Seraphici viri s. Francisci Asisiatis vitae duae auctore b. Thoma de Celano ..

121쪽

tatis. Ideo, dum urique vixit in carne, supernorunt rator praecipuus 'nihil in mundo proprietatis susce pit, ut universitatis bonum 'plenius , & iucundius possideret. Factus est 'proinde in toto quod noluit esse in parte , & aeternitatem pro 'tempore commutavit. ibique omnibus subvenit, ubique omnibus adest, ' vere unitatis amator partiet pii detrimenta non novit, Vivens adhuc inter peccatores universum peragrat, & praedicat Orbem , regnans iam cum Angelis in excelsis facilius cogitatu volat tamquam nuntius summi regis, & populis omnibus praestat bene inscia generosa. Tota proinde universitas populorum honorat eum , glorificat, & collaudat . Revera commune bonum Darticipant omnes. Quis enumerare Susficiat quanta , quis dicere valeat qualia per eum ubique Deus dignatur miracula operari Quanta nempe in sola Francia Franeiseus mirabilia patrat ubi ad deoseulandum, ' adorandum capitale , quo sanctus Franciseus in infirmitate fuerat usus, Francorum rex, S regina, & universi magnates occurrunt. Ibi etiam sapientes orbis , & lieteratissimi viri , quorum c

piam super Omnem terram Parisius maxinium ex m

re produeit, Franciscum virum idiotam , & vere simplicitatis, totiusque sinceritatis amicum humiliter, & devotissime ' venerantur, admirantur, & co- Iunis Et vere Franciscus, qui super omnes cor franeum , & nobile gessit . Noverunt quippe qui magnanimitatem eius experti sunt, quam liber, quam liberalis moribus suit , quam securus , S impavidus in

omnibus extitit, quanta virtute, quanto fervore animi cuncta secularia tonculcavit. Verum quid de aliis mundi partibus loquar, in quibus per semicinthia

sua morbi discedunt, fugiunt aegritudines, & ad solam nominis invocationem utriusque sexus frequentia

122쪽

multa suis a cladibus liberatur. Ad eius quoque tumiabam assidue nova miracula fiunt , & multipli eatis intercessionibus eo in loco animarum , & eorporum gloriosa beneficia impetrantur , caecis restituitur visus, surdis reparatur auditus , claudis redditur gressus , mutus loquitur , salit podagricus , leprosus mu datur, turgens subtiliatur, ' diversa variaque infirmitatum gravamina patientes desideratam obtinent s

nitatem , ut mortuum corpus viva corpora sanat, sicut vivens mortuas animas suscitabat . Audit hoe , Se intelligit Romanus Pontifex , pontificatuum omnium summus , Christianorum dux, dominus orbis , pastor

Ecelesiae Christi domini , vicarius Christi : gauder , &lexultat, tripudiat, ' laetatue, cum temporibus suis novis mysteriis , sed antiquis mirabilibus heelesiam Dei videat innovari, & hoc in filio suo , questi s ero portavit in utero, lavit in gremio, lactavit ver bo , & educavit cibo salutis . Audiunt & eeteri e stodes Ecelesiae, pastores gregis , fidei defensores, amici sponsi, eollaterales eius, mundi eardines , venerabilas Cardinales . Congratulantur Ecclesiae , eo gaudent Papae, glorificant salvatorem, qui summa n& ineffabili sapientia, summa, & inestimabili bonit te, summa, & incomprehensibili gratia stulta, tiignobilia mundi elegit, ut sie ad se sortia trahat, Audit , & applaudit, totalitas orbis, & universa m narchia catholieae fidei parens superabundat gaudio, &sancta consolatione persunditur; sed fit subita conversio rerum, & nova interim causa emergit in mumdo . Turbatur protinus pacis iucundum, & exarde scente invidiae face, domestico , & intestino bello E elesia laceratur . Romani , seditiosum hominum genus ,& serox, in vi ei nos ex more deseviunt, & temerarii ad sancta manus extendunt . Studet egregius papa

123쪽

Gregorius exortat fi compescere malitiam, sericlam Teprimere, impetum temperare, & velut munitissima turris Christi tuetur Ecclesiam . Multa pericu la ingruunt, exitia multa crebescunt, & adversus Deum reliquo in orbe' peccatorum cervix erigitur. Quid est λ experientissime futura denuntians, praesentia ponderans, seditiosis reliquit Urbem, ut orbem a seditionibus liberet, S defendat. Venit proinde ad civitatem Reatinam, ubi honorifice suseipitur, sicut de-eet , inde progrediens Spoletum ab omnibus cum magna reverentia honoratur, ubi paucis diebus comm rans , causa Ecclesiae infortunia, eomitantibus ipsum venerabilibus Cardinalibus, ad Christi famulas mundo mortuas, & sepultas benignus advenit, quarum conversatio Sancta, paupertas altissima, si institutio gloriosa ipsum cum reliquis movet ad lacrimas, ad contemptum provocat Seculi, ad coelibem vitam accendit. Ο amabilis omnium gratiarum nutrix humilitast Princeps orbis terrarum, suceessor principis Apostolorum visitat pauperculas mulieres , accedit ad abi

et . & humiles earceratas , & licet digna iusto iudicio, insueta exemplo tamen .humilitas Lee, & multis retroactis seculis inexperta. Properat iam , pro perat Assisium , ubi sibi gloripsum depositum con-εervatur , ut in eo passio universa , & tribulatio ingruenet exturbetur. Ad eius ingressum tota iubilat re gio, civitas exultatione repletur, populorum turba magna gaudia celebrat, & luminosa dies novis luminaribus inclarescit. In eius Occursum omnis homo procedit, & solemnes excubiae ab omnibus exsolvuntur. Egreditur obviam ei pauperum fratrum pia s

cietas, & unusquisque Christi domini dulcia cantica, promit. Applicat ad locum Christi vicarius, & iuprimo descensu sepulchrum sancti Francisci humiliter .

124쪽

, heriterque salutat. In geminat suspiria , pectus tum dit, lacrinos fundit, & uberiori devotione caput inclinat. Fit interea de sancti canonigatione solemnis collatio, & super huiuscemodi negotio egregia Carisdinalium concio saepius conVocatur. Concurrunt unis

dique multi, qui per Sanctum Dei fuerant a suis elaiadibus liberati, R miraculorum maxima multitudo

hine inde corruseat. Approbantur, verificantur, audiuntur, recipiuntur. Urget interim officiosa necessitas , nova imminet causa, Perusium it Papa beatus , ut superabundanti, sc singulari gratia pro summo negotio iterum Assisium revertatur. Convenitur denique Perusii rursum, & super hane causam in ea- mera domini Papae venerabilium Cardinalium celebratur sacer conventus. Concordant pariter, & dicunt ad ipsum Omnes. Miracula leguntur, & plurimum venerantur', summisque praeconiis vitam beati satris,& conversationem extollunt. Non indiget, inquiunt, attestatione miraculorum ' sanctissimi vita sanctissima, quam oculis nostris vidimus, manibus contrectavimus, magistra veritate probavimus. Tripudiant. Universi, laetantur , lacrimantur, & quidem in lacrimis illis henedictio multa ; iam iamque diem consti κtuunt benedictum, in quo totum mundum gaudio repleant salutari . Adest quoque dies solemnis toto Venerabilis aevo, non Solum terras, sed & coelitas officinas sublimiori tripudio spargens. Convocantur Episcopi , Abbaces adveniunt, de remotissimis partibus praelati Ecclesiae adstant , regalis se osseri praesentia comitum , & procerum advenit nobilis multitudo; comitantur demum universi dominum orbis , & cum

ipso felici pompa civitatem Assisii ingrediuntur. Venitur ad locum tam solemni occursui praeparatum ,

S beato Papae gloriosorum Cardinalium, Episcoporum x

125쪽

rum , si Abbatum conglomerato frequentia tota. Ilusacerdotum, & clericorum conventus eximius, ibi religiosorum felix , ' sacer conventus, ibi sacri velaminis verecundior habitus, ibi omnium populorum maxima turba , & utriusque sexus pene innumerabilis multitudo . Accurritur undique , ac ' desideratissime omnis aetas tanto se conventui repraesentat, parvus, S magnus ibi sunt, servus liber a domino suo. Adstat Ponti sex summus, Christi Ecclesiae sponsus tanto. rum filiorum varietate circumdatus, & corona gloriae in capite suo signo Sanctitatis expressa, adstat pontificalibus infulis decoratus, & vestibus sanctitatis i dutus in ligatura auri, & opere lapidarii seultilis . Adstat Christus domini in magnificentia gloriae deauratus , & vernantibus, figuratisque gemmis coopertus omnes sollicitat ad videndum. Circumdant eum Caradinales ,& Episcopi splendidioribus ornati monilibus, ct niveis fulgoribus eandidi supercoelestium pulchri tudinum imaginem praeserunt, & glorificatorum gaudium repraesentant. Expectat universus populus vo-eem gaudii , vocem laetitiae, Vocem novam , vocem omni dulcedine plenam, vocem laudis, vocem perpe- . tuae benedictionis. Praedicat primitus universo populo Papa Gregorius, S assectu mellifluo, voce sonora nuntiat praeconia Dei ; sanctum quoque patrem Franciscum nobilissimo sermone collaudat, & conversationis eius recolens, & annuntians puritatem t tus lacrimis madidatur. Sermo eius tale sumit ego

dium: quasi stella matutina in medio nebulae, & qu, si luna plena in diebus suis, S quasi sol refulgens, si e iste estulsit in templo Dei. Completur itaque sermo fidelis, & omni acceptione dignus, ct unus ex subdiaconibus domini Papae nomine Octavianus miracula sancti coram Omnibus voce altissima legit . Do-

126쪽

minus Ra inertiis diaconus Cardinalis perspicaei pollens

ingenio , pietate , ac moribus clarus ea sacris loque- Iis lacrimis persu us edisserit. Tripudiat pastor Ecclesiae , ac de intimis visceribus longa suspiria' trahens Salutares singultus ingeminans lacrimarum risulos edmeit. ceteri quoque praelati lacrimarum profluvia spar lunt , & sacri ornatus eorum exuberantia ' irroraniatur. Plorat denique cunctus populus , & desiderabili expectatione suspensus vehementius satigatur . Clamat proinde voce altisona Papa beatus, S protensIS manibus ad caelum, inquit Ad laudem , & gloriam omnipotentis Dei Patris, & Filii, & Spiritus sancti, &'ploriosa: Virginis Mariae, es beatorum Apostolorum Petri , & Pauli, & ad honorem gloriosa: Ecclesiae

Romanae beatissimum patrem Franciscum , quem Dominus glorificavit in coelis, venerantes In terris, de consilio fratrum nostrorum , & aliorum praelatorum in catalogo sanctorum decernimus adnotandum , de festum eius die obitus sui celebrari . Ad hanc quo que vocem coeperunt reverendi Cardinales cum domino Papa te Deum laudamus alta voce cantare . Attollitur proinde clamor populorum multorum laudantium Deum, & immensas resonat terra voces, repletur j

hilationibus aer , & tellus lacrimis madidatur, cantans tur eantita nova, & in melodia spiritus iubilant servi Dei, audiuntur ibi organa melliflua, & carmina spiritualia modulatis vocibus decantantur, ibi suavissimus odor respirat , & iucundior melodia omnium movens affectus resultat ibidem . Emicat illa dies , 3e splendidioribus radiis coloratur, ibi virentes olivarum rami, & reliquarum arborum comae recentes, ibi festivus ornatus lucidius incandescens cunctos exornat, & pacis benedictio convenientium laetificat men

es . Descendit denique de solio excelso felix Papa

127쪽

Gregorius, & per inferiores gradus ad offerenda v ta , & sacrificia sanctuarium intrat, tumbam contianentem sacrum , & Deo dicatum corpus selicibus t hiis Oseulatur, offert, & multiplicat preces , cel bratque mysteria sacra. Stat circa illum eorona fratrum laudans, adorans, & benedicens omnipotentem Deum , qui fecit magna in omni terra . Amplificat universus populus laudes Dei , Si in honore Trinita tis excelso sancto Francisco persolvunt sacrarum munera gratiarum. Amen. Facta sunt autem haec in civitate Assisii secundo anno Pontificatus domini Papae Gregorii noni decimo septimo kalendas mensis Augusti .

IN CHRISTI NOMINE.

I Esu Christi domini nostri suppliciter gratiam inis

vocantes , ad excitandam praesentium , amplectendamque devotionem, & futurorum corroborandam fidem, miracula, quae coram domino Papa Gregorio , ut dictum est, perlecta sunt, & populo nuntiata , Christo duce, breviter, sed veraciter conscribemus.

De eontractis sanatis. EO namque die , quo sacrum, & sanctum corpus beatissimi patris Francisci reconditum fuit velut

pretiosissimus thesaurus , magis supercaelestibus aromatibus , quam terrenis spetiebus inunctum, apportata e*t puella quaedam iam per annum habens collum monstruose plicatum, & caput humero adnexum, nec

poterat nisi eg obliquo sursum respicere . Quae dum Sub

128쪽

VITA PRIMA IO9

sub archa , in qua pretiosum sancti reconditum iacebat corpus, caput aliquandiu immisisset, statim meritis sanctissimi viri collum erexit, & in condecenti statu caput extitit reparatum ita , quod puella ex subita sui mutatione obstupefacta nimis coepit fugere, ac plorare . Fovea quaedam namque apparebat in humero, cui caput fuerat applicatum, propter situm, quem fecerat infirmitas diuturna. In comitatu Narniensi puer quidam erat, qui tanta contorsione tibiam retortam gerebat, quod nisi duorum baculorum suffragio poterat ambulare. Erat enim mendicans, & tanta infirmitate per plures an nos gravatus patrem proprium, & matrem minime cognoscebat. Qui meritis beatissimi patris nostri Franeisci a dicto perieulo sic extitit liberatus, ut absque haculorum substentaculo liber incederet usquequaque laudans, Si benedicens Deum, & sanctum ejus.

Nicolaus quidam de Fulgineo civis cum haberet

aerus Sinistrum contractum, nimio dolore gravatus ad recuperandam pristinam sanitatem tanta expendit in medicis, quod ultra posse , ac velle se debitis obligavit . I andem cum eorum auxilium in nullo sibi penitus prosecisset, dolore permaximo sauciatus in tantum , quod ingeminatis clamoribus vicinos de nocte non permitteret obdormire, vovens se Deo, & Saneto Francisco fecit se ad ejus tumulum deportari.

Cumque per noetem orans coram sancti tumulo moraretur , extenso crure , magno exhilaratus gaudio sine baculo ad propria remeavit. Puer unus etiam crus habens contractum ita, quod genu pectori , & calcaneum natibus adhaereret, ad sepulchrum sancti Francisci accedens, patre ipsius carnem Propriam cilicio macerante, ac matre pro

ipso se graviter affligente, ita plena, & subita sanitate

129쪽

tare convaluit, quod sanus ,. & laetus gratias agens Deoia S sancto Franciseo posset discurrere per plateas . In Fanensi ei vitate quidam contractus erat, cuius tibiae ulceribus plenae natibus adli erebant quae taatum exhalabant faetorem, quod hospitalarii nullo modo eum volebant in hospitali recipere, ac tenere. Qui meritis beatissimi patris Frsiacisci e uiuet miserico diam invocavit, se paulo post gavisus est liberatum . . Quaedam puella Eugubina cum , contractis manibus, omnium, membrorum officium per annum penitus iamisisset, ad obtinendam gratiam sanitatis. nutrix eius. eum imagine cerea ipsam; ad beatissimi , patris Francisci tumulum deportavit .. Cumque ibidem per octo. dierum spatium moraretur, die una ita propriis usi-.bus restituta sunt omnia membra eius, quod a1 pri-atina officia idonea solita haberet. : Alius quoque puer de Montenigro ante seres Ee-clesiae,. ubi requiescebat corpus. sancti Francisci , per plures. dies decubans, . quod . nec ire poterat, nec Sedere a. cingulo infra: omnibus erat viribus S membrorum. officio destitutus. Quadam vero die intrans ecclesiam ad tactum sepulchri. beatissimi patris Francisci foras sanus ,. Se incolam is est egressus. Dicebat autem. puerulus ipse, quod dum eoram tumulo, gloriosi santi iaceret, astitit ei iuvenis quidam habitu statrum. indutus super sepulchrum existens ,. qui pira in manibus. portans vocavit eum.& praebens. ei pirum unum ut surgeret confortavit qui pirum de manibus ipsius suscipiens respondebat: ecce contra clus Sum , & nullo. modo surgere possum; Pirum

vero exhibitum manducavit, ' ad aliud pirum , quod

ei ab eodem iuvene offerebatur, coepit extendere marinum. Qui dum: iterum ut surgeret hortaretur, infir

mixate grav*tum se sentiens non surgebat; sed dum assi

130쪽

- v I T A PRIΜA III ad pirum manum extenderet, dictus iuvenis, exhibito illi piro, manum eius apprehendit, & soras educens eum disparuit ab oculis eius. Qui sanum , & incolumem se videns. ccepit alta voce clamare , quod laqctum in eo fuerat omnibus manifestans.

Mulier quaedam de castro, quod dicitur Cucu ranum, ad sepulchrum gloriosi patris in cistis delata

est ; in nullo enim membrorum praeterquam in bola, lingua operationis cujusquam remanserat usus. Moram

igitur faciente aliquantulum ante tumbam sancti ai mi viri, surrexit peroptime liberata. Quidam alius civis Eugubinus cum filium suum in cista contractum ad sancti patris tumulum detulisset, sanum,& incolumem recepit. Fuerat enim tanta enormitate contractus , ut tibiae natibus, manibus

adhaerentes larent penitus. Bartholomaeus de Narnii civitate homo pauperrimus, Sc egenus cum sub umbra cujusdam nucis quo dam tempore obdormivisset, evigilans ita contractum se reperit, quod nusquam poterat ambulare. Crescente quoque sensuum infirmitate, tibia cum pede subtilis, curva, ct arida iacta est, incisionem ligni non sentiens, nec ignis adustionem pertimescens Sed verus amator pauperum , Sc omnium egenorum pater Franciscus sanctissimus nocte quadam se illi per Visionem somnii manifestat, praecipiens et , ut ad balneum quoddam accedat, in quo tantae miseriae pietate permotus vult eum ab hac aegritudine liberare. Sed expergefactus nesciens quid faceret, Episcopo ci-Vitatis narravit per ordinem visionem; Episcopus umro adhortans, ut ad imperatum balneum properaret,

signavit, ac benedixit eum. Coepit quoque baculo

4ubstentatus ad locum utcumque, prout melius pO terat, pertrahere semetipsum . Cumque moestus perge