장음표시 사용
121쪽
Deum tribubus , parti suae , Deum un versi eumdem Ieroboamianum, Deum omnipotentem , Deum allidimum, aut portus nudam diisnitatisque omnis inanem ρο vacuam , quia sine Jebova , fine personis , nullus est Deus , Dei appellationem, o omniano Cocem sine re in Deum ascisit. I )'Adeo ex pro
prii peculiaris & tutelaris Dei praesidio. Rempublicam feliciter geri posse , animosque Vulgus regi, sibi semper persuaserunt homines callidi ;quare artem arte superaturi Quirites, peculiares illos Deos hostibus auferre se Evocatione posse simulantes , militarem turbam in spem victoriae facile erigerent . Immo paene crederem Persas, dum imperante Phoca adversus Rempublicam gravissma bella gerentes multas Romanorum Provisis eias, o ipsam Hierosol=mam auferunt: deseruen res Ecclesas, sancta quoque profanantes, inter Ornamenta locorum Sanctorum vel communium, etiam
vexillum Dominicae Crucis abducunt, s a ) ea de eaussa , eo id egisse ex fine , ut προφ λακτικον uiddam, & Palladium veluti a Christianis au. erretur hostibus . Ut ut aliis tamen fuerit de Populis , hujusmodi eos tamen habuisse adyta timescebant Quirites, qui ut Palladium, ut Ancilia , Romiique Lituum primis habuere temporibus secreta quaedam Romani Imperii decora , & pignora, posterioribus Fortunam auream, ita' Gentes alias alia secreta habere potuisse, ac
122쪽
I 3Numina , quibus uti satis quibusdam manentiis bus, salus hostium salva esset, facile credebant.
Heinc Mithridatico in bello Pompeji de victoriis loquens Florus, HierosolFmam, inquit, I
defendere tentavere Iudaei e verum have quoque in- tr it , Didit illud grande impiae Gentis are num patens, sub aureo vitem caelo. Sive, ut alii
legunt , sub aurea uti eaeis . s a ) Liberi Patris domitoris olim Orientis veluti apud Iudaeos culti
Iam vero arcanum fuisse Imperii in Republica Romanorum, occultam quidem scilicet, sed praevalidam illius conservandi , uti arbitrabanis tur , propagandique artem , Deorum Praesidum dicimus Evocationem . Quum enim ea in opinione versaretur Populus , ut hostilium salutem Urbium , illarum adytis , uti suis suam , illarum adae am Simulacris crederet, quumque Veteres Ethnici existimarent , singulares aliquos fuisse cultus , qui alio loco fieri non possent 'quare Athenienses, adventante Xerse, quum partim Salaminem, partim Troezenem, quae Ue ri poterant, asportassent, arcem Sacerdotibus, pauci qua majoribus natu ad sacra procuranda tradunt ,
reliquum oppidum relinquunt I s 3 heinc ars aliqua ab iis qui Rempublicam moderabantur, aut inVenienda, aut fovenda erat, cujus ope illa Si. G 4 mu-
123쪽
I inulachra, illa deficere viderentur adyta; nis l. que inde existimaretur esse, quo salus Hostium arcano posset modo conservari . Reapse . quid non a Plebe, quae adfectibus, & voluntate magis , quam intellectu agi ubique , & perpetuo 1olet , obtinuere Patres ejusmodi opinionibus caute , callide , & in tempore usi Camillus Ρωpulum hortaturus, Vejos petere ne Vellet, avitas ne desereret sedes , veterem ne sugeret Patriam , Hic, inquiebat, s I ) Capitolium est, uri quom
dam capite humano invento responsum es , es loco caput rerum summamque Imperii fore . mecum augurato lιoeraretur Capitolium Iuventas Terminusque maximo gaudio Patrum noserorum m veri se non passi . P. etiam Valerius , ab Ap. Herdonio cum Servorum, & EXulum manu o cupato Capitolio , oratione ad muli iudinem
versa , Si vobis suirites , inquit, set ) s vestri
nulla cura tangit , at vos veremini Deos veseras
ab ho libus captos. Iupiter optimus Maximus , Juno Regina , Minerva , alii Dii, Deaeque obsi dentur I castra Servorum publicos vesros Penates tenent . Haec vobis forma janie C itatis videtur 'Meam heinc subit mentem Mnesthei ad Trojanos a Turno obsessos, intentantesque fugam ora
Non infelicis Patriae, veterumque Deorum, Er magni AEneae , segnes, miseretque, pudetque Z
124쪽
Etenim ἐν Κνιγμου, ae Veluti per ambages , at que rerum Simulachra tractanda Plebs erat , quae ubi Religionis glaucomate , & imagine , tegebantur, ubi Deorum , uti ajebant , immoris
talium Religione armata erant , atque muniata , majorem praeseserebant speciem, quam rei psa haberent et eo maxime necessaria tempore , quo nondum apud Romanos ea erat conditio imperandi , ut non alio ratio constaret , quam
si uni redderetur. Quare interveniendus erat in oppugnationibus Urbium aliquis in machina Deus, sive Dii ipsi dicendi erant obsessis aversi optasse excedere foras , & neglecta relinque re moenia , unde & eorum numine non sortio ter , ac jure agere se modo posse arbitraretur militaris turba , verum & cum Spiritu Deo.
rum , omne arcanum , Omne praesidium evasistia crederet , quo nihil , nisi prophanum , Diisque invisum , in Urbe reliquum esse , quo universa juris eorum , hostilia qui moenia oppugnabant , facta dicerentur ; quare nullus in milite sacrilegii horror , nullus esset coelestium irarum metus , heincque minori ditatum invidia aeternar Urbis aerarium , Romanoque in exercitu opinio , & plurimum se secundum Deos posse , & Deos ipsos pro fortuna Romanorum , & gloria depugnare. Haec autem simulachra quis plurimum valuisse neget ρ Illa rea. pse freti opinione ita adacti erant Romani miis lites , hostilia ut Templa inculpate delere ,& Deorum ornamenta innocue diripere posse
125쪽
se crederent, ac, veluti de Gygantibus fabula
canitur, alacres sacra etiam in 1 polia ruerent: Iam credunt vicise Deos, mediisque reυinctum
Neptunum traxisse fretis; hic semere Martem Cogitat, hic Phoebi laceros devellere erines et His sbi promittit Venerem, speratque Dianae Conjugium, casamque cupit violare Minervam. IJ Reapse nemini Ρrincipum videtur magis quam Romanis Ρatribus fuisse persuasum, Religione, veluti thyrso, percuti mentes humanas, dementari facile vulgus , fascinari superstitiosos Plebis animos, omnia obtineri. Itaque ea plebeiis in Quaestionibus perpetuo usi , ejus ope toties adversus Plebem victores facti , tametsi rei arcanum occultarent : iccirco ea ratione , qua ,
quum de arcenda ageretur a Magistratu Plebe, mulabant ad Deos magis, quam ad se pertinere,
ne Consul ex plebs feret ' ipsos visuros, ne sacra sua polluantur; id se tantum optare, ne aliqua in Republica clades obveniret I sa) ita Urbium in obsidionibus evocandos simulabant Tutelares Ηostium Deos , quod nefas esse videretur, Urbe hostiliter direpta, eos, veluti mancipia, captivos habere, quod aliter Urbem capi non posse scita Ρontificum statuissent quod Religione locorum liberare Exercitum necessitas postularet 'tunc enim solum in Republica vere simulas , quum ita simulas, ut simulare non videaris.
126쪽
1 7 Fuit haec sententia eorum omnium , qui ponitius novere Romanos . Proeferebant Patres ,
inquit Boxhornius , s I in quas secreta quaedam
Sacra, veluti secretos quodam de voluntate Deo rum Libros haberent , cum nulli tales exsorent . Ideo autem hoc factum , ut, ferente ita rerum necessitate, Populo ex iis persuaderent, placere Diis . ut hoc, vel illud ageretur , aut intermitteretur . Consulti Libri, qui non erant, ut Populo consule retur. Voluntas Patrum Populo exhibita, tamquam illa Deorum foret. Et sequutus Populus es ambia rium Patrum, cum Deorum se sequi eis limaret . Ut praetextus Divinitatis obsequium extorseriς, quod ullas non potuisset obtineri . Haec erant Romana Reipublicae arcana, quae artes potius, ct umbras rerum , mulachra Tacitus nominavit, an quibus
aliud est, aliud videtur I immo hoc ipsum vide-τur, plerique credunt; gitur quod non est , ut si, quod esse debeat. suippe ita cum Populo est comparatum , ut specioses nominibus inescarus falso credat , quod non crederet , s verum audiret. Quid autem aptum magis, hostiles ad Ur-hea cito , ac steliciter obsidione capiendas, nec enim fingi ea in re quotidie fatales Libri, qui responderent nomine Deorum, poterant ; bellique occasiones nullam patiuntur moram in quam similiti persuasum seret, peracta legitimis precibus Evocatione , Ρraesides inde excessisse Deos , adversus Urbem iratos, insensosque, Victoribus
127쪽
1O8 modo adesse volentes, eosgena pone sequuturos quo melior fortuna, quo fata secundiora trahe rent, quo ampliora sacri licia , perpetuaeque Sedes vocarent λSuis etenim Ducibus utilis haud semel fuit Ethnicorum militum superstitio. Quantum nempe Alexandro profuit stativa ad Granicum habenti λ i) Quantum agenti in Pannonia Draaso Τ α) Superstitio, inquam, Romanis acta Lain men, temperata, & circumducta artibus' nam absque illis belli negotio obfuisse potius legimus non semel; uti in Exercitu Persei Macedonum
Ducis sa) in Militibus Atheniensium Ducis Niciae ) & in Copiis Ariovisti . sue in Bre
vissimo interfectis tempore duobus, P. scilicet & Cn. in Hispania Scipionibus , rebusque Ro manorum secunde minus adversus Ρcenos procedentibus ancipites erant, quemnam illis Succes.sorem darent Patres ' quum ecce, re ad Religio nem versa, Romani nominis potentiam, & glo riam, brevi, ac sceliciter restituerunt. Legionum siquidem in Hispania agentium Imperatorem diuxerunt P. Cornelium Scipionem , demortui fi
lium . Erat enim ille non veris tantum virtutibur mirabilis, sed arte quadam ab Juυenta in Uenta arronem earum compo situs I pleraque apud multitudinem, aut per nocturnas visa species, aut velutrdivis r Curtius Lib. IV. a Tacitus Lib. Annal. 3 Livius Lib. IV. Decad. s. Poluta Lib. IX. uar Lib. I. Beli. Gallico
128쪽
INd initus mente monita agens. I ) Quare eum in simulandis somniis, ac Religionibus Lycurgo comparat Polybius. sa) Itaque nemo eo rebus aptior habitus est restituendis ' umbras enim illas, ac Religionum simulachra plurimum & ipse apud Milites posse ratus, conceptam de se opinionem in Oratione , quam ad eos vix lustrato exercitu habuit callide confirmavit , Nunc ,
inquit, 3 Dii immortales Imperii Romani Pra
sides, qui centuriis omnibus ut mihi Imperium juberent dari , fuere Auctores, sidem at guriis, auspiciisque, O per noctumos etiam visus, omnia laeta,er prospera portendunt ' animus quoqree meus , maximus mihi ad boe tempus vates praesagit, nos mHispaniam eseo bremi extorre hinc omne Punicum nomen, maria , terras tre faeda fuga impleturum .
Milites is itur ad Carthaginem noVam oppugnandam duxit sed quum neque Viri , nec tela , nec quicquam aliud aeque quam moenia ipsa sese defenderent , iccirco nec superari possent , quare receptui Signum dare coactus esset, ut ei nunciatum fuit stagnum decedere , facilemque pedibus ad murum transitum dari , quod acer etiam Septentrio ortus inclinatum stagnum eodem quo aestus ferret , & adeo nudasset vada , ut alibi umbilico tenus aqua esset, alibi genua
vix superaret ' hoc cura ac ratione compertum ,
subdit Historieus , s ) in prodigium, ac DeoS
129쪽
t Overtens Scipio , qu; ad transitum Romanis mari Derterent, sagna auferrent, viasque ante nunquam initas aperirent a Neptunum iuisebat Dueeri itineris sequi, ac medio Ragno evadere ad moenia.
En simile prorsus Evocationi simulachrum: Deos videlicet sequi obsidionum Duces, obsessam adversus Urbem iratos, Victoriarum comites; Ideo autem haec Imperii arcana dicimus, quod Romanos Patres infirmioris instar, ac facilis Vulgus sacris illis adstrictos credidisse se, existiman dum haud sit. Quae enim alia Conscriptis fuit Patribus scientia, quam juris illa dominationis,
qua corrigere , ac relaxare commune possent , & ab eo, uti autumabant, inculpate recedere , noscereque, quanta bellua imperium esset, qui.
busque soluta diceretur legibus suprema Imperantium majestas : ac persuadere sibi , disjungi aliquando, invito etiam quovis viro bono, M. nestatem Reipublicae ejusque salutem λ Quae Religio, pietasque Principibus Viris castra sequutis λApud Tullium Cotta caeremoniam illam , qua se Diis Manibus Romani Consules pro Patria
devovebant, consilium artem , & graeca voce
appellat; rebantur enim, inquit, si in
fore ut Exercitus Imperatorem equo incitato se iahocles immittentem persequeretur: id quod evenit . Scipio junior non solum diruit Carthaginem , omni murali lapide in pulverem comminuto , verum etiam ut hominibus adempto ejus usu
130쪽
umquam postea aedificaretur, simulata Religi ne consecravit. Testis Tullius his verbis. Tum
mero ipsam veterem Carthaginem vendunt , quam P. Africanus nudatam tectis ac moenibus, sis adnotandam Carthaginiensum calamitatem , sis ad tot candam nostram victoriam , sue ad oblatam aliquam Religionem , ad aeremam memoriam conasteravit. Et rursus aperta magis sententia: .
seribis idem Rulius auctioni Corinthios agros , opimos fertiles, renenses, qui ι pionis fuerunt.' agros in Hispania propter Carthaginem nomam, oe in Africa ipsam veterem Carthaginem meniura quam videlicet P. Africanus, non propter religionem sedium illarum ac vetusatis, sed con Iιι sententia, consecravit; sed ut ipse locus eorum , qui cum hac Mese de Imperio certarunt, vesi a calamitatis ostenderet. I ) Quamquam vero C. Gracchus ea re ita non si deterritus , ut in eam Colonos non deduxerit , primaque Carthago exintra Italiam Colonia deducta fuerit Julius etiam Cresar Colonos Corinthi & Carthagini collocaverit rin Populo, sive Plebi tamen persuasum volebant Patres , magnam fuisse vim consecrationum , & desecrationum , quibus videlicet , pro imperii arcano, utebantur aliquando 'tamenetsi, pro eodem arcano imperii , eisdem aliquando adversari, earumque patefacere vani intatem cogerentur. Frequentissimae immo Roma.