장음표시 사용
311쪽
VIII. Phaenomena Zona Torridae.
23 v. Porro operae pretium est exponere , quae Phanomena ex motu Solis per universam Eclipticam variis Terrae In lis eumniant.1 vi. Habitantibus .m u AT ORE ne de perpetuo loquar. quinoctis) Sol ipso Meridie bis in demto est , tunc se cis , quando Arietem & Libram ingreditur, essicitque tunc Ipsis duo Atra Mimia, & δεαε Mares; sicut cum Cancrum, & Caprico num ingreditur, duo Ima Solstula, & duas memes. . . Lux r. Quando Sol medius est inter puncta AEquinoctialia, &Solstitialia creat iisdem Ver, & Autumnum. Caeterum Ipsis Umbra Meridiana per unum Semestre in anstrum , & per alterum in boream spargitur. LvI II. Habitantibus inter 2EQUATOREM & ΤRopreuM CAN RI, ne dicam de Dierum incremento ac decremento, Sol ipis Meridie bis in Zenish est, quando transit gradus Eclipticae, quorum Declinatio par est locorum latitudini, & parit tunc dis agra Sol ria & .u states. Solstitium Cancri hic altius est Solstitio C
pricorni. Vulgo etiam iis attribuitur geminum Her, Autumnud,& 'ems. Sunt 'A σκιοι, & 'ALIX. Habitantibus m T sico CANCRr Sol per Hes Sosista,Estivi ipso Meridie Verticalu est . dc uti tunc sunt ' σκιοι . sic reliquo Anni tempore sunt Eris,ccitfοι.
Lx. Sol igitur, dum Signa Borealia perambulat, semper aliis cui loco intra . Equatorem & Tropicum Cancri Verticalis est, cui vero sit ad datum di , & horam, Globus hoc pacto
I xl. Notato. gradu, & Declinatione Solis, Trajectum v. gr. Meridiano Terrestri supponatur, dc voluto Globo , donec Meridianus aeneus Meridiano Coeli, ad quem Sol ad datum tempus eXistit, congruat, tunc numeretur in Meridiano aeneo observata Declinatio, & Locus quaesitus innotescet. . Lx ii. Hic si in Leniti, erigatur, liquet, quae loca hoc ipso tempore Solem habeant aeque altum, item occidentem, orien tem , altissimum , humillimum, apparentem sine nocte, ecdisparentem sine die. IX. The-
312쪽
IX. Phaenomena Zonae borealis Temperatae siue Frigidae:
Lx ID. Habitantibus intra TROPICuM CANcRI, &CI RCuLUM ARCTICuM major accidit Dinum inaequalitas , imis primis Sole .aequatori vicino. Quando autem versatur in gradibus a punctis Solstitii sequaliter remotis, in eodem loco dies ocnoctes pares facit. Sol ipsis nunquam est Verticalu , & proinde tanetum sunt 'Empo MM. LXIv. Habitantibus C I n e u L o Anc Tico SQ dum per Signa ascendentia incedit, orarin m omni parre Hmemtu .rtivi, ab austro in boream abeundo ; contra oritur in Signis descendentibus. Similiter in Horizonte occiduo occidit. LX v. Quando Sol Cancrum ingreditur , ibidem Ples M ; & quando Capricornum , Nox sine Die. Gaudent uno Asto Solytitis, binis μιι, inva Hyeme, M primi sunt ΠιmOm.
LXVI. Habitantibus mire Cin CuLuM A novi cuiu, NPOLuM Areticum , Dies Angisimus per varios disi naturales longus est. Quae quantitas ut observetur per Globum , curato Polo, notentur duo gradus Eclipticae, qui Horizontem radunt ad Meridianum infra Polum , & hoc arcu converso in dies , patebit quaesita quantitas Diei longissimi in isto loco. LXVI I. H uic Diei Nox longissima a qualis csset , si Sol pari
. Velocitate per arcum oppositum moveretur, nunc. Vero aliquam 'to est premor.
- LXV m. Caeterum magnitudo Longissimorum Dierum &Noctium inter Circulum Areticum& Polum ad distantiam semigradus hauriri potest cx Tabula INSTIT. ASTRON. pag. I 23. Sex hic vulgo statuuntur Sol iri ; duo Alta, quando Sol Tropicum Cancri describit; duo Ima, quando centrum ejus Hor zontem stringit ad boream & alia duo Ima, quando ad A strum. Hyeuis aspera est , vix e vas, diutius sunt mmcκιοι. LXIX. Habitantibus tandem sub POLO ARCTICO Divi durat per tempus , quod Sol requirit , ut Signa boreadia pertranseat , dc mox per tempus , quod exigit ad Minaba cin
xx. Est tamen nunc , uti dictum, Nox Die brevior, quae manente cursu. Naturae, non tantum par fiet Diei, sed ipsem
313쪽
g3 Docent NAE THEOR vc AEjor. Itaque & hic loci, Ec in universo orbe plus luminis per annum
Lxxi. Insuper Sol sub hoc Polo oriens & occidens Horit temdescribit, duo pariens una Solstitia, uti altum, Tropicum Cancri perambulando. Hyems hic omnium sevissima est & longissima, AEstas miruma. Incohesi essent, persectissimi essent lLXXII. Hiscerite perceptis, expeditum est intelligere Phaen mena eorundem locorum in altero Hemisphaerio.
- xxx ID. Hactenus de Adjunctis Tempestatum in variis Τρο- me partibus. Quibus subjiciendum , Amuruor Tempestates pertriplicem Stellarum Oreum , & occasum qui Poeticus vulgo . vocatur designavisse ; CU-um, Acrovehum, & Heliacum. LXXIV. Ortus cssimum propriὸ est, clim Signum, ver Stella cum Sole oritur; & oecasus, cum Sole oriento occidit. LXXV. Onus Acrovehus proprie est, cum Signum , vel Stella oritur, Sole occidente; & Occasim , quando cum Sole occidit. Lxxv I. Quando Fixa, quae haeret in Ecliptica, nec non hujus Signum , & Gradus oriuntur Cosmich , Acronrche occudunt. & vice versL Fixae vero si ab Ecliptica ad Polum elev
tum devient , quando oriuntur Cosmaee . non occidunt Acrois' nyche, sed serius; uti o lis occidunt, quibus ab Ecliptica versus Polum depressum sedes est. LXXvI I. Quando autem gradus Signi Cosmice oriatur.&Acronychὸ occidat, scitur cx quaesito die Kalendarii Horizont lis , gradui dato respondente. Lxxviii. Ad inveniendum ejussiem gradus ortum Acronychum, & occasum Cosmicum , onservandum , quando gradus oppositus Acronyche occidat, & Cosmich oriatur. Lxxix. Fixa extra Eclipticam Cosmice oritur , quando Sol gradum occupat, qui simul eum Fixa in dato loco Morirantem in oriente contingit. Uti Acronyche occidit, quando Sol in illo gradu versatur , qui simul cum Fixa haeret in Horizonte
LXXX. Porro eadem Fixa oritur Acronychh , Sole gradum occupante , qui in occasu est , dum Fixa haeret in ortui sicut Occidit Diuitigeo by Gorale
314쪽
oecidit cosmice, Sole in gradu eXistente , qui oritur, qua
Lxxxi. Caeterum soli Veneri atque Mercurio occasus Co micus, & ortus Acronychus non conveniunt.
. X. Ortus. S Occasus Hesiacus
i xxx II. Restat ex ortu dc Occasu Poetico Huliacus. Ora Hebaeus est, cum Stella mane aut vesperi ex radiis Solis sese e pedit. Occasius, quando radiis ejus obtegitur. . LXXXI II. Mars, Iupiter , Saturnus, nec non Fixae mane Heliace oriuntur, & vesperi occidunt; quiaSecundus Ipsorum motus tardior est motu Secundo Solis. r: b: in xxiv. Contra Luna se habet ob contrariam rationem ι &quia Mercurius atque Venus nunc Sole celeriores sunt . nunc tardiores , interdum mane occidunt, di vesperi oriuntur, interdum cum illis secus est. LxxXv. Variat vero Ortus , & occasus Hebaeus pro vari
tate Stellarum. Vide sis INsTIT. AsTRONOM. pag. I 31, 2. LXXXVI. Quando autem Heliaco ex gr. Camcula, quam adeo hoc nomine celebrarunt Poetae, exoriatur, o Globo sic collige. Polo curato , dc Stella in ortu , per Quadrantem investi getur gradus Eclipticae, qui, Globo immoto, supra Horizontem occiduum altitudinem habet graduum xiis cujus oppota
I Lxxxv II. Heliace occidit, quando Sol, ipsa in occasu haerente, gradum Eclipticae occupat, oppositum ei, qui supra H rizontem ortivum in Quadrante per XII gradus elevatus est. LXXXuIII. Denique ut tempus Ortus , & occasus Poetici Fixarum penes antiquos Scriptores intelligatur, observandum, de quo loco & tempore loquantur , ic quemadmodum Secumdus ipsarum motus tunc se habuerit. Lxxxix. Ex allatis de Fixarum ortu ic occasu Poetico liquet, Fixas quotidie per iv sere minuta Horae ortus suos eodem in loco anticipare. Hinc Coelum eadem hona & loco per noctes multum remotas inspectum multum variat, ncc idem
nisi post annum redit. xe. Quae variatio si in quibusdam Fixis observetur, dum in Meridiano sunt, vel circa ipsum quod ex cognita utraque Um
315쪽
ia sciri potest hinc Hora noctis per integrum Annum innote.
M. Eclipsis Solis , nee non Ebusdem inaculae.
xta. Hactenus de variis Consequentias Secundi motus in S, leto quo , ut & motu Secundo Lunae etiam profluit risi ιSais, Luna Nova, cum est in hoc, vel isto Nodo, aulchra & noraeum ad certum lilla item, radios ejus a Terra avertente. x . Quia vero limites Ecliptici sua gaudent longitudine, accidere potest , ut Sol intra suum spatium menstruum bis patiatur Eclipsin, alteram citra eundem Nodum, alteram ultra. Saltem xumquam Nodum 8c Eclipticos limites pertransire potest, ut ab omni Eclipsi immunis sit. m. Quando Sol Eclipsin patitur, vel Totus ad breve tempus cum insigni nonnunquam caligine ex conspectu subducitur; et Medios, vel plus, vel minus. Rarum est, si ex Sole tantum integer Ombus observetur. Quae varietas ex varia Lunae latitudine, dc distantia Luminarium a Terra ortum ducit. QV. Quibus Totus Sol disparet, in illos Conica Lunae Umbra incidit; quibus ex pane, illi in Penumbra solum versantur; quos nec Umbra. nec Penumbra assicit., quales sunt longE se rimi in Hemisphaerio Terrae illustrato , iis Eclipsis nulla est. xcv. Ecliptis Solis ab occidentali ejus limbo semper incipit, tari orientali desinit; quia Luna, Sole Eclipsin subituro. temper est occidentalior, & a Sole praeteritur. Hinc Occidentales P
puli perpetuo Eclipsin Solis prius conspiciunt; quin ipsis desiisse
potest, dum Orientalibus futura est. . 3xcvt. Sol a Borea deficit, quando latitudo Lunae borealis est. ab Austro, quando australis; vana duratione, quae in Eclipsi T tali ad bihorium sere extenditur. xcvii. Solis Eclipsin excipiunt ejusdem Macula, hujus Saeculi inventum. Observantur commodissime , quando Sol altius elevatus suam imaginem per grandiorem Dioptram projicit in immotum corpus albicans , in Camera obscura debite constitu
Xum. Niriores apparent , & in medio ut plurimum Solis disico , nec non diversa Agura ac magnitudiris ; quin plerumque eadem Diuitigod by Corale
316쪽
SYNOP ηε. 33 eadem Macula suam figuram, & magnitudinem non diu asservat.
XCix. Numero etiam & duratione variare experientia quamstpe edocuit. Nedum ad plures annos omnes omnino nonnunis quam disparuisse. C. Saepius Maculam in Faculam mutari, & vice versa visum cst. CI. Supra Lunam locari patet ex carentia Parallaxeos. Num vero in Sole sint, an circa ipsum disquiritur. CH. . Motus circa Solem obeunt intra mensem, ab ortu in o casum contendendo , dispari celeritate e nec observant paralis telisimum cum Eclipticii. Inspice INsTIT. ASTRON. ad pag. I 4.
XII. Guaculae S Phases Lunares.
cm. Viso Sole, dicendum de altero Magno Luminari, nemispe Luna , quae est Planeta infimus, .maculosus , noctem suis Phasibus illustrans. CIv. Macula Lunares nudis oculis conspicuae Gnstantes sunt,& sibi similes. Humiliores creduntur , & superficiei magis pol - , quam Lunae partes illustriores ; quare multi contendunt, e quas existere, nimis temere meo quidem judicio. Cv. Caeterum ex Macularum constantia, & similitudine per omnes Phases plus quam probabile videtur eundem Lunae discum Terrae obverti. fili Ocitissima sui parte; nam parva, & tarda in eo Libratis observatur. Confer INSTIT. ad pag. ' cvi. Praeter Majores Maculas Telescopium multas Minores detegit in parte Lunae illustrata, ac imprimis in confinio umbret& luminis. Situm variant pro situ Lunae & Plenilunio non solum
Pereunt, Verum apparent candidi ma.
- cvii. Insuper ope Telescopii in parte Disci obscura lini quςdam Puncta sese inerunt; unde, quemadmodum etiam ex inqquali termino Lunae illiaminatae , nec non exiguis Maculis, imaqualitas superficies Lunaris , nec frustra, colligitur. Cum. Frustra autem sunt , qui ex hac , aut simili convenientia Lunς cum Terra , in reliquis omnibus convenientiam sibi imaginantur. Vide imaginationem Hevelit ad pag. I s.cix. Maculis Lunaribus 'Phasis Luna succedunt, quas Temricolis videtur induere ex vario situ , quem propter motum
317쪽
4 DOCTRINAE TU ORICAE sibi proprium ad Solem aequirit. cx. Uulgb hae Phases statuuntur v, quarum Prima, per An. tiphrasin sic dicta, est Luηa Nova, quae accidit in Conjuncti
ne Luminarium. Exi. Secunda est Corniculata , quando post Coniunctionem. finito Interlunio , observatur, & in primis cum a Sole per duo Signa secessit. cxii. Luna Corniculata tam decrescente, quam increscente, integer ejus Pisim conspicitur, quod Terrae, hos radios tunc commode in Lunam reflectenti, imputandum. cx m. Tertia in Semiplena, quando per tria Signa a Sole abiit; uti quando per quatuor, Phasin Gibbosam exhibet, dc Plenam tandem, quando pur sena. Confer IrisTIT. AST MIN. pag. IN. Cxiv. Hactenus vidimus Crescentem Lunam ; a qu1 vero parte Lunae primum lumen coepit increscere, ab eadem etiam limper incipit ejus decrementum : ut nunc a Plenilunio in Noavilunium si futura in tenebris , quae a Novilunio in Plenumnium luci exponebatur. Quod in Quaestione de Lunet Incolis observasse profuerit. CX v. Porro Luna decrescens easdem tantum Philas resumi di in pari a Sole intervallo, sed retrogrado Ordine.
CXv I. Tempus inter Lunam Novitumam . atque Primam, vulgo Anterl--- . Onaequata est. 8c proinde reiam Me a LEAE miamtionis . . Luna prima in Novissimam se extendens.
Cxvii. Quando Luna Nova est. vel Novilunio vicina, novi de die , nec nocte conspicitur , dc cum Sole circiter oritur alisque occidit. Cxum. Quando aliquantulum increvit, de die conspicit usque in Plenilunium, quando oritur , Sole occidente.
Exix. Quando autem Luna in aliis siti Phasibus, quin quotidie oriatur ac occidat , laboriosum non est subsidio Glabi intelligere , si habit ratione Poli, digressio ejas a Sole de die in
diem observetur; quq ex Motu Lunari clarius innotescet. Coninferatur SYNOPSEOs pag. 8. 3. XLII.
cxx. Absolvit autem Luna Moram Proprium intra Dies
318쪽
SYNOPS 1 . 3 Hvri ac semissem, celariusque in Periggo, di tardita in Ap Mo progreditur. cxxL Imo hqc puncta etiam seruntur , sed squabiliter, in consequentia. ec viam Lunς intra novem annos perambulant. cxxi I. HF Eclipticς in binis tantum punctis supponitur,
quorum alterum dicitur 6 ut Draconis stu Nodus P pcendens, quem quando Luna transivit , Polo septentrionali fit propi quior; & alterum Cauda Draconis , seu Nodus Descendens , a quo Luna in meridiem cursum instituit. cxx m. Hi Nodi in antecedentia moventur, icorbitam Lu-nς intra annos novendecim conficiunt; eX quo Nodorum mo. tu cum Sol nono circiter anno tres Nodos pertranseat, tunc plures non raro Eclipses enascuntur.
Cxxiv. Porro Uia Lunc ab Ecliptita in boream , & austrum deflectit per Gradus v ; quibus alii , Luna Semiplena. Minuta quςdam adjiciunt. xv. Quare quum Meridiana Solis altitudo in Luna tantum per decadem graduum immutetur , clarum' est, quanto ςstui
Ecliptica Lunc , & quc partes ipsi vicinet sunt, subjiciantur.
CXXvI. Luna, dum suam Viam perambulat, interdum per umbram Terret debet incedere, & tunc patitur Eclipsim, ac lumine suo exuitur ; uti clarum G IN ST. A TRON pag. Iss. XvI I. Id vero tantum sit, quando Plenilunium in Nodum incidit, aut intra gradum xri ab eodem; quod communiter bis in anno contingit.
cxxv I II. Quando in Nodum incidit, nascitur Eelim Dialis centralis, &si Luna Perigua sit, interdum ultra quadri hortum se extendens. Vide ibidem pag. Is7. cxxix. Quando in confinio Nodi incidit Plenilunium , evenit quidem Eclipsis Totalis , sed quς nec Centralis est , nec tanta cum mora. Inspice pag. I 8. cxxx. In Totali Eclipsi Luna interdum disparet, *pius rubet diversimode. νcxxxx. Quando Plenilunium longius abit 1 Nodo , oritur Eclim Fartutis, ,varie magnitudinis pro vario ejus abitu, quam, sicuti Eclipsin ejus Totalem Astronomi Digitis dimetiuntur. cxxxx I. In Partiali Eclipsi Luna ab Austro deficit , quando E a Borealem
319쪽
Borealem habet latitudinem; si Australem, a Torea.Vid.p. IN,Iω. xx m. Porr5 Luna stemper ab orientali margine incipit d ficere , umbra Terrae ipsam occidentaliorem transeunte. cxxx Iv. Quinam vero ex Teme Incolis Eclipsin Lunae conspiciant, licet ex Globo Terrestri intelligere , quando ita di L ponitur, ut tempore mediae Eclipseos Luna in Tenith, & Sol in
Nadir observetur. cxxxv. Disposito sic Globo, qui in conspicuo ejus Hemisphaerio commorantur, eandem Lunae Eclipsin vident, & eodem tempore ; quod tamen pro Meridianorum differentia, & modo numerandi Horas , aliter, aliterque eX primunt. cxxxv I. Ex quo discrimine rith notato liquet disserentia Longitudinu inter loca hujus Hemisphaerii, res alias tam ardua, impediisque. .
CXXXV M. Tandem quum Mensium, & Annorum Lunarium frequens mentio incidat, atque ipsi a vario Lunae circuitu, de quo quam proXime , deriventur, operae pretium fuerit, de iis quaedam subjicere. Cxxxvi II. Mensis Lunaris dividitur in Periodicum &Synodicum. Mensis Periodicus est spatium temporis , quod Luna cxigit, ut proprium Motum perficiat. CXXXIX. Synodicus vero est tempus eRuens inter duo proxima Novilunia. Inspiciatur INST. AsTR. pag. 163. cx L. Cum autem Luna dispari velocitate , uti dictum, moveatur , hinc variat Mensis Periodici magnitudo. Mediam si
cxLi. Quin quia Mensis Synodicus ab inaequali Motu utriusque Luminaris dependet, non minori inaequalitati exponitur. Caeterum Medius praeter dies xxxx & semissem sere tres honequadrantes in se continet. insit r. Hic Mensis Synodicus ε bonom cui dici solet, opposite ad Fol tuum, qui alternatim ex diebus XXX, & XXIX componitur , quorum ille Plenus, hic ciamur audit, variis Nationibus usurpati. exti ii I. EX Mensibus Synodicis e nnui L aras constituitur, sp Diuili do by Corale
320쪽
S v N ' o ν s s. ' g spatium temporis, quo Luna post varias Conjunctiones non
longe a priori loco Soli iterum conjungitur. cxti xv. Dispescitur hic Annus in Communem , dc Interc larem. Communis complectitur XII Lunationes Synodicas, emque, si Lunationes Medias sumamus, Dierum H, Hor. 8, MMin. o. cxLv. His Horis, & Minutis integrum diem componentubus , eum Hebraei secundo Mense intercalant, qui tum ex Cavo Plenus essicitur CXLv I. Turcς & Arabes cum observarunt, dictas Horas Sc Minuta per XXX Annos in XI dies excrescere , ex XXX Annis annis undecim dies 3ss largiuntur, quos sic disponunt, ut inter duos quosque annos 3ss dierum, sipius tres , rarissime duo anni 3 sq.
dierum interponantur. CXLVII. Annus Intercatiris major est anno Communi per unam Lunationem Synodicam. Haec autem intercalatio instituta est,ne , quod Turcis accidit, initium anni Lunaris contra seriem mensium per omnes menses progressu temporis divagaretur, a que ut dimeritas inter annum Solarem , dc Lunarem minor esset. CXLNIH. Deficit enim quotannis Annus Lunaris communis
a Solari communi per dies sese xx; quare quovis triennio , &interdum biennio ex diebus hisce collectis nascitur Mensis Plonus, quem Hebraei duodecimo suo Mensi adnectebant. CXL IX. Hi vero dies, per quos annus Lunaris Solarem qum tannis antevertit, Dacia vulgo nuncupantur ; Pro quarum numero Novilunia etiam singulis annis anticipant.
XV. Oetas Lunae. Feriodus Catinica. Unodus utrumque Pascha investigandi.
CL. Interim post magnum Annum Metonicum, seu Dies 6939, Horas 16 Minuta 3Σ, sec. 28, id est undeviginti annos Solares dempta Hora dc semis quam proximE, Novilunia ad pristinas sedes revertuntur; dc hic decem novennalis recursus C eius Luna,& Aureus Numerus appellatur. CL . Cum igitur uno Anno Metonico Luna priorem locum per Horam & semissem fere anticipet, post quatuor Annos Metonicos, seu 76 Solares, sua: ' odU Cia Nica nominatur,