장음표시 사용
211쪽
signatum, a Signante, naturaliter nos constituente. Archeus autem seminis, nequit praenoscere ejuD modi effectus: potissimum a casu contingente orituros sputa si ira, vita inordinata, nimiusque Tabaci usus, Apoplexiae initia attulerit) ergo saltem . necessum est, quod principia Apoplexiae, non sinta eausa privativa, si in ipsis initiis seminalibus, celata , dc quandoque sub sui maturitate eruptura. Quod est dicere: Apoplexiam: latere actualiter in
Archeo, sive semine, per modum morborum ha redit alium, adeoque & grassari sic per integras fa-77 milias. Saltem notum esto, Apoplexiam, non es.se oppilationem sinuli, a pituita factam, ut neque effectum privativum: sed veris ac seminalibus constare principiis. Obstruens autem pituita , siqua
esset in homine in sive inde dependens oppilatio,
non praeexistit in semine, multoque minus apta eL set, delineare in foetu, portentos effectus tam serotinos. Adeoque pituitam, labentem, in quartum sinum Cerebri, longissime excludunt. Ac per consequens etiam Academias, hactenus causam mor-ys bi, ejusque remedium ignorantes. Denique nec intelligibile est , quo medio, aut interstitio natura posset pituitam inobediens, ac non vitale excrementum ad alterum duntaxat latus, illius exigui, angustissimique sinus, ita detinere, ut nunquam ad oppositum latus deflueret, propria mole, ac lia quid itatis fluiditate. Imo, cum Paralysis sit in latere dextero, decubitus iam per tum est in sinistro: Impossibile itaque ess i, quin ista pituita mox nota decideret in sinistrum latus, extingueretque ipsum aegrum, Vel saltem ambulatoriam gigneret Paralysin. Cur demum, semper ad dexterum vel
sinistrum latus, nunquam autem antrorsum aut retrorsum, pituitam istam, sinulus iste abigeret ρ Prε-cipue quod in natura, non sit dexterum aut sinistrumοῦ
212쪽
strum: sed cuncta, resipectu integri, sint rotunda .unde patet, in ipsis organis, Archeo scilicet vitali, non autem in pituita ficta illius sitas, occultari rati nem effectivam, cur Archeus Apoplesticus, semper suam pedissequam Paralysin, ad latus sectat: Ludicrum Vero, quicquid de quarto sinulo Cerebri Scholae somniarunt. Τota ergo ratio varietatis roin hisce morbis pendet, quatenus Archeus format, perficitque ideam seminalem, quam plerumque reperit nonnihil cadaverosam in cibis, horumque transimulationibus. Tunc nempe facit vertigines, magisque tenaces, si idem contingat in exerementis, in itinere a cibo in alimentum; longeque promptissima est Apoplexia, quae in ipso
Archeo Duumviratus , suam sigillarem formati deam. Quippe totus in visceribus Archeus, con festim velut cadaveratur. Ex diductis demum con- 8ocludo, Amplexiam, nullatenus esse morbum privativum, longeque ab hac distare pr clusiones ne Vorum , iat in vertebrarum detorsione, suspendio, etc. Neutrum quoque oriri ex obstructione quarti sinus in cerebello , ad initium spinalis medullae..ed Apoplexi a generatur occasionaliter ex praelu- 8 sdio virulento anodyno, & cadaveroso, in praecordiis praeconcepto. Quod, dum suam ibidem ae quisivit perfectionem , maturitatemque requisitam, inficit Archeum loci, qui statim eo ipso, vires cerebri superat,& consternat. Non autem,quod
cerebrum primario laboret, subditasque partes
in conspirationem sitae necis trahat. Paralysin ve- saxo, esse partium sensitivarum contracturam, a ter-xore solo causatam . In particularibus Vero membrorum resolutionibus, id liquet. Quibus nimirum , fiunt topicae generationes praefati veneni Α- poplectici. Porro Scholae unius tantum an Ody- 83
ni meminere, quod soporiferum, narcoticum, sO- loque
213쪽
loque gradu, inter opium, Mandragoram, atque Ηyoscyamum, distinctum, non quod proinde n gent,etsi praetereant, plura alia in simplicibus.Sunt namque , quae pauculo spatio durationis, sensium
tollunt, ac mentis valetudi nem, relicto mot v, prout in epilepticis. Quaedam solum obumbrant m tum , alia, utrumque, ac plurima quoque dementant , relicto sense, atque motu . Nee ideo nominanda: prout nec alia quae inebriativa sunt. Caet
xlim humod nobis assimilandus, facile in praecordiis,ab Archei inficitur concepta a nodyni cadaverantis imagine, cui Varia veneni sors, in sodalitium connastitur, frequensque in Peste, aspicitur. Alibi vero, non ferit caput; sed in habitu sigillatur: ubi etiam subinde, eodem degenerandi privilegio,
glaciale Leprae virus nascitur. Sed Anodynum in Duumviratu, pricipitat cerebrum, ac pro sui differentia, vertigines , caducum, palpitationes, syncopas, catochos, Apoplex iamque generat,& hanc, ut partium metus, ita & paralyses comitantur. Extra Duumviratum vero, sedem suam, stupore, gan-s4 graenaque frigida mortificat,&c. Errant igitur insigniter, qui maniam opiatis compescere satagunt. Cum omne optatum, sit in se, amens. Quia amen tia, nil praeter somnium vigilans . Siquidem vix decupla opii dosis, somnum amenti conciliat, minori autem dosi efficitur nihil. Sin vero aucta do- si, somnus amenti obrepat, iam dementiam , &somnum vigili augebit, ac disparatas insomniorum Vanitates. Decepit autem Scholas, somnus, sponte propria amenti adveniens. Nam is , ut ex causa bona provenit, ita & sanitatis praecursor index, amentiam solutam iri, spondet. Adde,quod inopio, praeter sopori serum , sit connexum Virus a-ἔ6 liud. Unde Lethalia papavera somno , decantantur a Poetis. Sed in sulfure Vitrioli, est somnife
214쪽
rum saccharinum , quod suavem adportat somnum, cum principaliu facultatum restauratione. Simile est in sui iure, cujus ergo, pulmoniacis affectibus commendatur, si ita praeparetur, ut nobis. cum colludere queat. Somnus laborem adferens, qualis ex optatis malum . Quod virus, conturba tiones , atque tempestates designat. Itaque suavis obrepens somnus, causis dicandus propitiis. Ergo iterum dicam) Apoplexia, Epilepsia, coma,
Vertigo, Tremor cordis dic. sua habent singula Tia Venena , atque anodyna. Vertigo quidem subinde instar Apoplexiae sternit hominem: sed citra Paralysin. Quia non anodynum cadaverate: sed inebriativum habet, quale in Tabaco. Quod si in
gradu, numero, aut quanto, nocentius evaserit, eia
ficitur & Apoplecticum. Caeterlim de allio, & aqua vitae, dixi, ejusque insens litate, non est tamen a- Poplecticum , quia virus abest, & constans radix. Saltem per impertinens huc adsero. Quod anody- 8 na, licet stupefaciant, instar frigoris: erronee tamen a Scholis, inter summe frigida locari. Quinimo nec soporiferum, in opio friget sulfur : sed valde amaricat, ejusque sal, acre est, ac sudoriferum. Alara aulcm, in Scholis, notabiliter calent. Somniferum ergo, tam in opto, quam alibi, potestas est, donumque Creatoris specificum: non au- ggetem effectus frigoris. Pro ut ex professo, alibi de somno manifestavi. Anodynum autem in epile- 89psia , ab Apoplectico variat : quia praecipua sui parte, inebriativum est. Parce Lector, quod vires Terum, a simpliatum similitudine denominem, siquidem nomina desunt propria: ut & proprietatum cognitio a priore , quae nomina dictare de
Post tractatus insensilitatis , anodynorum , ac soquorundam venenorum, dolor resumendus mihi.
215쪽
Repeto itaque, quod dolor, ac sensus, fiant immediate in loco, sive centro injuriato, nec petito corebri consensu. Suffcit namque, lumen vitale ipsius animae sensitivae, in omnes quoquoversum partes, pro necessitatis exigentia, diffusum, Nam quilibet Partium rector, etiam objectorum notator, ae discretor esse debuit. Quia animam sibi utrobique praesentem atque praesidem habeat. Quo pacto namque manifestabit anima, se sentire noxia , nisi dolorem in centro injuriato inde conceptum, sive
aversionem , concitaverit 3 Debuere ergo membrorum necessitatibus inservire. artubus inserti spiritus , absque consultatione , ac recursu ad cer brum : cum non cerebrum ι sed ipsa immediate sentiat anima ubique praesens. Nimia enim celeritate opus fuit, ad avertendum, ac praecavendum noxia, ideo nuncium, ad cerebrum mittere,importunum fuisset. Admitto quidem,quod intestini dolor, in consensum trahat alias partes, easque Vel' pertinaci paralysi resolvat, vel contrahat partes, motui arbitrati servientes, dolente rene, stomachus nauseet, vomituriatque , torqueantur ilia, stupeatque suppositum femur ; dolens unguis. glandem suscitet remotam. Si quidem auimae pra sentia, confirmat, non autem tollit partium consensum. Itaque consensus ille in doloribus, dolori est peregrinus , & per accidens : nec ideo doloris essentiam , vel causam attingit, aut alienat. Eo quod consensus iste, sit posterus ad dolorem, ide6que etiam ab eo separabilis. Sentiunt pro in spiritus partium singulares, absque spiritus influi commercio. Ut in dentibus, ac nova carne ulceri caVOrestituta. Etenim quia partes utrobique propria' vivunt quadra, sensus est juxta organi diversitates. Sunt& idcirco dolores multi, tempestatibus concentrati, Luntque inaequalitatibus respondent,
216쪽
co quod in spiritu nobis astrali, centraliter susci-Piantur. Denique nec cruor, nec ipse sanguis arte- 93xiarum, senia, tactuque animali pollent, licet syn- Pathetice sentiant, etiam extravenati. Quia vigent tantum spiritu influo. Quaesitum ergo hactenus a Theologis , an cruor ab anima insormetur Putem ego. sub correctione melioris iudicii, nil informari ab anima animantis. quod non participet de anima sensitiva. Id est, nil informari ab anima, quod non per spiritum, insitum partibus, atque
nimatum, lentiat. Eo quod informatio, arguat necessatio , vitam in animante, ut & vita, sensum,
obtusum saltem, qualis est in ossibus,& cerebro.Si a vero edulia in stomacho . affluentia seminis in parastatis, fames, imo & lotium, sua pariant in anima
somnia, animamque subter somnum, pro nutu coacitent. Non tamen inde, Vice versa sequitur et
quod proinde anima, edulium , vel lotium informet. Nam licet anima, senserit lotium abungans, Premensque : hoc tamen, non sentit sua objecta. Nam & anima, sentit pungentem cultrum, quem tamen non informat ut ergo aliquid sit ab anima informatum, necesse est, ut vivat, & sentiat, tanquam vitae ipsius subjectum. Sensus ergo ac dolor, 9 sunt in continentibus, subiective : in contentis autem, tantum objective. Imo quanquam contenta sint nobis intima, & proximo modo vitalia : sunt tamen contentorum respectu, & animae sensitivae. tanquam externa. Ueruntamen non sat est, dixis- , se cum vulgo , causam noxiam , esse dolorificam:
imo nec scire sufficit, vitam sensitivam primario sentire, atque inde , spiritum partibus insitum, ae tandem organa stabilia: sicque nimirum sensum
testari praesentiam noxii. Cum haec Scholae ac vulgus , quodammodo norint. At liquere debet manifestius, quid faciat immediate dolorem, & quo
217쪽
pacto dolor fiat sentiendo. Quoad prius, pungit acus,& inde dolor. Apicula pungit, & vulnerat instar acus, at longe aliter dolet utrumque. Ergo non
ipsa continui solutio aut divisio sin utraque punctura alioqui communis) primario dolet. Siquidem divisio continui, nil aliud prae se, aut citra λ- Iutionem, efficit. Quae in Leprosis,&Ρaralysi . est
sine sensu, ac dolore. Sin vero solutio continui doleat, sive non, id cultro est per accidens, nec hoc solutionem attingit primario, nisi in conditione occasionis sine qua non, ergo quod punctura apis, aliter dolen, quam solutio aequalis per acum facta, pendet sane ex penitiori sensus judicio. Adeoque 96 vel exinde liquet statim, ipsam animam sensitivam, immediate sentire, censere, ac iudicare obje-etiim doloris. Sepsus autem in Scholis, dicitur pansive fieri, prout motus active. Ego vero jam ostendi, sensum a potestate, sive primario ente sensiti-Vo, fieri, per actionem : quanquam membra subiective patiantur, per objectorum sensibilium applis γ cationem. Ergo sensus fit active, quia sensatio ipsa, est activa animae censura. Quod autem interim membra patiantur, id cum sit sensationi per accidens, non potest impedire, quin sensus, fiat sensitive. Est quidem idem agens proprium, in ista actione sensitiva, sensus & doloris: quia ipsum agens , est anima. Dissertque senses a dolore, per judicium animae, de obiectis sensibilibus. Adeoque sensus.
ipsius animae est iudicium , actio nempe, non autem passio. Scholae quidem cum plebe, norunt, quod causae violentae, inferant dolorem, prout e
iam quod aqua sit liquida : sed ostendisse internam thymosin facultatis sensitivae , & dolorem manifestasse in radice, id nondum hactenus inten. tarunt. Quorsum conducit consideratio sequens 99 Viva caro amburitur facillime, excoriaturque ab aqua
218쪽
aqua bulliente. Mortua autem caro tardius crematur. Estque alia ambustio, si viva manus, quam si cadaveris uratur. Prior squidem adustio, vesicas, minimo ardore excitat, sic ut idem, etiam sub
Sole contingat. Posterior vero combustio , carnem tenet, non secus ac si assaretur: nempe ab L. uue vesiculis, &excoriatione. Scholae etiam differentiam nondum Istam annotarunt, quia neque attenderunt. Dicentque fortassis. quod facilius sit excalefacta calefacere, quodque ideo caro viva. promptius comburatur. Sed supponamus carnem mortuam , prius tepefactam, eodemque grad u caloris, nec secus, ac si vi veret: non tamen proinde facile amburitur, nec eodem modo. quo vi va. Non
ergo locum habet praefatum subterfugium. Quapropter, cum ab uni voci caloris gradus agente, di- operationes, in eodem carnisi distincto : ergo necessum est, vitam duntaxat , esse illius diversitatis causam. Quod est dicere,vitam,esse agens proprium sensa- Ioitionis in sensitivis:& vitam, esse ejusmodi causam, quae insuper vim habeat ambustiones faciendi in vivis, & in materia medica , imo etiam resistendi, vel non. Quamobrem reperio vitam , primarium efficiens,ac immediatum sensus, ac doloris. Siquidem vis ignis, recepta, ac introducta in cadaver, non est sensibilis, imo nec proprie ambustiva, qualis in vivis : sed potius assativa, vel tostativa. In vivis namque, liquor carnis, per indignationem animae sensitivae, celerrime in acre liqua men convertitur, ac substantialiter transmutatur: qui in mortuis , non est vitali transmutationi obnoxius. Adeoque inter fibras, bulliendo & frixando, carinnes torret 3c assat. Caro enim mortua, patitur per gradus, quos alia corpora non sensitiva, uni voco modo patiuntur ab igne. Uerum in vivis, etiamo a aqua versae contin pant
219쪽
a qua bulliens, statim vesicas parat : pars GIida
de in . velociter contrahitur, & crematur. Idcirco ista ambustionis actio, in vivis ac sensitivis, fit em- cienter ab ipsa vita: ab igne autem effective, per modum medii activi occasionalis, & externi. Vi
I 3ta nimirum ipsa , sentiens ignis rigorem, acuit suum liquorem , transmutatque in vesicans, ac dein in escharotic una liquamen. Et quantum scilicet ab igne corripitur, tantundem postmodlim, perdis. positionem relictam, corrumpitur,quia mortuum est. Sed quia de sensibilibus sensu notis , tactus est primarius j udex: idcirco vix locum habet dem onstratio, mansitque doloris historia ac radix, per causas hactenus neglecta. Repetam ergo quaedam, quae antea in tanto paradoxo, Verbo contractiore scripsi. Quamobrem, ad investigandum agens proprium, in dolore, consideravi, quod Ra- nunculus, apium, flammula,&c. non vesicent in cadavere. Vesicant tamen carnem vivam. Censui itaque, quod in ipsa anima sensitiva , consisteret differentia hujus actus ,& non primario in flammula. Quippe quae tantum Vesicat , quatenus mordicatione, iusto acriore, infestat sic spiritus sensitivos, qui ut sensatam acrimoniam mitigenti retundant, aut extinguant, furit anima in illis, resolvitque ideo propriam membrorum substantiam vitalem, in tabumen corrosivum prout alibi de pse in qua propter ipsam et anima sensitiva , ut immediata substantia sensitiva : ita est causa essicienter effectiva vesicae: flammula vero, quae in cadavere operatur nihil, est causa effectiva occa-1o sionalis, externa,& excitativa. Cuius ergo stupefactae Scholae, docuerunt, pharmaca esse penitus inertia , ac velut demortua, nisi prius a calore nostro, velut coquo, praeparentur, & excitata acuentur. Quod sane sed haud caret angustiis. Statuerunt
220쪽
runt namque idipsum, quatenus assumta vel applicata pharmaca, non extemplo suas in nos facultates exploderent, instar ignis : sed spatio aliquo opus haberent, quo effectus suos, per praevias dispositiones producerent. Veruntamen sit requiratur spatium, ut fiat alteratio , quae sit effectus pharmaci ; id fanc neutiquam arguit actionem pharmaci, a nostro calore, alioqui necessariam, ut pharmacum donum suae nativitatis nanciscatur, sive agendi licentiam, quam a creatione sibi obtinuit incolumem, plenam , atque liberam. Verum
ut dixi in aliter, imo frequenter longe aliud oper
tur in vivis, quam alioqui in mortuis , aut non sensti vis. Adeoque effectus pharmacorum, non fiunt,
nisi prius debite applicentur , atque dein appropriatione exquisitiore, suam in nos imprimant potestatem : ut videlicet inde oriatur dispositio. quam anima sensitiva, suo judicio suscitat, & postmodum etiam, explicat, atque perficit. Errarunt ibnamque Scholae in re medica,qubd aspexerint causas externas, &occasionales, pro principalibus ac Vitalibus. Idcirco neglexerunt in vivis, ipsisque sanationibus,res effectas, efficientibus propriis, per graduum debita itinera connectere. Insulsum quapropter esto, quod piper, acetum,&c. deberent mutuare suas activitates, & dona, ad agendum suς cepta , a nostro calore. Quasi unicus calor, tam multiformium essectuum causa foret primaria.
quoniam revera, ut res in nos agat, ad hoc non alio extra se extrinseco, opus habet: sed ut primario : ita absque mora, suas vires, per dispositionum momenta, statim exserit, si debit E sit applicata prout tam de actione regiminis, quam tractatu quod calor non digerat in sensitivis, ad longum demonstravi.)Sed quia anima sensitiva quam .cholae cum calore, turpiter confundunt sust o 3 ptas