장음표시 사용
111쪽
vietent Imperil leges , aut aliae patriae non absimiles , teneatur quidem post
Judicis sententiam, non autem ante eandem . Gemaetius iccirco To. I. Tract. 6. cap. s. gravissi nam latinc materiam sic absolvit - Imr tibi promiscue, et identitur Magistratibus , nee ullo modo prohibentutis, Iudi tulerat arcrii exercentur, videtur praevaluisse conssetudo , ita ut ex hoe uitiino capite eblIrario rutiluendi non oriatur se . Pro hac sententia re ipsa stetit Alexander de Alus Part. 4. quaest 86. membro I. art. 6. Inquiens Refρο
φ . mcd aleatores, nisi fraudet immisceant in ludis Dis, non de stricto jωre tenentur ad restitutioπem I puctum enim intervenit inter partes , quod uIrimque parti placet, eHirutis condicti. Unde secund- pa is illud, er OHμxalioneis condicti, nec ille, qui omisit, de jure potest repetere : nee ille qui incratus est , tenetur restituere. EP quod antiqtia jura jubent illud restitui , concedast unionem reperendi , nobis videtur magis esse fatisfactio pro preca o , quam obligatio ad resti utionem . Non est enim fotestaω h6tismodi, nec IIcitum , nee bovesu occupiatio tu talibur e immo miatum saepe damno scitur Reipumicae, cum Occomne ludi distrahantur psepiones, ct exhinreditentur successον es, di ρ steri . Pηde Iustiniantit dicit, ρυοd aleartiis luitur prodiit in Iacrywas . Pnde ud cohibitioneis mali D equentis data est ista Ieu de aleatoribus. Sicut o in foro ρσηitentiali injungitur saepe sutis factio pecte
niaria non muis eis, qui Acrontur , sed eIisis qui amiserunt, ut repriwa rur inhonesta occupatio, di molam stiveqnens-. Fusius , & clarius Author Ipse in Angelica veri Ludus nitin. 7. - Tu breviter dic, quod, licet opinio praedicta sit multum rationabilis , utpote homines ab hujuimodi Iudis , tamen nullo iure probatur, quod nccessario sit iacienda , sicut nec alia turpiter acquisita. Nec obitat quod Episcopus auxilio Praesidis potest ealla lucra, si non repetuntur ab his, qui amiterunt, exigere, & pauperibus distri hilere , ut dicit textus in dict. Authent. Alearum tisis , & scvidetur quod sint pauperum : quia licet possit auferre in poenam , non tinnien sequitur, quod ipsi tencautur dare, sic iit nec in aliis casibus, iii quibus fiscus turpiter acquisita pinea tollere, ut tu L. I. C. ad legem Iesiam repetundarum , ct in L. I. T de jure Asci . Et tackint quae intra dicam Restitutio priwo In ver. Turpiter acquistitiis et & sc tene quoad necessitatem restitutionis. Bene iaceret Episcopus, si talia acciperet, & daret pau peribus . Similiter Contcsores deueat ea erogari lacere pauperibus, ut in quo deliquit in eo puniatur . Si tamen nollet, nou est ei deneganda abso-hitio . Adverte tamen, quod ubi leges Imperiales ligant, & illi, qui ami
serunt , si vellent , repetere possetu usque ad quinquagi.ita annos e sic re petendo tenerentur eis de necessitate rei tituere , ut in dict. Authent. Auδ' min. Nec obstat, quod dicunt quidam , esse abroeatam per non usum ς
quia non est verum, ut patet ex dieiis iii pra Lex g. 1 . Sed ubi lex im perialis non ligat , sicut in terris Papae , de similium , nota pos ut repet
re . Ubi lex imperialis viret, si Epii copi non accipiunt lucrata , possunt
112쪽
Oisc tales tacere , ut dent pauperibus , vel in publicos usus , ut in dict. Authent. AIearum- . Haec ille. An posterior hujusmodi doctrina priori sit praeterenda, aliorum esto judicium . Placet summopere , quod Ioan. Polytasius materiam hanc absolvens ver. Ludus Casu Contessariis suggerit pro praxi - Caterum cuis rocerIum esse posset , an INer Iudos aIeaterist pr Bibentes ad buc vis ea ἔ, aur si futii superque a consuetudine eontraria ait
flentes Hur, qui pecco a Iuger , , pIangit , ut etim adest hac severitato DItitori ad nuntium ludi consuetudioi in sempiternuis mittendum : er sile, qtii peccata sua Iuget, oc piavit, si pertinacia Da poenam adeo fotatar
accipere rectisaret , clare ostendere , quod peccari sui fractu uti volans, ad peccati, illud derelinquendum Iat diosius non est - . Ejusdein indolis sunt ea , quibus S. Antoninus pari. a. tit. I. cap. a g. g. ., loquens de illis, qui alienare possunt, & sponte ludunt , & lucrantur sine fraude , & legibus Imperialinus non sunt adstricti, rem hujusmocli gravissimam absolest : tametsi posteriorem sententiam amplectatur se Iritur, ne paretur via Itidis, o tui pistis Iticris, in bui modi casu consulendum est, θ' persuadendum ad er sandum pauperibus, O prrecipue quo nium ad illud , quod remanet in Iucronitru per Ilio in eo, o ullo fultem pocillariis, er per intcrvalla te ortiis. Non tamen cogendui. Ec multo mium hoc praedicandum I sed quod pauperμεαι sit eruandum.
Excipit Author casti ira, in quo sudo exponuntur ea quae sunt In communi convivio . Et rc ipsa textum habemus apertum T de aleatoribus L.
ult. In principio se mcd in convivio vescendi caub ponitur , in eam rem familiae Itidere permittitur ' : super qua ita Glossa - Pr si pauciora puncta
Φafitieris amiItas portionem tuam : ut ex pecunia , quam unus , vel plure ramiserint, emantur utiqua , ut vescuntur communiter.
Casum item excipit Author, in quo quid modicum exponItur Iudo . De hoe casu ita scribit Aite sanus lib. s. tit. Io. ari. 4. De illo autem, qui ludit non cupiditate lucrandi, sed causa taedium vel tristitiam effugandi, dicit Ricardus quolib. 2. 2 o. q. 29. cap. I. , quod si ille qui amittit, nou ii tabiliter , sed in modico damnificatur et in modico Inquam per comparatiωnem ad ipsum, quod ideo dico, quia aliquid est modicum diviti , quod
est multum pauperi et tunc ludens non facit contra prohibitionem juris, quia tunc non concurrunt rationes , propter quas illi ludi sunt prohibili. Unde ille, qui lucratur in tali casu aliquid modicum , non tenetur tensi in
ne necessitatis ad salutem restituere saltem Illi , qui amisit . Qiod ideo dico , quia torte aliqui dicere vellent, quod in voluntate sua esset , vel amittenti restitii ere , vel pauperibus erogare e & sorte aliqui vellent dic re , quod tensione necessitatis ad salutem nulli tenetur restituere, sed p rim. II. X x x test
113쪽
test sibi retinere. Quia jura, quae lucrum talis Iudi praecipIunt restitui, in tali casu non debent intelligi - . Haec ille.
SECUNDUM DuBIUM . Utrum dans damnum , ve I aliquid accipiens in domo tenentis praedictos judos, teneatur ZRespondeo , quod , quamvis lex in hoc casu non puniat nec injuriam , nec furtum & huj inmodi L. I. T de
aleatoribus , tamen in conscientia tenetur restituere non ei,
sed pauperibus. Arguitur cap. Cum tu Extra de usuris .
111 Lex elvilli ab Authore citata super hac re adeo est perspicita, nihil ut magis se Praetor ait: si quis eum, apud quem alea Afum esse dicetur, verbera dierit, damnumve ei dederit, sive quId eo tempore δεIo ejusfubtractum est, judicium non dabo. In eum , qui aleae Iudendae causa viis Intin Ierit , uti quaeque res erit, animadvertam. SI rapinas fecerint icter se eo IIufores, si bonoruω raprorum non dene abitur actio I fusceptorem enim duπ-
raxat prohibuit vindicari , nos o tollusorer, quamvis is hi indigni videam tur . Item notandum, quod susceptorem verberatum quidem, o damnum pastfum ubicumque , ἐν quandocumque non vindicat. Verum furtuis factum domi, ct eo tempore, quo Hes Iudebatur, Iicet itior non fuerit, qui ρώid eoruis fecerit, impune fit. Domum aurem pro Fastitatione , ἐν domicilio nos accipere debere certum est . I od autem Praetor nexor, se furti actionem dola. rum s videamur'. utrum ad paenriem actio 'em folom pertineat, an st si ad exhibendum velit olere, eeI vindicare, vel condicere λ Et est relatiam συι Pomponium, solummodo paenalem actionem de ego om: quod non puro veruis iri/etor enim si miter ait: si quid subtrosum erit, judicium non dabo - .
Utinam homines ad hanc legem animum , mentemque converterent. Nubtus certe cum tanto periculo & personae & rei suae, domum teneret ludo expositam. Nota tamen, quod verberatio, de qua lex, sequi de loceasione ludi; & iccirco opportune Glossa in Ludi tamen occasione , ut quis malos dicebatur accommodasse denariM, vel Malum vinum usoribώs prviηaffe disitur ; H eηim dicitur - Si quis eum opud quem dic. - SI autem nonius oesoone conrivet, vere potest 'i alioquin deposito etiam illo incis, linpediretiar vere , quod esseι iniquum ' . Nota etiam, quod furtum, de quo
eadem lex , sequi debet in loco ludi , & ludi tempore ; sapienter enim
monet Glossa - Si vero alio re ore , veI loco fiat , agi potest - . Haec uiure communi ; quae tamen omnia intelligi debent , ut monet Asteianus lib. s. tit. go. art. a. ' De eo, qui consuevit lusores oleae ea a sui eωοIumeηιινemre; secus auris est, si inci nter opud aliqueis luderetur - . An autem super i iti dic oste
114쪽
super hae re habeantur leges patriae jus commune emollIentes , & moderantes e videant illi, ad quos spectat . Subdit Alithor . quod surtum hoc in soro conscient, restituendum est, non tenenti ludum, sed pauperibus. verum enim vero etsi tenens domum ad ludendum, id mereatur in poenam e animadvertena quod caput cim tu ab Authore citatum unice consi, tuit, usuras esse pauperibus erogandas, quando desunt haeredes r non comdemnarem Confessarium , qui in hoc casu furem obligaret ad furtum vero Domino restituendum, vel ipsius haeredibus , si extant.
TERTIuM DUBIuM . Utrum emens rem ludentis , laossit agere contra vendentem , si evincatur ab eo Respondeo , quod non , si emit a ludente in alea T. Sarum rerum actio non datur L. 2.
11; Et super hac re textus ab Authcire cita ins est apertissimus g. I. Ei is alea rem vendam, ut Iudam, er evis a re conveniar : exceptione δε- movebitur emptor - . Hoc puto in poenam a iure fuisse sancitum ; & iccidico Scriptores invenio mirifice consentientes , puta Asteianum loco proxime laudato , Panormitanum de vita di Mnesare Gericorum In cap. GerIcinum. I 6., Rosellam ver. Ludus num. 7. , aliosque . Unice igitur nonnulla protero exempla , quae exhibet Glossa in hanc legem - rita si vicero , vendo, MIbi fundum Titia um, oe si viceris, vendam Sempronianum pro decem ιιι : ses ipsis rem tibi νζηdidi, o pretium Iusi e vel ipsis aestimationem Iis oel fecundum R. ve do Uo iudens, ct preritim mihi Itidenti fusis - . In histe omnibus casibus, aliisve similibus non tenetur quis evictione , &vendens habet actionem adversus ementem .iniae res hic : utrum mutuo dans pecuniam lusoribus, ut secum ludant possit eam repetere λθ. Ruthor in Angelica ver. Ludus num. s. In fine , Rose IIa ver. Itbdem Ludus num. f., & Panormit/uus loco proxime citato num. Is . Coi stanter docent, mutuo dantem non posse repetere pecuniam mutuo trad, tam e & id erui posse contendunt Pr sertim ex L. ult. Q de uIeaioribus. Putant tamen Panormitanus & RO sella id esse intelligendum, dum mutuo accipiens ludit cum tradente mutuum , non autem si cum altero ludat. Sed Author ibid. arbitratur, nec in eo casu pecuniam mutuatam posse repeti . En ipsius verba - Ego credo etiam hoc verum generaliter in qu cumque , qui scienter mutuat ludere volenti, quod non repetet: & vid
tur casus in L. Veruis l. penust. ff. de Minoribus. Nec dicas , quod loquitur de minore , ut etiam loquitur L. Si vero non remunerandi ἔ. Si ad Iescem T Mandati: quia idem est de majore , ut dicit Glossa in dictum l. 53 adolescens. Item quia dim L. Verum loquitur, quando minor etiam X x x a privse
115쪽
priviles Iatus mutuae mi tori etiam privilegiato , & tamen ibi, licet sint Inpari privilegio , potior est conditio illiua , qui perdit pecuniam -- . Haec ille . 1.1 eadem opia ne est Ioan. Clericatus To. g. , ubi de Erotematis Ecclesiastic s cap. Io t. num. . , scribens - Suae fit poena mu uantis pecuniam ad Iodendom λ Mod nulla detur actio ad reperendum , is omnes actus,
ct instrumenta facta occasioηe iudi nullo Hi ; immo Notarius possit puriri dicta L. ALEAR PM, O Ludovis de cf. 47.
QuΑRTu M DUBIUM . Utrum lucratum in Iudo alearum 1it restituendum ei, qui amisit Respondeo, quod si perdens erat Dominus , & si invicem traxerunt ad ludendum , tunc est erogandum trauperibus I 4. q. s. cap. Non Due. Si vero perdens tradius fuit lab illo , qui lucratus est , tunc actio competit amittenti L. finali ff. de aleatoribus , immo usque ad quinquaginta annos , immo etiam lia redibus L. finali C. eod. tit. ; & iccirco debet ei restitui. Item restitui ei debet , si per fraudem lucrantis amisit . Si autem non erat Dominus , vel ex illis erat, quibus est interdicta potestas alienandi, tunc restitutio debet fieri Domino , vel ejus Curam geronti . l
114 Dum ludentes se Inv Icem trahunt ad ludendum , ambo communi consilio consentituat in rem per leges prohibitam. AEquum est ergo, ut pari poena puniantur; & iccirco quod lucrum nec fiat lucrantis , nec restituatur amittenti, sed pauperibus distribuatur . Dum postmodum unus alterum traxit, & amittens ille est . qui vim fuit passus : jam supra vid semus cum Sanciis Bonaventura , & Thoma omne lucrum vim pata esse restituendum . & lucrantem in poenam non posse sibi retinere lucrum . Id tamen intelligas volo non de eo, qui alium simpliciter invitavit ad ludea dum , eumque leviter attraxit; sed unice de eci, qui vim intulit, vel ni mia importunitate alterum traxit; ut apposite S. Antoninus pari. a. tit. cap. 13. q. g. ' Tertias eosus est , tum quis attraxIt aliquem ad Indum tim, v I nimium importu vitatem , fise in principio Iudi , sive in me ε 3 eum cIius vellet dimittere, o non Diti tune etiam tenetur resti uere se μ' duis πρωσμ , di Ra wunduis , qui ad Boe induetini e . AUA' SANS 'Rationem adfert Cajetanus Comment. in 11. D. Thomae q. 31. art. 7. ad δ' Hic est sermo de quocumque tractu , modo causetur involuntarium Min
116쪽
Fle aliquis solvit usuram ; laujusmodi tamen voluntarium non transfert a se dominium: quia mistum est, & non omnino liberum. Consentaneum autem rationi est, ut hujusmodi commutationes, qvie fiunt in ludo , quia sunt ex natura sua turpes, nisi caiisa recreationis fiant, ad hoc , ut efficaces sint, liberam omnino voluntatem exigunt et sicut etiam donationes, quae fiunt meretricibus, si extortae blanditiis, & illecebris sint, non sunt validae . Suffcere quil pe debet justa merces . Propter admistionem siquidem involuntarii in hujusmodi turpibus , restitutioni obnoxia sunt se accepta. Et per hoc patet, quod illi, qui invitati sponte ludunt, non trinhuntur ab alio - . Haec ille . Concinit Didacus Couarruvias Relea. in Reg. Pecturtim de Regulis Iuris in Sexto pari. z. q. . num. 7. scribens - Datur praeterea OHigatio restituendi in aximae judicio ludo quaesita , quoties quis altertiis ad Itidum cupiditate lucri involuntarium artraxit, secundum nomam
a. a. art. 7. , quem caeteri communiter sequuntur : modo haec attramo
Subdit Alithor , quod restitutici it Idem facienda est amittenti , dum
quis lucratur traude interveniente : & In hoc omnes mirifice consentiunt.
Audiamus S. Antoninum loco proxime laudato Secundus casus est , cum aequIrit per fraudes, puta uiendo fulsit taxillis , seI alio modo decipiendo . Nam foe restiruendum es et , qui amisit , τeI habenti curam eius: relut rur enim hoc us fur uis . ἡ fini Q ad boc I . q. s. cap. MIN SANE DIsne, secundum Nomais Ru mundum - . En quae habentur in citato cap., quod est Augustini ad Μaccdonium in Sui vero contra jus societatis δυω nae furtis, rapinis , calumniis, oppressionistis, invasio nutis albulerit, redde da portas , quam donanda ceUemur , Zacchaei publicani Langelico exemplo - . Cave tamen, ne id intelligas de quacumque fraude; jure siquidemiraudes a fraudibus distinguit Joan. Clericatus loco supra laud. num. 12. , alias licitas ex natura ludi, alias dicens illicitas, & injustas . Cui concinit Gabr. Aniolae de Contractibus pari. a. cap. xx. q. . scribens se Si fraude aliquo contra Iudi Ieges Uut sit : v. t. si chartas signo aliquo notaverix, cui per nutus circumstanIium, veI μ' industris agniscat, veI artifeiose ita ccmponat , ne meliores sibi obveniavi oc. Et tune renetur resti ere tum id , quod Iticrattis est, cum illud acquisierit per injuriam e rum Giam id , quod
alter juste Iticratus fuisset. Nam haec Dei lucri eraι pretio aestimabilis, diei per injuriais stiHata fuit. Luti aureis Ieges sunt , quae via communi I
dentium consensu constitutae sunt , vel ioci consuetudine reeeptae . Baedam ramen fraudes , seu potius astutiae , quae ex communi tonsuetudine adhibemtur, di noscunrtir adhiberi , non censentur contra ludi Ieges , nec iriustae .
tit F quis sciens se meliores coartat hubere , timorem simulet, quo riter adaugendaru sponsionem impcli Iur.
117쪽
ConcludIt Author, quod si amittens vel non erat Dominus , vel ex iis , quibus alienandi potestas interdicta est : tunc restitutio fieri debet D mino, vel curam gerenti. De hac re jam multa dixi titulo proxime prae-aedenti. Placet nihilominus exscribere quod exponit S. Antoninus liaco supra memorato loquens de ludo - Primus est , cum acquirit quis ab his, qui rem suam alienare non possunt . Et qui sint illi , Rayniundus ponit exempla et ut furiosi , prodigi, minores vigintiquinque annis , & maxime pupilli, & mente capti, surdi, & muti, de caeci, & qui perpetuo moditio laborant. Quia enim tales rebus suas superesse Idest providere no 1 possint, dandi su .it eis tutores , vel curatores , Instituta de Curatoribus M.
Furiosi . Et quod dictum est de prodigis , videtur hitelligendum de his . quibus ratione prodigalitatis dati sunt eis Curatores a Iudice , & noa de Piis. Servi etiam , cum quicquid habent sit Dominorum alienare non possunt. Sed & Religiosi, si qua haberent ad suum usum , vel per ad
multitiationem; illa tamen donare vel alienare non possunt illicite, ut in ludo. Unde qui eos vincerent, etiam Praelatos. , ad restitutionem tenerentur Μonasteriis, vel Praelatis. Clerici quantum ad res Ecclesiae , cum pauperum sint, I 6. q. I. cap. moniam , alienare illicite non possunt , iat ialudis. Filii familias, qui emancipati non sunt a patre, alienare non Possunt per ludum , vel alios modos , nisi peculium castrense , vel quasi castren- se , in quo ut Domini ejus censentur. Et quid sit peculium castrense , vel quasi, Vide supra . Similiter & uxores , si non habent paraphernalia , alienare non possunt . Qui ergo acquirit ab his Per ludis m, restituere tenetur Tutoribus , vel Curatoribus , vel Praelatis, aut Dominis eorum , secundum
Thomam, Raymundum, Petrum de Palude, & alios : nisi forte sit quid modicum , de quo praesumi posset, quod eorum Superiores, vel Patres , Tutores , & hiijusmodi non curarent '. Hactenus S. Antoninus.
QuisTu M Duaru M . Utrum it Ie, qui aliquando perdit, aliquando vincit, possit facere recompensationem ZRespondeo , quod aut sermo est de eodem ludo , &cum eadem persona , & tunc potest fieri . Idem credo, dum ludus diversus est , sed cum eadem persona , licet nonnulli secus opinentur. Si vero sermo sit de ludo non cum eadem persona, sed cum diversa , tunc non fit compensatio: quia per interitum rei morosus debitor non liberatur
L. In re furti pa ff. de condictione furtiva : maxime quia ipsemet dedit causam interitui T. de verborum obligationibus L. Si ex leguli causa .
118쪽
111 Ηἰc easus eos respicit, qui restituere oblIgantur aequisita ex ludo. Puta : Τ Itius ludetis cum Sempronio filiot amilias, minore, aut Religioso, prima vice, prima die, aut in primo ludo lucratur decem Libras; secunda autem vice , secunda die , aut in secundo ludo easdem libras jam lucratas amittite ita ut ludo cessante nec unus ditior, nec alter pauperior factus sit. Qisi aeritur hic e an quum lucratum prima vice, prima die, & in primo ludo, teneatur dubio procul restituere propter rationes alibi produ eias et ab hac restitutione reddatur liber ob parem jaclaram cum eodem postmodum tactam . Si subtilitas juris attendatur, certe Titius In hoc casa immunis non redditur a restitutione : quia quod prima vice lucratus est,ia jure no.i potuit fieri suum , & quod amisit secunda vice, in jure desiit esse suum; lege enim cautum suit, ut aetas In damno subveniat pupillo,& non obsit in lucro , quum luerari possit pupillus, & fieri locupletior;
non autem distrahere , & reddi pauperior . At si de aequitate loquamur,& in foro coii scientiae , arbitror cum Authore & hic & in Angelica veris Ludus nil m. f., quod Titius uti compensatione possit, & reddatur a re illi tutione liber. Ratio est : quia etsi hoc sit contra litteram legis, non est tamen contra spiritum legis . Spiritus enim legis est, quod filivsfamilias , Religiolus , mi uor &c. deteriorem non reddant patrem , haereditatem, Re ligionem &c. , sicuti in casu cessante ludo contingit . Excipe tamen , si idem Titius prima vice, prima die, aut in primo ludo , lucratus esset per fraudes illicitas . In hoc casu lueratum haberet rationem furti, & teneretur ex delicio, ad ipsum restituendum . Non posset ergo uti compen satione per jacturam postmolum factam sine fraude lucrantis e quia lucrum in hoc casu nedum fuisset injustum jure legali, scut in casu supra expotato , sed jure etiam naturali , quo prohibetur omnis ereptio rei alienae . Immo lucrum non fuisset ullo modo , sed surtum verum , propriumque , quod compensari nequit per jacturam subsequentem , non rapina factam . sed absque fraude secutam . Secus dicerem , si ambo Iudentes possent distrahere, ambo fraude lucrarentur , ambo propter fraudem jacturam lace- . rent. Peccarent hi ambo peccato furti. Sed quum nec unus , nec alter factus esset vel ditior, vel pauperior , ambo in foro conscientiae essent a restitutione liberi. Subdit Author idem non posse constitui, si lucrum , Ac iactura sequam
tur non cum eadem persona , sed cum diversa . Ratio est ni promptu equia si Titius lucraretur cum uno filiosamilias , cum uno minore, cum
uno Religioso, perderet postea cum altero filiosamilias, minore aut Rel, gioso : adhuc sequeretur, & verum esset, quod primus filius familias , m,nor , aut Religiosus factus esset pauperior , & per consequens pauperior pariter primus pater, prima haereditas, prima Religio . Hoc porro aequΘtas non patitur , & pugnat nedum cum litera , sed etiam cum spiritu legis. Titius igitur in hoc casu restituere debet lucrum perceptum, & re
119쪽
petere non potest iacturam exinde secutam . Excipe tamen , si secundus filiusiamilias, cum quo jacturam tecit, esset frater germanus primi: item secundus minor frater primi minoris e item secundus Religiosus esset ejusdem ordinis ac primus : quia tunc non sequeretur inconveniens supra e positum ; dc iccirco aequitati sistendo locum haberet compensatio.
SEx Tu M DuBIuu . Utrum ludus , qui ita nitur india striae, scacchorum pQ a , ballistae , & hujusmodi , sit prohibitus , ct lucrans ex ipso teneatur restituere 3 Respondeo , quod non , ut tenet Glossa in dict. Authenticam Interdicimus . & Archidiaconus in dict. cap. Ρscopus : nec etiam Clericis . Et in hoc Doctores concor dant . Nec taliter acquisitum est restituendum , dummodo qui ludit possit alienare ; alias secus . Limitat hoc Pano mitanus , nisi quod perditum est , sit in magna quantitate , ct nisi quis principaliter habeat voluntatem spoliandi χ-cium : quia tunc etiam hic ludus esset prohibitus, ct quod Iucratum est . esset restituendum . Addit Ricardus in 4.
dist. I s. q. ultima , quod ludus scacchorum aliquando prohibetur ex causa, puta cum homines agunt lKEnitentiam. Ludus tamen torneamenti totaliter prohibitus est , dc omnibus , & omni tempore , ut patet Extra de torneamentis Per totum , licet lucratum non sit restituendum .
1163 De ludo latrunculorum , vulgo Iacchi opportune Glossa iacap. xo. Authenticae de Sanctis inis, Osoριε , loquens de Clericis Rud . de Hachii Rupondeos psons, cum non fortume viristis , sed natu3 ali ia-
genio consistat ille Indus , . Idem tenuit S. Antoninus Aunotatione 12 I. supra productus, cujus verba iterum recitare juvat- Lndus aureis Scaccorum non est fortunae, sed indust is, o ob recreationem invexius . Pnde non est probibitus fecundum Ricarduis, nec etiam Gericis fecundum LilurenIium Q. Ita S. Praesul pari. a. t t. I. cap. 23. q. a. - dus Maccorum, qui ludus Recet ois ciericis est prohibitus ferundum Laurentium . Tamen ad icuendum scandestim Laicorum , eoram Laicis non debent hHUmodi axere - . Ita S. Ar chiepiseopus, qui supra ibidem M. I. Idem Concilium Μexicanum celebratum an. Idem alii complures. Doctrinae huic in speciem contradicere videtur S. Petrus Damiani, quem scimus corripuisse hac de re Episcin
120쪽
pum Florentinum gravissimis hisce verbis Lib. r. Eput. Io. - Ωuampum , quam absurdum , quam denique foedum sit hoc in Sacerdote Itidibrio, fRecte ne , . tuique erat incit, vespere is Macchoreis vaηDate colludere, o manuis Dominici CorporIr oblatricem , linguais inter Oeam , θ ρυιlmis Mediatriceis , sacrilegi Iudibrii contamisatione 'dare - . Sed pugia alitiam halle docte more suo , & mirifice componit Benedictus XIV. de Synodo
D Ioeceiana lib. II. cap. ro. num. 4. Inquiens Dubitari autem solet, an inter indecoros, ac proinde illicitos recenseri debeat ludus scachorum . Illum certe damnavit S. Petrus Damianus Opust. 2 o. cap. I. Tom. g. operum. graviter objurgans Florentinorum Episcopum secum iter agentem , quem seachis ad fallendum temptis semel lusisse deprehenderat. Cumque Episcin pus , ad se excusandum, scachos ab aleis distinguere conaretur. S. Petrus ibide in Episcopi excusationem in hunc modum refellit - . Scaretiis seris erra non ponix, sed viritissus Iuri genus aleae ncmine comprehendit . diuapre-pter dum alea probibetur , ct comisatim de scacho nihil dicitur , constat procia dufio , utrumque tenus uno vocabulo compre/eημω , tiniar sententiae thoritate damnatum - . Et , ne quispiam Damianum nimio zelo abreptum existimet, audiat Card. Baronium ad an. Io 6 I. num. 42. Ita illum, ejusque sententiam defendentem - meis Sciolus quispiam redarguar fallucinatum , dum sciue aleis redigiι scachos, quos non ut aleas dubia fortana ut vii, sed Bumani ἐvgenia acuwen exercet. Sir utcumque velit, ad Pauli femrentiais redigendi procuI dubio δεηι Sacerdotes , qua ait non licere , quae non expediunt , non licere, ρυή non di Ut - . Neque Damiano refrago tur Cone ilium Μexicanum au. 138 s. confirmatum a Sixto v. m. Is 89. , quod lib. s. tit. s. ΤΟ. xo. Collectionis Harduini col. x67r. Scaehorum ludum IIcitum reputans, Clericis permisit . Damianus quippe Episcopum reprehendit, qui in Datissa domo cum coinweantium Iurba resedit , iisque astantibus , vespertivum tempus in stachorum vanitate coiisumpserat . Concilium autem Vexicatium Clericos ludere permisit in reculto tantum hone- .stae recreationis causa , & adjecta lege, ne multum pecuniae In eum lusum Impenderent - . Machis cinquit cur aliis Iudit permi s ne itidani in Iotirpullicis , aut in domibus quo od M multiitido hominum convenit , velati in domibus aromaticorum, aut tunsorum. Si autem in occulto iudos licitos hujusmodi exerctierint, numerina pecu ia tu eis non intercedat; aliter enim prognaIitate eκeessus corrigentur se. Hactenus Pontifex sapientissimus . Prudem
ter iccirco Genue tres To. I. Tract. 6. cap. 4. q. q. ' Latrunculorum, aut
tabularum ludi, sicut & alii similes, qui ab industria praecipue pendent, modo publice non exerceantur , Clericis prohiberi non videntur Licet, ut ait S. Antoninus loco supra cit. q. r. potius sciatia sua in scrip tiris deferent quaerere iuria illud I. Mach. - Habentes fotatio libros sanctos in manibus nostris - . Quod tamen tamquam salubre consilium, noli autem rimorosum praeceptum dicitur a S. Praesulς - . Haec ille. '