장음표시 사용
271쪽
OPTATUS GILDONIAM DONATISTA. ass
Catholicis ex facto Maximianistarum demonstrantibus sibi aes nitum, Donati-sa indignantur.
Hoc Donatistarum circa Maximianistas factum , cum longi lateque a Catholicis in sermonibus & disputationibus, ad sanandos a schismate hominum animos, spargeretur; monstrareturque eos pro pace Donati S damnatos in honorem suum integrum suscepisse,& Baptismum , quem foris ab Ecclesia eorum dederant, non ausos fuisse rescindere : orbi vero terrarum contra pacem Christi, obiicere contaminationem nescio quorum peccatorum : imo & euacuare Baptismum in illis quoque Ecclesiis datum, unde in Africam venit ipsum Euangelium ; plurimi eorum confundebantur, & ad manifestam veritatem crubescentes; corrigebantur: & quidem solito crebrius multoque magis, ubicumque ab eorum saeuitia respirabat aliquanta libertas. Alii vero, hac suorum desectione, & Catholicorum quos diximus sermonibus adeo exarserunt, & tantis odiorum stimulis sunt incitati, ut contra eorum insidias atque violentias, imo apertissima latrocinia, vix ullae Catholicorum Ecclesiae possent esse securae: vix ulla via tuta, qua iter agerent, quicumque aduersus eorum rabiem, pacem Catholicam praedicarent, eorum' ue dementiam perspicua veritate conuincerent. Vsque adeo non solum laicis, vel quibuslibet Clericis; sed ipsis quoque Episcopis Catholicis, proponebatur quodammodo dura conditio: Aut enim tacenda erat veritas, aut eorum immanitas peric-renda , &c. Epist. SO. Hoc igitur tempore circiter existimo Circumcelliones, qui solis hactenus fultibus armari consueuerant, omnis generis armis ac telis non solum uti coepisse; sed etiam terribilia magis quam umquam iunsisse fabricari: tum extinguendis fidelium oculis, acetum calci addidisse, quod nulla antehac tyrannorum crudelitas excogitauerat. SU-Κ E 4 Perua
272쪽
xso LIB. II. CAP. XI. peruaraneum puto ad fidem hisce faciendam, Augustini verba proferre, cum pleni sint huiuscemodi suppliciorum armorumque exemplis Libri contra Petilianum, Parmenianum,Cresconium aliosque, quos post initam inter Primianistas & Maximianistas pacem sed quae neque uniuersa, neque firma fuit conscripsit. Non grauabor tamen adscribere unum alterumve, sed verissimum Donatistarum elogium, e quibus liquidissime deprehendas, quales fuerint omni tempore. Isti, aiς Augustinus,simul habere volunt & s
crilegorum vitam, & innocentium famam: & in sceleratisfactis nul- lam poenam, dc in poenis iustis Martyrum gloriam. l. a.di Ea .cap.ro Et alibi: Vivunt, inquit, ut latrones; moriuntur ut Circumcelliones, honorantur ut Martyres. Dist. 68. Quod repetit: Cum vivatis ut i trones , mori vos iactatis ut Martyres. LMcοηr. PGιι. cap. 83. viderique potest. LI.coni. Gaudent.cap. 36.
C APUT XI. DONAT ISTAS AUGUSTINUS
HAEc dum aguntur, erat ad Episcopatus honorem assuimus Augustinus: di quia Presbyter adhuc non verbo tantum pro suggestu, sia scriptis etiam libris & litteris, cum Donatistis, & signanter Maximino Episcopo qui Diaconum Orthodoxum Ecclesiae Mutu-gennensis rebaptizasse dicebatur experiri iam, & prouocare siue ad disputationis, siue litterarum commercium coeperat; Epist. χos. assidue porro atque instantissime perrexit. Vtrumque memoriae proditum a Possidio est. Scribit enim, dum schisma eorum atque haeresin, in Ecclesia per
273쪽
orans, Dequenter exagitaret; qui intererant Donatistas, ad suos Episcopos deterre solitos ex ore praedicantis excepta. Quae cum illi auditant, & sorte aliquid opponerent aut refellerent; eadem responsa reserebantur ad Augustinum: qui propere,quam ni hil illi refellere va- luerint aut voluerint, quὶmque sit verum & manifestum . quod Ecclesiae Dei fides tenet ac docet, ostendens; patienter ac leniter, siue ut
scriptum est, cum timore ac tremore salutem omnium opcrabatur, ei uncemodi studiis diu noctuque intentus. l.
lam N Epistolas priuatas, eodem Possidio teste ad quoscumque huius erroris Episcopos, & eminentes laicos, dedit, ut videre est, l. .
conr. PetιLcap. I. reddita ratione admonens atque exhortans, ut vel ab
illa se prauitate corrigerent, vel certe ad disputationes venirent. At vero illi, caussae dissidentia, ne quidem unquam restri re volucrunt: sed ira furoreque perciti, seductorem deceptoremque animarum Augustinum esse, priuatim ac publicd clamitabant: ob lue id tamquam lupum , pro gregis sui conseruatione mactandum : omnia peccata indubie dimisssum iri illis, qui efficere istud potuissent. Possid. c. 9. Atque in primis quod Litteras attinet, laicos omnes Donatistas sub persona Ecclesiae Catholicae aliquando cohortatus est, proposita totius Schismatis breuiter historia, ut ad Ecclesiam redirent. Epis. i. Consanguineum deinde suum S E v ER I N v M , a quo fuerat per litteras salutati s , hominem laicum, sed prudentem , eiusdem argumenti brevicula repetitione, eodem studuit adducere. Disi IIo. EMERIT ubi quoque Caesariensem Episcopum,quem bono ingenio praeditum doctrinisque liberalibus eruditum, ab Ecclesia Catholica discerptum dolebat atque seclusum; Donatismi imagine elegantissime ob oculos posita imo intimis eius excussis visceribus, ac praesertim, Neminem posse ignotis alterius criminibus maculari; imo neque cognitis, modo haud consentiat saltem eo conatur adducere, Ut respondeat, caussamque aperiat, Cur schisma sit factum ς hac enim inuenta, mox euidens futurum, Vbinam Ecclesia sit, num apud Donatistas, num apud Catholicosi Dist. I 6 q. HONORATO, partis item Donati Episcopo, qui placere sibi significauerat,vi litteris in quibus nullus tumultus disputationem turbare possit, quae cum tota animi pace atque lenitate suscipienda est, inter se agant; hanc quaestionem proponit, obsecratque ut respondeat: Quomodo Ecclefia, quam Scriptura sacra clamat ubique esse Catho-
274쪽
asi . LIB. II. C A P. X I. heam, siue toto terrarum orbe diffusam, talis esse deserit, & subito
in solis Afris, neque ipsis omnibus, remanseriti Dist. Is I. M A C:R o B I v Μ Episcopum iuuenem quidem , sed bonae indo lis,dehortatus fuerat a rebaptizando Subdiacono, qui se ad eum rec-perat. Dist. 26s. Verum frustra, ut apparet. cum enim responditat Macrobius Augustini litteras adierent imis, Non se aliud polite facere, quam venientes suscipere, & eis fidem, quam postulauerint,dare. Ipsa autem cum regercrent, Cur hic potius rebaptizari debuisset, quam rebaptizati sint quos Felicianus, aliique in Schisimate Maximiani positi bapti rauerant replicarcique Macrobius, Nuper se ordinatum, factorum patris sui Primiani opinor iudicem esse non posse, sed in eo quod a Prioribus lius accepisset permanere; doluit vehementer Α - gustinus necessitatem Macrobii, prolixisque litteris ostendit, nihil aliud illum ad hanc responsionem coegisse, quam malae caussae fun
-n Quapropter ex. sola Maximiani caussa ostendit, Donatistas fateri debere, etiam extra suam communionem baptisma valide conserrie 'tanta fiducia, ut etiam periculo Episcopatus tui, paratus sit quod lo- λqui ur probare. Igitur finita est, i nquit,caussa frater Macrobir Deus hoc egit, Deus hoc voluit: occultae illius prouidentiae fuit,ut in caessa Μaximiani , speculum vobis correctionis proponeretur, ut omnis et aduersum nos, imo aduersus Christi Ecclesiam toto orbe crescentem, non dico vestra, ne in te videar contumeliosus, sed certe vestrorum criminosa calumnia finirctur. s. 2 3. . CR I s P 1 N o, de quo se numero nobis agendum euit, Donatistarum Calamen si Epilcopo, obque id sibi vicino quandoquidem
commoda adesset occasio, ambobus tum in Numidia existentibus per litteras ultro citroque agendi, de Qua, one quae Catholicos de Donatistas ab inuicem dirimebat, potellatem facit: &, quoniam id ipse nonnumquam Crispinus fieri optasse dicebatur; premit, & vGget ut fiat: rogans ut ad paucula quae proponit argumenta re ondeat, Quomodo nimirum & quantum in Concilio suo Bagaiensi exisaggeiauerint sacrilegium schismatis , & tamen ipsi se separonta toto Qxue terrarum ἶ quomodo se pati persecutionem a Catholicis dicant; cum per iudiciariasi potestates tantopere sint pei secini Maximianistasi quomodo denique totius orbis terrarum baptismum exsufflent; qui
275쪽
Scio quidem has litteras omnes, praeserti meas ad Emeritum, non hoc tempore praecise esse conseri pias, sed cum Honorit Imperatoris implorata est a Catholicis auctoritas,&impetratae Leges: verum quia . propter alias poterat hoc loco commode earum fieri mentio, noluimus praeterire.
s. II. Deinde Libris contra Petilianum.
O Plato uti diximus extincto,Donatistae usi sunt v ET ILI ANO, Anno acerrimo suae sectar patrono, nisi in Augustinum incidisset. Is ex 398. caussidico quo in munere dum potentiam tuam iactat, Paracleti sibi nomen imposuerat,atque ab hoc se cognomnalem Spiritus sancti,non esse,sed fuisse delirabat: I.3.conLPeticcap. 16.ὶ adhaec Catholiear Eccle-Cathecumeno, a Donatistis abreptus ad Donati partem, mortife--ri in ea honoris Episcopatus ut apparet vinculo ligatus. est. l. aaoni.
Cirta Iulia, Numidiae ciuitas est, hodie Astera, nobilissima olim &potentissima, quondam ut ait Mela) domus Regum Iubae& Syph cis: postea Colonia Romanorum, quam Plinius ait vocatam esse, Sit ranorum: caput etiam regni Masauulorum,ut scribit Luatus . 3o. testa 'se' Franc. Balduino. Huius ciuitatis Siluanus Episcopus fuit, ordinatus -- ut diximus, a Traditoribus: eidemque Petilianum mox praefecerunt Donatistae, ut cum ideo Augustinus, dc Siluani quibusdam interposu is successerem,oc contacium,imo concathedraneum appellet. I. s.coni. PMil. cap. 37. . AEadem di Constantina dicta, in honorem, ut aiunt, Constantini Im peratoris: atque hinc Siluanus Constantinensis Episcopus dicitur. i6s .uti de Petilianus lib. 2. Raν.c. 34. Vt nemo existimet aut duos fuisse Petilianos, cum B ronio Anno 398. aut unum eundemque Cirtensi Cathedra ad Constantiniensem vel contra, transiisse. Videri
potest Henr. Grauius, in annot ad Tem. T. L .c. Mont.Gresicon. iHac dignitate mactus apud Donat illas Petiliantis, nihil prius habuit, quam iuxta suorum supercilium sapere qui cum magni,excelsi,
276쪽
eaelestes, diuini, imis non iam homines sed Angeli sibi viderenturm
labant pro se plebem orare, pro qua nimirum ipsi orabant: libr. 3.coni. Pιtil.c Ios. adeoque se sanctum, & omnis peccati expertem existim re. Deinde cum feruidum ingenium, de linguam pro more gentis satis disertam, a foro ad Ecclesiam transtulisset; Zelum erga eam suum , α sollertiam ostendere voluit, ne quam de se alii spem conceperant, frustraretur.
Epistolam igitur ad suos Presbyteros scripsit aduersus Catholicam Ecclesiam:quae cum Augustino Constantinae existenti, Absentio praesente, & Fortunato ibidem Episcopo Catholico, fuisset exhibita ; ita miratus est, quod eius Auctor primis suis verbis totam partis suae communionem radicitus amput siet, ut nollet credere Petiliani esse litteras r quem solebat fama praedicare, quod inter Donatistas doctriana atque facundia maxime praecelleret. Sed quia legente eo aderant, qui sermonis eius cultum ornatumque notant; persuadere Augustino coeperunt, omnino illud esse Petiliani eIoquium. Qui perinde, cuius. libet esset, refellendum putauit, ne quisquis ea scripsisset, aliquid sibi apud imperitos aduersus Catholicam scripsisse videretur. libis. I. coni.
Sepositis ergo tantisper Libris de Trinitate, deque Genesi ad litia teram , nuper a se inchoatis, ut primo Libro narrauimus; scripsit aduersus Petilianum tria Volumina et quorum primo, primae parti Epistolae ipsius quia non tota in manus cius venerat, sed prior parua eius pars quanta potuit celeritate & veritate respondit. Postea quippe inuenit totam e eique tanta diligentia respondit, quanta ut ipse
Quod prius interim scripserat Augustinus antequam totam Petiliani Epistolam repererat; peruenit ad ipsum Potitianum: qui iratus respondere conatus est : in Augustinum potius dicens quidquid ei libuit, in caussa vero omnino deficiens. Quod cum posset collatis utriusque ipsorum scriptis, facillime aduerti; tamen propter tardiores hoc ipsum Augustinus demonstrare curauit: sicque est additus eidem operi Liber tertius. ιχ. Ret P. cap. 23.
277쪽
DONATISTAS AUGUSTINUS EXAGITAT.
CEterum quia per loca singula, quando verba Petiliani inserebantur, positum erat; Petilianus dixit: de quando vorba Augustini et Augustinus respondιt: calumniatus cst ci Petilianus, tamquam fuistet mentitus, dicens, quod numquam cum illo cominus disputas let. Quasi propterea non dixerit quod scripsit, quia hoc non in verbis eius audiuisset, sed in litteris legisset: aut ipse Augustinus ideo non respondisset, quia non eo praesente locutus cst, sed scriptis eius vicissim scribendo respondit. Quam cauillationem ubi Augustinus retulit, subiungit: Quid faciamus hominibus, qui tale cor habent aut cos , quibus scripta sua innotescere cupiunt, tale cor habere opinanturi libro I. conia Gaud. cap. I. Atqui Pctilianus, nondum omnes suas forenses syco- phantias valefecerat, in quibus paullo plus sapiebat, quam in Scriptura sacra , ut videre est libro I. coni. Petil. cap. I 6. l. 2. cap. 18. 6 I. Os r. cti. s. c. si Hos libros Augustinus scripsit, sedente in Petri Cathedra It mar, Anastasio: in Iacobi Hierosolymae, Ioanne: libro . coni. Petil. cap. 3I. cum nulla adhuc essct in haereticos, qu mtum recolit, lata Lex capitalis: libro 2. coni. Petil. cap. 1o. sed qu. paullo post, ipsoque hoc anno prodiit, v I. Kalendas Maij, Honorio Aug. I v.& Eutychiano DL COss . contra eos impresse, qui Catholicis
Ecclesiis , Sacerdotibus & ministris, vel cultoribus ipsis, vel cuia tui ipsi, locoque, aliquid importauerit iniuriae. i. 31. de Epist. O
278쪽
St Calatna, Numidiae ciuitas, inter Constantinam siue Cirtam, Hipponem sita, sed Hipponi vicinior: ι. 2. coni. Petit. cap. 99. Augustino eatenus subiecta, quod ad ipsius visitationem Ecclesia in ea Catholica, cui Possidius praeerat, spectaret. Possid. c. 12 In hac Donatistarum Epitcopum CR Is PINus agebat, habitus inter eos uti senex, ita doctissimus: L 3. coni. Crescon. c. q6. diuitias u ro non tam cum Petiliano formidans, ut eas etiam amaret et adeoque aduersus Petilianum multo copiosius earum laudes recitare posset, quam eas i lle detrimere. l. a. coni. Peιil. c.99.
Is igitur Crispinus, iuxta Hipponensem ciuitatem, I. 2. coni. Petileap. 99. in fundo Catholicorum Imperatorum quorum legibus, si earum fui flet usus, ne quidem permittebantur esse Donatista in ciuitatibus: eod I. c. 38. loco, ut apparet, Mapaliadicto , Epist. II; .emerat possessionem Emphyleuticam: cuius titulo , coactos uno te roris impetu octoginta ferme colonos suos, miserabili gemitu mugiatantes, non dubitauit, paullo ante hoc tempus, rebapti Zando se semergere ἴ l. a. coni. Petil. c. 8s. vere dictus Augustino, emisse fundum, bi mergeret homines in profundum. eod. t. c. 99. Ideoque'cum eo super hac re grauiter expothulat,& interrogantis Christi prosopopoei
Crispine, carum suit pretium tuum ad emendum timorem Mapa Iiensium, & vilis mors mea, ad emendum amorem Omnium Se Mium ' Plus valuit rebaptiχandis colonis tuis, quod numeratum est de acculo tuo; quam baptizandis populis meis, quod manavi t de latere me, oc. Postremo prouocat eum ad disputationem , certa lege, vidi antea, proposita : adiuratque per Christum , ut ad ista respondeat. 'ust. I s. Fecit' inquies. Vt congerrones ipsius solebant: ne re
quidem. Sed plura de Crispino post: qui egregie imitatus est Petili num symmystam suum, de quo Augustinus ita testatur: Pars Don
279쪽
ti quando praeualebat Constantinae ; laicum nostrum Catechume Dum, natum de parentibus Catholicis, Petilianus . tenuit, vim fecit nolenti, scrutatus est fugientem,inuenit latentem, extraxit pauentem, bapti Eauit trementem, ordinauit nolentem; Cotu. ad Ostiens
Libri Augustini contra Parmenianum , ου De Baptimo: horumque occasio.
D Raeterpropter hoc tempus, cum Parmeniani litteras, de quibus I supra,refelleret,quia promiserat de quaestione Baptismi latius aliquid Domino adiuuante tractare, ubi de omnibus testimoniis saniactarum Scripturarum, quae obiecerat Parmenianus resipondisset; ι. 1. coni. Parm. c. Iq. bapt. m. conscripsit contra eosdem Dona
listas, auctoritate beatissimi Cypriani Episcopi & Martyris se defendere molientes, septem Libros de Baptismo : in quibus docuit, nihil sic valere ad refellendos Donatistas, & ad eorum Prorsus ora claudenda, ne aduersus Ecclesiam Catholicam suum schisma defendant; quomodo litteras factumque Cypriani. ι.2. Retri c.I8. Ea res sic habet. Antequam plenarij Concili j Nicaeni sententia, Oid in Baptismo ab haereticis collato sequendum esset, totius Ecclesiae consensio confirmasset; visum est Cypriano, cum ferme octo ginta coepiscopis suis Africanarum Eccleuarum, omnem hominem qui extra Ecclesiae Catholicae communionem baptizatus fuisset, oportere ad Ecclesiam venientem, denuo baptizari. Quod non recte fieri, tanto viro nimirum Dominus non ape uit: ut eius pia & humilitas, & charitas in custodienda salubriter Ecclasiae pace patesteret i & non soldm illius temporis Christianis, sici etiam posteris, ad medicinalem ut ita dicam notitiam signis tur. Cum enim tanti meriti , tantae ecclesiae, tanti pectoris, tantioris, tantae virtutis Episcopus , aliud de Baptismo arbitraretur, quam erat inquisita diligentius veritas firmatura r multique eius Collegae , quamuis liquide nondum manifestatum , id tamen te nerent , quod di praeterita Ecclesiae consuetudo & postea totus Ca-
280쪽
- tholicus orbis amplexus est; non se ille tamen a ceteris cliuersa dettientibus, separata communione disiunxit: & hoc etiam ceteris suadere non destitit, ut sufferrent inuicem in dilectione, studeseruare unitatem spiritus in vinculo pacis. I ta enim corporis manente compage, si quid in quibusdam me bris infirmabatur ; ex eorum sanitate conualesceret potius, qupraecisione mortificatum, diligentiam nullius curationis admitte Et si ille se separasset; quam multi sequerentur ' Quantum sibi imen inter homines saceret ' quam latius Cyprianime, quam Donastie vocarentur Sed non erat filius perditionis, de qualibus dictest: Deiecisti eos dura extollerentur: sederat filius pacis Ecclesiae , tanta cordis illuminatione praeditus, propterea non vidit aliquid fier eum aliud supereminentius videretur. Et adhuc, inquit Apous, supereminentiorem viam vobis demonstro. Si linguis hominioquar & Angelorum, charitatem autem non habeam; factus sum Iut aeramentum nans, aut cymbalum tinniens.' Minus ergo ille penetrauit, ut cerneret secretum abditum iSae menti. Sed si sciret omnia Sacramenta, charitatem autem non haret; nihil esset. Cum autem minus ille perspiciens, hanc tamen I, militer, fideliter, fortiter custodiuit; ad Martyrii coronam meriperuenirer ut si qua in eius lucidam mentem, ex humana conditio nebula irrepserat, gloriosa serenitate fulgentis sanguinis fuga
A. VI. S. Cyprianus ab Augustino purgatuσ.
ET licet lixe i ta habeant,ae Cyprianus aliter senserit de Baptis , quam forma & consuetudo habeat Ecclesiae se ut in ipsus C priani & Concilii litteris inuenitur non incongrue tamen,inquit u istinus, de tali viro existi inandum est , quod eorrexerit, & ior asse iii Ppressum sit ab eis, qui hoc errore nimium delectati sunt, &