장음표시 사용
131쪽
I Idina sunt in historia , & ab Auctoribus conlue elae , st) militares illae adhortationes, ac imperatoriae Voces, quibus arduis in rebus simulationem demum omnem irati Duces ponere coacti superstitiosos nimium turbae militaris animos ad receptarum contemtum Religionum traduce. re satagebant, quarum ad exemplar prophano ,& irreligioso ad milites animo loquuti simulantur Pallantes, Megentius, & Turnus Maronis,
Euripidis Polynices, Sopochlis Ajax, Statii Capaneus, Silii Annibal , quibus omnibus dextra pro Numine, Sc telum. i) Idem ille Scipio,
qui totus in Religione, totus in miraculis erat, ac Deorum colloquio, exorta in Exercitus parte apud Sucronem seditione , orationem teditiosos habens ad milites, Lapides, inquit, 3)pluere, o fulmina jaci de coelo , m insuetos fa
tus animalia edere portenis esse putatis ' me es portentum s eorum videlicet seditio in quod nullis hostiis, nullis supplicationibus , sne sanguine eorum , qui tantum facinus ausi sunt, expiari possit. Heinc Evocationis effectus , & consequutiones in ceteris vituperavere Quirites , easdem apud se honestas esse simulantes . Πολ-ροποι ille Caesar, ut sibi laudem, odium, Pompejo conflaret, aemulum arguebat, quod sacram pecuniam haud semel abstulisset e Fanis, divina iccirco, huma
132쪽
naque omnia miscuisset ' I ) non semel pecuniae Ephesio depositae in Templo auxilium adversus Pompejanos tulisse se gloriatus ; s et inquum tamen ipse Capitolium, Antium, Lanuvium, Nemorem, Tiburemque , in quibus copiosissimi adservabantur sacrarum pecuniarum the 1 auri, iboliasset 3ὶ Templorum ab ornamentis, ac donariis, nec ante , nsc post Victorias abstinuisset , & urgente alicujus oppugnatione Urbis, Deos excessisse Praesides utique non expectasset; oppugnata siquidem Massilia, ejus quum milites Lucum quendam antiquae Religionis hora rore sacratissimum bellica ad tormenta, ceteraque instrumenta obsidionis cedere juberentur, &rem adgressuri pavide substitissent, veriti ne suae in se secures resilirent ;Implicitas magno Caesar torpore cohones t Didite primus raptam vibrare bipennem
fusus, oe aeriam ferro proscindere Quercum. 4
Ceterum hoc ego hellicum Evocationis arcanum facile inter errores ponerem Romanorum. Nam etiamsi illus ope alacriores animos turbae
militari darent , Signa tamen , & ornamenta Deum, illa tametsi Religionis specie tamen rapientes , serat hoc enim praecipuum ejusmodi fovendae caeremoniae motivum) ceteras heinc apud Gentes effugere non poterant δυσφηαίαν illam ,
133쪽
illasque, in quas ex ablatis sacrilega manu reis bus lacris apud homines omnes , apud etiam Romanorum Historicos, impingebant notas eXteri Reges , qui militari aliquando licentia non Liberos Parentibus, non Maritis Conjuges, non Deorum & ornamenta , & Signa suis relinque bant Sedibus. Prudentius igitur suisset Romanis consilium hunc Evocationis obtentum praetermittere, suisque Deos in sedibus relinquere, ut vi ctas apud Gentes fama potuissent meliore frui fama enim non modo bella constant, sed nihil ad Imperia conservanda, & augenda , nihil ad exteros alliciendos magis potest, quam boni nominis studium, & existimationis. Polybius Illud
certe togatae Gentis omnia ad se, quae aliorum erant, ornamenta sacra, & Signa coacervandi
studium multis nominibus malum fuisse di xst . 1 ὶ Haud enim ad Quirites amandos , adque dominium eorum facile amplectendum induci potuissent, qui trophara ejusmodi , Evocationis jure rapta, spectare debuissent; sed seipsos calamitatum suarum admonuissent potius , suorum Signa Deum Romanis in Sedibus conspicientes :quare non invidia modo, & opinio mala , seclira quaedam adversus Victores, adversus Remia publicam accenderetur; recordatio siquidem propriarum calamitatum quasi irritatio quaedam est ad renovandum dolorem, ad odio habendos illarum Auctores . Itaque quod devictarum V, hium c i Lib. IX.
134쪽
hi uni opes ad se coacervassent Romani; habuisse fortasse ait aliquid rationis ' summam enim rerum haud vendicare sibi potuissent, nisi potentiam aliis ademtam sibi corriparassent ast quae nec aurum erant , nec argentum, quae Religionibus patriis consecrata erant , potuisse, immo
debuisse , subdit Polybius ; Romanos locis ue in
quibus antea fuerant , cum invidia relinquere , Urbemque illustriorem reddere, non Simulacris captorum Numinum, aut Templorum ornamenatis, sed honestate, ac magnanimitate. Severum
illud jus, fateor, temperaverunt aliquando , sive eorum qui militibus praeerant humanitate speciali & indulgentia, sive ipso arcani imperio acti, ne non satis domitas gentes nimium efferarent, aut sibi eas aliqua ratione devincirent ' quare Cicero ' hic ornatus , inquit, I ) haec Operalatque artificia , fgna tabulae pidia, graecos homines
Inrmio opere delectant. . . . . . Itaque m ores nostri
facile patiebantur, haec esse quamplurima apud Socios, ut imperio nostro quam ornatissmi forentiss-mique essent . . pud eos autem , quos vectigales aut pipendiarios fecerant, tamen haec relinquebant, ut illi , quibus ea iucunda sunt, quae nobis levia vis debantur , haberent haec oblectamenta ρο solatia fero tutis: 1taque & alio loco scribit idem Orator e Cn. Pompejus captis merosolamis Victor exilio fano nihil attigit . Imprimis hoc , ut multa
alia , sapienter I quod in tam suspiciosa m male-Η a dica
135쪽
II sd ea Civitate tortim sermoni obtrectatorum nou re Iiquit . bon enim credo Religionem Iudaeorumo hoseium impedimento praestantissimo Imperatori ,
sed pudorem fuisse. s I ) Quin & Dios Chrys
stomus Romanis benevolentiam, ea de caussa , apud Rhodios conci Iiare satagebat . Inquiebat siquidem : Quum Romani saepius undique supelle-.ctilem Templorum palatior smque acceperint , numquam eorum quidpiam moverunt quie apud vossunt
. Gum Nero , ramum. desiderium sudiumque esse. ea hoc habens , ut ne iis quidem in O mpia ah sinuerit, neque iis quae De bis erant , licet praeceteris omnibus ilia Templa honorasset , praetereo quoque plurimaS ex . themensum arce transtulerit statuas; multas quoque ex Pergamo quum illud Fanum sebi competeret de illis enim quae seuerunt, opud alias quid opus es dicere Z ) eas dumtaxat quae
apud vos erant, inpactas dimiserito tantamque osen derit erga vos henevolentiam oe honorem Ri totam Clistatem judicaret sanctiorem , quam praecipua Gm-.pia . s a ) α. - ρωαούους πολλάκις παντ-χοξε -
136쪽
ν πρω ν ἱερῶν . EX hisce Videntur , inquam , bellicum illud jus aliquando temperasse Quirites ιquin inseramus tamen, eos haud transtulisse Ro mam sacra Deorum Evocatorum Signa. Neque helc enim agitur de oppugnatis expugnatisque Urbibus, neque de Obsidionibus, in quibus ad ultimam dimicationem ventum esset : Oratoris licentia utitur Tullius, resque in Verris invidiam , adversus ea , quae docet ipsemet copiosissime , Exaggerat ' utitur licentia Oratoris fortasse Dion etiam Chrysostomus qui & de aetate loquitur , qua vix obsessarum evocabantur Dii Urbium , signaque & ornamenta, impellente modo luxu, e Graecia a Romanis rapiebantur : Cum soci is
es tunc erat, non cum apertis hostibus. Ipsaque haec testimonia satis ostendunt, omnia Romanos publica & sacra transferre Romam coninsuevisse, mlignam fuisse Ρompeii verecundiam , singularem vero Neronis erga Rhodios benevolentiam, quod vel in pace nudos etiam parte tes; ipsaque ipsis tecta, ut ceteris , non abstu terit ' quum tamen undique omitium supellectutem Templorum , sive quae Delphis, sive quae Athenis, sive quae famigeratissimis aliis in Faanis erant, Romani usurpassent. Livius equidem Atheniensium Logatos induahit IEtolorum in concilio orationem habentes , ut iisdem Romano cum Populo foedus adversus Philippum Regem ea maxime ratione suadearent, quod vel in bello Quirites Religiosi semin
137쪽
per essent, Macedo sacrilegus sui sset. r) Du.hito valde tamen, an cum Historici scripto ora tio reapse habita a Legatis examussim conveni ret; nec immo rerum 1emper arbitror historiam ab Oratorum emphas, veluti a non dubio son. te, desumendam , nimium videlicet tempori ali. quando servientium, & argumento . Quis enim Oratori credat Tullio, qui adversiis Scriptorum omnino omnium, adversus ipsius facii testimo. nium, ausus est, secum ipse depugnans , in Verrinis aliquando de Marcello dicere, eum nullius Siqnum Numinis in Sicilia violasse, nullum adii gisse , nullum secum detulisse Romam Simulacrum 8 utque facinora Verris exaggerare latius posset, aperte adeo esse mentitum In oratione Chlaeneae aetolorum ad Lacedaemonios Legati ina pius , & iniquus ob ablata donaria Sacra , ob Templa spoliata dicebatur Philippus Rex : In at tera e diverso Lucisci Acarnanorum ad eosdem
Legati quid aliud ille Rex fecisse dicebatur, nisi
direptas, & nudatas ab hostibus vindicare Numinum aedes, Templorumque Religionem sartam
tectam servare λ Utraque apud Polybium . et )Certe Graecarum Urbium Gentes, satis domitae ut parerent, nondum ut servirent, dissicile nimis suorum sibi Signa Deum ereptum iri patiebantur ' movebanturque non semel, & revivisce re quidam videbantur ex hujuscemodi Deorum raptu turbines incompositi, quibus Reipublicae res haud
138쪽
haud exigua labefactari ratione possent. Vastata , direptaque ab L. Pinario 2Enna resert Livius , s I in eam cladem, Urbis utpote media in Sicilia sitae , claraeque non ob insignem modo munimento naturali locum, verum etiam ob sa. crata omnia vestistis raptae quondam Ρroserpinae , uno prope die omnem pervasisse Provinciam, & quia caede infanda rebantur non hominum tantum , sed Deorum etiam sedem violatam esse: tum vel qui dubii antea fuerant, defecisse ad Poenos . suid arbitramini Rhegi nos , ait Cicero, set in qui jam C es Romani sunt, merere velle, ut ab eis marmorea Venus illa aufera. turp uuid Tarentinos , ut Europam in Tauro s dentem amittant' ut SatFrum, qui apud illos in aede Vestae es ρ ut cetera Z suid Thespienses, ut Cupidinis Signum , propter quod unum visuntur Thespiae' uuid Gnidios, ut Venerem marmoream psulis, ut pictam, Coos Z suid Ephesios, ut exandrum Z uuid se icenos, ut Aiacem , aut Medeam P uuid Rhodios, ut Ialoiιm Z Quid Athenienses, ut ex marmore Iacchum ' aut Paratum pisctum, aut ex aere Myronis bucculam ' Longum est, o non necessarium commemorare, que apud quosque visenda sunt tota ia , o Graecia . Verum illud est, quamobrem haec commemoraverim I quod aestimare vos hoc volo , mirum quendam dolorem accidere iis , ex quorum Urbibus hec auferantur .
Idem Tullius de L. Lucullo loquens adversus
139쪽
Mithridatem pugnante: Plures etiam Gentes, inoquit , s I) contra Imperatorem noserum concitate sunt I erat enim gravis, m vehemens opinio, quae per animos Gentium barbararum pervaserat , fani
locupletissimi, o religiosissimi diripiendi causa in
eas oras noserum Exercitum esse adductum. Ita naationes multae, atque ma nae , novo quodam terrore , ac metu concitabantur. Et non multo post: Di
cile es dicta, Quirites, quanto in odissemus apud
exteras Natrones , propter eorum, quos ad eas per hos annos cum imperio mi mus, iniurias, ac libidianes . uuod enim Fanum putatis in illis terris no-
Rris Magis tibus religiosum , quam Civitatem sanctam , quam domum satis clausam , ac munitam fuisse ρ Urbes Iam locupletes, ac copiosae requiruntur , quibus causa belli propter diripiendi cupidistatem inferatur. Haec absque dubio, & Signa Delim a Victoribus Romam deportata, & jure notatum fuisse ejusmodi a Ρolybio morem , &Romanos veteres in bellicis magis, quam in ei, vilibus , & arcanis regnandi praestasse artibus apertissime ostendunt. Ille enim vere scit victo. ria uti, qui esse recordatur dimidium plus toto. i Orat. pro Leg. Manil. CA-
140쪽
CAPUT VII. uinam obfessarum Urbium D i me
morentur a Romanis evocati r quo
carmine , a quibus , quandiu evocata fuerint a suiritibus Tute-loria mytium Numina.
ER Tu Μ est prope infinitos Deos Romam post bella fuisse deporta, tos. Unus Fulvius de paucissimis, aetolicis nempe , & Cephaleniae Urbibus triumphans , aerea Signa CCLXXXV., Signa vero marmo Tea CCXXX. ante currum tulit I ) quae ta
metsi non omnia Numinum essent , plura t)men sacra fuisse crederem. Evocatos, fateor tamen, enumerare Deos possibile non cst. Maxi,
ma quippe desiderata hiice in rebus diligenti ista mi Livii Librorum parte , ea prauerzim , quae Asiaticis de Sianis lato tradere debuerit calamor