In Physiognomica Aristotelis commentarii a Camillo Baldo, ... lucubrati. Opus ... Hieronymi Tamburini diligentia et sumptibus nunc primum in lucem editum...

발행: 1621년

분량: 599페이지

출처: archive.org

분류: 철학

121쪽

ios In Physi muri. Aristotelis

non acre non calidos,non acutos,ac penetrant esse, unde fieri possit discursis acutu 'isubtilis, & ingemum perspicax,& aciet Dicemus igitur,quorum magna est frons sorum magnum etiam est sincipitis os, in mus igitur locus,qui imaginationi estattributus at in magno loco improportionat,3 dissipatur virtus, & spiritus; & calor, ut patet init vaporibuspaucis,qui petunt partes aeris superiore qui quoniani paucis din nubenita vertuntur,neque consistunt, dissipati sputitus debilioressunt,& haebetiores ad penetrandum efficiuntur,quarediacies ingenij

minus subtilis existit. An videtur putandum, sub magno osse si contingatcalorem naturalem homininio esse firmum,&valentem:deperiri posse rudem,&indigestam cerebri molem, imperfosti iii igitur potantiam, & virtutem habentem,quaequoniam capiat imperfectan rudi quia in

ratione rerum imagines,effectum est,ut intellectus,qui non operaturi quo usque incorpo,

re existit, nisi phantasmata jeculando dum ea Ruoniam imperfecta fuit, ct consus, contemplari aggreditur,perficere suam noli possit -erationem, &ii rudis, & ha besymeatur homo,quod ergo rudis signinisit frons magna, depropter quidprQbabiliter id DL

sit affert, ex dictis est manifestum. . t , ii, - Eidemansensatomest etiam fronsrotunda, quam interpres circularam uncavit,peiro-- tundam intelligit quidam recentiorium conuexam , &ad extra prominentem. a. Porta hanc a*ibrum esse propriam ait;sed vidit etiam ipse hanc dissicultatem,quimos , , do fions possit este magnasarnosa fde ut quidam dicunt plana deinde etiam gibbosa, & in

plana, i convexa nam si plana est,non est convexa,&si convexa est; non est plana, maxime enim alterum ab altero distat. I n. . tu

a . L Sbluens igitur aitduasesse partes unam inferiorem,&circasupercilia , quae pars pr prie in hix, qui sunt rudes,est magna, plana, de carnosa, altera pars superior, quam ait illa eum sincipite iungi, & cpars, si fueri trotunda, & gibbosa denotat ingeni j ruditatem,&hbminem insulsum,&ineptum: Hoc autem,quod dixit,inasini fionte coptemplar pos . se ait pissenim asininae frontisquae supraqculo lana est,quae vero ascendit versus sinciaput rotunda est, quare si innina vis corpus effnxit asini main, & in ipse has, & huius di inpressit qualitates,cui tales insunt proseietates lirineta vim asininaenaturae simile pror 3.

habile est,cui autem atamaequalitates insutili moris vim Sisimilesia anima eluce- istere credendu est, at propter quid insensates habeatErontemtatundam quatenus estinia sensatus non videtur esse dictu facile. . ,γ Quod autem conuersa sit uera, exsuperiori causa inferri potest ,s enim cui mustus est locus sub osse sincipitis, es non est unita uirtus,demulta materia inelaborata lides potest, s accidat ipsum habere calorem cordis,aut mi deratum, aut emissues,cuinqui habet roia tundam,&praecipuheonuexam Dontem,illi adsidmultum capacitatis sub osse sincipitis, multusque locus,& si debet repleri multum eo oris & spirituumsequiratananifestu est quod ille cui pauci adsunt spiritus,paucusque calor; si habebittantem magnam, &lco uexam,cum restigerentur,& remittantur eo adducti spiritus, quoniam dissipantur, qjubdi etiam erit rudis,& insensatus,n5 tamen omnis insensatus,& rudis talis erit possibile enim' si est Bigido crassosque esse spiritus in quibus est haebetudinis ratio,& Dontem deinde nee magnam esse,neque prominentem,quod uidere licetin suibus,quorum fiontes,& parum: &depressa sunt, non tamen ob id sunt ingeniosi,& callidL i , Tertia proprietas,quae insensatum docet, est tantis carnositas, quorum igitur cutis erassior est,& partes circa tempora pleniores, ac multa carne refertae, illorum ingeni) sutrudia,ac crassa. Quod signum est remissi orca hanc partem caloris, de spirituum crasti χέium, quare cum calor remissus possit quidem attrahere,ac apponere, non autem resol'.

uere,ct conigarere, patet In his fiontem carnosam, carnosaque temporam istere , quod

122쪽

Commentarius. it J io'

tergo insensatum significet frons carnosa,magna,&roluda,& cur quibus hae insunt passi;-nes dui ctiam ingenis haebetudo.& ruditas patet.

la entes

caetrium huius csse, tusmile est in linem assignare, si enim in istius hxbet etas M',

aqlicos, disti gicli, spiritus, di delebi neodem modo affectura eum qualesiicerebrum ι&spis tus, qui Riciliebreum stu' ais sitiubstantia, colo <abitu oculdrum , trian festum est.quod insinuatus ocula, a quam eum pauca terra inmunetbmularente adspiuritibus destitutos habebit,tales autem oculi vocantur pallidi propter naturam humoris,&obtuli propter defectu spirituu, ex his ergo ω, & cur insensatus tales habeat oculos patet. cfchaeirea Mamerinyearam, rotunia. sto Seκtum signum est,quod concomitatur in se satos. mnino glitem insens tiles dum totum corpus carne,& ea quidem pituitosa pleni sunt , abundant enim pituita medioeet1 melancholia cum sanguinis subdominlli,cuniosargites &pingula habent corpbrata. , em a. namque ut dilatum est,calor naturalis est remissus. Talin diximuyesse pahte qua 1lint dita capedes,quo in loco ossa tibiae cuin pede itaguntur. 'it Partes igitur prope pedes,si eam si tollidi erassaeque insensatum hominem deinonstrant,nam tales etiam foeminarum sunt eatum praecipue. quae multa carnes, uiuitisque aquelsabundantim tibia natumpassionum tausiam phto eandem. quae silpiadicta, insensati,iguux multa mestium mediocri QSline sequitiis pituitosi copla , cui tali finest temperginraoni multa copia carnis clita membra adest,quare & carnosas ha-3o bet iuras carnosaquebrachiaὸsi ea μ έigitur crassa.&quoniam tendinek ies carneinde. generant,& humimorex iusto sumIinde rotunda existit illisisurum ars inferior. Videtur autem mihi hoc idem timidis,& fremisses csmmune ignum quatenus scr

123쪽

io 8 lia Psysiognom. Aristotelis

seeundum dorsum diximus ingeniosum esse non carnosumsed macrum; luare proba fila est,carnosum secundum dorsum, & praecipue iuxta lumbos esse insensatum Causama dicebamu propter Maan ingestiosus in macer circa dorsum , Gmbos e ta quoniacida 3cima praecordia multu, est; & igneus, quate, si nec multu nec igneus erit lumbo, ciet carnosis,&pingves,quod in exsectis porcia hyeme discerptis videmus, horum oti eum remissus sit calor,lumbi pingues,&crassisunt, Hi cum in quiet e diuturna, muli'c bq vescantur,effciuiitur maxime pii gues, dia praecipue circa lum si ergo cui medio rites Mum S non igneus,sed vaporosuntlli etiam ρdsunt 'simbi carnosi, cras i. Cui autem i,

talis calor adest ille intentatus est, ergo insensati carnosos hasent lumbos; quid autem sit tum bus iam satis supradictum est. Quidam non solum lumbos dieian earmisos, sed dorsu posteriores,si plus iusto fuerint pingues, & praecipue nates iddocere', di hoc maxime, cum uti dicitum fuit Φropitudini si&eandidi riuerit,&e torremissus -HI '

j, stura longa. i . . . t se a

mbit. Hoc signum a quibusdam non cognoscitu &adulterinum vocatur, & pro Iongis bla. uia substituunt,ut sit in littera menduini leguntigitvnquorumi crutabreuia, Ssubtili ia' sunt illi itidociles sunt,qgodi an deficit u thraliscus,reseruntur enim ad aues , quarum ro

At mihidictum hoc non videtur omnino rerum,primum enim in generς auium multqmagis inducites,&magh ins sitae sust,quael)abeut crura longa, &gracilia, quam,qga breuia .videmus enim quamplurimas aves P Illi tr ,eiconias etiam, grues, ardeas, si qhae aliae sunt,quae praeiqnnlustres crura Ohint longa,& subtilia vix mila cicures fieri,

124쪽

. bi Commentarius. 1 I os

. - Q d enim si crura sunt vasta, & longa , & crassa, certum est multam stuperesse materiam,& illam sane praeualere,& humores, qui duobus inferioribus respondent elementis praedominari, quoniam autem eade crura male sermata,& non Marticulata dicimus, idcaloris, ac virtutis formantis imbecillitatem materiae ineptitudinem, & inobedientiam notat. Crassius vero crus prope talos praeternaturalem quandam dispositionem indicans,nihil boni maestsignificare. Quando autem his in locis multum adest arnis, dc multum humorum docet neque calorem esse talem, ut resoluat multum humidii, de humores essecratas, & subfiigidos, non autem dicebamus tales reperiri in ingeniqsis, qui melancholia quidem non carebant, at ea naturalis erat, & cum tenui commixta sangui-ao ne, multo calore abundabat. vero in huiusmodi rudibus reperiretur hominibus me-laricholia, sedimentum quoddam est terrestre pituita participans, ut dicere possimus in . ingeniosis carentibus ingenio reperiri quidem melancholiam, sed in prioribus secum dum virtutem,&quatenus si ca est praeualere,in rudibus,& stolidis secundum molem,&quatenus fiigida est denominari, quod ergo viri stolidi, & insensati, longa, & crassa habeant crura,& carnosa,& propter quid,ex his clarum est

Collum crassium. Fere eadem dicta sunt supra in primo figno, caeterum illa, quae ibi ponuntur ad partes,dio qliae circa collum sit sunt, potuerunt referri, nunc de collo loquitur, ceu toto quodam, Collum Dicit ergo cuius collum est crassum, non crassitie ossis, & vertebrarum, aut musculorum crasti. disti historum,&robustorum, sed crassitie carnis mollis,& adipis, quod ille est insensatus, causa est in promptu, supra enim diximus huiusmodi passionem arguere debilitatem, &remissionem caloris ignei, cuius proprium est resoluere,& attenuare, quare neque tenueS habet spiritus,qui tale nactus est collum,neque acumen ingeni j vllum possidet. At videtur dubitandum nunquid sit verum, quod collum crassum significet hebetu- Dubit. dinem, nam quorum collum est crassum, illorum etiam, ut plurimum breue est, breuocollum remissiorem quandam audaciam significat, id in riuris videmus. Vbi medi

- cristimor, ibi prudentia est,non autem ruditas;an dicendum collum crassum non esse se. , .

3oicundum se breue , at videri quidem propter crassitiem, longis enim hominibus si accidat incrassari videtur minui, nescio quo pacto eorum longitudo,cum tame re uera sit eadem, sic ostium, sic cubiculum, quin illud latius est,quo istud amplius,& maius, eo videtur minus altum,& eleuatum,omntho autem breuitas,de crassities differunt, breuitas enim pH cipue ab ossibus, & vertebrarum colli tenuitate, & humilitate causatur, & crassities aliquando est ostium, at nunc effectus est multae carnis, multique adipis partem illam v stientis ,& occupantis propter caloris remissionem.

, , Facies carnosa,siu lo a satiis.

o QMd facies insensati sit carnosa, etiam in principio huius capitis dictum est,nam me' mei sdiocris calor,&sanguis minus tenuitatis, deminus bilis habens, quam sanguinea massa ea o-ν ingenios,in ca pile,vel facie generat carnem,cum autem calor non sit vehemens,non re- Ia,log

soluit. Sic ergo contingit faciem esse carnosam,&subalbidam, id dominium pituitosi docet sanguinis,per sublongam satis,intelligunt quidam faciem referentem bovilla, quae magna est,t onga, & lata, quare si vere magna facies pigritiam significat, haec aut e mo- . tus tarditatem ,&inhabilitatem , quae sequitur caloris remissionem, remissus calor, paucos neque admodum acres eleuat spiririls,bis deficientibiis ingenij deficit acumen, iklo,co huius hebetudo succedit,ergo qui magnam faciem habet, ille hebes ,&rudis erit.

125쪽

i io In Physiognom. Aris telis

Pigri- Quod autem magna facies si pi ritis indilium, id dupliciter inferri potest, primusti

sane, quoniam si magna est facies, magna etiam sublium et quare,& iii ita parsterrea ἡ, stri tale caput occupat, terra igitur secundum molem praedominatur, haec autem cum

δεγξ, secundum molem,o virtutem praeuale iriguso ineptitudinem qualemm asinis, & bo 'Altera ratio est,quod qm ita dispositi sint,ut magnam faciem habeant , iit plurimum

etiam multum carnis possident, quarecum haec etiam remissum calorem monstret, certii est, stupidum homitrem hoc fgno notavi, Caetenim dixim debere esita sublongam athaec virilis e. Respondeo me socriter longam esse virileur, quae vero in longitudine pec catadasnum,vel bouem refertur:Dico igitur,si quorum facies misidaesi illi petie furio. i. si sint, quoniam caliciores, qui contrario modori spositi fuerint, serie calore noli abun dant, si ergomultus e doraque ad omnes partes mouet, &aeque ab omnibus trahit par tibus,cum non est multus ad unam tantumpartem,atqj ad faciliotem mouebit,N6 mul tus circa caput, mouebit materiam talatum in longum, faciet talem faciem, quam

longam,& bouillam diximus,cum igitur haec remissi calorisiit signum,rude etiam,atque hebes ingenium notabit. At dices, legi sublongam, quae vox de longitudine detrahit. Respondeo addi vocem satia, quae longitudinis auget dispositionem.

, , Motus, autem,' figuram,st morem,qui apparet in facie siclissim si situ

Quid sibi velit, hoc loco Aristoteles multi dubitant, Porta valde corruptum dicit esse, tex &vix intelligibilem, ego crederem sic posse exponi,motus localis iue ille silproges suus, siue sit pallium corporis accipit secundum similitudine figuram, & morem, hoc est refert, c similis est illi figurae,ac mori. i.qualitati,quae apparet in lacte,quasi dicat motus insensati est, similis illi figurae,ac dispositioni ,que in facie apparet; id si in facie eiusde et cescit quidam pigritia,& tarditas,& quasi sopirus sensus.Sic etiam in motu lentus est, ac tardus,& irresolutus,& quid prius agat,quid susci piatiquid omittat,non scire,non discers. f. nere ostendit.Porta ait, sic intelligendum esse Aristotelε, ut dicat,sicuti facies,&oshqbe 36.. pose tiS,est stupidum,&hians,&oscitabundum,&ad omnia secum quadam admiratione,at- m. que stupore conuertens,ita etiam vult motum eius esse talem, at ut mihi videtur id nob est exponere,sed diuinare,quid sibi velit Aristoteles ; Quare iteru dicamus motum esse opo. rationem corporis, quatenus corpus est, ct motum animalis progressivum esse animalis, quatenus animal est, huius enim proprium est, ut dicitur octauo Physicorum a principio interito,& secundum se moueri localitern tale animal in specie alem habet motum spe. cialem, alio enim modo naturaliterhomo, & alio bos,vel auis mouetur. Particulares amtem homines,qui inter se differunt accidentalibus differentijs,quas vocant indiuiduales, ipsi etia proprios,& priuatos motus habebunt, qui secundum speciem ijdemerunt,at qui. busdam accidentalibus inter sedistinguentur differenti j ,n5 secus enim,ac Socrates dis fert a Platone, etiam motus, qui a Socrate fient, quasdam particulares habebunt distin ictiones,quibus a motu Platonis disertininantur. Cum igitur ingeniosus, ta hebes honio differant accidentalibus differentijs probabile est,etiam utriusque motus ab inuicem distingui,sii itur motus localis,&corporeus animali fit ab anima,quae utitur calore na- turali, & spilitibus ad mouendum tanquam baςulo, quo inouet lapidem liomo,probabi te est, quod qualis fuerit motus,talis, erit naturalis calor,tales', spiritus inebra mouente at stupido,&insensato calor naturalis est remissus,&spirit' tardi,&erassi,ergo,&motiis, q ui ab hebeti fiunt, erunt tardi,& pigri,in cuius motus videmusesse rardos, pigros, irres lutos,& fine quodamodocaretes,illum ipsum dicemus ingenio hebetem rudein, ac stupi

126쪽

ex his manifestum est. I l

Verum eadein camose.& alto more plena,vtcunquetariten, dimitabacturalitum longiores tumbremoresausto nec non,&magιScrassae,aut magiste es,quan deceat, illaudabiles sunt .neque boni quidquam prae Se feruntu omne enitia extremum vitiosum est, &VIlluinomnernatum; Ingenium autem, ac rudicamn bonum quaeiam vitius est quo hambhriem d limaq* ,hae sp usi&secundum naturam dispositi erunt, inembraque nassa mediocritatem long transibunt,napi. Musomnis naturalis cst QR

, At si insensatus breuia.& parua debebat habere aura,eademdeu de non oportebat assignare luXuriose, & improbo & timido qui enim tales habet proprietates raro, aut nunquam erat inseis is&'iiseraeexilitatem n inrisica retiata'Rinrita subtilitatem: Iain sepra die uin est. & esustiem retiaeetiani buctbrimi infirmatium quod insensatus, ae rudis habet crassas tibias,& carnos eiura,quare per exiles non potest intelligere graciles , & subtiles . Hac igitur de causanisti ues 4 tem subesse puto mendum, si sutelligatur Aristotelis dictum, grout sepia declarare conati sumus. His Mim additur colori in multa camine valde ibi fidi alborem illum referres,qyg- Iem videmus in lute recoctai ni ad Mur ferrim hic.enim cstior,& paucitatem spiret ' tuum θρipiit' stendit abundantiam; ses cnssilus fgenio ob st inquit quidam Eo-3o l'r valde niger, Ast notandum, si conspectus fuerit in iis tegiolaisu, in quisahgmui adibi nasci soldnt,ut in Italia, GalliaM Gerduum; locis circii di sitIs, rizeol hhcs ira ger inglaij prauitatem monstrabit, causam qinclamasserunteisti litoniam mita ehus,quam vatilahiger praeter naturam est in nostro climate,ergo tyr valde album ad pIUitam carenae piritu, & calore, ita nigrumsine usodplendore, a clin.ς. d simile colatii, quem l aer habet, qui diu sub aqua stagnant statara , puto ad melanclytanymi cup*η sitir

127쪽

aruerem igitur tam Moi, quam atros pion Vtrosque esse ingen-- , dixit aer u des, albus rubori mixtus,quiisanguinis subtilis praedominium monstrat,ingeniosum ind cabit . Albus vero pilleimiqui pituit m erare docet, exvdu rso rudem facit; atex, id ex caesore adurente produciter,ingehimiaquita mesanctari praedominante cinniti Di generatur, hebetudinem designat. l'. i premo, si ingenij ratio eatores,quaerit'ebetudoriatum irigus, inini dubiumός uni frigus;&.lbedinem,&bigredinem parerepi, non minusac calor, Dod nimium otiita erifctedendum colori, sed aduenenda: Sis uis quae colorem:facit,&secundum ill inustiudicandum, si itaque pituita pura, devitre rammelea sitiquae iaciat albedhistri, quo efflaptitatis adsit,quidaliud quam summim udamtem .summamque heu Unqinfixi is, pes stimustii autem sanguis purus, aut bilis:inediocri uitae te idemque a iii Mista bituri,iisti ingenij specilii eispoisbile est expetitiae eodem inciis Isi ater coistra purg,& praeter n1turali pendebimelancholia cinn modieapituita conitiniit defeceritq; cuor, & spuritu dumna hominensiasperum, hebetem udem, rusticanum aspicies, neque quidquam boni eκpostabi ed c si quada ruditate malitia crassam,&peae ridicula habebis,cuius imiginem videre licet ali indo in rusticis quietum surati egregie *erint, iurium deinde te. sere;&curare nesciunt ego mea α&latu i homini eiusdemque improbi praecipuum put0 signum in facie apparens', quod taleest, frons duraue aspera , oculus tenebrosus,y

INsensatiratio impassibilitatem quandam didebat mulit Qqniosi erant valde,molles.& valde sensati; in eassim impassiliuitatreonsistit in redundia,teste Aristotae secundoRhetor. Merito igitur, cum in genere tarnieniant, siccognata existini, insensato inuerecundus adiunctus est; mihi autem videtur, quod optime post russit inuere cundus Mensato , 'miniam a naturalibus i. ad elementatibus ualitati s magis di stat inuerecundus,quam insensatus,&hoc est,quod forte dicit Sue uosdam putasseve jecundiam, inuerecundiam in Udihine nona p4nci belementaribus ipsus, aut eo-rviridem qualitatibus pendere, sedi proprietate quadani, nota originem trahere . At mihi non penitus id*aeer; Nulla epimest inhomineea ni passionum , authabituum,

quae sunt in materia, quaeque certam materia Iequia me quae non oriatur, aut sequatur 4s

elementa h6minis; mma,ex quibuseiusὰorpus cmnstae vi autem rationabiliter ostetidi possint quae dicuntur primum ponemus sidinuerecundia, quaeeius,'em cauλα posthaee Aristotelicarinuerecundi pretestatram & nonnullis lia quaea classicis auctor bus afferuntur,demonstrare conabimur. Aristotele M odupra di inuerecundiam, siue impudensiam recat impassibillitate ac contemptum iri alarum,quae infami maviserum quaret erecundu est, Pinon vereturio simia;siuegabinfamia non tali urcilla nihili facies scuti robustu dichnu , qui velut his vel disseile patituris externo aere,vento, dore Dubrita viuerecundum, quiridistititnia iuhst,a parum mouetur,vocareselemus.

128쪽

Affectiis igitur q iidam est, suc potius indoletalla, & priuatio affectus ἰllius, quem dracimus pudorem,stu verecundiam,neque rum est e debet,si incognitione inuerecmidiae metationem facimus de verecundia, pudore, ita enim naturaliter accidit, ut priuatio per habitium cognoic tur,neque enim sitientium,aut tenebras, nisi per comparationem ad

lucem,&sonum cognoscere poteris . . 1

Merito igitur in cognoscenda impudentia necesse est neminisse pudoris, quid Ergo fit ' inuerecundia, nempe nullus dedecoris metus, nullaque cura ex his patet nunc causes 'γ' proprias scrutemur,si pudoratfectus est, ergo,&impudἴtia; sed omnis affectus, depassio animalis, virtus est, &qualitas in corpore. Vti aeque igitur passiones pudor nimirum, &i Io impudentia habebunt ebmmunem in aversam,tiam oppositorum est eadem materia,&genus, sed opposito modo dii posita. i Atquinam est materra pudoris pro Detoicum sit pudor,ut ille ait,in transitu quodam,t in ipse fieri,&cito inoueatur,citoque praetereat, ac declinet, qneritin silidis partibus, at neque in humore mesancholico talitum , quoniam h icterrae respondet inale mobilis ria. autem in terra, amplius san melancholia resideret hic essectus, ergo ibi vigeret melan- lesiolia in aetas frigida,&sicca, quali sest senum, illa satie maxime erubesceret be aiinquoi niain passio est adolescentiae, Oc puerorum probabile est, e uin solidamateria,quilis est eam, ossa neque in humore melanclataico sedem habere hunc a istum i ii b . Nubquid in pituita.at'pituitosi albissimi,&frigidi,&rudes, ili insensati, qui autem p ae: dore affili utitur erubescunt,iircalescunt,&quid deceat,&iquid niun dignostero incipiunt Amplius pituitosis,&extremam senectutem reserentibns sellaeonii est utilitas;quid mi U.nes de illis sentiant,non quinunt, ; honoremque non faciunt multi i diuerso itaque modo videntur dispositi pudibundi, ac pituitosi,vel senes, ergo neque pituita causi est materia- .lis huius a stiis. tRestat igitur,ut vel sit sangum; vel bilis, ut si ponamus bilem,sine videbiturira; bilis G :rim motuiliriesse videtur; quid erit ne sanguis patrisum,&hetitiam purr sanguitusaffe- lcium esse; & iahoc tam ramun propria materia sedem habere, alias dictum ei tui. Quare sane mihi videtur, neque in bile sic la , ueque in puro sanguine positam esse vereculti. i l diam 1 sed vidi ue humore non sine aliqua melancholiae parte uti pro subiectos si quidem l 3o qui verecundia assicitur,ddie atque apparentem conterhptum, aurinstanteminimo agutat hi autem, cui adest iacit sensennem biliosum ebullire lixa cor:ῖ non ostergo iure bu

Haec tamen disserentia est quod i fato bilis circa coraestiira , verecundia mula circal faciem & tempor 1,&au ebullitul Gyae Duci VirgilianoPropter iram, γ sloblIV Ii i

l Et cum asobErnatore Menoete sibi impositum seque delusum fuisse crederet: illi rix irat impuIsus in inara proiecit j ex fiduerse Lavinia,cum videret pugaam propteris arderesa. t mantemque coram haberet rnum illumque nil mia ruentem a ficeret ιν pter dolorem laclirimas eruperunt , t atque quoniam dubitabat, nelnspiciadmale audaret apud

i ii Haec ergo estdifferetia inter ua; & pudorἔδhimsitebullitiosanguinis bllic, sis iniecor; ire pudorismateria cistaficie,tepora,aure'.consistere videatur,deeuocatio quaeda singuinis dici pate Leotra veroqui in principio in iramseruntur,videntur pallesceresne tactu iniosa currentς singuine sed neq. solus sanguis biliosus huius passionis materiaest, natiuuenes thimib. praecipi Lictuet bilis magi, deberet i asseditan huc,quampurei Misi K a videtur

129쪽

ii 4 In Physiognom. Aristoteli;

videtur esse falsum, amplius qui facile erubescunt, prompti sunt ad virtutum genera om nia,&praecipue ad temperantiam, unde dictum est pudorem esse virtutis colorem, quod de iramon est dicendum,quare bilis,& sanguinis puri mixtura, videtur este propria pudo iris materia, ita tamen, ut non sint aequales portiones, non enim simul misceri possent, sed Pudον bilis ex aliqua pa te superet sanguinem purum, & ita, ut non amarities, sed acrimonia Cirtutis quaedam, siquis illum gustaret, perciperetur, sitim enim sentiunt,qui erubescunt, non auia rein amaritiem in ore, quam cum siti percipiunt, qu i ira detinentur,1 armonica igitur proportione, simili ditono ut semiditono sane superari saliguinem a bile dicemuc & sicceta fem pucillam praecipue sequit ut pudor, quoniam in hac aetate praeualet huiusmodi male 'na, Hilasneui praeparata est materia, si contingat adesse efficientis virtus, quamlulacunia to the subito sequitur ei sectus, nec tamen, puto ego penitus melancholiam abesse, nam qui erubescunt timet tofamia timorbo est sine frigore, aut frigoris principio; frigidi naturali, duo sunt in nobis principia materialia pituita,&melacholia pituita no potest esse, nam patiane holas stupidi fiunt &bardi,&propter hacnsi sunt ingeniosi,at quicunq. erubescunt, quid deceat, qti id non,cognhelant,quaae neque sunt insensati , amplius si in caput pituita ascenderit sotimum,& capitis gratuitatem generat, pudentes, & erubescentes horum nihil senilant;quare nos pituita se melancholiae portio aderit, &iure quoniam,qui pueri et bescunt, si quidem praeualdi tunc sanguis,&bilis, melaneholi procedente tempore es ficiuntur bilios cum sui dominis melancholice;quales esse dicebamus ingenio ,& ad veram virtutem linq&,qui enim sanguis erat, proptercalo em transtin melancholam,quae ac Pudoris adans a,cxim bilequemixta spiritus subtile acutos, stabiles,&efficaces emittit; si ergo quq ui 'δ diximusvetasunt;6petet retium erit assirmare, malefiam ex qua educitur asseclius pudoris,&viqi potentiani eo ndandi, raseloquar sita est essemixtionem quamdam bi lis naturalis cum sanguine puro, inter se armonice utrisque conuenientibus, cum subdo miliid Mimalis melancholi ridi: talis massa est pii doris matutia. i.Lil Hac igitur mixtio sacvlaxe agitata fueriisqui 'lor excitatur a speciodedecoris pura sinus, aut imminuesis ut abeiusem speciei icione,& agitata haec materia ad oculo .aures;&enhut ascienderit Fit ruborem in facie &haec est causaeficiens, ex utrisque patelleti mi inina, derat pudoris,quae positaest in agitatione;&concursu dictae materi, a 3οdest, orat itane,&iniseciem liqduet propter suspicionern dedecoris. I i t id RQ a des eius,qui pudese assici iurinon sati inmihi videtur est illa,quem quidam aiunt,ut se testetur dedecus timere,& probum esse La Seu i ani finem assectahiis proprium est, vel ad bonum, moueri, vel a matri abhorarere, vel contra maluminsurgere, utillud reiiciatgd sanepud non est motus ad bonum, neque a malo sed necesse est,ut sit contra malum,quontanae siexternum quoddam ma-

syarte dues patrini Halescere, domi iam mi is Gad se trahere:&adpauhmlaea sim semper concurrunt spiritus,&s uis hirui se ness,vhadfaciem,&ocul concuti, siqrat sanguis, & calor,& sc eorum,qui pudoro aeficiunturψb ei facilasM genridemittunt autem oculos, quoniam timent dedecus, stiudicium. pristinum exhorrent; timent a tem quoniam in eis,quem dixi sanguine ad faciem traducto pars est sin iliis mglancholio defrigidi Expini utetiam aliquari lachesmὰβ ,hici dolo tem,quidpigis ium resaea ut concuti mos exurit; eosque refredditi qmos ad irrhandrasvitilutem: et palla hem ineque erubeschntes auderithiscere,& loqui quon jam intenta initatio,& sphi titis aesinguinismultitudo perturbata impedit instrumentae; at tego puto, asci tuo

130쪽

Commentarius. Il s

in Andromache, illa enim ab Aenea interrogata,nunquid seruaret connubia Pyrrhi,pii

dore exardens.

t D ieci vultum, o demissa voce locuta in . - Igitur cur non loquuntur erubet entes Θ quoniam affectu tenentur, at omnis asse stus, mentem turba turbata mente,& praesertim dedecus timente, quoniam patitur caput,aut ea,quae circum caput existunt,homo loqui non audet,ut pote qui semper errare dubitatu, maiorem sibi pudoris, ac doloris pararet causam. ME. lCaeterum,cum iam quid sit pudor,&eius causas dixerimus,nec n6ti;&pra myuas eiusdem passiones; Nuncia proposita impudentia pauca dicamus. lio Iam pudorem diximus esse apparentis dedecoris timorem,vel dolorem ex perturbationeanimi surgentem propter apparentem infamiam,&dedecus;quod si hoc est;Impudemetia igitur erit securitas quaedam,& contemptus apparentis dedecori vhi impassibilitas ab apparente dedecore; homo igitur pudens perturbatur ob apparensdedecus,impudensnita que mouetur, neque eius mens, ac ratio desinitpro sua voluntateop stari, quan huius

passionis materia stabilis erit,dia motu, ac passibilitate long semotat l, Principium igitur stabilitatis erit melancholia,quare oppositb modo di ponetis massa materia impudentiae cum materia pudoris; dicemus igitur impudentiae mΚteriam essein primis melancholiam cum sanguine,&aequali pituita ipsi seriguiniconiunctam,cui minimum bilis accedit, & quod sit verum confirmari potest,qu nia iti quib. pred6minato tur melancholi Missi non facile misuentur, quies autem, &stabilitasso nis ibhumore terram referente in his inferioribus pendet li h ID.

Impassibiles item sunt impudentes, impassibilitas ad siccitatem resertur,primum siccorum terra est;humanam terram dicimus melancholiam. . Sanguis putus in hac massa adest impudentes enim rident;& sebannant eo qui insa- Smia; ignominia illos notare tentant, neque quid de illis sentiatpopulus, usu , t

i Minimum Silisadesse iq ca in assa ponebatu, quoniam impudentes optime discurrum, di quid faciant vident,spiritii frigitur subtiles habent,quieaput petant,spirituumsubtilitasabile est, attamen tanta non est , vicirca corsacsse ebulliari Da presten temUtum: 'paenit.: noli curat homo ini denriquare non irascix adestequidem agit uubileia paret patream o tamen, ex his igituli materialam causam formalam impudent a hεbemu fecitati vel vestaMetitia aut insensibilitas eius rei, quae facit dorem V lima Ad q1 r,fAt demum impudens quatenus homo est,utitur impudentiatanquam habitu quodam ad demolienda',&deijciendae impedimema,quae turpes volup tates possent. Impedire, requi impude est deb impudentiam mordicus mi trunquamstulumlquo dedecusianis natam,& ignomi reiam reijciat die insitis turpibus; debella inis cogitationibu& &aei acuti busim pediatur abhonesto,unde dictum est,impudesuespotius canesesse quam homines,& hominis n6melinon mereriu uid igitur sit,& Dalis impudetitia patet , nunc an Aristo i

igia. ioculus apotus, in Ondidus t os salitisn norit bHis, o erimum hωςst impudentiae sgnam ab oculis iure sumptum tuust in quo oed praeci, pue solet conspici pudor,in eodem etiam ah Σrere debet impraelantialsiquidim contrariasprit,&contrahi a circa idem flabiectum natas missicis,'iden, aureis lectum est corpuh. mi ero innexi stens in eodem loco supris uaci indicebanius Uilitiem pudore gffuistisi, oculos deijcere.quod exemplo Aindromacla Doruulum fuit Ictu me ela innuiquoniam ad locum capitis, & oculorum, qui praecipue afficiuntur m verecundia concurrebat sanguis bili cum pauca melacholia commixtus, aggravab atauthin pestes,quibusnecuebat,

SEARCH

MENU NAVIGATION