장음표시 사용
151쪽
eam formulam ortum accepisse suum arbitratῖέunt . I Alu μνανθρους ανδρόγυνους haud exi- existimantes Deos , ex i norato vocatae Divi. nitatis sexu inventam , profecta moue docuere . a ) Alii eandem , tametsi indeterminate conceptam , alicui peculiari tamen convenire Deo conantur ollendere . s 3 ὶ Nonnulli quod
multiplici Deorum ex munere , multiplici insis ni rentur etiam nomine . ea fuisse dicunt ra. tione cautum , ne forta sic non suo , aut inau41picato nomine Numen appellantes , piaculix
tenerentur inexpiabilibus . ) Alii demum
Deos , Deasque omnes consus e perpetuo inVo cari dixere. 3) Hujusmodi autem aliis in cae. remoniis, sive alio in loco, alioque tempore Κidoneas osse formulae interpretationes candidosatemur , secus in Evocatione . Universam si quidem formulam plures dicimus, ut e verbis , quibus concipitur, patet, respexisse Deos, quotin quot scilicet bellum , di pacem curare diceban tur , quotquot Urbis , aut expugnandi oppidi erant Praesides. Vetus doctrina erat plures unius Urbis Deos esse Tutela res , quod ex Laribus facti Viales , & Compitales , exque Compita libus orti totius crederentur Gentis , Urbis to .
tius Praesides ; singulis scilicet familiis Custo
152쪽
,1 junctim Urbi praesidere , unde multitudis Praelidum . I ) Eos Larium nomine pluribus vocatos a Poetis edocet Parrhasius ; s a ) eoique Larium nomine indigitat Ρropertius ' ceatera enim inter Romanam ad rem pertinentia , quae recubans vidisse fingit , Cannensem non omittit cladem Hamiibalemque Lares Romana sede fugantes fg De Laribus namque Urbium , eorumque loquens
munere , haec Ovidius : )Stant quoque pro nobis, oe praesunt mmnibus Urbis, Et sunt praesentes , auximsmque ferunt. Qua fide fultus & Tibullus, hac prece supplici Lares advocat suppetias adlaturos: s s )
t nobis aerata Lares depellite tela
Mare illo ex usu; quem in bello praestare cen. 1 antur , eosdem mclilios appellabant ; s o )eisdem praesentibus rem se prospere gesturos a bitrati . Romani profecto plures una Venerabantur aerernae Urbis, & Imperii Praesides ' quare Tullius r Primum, inquiebat , s 7 ) debeo sperare ,vmnes Deos, qvr huic Urbi pr.esident, pro eo mihi , ac mereor , relaturos gratiam esse . Et alio in
153쪽
loco: t I J Tesor Vos , G' Populum Romanum, omnes Deos , qui huic Urbi praement. Sic & prci Augusti incolumitate, & gloria Deos omnes Ur his , ac Imperii Romani Praesides invocat Viriat
μ Patris Indigetes , O Romule, Vestaque Mater,
suae Thuscum Tiberim, o Romana palatia semas , Hunc saltem everso Juvenem si uccurrere saeclo. Pro eodem Deos etiam omnes, qui ct neam flammas inter, & Graecorum gladios deduxere incolumem , ceterosque Urbis, ac Imperii Romani
Praesides advocat Ovidius res s 3 )μ, precor, aeneae comites, quibus ensis ignis Cesserunt; DFque Iadigetes , Genitorque sutrinc bis, o intacti Genitor Gradive suirini, Vestaque Caesareos inter sacrata Penates, Et cum Caesarea Tu, Phoebe dominice, Vesa suique tenes altus Tarpejus, Iuppιter, arces , suosque alios rati fas appellare, piumque sori a si illa dies, o nostro serior aevo, uisa caput Augustum, temperat, orbe relictb , Accedat coelo , faveatque precantibus absens 4Bellicis autem in expediti opibus haec etiam omnia invocabant Romani Duces Tutelaria Urbis , ac Imperii Romani Numina; quare Caesar co pturus civile bellum i ita a Lucano procatus in
Lib. Metamorph. XV. 4b Lib. Pharsal. I.
154쪽
o Magna qui maenia prespiris Urbis Tarpe, da rupe tonans, Hrnisque Penates Gentis Iuleae, rapti secreta Quirini, Et residens cessa Latialis Iuppiter . Iba, 'salesque foci, summique o Numinis inseri
Roma fam coeptis e non te furialibus armis Prosequor.
Caesarem ipsum Pharsalicam post pugnam idem
Vates per Troadem circumducens , sic eum , dirutum dum conspicit Ilium , Vota iterum ad Deos concipientem effngit: si)χ, cinerum Phrnias colitis quicumque ruinas, ZEneaeque mei, quos nunc Lavinia Sedes Semat Iba Lares, quorum lucet in aris Ignis adhuc Phruius, nullique aspecta Virorum Pallas, in ab truso pignus memorabile Templo, Gentis Iuleae mestris clarigimus aris Dat pia thura Nepos, oe vos in Sede priori Rite vocate date felices in eetera cursus Restituam Populos, grata vice moenia reddent sifonidae Phrnibus,Romanaque Pergama surgent. Quam belle hoc carmen suis omnibus in partibus Evocationis cum prece conveniti Reapse, cur non hos omnes Imperii, ac dominae Urbis Praesides invocare debui flent inirites , quum dubitassent minime , eosdem omneS Oppugnatam olim Urbem defendisse , suo quosque in ejusdem propugnatione militariter functos m nere , ut Poenorum inde Ducem in fugam vera
155쪽
terent Τ Scilicet quod uno dixit Propertius earamine, exhibet nobis amoenissima descriptione Si
Iuppiter AEthispum remeans tellure, mrnan em Romuleo Poenum ut vidit succedere valio, Coelicolis raptim excitιs debendere tedia
Dardana, oe in septem discurrere jusserat arceS . Ipse e Tarpeio sublimis vertice , cuncta Et ventos smul, nubec, oe grandinis iras ,
Fulminaque m tonitrus, oe nimbos conciet atroso Jamque propinquabat muro, quum n/ter .egram Iunonem alloquitur curis, mulcetque monenda .
Nullane Sidon oJumni, Conjuxque, Sororque Chara mihi, non ulla umquam me fue feroci Addes frena Viro ' fuerit delere Saguuthum, Exaeqliare insipes, imponere vincula sacro Eridano , foedare lacus, etiamne parabit sos ille domos , notras perrumpere in arces PSHρ Grum, namque sui ceruis Iam sagitat ignes Et parat accensis imitari fulmina summis. His didtis grates agit, ac turbata per auras Devolat, prensaJuvenis Saturnia dextra , s o Vecors P mavoraque bella capessis Mortali quam ferre datur Z Iuno inquit, oe' atram Dimovit nubem, veroque apparuit ore. Non tibι cum Phrynis res, Laurentique Colono , En me suamque oculis amota nube parumper Cernere cuneta dabo ) surgit qua celsus ad auras , Aspice, Montis apex , vocitata Palatia Regi
156쪽
p.ννhasis, plena tenet, oe resonante pharetra
Intenditque arcum, pugnas meditatur potu . t qua vicinis tollit se collibus altae Molis . entinus, viden tit Latonia Virgo ccensas quatiat Phlegetontis turgite tedas, Exertos aυι Le pugnae nudata lacertos 'Parte alia cerne, ut timis Gradivus in armis Impleris dicium proprio de nomine campum. Hinc Ianus movet arma manu, movet inde Quirinus
suisque suo de colle Deus, sed enim aspice , quantum EF da commoveat nymbos , sammasque vomentem Juppiter, oe quantis pascat ferus ignibus iras. Huc vultus secti, atque aude spe lare Tonantem , suas Demes, quantos concusso vertice cernis Sub nutu tonitrus P oculis qui fulguret ignis' Cede Deis tandem, o Titania desine bella. Jam vero non semel dictum, Romanos extera quaecumque Romana interpretatione, suoque concepisse modulo. Itaque ea ratione, qua plures arbitrabantur habuisse se Ρropugnatores Romanae Urbis Deos , eaque ratione, qua plure Sin bellis invocabant suae Gentis Ρ Iides , ita plures evocare necessum duxere Tutela res Urbium oppugnatarum Deos. Exemplum rei , quo dc nostra Interpretatio confirmetur Formulae ,
in L. Pinario est, qui, capto de aennensibus in Sicilia trucidandis consilio: Vos, inquit, si)Ceres Mater, ac Proserpina precor , ceteri superni, infernique Dii, qui hanc Urbem, hos sacratos
157쪽
lacus, lucosque eolitis , ut ita nobis volantes prpispitii adsitis, s vitandae, non ferendae fraudis causissa Me eonflii capimus. Sic Ethnici reipsa omnes, pro vera polytheis mi indole , preces concipiebant suas, quod solitaria Numina nulli bi fortasse noscerent ' unde & Archidamus Lacedaemoniorum Rex, hostilem adgressurus Plataeensium agrum, Deos omnes illius Gentis, illius regionis Praesides ita contestari carpit: Θεοὶ οσοιγlis τάπλασα . α εκετε. I ) Dii quotquot Plataeensem terram possidetis. Illud immo carmen bellicos arbitror omnes
respexisse Deos ς Dii quippe , Ethnicorum in
sententia , multi uni rei praesidere dicebantur , utque Nuptialia Numina Hymenaeus , Iuno , Erycina, Ceres, Phoebus, & Bacchus erant , ita & Bellica Mars , Bellona, Pellonia, alia ,
Neptuno murorum, ac landamentorum per cuinniculos discutiendi partes datae , Iunoni Pori rum praesidia , utpote quae ipsius inventum, &cura; iccirco egregie Poeta: a JNon tibi Undaridis facies invisa Leaenae,
Culpatusque Paris, verum inclementia Divum Has evertit opes, semitque a culmine Troiam . Neptunus muros, magnoque emota Tridenti Fundamenta quatit, totamque a sedibus Urbem Eruit, his Iuno Scaeas saevissima Portas Prima tenet, sociumque furens a nubibus fgmen Ferro accincta vocat. Iam i Thucydid. Lib. I. ab Lib. Eneid. II.
158쪽
Iam summas arces Tritonia, respice, Pallas Insedit nimbo mulgens, oe Gorgone saeva. Ipse Pater Danais animos viresque secundas Sufficit, ipse Deos in Dardana seu scitat arma. Ut enim non unus modo pro Oppugnatoribus stabat Deus , uti pro Graecis adversus Trojam Hermes, Neptunus, Vulcanus, Juno, Miner .
Va , ita nec unus tantum adversus oppugnatae
Urbis hostes; uti pro obsidione pressis Trojanis Xanthus , Apollo, Venus , Mavors, Latona , Diana ' quare & aeneas in prece: i)Vos quoque Pergameae jam fas est parcere Genti, Dique, Deaeque omnes,quibus obstititIlium. γ ingens Gloria Dardaniae. Itaque praeter peculiarem , ac praecipuum , ita ut dicam , Tutelarem , ceteros etiam , di quoscumque Lares Romani evocabant : immo fortasse communes aliquando Deos, denique &Romanos . Vel ante Vejorum expugnationem Regina Juno Praesides inter Romae Deos stequens ab Historicis enumerata, & tamen eandem ex V ejis evocatam inde fuisse dubitandum non est . Fortassis in Dearum vetere Collegio admisere Romani, non nomine, aut ossicio tenus, sed re , naturaque diversas , discretasque Junones, uti probatissimis ex Inscriptionibus celebris Paci audus arbitratus est . s a ) Ceterum nil adversus Evocationis principia , si vel Iuno
159쪽
lI : Regi na solum semper cognita suisset . Quurdenim Ethnicorum in sententia maximi deam ἀhulatores ellent Dii, & modo in hoc ι modo in illo exstarent loco , proque diversitate temporum uni praestites modo , modo alteri adstites dicerentur Genti, ea Videlicet ratione, qua pro locorum diversitate diversa credebantur habere nauanera, diversas potestates heinc in Drre jure post sumus , verba illa Formulae, Si Deas ιδε Dea es , non ad ignotos modo, occultotque, aut media etiam de plebe Deos ; sed ad communes aliquando osse referenda. Maximum litice omnibus accedit momentum privatis scilicet quidem Ethnicis , privatis in votis, privato in negotio , in moribus fuisse , speciales invocare, ac singulares Deos ast in negotiis quibuscumque publicis, uti in ferendis legibus, ac foederibus ineundis , in devovendis Urbibus, ac hostium copiis, ideoque Sc in Evocationibus, Praesides regionis omnes , Majorumque Deos Gentium suille ab eisdem invocatos etiam priecipui Praesidis mentionem facere aliuquando soliti fuissent . Adiert Polybius jusjurandum ab Annibale, ceterisque Carthaginiensi-hus, cum Xenophane Cleomachi Atheniensium Legato factum, quem videlicet ad eos mi ierat Philippus Demetrii Rex, pro se Macedonibus, ac Sociis : s I in E ναντο , ψ πρας , Ua ι-οαω
160쪽
istum coram Jove, O' Iunone , atque Apolline ocoram Dea Carthaginiensium En Tutelarem ) Hemcule , Iolaod item coram Marte, Tritone, Λ ptuno a coram Diis expeditionis comitibus d Soloetiam, Luna, o Tellure e coram Fluviis, pratis, aquis, coram omnibus Diis, qui Carthaginem imperio tenent a coram Diis universis , qui Macedoniam , o reliquam terram Graeeiam imperio suo obtinente coram Diis omnibus Priesidibus rei bellicae , qui huic sanciendo faederi praesentes interveniunt . Adeo hes Populi, salusque publica, non unius esse videbantur posse curae Numinis con creditae . Veli ejus Paterculus Romanae Gentis Historiam, hisce votis in salutem omnium coninceptis, hisce verbis absolvit: s I) Dppiter Capitoliue , auctor , ac Stator Romani nominis Gradivs Mars , perpetuorumque Cissos Vesta ignium, oe quidquid Numinum hanc Romani Imperii molem in amplissimum terrarum Orbis fasiasium exsulit, vos pusica voce obtestor, eu Iodito, lemate, protegite hunc satum , hanc pacem mc. Idoneam habes, aut ego fallor, carminis, sive