장음표시 사용
301쪽
18 DOCTRIN AE S P u AE R I C AEquod cum tribus ex Pegaso magnum conficit suadranguialum. Ut sileam, quae occurrunt in sinistro humero, cingulo, ac pede.is. 'Pegastu. Luculentiores habet in ore, collo . ala, crure. 16. Equicuias, Equi Caput , & Hinnus. Iv Monstrat mi
Delphinus. Hic Rhombus est clegantior.
I9. Aquila, alus Uustur. Tres gerit in corpore , duasque in cauda lucidiores. Huic subest Ammous, recentior Constellatio, sex Stellis fulgidioribus coruscans. 2o. Serpentarius , alias iniuchus , & AT fer. Possidet prestant iores in capite, humero Sc inferiora versus. 2I. Serpens, etiam Anguis. Varus fulgidioribus ornatus est. cix. Signa hujus Hemisphaerii, quo ordine recensita sunt,
hoc Carmen commemorat: Serpens, Ursa minor , Cepheus , cum Cassiopea, cunus, cum Cithara, tunc Hercles . atque corona,
Arctophylax, majus Plaustrum , Custoque Capelia, Perseus Triquetrum, dein Persea, Pegasus, Hinnus, Delphmus, Telum, Vultur , post e Muifer, Anguis.
XVII. Consentiones Mem Paerii Austraris.
cx. Contendimus tandem in Austrum ab Ecliptica, ubi se quentia Sydera sese pandunt:
1. Cerus sive Baiana. Duas in cauda possidet, quasdam me dio corpore, dc circa Caput. 2. Orion, item Gixas. Si quae, nobilis est Constellatio. Εxcellunt Reges ec quae in humero sunt, ac pede.3. Canis ε umor, aliter Procyon. In eo occurrit fulgidior. misa, nec non coluber. Hujus Cor tacteris praefertur. s. Crater seu Sc bu I E . 6. comus, qui cum Cratere Hydrae imponitur, dc luculentiores habet in alis, ac pede.7. Centa rus. Hic magis Coruscantes invenias. 8. Lupus. in quo una in pede clara est.
302쪽
9io. Corona Notia. Non habet, quae alicujus sunt Nominis. II. Fissis e Gybaia. Cujus longe clarissima est, quae in ore videtur , dicta Fomahant.12. Eriaianus. Varias bene fulgentes habet. I 3. Lepus. Iu gerit in auribus, sed fulgidiores in corpore. I . Canis μεν , qui & 6 anicula. In ejus ore maxima Stella est, atque decantatissima , Cari uia. IS. Argo Navid. Varias habet splendentes, inter quas eminet Canopus.
exi. Sydem hujus Hemisphaerii juxta cum ordine , sequenti
Carmine exprimuntur: Sunt Baiana, Ggas, Procyon, Coisberque, Suphusque, Comus, Centaurus, Lupus , Ara , Coronaque, Pissis, Eridanus, Lepus, atque Canicula, denique Naris.cXLI. Sic ergo videmus Constellationes Veteribus cognitas earundemque Nomina, quae alii ex S. Pagina maluerunt ac
XVII. Meuae alaue Constellationes Novae. Via Lactea. Via ad Soderum notitiam.
XIII. Recentiores Astronomi Constellationes Veterum pluribus non tantaen Stellis ditaverunt, sed & Novas effinxere, postquam Sto 1 Polo Antarctico propinquiores ad extremos Indos navigantibus licuit intueri. cxIv. In numero Constellationum omnes non consentiunt; Nos Globum secuturi, prςter binas Nubeculas , XI v recenissemus, hoc ordine :Crux , Indus, Geranos, Phoenix,'Me Columba, e Multaque, cum Triquetro, Pavo, Brasilica Pisa, . 'drus, Dorado, 'oster, ora Heon, Apous. cxv. Post Constellationes in universum, verbum de Via Lactes. Veteres pinarunt, eam este innumerabilium Stellularum Congeriem; quibus accedunt Recentiores, arundine Dioptricii confirmati. Aberravit ergo Philosophus, qui ipsam pro Meteoro habuit. cicui. Varia est variis in locis Galaxia, tenditque ab Auriga in Austrum per Gemmor, Orionem, Canem forem, Argo, reditque C a CX
303쪽
e sirinoum , Aquilam, Cunμm, Cephe m , Cεsiopeam, Perseum , &tandem denuo ad rimam.
cxvis. In Syderum jam ante descriptorum notitiam Astro philus sacile deveniet, si Globum tempore observationis adsitum Coeli disponat; qui ex praecognita Plaga, aut Altitudine Fixae in Globo expressae haberi potest. Nam Polo rite elevato,
vertatur Globus, usque dum Stella teneat notam Ρlagam , aut Altitudinem. cxviii. Vel si, his ignoratis, dies Mensis & hora diei com scatur, post curam Poli gradus Solis ad Meridianum applicetur.& Index ad xis; tum Globus volvatur, donec Index Horam, quam debet, indicat. cx Ix. Firmatus sic Globus ope Compassi, aut alia qua via, ad Plagas Coeli dirigatur, prorsus Coelo consentiet; neque difficile erit ex Syderum figuris, Stellarum magnitudine, explorata aItitudine, distantia. harumque omnium cum Globo collatione. comite Labore dc Constantia, voto potiri. Diuitigod by Corale
304쪽
I. Motus Secundus. Elius Dimiso. Secundus Motus Fixarum. Motus Trepidationis.
Actenus de Doctrina Spharisa pro Instituti ratione. Progrcdimur ad Theoricam, quae de Secundo Syderum motu agit, longe que sicilior est , si oculo intueri liceat quasdam , quas Theorin vulgo Vocant,
uachinula . , Ii. Peragitur ver5 Motus Secundus, teste
experientia, ex occasu in ortum in parallelismo Eclipticae. Vulgo inquiunt Stellas hoc Motu tendere in consequentia, seu S. S. S. m. Ratio dicti Motus multorum vexavit ingenia. Nobis eorum Sententia videtur potior, qui simplicem in occasum motum Stellis attribuunt, ecqui in Ortum est , per multiplicatos des ctus explicant. 'Iv. Concernit autem Stellas Flavi 3c Erratisis, sed diversa ratione. Fixu quidem ex aequo convenit. v. De spatio autem , quo Circuitus hic conficitur, quem
305쪽
th DOCTRINAE THEORICAE Magnum Annum Astronomi nominant , diversum sentiunt diversi; aliquot vero annorum millia desiderari, omnes volunt. vi. Qui dictum Fixarum Motum perspexerit, rationem sequentium observabit Problematum; x. sume Stella in cornu Arietis a Signo Arietis S. S. S. ad
2. Guare Canicula serius cum Sola siurgas, ta purrectura sit dem-
3. uare Annus Astricus Tropico fit prolixisr. . suare Stella Polaris polo longe o Mcinior, quam ante asi u cuia, cs quae nunc a Polo remotae seum, et Propinqui rapostmodum fini sum . ' ' is. uare Declinationes Fixarum vinior magis, minusve, -- riata tamen latu-ιne , tandemquo ex Boreab Australem, ta
VII. Sunt qui praeter explicatum motum Fixis binos insuper, sed imperfectos adscribunt. Motum Trepidationu nuncupand , seu Accessim G Recessus. VIII. Praor est, quo a Septentrione in Meridiem & contra, sed inaequabiliter commoventur per 24 minuta Gr. Posterior est quo per gradus duntaxat duos cum triente ab ortu in occasum, di contra, motu etiam inaequabili supra Polos Eclipticae: IX. EX Motibus histe derivant varietatem in maxima Eclipticae declinatione, in secundo Fixarum motu , in numero CCe
II. Planetae. Dies cum suo Initio.
x. Antequam ad Secundum Motum Planetarum progredimur, oportet, de iis in genere aliquid praemittamus. XI. Sunt vero Planeta, excepto Sole. opaca corpora, superficiei inaequalis'. locata in AEthere infra Fixas, & se mutuo, qu rum motus Secundus in ordine ad Fixas, & invicem diffor
XII. Dividuntur in Frimarivi, & Secundarios. -Hi sunt illorum Satellites, de quibus insta. Illi iunt numero septem: Cynthia, UMercurius . Venus, ct Sol, Ma ι, 'Pe, Satur. XIII. Ex quibus Sol α Luna recte dicuntur Lummam, reliqui. Plane Disiligod by Corale
306쪽
Flanetasimpliciter. Et qui juxta Ptolemaeum supra Solem ponu tur , ipsi veniunt nomine Pianetarum Superiorum , & qui infra
XI v. Sol, qui inter Planetas princeps est, motu Primo Diemessicit, de quo pressius. Dies autem Naturalis apud Astronomos est spatium temporis essiuens inter Solis abitum a Meridiano,&reditum ejus ad eundem ; quo tempore IEquator cum addit mento , quod diurno Solis motui per Eclipticam respondet, Meridianum pertransit. XU. Quum vero haec Additamenta varient in magnitudine, ic Astronomi statuant inter ea Medium , seu A quale ; hinc nata est Dierum diviso in In quales, seu Apparentes, Sc e quales, seu Medios. Interim Additamenta propter. Calculi dissicultatem ut plurimum negliguntur ,& solus 2Equator statuitur Diem
xvi. μιtium Diei Astronomi a Meridiano auspicantur , non ab Horieonte; quia hic initium universale esse non potest , dc Sol in eodem loco. diveris tempore ad eum se applicet.
III. Disso Diei in Diem Noctem Arti
XvIt. Dividitur Dies . ubi ex vicissitudine luminis & tmebrarum componitur . in 'D-- ει Noe em Artificialem. Ille est pars Dici ; quae moram Solis supra Hori Zontem complectitur; haec vero , quae moram infra. xvi II. Variant Dies. & Noctes Artificiales suam longitudinem pro varia Hori Zontis obliquaeate, & Solis declinatione. xix. Porro pars Noctis Artificialis est matutinum , dc vestem Tin m Crepsurum. Hujus finis, atque illius initium vulgo statuitur , cum Sol in Circulo Verticali ab Horizonte abest per gradus xv I II. Quem timen terminum varia anni Tempora nonnihil immutant.
XX. Brevissimum Crepusculum obtinet in Horizonte Recto; longissimum in Parallelo; intermedium in Obliquo. XX i. Quin quod in Horaetonte magis obliquo Crepusculum v pertinuin , dc matutinum per plures noctes sibi invicem c Pulentur ι atque in Horizonte Parallelo Crepusculum vesperti-
307쪽
- DOCTRINAE THEORICAE, num , dc matutinum per plures Dies naturales se eXtendanti xxi i. Ut per Globum indagetur initium, ac finis Crepusculorum , habeatur ratio Poli, Quadrantis, gradus Solis, & Indicis. Tunc Globus in ortum convertatur, donec gradus gradui Solis oppositus supra Horizontem occiduum attollitur per gradus xvi lx, dc Hora, quae iacit initium Crepusculi matutini, patebit ex Indice. Contra fac, si finem Vespertini desideras. xx III. Si vero Gradus gradui Solis oppositus in supcriore M ridiani semicirculo ad Austrum altitudinem obtineat xum gradibqy minorem , tunc ne media quidem nocte finitur Crepusiculum.
XXIv. Dies Naturalis etiam in xxiv mras DEquales distribuitur, quarum quaeque , missa varia fractura , xv gradus AEquatoris includit, & in Lx Minuta prima subdividitur, ac quodlibet Mimitum primum in Ex Secunda, dc sic porro, si opus sit. 'xxv. Quidam Populi has Horas xxiv numerant Continuato ordine , dc hanc numerationem ab ortu , aut occasu incipiunt.
Quota autem juxta hunc modum Diei Hora sit , per Globum sciri potest; de nocte ex Fixarum ; εc de die ex Solis Plaga aut
Altitudine. xxv I. Nam dato loco ec die , ac dilosito Polo , gradu Solis ad Horizontem , ac Indice in xo , Globus movendus est , usique dum Stella praecognitam Plagam , aut Altitudinem cons quatur, dc Hora ex Indice aperta est. xxv II. Loco descriptarua nodo Horarum Veteres Horis Inviequalibus usi sunt, per omnia anni Tempora in Obliquo Horizonte diem dc noctem Artificialem distribuentes in X D aequari par. tes , sive Horas, . xxvio. Astronomis hae Horae vocantur Flanetam; quia credunt , prima Hora ab ortu Solis Planetam, qui diem cognominat, dominari; secunda Hora, qui huic descendendo proximus est, ordine opposito ei, ciuem M. xvi expressimus. Atque ita in orbem itur, ab infimo aci supremum regrediendo. xxix. Hinc si prim1 Hora diei regnet Saturnus, Hora XH ninctis, seu ultima ejusdem diei regnabit Mars, dc primi Hora proximi
308쪽
mi diei Sol, ac dies, qui hunc excipit, habebit prima hora praeis dominantem sibi Lunam. Unde apertum est . quare nomina Dierum in septimana dimim Planetarum ordinem non se
xxx. Dato autem die & loco , Quantitas Horae diurn et in rualis hauriri potest ex observato arcu AEquatoris , qui Meri-ianum pertransit, dum gradus Solis ex ortu culminat in Meridiem. Nam hoc arcu per vi diviso, prodit horae diurnς Qua
XXXI. Neque hac nota , Quantitas horae nocturnae ejusdem diei ignorabitur ; cum Hora diurna Fc noctiarna junctae semper duabus Horis aequalibus debeant Congruere. XXXII. Caeterum in obliquo Horizonte eXtra tempus AEquinoctii hae Horae AEqualibus nunquam congruunt, & quo Sol remotior est ab .Equinoctio , di Horizon obliquior , eo major
est dissicrepantia. XXXI II. Transeo Noetem Artificialem etiam sectam suisse in IV Vrg sim, quarum quaeque erat trium Horarum inaequalium; nec non Dum in 1 v uadrantes, quorum Primus dicebatur H
ra Prima ; Secundus Tertia; Tertius Sexta; & Quartus Nona. Quod in Sacris observasse profuerit. Secundus Solis Motas. Varii Anni. XXXIv. Hactenus de Die , quem Sol Primo motu efficit. Meundum Motum instituit per Eclipticam S. S. S. , dispari v
XXXV. Nam plures nunc Sol dies insumit ad percurrenda Signa borealia , quam australia ; Apogaeo ejus , quod tardissime S. S. S. movetur , sub initio Cancri existente. XXXo. Totam vero Eclipticam Sol abselvit Diebus cccLxv, Horis ς, & Min. circiter 9; quod tempus Annus Solaris Re rens , sive Tropicus appellatur. . XXXuII. Hic longior est anno e nilo, qui erat Dierum 363 ;& brevior fulsiano, qui ultra hosce dies sex horas complectitur. XXXuI II. Hinc Sol in anno Iuliano AEquinoctium quotannis Per RI sere min. anticipat, adeoque liquet, cur AEquinoctium Vernum , quod tempore Synodi Nicaenae incidit in AxI Mam
309쪽
in Doc TnrNAE T. HEOR I caetii , aetate Gregorii XHI in diem XI inciderit. xxxi κ. Quumque Papa voluerit, hoc AEquinoctium semper accidere xxi Martii, decem anticipatonis dies transiliit', et ne nova fieret anticipatio, jussis, ut eX singulis quatuor Annis M. cularibus futuris, non nisi Primus, Intercalaris haberetur. Hi ne praesens, di futura utriussur Syti immutatis. xL. Caeterum in Anno Iuliano v I Horae supra dies Cccho non nisi quarto quolibet anno colliguntur , constante diebus ccc Lxv r, qui Bissextilis, uti qui die minor est, Communu ap
VI. Litera Dominicalis variat. Gesus Satis
XLI. Anno Communi, quod moris est . in Septimanas diviso, unus Dies relinquitur ; quare primus 8c ultimus dies hujus Anni ejusdem semper sunt nominis , ac dies proximus, seu FGria ordirae sequens , Annum sequentem inchoat. XLII. Itaque cum in Kalendario omnes dies Anni signari ta .leant v II primis Literis Alphabeti, prima semper data primo diei, secunda secundo, prima iterum ociavo diei, ac sic porro ; necessum est, ut Litera, quae in proximE Praecedente Anno Cominmuni adscripta fuit Dominicae, non adscribatur Dominicae proXLmε succedentis Anni communis , sed Litera, quae illam imm diate antecedit.
disii ix. Imo si Annus proximE praecedens sit Bissextilis, primus annus Communis a Bissextili non habet Dominicae appo. sitam primam literam antecedentem , sed secundam a quia a mus Bissextilis supra integras Septimanas binos dies comple
XLI v. Caeterum quum dies supernumerarius in anno Bissentili literam diei praecedentis obtineat, Dominica sequens diem supernumerariunt Litera notatur , quae literam praecedentium Dominicarum ejusdem anni proximE antecedit.
XLv. Hinc Luera Domi calti non redeunt eodem ordine,
nisi post annos xxv ii I, quae revolutio ocius Solaris appellatur. XLVI: Ad inveniendum Numeram Deli Solaris in dato Anno
Juliano , abjectis ex annis A rae Christianae omnibus Centuriis , residuis adjice X Di, & per XXurar partire, quod restat, tDiuiligoo by Cooste
310쪽
aut alias integer Cyclus , numerus erit , quem expetis. xcvii. Cognito numero Cycli Solaris in Anno Iuliano, promptum est ejus Literas , aut Lueram Dominicalem invenire , & ex ea, inquam Feriam initia mensium, dc singuli dies incidant, collatis, quae in INsTIT. AsTRON. pag. annotavimus. x Lum. Numerus Cycli Solaris in anno Juliano dc Gregoriano idem est, sed variat Luera Dominicias propter variatum a Gregorio, & variandum Kalendarium. Interim qui ea sciri potui, uti ec Feriae Mensium, docetur in ΙNsTIT. ASTRON. pag. Iois
VII. ni Tempestates. Cotari. Initium Anni.
xti x. Use vario Anno, dicendum de Iu e nni Tempsanias. Ver ad boream Iocatis accidit, Sole Arietem , Taurum , di Geminos transeunte; instas, transeunte xis Signa sequentia; ε----, III proxima I mems denique III ultima. L. Caeterum Borealium Uer est Australium Autumnus, ecaEstas Hyems , 8c Autumnus Ver, dc Hyems aestas. Varia igitur tempestate Mundus natus est. LI. In Globo Signa Iu Tempestatum ab invicem distinguuntur per duos Circulos maximos , se in Polis Mundi decussantes. Coiari vocantur, & qui initium Arietis 8c Librae transit, Coluriu' 1 qumactinum, uti qui initium Cancri, de Capricorni, Sopulo
LII. Exceptis e sentiis, plerisve Annum ab asiqua Tempestate. aut non longe ab ejus initio inchoarunt. A minis placuit, &placet AHes. i in Lot. Quando Sol Arietem ingreditur, parit Borealibus in qu noctiam Vereale, & quando Libram, a---ale. Quando Cancrum ingreditur , parit iisdem medium Solytinum vivum ;quando Capricornum , medium Solstitium 'malo.
Liv. Solstitium hoc tempus dicitur ; quia Sol per illud nec Polo Musdi, nec AEquatori fis vicinior. Incipit ad oculum fer me per dies vis ante Cancri, dc Capricorni initium , ac per totidem post Cancri, de Capricorni initium desinit.