira Israel anno secundo ab exitu de Aegupto cum cl- ponuntur tamen solum illi, quos occidit Samgat v mete, eo quod illa fuit magna virilitas. Sido quorue Etiam illi persecuti sunt litaelitas. Habitant autem Sidonii in terra Chanaan, cilicet ad occidentalem plagam: nam Sidon ciuitas maritima est. Quando pug r uni Sidoni, contra Israel.
nis contra Israel. Rei pondendum quod non re-
recitur scriptum,quod ante hocquod Stiloni j pugna
sent Israelitae in Cadesbarne,oc vellent Iiraelitae ascendere in terram Chanaan per montes in quibus morabantur Chananaei,dc Amalecitae: destenderunt Chanansi,dc Amalecite de montibus: persecutique sunt, Ze occiderunt plurimos de Israelitis vique Horma: Num .a - Deus tamen libetauit Israelitas ab hac persecutione, scilicet ne Amalecitae deletent eos. Sed Obiicietur, quod non intelligat ut de illa perlecutiona Amalecitarii, quia hic agit ut de illi, periecutionibus,
quas palli lunt liraelitae iii terra Chalia1 post mortem rosue, sed illarum quaelibet filii ante introitum in te ram Chanaan. Rei pondendum, quod ista ratio non
210쪽
militat, quia non sollim dicitur de persecutionibus ruas passi sunt in tetria Chanaan Israelitaei sed etiam e illis. quas toleraverunt prius, quam introirent in illam ut e patet de prima persecutione Aegyptiorum, de qua hic dicitur sed manifestum est, quod illa suit
prius. quam Israelitae venirent in terram Chanaan.
Aliter potest dici,quod ista persecutio Amalec fuit illa, quam toleraverunt Israelitae tempore Gedeonis. Nee obstat siquis dicat quod illa fuit pervecutio. quae a Madianitis fuit inflicta, quia no solii fuerunt Madianitae, sed etiam Amalecitae, de Ismahelitae, de multae aliae gentes: nam supra sexto,dicitur,quod veniebant omnes populi orientalium, dc vastabant omnia, quae erant in terra Israel: dc quamquam secundum resul 1 communem debuisset nominari ista persecutio Madianitatum,quia illi erant principaleo, tamen nominata est ab Anialecitis, sui non erant tam principales: se enim factum est supra in bello Ammonitarum. quod debuisset vocari bellum Moabitariam. Sic etiain bello Sidoniorum, quod debui siet vocati bellum Syrorum, vel Chusanrasathaim regis Suriae, ut supra Notiaum declaratum est. Et sciendum, quod licόt Amalecitaec e Aimi. suerint in illo bello Gedeonis minus principales, qua
μψ' Madianitae: tamen fuerunt magis principales, quam aliae gentes: nam in illo tempore fuerunt omnes pinpuli Orientales, ut patet supra 6. cap. tamen specialiter nominantur Madian Zc Amalec supra 6. dc 7.b Omnes alii populi includuntur sub clauaula generali nam
dicitur, bc Omnes populi orientales, ideo conueniet, ter nominatur bellum illud Amalecitatum. Qusau. tem illarum politionum tenenda sit, in alia quaeiii ne insta declarabitura . Et reaturan oppresserunt os. Etiam Chananaei vos Oppresseruia . Geranda Chananat oppresserinu Istaesito. uast. XX IIII.
QVAERETUR, quando fuit istud. Respon
deri potet t. pcum Deus reliquerit multas geritesCnan ancorum in terra,vi quando Israelitae peccarent insumerent gentes ille contra ipsos, cum i vpe peccarem, saepe contra eos iiisurgebant.& opprimebant eos suousque conuertinantur ad dominum: nam tunc, exaudiens dominus liberabat eos, de illς perlecutiones non describuntur, quia communes erant, de accidebant saepius. Sed dicendiim, quod hoc non stat rationabiliter: nam cum habentur remedia ordinaria, nunquam recurrendum est ad extraordinaria: dicere tamen esse hanc perlecutionem generalem non scriptam est generale remedium,de ii potest dati .quod litipecialis perlectatio,&scripta non debet recut ri adgenerale . Poteli autem di quod illud suit bellum. alfecerunt Chananaei contra Israelitas in deserto ant quam introirent in terram Chanaan,quando venerui apud montem Hor mortuo Aaron in anno quadragesimo ab exitu de Aegypto. Na d: citur, quod Chananaeus rex Arad audiens venisse Israelitas per exploratorum viam pugnauit contra illos,& victor existens C cpit praedam Num. 2I. cap. postea autem Ilraelitae Iiberati sunt, quia voto se obligauennat domino, dicentes: li tradideris populum illum in manus meas, delebo urbes eius. Dominus autem exaudiuit I trael, tradiditque Chananaeum in manus eius, quem ille interfecit lubuersiis vibibus eius,ut patet in allegato cap. Iterum etiam Chananaei pugnauerunt contra IIraeli. tas, scilicet anno secundo ab exitu de Aegypto in Cadesbarne quando Amalecites, 5 Chananaeus descenderunt de montibus percusseruntque Israelitas usque Horma: Num. I cap. 3 de manibus horum libera-u i Ueusticaes. Aliter Poteli dici, quod accipiatur iri
c Asor,qui vocatur tem p roppressit Israelitas vigui annos: dc postea liberati sunt per Barac, qui occidit Sisarς exercitum. Quae autem istarum positionum sit conuenientior, infra dicetur. Mupugira Amalecsit illa, quae HIL HI m deserto, vel illa, pia
est sim tempore Gedeonis per Marianito. QuaeR. XXV.
QV AE R E T V R circa id,quod supra dicebatur.
scilicet an pugna Amalec de qua supra dicitur sit illa quae iacta eis in deserto vel illa quae iacta est tem-B pore Gedeonis per Madianitas. sicut iupra in quaestim ne tactum est. Respondendum, quod fuit pugna facta,& oppressio per Madianitas, de no tangitur uic de oppressione, ves bello deserti. Quod patet: primo.
quia omnes istς opprelliones quae inducuntur fucitat tacta pro cultu idolorum, ut patet ex processu literae: nam Deus intendit talem rationem contra litae litas, scilicet,vos laepe coluistis idola, de cecidistis in manus gentium, de ego liberavi vos, de nolui ilis recedere devia vestra mala, ideo iam non liberabo vos: sed quali. do Amalecitae pugnauerunt contra Israelitas in Raphidim .non colebant idola, nec coluerant illa poli exitum de Aegypto, sed propter murmurationes taci afuit hoc: ideo non potest intelligi de illo bello. Item
C non potest intelligi de secundo bello Amalecitarum
in Cadesbarne ex eadem ratione, quia in delerio no coluerunt liraelite idola, nisi semel quando coluerulvitulum: Exo. 3 a. sed pro illo iam puniti fueram.& domino reconciliati. Secundo patet, quia hic dicitur, oppresserunt vos, quod resertur ad Omnes getes istas ropprimere autem cit cum quis violent et obtinet te
ram aliquam,& cogit incolas ad obediendum sibi sed Amalecitς non oppresserunt i tractitas , quia non pr ualuerunt in bello ad hoc quod tenerent Israelitas subiectos sibi aliquato tempore, sed eadem die qua bellum inchoatum est linitum suit. de prς ualuit Isiael contra Amalec. Etiam in secundo bello iii Cadesbarne non oppresserunt Amalecitς Israelitas subiiciendo
D eos sibi. sed ibi iam deicenderum de montibus persequendo illos, cocciderimi de illis aliqhios vique Horisma, ibi autem fugientibus Israelitis cessauerunt Amalectis percutere cos. Tertio patet,quia dicitur,clam uillis ad me de erui vos de manu eoruni in quo patet, quod lsraelitae post quana tenebant iit in potestate Amalecitatu clamauerunt, de tunc exaudiuit eos Deus.& tamen in nullo illorum bellorum Amalecitarum contra Israel tenuerunt Amalecitae Israelitas in manu sua ad hoc, quod Deus erueret eos de manu illorum. Q Hrto patet quia Deus intendit enarrare omnes liberationes mirabiles, quas secerat hucusque in Israelitas de manu sentium, quae conscriptae sunt in hoc libro, quia istae iunt excellentiores, quam alique alis paruς,
E que sublicentur: dc tamen intelligendo,ut nunc exponitur, ponerentur hic omnes liberationes descriptς in hoc libro: accipiendo autem aliter, non delcriberenturi ideo debet hic accipi pugio Amalecitariam propugna tempore Gedeonis. Patet antecedens: namrrima oppressio facta post morrcna Iosue in Israelitis pisc fu i iiit per Chul inralathaim regem Syri GS illa fuit,quς is
vocatur per Sidonios, ut supra declaratum est: sc n. laesiti uda fuit per Eglon regem Moab, de ista fuit ii Piata nec poli io: filios Aininon, ut declaratum fuit: tertia fuit per i lii. listhinos de ilibi posita est in litera scilicet Phthii hii m. I lς tres periectationes ponuntur iupra tertio. inaria fuit per Iabin regem Chatria, Nilia lignificatur, cum dicitui luside Enanaan: De hac supra quar.o.Qu: ii. a