장음표시 사용
71쪽
46 Iuget retur. AsTRONOMICAE Sie si Altitudo Meridiana Stellae supra Polum fuerit graduum Lxxvii i , & ejusdem insta Polum graduum xxvir. differentia inter utramque Elevationem aequat gradus in, C jus dimidium est graduum xxv ε semissis; quod si minori altitudini observatae addatur, aut a majore subtrahatur, result bunt pro Elevatione Poli gradus Leti cum semisse, uti ex delianeato Schemate citra negotium videre est.
CAp UT XXII. Declinatio Stellarum varia ἰ ae modus, per quem
POπι etiam Meridianus subservit noscendae Stellarum D
clinationi, quae arcus est ex quadrante Meridiani nam rarissime Declinatio Stellae integrum quadrantem adinaequabit interceptus inter Equatorem , & Stellae centrum. Duplex est, Borealis & Austrina, maximaeque stellarum parti plus miniis convenit, εc si quibusdam non conveniat, eam tamen lapsu temporis adipiscuntur. In Fixis variatio Declinationis admodum lenta est, lentior tamen in una, quam altera. Sic Fulgentissima in ore Canis majoris inter annum Lxxv hujus, & proximi Saeculi augebit suam Declinationem per quatuor Minuta; Cor Scorpii persedecim Polaris per triginta quatuor. Aliae Declinationem simili ratione imminuunt. Causa hujus variae variationis est Secundus motus, &situs FiXarum. In Planetis Declinatio celerius immutatur. EXempli loco Sol sit, qui singulis diebus ipsam , neque aequaliter , sic variat, ut per annum admodum sit conspicua. Interim si varios dies spectes, Sol lapius eandem habet Declinationem. Quantam vero habeat quotidie, & qui gradus Signorum in Declinatione conveniant, exacte videri potest in subdita hac Tabella, per Trigonometriam Sphaericam adornata
72쪽
Tabelia exhibens meelinationem Solis , in quocunque Signo , S Signi gradu commoretur.
73쪽
o IN seti TU T. i AsTRONOMICAE. Ita si nosse expetis Declinationem Solis in x gradu Aris tu, & xx Virginis, &x Librae. &Xx Piscium, invenies gradus Dicum min. o pro Declinatione; quae in Ariete, ac Vi gine est borealis, in Libra verb &Piscibus austrina , uti expositura Signorum evidentissimum. In caeteris casibus eadem
V. Caeterum Declinatio Solis , & Fixarum etiam mechanicEta iis, per Globum hoc modo inquiritur. Gradus Solis, qui si dies tacitase vim tum datus est, per Horizontis Eclipticam innotescit, Meridi scMur per no advolvatur, atque observetur ille ipsius gradus, qui supra si gradum Solis recta consistit, & erit, quem expetis. Si notato hoc gradu Meridiani Globum vertas, videbis non nisi alterum gradum Eclipticae eidem gradui Meridiani eodem modo su poni. Excipe, quando Sol existit circa initia Cancri & C pricorni. Cum Fixis operare similiter, di quae ex ipsis eadem Prorsus gaudeant Declinatione , Globi circumvolutio indicabit. m. Sed neque Globo indiges ad noscendam Solis, & Fixarum Et Mel Declinationem , quando ex ante dictis cognita habetur Poli, ---2 di AEquatoris elevatio. Nam Solis eadem est ratio in Stellis rimatiam Circumaequinoctialibus ) altitudo Meridiana exploretur, Scper Ari-- cum altitudine AEquatoris conseratur, si eoincidant nulla est t Declinatio ; si altitudo Meridiana variat, subduc, si minor est, ab altitudine AEquatoris, & gradus, qui restant, erunt Polo boreali elevato , Declinatio Solis austrina. Contra fac, si altitudo Meridiana Solis altior deprehendatur altitudine I u toris, atque residuum Declinationem boream exhibebit. VII. In Stellis circumpolaribus investiga ex altitudine Meridianst insta. Si supra Polum distantiam Stellae a Polo, hanc ex inte- - gro Quadrante subduc, & gradus extantes erunt pro Stellae Declinatione boreali, vel meridionali, pro Poli, circa quem
Vm. Quae binis proximis articulis proposuimus , clarius intellia gentur , si subjecto hoc Schemate imaginationem adjuveri
74쪽
Nam quid si IEquator altus si per Gradus xxxv m, ic Stel- Ἀ- .la sub Meridiano ad austrum observetur ejusdem altitudinis, 2 f., . tunc omni Declinatione destituitur, sicut videre est. Quid si M. Stella , quae hic supra IEquatorem depingitur . alta sit per gradus Lu , subducta altitudine IEquatoris restant pro boreali ejus Declinatione gradus xvii. Tandem quid si Stella infra
AEquatorem occurrens, alta deprehendatur per gradus xvi,
ejus Declinatio meridionalis erit XXu graduum. Si Stella abesse a Polo Arctico intelligatur per gradus XX v , Declinationem borealem habet juxta Schema, graduum Lxv. Nam Polus, ec.AEquator per quartam Meridiani partem dirimuntur. . Caeterum qui uti decet, ultimum modum investigandae X Declinationis percepit. facile observabit, quantum Planetarum, aut recentium Syderum Declinatio de die in diem variet; item quandiu utrumque Solis Solstitium ad sensum duret, ac quando incidani AEquinoctia. Diuitigod by Corale
75쪽
m XXIII. Ecliptica , ejus Nectinatio conclusa Tropicis , Axis ,
Poti. Circuli Polares varii. PRaeter Affectiones hactenus de Stellis traditas, etiam Longitudo, & Latitudo earum celebris cst , suas tamen nemo intelligat sine praevia intelligontia Eclipticae; sic di- istae, quod Luminaria Sol, & Luna in ea, aut circa eam conjuncta, vel opposita deficiant, quod Graecis per εκλεισων primitur. Dicitur alias Via Solis, Circulus per medium Animalium, Zodiacus, qui tamen in propria significatione ab Ecliptic1 differt, ut Zona a circulo, sicut postmodum latius explicabitur Est Circulus maximus, mobilis, 2Equatorem in binis oppositis punctis dividens , ab eoque hinc inde declinat aequaliter, MCoelum in Hemisphaeria boreale , & meridionale bipartitur. Maximam Eclipticae Declinationem ab uEquatore varii Astronomi vario tempore variam observaverunt; quo autem haec varietas clarius, aistinctiusque intelligatur, Celebriorum Observationes hic subjicimus.
Tabella exhibens maximam mertinationem Eclipticae ,
quam vano tempore sequeaues Astronoma ari tarum. EAnno a morte
Anno Maxima Eclipticae Decbia Christi. naris rear
76쪽
SECTIO PRIOR. yr Quin Copernicus istius sententiae est , maximam Eclipticae m. Declinationem majorem non fuisse Gradibus xxm cum set SeMentis Min. , nec minorem futuram, quam ipse deprehendit, Gradibus xxiii & Minutis 28; quin Declinationem dcnud increturam, usque dum supra Gradus XXm assurgat ad D Minuta, atque tunc iterum decreturam ad dictum terminum, & sic
Sunt tamen Astronomi non ex infimis, qui maximam Ecli- V. 'pticae Declinationem invariabilem esse existimant, adeoque
hodie, & aetate Aristarchi, ac Eratosthenis parem fuisse; at- tis, istaque adeo sententiarum divortia a vitiis observavonum derivant. -m-u.
Sic Tycho taxat observationem Copemici; quod Poli suae r gionis elevationem non exquisite indagarit, proindeque D clinationem Eclipticae pronunciaverit esse minutorum 28 suia pra gradus tres ta viginti, quam tamen Tycho contendit, ad semissem gradus ascendere. Quicquid fuerit de hoc negotio, statuunt communiter hodierni Astronomi maximam Declinationem Eclipticae ab AEquatore esse graduum viginti trium, atque dimidii; quia si quae a veritato accidat aberratio , ea tamen nullius momenti sit. Caeterum maximam Eclipticae Declinationem solent Astro- .m nomi binis Circulis minoribus, AEquinoctiali parallelis, con- ,. m a. cludere ; borealem quidein Tropico Cancri meridionalem tur Dori. vero Tropico Capricorni, quemadmodum in Globo videri φη potest. Tropici, quasi conversbrii vocantur, quia quando ad apsos Sol pervenit, non progreditur ulterius, sed conversi nem instituit ad AEquatorem. vocantur etiam Circuli aestatis
Echyemis , Solstitii alti ic imi.
Eclipticae , quam Circulum mobilem esse diximus, solet VA. adstribi Axis, circa quem Stellae motu Secundo promoventur. Illa Est autem hic Axis recta linea imaginaria e puncto Coeli, quod a Polo Mundano abest per maximam Solis Declinati
nem, per terrae centrum traducta, & in opposito Coeli puncto terminata. Extremitates ipsius nuncupantur Poli Eclipticae, do pro varietate situsi, alter Borealis, alter Meridionalis. H. Poli dum Primo motu circa Polos Mundi in orbem cir- VIII. cumaguntur, describunt duos Circulos minores , a uatori
parallelos, qui Polares vocantur, atque discriminis ergo alter z ., G a Pol
77쪽
INsTITU T. Ag TRONOMICAE Polaris Arcticus, alter Anta hicus , & sunt immutabiles r spectu Polorum Mundi, atque Eclipticae. Uterque in Globo hodie exprimitur. Secundum Veteres Circulus Arcticus. & Antarchicus ut illis solum appellabantur erant mutabiles , & indefiniti r tione diversorum locorum. Arcticus habebatur maximus Parallelorum circa Polum Septentrionalem semper apparentium; contra Antarcticus. Describebantur a Stellis , quae non nisi radebant Horizontem in vero Septentrione , atque Meridie. Usus erat Stellas in istiusmodi clevatione Poli perpetuo apparentes , aut disparentes sua circumserenti1 concludere , &conspiciendas exhibere. Hoc sensu, qui Horizonte Recto fruuntur, non habent Circulum Arcticum, aut Antarcticum. UIi vero veteres Astronomi, sicuti videre est in Proclo,
Arato, Cleomede, & pluribus aliis, hos Circulos reliquis Sphaerae Circulis adjecerunt. omissis, de quibus primo dictum est, Polaribus ; sic contra Recentiores hos, quia sunt invariabiles, in Sphaea delineant, Veterum, quia pro eana Polielevatione immutantur, ex e1 deletis.
Porro Ecliptiea praeter morem dividendi consuetum , in
super dividitur in xii aequales Sectiones, quae Dodecate- moria vulgo, sive Signa nuncupantur. Hanc divisionem ipsi monstrante Natura per motum Solis, & Lunae; interea enim dum Sol annuo spatio integram conficit Eclipticae longitudinem , Luna duodecim Lunationes menstruas absolvit. Inde sicuti tempus annuum in duodecim menses, ita ec Ecliptica in duodecim partes distributa est. Cuilibet vero Signo assignati sunt gradus xxx ; cui labia- visioni ansam praebuit tempus xxx dierum , qui inter duas Lunationes propemodum elabuntur. Et quia gressus Solis diurnus per trigesimam Signi partem circiter se extendit, haec nomen gradus obtinuit; quod deinceps ad partes trecentesimas omnium Circulorum transatum est... latet Diuitigod by Corale
78쪽
SECTIO PRro R. F3 Inter haec Signa Eclipticae Astronomi unanimi calculo pri- m. mum locum allignant Signo Arietis, non tam quia Sol, quania Prim-υν do ad ejus pervenit initium, AEquinoctium parit in universa - terra, & medius est inter maximas suas digressiones , quas versus boream & austrum instituit; sed imprimis quia borealibus Ver inchoans denuo aperit tellurem , & quae Bruma
tantum non enecuerat, in vitam restituit.
A Signo autem Arietis reliqua numerantur, progrediendo Iriab occasu in ortum, dc nomen serunt a Constellatione , quae R -.- a Signi sui principio , circae quod ante ponebatur, Versus oristum per integrum sere Signum recessit , longiusque temporis nota progressu rcccdet propter proprium FiXarum motum, de quorn rius. Caeterum numerus , ordo, nomina, & notae horum Signorum exprimuntur in Globo Coelesti hunc in modum:
. U. V. G. n. M. Aries , Taurus , Gemmi , Cancer , Leo , Virgo,
Libra , Scorpius, Sagittarius , capricamus, Aquar1- , γε s.
Dividuntur haec Signa ut sileam Astrologorum divisio- U. nes multipliciter; in Borealia , & Australia ; Ascendentia rari S ac Destendentia a Verna , AEstiva , Autumnalia , & Hy malia a Cardinalia seu Mobilia , eaque vel AEquinoctialia, vel Solstitialia; Fixa seu Immobilia, alias Media ; Extrema, seu Communia, &Bicorporea; ac tandem Opposita. Quae partim
ex dictis innotescunt, partim deinceps CXVnentur. Caeterum licet Signa Eclipticae proprie loquendo tantum VI. sint duodenae ipsius portiones ; attamen omnes Stellae, quae in O Coelo sunt, fuerunt, aut aliquando eXistent, una cum C - 'ii stellationibus Astronomicis ad x II haec Signa revocantur. -υμ-um
Hunc in finem in Coelo XII concipiuntur, inque Globo mis VII. primuntur Semicirculi, qui quia in mensuranda Longitudine Per Stellarum usum praestant, Semicirculi Longitudinis nominantur. Coeunt in Polos Eclipticae, hinc versus Eclipticam ab disis. invicem, magis magisque itamen .equabiliter,secedunt, in ipsa. Eclinica sunt latinimae , dirimentes universam Coeli conc vitatem, & Globi convexitatem in xia aequales Superficies; Et Stellae in sua quaeque Superficie collocatae denominantura suo Signo , cujus Character circa principium cujusque Signi
79쪽
INsTr TU T. A s T R ON O M I C AEUt autem commodE ex Globo intelligatur, in quo Signo sit Stella, aut Constellatio, alteruter Polorum Eclipticae erigatur in ranith, Globusque in hoc situ firmetur, ac oculus per eum circumductus o servet Semicirculos Longitudinis.& adpositos cuique Characteres, atque cum hisce Stellas
Sed advertendum Stellas, quae nunc in Signo Tauri, G minorum , aut alterius cujuscunque versentur, non assidue in eodem morari. Transeunt juXta successionem Signorum eκ uno in aliud; celerius Planetae , uti & Cometae plerumque Fixae tardius, quin tardissime. Conferatur l. iv. hujus CapuM.
CAp UT XXV . . Meltarum Longitudo, es Latitudo. TAndem progrediamur ad Longitudinem Stellarum, cu
jus jam aliquoties meminimus. Est autem Longitudo arcus Eclipticae , comprehensus inter Semicirculum Longitudinis , qui per initium cujusque Signi traducitur, Scalicrum, qui ex Polo Eclipticae per Stellae centrum exlcnsius in eam recta incidit a cujus vicem Quadrans altitudinis comis modissimEpotest supplere, sicut post pauca patefiet. Ex qua descriptione clarissimum est, Longitudinem Stellae excedere non posse duodenam portionem Eclipticae. Sunt tamen, qui & aliter numerant, unum tantum Longitudinis
initium ponentes , puta in principio Signi Arietis ; atque hinc
Longitudinem continuantes per universum Eclipticae ambitum , ut maxima este possit graduum CCCLX , re intermediae majores, aut minores, prout magis, vel miniis longe a communi Principio removentur. Itaque juxta hunc conceptum Longitudo Stellae erit arcus Eclipticae inter Semicirculum longitudinis, qui transit initium Arietis , & alterum, qui cenistrum Stellae, interceptus. Longe aliter ergo vocem Loagitudinis Astronomus accipit, quam Geographus, cujus Eon ludo cum Ascensione recta Astronomorum pro parte coincidit. Ex qua, sicut 'dc praecedente descriptione , collata cum motu secundo Stellarum , evidens est, nullam in Coelo Stel- . . lam Diuitigod by Corale
80쪽
Iam existere, vel extituram, quin Longitudine gaudeat. gavisa sit, & gavisura. Missa Longitudine ad Latitudinem Stellarum transeamus; IV suae est arcus ex Quadrante circuli Latitudinis rarissime enim λς-- integrum adimplebit interceptus inter Eclipticam, &propo--ι
sitae Stellae centrum. Toto Coelo a Stellarum Declinatione de qua ante in atque adeo Latitudine Geographorum , quae eadem est cum Declinatione Astronomica , distinguitur. Quia vero , uti notavimus , Ecliptica Coelum in duo dia v. stribuit Hemisphaeria, liquet duplicem esse Latitudinem, Meridionalem, dc Septentrionalem, pro varia Stellarum po- asitura. Porro perspicuum est, parti Stellarum longe minimae nul- VLiam Latitudinem convenire; quasdam Latitudine eadem p D murtiri; quasdam diversa, sive ratione sui, sive aliarum Stellarum considerentur; & quanta sit maxima Latitudo. Ut Longitudo , & Latitudo alicujus Fixae . quae in Globo o. primitur, cognoscatur . observa in quo Coeli Hemisphaerio Commoretur, & alterutrum Polorum Eclipticae pro diversitate loci Stellaris attolle in Zmith, atque in eo fac subsistere. u. . Ex hoc situ Ecliptica Globi sic coincidet cum Horizonte, ut Latitudia simul Signa Eclipticae , quae est in intimo Horizontis mar D AEgine, & quilibet gradus cujusque Signi per omnia cum Signis,
& gradibus Eclipticae , quae in Globo est . coincidant. Post Quadrantem Altitudinis Zenith assige ex illo latere Meridiani. .
quod Stella exiget, atque per Stesiae centrum transfer, & inferiore sul cxtremitate monstrabit Quadrans desideratam Longitudinem in utraque Ecliptica, sive eam numeres ab Ariete,
seu siti Signi Principio; Et Gradus Quadrantis , qui Stellae
centro superstat, quaesitam ejus Latitudinem largietur. Eadem opera caeterarum Stellarum, quae in eodem dimidio Hemisphaerio delineantur, Longitudo , ac Latitudo observabun&r, Quadrante pereas trajecto. Similiter fiat cum Stellis, Mis . quae extant in altero Coeli Dimidiato Hemisphaerio, applicito solum Quadrante alteri Meridiani lateri. Si vero hasce Affectiones scire cupis in Stellis, quae in opposito Coeli Hemisphaerio sedem habent, Eclipticae Polum , qui nunc in Nadirest. attolle in Zenith, dc quarumcunque Stellarum ope Quadran