장음표시 사용
81쪽
Reperire Longitudiis nem . σLatitudi nem Stella
6 INsTI Tu T. AsTRONOMICAE tis , ut modo locati, ac usurpati, Longitudinem, Latitudinemque assequeris. Sed neque praetereundum , Fixarum , quae in Globo exis Iressie sunt, Longitudinem post magnum temporis intervalum non posse manere Coelo congruam , uti quidem manebit Latitudo, propter motum Secundum , qui accidit in Paralle-lismo cum Ecliptica Vide I Ix Capitis XXIV. Denique ii cui animus sit, Stellarum in Coelo, non in Globo Comparentium, Longitudinem Latitudinemque per Globum inquirere. sic procedat. Per Radium Astronomicum mensur
tur talis Stellae distantia a binis Fixis propinquioribus & splendidioribus in Globo signatis; post circini adminiculo indagetur tale in Globo punctum, quod tam distet a duabus Stellis Globi, quam Stella in Coelo ab iisdem Coeleltibus, & cum hoc puncto
reperto perinde age , ac ageres cum Fixa Globi, cujus juxta doctrinam modo traditam invenienda esset cum Longitudo. tum Latitudo, & propositum Problema solutum erit. Pari facilitate currus Planetae. aut Cometae per universium ain paritionis tempus Globo inscribi potest, atque notari , quantum ex sua Longitudine indies immutarint. Repetatur tantum quotidie eadem operatio. Insuper si quis incidat in Historiam alicujus Stellae insolitae, quae scribitur habuisse in Co lotantam cum Longitudinem, tum Latitudinem, illico huic Stellae sua sedes in Globo ostendi potest.
HActenus generaliores quasdam Stellarum Affectiones
percurrimus, nunc seorsim expendamus primum Ine rantes, vulgo Fixas, seu Assixas, deinde Errantes, lira, his voce receptim mi Planetas. Fixae sunt , quae sereniore Coelo semper lumen spargunt coruscans, vividum &sibi simile ; licet communi Astronom rum consensu multo longius removeantur a Terra , quam supremi Planetae. Insuper propter aequabilem motum, quo seruntur, indesinenter eandem a sui ordinis Stellis observant distan-Diuitiam by Gorale
82쪽
SECTIO PRIOR. IV distantiam. Atque haec ratio est, quare , Si Solem excipias, nullius Planetae via , aut imago , sed tantum Fixarum in Globo compareant. Fixae , quamvis finitae numero, innumerabiles sunt huma- - μno acumini, imprimis ut hyemem sileam hoc patuit, post- sitrii. quam Astronomi Coelum per Telescopium inspeXerunt. Quo rum 1, igitur minor locus foret confusioni, Veteres in Coelo sibi conspicuo, imprimis insigniores, grandioresque numerarunt, quae cum admixtis minoribus in summam collectae constituerunt
mille, ερ viginti duas. - Porro easdem considerarunt dupliciter, vel separatas ab IV aliis, vel cum iis conjunctas. Illo sensu singulas speαavere ci- Vs, tra respectum Constellationum , quas constituunt, easdem- re M.que reduxerunt in via Classes, sive Ordines, qui etiam Di
serentiae Stellarum nuncupantur. V . ιRatio hujus divisionis petita est ex ortu Fixarum Heliaco, V qui pro diversa earum magnitudine in una citius fit , quam in alia. Sed de hoc postmodum. Primae Classis Fixae sunt Classi mi
omnium maximae quoad oculum ; Secundae has excipiunt ; eterarum Classium Fixae iterum , iterumque minores evadunt, ut Sextae sint omnium minimae; quibus & aliquas addiderunt, nudis oculis vix adspectabiles, quas ideo ec Nebulosas, & obscuras vocaverunt. Haec differentia magnitudinis inter Fixas etiam selet in Globo exprimi. Quin ne quis erret, Tabella adpingitur, quae imaginem cujusque ordinis eXhibeat. Quot vero FiXae a Numania Veteribus in quamque Classem reserantur , conspici potest ex
83쪽
ss INsTITU T. Ag TRONOMICAE Quo autem Veteres hunc Numerum Stellarum di in v rentur, & reservarent felicius, eas in certas Figuras redemisrunt ; quas appellarunt Signa caelestia, Imagines, Constia tiones , Astra , Asterismos , dc Sydera. Neque tammi hau Figurae integrum Stellarum numerum . modo CXpressum, ex hauriunt. Quaedam enim propter disconvenientem situm non potuerunt concurrere satis commode ad constitutionem Figuis rarum , ad quas tamen revocari solent, puta quaeque ad proximam. Atque hinc evidens est , quare hae Stellae Graecis σπε vocentur, huc illuc dispersae , dc Latinis Informes . Cm terum ex harum aliquibus deinceps aliqua Signa efformata fuerunt , imprimis Tychoni Brahaeo; ut Coma Berenices, A tinous , similiaque. Hujusmodi Signa a priscis usque temporibus numerata suerunt nonnisi xLviii. Interim quaedam sunt ex Signis maioribus, quae minores Constellationes in suo ambitu comprehendunt. Transeo , cuilibet Signo suum nomen concessum esse; quin non raro nomen totius Signi uni lucidiori Stellae ex hoe Signo attribui. Occasionem vero Nominis dedit vel similitudo e terna, vel superstitio, vel virtus Stellarum imaginaria,
aut si quid simile. Porro ratione situs haec Signa tripliciter dividuntur a vel enim Eclipticam occupant, dc Media nominantur; vel ab ea abeunt in Septentrionem , inque Meridiem , di appellantur Extrema. Quot vero Signa in Ecliptica numerentur , atqu in hoc, dc illo Coeli Hemisphaerio , intelligi poterit ex Versiis culis hisce memorialibus :a d BORCAE partes TER SEPTEM S era fustetu. SIGNIFER inde sed est, ras SEx qais S era versat. Denique converti TER QUINQUE notantur ad AUSTRUM.
Signa Zodiaei. Numerus Stellarum ea componentium. Ordo carmine expressus. ΜΕdia primum prostramus , quorum ec Nomina , ecordo sunt hujusmodi:
I. ARina. Clacissima hic est, quae frontem occupat,opriis Dissiliaco by Gorale
84쪽
SECTIO PRI R. exprimens cum binis, quae in sinistro cornu occurrunt, Gguram clavae, alteramque cum iis , quae in naso dc fronte sunti Res duae, quas gerit in posteriore parte corporis, dceaud 1 , obscuriores existunt. Numerantur juxta Ptolemaeum, quem etiam sequemur in reliquis Signis, in Ariete Stelisexui. Tertiae magnitudinis α ; Quartae 4; Quintae 6; Sotae P. Dormes circa Arietem sunt v. Tertiae magnitudinis et ;Quartae II Quintae 3. H. TAURus. Dorso Pleiadis gerit, quae & Vergiliae nomi- .nantur , ac fronte Maacis , Latine Succulas, dc Succidas; quarum longe praecipua est illa in oculo austrino, ideo dicta per excellentiam Oculus Tauri, Arabibus Aldebaran, R manis Palilicium. Stellas continet xxxii; nam quae in extremo cornu Boreo Tauri est, resertur ad dextrum pedem Auriget, Primet magnitudinis est x; Tertiae 6 ; Quartae II; Quintae 33; Sexta: I. formes circa eundem sunt xx. Quartae magnitudinis raminiae IO. III. GκMisi. Alias Castor Ec Pollux, fosso dc Hercules. Cla- ω-αι. riores habet in capite, εc pedibus Complectitur Stellas xum. Secundae magnitudinis 2; Τρο- tW s ; Quartae 9 ; Quintae a. IV. CANOER. Minoribus constat, quarum celebriores sunt Cisaeis Nebulosa, dicta Prasipe , Ec Asinus borealis , atque meidionalis, alias Aselli. Stellas tenet et . Quartae magnitudianis 7; Quintae r ; dc una Nebulosa. Informes circa ipsum sunt Iv. Quartae magnitudinis et ;Quintae 2. V. Lxo. Est inter splendidi m Coin Constellationes. Duae L . reliquas superant, una in pectore, occupans fermh Εcs ticam , quae Cor Leonis vocatur , item Regulus , ac B siliscus; altera in extremi cauda, vulso Canda Leonis. Stellas numerat xxvri. Primae magnitudinis 2 3 Secundae
D rmes circa Leonem statuuntur VIII. Quartae magnitu-ε dinis 1; Quintae 4; Luminosa I; obscurae 2. CGerum hae tres ultime sunt extra numerum Stellarum, ovem Ptolemς
85쪽
6o INsTITU T. AsTRONOMICAE Signis Eclipticae attribuit, & consuta suerunt cum Cauda Leonis . circa quam observantur. Recentiores Astronomi ex illis formarunt novum Sidus, dictum Crines , seu Coma Berenices, etiam Spicarum Manipulus, complectiturque iuxta alios via , imo xI Stellas , efformantes fere triangulum. Hanc Comam ad Constellationem Bootis , de qua postmodum, varii reserunt. Det H. Viaco Longissimum est inter Signa Eclipticae. Gerit . manu sinistra eximiam Stellam, quae Spica audit, & Spica Virginis; alteramque in dextra ala, quae demiatrix n minatur. Stellas habet xxv I. Primae magnitudinis I; GN
Informes circa Virginem ponuntur vI. Quintae magnitudinis 4; Sextae 2. VII. Lian A. Alias Bilianae, complectitur duas clariores, quae Lances dicuntur , quarum altera meridionalis est, & lucidior , perstringens Eclipticam , & altera septentrionalis. Praeter hasce etiam Nobilis est in Hypomochlio. Stellas habet v m. Secundet magnitudinis 2 ; Quartae 4 ;Quintae 2. Informes occurrunt Ix. Tertiae magnitudinis I; Quartae s; Quintae 2 ; SeXtae I. VIII. SCORPIus. In eo conspiciuntur variae, & fulgentiores Stellae, quarum praecipua est, quae in medio corpore observatur, dicta Cor Scorpii, Graecis Antares, vel Antartes. Stellas possidet XXI. Secundae magnitudinis I; Tertiae I 3;Quartae s; Quintae 2. Informes ipsi adscribuntur m . Nebulosa 1 3 dc Quintae
magnitudinis 2. IX. SAGITTARI Us. Dicitur etiam sertatenens, Cujus principaliores occvreunt in arcu & sagitta. Numerat Stellas xxx I. Secundae magnitudinis 2; Te
tiae 9; Quartae 9; Quintae 8; Sextae 2; Nebulosa I.
X. CAPRICORNus. Etiam Caper nominatur, qui eminenti ribus destituitur; si binas in flexu caudae, alteroque Co nu eXcipias.
Stellas Continet xxv m. Tertiae magnitudinis 4 ; Quartae 9; Quintae 9; Sextae 6. uarius. XL AMARIus. Venit & nomine in bora. Hoc Signum in
86쪽
SECTIO PRIOR. 6I in iv minora aliis subdividitur; in Mantile, Aquarium, Urnam, & Aquam prosusam. Fulgidiores habet in utroisque humero , altero brachio, dc pcde, sed longe fulgidis. sima est , quae in termino Aquae ac ore Piscis meridionalis conspicitur, Arabibus Fomahand , vel ut alii malunt Pho-m aut.
Stellas in universum complectitur XLII. Primae magnitudinis I; Tertiae 9; Quartae I 8 ; Quintae I 3; SeXtae I. Informes circa Aquarium sunt III, Quartae magnitudinis. XII. PisCas. Horum alter austrinus est , dc occupat AEquatorem ; alter boreus. Uterque gemino Lino connectitur , quorum commissura odus appellatur, in quo clarissima est omnium , quae in Piscibus, aut duobus linis sese offerunt, proximaAEquatori, atque ejusdem Nominis. Stellas habet xxx Iv. Tertiae magnitudinis 2 ; Quartae ra; Quintae 3; Sextae 7. Informes circa eos inveniuntur Iu , Quartae magnitudinis. Quandoquidem vero recensita haec Signa creberrime occumrunt , Iolent Astronomi propter scriptionis compendium ea quibusdam Notis cxprimere, quas jam ante Capite XXIV I. Ivexhibuimus, & quae probe memoriae ins gendae sunt, quo eX-
pedite intelligi possint Autores, qui de Signis his illis loquen
tes persaepe tantum notas eorum efferunt.
Ita Eclipticae Signa recensuimus, & quot Stellas quodlibet complectatur. Omnes si in Summam colligamus, proventcnt tiro Simis Eclipticae in universum CCCXLvI ; inter quas Bummodo sunt v Primae magnitudinis; Secundae Ix; Tertiae LXIv; Quartae CXXXII; Quintae CVI a Sextae Xxvri ; N bulosis 111; Obscurae nullae. Cςlcrum Nomina, ordinem , atque Numerum horum Signorum scire licet ex binis hisce Versiculis, qui in omnium
ore circumseruntur: Sunt Aries, Taurus, Gemini, Cancer, Leo, Virgo, Libraque, Scorpius, Arcitenens, Caper, Amphora, Pisses.
Multo autem elegantiore carmine, & quonam pacto Astronomi soleant haec Signa in Globo Coelesti depingere, ea eX- pressit Manilius in Astronomico, Lib. I, p. m. 9 , Versu XI. sic sonat Poetae carmen :
87쪽
62 INsTITU T. ΑsTRONOMICAE Aurato Princeps ARIEs in vellere fustem, Res ea admiram averpum prergere TAURUM, Summisse viam GEMINos, ta fronte vocantem. σι ρequitur CANCER , concr- LEO, VIRGO Leonem. MLquato tum LIBRA die eum tempore noctis a strahit ardenss fulgentem SCORPION Utro. In c in codam contento dirigis arcu MIXTUs Eduo volucrem massurus jamque Sagittam. Tum venit avum CAPRICORNus Sidere flexus. Post bum ansimam defundit A Q U ARIUS .mam, DasCI nos assuri, aviae subeuntism unda suos Ariet tangsι el-dentes nillima Signa.
CAp UT XXVIII Signa Hemisphaerii Borealis. Numerus Deliarum ea
V Isis Eclipticae Signis , ea etiam lustremus, quae in Hemisphaerio Boreali collocantur. Quo autem hoc comin. mode fiat, incipiamus a Polo Eclipticae boreo, atque hinc in orbem versus Eclipticam descendamus. Sic facientes offerent se sequentia Signa , & sequenti ordine. I. DRACo. Item Serpens, in longitudine amplectitur omnia Signa Eclipticet; nam circa ipsius Polum Dorealem in gyrum undique se convolvit. Luculentiores ostendit in Capiate, ec hic illic per caudam. Stellas numerat xxx1. Tertiae magnitudinis 3 ; Quartaui 6; Quintae s , Sotad Σ. II. UasA MINOR. Alias Arctos, Fera xminor, C sura, Flamstrum minia. Habet tres Stellas longe celeberrimas , unam in extremitate caudae, Polo Mundi vicinissimam, quae P laris appellatur , Nautarum directrix ; duas in anteriore parte corporis, Batavis m, A. Stellas tenet v M. Secundet magnitudinis 2; Tertie 1; Quartς Α, III. CLPAEus. Clarissimas habet in humero, lumbis, semore. Ipsi adscribuntur Stellae xi. Tertiae magnitudinis I; Quartae 7; Quintae 3. . I mDiuitigod by Corale
88쪽
SECTIO PRIOR. 63 Infam: tr. Altera Quintae; altera Quartae magnitudinis. IV. C ssiopn A. Constestario est instar Cathedrae , cui Cis θών, incumbit homo , brachia tollens ad Sidera. Quinque illustrioribus Stellis coruscat. Anno LXXu superioris Rculi ad cathedram Cassiopeae apparuit illustre Phaenomenon , quod primo apparitionis tempore Iovem , & Sirium vicit splendore, & magnitudine corporis, atque Astronomorum istius temporis oculos, animos, calamumque sic praestrinxit, ut merito dubites , utrum haec Stella Coelo, an Terris illustrior fuerit, clariorque. Stellas complectitur xui. Tertit magnitudinis ε; Quartae 6; Quintae I; Sextae a. V.Cva Nus. Item Olor, praecipuas habet in ore, pectore, Cum .& alis. In pectore Cygni apparuit amo I o nova Stella
tmiae magnitudinis, quae diu manens, scribitur tandem anno IAI sensim evanuine.
Stellas monstrat xvii. Secundar magnitudinis I; Tertiae s; Quartae 9; Quintae 2.
Informes binas, Quartae magnitudinis. UL LYRA. Etiam Lyra Apollinis. --, Cirhara, Vultur-- L a.dem nominatur. Inter ipsius Stellas eminet, quae in alteia
Stellas exhibet x. Primae magnitudinis 1, Tertiae 2; maris VII. Hll Rcuaugs. Dicitur ic ὀ ὀν γονα- , Ingeniculatus, Histi .
seu Ingeniculator a situ ; distinguendus ab altero Gemin rum , qui alias Pollux appellatur. Instructus est clava, &exuviis Leonis. variasque ostendit luculentiores Stellas, quarum quaestontem occupat, erastit clarissima, dc dicitur
Stellas ostendit xxvIIa. Tertiae magnitudinis 3; Quartae In Quintae 1; Sextae 3
Unam Inserimem, Quintae magnitudinis. VIII. CORONA noMAI IS. Sidus est inter Coeli celeberri- --ma , quamquam exiguum. Lucidam habet ejusdem nominis. borealis. Stellae in ipsi numerantur uni. Secundae magnitudinis II Quartaes; Quintae r ; MXtae 1. IX. Booetas. Vocavur α μαιμώων. AH M, Arcto 'lax, sera.
89쪽
M INsTITU T. ASTRONOMICAE Harustra ductor. Intra ejus semora conspicitur Stella insignis,& admodum rutilans, dicta Arcturus. Stellae in ipso inveniuntur xxH. Tertiae magnitudinis 4; Quartae 9 ; Quintae 9. Una Infrenus est, Primae magnitudinis. Sileo in Globis minoribus duos Canes eXprimi, quorum posterior luculentam Stellam continet; prior obscuram , sitas inter caudam Ursae majoris ad boream, & Comam Berenices ad austrum. Hos Bootes mediantibus Boenis mode
Contrariam Ursae minori posituram habet. In ea septem clariores Stellae observantur in formam Plaustri , inque eadem diseositione dispositae , qua septem Ursae Minoris. Horatius septem gelidos Triones nuncupat. Quatuor, quae in corpore sub figura quadrilatera delineantur, Currum eXpri-ἰ munt, tres reliquae in cauda Equos. Stellae hujus Signi statuuntur esse XXvis. Secundae magnitudinis 6; Tertiae 8; Quartae 8 ; Quintae . Informes cjusdem v III. Tertiae magnitudinis Ib Quartae Eq, Quintae I; Obscura ψ. XI. AURIGA. Hunc & Erichtonium, Heniochum , ac Custodem capesu vocant. Fulgentissimam gerit in humero sinistro, quae Hircus, sive Capella dicitur, sub qua & duo mas occurrunt. Praeter hasce in dextro humero , & pede etiam duas notabiliores ostendit. Stellae Aurigae sunt xiv. Primae magnitudinis I ; Secundae 4 1; Tertiae 2, Quartae 7; Quintae Σ; Sextae 1. . XII. PEnsgos. Sinistria gerit C m Medusa , sive Gorgonis, in quo una reperitur caeteris longE splendidior, ejus dem nominis. Ipse Perseus praecipuas nabet in dorso di si nistro pede. Stellas includit xxvi, inter quas sunt Secundae magnitudinis 2; Tertietes; Quartae I 6; Quintae 2; Nebulosa r.
. Dormes III, Quintae magnitudinis. i .r . IIII. ΤRI ANGULUM. Atii Drangurum septentrionale, Tri-gurum, Triquetrum, & Deluton nominant. Est uosceles.
90쪽
SECTEO PRIOR. ΘXIV. ANDROMEDA. Quae & Perstea. Quatuor insigniores A -- Stellas demonstrat, unam in capite; unde Capiat Alidromeri που appellatur, etiam Umbilicus Pegasi, quem ideo Ptolemaeus 'non ad Andromedam , sed Pegasum refert ; ac reliquas in humero , cingulo, dc meridionali pede , rectam lineam
Stellas possidet xx III. Tertiae magnitudinis7ι Quartae Iet; Quintae q. XV. PEGAsus. Alias Equin alatus , Poetarum versibus de- PQ με. cantatissimus est , cujus clariores Stellae comparent in ore, Collo, ala, crure, & tres ex hisce cum umbilico Pegasi, de Φuo quam proxime, ingens efformant Quadrangulum. tellas tenet XX , Secundae magnitudinis 4; Tertiae 4;
nominant. Est sidus mutilum, non repraesentans, nisi Caput Equi sectum.
Stellas Iu numerat, omnes obscuras.
diores Asomsum constituunt; infra quem & altera ejusdem fulgoris observatur. Stellae ejus sunt numero x. Tertiae magnitudinis s; Quartae Σ; Sextae 3. XVIII. TELu M. Signum existit perquam exiguum, figurae Telum. non inelegantis. Stellas non nisi v ostendit, Quartae magnitudinis I; Quintae 3 ; SeXα I. XIX. Ausa I L A. Saepius etiam VHIur volans, tres monstrat Aquila, inter utramque alam , quarum media est clarissima. Ut sileam , quae in cauda apparent. Stellae ejus sunt Ix. Secundae magnitudinis I ι Tertiae 4; Quartae 1 ; Quintae 3. . . . Informes circa Aquilam sunt v I, constituentes Antinoum. non memoratum Ptolemaeo, cujus tres in recta linea disponuntur, quarum media ponitur in AEquatore; tres reliquae componunt triangulum. Tertiet magnitudinis sunt 4; Quartae I; Quintae LXX. SERPENTARI Us. Non raro Ophiuchus, Anguitenens, Ser ω4. I Anguiari