장음표시 사용
191쪽
retrocedere, Ioatham increpuit eos valde clamans de F tet mulieres.&paruulos Deu.2 .Sed hic Abimelechmonte Garizi.oc tunc potuissent Sichimilaeno inge- occidit omnes nabitatores urbis. Item Sichem elatre Abimelech dc ungere Ioathan, quςsito tamen ubi iure postquam unctus erat, non poterant propter prPcedentia quicquam agere contra ipsum. I tem cima dicitur, quod Sichimitae volebant punire Abimelech pinalis,quae secerat contra stat res,non itat q 1 ipsi erant participes delicti: sed particeps non potest punire co- Participem. Item Abimelech erat rex, legitim E pstiturus super Sichimitas: ideo quodcunque pam egisset
quantumoinq; graue,non poterant eu punire Sichimit se enim dixit David, q)non licebat mittere manum in Christum. i. in rege dato lestet malus. I. Reg. I lc 26. c. sedi Deus occideret eum per te vel more ciuitas sacerdotalis, de destruendo illam praeiudicabatur sacerdotibus minuedo illorum haereditatem deo peccabat. Hoc patet Iossa r .ubi ponuntur omnes ciuitates sacerdotales M leuiticata Item ista erat una de quitatibus refugii ut patet Ioseto.& traeiudicabatur obhus segictibus, 4mo omnibus Israelitis qui aliquando siligi inii elle poterant, tollendo eis unam urbem con-
fugit. Rei pondendum, quod no peccauit Abimelech Resp6. Efaciendo hoc. ita quod testem ipsia in opus secundum se non erat malum. licet ipse possiet hoc agere ex ira: nam Procrimine laesae maiestatis imultis: ideo potuit
eis licite tanquam rex, dc iudex instigere istam p a.
rem tali 1s. Item quia subditi non habent directe pote G Ad primam rationem dicendum . quod illa lex. 'uae Ad primio si habetiit Deu tiro. nonintelligitur de Israelitis, scddς natem iudicandi super regem, & pro peccatis prael
ritis quorum non manet continuatio. c quia iam rex
de illo doluit,vel recessit, non possiant subditi directh.
vel indirecte aliquid agere contra ipsum Si autem rex peccet, de permaneat in peccato,si sit tale peccatum, in quo nimis ipsi turregia una vel tune ut cypernuitere populo regem manere in peccato illo. * Deus ira- statur de sundet surorem suum super popaeum: posmqua populus legitime admonuerit regem, t ei subtrahere obedientiam: non in procedete recte ad instinendam rinam corporalem, vel alias pugnando con tra ipsum , nisi sorte rex ad defendendam obedientia Pugnet contra regnicolas Ilios. Tuq c. n. poterunt ipsi extraneis non habitantibus in terra Chanaan, ut patet
ex verbis ibi positis. Patet etiam, quia ibi dicitur,q, si susciperem pacem cilicerentur tributarii: illi tili, qui
erant Israelite iam erant tributarii regum suorum Aelsi una ciuitas pugnaret conita aliam,ct si foueret iusta bellum, non poterat aliam ciscere tributariam, quia non erant tanquam hostes et 1 tanquam ciuitates exi. sentes liubeodeni dito, vel eisdem iudicibus saltem. Item ista lex non seruabatur inter Israelitas. quia inter. dum pugnandum erat cottaaliquas ciuitates, quibus non erat offerenda pax, etiam si ille vellcnteste trib
tariae,vel se interuitute dare: sed debebant dirivis sui
contra eum pugnare. ut detendentes de non ut aggre- H besoccisis omnibus habitatoribus, de etiam pecorib': dientes: led nunc Sichimitae processerunt ad pugnandum contra regem suum, nullo prem illo, nec man ente rege ita continuatione alicuius delictuin quo laederetur regnum vel Deus irasceretur: ergo non licebat eis moliere hoc bellum contra eum. Licuimet autem aliis liraelius, antequam psentirent in eum viiii rege, Pugnare contra illum ad vindicandam iniuriam facia sonitu Gedeonis: de in istis non erat aliquod impeditiuum,quia non fuerant participes in crimine Abimedi tuis lecti,ncccum in regem acceperant. Ad secundam ra
tionem cimi dicebatur. R iiii incitati spiritu Dei es Iuni Crgo non peccabant. Riadendi inh* si agitati Ai sent bono spiritu Dei ad hoc non peccallent, ted uacitati sunt malo lpiritu: nam et si a pra in lucra, q3 misit IDeus inter Abimelech dc habitatores Sichem spiritu restimum. sodium grauiissimum: ideo agentes per il- Ium non excusarentur,sed potius imuit sp peccarent, cum dicatur* erat malus spiritus sic. n.qul a dςmone incitantur, spiritu Dei mouentur,ic in peccat. Sic saltde prophetis Achab, quos secit elle mendaces spirit'. ideltd mon. 3. Reg.ar Item non obstantib cibus prς dictis, adlluc non stat, q)Sichimiis excularentur: quia ipsi non mouebantur contra Abimelech ut punirent. delicta illius sed ex odio quodam detestantes cum de contemnentes, licentesq. : quis est Abimelech,ut se uiamus et 'Nonne ipse est illius Ierobatis Fecerunt ergo valde iniuste Sic nimitae: oc Abimelech potuit eis dc postea ciuitas tota omnibus isti pellectilibus eius
cinanda erat, Deut. II. litae. n. erant ciuitates cole la
tium idola: ticu tergo pro illo peccato niaximo, quod in Deum erat,debebat exerceri illa leueritas: ita P cri
mine laesa maiestatis regalis quod nimis est. vi patet
extra de haretacis. ca .vergentis poterat infligi seueritas aliquantum minor: potissit nectim istud consuet stinet in legibus gentium, quod pro crimine laetae maiuitatis, hcc itana infligeretur. Ad secundam rationem, Ad scirim
cum dicitur praeiudicabatur sacerdotibus dcit men-taiIoue uociuitatem illorum. Respondendum, quod omnes habitatores Sichem,rani sacerdotes.quan non sacer dotes inli arrexerunt contra Abimelech: ideo aequaliter potuit punire facerdotes ut laicos . Nam in veteri
testamento non erant distinctae iurisdictiones, scilicet sacerdotalis, vel Getesiastica,& regalis sed ambae conueniebam in regetideo sicut licebat Abimelecliditatere urbem,quanquam praeiudicaretur poli ea habitaturis in urbe de laicisnta etiam in praeuadicium quorumcunque sacerdotum suturorum licebat ei diruere urbem. I tem non est inconueniens. quod quibuidam, Non re. quin peccauertit tan infligantur indirecte ad cor emes a rectionem plenam quorundam magnorum criminii: fi gum ut
sic enim Deus iubebat cuntatem, in qua fuissent idolatrae cremari, dc dirui, dcroni ita tumulum a te alum.
De ut. i 3.dc tamen inaniicitum eli, quod in hoc pretii pilii hae inclicabatur reliquo Israeli, quino peccauerat, quia iam rimm mi iustillime p as istas, vel maiores infligere, tanquam K habebant pauciores urbemta Deliron curabat de hos
peccantibus subditis in crimine laesae maiestatis
An Abimelech sic de potuit delere cisitatem Sichem, oei erra Suhimitis quascunque psn. s.
nu ista cite inferret quascunque rinas Sichimitis, an potuerit delere licite ciuitatem. Ni quis diceti non. quia sicut fiebat in hostibus, quod Israelitae pugnates contra eos debebant offerre pacem, dc si illam iusciperent esticerentur tributari j. Si autem nollent suscipe- te pugnando capta urbe omnes occuli debebant,prae-Pra iudicio, tum tame daretur pina terribilis pro hoe rcriminαItem etiam apud nos filii haereticorum priuatur succellione palerna,licet ipsi nihil peccauerint, ut Patet extra de hςreticis. cap. v enci Hoc aulem fit, vi cui stud crimen sit grauissimum, detur pro illo Pena horribilis: crimen autem lς ae niaiestatis, est huiusmodi apud nos secundum legera hia manaes: quia filii illorum, qui committunt crinaeia laetae malestalis, Priuantur omni luccellione paterna reseruata eis lolii iura ex pietate quadam, ut patet praeallegato capitulo. ita ergo non erat in iusium, quod ageret Abimelech aliquid quod urgeret in praeiudicium quo tradam, qui non peccaucrant licua Patet hoc magia, quia cum in aliqua
192쪽
1liqua urbe erant cultores idolorum, debebat poni il- A scilicet, quod congregabanni rinsano Dei sui adde- .
. lavrbs in tumulum aeternum:& non poterat quisquallauoae m. in cλ habitare. Deut. I r. cap. Sc tamen licet nune stillet ' urbs sichem deleta. non interdicebatur restauratio eius: nam postea liabitua fuit sicut primo, ideo non nimis erat seuerus Abimelech in puniendo. Ad tertiam rationem, cum obiiciebatur de urbe Sichein, Pesset ciuitas refugii,&praeiudicabatur toti Israel delendo eam. posset rei pondeu, sicut iupta responsum est. scilicet, quod in quibusdana Peccatis Penae instigiatur, quae sunt in praeiudicium quorundam qui non pecca-Mis est ueruari de istud est propter horrorem criminis Aliter veritim ra potest dici, id meliu . quod no praeui dicabatur in hoc Roa , vibi refugii: nam urbes refugii habebant priuilegia, populo m. Mons Selmon est apud urbem. Ec de illo duxerunt ligna virentia Ab. meseeli de viri lui,ut c marent templum, ves sumo replerent. Ed erat ista turris Sichimitaran . Quaestio XLVIII.
QV AE RETV R de ista turre Sichimoriam qd
erat mana supradicium est, quod poterat cile aliis quis locus circa Sichem, qui sic vocaretur. Velerat arx urbis Sichem: de vocatur turris sichem, quia erat locus munitior, quam reliqua urbs. Quid ergo istorii quae cantinentur Num. 31.1closu ro. sed dato. quod B verius ei te Respondendum quod videtur probabio urbs diruta esset, non perdebatur priuilegi uin eius: nam intra ambitum murorum, ita gauderent prosa. si, sicut alias manente urbe illaeta. Sic patet de Ecelopia. quonia si cornieret Ecclesia, non latinus gauderet immunitate consagientes ad eam, quasi cum non corruit. Item si sol te daretur, et vis Sichem non essset habitanda in aeternum, mutaretur Priud clana ii lius ad urbem pdopinqa tin. 6c nihil in igis grauateriatur profugi manere apud il lam quam in Sichem. Icev istud ex aliis causis fieri posset. manifestum cuma in si contii geret in il l .i urbe, quae esset sacerdotum coli public E idolum, lex iubebat facere ca tumulum aeternum. ldem sieret, etiam si esset ciuitas lian, tu garuio: lius. p esset ciliciam intra urbem S: chem. de castra vincantur turres: de aliquando turris singulariter: sic patet de arce Sion: nam castrum ierusalem vocabat tu ris Sion. ut patet a. Reg s icilicet, quod cepit David arce ni S non qua morabantur Iebus p. sed aranu si ita a est. quod non morabantur Onanes lebulai in cravnaan arce. Item patet.quia dicitur lue. quod viri huius turris couenerunt intra sanuni Dei sui Baalberith; sed mamicitimi est . quod Baalt erit hcrat templum Sichimitarumaram iusta dicitur, quod dederimi Sichi: ait septuaginta pondo algenti Abimelech de te pii, Dei siti Baalberim: ergo nia erat in. alia urbe illud templum, lederat in castro ciuitatis. Erat tamen castis nullum enim priuilegium poterat excusare ab hac le- C ciuitatis magnum ita ut possent ibi multi niorarit istos
re Dei : ita ergo propter peccatum l si maiestatis dolitiai poterat qhiaecunque urbs, siue esset sacerdotalis,
sue transfugarum . praulegia autem illarum urbiu in transferenda essem ad aliae; urbes Patet hoc.ut si contigisset o urbes sugitiuorum idola colere, erat omnes delendae: si aut nonica, ierentur priuilegia illa mi ad alias, maneret terra sine urbibus refugii quod erat co-tra legem Dei ideo ad ter uanatin utranq; legem ei at nece ire prntilegia urbi, diri itae mutari ad aliam urbe.
od cum audi sient, iubabitabant in turre Sti himorum . tu
ris sichimoria m dc turris Sichem idem est.quia Sicli evocatur aliq0schii na, vel S: cima, ut patet hic Isti viri
turris Sicheiri audientes malum, quod factuna tuerat non potuit capere Abimelech quando diruit urbem, quia ara vibis distinc aer. Ha reliqua urbe . necdum pugnam inierat contra viros istos: imo torte credidit,
quod i pii ipon id te traderent Abimelech, ideo cum
audiuit, quod omnes congregati crant in templo ad se defendendum, initituit bellum contra illos. Et arrepta securi praeci est ramum arboris. Abimelech uolebat uti noua pugna contra manentes in fano: nam ipsi confidebant ex natura loci te capi non posse: Abimelech quoque sciens se nihil posse proficere pugnando nuituita liuin in lana capiendi locum. tapposuit magnam lignorum virentium struem ui circuitu. V su Dposito igne fumus multus do grossus exhalas de lignis habitantib in urbes chem. voluerunt sibi itere uia D repleuii fanum, dc occidit omnes qui inruferam. Et mendo se contra Abimelech. Ingress fuat anum Dei sui
Eerith. quanquam n turris esset fortas, liue castra ni illud. iii Lanum erat fortius: ideo confidebant ibi posse melius conservari. Ubi faedus cum eo pepiseram. in tano
isto pepigerant Sichimitae s iis cum Deo suo. Sciendum, P nonaei Spei non vocatur Berith, licet hic videatur sic vocati.Sed nomen est Baal. dc vocat Baalberith, quia ibi mit thuris init uni cum Baal: iram Berat hi edus est. Uocatur autem ipse Deus Berith, non .et sit
nomen eius: sed vocatur nomine appellativo, ut sciat
wRdus suit initum cum illo Deo: cum Berith sits diis. illud scdus secet ut Sichimite cum Baal nam pol hmortem Gedeonis conuersi sunt Israelitae ad idola, Mut milites Abimelech promptius istud exequeientur,
ipsemet prior exemplum ded. t illis scindens ramum, dic portans. In Hebraeoliabe ur. Arripuis siriuro iam manu eius praes esto, ramum lignorum. Sed istud cst yce magnam improprietatem idiotaratis Nam simul nullus habet mulos iecures ad scindendulia . Eu iri qdia
dicitur, quod icidi trama inar rum tiam idem ramus non poterat ini: multarum arborum, sed vel debebat dicere ramos arborum, vel ramia albori, t ideo litera nostra correxit illam barbariem termonis Contiat autem, quod de bat dici ramum arboris, quia Unicus ramuScra quod patct exi uentibus. Nam dicitur quod impolitum illum humero terebat: si ta- pepigerunt sedus cum Baal,ut esset eis in Deum utra E nien suilletu multa aliter diceretur. Impositum es rei praeced.c. ccredendum est,in singuli Israelitarum rans humero cxtra actos, idei l. incidit arboris ramaui: urbes suas hoc facerent. Sichimite aut in obe sitaret urbes tuas noc iacerent. Sicli imitς aut conuenientes ita templum Baal pepigerunt ibi foedus
cum illo. Et ex eo lacus nomen accepit. l. t.urii in vocatum
est Baalberit n. i. f*dus Baal ex causa dicta. dc aliquando ipsium idolunt vocaba ac Baalberith, ut patet supra inlaeta. sdederunt illi septuagintayondo argeti de fano Dei sui Baalberith: licet ibi posset dici Q iolum vocetur templum Baal berith, de sit nomen idoli. stat erat
locus ualde munitus. Templum illud erat fortius natura loci, dc magnis munitionibus, quana castrum, vel aliqua pars urbis: ideo ad sanum coniugerunt. Abim ιαυ-um avidiens visci Iurcu Sι oram paruer costauM.
de serebat in humero ad iuccedendum fanum, oc dixit sociis itus sic facere. Quod me xi . tu facere cito facite. Non solum imperauit hoc Abimelech, sed iecit, de 'it unciuilit, quia magis mouent in moralibus Opera quam verba, dc cum omnes uidissent regem haec ta- mra quacere,erubclcerent non facere, etiam si cilciat magni verba.
viri de prompthillud iacerent. Istud didicerat Abimelech exemplo patris sui Gedeonis: nam in pugna contra Madian, lici ple dixit lociis tuis, ut iupra scptimo, scilicet,quod me videntis sacere, tacit: ingrediar per litorum medium,ec quod fecero sectamini. istam
certari ramos de arboribus pucidentes sequia Iur eum ,
193쪽
scilicet, videntes omnes quod fecerat rex eorum, s)-
ciebant M ipsi. Et dicitur, certatim, idest, per turmas. Na una turma leindebat hic ligna.& alia ibi:& sic omnes iaciebant simulque serebant ea isequentes regem.
'ui circundantes praestitiam succend Ant. vocatur praesidium locus ille fottis, & non est accipiendum praesi,dium pro toto casito Sichem,quia illud erat magnu ,ει habitabant ibi multi,ut supra dicitur. Et quiquam
succenderentur iisna in circuitu non congregaretur tantus iiimus, quod necaret absconditos in templo, cum rastrum contineret magnum ambitum. Sed intelligendum est,quod cum omnes habitatores turris latuissent intra fanum deserto ambitu murorum pintuerunt Abimelech, & viri sui introire in castrum factis scalis,&positis lignis interius, apposuetiit ignem si ano: & tamen non potuit sumus tunc nocere existentibus interius. Vocatur aut e fanum illud praesidium, eo quod erat locus mimitii limus,ut dictum est supra. tque ita factum es, ut fumo em Ore miti homini m anima coemur, scilicet, supposito igne exustae fuerunt potitae fani: M introibat ignis & iiimus: & ad quosdam
perueniens ignis exurebat eos, ad alios autem non poterat per uenare ignis:&sumus implens totum fanum suffocabat illos. Viri paratici atque mulieres, idest de illis mill quidam erant paruuli, quidam viri.&quaedam erant scia unae: erant enim ta pauci. quia isti non erant de habitantibus in urbe, sed in castro: nam omnes habitatores urbis iam occisi fuerant: ipsaque urbs deleta fueralitia ut sal spargeretur in ea.
An Abimelech peccauit occidendo, o paruulos,= ma. Pos, viros, crfeminas. Quaen. XLIX.
QV AE R E TVR an Abimelech peccauit, quia
4 Occidit tam paruulos, qua magnos, tam viros,
quam i minas. Aliquis dicet Q sic, quia inter hostes
non licet hoc quanto minus licebit inter eos,qui sunt de eadem tribu .Patet quia Deute. 2o. iussum cit,' re- Pugnante urbe.&capta Occiderentur soli viti,& ieruarenturi eminae M paruuli. Rei pondendum. Q istud non stat quia illa lex non habebat locum in Israelitis, sed in gentilibus, qui erraint extra terram Clianaan, ut stiria in quadam quaestione declaratum est,&patet ex verbis legis Deut ro. Sed adhuc obiicietur.* non possit occidere paruulos,& f inas: quia dato ς Sichimitae deliquissent in crimine laesae maieitatis, quod est
grauit timum: tamen adhuc iniito criniine legis hu-inanae non occiduut patres pro filiis, sed reseruant eis vitam ex pietate, tol lendo luccellionem in haeredita
te, ut patet extra. de haereti. ca. Vergentis.cium suis con
cordant ijs. Aliquis respi debit ad hoc quod nunc lex
humana concedit vitam ex pietate :olina tamen et aa filii occidebatur illorum. Sic patet in criminibus, quae committuntur contra Deum quia Deus iubebat, locciderentur omnes Chananaei, ta magni quam paruuli constat tamen paruulos nondum peccasse. item in urbe idolatrarum iubebat, ROmnes occiderentur, tam magni,quam paruuli. Deuter. 1 3ata ergo liceret
Abimelech occidere paruulos pro peccato patrum, cum crimen lςiς matellatis esset graui 1lim v. kespondendum, sp hoc non stat, quia non est simile de iudi- Devi hi. Cio Dei,& iudicio humano quia Deus vult sibi fetu, Bra specia re quaedam specialia iura iudicandi,& puniendi: ideo h i μυρο ipse dicit, P puniet peccata patrum in illi os sq; in tertiam, & quartam generatione. Iubet etiam in aliquibus casibus, g nos auctoritate sita occidam' illi os pro peccato patrum: sicut suit generaliter in morte Ch nanaeorum, de quib' nullum omnino paruulum, aut
magnum relinqui permittebat viventem. Deute. O.& i illud erat,quia praeuiderat istam gentem istam, M
posteros eornm incorrigibiles fore ut patet. Sap. a r.e. Iubebat etiam in casu idolatri omnes occid tam magnos,quam paruulos: ipsamq; dirui urbem in terrore caeterorum. Sic etiam factum est de Actian, qui furatus est tegulam auream in Iericho nain ipse solus peccauit:& tamen ipse,& filii ,filiaeq; occisi lunt, ut patet Iosue 7.c.quod ex causa praedicta filii. In iudicio tam Ehomulum Deus iussit,i nunquam Occiderentur patres pro filiis, nec filii pro patribus. Deut et . Nec Obstat, siquis dicat debete hoc intelligi in minoribus criminibus capitalibus: nam etiam in maximis hoe tenet, quia in crimine laesae maiestati de quo hic agitu e Patet: nam non potest esse grauior casus criminis laespanaiestatis quam regem nulli nocentem per in silvas, occidi a semis suis,& tamen pro hoc non debebant occidi pro patribus fit ij, sed solum, qui peccauerant,ut patet de rege Amasia, cuius patres,scilicet, Ioas rege o ciderant serui sui. Sed Amasias rex factus occidit ite fectores patris sui, sed non occidit filios eorum, ut Ea
cit hoc, quia scriptum erat in lege Moysi, quod non occidentur filij pro patribus . nec patres pro filiis, sed Vnusquisque morietur pro peccato suo. M sic lex dat ibi istam causam: & dicit extendi legem illam ad illa casum ergo cum minus ississent maiestatem regis Si chimitae qua m illi, qui occiderunt regem Ioas: a i liori non pollent occidi filii istorum pro peccaus P trum. Sed aliquis dicet, et licet nunc in legibus hul manis cautum sit non occidi filios pro patribus in crimine laesae maiestatis: tamen λαε antiquitus erat lex, vel consuetu do occidi posteros.& sic non peccaret Abimelech. Respondendum, et non stat.quia nulla lex
aut consuetudo poterat habere vigorem contra lege Dei, quantumcunque esset magni temporis, ut mill gitur in Decretis distin.s. M p. per totum. sed adhuc dicendum, quod Abimelech non peccauit, occidendo paruulos N magnos,qui erant in prςsidio, quia ipse non im edebat occidere paruulos: sed lotum viros: quia tamen latuerunt intra fanum, & non poterat aliter pugnare contra eos.nisi igne & sumo: ipso inuito morieoantur paruuli cum magni f. Si tameni plebe, to capiens illos iussi ii et trucidati paruulos cu magnis, Peccailet: nunc autem parentes oecidebat filios: uos ponentes eos ita loco tali, & non occidebat illos Abi
melech. Habitatorum turris Sichem. talest Omnes ista mil
le animae erant de habitatoribus turris, vel castri Sichem quia nullos alios secum receperant in catim de urbe, vel de alijs locis.
Abimelech autem inde proficiscens, venit ad oppidum Thebes, quod circun
dans obsidebat exercitu. Erat autem tu
ris excelsa in media ciuitate, ad quam con
fugerant simul viri ac mulieres , Ec om-- nes principes ciuitatis clausa firmissime i nua , super turris tectum stantes per
propugnacula. Accedensque Abimelech iuxta turrim pugnabat sortiter: κ'appropinquans ostio , ignem supponere nil
datur. Et ecce una mulier fragmen mo-1.Ret tr
iae desuper iaciens illi sit capiti Abimelech, ζ. p. idi
Q confregit cerebrum eius , qui vocavit cito armigerum suum , d ait ad eur .
Euagina gladium tuum, percute me: Diuit
194쪽
ne sorte dicatur, quod a scemina interfe-Actus sim. Qui iusta perficiens , intersecit eum. Illo quoque mortuo , omnes qui cum eo erant de Israel reuersi sunt in sedes suas: Et reddidit Deus malum, quod s cerat Abimelech contra paucin tuum in tersectis septuaginta fratribus suis. Sichimitiis quoque, quod operati erant, retribu
tum est ,l venit super eos maledictio Ioatham fili j Icrobas.
Mori Abi , melech autem. Hic ponitur secundum vitinuemelech. partis. c Abimelech destructio. Nam postquam per
manum euis Sichimite, qui peccauerant,ci': ad Occl-
dendos stat res sitos auxilium, consilium, Sc fauore dederant, Occisi sunt: voluit Deus,* ipse per manu illin
ru in caderet, dicitur. melech antem inde proficiscent.
scilicet deleta ume Sichem, de caltro atque fano, nec aliquo iam manente in urbe, quod ad vius humanos pertineret,recessit inde Abimelech. Venit ad oppidum Thebra. Voluit enim oppugnate istud oppidum sicut Sichem. lauod oppidum Thebei erat hoc ad quod venis Abimelech deleta nube Sichem. Quaestio L.
QUAE RETVR quod oppidum erat istud. Re
spondendum quod vocatur Thebes. Sc lainen more satinorum vocatur Tlie , Thebarii sicut aliae urbes vocantur Thebe. Pro quo sciendum, in tres leguntur Thebae: quedini sunt Thebae Grecolii in prouincia Beotiae,quas Cadmus odidit de quo per Ouid. Tres tau 3. Meta. Aliae sunt Thebae in Aegypto,que est ciuitas
magna,quae nune voratur Thebaida, de apud quoi lamodo vulgari vocatur Tauaria Tertui est ciuitas Thebes in Iuda, de qua hic dicitur, quae no multum distat Thebani. a Sichem; a prima ciuitate vocantur Thebana, a secun
V AEI ET V R. quare Abimelech obsidebat
Oppidum istud. Respondenduin, it torte viri loci nullis sit mili vitio laborabat, ri Sichimitae.s quod
ii abditi lii erunt eius Mnunc volebat retrocedere ideo contra eos moliebatur vindictam. Vel sorte cum factus csset rex in Sichem, conabatur, ut esset rex in toto Israel,& cum aliqua loca resistebant ei. pugnabat contra illa. Sie fluit de viris Thebes, qui noluerunt subiici Abimelcch. Sciendum autem,quod Deus mouebat viros Thebe ut rebellaret Abunelech, S ipsi ina mi uebat, ut contra illos atrociter dimicaret, ut sic cade-B ret in manus illorum, de non manerent peccat a sua impunita. Nesciebat autem Abimelech, a quo minueretur in tantii in desiderium pugnandi, sed trahebant illum scelera sua. Sic dicitur de Chananaeis occilis a Iolite, da Israelitis: Iolite indecimo, quod dinnaim sententiae iuerat. ut indurarentur corda corum, dc pugnarent contra Israel de caderenti nec mererelin ur vllain clenientiam ita lententia Dei fuerat ii ip Abimelech ad pena ni ideo Icurauit cor illius, demouit desiderium eius ad pugnandum,dc sic periret. Erat autem tunis excelse in messia ciuitate. Illa erat arx ciuitatis. Ad quam confugerant νiri simul ac mulieres. Hoc ita telligendum est, quia sorte pugnauit prius Abimelech corra Urbem dc multis euribus irrupit illam Sc tunc con- C fugerunt ciues ad arcem. Vel aliter,scilicet, quod murus ciuitatis non crat bene defensabilis: ut te qa cratciuitas male munita vel valde plana, dc male de sentabilis, releo priusquam inciperet pugnare contra uri Q, ascenderunt omnes,qui erant in urbe in arcent Sc fi mauerunt portam: tunc Abimelech introiuit in v bem nullo obsistente: bc accellit ad arcem, ut oppugnaret eam. Domnes principes crinitatis. Omnes enim ex deliberato consilio illuc conuenerant: quia non putabam se poste defendere in urbe . clausa dimissime ι κα scilicet, ire pollet irrumpere Abimelech. Ex hoc patet,quod supra dicebatur,lcilicet,quod non cofagerint de urbe ad turrem, post qua rapta esset urbs : lula tunc curates, ex impetu non possent firmis lime
p 'S fuit ciuitas Grςeorum de qua multa reseruntur. Secim D claudere portam, quia torte veniret Abimelech priusa et ad turrem, quam de urbe: vel fallein Prius quan omnes ingrederentur, de non pollent claudere porta. Ideo dicendum, quod priusquam inciperet pugnare Abimelech contra urbem, ex deliberato consilio co- fugerant omnes de urbe in arcem non confident se polle tueri, si manerent in urbe. Et super turris rectum nanter per propugnacula, id est.viri exilientes in tu da est, ius in Aegypto multa nomina habui a prius vocata est Gessen de est illa ciuitas,in cuius terra habitauit lacob cum filiis suis, quado venit in Aegyptum. De ista ciuitate fuit beatus Mauritius, qui 'fuit legi ni The bee,qui pro Christi nomine api ut Rhodanum extinctus eii nollens idolis sacrificaretideo legio Thebea,& non Thebana appell.itur. Illa et ciuitas fuit illa. quam ampliaueruiat Iiraclitae c0licitentes magna Oi- ridisposuerunt se in tecto turris per propugnacula id ficia illius iub I'haraone: M vocata est Rameves. De est per loca disposita ad pugnandum, scilicet, ad init tendum laggitas, vel lapides. Vocatur tectum turrissblarium Iuperias, in quo crant pugnatores, tanquam cui loco se riori, de posuer ut te ibi ad defendendum,
. - si Abimelech accellium turris. vellet succendere portas,ut irruit en Accedensque Abimelech iuxta turrim pugnabas fortiter,
scilicet, quia Abimelech conabatur apponere ignem portae turris. Viri autem desuper existento iaculis, M sagittis cum abigebant procul: contra quos ipse pagnabat sortiter lagittarum, dc fundarii impetu, ut cos de solario turris tolleret: de sic liceret ei impund accindere ad portam turris ad stipponendum ignem. Appropinquans octio ignem supponeremissatur. Iam expulerat Pugnatores,de luperiora parte turri scilicet,quod eis nisobstantibus accedere poterat ad portam turris , dc
tunc volebat supponere ignem , volebatque i equicundem modum pugnandi,quem tenuerat in Siche, scilicet, 26δ- hac urbe diciti Miloria ischolastica, a Gelse apud quos dam uocatur ob, Hermes, idest, quod Ramelles, que tunc Gessen, pollea Thebais dicta est aqua Tilebei cuius legioni praefuit bonis Maurit ius) postea cum prohibendumque iri regra Aegypti fuerunt ex illa, urbs Heroum disti eit, E Nam sciebant quod quia Herbes Aegypti eius habeb at custodiam. In fi- reret in uir rura, vel ut cremarentur exilientcs intra
nibus regionis illiu postea aedificaueriint Hebraei co
gentibus Aegipuis Wbem tabernaculorum, quae di- cia est Rameite: post pagus Arte nolles dicta, quae sonat sine texu: sic dicta, quoniam uterque sexus sine discretione ccpit regnare in Aegypto. Tertia autem, ilice Thebes erat ciuitas de qua oriundus extitit Elias propheta ideo vocatur Elias Thesbites, ut patet qua is Reg. r.& in multis locis. Quod circundans obsidebat exercitu. Abimelech erat vir magni cordis, dc disim- situs ad bellum. Et quianime praeualuerat contra Siclumnas. vlque ad destructionem urbis totalem comitius est se contra omnes posse.
195쪽
Nota dum de occi laxe Aibmetieti.
scilicet, ut sumo, Id igne occiderentur omnes, qui ci Frant intra turrim
Quomodo Abimelen accedebat primus ad supponendumenem, cum hoc esset periculos et .
. ' VAE RETVR quomodo Abimelech accedebat primus ad supponendum ignem, cam est et laoc periculosum3 Respondendum, quod hoc i, ciebat ad incitandum siros: nam ut omnes promptius agerent ipse praecedebat in agedo, sic secit in Sichem: nam ipse primus abscidit ramum de monte Selmon, de imposuit humero suo dices; quod me vidistis fac re cito facite. Alia causa erat, quia Abimelech erat sit Gperbus nimis de cupidus de volebat in omni magia, scis gestis habere gloriam: non sol lim ut rex glorians de his quae ageret litus exercitus: sed ex propria acti ne laudem cupiebat, ideo ipse primus periculis se exponebat .vt sic totius sequentis facti gloriam ipse obtineret. Tertia cautam potissi ma erat incitatio Dei, qa Deus volebat tradere cum in manus viroru Thebes propter peccata: dc si alius prior accessisset ad stipponendunt igilem ille occideretur, bc Abimelech caueret accedere ad turrim: incitauit eu Deus, ut ipse vellet prior accedere dc sic occideretur. Nam i rpe Deus perturbat iudicium hominis,ut agat aliquid quod stultum eli: 5c hoc in penam peccatorum tuorum, sicut fuit in Abiolone, de Iti aesi: s. quos Deus infatuavit, Hut non ibqueremur consilium Achitosel, de caderent
in manus David. r. Reg. 1 7. Ecce mulior 6a fiagmen mole de aperiaciens. Vidit mulier C ille appropinquabat ostio, de appositurus erat ignem: ideo quendam lapidem magnum, qui erat pari molae misit de turre, pcra liquod Gramen propugnaculorum, quia huius m di essent in castris, de locis sortibus in directo portam,
ne quis accedere audeat. Illi it capiti Abimelech, con
stegit cerebrum eius. Venit lapis directe,& sedit super c put. unde confractum est cerebrii eius,ita ut illico moreretur. Sciendum, q) hoc non sine mysterio Dei ticium est . quia Deus voluit valde punire Abimelech pro gravibus sceleribus. Et quia ipse erat superbus valde. non ibitina punivit cum priuado vita, sed citam sa- Iciendo traderet manibus mulieris, quod ipse valde detestabatur. Vnde dixit armisero suo. evagina gladium tuum,dc percute me ne i Orte dicatur, T a semiuna interfechus luna. Fuit etiam aliud.quia Abimelecti vidit istam mulierem: nam si non vidisset, de putasset esse iurum no doluisset sic credens et vir ei disset et . Vidit tamen, δί detestatus cst nimis, in tantum quod elegisset plus bis mori manu viri, quam semel caderest minea manu. Qui vocavit clua gerumsere . iuuenem serentem arma eius, qui non aulus fuerat accedere ad turrim. Et ait ad eum. evagina gladium tuum, O pe tute me: ne dicatur quod a sumina intersectus . Ex magna
superbia dolebat nimis,loccideretur a synina, ideo potius voluit, q) viti sui occiderent eum superadderes ΚPlagas plagς eius, qua P mors sua st minς ascriberetiora quid Abimelecb volebas occissi ab armigerosvo cte. Quaestio LIII.
QVAERETVR ad quid volebat, q)occideret
eum armiger suus, ne diceretur occilum fuisse a Iemina, quia non occultabatur per hoc mors eius, a quo esset: nam si viri Thebes essent insta in urbe,&pugnarent contra Abimelech de mulier de turri iaciens molam percuteret eum,ipseq; iuberet armigero suo, occideret eum,poterat occultari mors eius,quia putaretur, aliquisue vuls Thebes Percussisset eu.nunc
autem cum essent oes super turri m id sola mulier illa trunci aceret fragmen molς manifestum est * mulier occidebat eum, nec aliquid faciebat ad hoc qν armiger suus eum percuteret, quia non erat verisimile, larmiser suus eum Ircuteret, nisi ipse iuberet, ideo iri γexculabatur per hoc, quin cognoscere t ut en in fius et occisum a semina. Respondendum qi hoc secit, quia Deus perturbauit illius iudicium, ut magis pateretur,& eniceretur calamitosior: na ita excecauit Deus cor illius, q)putauit onmino per hoc occultare mortem
suam,& tii nullo modo occultabatur. de fiebat Eoc, ut masis pateretur quia super plagam illisionis lapidis, lsu iliciebar ei ad morte, adhuc gladio percussus est,ab armigero suo suscipiens alias percussiones, a ad mortem iusticerent. Ita quo dupliciter erat in i lix. Primo, 'bimelec
quia suscipiebat, lita si duplicem mortem. Secundo, '
quia a vicis suis occidebatur, sed miserrimu est ab eoi Z lii. Occidi a quo quis iuuandus est: Deus tamen ad plena Punitionem alicuius mutat cor illius, lecundu vulta
.an peccatiπit mortaliter Abimelech labendo armigeras o, quod occideret eum, an perii xit at aliter.
in AERETVR an peccauerit Abimelech iu-
- bendo armigero suo, occideret eum, &an peccauerit mortaliter. Al:quis dicet* non, quia non Prima ro. egit hoc Abimelech desiderio se occidendi ted ut cinfugeret quandam ignominiam, ne diceretur quod a semina erat occisus. Item sciebat Abimelech , quod secuti ranon posset euadere mortem,ergo no peccabat iuben uo. doarni igerosito, quod occideret cum: nam si Abimelech non esset alias moriturus, dc iuberet se Occidi: non esset dubium iptiam peccare graui te nunc tam Enecessario moriturus erat. cum ivisa fili stet capiti eius magna pars molae: de ita ipseyropositit clim dixit: ne dicatur,quod a s mina interfectus sum. Si tamen pu
latet selion moriturum inde, non staret quod convenienter iuberet armigero quod Occideret eum ne diceretur,quod a semina occisus fuerat. Respondenissi, quod Abimelech peccauit grauiter iii bendo armigcro, P eum Occideret; Qtila sicut nulli homini licet teipsum occidere,ita nec licet iubere alteri quod eum occidat: nam plusqtiis quam tenetur te diligere Quam Mlium, ted nullus potest alium occidere sine cauta.dciurisdictione regulariter: item non potest alteri iubere, ς illum occidat: ergo a fortiori non poterit aliquis seipsum occidere, aut iubere alteri,quod eum occidat: quocunque enim modo quis praestet cauialitatem ad mortem suam, Peccat mortaliter. Et quod amplius est praeter omentam,qua aliquis agit Deo praeuaricando praeceptum suum, adhuc agit intima ira animae sus.
Nam ipsa habet pro domicilio corpus, in quo Deus m
eam locauit, δί ad quod inclinatur tanquam ad ad , in quo quiescit:& ς est pars speciei suae . ill quo habet in tu et re perationes suas persectas Quod ergo homo occiden- cam do se animam inuita de suo eiiciat habitaculo. Osten.dit eam,ic mortaliter peccat. Praeterea iniustus est se occiden 'alaedit urbem: nam Aristo t. Eihi. li. s. qu titan iniustum iaciat se occidens :& respondit quod si quia agit contra rectam legem. quae nulli Permittit se Occidere. Dicit tamen, a quanquat Otragati muriam sibi ipsi volens, tame iniuriam iacit urbi, cuius cit pars,in quantu diminuit partes eius. Item Probat hoc, quia leges humanae inflisunt quandam de honorationem se occidentibus poli morte, scilicci,quia vcl non sepelit eos vel facit per terra trahi ignominiose: grauare isi urbem peccatu in est, cum bona comunia sint meliora, ic diuiniora bonis rarticularibus, ut patet primo Ethic ergo Occidens teipsum, vesco Dcrans iu- ndo,
196쪽
Contritiol re in i stanti sisti
bendo, J persuadedo,vel quomodocunq; alia s,pee- A cuteretur ala armigero doleret de ho 3c contritio euco grauissime. item patet ς peccauit. quia licet Abi. l. me ech percussus foret grauiter poterat tamen fortassis Hereanserendo ergo sibi mortem certam, peocabat. Ad primam rationem in contrarium dicendia, on stat,quia non est causa legitima, ad hoc quis occidat sh, sugiat ignominiam Nam si non licet mihi occidere alium,ut non incidam in verecundiam aliquam, ita nec licebit mihi meipsum occidere, imo minus. Nam Saal habet multas caulas ex candi se, pse Occideret propter ignominia ne Philisthini illudentes ei occideret ipsum ut declaratum est. I. Re.3 i. dc in his non obstantibus, non excusatur Q iusserit a migero, T occideret euin Sc quod ipse se occiderit: et
liberarer: cum autem arguitur,quod in peccato mo
tali mortuus est, falsum est quia licEt Quis moriatur u pqna milicha per actium, qui est mortale peccatum,no moritur in peccato mortaliaeo quod potest dolere de mala volitione, in qua conssistit peccatum, licet iam non pollet pla Sam reuocare. Diceiadum tamen quod licet dubium sit, de lic morientibus quid consequantur,tamen magis credendi ina est, eos perire, quam saluari. secus autem est de illis,qui existentes in actu pec cati mortalis alterius occiduntur ab aliquo alio inutiati quia hi facilius dolere postulat,&saluari. Scriptura quoq; hoc videtur innuere de Abimelech quia temper loquitur de Abimelech.tanquam de malo. Nam go minus raculabitur Abimelech cum sint eaede cau B licut a principio clim Occidit fratres suos, icriptura euiae in Abimel a quae erant in Saule: nam si ille ito se occidisset venissent Philisthi im, de capientes eum vibuu m, occidissent illum per multa ludibria. quod vetageret in opprobrium Israel. quia hostes Dei tribueret magnam gloriam diis sitis dehoe. In Abimelech autenihil horum subsit stebat, sed tot uni iustit se occidi. nodiceret, semina occisus fuerat. ergo non ex cibit Abimelech. Item peccauit adhuc gravi' Abimelech, inquantum non statim ipse peccabat,sed etiam armigerum suum ad peccandum inducebat iubendo ei, poccidet et ipsium. Ad sin quando dicitur, quod Abimelech moriturus erat certiissime, ideo non peccabat se occidendo. Rnderi potest uno modo, nesciebat Abimelech certissimE an mori tutus esset licet potius Cmortem de sequam vitam speraret: inserendo ergo sibi mortem certam pro incerta peccabat. Aliter pol dic in peccabat Abimelech, quia dato quod sciret se necedatio moriturum, non licebat ei manus sibi imj-cere ad mortem, sicut licet aliquis se sciat capitaliter condemnatum, non potest licite se occidere: nec aliquis dubita quin iste valde peccet. Etiam dato quod sciam,quod aliqua virgo ab aliqao defloranda est, nolicti mihi destorare eam, clim non possium euitare, ne ab alio deuoretur quia in omnibus his dissert sicut in pati malum, δί agere malum. Nam pati malum
peccatum nullum est, agere autem est peccatum. Si ergo scitet Abimelech se certissime moriturum Mut malum increpat ut adc in morte. Dicit enim quod Deus reddidit malum ita caput Abimelech fm maledictionem, quam imprecatus fuerat Ioatha: ergo cre dendii meli iacis verisimiliter,quod aeternaliter damnatus iit. Qua uisse preficiens ια ecit eum. Armiger ob diuit ei illico de interfecit illum: δί non fuit iste sicut armiger Satilis. qui noli ut occidere Saulem licet iussisset. ideo i pie Saul Ieipliam occidit, de arntiger videns eum cccidisse gladio suo, irruit eti1 ipse super ensem situm. I. Re. 3 l . In Hebreo habetur. Gladiauit tim. Vbi
nos dicimus, interfecit eum ι sed idem est, quia ista mors fuit in gladio.
An peccaueris i te armiger occidendo Abimelech.
in AE R ET V R an peccauerit iste armiger ocidendo Abimelech. Rei potandum quod sic,
quia occidat virum nulla causa rationabili subsiastente. Item erat dominus litus, M ex hoc grauabatur magis delimina cum grauillumini sit mittere manu in dominum. item erat rex, de ille cum esset subditus eius adhuc peccabat grauius. Item patet hoc, ex eo quod fecit Da aula. Re. c. i. nam adolescens veniens U David serens armillam .dic coronam Saulis consessita est
occidisses vile rinia David iussit cuidam iuueni, ip
ccideret eum,quia dixerat quod oeciderat Saulem: moreretur, patiebatur malum solum, Ac iii hoc non Dde tame ille iuuenis allegauerat, quod Saul hoc ei ius peccabat: si autem hoc sciens se occideret, non solum ratiebatur, sed etiam malum agebat, ideo Peccabat.
An aternasiter perierit Abimelecb.
Uiο LV. V AE R E T U R vitet ius, an aeternaliter perie. tit Abimelech. Aliquis respondebit, non esse in noe dubium, quia si concedimus ipsum peccalle
mortaliter iubendo se occidi, mortuus est in peccato, dc consequentet aetemaliter perit. Responitendum,
quod non sequitur,quod sit quis occidendo se, vel m-bendo occidi peccet mortaliter, quod ideo pereat ae serat,dc quod etiam ii ipse non occidisset eum. no poterat euadere, Zc tamen hoc non obstate misit David occidi illum: si tamen non mereret ut morte occidendo Saulem etiam si ille iuberet non occidi it et eu D uiae ergo videtur quod mandiatum Saulis non ex Ἀ-uit iuuenem: sic igitur luc mandatum Abimelech noexcusaret istunt armigerum, quin peccaret mortaliter. Item si iste armiger Occiditi et Abimelech sine
mandato, non est dubium, quin peccasset graviter: ita ergo Occidendo eum ex mandato peccabat. patet,quia mandatum no potest excusare aliquem a malo quod facit: na nulli homini tenemur obedire, nec etiam Papae in his quae notorid mala lunt: ted occide- ternaliter: sequeretur tamen si diceretur sic, iste mor E re aliquem est malunt non subsistente causa, ergo ad tuus est in peccato mortali .ergo petiit. Sed tunc ne gandum est antecedens, quia licet aliquis iubeat se occidi de confestim occidatur, vel ipse ieipsum occidat. Vetum est quod haec faciendo pecca tamen peccata suum, non tandiu durat, quandiu duratrina illa, qua iste moritur et ideo post qua in ala quis se ad morte per. cusserit, vel tutarit percuti, poterit dolere in illo nam dico spati quod testat ante mortem,lc consequi veniam. Nam ad contritionem non exiguntur longa tepor sed contritio quasi in instanti ivincit ad obtinendam veniam. De hoc lath declaratum est per ratione. de extra. I Re. 3 i. Ita ergo poterat esse de Abimelech,
quod quanquam ruberet se Occidi, ς' postquam re
mandatum regis non tenebatur hoc facere armiger. Itaque minus omnes, qui cum eo erant de Istael. Multietat nunc inim Abimelech. Nam a principio conduxit Abimelech viros vagos, dc inopes antequam esset rex
de septuaginta pondo argenti, quae dederant ei Sichiamitae polica autem factus rex super Sichem dc alia i caeliabuit secum magnum exercitum: na in quatuot cuneos illum diu isit, qn pugnauit contra Gaal supra in laeca, dc iste et citus erat collectus de diuersis locis terrae t urael. Reversi sent in sedes suas. id est. quilibet reuersi est in locum linam, eo quod iam non habe.bant iudicem,qui dirigeret eos, de dimiterunt obstidiquem turris ciuitatis allebes. Et ita. u Deus matii, quod feceria
197쪽
fecere Abimelech teutra purem suum liuersi si tuasna I de Abimelech ad deuoradum Sichimitas,& ignis det,us hostium . dedit ei Sichimitis deuorans Abimelech. Primum copletum fratribus 'is. s. tradendo in manibus hostium tum quod secerat. Ex hoc patet, ' De' fecit,quod viri Thebes praeualerent contia Abimelech, M ipse moreretur ibi. ania sicut Des fecerat Abimelech fortem contra Sicliuisitas, ut ita derentur in manus eius,
eo quod peccauerant: ita secit Q viri Thebes sortiter pugnarent,ut moreret ibi Abimelech. Na cum Deus 'ili Occidere aliquem pro peccato illo,constituit limsi eius fortes 5c tunc facilitet moritur.Sic dicit Abacticio. I. de Nabuchodonosbi: Domine in iudicii imposuisti cum,& fortem; ut corriperes fandallieuinci.
ded uti ei sertitudine, ut posset punire Iudaeos, de alias sentes. Et dicitur de malo quod fecit contra patrem est qa Abimelech occidit Sichimitas, dc cobui sit partem urbi templum, de alia partem, primo diruens, Postea tale asperiit. Sed nom copletum fui s regrederetur ignis de Sichimitis de cremaret Abimelech. quia non periit manibus Sichimitaret ted in urbe Thebes. R sideri pol, utraque pars maledictionis completa est mana licet hoc diceret Ioathan, intentio sua erat
solum,cpperiret Sichimite. pro hoc scelere,& periret Abimelech. Quod autem Abimelech manibus Sichinutarum periret, vel aliorum non referebat ad intentionem Ioathan potuisset in utrunq; compleri. i.* Abimelech occideret Sicli intitas, de simul periret in liniuit . quia licet Abimelech directe malum egit con- G so bello. Vt tamen Siclumitae penitus delerent,voluit ira ista tes suos, quos occidit: th malus maliam egit cintra patrem suum. i. quia magis debebat respicere Abiu melech ipsos iit OS Gedeonis, quantum erant iiiij patris uti,& inquantum erant aliquid illius quam inquitum erant tot vita innocentes Nam committebat magna ira irreuerentiam erga patrem. de ingratitudinemni: M . t Uccid cndo filios illius, eo quod si e faciebat eum ma ν , q i. nere sinet Nomine. Etiam videbatur occidere ipsum da pax . Gedeonem: nina lituis est quaedani pata patris decisa de partea. Et hi et ideo occidendo pacisculas patris, ip-
su .n patrem oce iuere videbatur. item filiis morientibbas pater dr m ,ri. & illis namentio is, licet Pr sit mo
tua . non vocat mortuus, ut pate. Eccie. φ o. i. mortuus
eis.&quali non est mortuas preius: reliquit. n. fit: usi. Hiuile in libi. ergo a occidit filios vester occidere patre.
rcem pr nihil habet qa magis,quam filios diligat: sed
eum quis auteri alter quod maxime amat Isert ei graunlimam iniuriam ,ergo Abimelech gratiissima nu-lum instigit patri suo,&hoc Deus reddiditur c putcius tradendo cum in manus virorum urbis Thebcs, ut manu 1ςmmea moreretur. Sichimitis aurem,quod oporati erant. retributum e l. i. Siclumitae operata erant malum multipliciter cilice volendo recipere in regem Abimelech, clim ellet illegitimus: & hoc in praeiudicium Ona muni filiorum Gedeonis, quibus competebat directius principatus. Item quia no recordati sunt beneficiorum , quae secerat eis Gedeon, ut redderent
vicem filiis eius pro eo, sed habuerunt te ad illos, tan- Iquam ad extraneos, vel potius sicut ad hostes. item Sichinutae dederunt contiliqm ,& fauorem Abinam lecti , ad occidendum septuaginta filios Gedeonis. ite dederum pecunias Abimelech septuaginta pondo argenti, scilicet de fano Dei sui :ciun alias non haberet iacultates Abimelech ad nocendum fratribus suis.
vel insurgendum contra eos. Item ipsi merunt executores mortis teri uaginta iuuenum sic dicitur supra in
litera, quod principes quidam Sichimitarum adiuuerunt Abimelech ad occidendum fratres suos: &pro his malis Deus iustis retribuit, scilicet, ut cum ipti per
iniustitiam fauissent Abimelech, ii se Abimesech per
iustit K rigorem deleret eos ita ut ciuitatem eorum di Deus, no moreretur Abimelech in illo bello: & ite nullas dimitteret reliquias Sichimitarum. Postea aure ipse miserrime mortuus est. Aliter pol dici.* non filii completa tota maledictio Ioailia. ted tollim pars illi'. scilicet, illa quae attinebat ad Sichinnias.& pro hac parte allegatur hic : nam dξ q1 Sichimitis retributum est malum qd fecerant, & venit sit per eos maledictio Ioathan: & no dacitur, P venit lii per Abimelech . Etiam non dicitur, quod completa suit maledictio Ioathan abiblute, quia tunc intelligeretur, tam ii per Abim lecti, quam Iii per Sichimitas. An Ioathan Dur sede is peccant maledicendo Sichi.
mars,o Abimelech. Cr cui si ei maledis moepro qua cassa, quando est precatum . Quaestia LVIII.
QVAERETUR. vlterius an Ioatha filius Gedeo P motae
. nis eccauit maledicendo Sichimitis, & AbNmelech. Aliquis dicet, quod non peccaui liquia maledictio eius venit, si tamen esset iniusta non venisset; ljima ro. go non peccauit imprecando eam . Item scriptiara i , Secudaro cra videtur approbare maledictionem istam, quia inducit eam,tanquam pςnam a Deo impositam,& executioni tradit arm ergo non peccauit eam imprecado. Item Deus dicit per Malacitiam viris iniustis, maled Teria ria cana benedictionibus vestris.& benedicani naaledictionibus vestris,scilicet, ut Omnia per cotrarium ve
tantur . sed hic sicut maledixit Ioathan, ita maledixit Deus: ergo Ioathan non peccauit nialedicendo. iii cotrariti in videtur quod peccauerit, quia Apostolus ad Rom. Ir ait: Benedicite persequelitibus vos: benedi cite, & nolite maledicere: sed Sichimitae, & Abim lecti nocuerant valde Ioatha occidendo fratres eius,& nunc maledicebat eis,ergo videtur quod Pcccabat. Item iubetur ii obis, i dat Famu hostes, icilicet, Dilingite inimicos vestros,& bniacite his, qui oderunt vos. Mati his c. sed qui alterum dii: git,& benefacit ei .non
maledicit illi: ergo qui maledicit peccat. Itena Petrus in canonica prima. za ait: Christus naortuus est relii quens exemplum, ut sequamini vestigia eius, qui peccatum non tecit, nec inuentus est dolus in lingua rutam sale aspergereti de leueram in eis expleuit vi- K ius qui cum malediceretur non maledicebat,& cinnEt veruis per eos maledictio Ioathan Ierobari.
Maledictio imposita ab isto est. luae habetur supra.clsi Sichimitae non recte egerant iumendo Abimelech in regem, egrederetur ignis de Abimelecta crem,ret Sichimitas : & egrederetur ignis de Sichimitis, Meremaret Abimelecit:& sic factum eit, quia Sichimitae Perierunt gladio Abimelech. Luomodo siit veram, qu)d venerat maled aio Ioathan. se rio LVII.
in AE R E T V R quo est verum. et venit maledi
-- ctio Ioathan. Na ipse orauit,ut egrederet ignis
pateretur non comminabatur. ergo nos tenemur ad
hoc exemplum, scilicet, quod noli maledicamus alicui. Respondendunt quod maledictio m te malax Res adctio est, ideo non eii licita simpliciter. unde et nec mi- quasit a. nimis rebus Et pro magna caui, maledicendum estinam nil peius diabolo in archangelus Michael non ausus est maledicere ei, licet iaceret contra voluntat EDei, volendo publicare corpus Moysi, ut patet Iudae. I. scilicet,cum Michael arcnangeliis cum diabolo disputans altercaretur de Moysi corpore, non est ausus iudicium inserta blalphemiae, sed dixit: imperet d minus in te Satan. M ibi valde merent beatus Iudas maledicos dicens, eos este sicut animalia bruta . Conside.
198쪽
est maledicere ei, licet sacer et contra voluntate Dei, volendo publicare corpus Moysi, ut patet Iude. r. scilicet eum Michael Armangelus cum diabolo disputas altercaretur de Moysi corpore, non est ausias iudiciuin serre blasphemia, sed dixit, Impetet domurus in te Satan. dc ibi valde increpat beatus Iudas maledicos
dicens eos esse sicut animalia bruta . Consideran-
.i rido E dum tamen est de maledictione, quod aliquando mecatu. Ponitur, ut poena a iudice : aliquando autem p nitur in modum vindiciς, scilicet cum quis non pintens aliter iniuriam ulcisci mala verba profert. De s cundo modo dicendum, quod quicunq; sit, qui pro serat maledictionem, peccat mortaliter: oc istud vetatur in auctoritatibus allegatis. Nec licet hoc iudicib' rnec persionis priuatis. Cum autem ponitur in modia ipsaς interdum licita est, ut uasta dicetur. De hoc ha-ΕΓ'' d hi iactur in Decretis 2 quaest. 3. capit. si igitur Michael. eriti P cum dicitur: Distinguedum inter maledicini m. quod prohibetur: 5c est illud, quod procedit ex odio viti ni Addodio persequentis non amore iustitiae. Maledictum quo sancti utuntur, est quod procedit amore iustitiae. De hoe etiam Gregorius in Moralibus, de habetura . quaeli tertio cap. cum ancti, scilicet . Cum sancti viri maledictionis sententiam proferunt,nom hanc ex voto ultionis: sed ex iustitiae examine proruinpunt. intus subtile iudicium respiciunt, mala toris ut sentia qua maledictione serite debebant,cognostat: ideo maledicendo non peccant, quo ab interno iudi-Μ ledi- ce non discordant. In hoc autem considerandum, i qui maledictio est vel tum malorum expressio subm-tentione,quod eueniat id quod imprecamur,vel per verba significatur. Et ista maledictio interdum profertur a Deo, sic enim pro peccato Adae maledixit
ei, dicens: Maledicta terram opere tuo : Genesi temtiis. Etiam cum benediceret Deus Abrahae ait : Benedicam benedicentibus tibi. 5c maledicam maledicentibus tibi Gene duodecimo, scilicet. Inseram mala super imprecantes tibi mala. Sic etiam Cluilius maledixit ficulnes, de arefacta est cotinuo a radicibus cum non inuenisset in ea ticus, cum dixisset: nunquanascantur ex te fluctus in aetemum Matt.ri . capi. Haec autem omnia faciebat Deus tanquam iudex potes inferre rinam, cui dignum iudicaret. Hoc modo Apo- Istolus,qui nobis maledicere vetuit sippe maledixit. Naipse erat doctor gentium, & oexercem iurisdictionem Vbicunque: ideo pro peccatis maledicebat aliquibus. Et hoc aliquando in generali,d aliquando in speciali. De specias maledictione patet, quia quendam iuuenem Cotinthium prae incestu tradidit Satans, ut salu esset spiritus eius in die Domini: prima Corinth.quin M, oci ita vocatur maledictio, ut ait Pelagius Papa, Mhabetur 3 4. quaest 3 .capi. Arestolicς auctoritatis. Sic etiam beatus Petrus maledixit Simoni mago dicens. Pecunia tua tecum sit in perditionem: Act.octauo eo quod voluit gratiam spiruussancti pecunia emere. Sic etiam maledixit Petrus Anania dc Saphi N.quia negauerunt pretiu agri mentiendo spiritui lancto Sc mot- itui sunt ambo: Λαquinto. In generali etiam maledicebat Apostolus, quado ponebat decretum, in quo contineretur maledictio contra aliquos peccantes: sic dixit ad Gala. p. primo, Siquis vobis Euangeluauerit preter id, quod Euagelizatum est,anathema sit.Et iterum ibidem fert sententiam super angelos dicens sed
licti nobis aut angelus, aut homo Euangelizet prς ter id quod Euangelizatum est. anathema sit. Secudum hunc modum etiam alii homines per modum sententis maledicunt quibuidam maledictione generali. sic Patet de duodecim tribubus Israel quam sex positae iactant tu per montem Ebal ad maledicendum tram
Λ gressoribus legis, de sex super mole Garietini ad bene.
dicendum manentibus in lege. Et exprimuntur ibi maledictione de benedictiones, Ut p. tet Deuterono.
vigesimo septimo capitiSic etiam iudices Ecclesiastici possunt indigere sententiam maledictionis in poenam: siue in generali, siue in speciali super peccantes:
In generali quidem quandocunque initituunt cano nem, in quo feratur sententia excommunicationis,
de sunt se multi inquiqus dianathema sit: sic patet serra in omnibus, q habemur in Dec. di. so. bc hoc siue sit canon latcihi ς, siue tendς. In speciali at maledicionem proserunt quando in aliquem specialiter pro delicto suo, dc cotumacia ex municationis sen. tentiam ferunt: dc potissime in excommunicationerauissima,in qua proseruntur maledictiones permoum imprecationis. Et leguntur quidam Psalmi continentes maledictionem. Sicut autem ista dicta sunt in maledictione hominum qui interdum iuste malediculur; ita etia est de rebuS inanimatis, vel irrationabilibus , Quibus ex nonnullis causis ivlle maledicitur Sie enim Deus maledixit terne propterre alii Adς. dicens: Maledicta terra in opere tuo, spinas de tribu los germinabit tibi. Sic etiam maledixit rebus irrationabilibus Hebreorum, scilicet. Maledictum sit horreum tuum, maledictae reliquis tus, maledictus fructus iumentorum tuorum, maledictus istuctus terrae tuae M t. Deuterono.vigesimo Octauo cap. Christus quoque fictilia cie maledixit, nunquam ex te tructus nascantur in aeternum Mati. ai. cap. Sic etiam Dauid
maledixit montibus Gelbo dicens: montes Gelboenec ros, nec pluuia veniat super vos: quia ibi abiectus est clypeus tortium. 5c perierunt arma bellica, ut patet secundo Regian capit. primo. Considcrandum x. 1go autem de hac maledictione,'uς imponitur tan9uam 4 'V db p na, bc non desiderio vindiciae, quod non licet cui- ei iriu iracunque imponere illam alteri, etiam si peccet, quia posita tan P naliseit maledictio, sed imponere napeccatino quδ i Πε
rertinet ad quemlibet, sed ad uolum iudicem: ideo et
maledictio stillea solo iudice , si iligetur: ccxteris ve- visu:.cie.
ro non est ius proserendi maledictionem, siue super
bono siue super malos: nisi Deus moueat interdum qito Idam ad maledicendum aliis, sicut mouebat prophetas : sed tunc illi elliciebantur iudices ad proserendas maledictiones. Nunc de Ioatham maledicentem
Sichimitis, α Abimelech dici potest , quod ipse non dixit ista per modum imprecationis, sed rei modum
praenunciandi, scilicet quod illa mala euentura so-rent Sichimiuhic Abimelech de non obstat quod novideatur litera applicari ad praenunciationem, sed im- . Precationem, quia etiam Ptophete interdum proferunt aliqua mala Prophetice , dc videntur dicere illa imprecando: sic est de Ieremia, qui dixit capitu. ducibino septimo. Confundantur, qui me per se illi mur, de non confundar ego: paueam illi. dc non paveam ego: induc iuper eos diem amicionis, S duplici contritione contere eos. Sic etiam Iere. vigesimo, dici tur: Et tu domine probator iusti, qui vides renes, occor, videam ultionem tuam ex eis. Et tamen Ieremias non deliderabat ultione na. Sic patet Iet imis do 'cimo septimo clim dicitur: Et ego non luin turbatus te Pastorem tequens: de diem hominis non deiideraui, tu scis, idest non desiderauidae in mortis alicuius. Hoc modo manifestum est, quod non peccaret Ioatham. Aliter potest intelligi, quod Ioatham male
diceret ex desiderio, ut euellit et,co,t Deus moueret eum ad maledicendum, δί tunc cum concordaret volui tu sua voluntati Dei non peccabat, sic colligitur p
199쪽
precatus filisse mala contra Core, de Dathan, Sc Abi- Fron, de collegas eorum Numeri decimo sexto dicens cum esset iratus ne respicias lacriscia eorum, tu icis quoniam nec asellum quidem acceperim alb eis, neca: nixe run quempiam illorum. Si autem dicatur, ipIoatham rabie iracund:ς motus inquendam modum Vind.ctae proferebat haec contra Abinae lecti,de Sicili-m tam peccabat. Si ergo voluerimus tenere, quod pecAa a casti: t. recit te,naus ad rationes primas. Ad primam 11rii nen, cum dicit ir quod Maledictio ab eo impolita 1 enit.' od non Dicendum quod non imuitur, quia ad noc quod may ς - ledictio alicuius super alium veniat, non requiritur,
profertur illam mereatur: dc tamen satis stat quod aliquis mereatur maledici propterea,quae mihi egit: ta Gmen ego peccem uialedicendo illi: velut siquis occissit patrem meum,mcretur mortem propter hoc, octamen si ego,ciis indicta esst iniuria, mortem sibi inforam. pecco . Deus autem cuni in iligit peius aliquit non resipicit an imprecantes maledictionem potuerulis eam miti imprecari,ied an hi rontra quos fit imprecatio mereantur.& siciter et de Ioatham quod licet peccaret maledicendo ex sola iracundia, quia tamen Si chimite de Abimelecii digni erat maled:ctione indu-. xit eaά iuper illo, . Ad secundam rationem , cum δ' ' dicitur, quod scripuira videtur approbare eam. Dicen-- dum quod approbat eam tanquam iustE venientem super eos, contra quos petita eii, M ob hoc refertillius exeomonem, ted non refert tanquam iusta, nec Fl .approbat ex paette dantis. Ad tertiam rationem c imitu iri dicitur: benedicam maled:ctionibus vestris. Dicen dum quod hoc non intellieitur de benedictionibus, vel maledictionibus secundum quod iuste vel iniust Ederacerdotibus, qui benedicebant quibusdam malis adulatione. Hi cautem erat causi iusta maled cendi, licet non esset vilius animus, scilicetquia cx ira mouebatur, ideo non benediceret Deus maledictioni eius, sed potius traderet eam executiom. Si autem tenere volumus,quod non peccauit reipondebunus ad illas Ad primi rationes. Ad primum cum dicit Apollolus: Benedi i δuuΠςm, cae. A nolite malidicere. Dictardum quod intelligi -τ f taliae maledictione, lus exprimitur Zelo Vindici oczim illa temper eii peccatum. Sed qua fit Zelo militiae,vel mouetur homo a Deo ad pioserendum illam, no eit peccatum. Et sic fecit Ioatham, vis apta declaratum est. Apostolus quoque, qui maledictionem vetuit s)pe maledixit,ut iupra inductum fuit: eo quod maledi Ada.&3.ctio non est omnibus modis vetita. Ad secundam, Iauonem. M tertiam rationem eodem modo respondendu est. quod intelliguntur de maledictione, quae fit Zelo vindictae r quia illa nunquam est alicui instigenda. Nunc autetia liquerat quid potius tenendum fit, scilicet quod peccauerit, vel quod non . Dicendum, quod potius tenedum est eum non pactaste,quia promptam res elle debemus ad Gibluenuuna, quam ad condem mnandum. Etiam quia res potius debet interpretari ut valeat, quam ut pereat. Etiam quia dubiam bonam partem interpretandalant, oc quia sicut nemo prς- sui tur malus, nisi probetur: ita nemo p iumerarrec illa, nisi probetur. Sed de Ioatham non proba.tur aliquid necessatio.
Os T Abimelech surrexit dux in Israel Thola talius Phua patrui Abim
lech, vir de Issachar, qui habitauit in Samir mon--tis Ephraim, & iudicauit Iliaciem viginti & tribus annis , mortuusque est, ac sepultus in Samir. Huic pici, successit Iair Galaadites, qui iudicauit Israe lena per viginti de duos annos, habens triginta filios sedentes super triginta pullos asinarum, & principes triginta ciuitatum,
'u.ae ex nomine cius sunt appellatae Au
rnia ir, idest, oppida Iair, utque in praesentem diem in terra Galaad . Mortuusque est Iair, ac sepultus in loco, cui est vocabu- δἰ tum Camon . Fili j autem Israel peccatis
veteribus iungentes noua, fecerunt malum
in conspeetii Domini, & seruierunt idolis Baalim, & Astaroth, & diis Syriae, ac Sidonis , & Moab, & filiorum, Ammon ,& Philisthum, dimiseruntque Dominum,& non coluerunt eum. Contra quos Domminus iratus tradidit eos in manus Phili
sthi jm, & filiorum Ammon. Afflictique
sunt, & vehementer oppressi per annos decem,&Octo, omnes qui habitabant trans Iordanem in terra Amorrhaei, quae eli in Galaad: in tantum ut fili j Ammon, Iordane transi Tullis, vastarent Iuda,& Beniamin,
& Ephraim. Asflictusque est Israel nimis.
Et clamantcs ad Dominum, dixerunt.
TU Abimelech. Deseripta in praecedentibus qua ta tribulatione Israelitarum, de qua per Gedeonem liberati sunt. Hic deserabitur 3 .de qua liberati sunt per Iephte. Et diuiditur in duas, quia primo ponitur pondus tribulationum hic, dc sequenti cap. Secundo in peius seditionum Infra I 1.cap. Prima in duas. Primo ronitur tempus pacis. Secundo tempus tribulationis ibi. Fius autem Israel. Tempus autem pacis suit sub duobus iudicibus sublequentibus, dc consequentibus, scilicet Thola de Iair. de primo ponitur deabola, secundo de Iair ibi. Huic sucest. An in his sit ordinis mutatio, er an immediate facta postprscedentia. Quaest. I.
QV AE RETV. R circa primum', an ea, quae ha-- bentur hic suerint facta post prςcedentia ODdine continuato , vel sit mutatio , de an fiterino facta immediatd, vel aliquanto tempore post . Ad primum dicendum, quod ordo est hic continuatus, quia supra dictum est de Λb elech: hic autem de
200쪽
de Thola: prior tamen fuit Abimelech quam Thola. Λquia Abimelech luccessit Gedeoni. Item patet extitera quia dicitur in principio. Dii Abimelech si irrexit dux in Ista ei. Ad secundum non patet manifest an immediath,vel aliquanto interiecto tempore. Aliquis dicet quod immediate, quia mortuo uno principe alius succeditula inter Istaelitas mortuo viro iudice alius illico surgeret. Sed hoc non concludit, quia c5 mune erat inter Israelitas, quod moriente uno iudice non institueretur alius illico . sed manebat terra sine iudice quandiu non egebat illo, scilicet quosque Iliae litae colentes idola lubiacerentur hostibus: δί tunc acieipiebant iudicem. de sic aliquando inter iudicem delud cena fluebant anni I s. sicut inter Hothonielem
cum Thola non matus sumit illicola e des. ncto Abia mereo. Quistis. III.
in AE R E T V R ulterius. quare Thola non fuit
- electus in iudice immediate post morte Abimelech: nam consuetudo inter Israelitas erat . quod mortuo uno i iudice non eligerent illico alium lea tandiu manerent sine itidice. quandiu terra non egeret illo sicut poli Hothonielem mansit terra I 8.arnissime
iudice, usque ad Aod supra tertio, de post Aod usque
ad Barach mansit terra sine iudice i .anilis,lii pra quaeto capitul. de sic etiam titit inter Iair, de Iepnte poli hoc. Nam interciderunt anni decem dc octo, ut patet
infra in litera. Aliquis dicit, quod fori E intercide.& Aod, ut patet tertio cap. Et aliquando et O. sicut m- B runt aliqua bella. sed non leguntur, quia multa lubter Aod 5e Barach. sueta quarto. re aliquando septem sicut inter Barach dc Gedeonem, liapra 6. cap. Ita ergo nunc inter Abimelech de Thola poterant intercidere Re fiff. aliquot anni. Res non dendum quod luc paucum rem
ad q4 a. pus, vel quasi nullum intercidit inter Abimelech de
Thola Quod patet quia quando inter uniana iudicem, de alium erant aliqui anni medii, illi scribebantur sicut inter Harhonielem. 5c Aod,dc uater Aod ,εc Barach, dc inter Barach, de Gedeonem,ut patet allegatis capi.Hie tamen no ponitur aliquod mediam tempus inter
Abimelech dc Thola : ideo non videtur, quod interciderint aliquot anni praesertini quia dicitur: post Abimelech surrexit Thola. in quo uinuitur, quod quasi
mediate surrexerit. Quomodo iste Thola creatus fuerit iactae. .est. II.
QVEARETVR ulterius, quomodo iste Thola
o factus est iudex. Pro quo sciendum quod aliqui
et liciebantur iudices Deo iubente illis, sicut Gedeon factus est: nam Nngelus domini venit ad eum M dixit quini pugnaret cotra Madian stipra sexto,dc septimo. Alii ei sciebantur iudices. quia Deus suscitabat eos dando illis animositatem ad pugnandum contra limnes: de confidentiam de victoria: dc clim pugnarent
si me bantur a populo in iudices: sic fuit de Hothoniele, de Aod de quibus dicitur, quod susci it eos dominus in Saluatores. dc pollea ipsi secerunt bella magna, de prςsuerunt populo, stupra tertio . Alii fuerunt facti iudices electione populi. Sic suit de Iephte, ut insequet in capi. Nam liraesitae iuerunt rogaturi ipsum. ut esset princeps eorum. vi pugnaret contra Ammo.
Alii ei liciebantur principes per quandam instructi nem, vel seuore. Ac scelera: oc sic t de Abimelech,
quem prςcibus acceperunt Sichimit . 5c postea meruit principatum occisis fratribus suis, pr cedenti cap.
His quatuor modis assi impii leguntur iudices, 5c de Thola non apparet, mod tuerit primus modus, quiano legitur vocatus a Deo per angelum, nec etiam fuit secundus,quia non dicitur quod sulcitauit eum Deus:
licentur in scriptura. Respondendum , quod non est verosimile, quia ciuia scriptura ponat iudicem, α tempus quo prpuit, non est probabile, quod subtic rei bella, propter quae iactus est iudex, si aliqua fili Gsent: non ergo luerunt aliqua. Sed dicendum est, populus sano consilio ductus voluit mortuo Abime- Iech in isti tuere iudicem ad vitandum scandalum,sicut factum fuerat mortuo Gedeone . Nam post mortem illius non curabat populus quemquam iudicem instituere volens seruare antiquum morem, s. quod no eligeretur iudex quous': esset necessiriua, de itemn sur. rexit Abimelech, δί l luore Sichi nutarum factus est rex: dc postea concitauit scandala magna pugnas con- C tra loca multa, δc agens violentiata. Nunc alitem Pu
tauerunt, quod sorte mortuo Abimelech aliqui vellent similiter iii sui ere ad usurpandum sibi regnum, Ac grauissimas eandala illiscitarent in populo, ideo v luerunt illico instituere Thola, quo praesidente, ut iudex nullus auderet mouere scandala, quia ille imperas toti populo prae magnitudine potentis illa sedaret. mare Tiatino μα sit in regas principatu in quo fuerat
V AE R E T vlterius quare Thola non successit
in principatu regali, ita quo fuerat prede celibe suus Abimelech: iram domini terrarum raro ibi enidiminuere de iugo introducto p pdecessiores litos, dato quod iniustum sit: sicut retron dit Roboa filius Salomonis Iperentibus Israelitis, quod alleviaret aliquid
de iugo,quod imposuerat pater eius, scilicet,grcilior est digitus ineus tergo partis mei, dc pater meus cidit vos flagellis, ego dam vos scorpionibus te
tio Resum duodecimo. Respondendunt quod non succestit Thola in principatu regis,sed factus cst dux.i. iudex sicut fuerant Onines a principio praeter Abi ira lec. Et hoc propter duo. I 'cimoqilia Thola erat vir bonus,5 vidit, quod principatus regalis non fuerat iustus principatus in populo sed tyrannicus, dc Abim
nec etiam fuit aliquod bellum factum petipsum pro- E lech illum fraude, S utiquitate obtinuerat, ideo ipsepter quod in ducem acciperetur. Nam tempus ei ociudicis sequentis suit tempus pacis. Nec etiam iuit quartus modus, quia non fecit intrusioneni aliquam: nec suit per ambitionem , quia uinc accepisset prurca patum regalem, sicut tenuerat Abimesec. Dicenduergo videtur, quod tuit modus tertius, scilicet quod electus fuit a populo. Et dato quod troii exprimatur scintelligenduin est. Scriptura autem non curat exprimere ea, quae magna non sunt,dc qii in elisi a populo concorditer non erat aliquid boni famosi aut si
nolebat ii accedere ita vitio. Etiam sequutus est exemplum boni viri Gedeonis, qui oblatum sibi principatum regalem, vel dona latuiti mi epulit, dic IIS: ilol dominabor vestri: nec filius meus anabitur in vos. led dominabitur dominus Deiis,supra octauo capi. Vidit etiam quod erat contra voluntiatem Dei, cui auscrebatur quaedam pars honoris, dc princapatus in sopimio, si ipse sibi usurparet pruicipatum regalem . 't dcclaratum est supra ae Gedeone, octatio. Secunda ratio
fuit, quia Thola liticepit principati electione popu i, ut supra dictum est: Iopulus at noluit eu colli mererege, sed iudice, ideo solii fluit iudex. Hoc aut fecit popa uia quia putabant se peccare, si quest rege insti tu erct. N a Liam