장음표시 사용
271쪽
suis dentibus j &frictu fuerit abusus magna cum dissicultate se cohibere potest. - . In his igitur est liberum arbitrium,&sic homo, qui secundum naturamdispositus e neque corruptus vehementer,circa principia,Visulat ansani,&deliri,vel furiosi, ille inquati libito operatur, &suarum operationum est dominus,secundum qd autem velinagis y liminus accedit ad praeternaturalem disposiIionem Organorum,sic.etiam euenisi ut magii 1 vel minus videatur sequi rationem,& formam stam,quare,quorum organa penitiis eo fpta sunt,etiam sit maximeVelint,minime tame tollaniticere,quina fine n urali plerundi
Tertium genus operationum,' passonum quae possi inbn Ise, & in pauclatibus di icuntur, illa es iam a potentijs primis his manae animae pendent,&nuli uni habent certum dicorporis hsembrum,cuius siri tactus, ct formae, in his probabilius dicere holeris,non latu ras esse operationes,qiuae ex illis pendent, quamopposito modo,ut est in paucioribus acci ldens hoc, quod horrio celi piscis possit diu sub aqua degere, attamen fieri etiam potest, dialco quod dissicile hoc poterit praedici quoniam inter organa Lumana nullum est, quod titavera,&moprie ad tae per ndum sit a natura productum, quod si quis longo exercitio hanc potentiam perfecerit,etiam aliqua ratione affectum apparebit co pus,quod facit ta lem operationem diti permanendi sub aqua. Sie igitur nihil necessari j haec scientia ponit, neque liberum tollit arbitrium, aut consitat Ilum, siquidem unusquisque suarum operationum dominus est, principium enim est i cuiusiliae potestate,& instrumentum quamuis eiusdsi qualitas,& dispositio a nobis no peti bideat,est itaque in nostra potestate videre,& non videre,canere, & non canere, at bene vel . male onere, &sic vel opeosito modo, hoc plerunque ad instruesentum refertur, qJ etiam usu,& exercitationequatenusest pars animata perfici, ut plurimum selet o sumi i tHactenuatagitur quod liceat ex signis coniecitare hominum inclinationes ό & mores,&, quod inde nulla sit necessitas, di quod non siceat dicere nos noti esse dominos actionu no
lii alii milibus disti iactio , ex masculini, tamini hi q: generis comparatione.
, , asstem primum tentaueogenera animalium at tinguere , ae quae θ' rum, conuemipermutari tot fortis,di timida,siuria,st iniucta. -
.in Nieroesmodos physiognomigandi in superiori b. eum laudati it Aristoteles, ac caeteris iudiea- L praeposuit, que vocavimus ex eiusdem instituto ex conuenienti apparentia,hoc est, cindi ab v viderimus in mobus animalib. siue etiam hominibus apparere idem signu in corporeum P. -ἡI si iniex habentibus tale signum nouerimus inesse talem propensionem,uel morem,etiam: ziabis habenti idem signum,eandem propensionem inextitere iudicabimus Verbi gram,video ego vulpem habere oculos per paruos,& nigros,eandemq. dolosam noui,item video Calliam pariter paruos,& nigros habentem, illum ideo vocabo dolosum, namcum appareat idem signum in vulpe, callia , . d. conuenientcr iungatur cum dolositate,& fraudolentia cum innum idem in corpore Casiis intueor,eidem inesse,etiam
272쪽
in animo vulpinain fraudem arbitrabor,&cum in apparentibus signis conuelitant, etiam iiii non apparentibus conuenire putabo. Cum inquam modum hunc,ut optimum,& facilem, & paratum ad manus esse dixerit, nunc qua ratione ipso utendum sit,declarat, &a prima, & uniuersalissima differentia se diu quae reperitur in omnibus perfectis animalibus exorditur,qualis naturaliter sit mas,&qualis scemina,secundum corpus exponens,nec non, Se secundiet animam,ut si cui indiuiduo maris,vel sceminae aliqua propria inesse videbimus accidentia sensibilia,eiusdem animam tali qualitateaffectam esse iudicemus, quae solet esse priuatum quoddam accidens masculini. vel sceminini sexus,&ideo ait . .
primum tentabo Antinguere genera animalium. Et docebo quaenam taceidentia, quae conuenit permutari. Hoc est, quibus uti possumus permutatim ad arguendum. Quasi dicat,& docebo quaenam sint illa accidentia, quae transserri possunt ab unu spe-icie ad aliam, siue a generibus brutorum ad speciem humanam , vel ab uno indiuiduo ad aliud eiusdem speciei,ut possimus cognoscere iisdequalitates aniihi, exempli gratia, quaenam sint sertia, quae timida,quae iusta,&quae iniusta, Non qu arbitrer iustitiae, aut in iustitiae esse capacia bruta, aut illa sensum iustitiae habere , sed secundum quandana simia litudinem dicimus iustiorem esse camelum,can aut gallo,quoniam ille cum propria ma-ixo De coire non patitur, quod canis facit, legallus, hoc ergo est, quod nunc sibi faciendum proponi Quod ut consequatur, incipiet diuidere,genera animalium,&considerare in uni, ueriali quaenam certa accidentia corporea comitenturcertum sexum;& quisnam sexus h i Nais-beat certas animi propensiones, quae si cum signo uno iuncta existant, in quo alterum ain se opus
parebit alterum etia adesse probabile erit, Hoc enim est naturae institutum semper eodem p stprio
modo operari, nisi quid impedierit. t . i. Notan
Noto autem Aristotelem adduxisse duplex genus passionum animi, nempE sortitudi- uum. nem, & timiditatem , iustitiam, Siniustitiam, Muod ideo laetum suisse puto, ut indicaret non solum de propensionibus potentiae sensitiuae , &appetitiuae aliquid enunciare Physiognomum, sed etiam de propensionib.potentis rationalis posse aliquid affetis.,o Quamuis non iniuria possem asserere iustitiam non esse virtutemini illectus, moralem. At conir omnis virtus est cum recta ratione,quare cui adest virtus illi adest ratios Ancerte dicendum est ξ quod virtus potest capi dupliciter uno modo proprie, cum significat 'habitum in mediocritate constitutum per electipnem , haec sane in brutis non reperitur, ' '&solius est hominis At si aequivoce iustitiam ,& fortitudinem caeperis , quatenus significaninaturales quasdam inclinationes referentes imaginem harum virtutum, profe- . . Ao possunt,.& in brutis,&in pueris reperiri. Sed utcunque, habet etiam anima rationalis quosdam habitus, & Propensiones , quae Arsansne organis corporeis exerceri non possunt; quatenus enim corpus informat sine .so corporeis instrumentis agere nequit. At dices,siex accidentibus corporeis operationes, & propensiones animae rationalis m, Uab. terimus Pronunciare, aut etiam quo quo pacto olfacere, ergo anima rationalis crit virtus: in materia, & non carebit organo ut Aristoteli visum est tertiode anima. Au a Respondeoneminem,quacunque ratione naturali posse cognoscere passiones, hoc est roualis
cogitationζs,n conceptus an imae humanae, sed bone posse cognostere passiones , hoc est ι affectioiles, &dispositiones instrumentorum; quae destinata sunt ad tales conceptus,& intentiones exequendas, utrum perturbata sint bene, vel male disposita ad talem quan- dam,vel huic oppositam operationem perficiendam, ut non noui ego sane quid cogitet fa- igdomo. ber, cuin est in k taberna, qt si. videro eunde capietem terebrum, aut maleum u5 dicam.
273쪽
illum vella secare lignum,sed terebrare,aut clauum infligete, si terebellum videto esse
corruptum,& mancum,eum vocabo malum terebratorem,& talem Operationem non bene
facturum; Sic quod sit ille iustus,hoc est quod mihi restituturus iit mςus , quos inuenit iuvia numos,aut quod restituere cogitet,nec nemon potest sciri a me,solus enim Deus est situ 2ῶο o- tator cordis;at cum ad ipsis inaccessero, illumque Videro trucem, crudelem, iracunda facie peratis praeditum,ac totum perturbationibus deditum,quid aliud putare possum, nisi illum a tecti, rationis tramite deflexurum, que mihi meos nsimos omnino restituturum si ex alteri
parrepacatum c tranquillum hominem inuenero, probabile est, illum a iustitia non reces. . . strum,sic igitur quamuis intellectus secundum se si non organica virtus tamen quoniam ad agendum utitur organis corporis, &quale estorganum plerunque, talis in operatio, contingit ex organorum disposition aliquo modo praecognosci posse, quem finem sortiti possit instituta ab intellectu operatio. is Daeinguendum autem animalium nus. Prima est uniuersalissima differentia,aedistinctio animalium persectorum in marem ,&foeminam quae differentia sexus vocatur,dico i3itur, quid sit mas,quid foemina, di curantumalia persecta hanc patiantur distinctionem,&quomodomas,&foemina sint eiusdem speciei,deinde quet congruant unicuique sexuio cur. Sexum dicunt a verbo Graeco,quod εοιν,hoc est habitum significat,est enim primus qui ' damactus siue habitus quicompetit animalibus persessis, quatenus perlaeta sunt, ut scilicet distinguantur in marem,& foeminam,masculum vocat Aristotelesanimal,quod natum est generare in alio sibi simila'in specie,stemineum quod in seipso, Videtur autem distinguimas,& foemina per potentiam,&impotentiam iit ait Aristoteleonam mas est,qui habet mientiam concoquendi,constituendi,&secemendi semen,illudque ipsum proi*i Ait in aliud sit generis,unde sibi simile inspecie fieri possit, exaduerso scemina impotentiam habet ad semen persectum generandum,sed benepotentiam ad illud idem recipiendum , quare masest unde principium motus,&esficientem resert causam,foemina vero exaduerso materiam; Quid mas,&quid sceminast ex his iam est misi sestum. b3'. Cur autem animalia persecta in marem,&sceminam distincta sint ex Aristotele libro pti, em inode generatione animalium colligi potest, Aristotelis sane ait, quoniam mas est ut mo- principium motus,&foemina est,ut patiens, a materia,quaeduouecctariari sunt in omni transmutatione,sed agens,& patiens sunt re,& ratione distincta ergo mas, amissisi foemina re,ac rationedistinguuntur,cumramen sint idem specie secundu-otum at secum s dum plures partes differunt, sic ait Aristotel.&cum mas,&foemina simul iunguntur, mi se ri,&quasi plantas esci,&ab animalis ossicio,cuius proprium est gnoscere,d sentiremaei Vin is utrunque discederer edi Quin etiam sorte dicere possemust in is uoque genere rerum, demum in omni naturaint tertio de anima dictum est,in qua reperitur quoddam,quod habet rationem effetem. ''tis in eadem etiam reperieturquoddamaliud, quod materiam reseret,in quam illud effci agit,&operatur; sed genusanimali persei rum est quoddam ens in quo, si est quodda, quod rationem effcientis habebit,& qubddam aliud erit,quod materia referet;at eficiens,& patiens,mouens & motumdia affectum inepotest, ut uel si cofusum simili cum eo quod, patiturin mouetur,veliseo distinctum,& si unum horum modorum dabimus repetiri me cesse est etiam alteru dati,sed in plantis,& in animalibusZoophytis,&in insectis quamplis rimis, ut in anguillis id inciens, &patiensconfusa sunt. neque diuisi simi sexus, ergo dabitur etiam, &quoddam aliud uiuentium genus,in quo haec erunt distinctata; &hia est genus animalium persectorum, quoruni nempe pars agens vocatur mastulum geq
274쪽
nus quod in lio generat', 8e in aliud agit, & ideo agentis, &escientis ratio m habet, animal alterum vero pars patiens vocatur tamininum, quod patitur,&in quo sit generatio; haec Iergo dictato aliquo quidem genere viventium consus a sunt mas,&lamina,in liquo autem noti,confusa sunt in impersectis,distincta in his quae perfecta sunt. Patetigitur,quomodo animalia perfecta sint sexu distincta,&patet quomodomas sit rivis di perfecti9, nobiliorque,quam sit semina, si quidem ad laminam se habet, vi essiciens, & niurimouens ad materiam, & mobile, & ut pars imperans ad parentem Sunt autem eiusdem speciei, quoniam quod ex utroque gςner tur est idem specieis , quod eodem libro sensit etiam Aristoteles, que enim mas iamina secundum essentia, ,ο α formam differt, atque omnia membra sunt similia praeter unicum uterum, penem,&testium situm, & ideo Alexander Aphrodiseus maris&so minae differentiam appellauit, esse passionem primam materialem,qus scilicet causatur ab acςidentibus materiae, si enim accideritillam psse elaboratiorem,&magis de ratione formae vi sic loquarnuscepisse,mas erit, sin minus in laminam degenerabit, qua ratione, & monitrum, & inualidum habere arbitrium deliberandi, ac iudicium dixit primo Politicorum,si haec igitur vera sunt, iure, Aristoteles in hiarem & seminam tanquam in primam, & uniuersalissimam affectionem accidentalem distinxit humanam specieid.
, , Adiungentem id quod congruit unicuiquefrmae.,. Hoc est,&cum diuiserimus speciem humanam in partem seminitem & masculinam, reliquum est, ut enumeremus generaliter, quae nam dispositiqnςs sequantur m iLutinam ,&qiux semininam siguram hoc est,sexus dispositionem&liabitum, secundum quem dicere solemus, quosdam ha re seminilem formam, cum tamen sintyui, ex alter pane minas quasdam viragines vocamus,quoni4 virilem prae se strunt speciem , cum tamen ris quasntiaminae,&rationem sui dicti serens iti faminae, , Suntenim ilis. . tiones.
Hoc puto sibi uelle formasuiriles, di iamineas in hoc similes esse, ut singulas sequan-
. tur propria accidentia,hoc itaqueati,sormis masculi & seminae addemus sua accidentia, o in hoc enim differunt haedue -ms inter se, ut unaquaeque proprias habeat affectiones,' &passiones, & similes sunt,quoniam alternatim possunt commut ii,ut quaedam mascula uideantur habere accidenti figuram, & formam seminem, e contra laminae masculinam,mascula uepassione , , Et quas conamur nutrireserarum. IProsequitur hoc loco Aristoteles, quaenam sint accidentia, & affectiones quae sequuntur sexum taminilem,utplurimum, hae autem quas hoc loco recenset sunt numero quin, que;comparando igitur genustatilininum muniuei licum genere masculino,ait,ismi na cuiuscunque generis sit,est masculo mansuetior, & animo molliore, & minus crudeli,& sero praedita, & minus robust , & audax, & facilius parere uescit, & cicuratur, & minus est iracundasquas pene affectiones alibiad uerbum,&praesertim in primo capite libri noni de historia animalium recesuit, Expeditisautem omnibusaffectionibustaminalium animorum hic ab Aristotele expressis, quaenam ex eodem,&ex aliis indi possint breui per
Mihi sanὶ uidetur tanquam in his quae fere per se notae sunt, propositionibus Aristot lem procedere a posteriori, uel a sistro, ut sit eius ratio talisi animalia fera , quae nos aliquando nutrimus, & cicuramus,si contingites e tamineii xus, facilius mansuescunt,
quam masculina eiusdem senetis, & minus fera di crudelia Mat . de sic interpretor.
275쪽
mi- Molliores secundum anima feminae sunυhoc est,habent militis,&sexibilius ingenium,
neque ita truculentum, &ferumut mares Hi -
- mi Sunt minus audaees, sed timidiores,&faciluis obediunt,&discunt capere cibum, di istr ex quibus sequitur, quod minus et 1m sint iracundae, quam quae sunt eiuLEtimi dem quidem generis sed legus maseulmipe,ch inferta partibus ad totum, ergo genus imή - faemineum csi inaseulo coparatum tale est quo ad animum, insert autem genus tamineuesse minus iracundum, quam masculinum ex praecedentibus conditionibus,nam si genus aemineum est mollius, de aptius ad mansuescendum,&adparendum, igitur laturaliter est aptius ad inansuetudinem,minus igitur ad iracundiam propensum, iaminite igitur genus naturaliter minus iracundum videtur, quam masculinum , dixi naturaliter; nam si os quas teperieris taminas esse masculis iracundissimis iracundiores,quod aliquando in spe cie humana contingit,illas omnino praeter naturam esse dispositas, & vere monstra trucu lenta dixeris,discere autem,&disciplinas suscipete,&assuescere ad parendum, est quoddam genusmansuetudinis. -
, , Mani fitium autem id ex nobis. alicui est, quoniam cum ab ira vincimur, di cillime perseasibiles,st maxime resistamus,ne quicquam thia eueniat erimur autem ad iiilentiam inferendam,s patrandum,ad quodcunque ira impulerit.
Et quod 'ltimo dixit lamineum genus esse mansuetum,& ideo minus iracundum masculino, probat exemplo ab ipsis hominibus desiimpto, loeo ab oppositis, si homines cum 'atrati sunt dissicillime possunt persuaderi, & m inimum prudentiae habent, plurimum audacta, nihilque vectantus,sed serantur violenter ad patrandum quocunque ira suas rit,ergo ex opposit qui faciIό persuaderi post uni, neque multum habent audaciae, & qui
timent,neque violenter seruntur ad quodlibet audendum, minus seroces erunt minusque iracundi d Emineum genus tale est, ut stilicet facile mansuescat,iminusque sit audax, ut dicturn fuit, ergo is mineum genus minus est iracundum, quam masculinum sibi cong neum diam inusserox, audax, ut libro nono capito primo de historia ahimalium, ubi ait Iurmmae moribus mollioribus,mitesune eelirius,manu acii spatiuntur discunt etiam, est imitantur ingeniosius. Et eodem modo fere suam positionem' at per 3st genera discurrens,ut hoc loco, ut vere appareat, vel hune libellum esse Aristotelicum, vel - ab illo de historia animklium ,& partem hanc, & quae sequitur fuisse transcriptam. Cum autem ea qua in libro de historia animalium clarius, 3c politi fiscantur, puto, non inde fuisse transcripta, sed potius ab hoc in librum de historia animalium translata fuisse, quae hic leguntur,non enim probabile est si quis transcripsisset obscuriorem,& concisum, magis locum redditurum suisse,quam apud auctorem esset, qui idem ex proles'
, , et identur autem mihim is scafieri feminea mamus,stproterviora, eiulantioraue, Uera ρω, impol missi a. . . : I 'UTotumcaput h0 di praecipue a superior, & haec qiis exponenda est,mendis plena est,quod clare patet, sicu .gr o con parciurantiquo, in nu scripto dice, In latiniglibris vulgatis duas tantum quidam, faciunt conditiones, nunc ab Aiustorei e semini sexui addi, nempe quω sit magis in leficunt,&magi prote num . alij quinque enumerrant leguntque tamineum senus esse iniquius, protervius petulantius,illiberalius,impor
Suessanus,&ipse,cuhassentit, etiam coὸeη meus graeciis,quattuor i dium conditiones agnoscit, Maium una est,ut lamineus se ussit magis in lascuh, & ad male agendum, αod pQ andum promptiosiquam masculinus,alteram veru pdjpionem quam interpret
276쪽
vmunipetulantiam,putarem ego esse temeritatem,ut Aristoteles it laminas magis ecie temerarias, hoc est magis inc6nsideratς agere,&sine ratione,&animaduersioHe,quam lacere soliti sint masculi , magis enim temeritaS decere videtur tamineum genus, quam petulantia I si modo verbum hoc significat promptitudinem laedendi alios per 'ntume listin 't petulans dicatur,qui protervo impetu alios petit, & eo magis si nomen petulantiae,ut videtur Ciceroni, opponitur pudori, qui communiter tamineo sexui, depraecipud hominum aximum silet esse, & unicum ornamentum, tertia, & quarta proprietas est illiberalitas, &λγγtentia. Compirative igitur de toto semineo gener haec quattuor dieataenunciat, nempe R sexum tamineum esse magis maleficum masculo,& magis te merarium,illiberalsorem, impotenticirem Vbi per impotentiam videtur nonnulli significare timiditatem,qiiod Φ- minis masculissint minus audaces, de iam supradictum est,taminas masculis minus iartes esse,qu6d in ideir ut puto,eadit,verum cumitipotentiores vocat Arias crederem,velle illas esse iremus tolerante minusque patientes &aptas ad utranque Drtunam ferendam quam iuirerimpotens diuitiis Dido quae non potuit per serre Eneae diseessum; impotenter etiam diei mus Ciceronem tulisse mortem filiae suae, & exilium,quoniam animo nimis lecto, & demisso haec inΕrtunia exanclauit ,quae impotentissic interpretatae passio, optimh laminili generi, & praecipue human1 sexus qtiadrat,haec igitur, ut arbitor est Aristotelis de tamineo sexu sententia, de cui attribuit haec praedicata, quod sit masculino man- - o laetior , & praeditus animo minus fero ,& minus audax, facilius cicuretur, obediat, & as seestat obtemperare, de millius fit iracundus, quibus addidit mox etiam alia quattuor, qu d nepe sit maleficus, & temerariu ,&illiberalis, & impotens magis, qua masculinus.
Horum praedicatorum cautam perscrutatums primum n8to,haec in genere hominumiserto esse vera , ast in omni genere animal vi in nequaquam, nam primum Arist teles excipit in libro nono de historia animalium ursem, & pantheram; alij Tigridem etiaaddunt, in viperarum, & aspidam genere seminas multo Qui GreMaiunt, quam masculos esse,& p sentius habere'venenum, & in venationibus exercitatissimi viri dixeritia i ,lecenasserocissimas,ac maribus serociores se vidisse, in genere alutum auium,&pissertim rapaciuin, siexcellentissimo viro,qui ornithologiam scripsit, fidem adhibebimus taminas, quidem maiori corpore praeditas dicemus, at minus audaces nisi cui ullos educunt, aut ouis incubant,tunc enim ex auibus, quam plures, ut gallinaetum nostrates, tum Indicae , aquili,falcones,bubones, &6ti aves nempe nocturnae rapacesmirifice sent audaces sex quadrupedibus autem canes, Bes,ac forsan etiam quaedam alia animalium genere tami-mini sexuspropter seos catulos,dum eo; lactant omnibus masculis eiusdem speciei sunt audaciora; quod in domesticiscatis uidere licet, quae cum alias segiant extermium canum
praesentiam,tunc eosdem audacissime adoriuntur. Ρerpetuam igitur veritatem in omni tamineo genere habere non puto, at in humana specie sane verificantui,ut enim hominis forma videtur esse potetia omne animal, & ideo Omnis animalis bonos, & malos habitus apprehendere ac referre potest, cum illorsi, qui
iii aialibiissulit habitu u, alij persectiores,alij impersectiores sint,tsi persectiores; tu irruperiniores homini potera iliadesse, & cu homo diuidatur in virum, di mulierem, & hic sininatura persectior sit, illa impe fectior, iure potentias perscinioles viris, impet Deliores
277쪽
mulieribus, aut maiorem illarum partem cesisse putandum est. . . . int ad propositum reuertens iam tandem, cur haec, similia in aliquibus mulieriburi adsint contemplemur,supponamusque mares, & taminas; ut videtur Aristoteli primode generatione animalitim,quodammodo oppositis differentijs, siue, ut aiunt, actiti nihus interse distingui,vt proiecto accidit chimthecis, vel tunicis,quam pars una exterior, qme' lior,&pulchrior est,recta df,altera vero interio quae minus spectata xstinuersa nobis vocatur, hoc eodem modo,cum species humana. totum quoddam sit, partem unam, quaee iterior est hoc est in publitum exit,meliorem habet, alteram pei-m quae interim est, &quae priuatam domum colere debet, unde etiam mulieres domi manere, &p r tueri;vi. xi quςrere,peregrinari,negotiari,nauigare, militare debent. . . QI Item, quod Aristoteli placuit, etiam virum, & sexum masculinum potentia definiri Vi demus,feminam vero impotentia, & masculum habere rationem causae ericientis, iamianam vero materialis, quare, de mares esse calidiores, persectiores,&nobilistr Icum sor ., ma, &dansformain, unde principium motus sit praestantiu opposito, qu rehoemo,.:do,ex eodem Aristotele imo holiticorum, mas secundum naturam est melior , diperesistior,quam sit lamina sit generis, ergo haec p rere, mas autem secundum naturam debet. imperare quae omnia ex hoc, videntur principio exorixi quod mas est animal, quod iri se specie generando,rationem obtinetouis escientis,cuius opu* est secernere ςmcii,secre F-M. tumque in aliud immittere, atque formae principium obtinete, unde quidam recentio i ribus medici summus quidem in tota Gallia,dicerit formam,&animam amare, maia ateriam. & corpus a tamina scelus lappeditari;sili igitur ex Aristotelis sententia , vera sinit, ic ut ait Albertus haec masculi metu e Gesse est, ex opposito dicamus, ina esse animal, quod in uia specie, in operatione generationis vim obtinet cauis materialis eiusque opus est,secretum in re semen excidere,vi materiam illi ministine,' his ergo sic prima passio prompte monstrabitis r. IIckἡη od sit mansietior semina quammasculus; quoniam tamina materiam reseri, a mi m tior igitur ad patiendum,facilius ergo fingi poeest,& extetnasrecipere impressiones,quod huiusinodi est,sectitur cedit,neque perdurat obstinatritale autem dicitur esse mansuetum ris qμα de minimE serum, ergo iamineus sexus virili collatus, eos habebit habisus, qui magis nae 3aturam materiae sapiunt,cuius proprium est omitia suscipere, dia fieri, posse,&cum ex his sit mansuetudo, taminam viro mansuesiorem dicemus. Non tamen putandum est hanc mansuetudinem, eam esse, de qua tractat i xistotele . in ethicis, quam opponit iracundis, sed per mansietudinem h los iptelligimus promptitudinem quandam ad deponendum priorem opinipnem & nquam si amenda,i& ad hoc praesertim venire, cum timor aut alijs affectibus facile capiatur, quod profecto: videtur declarari ab interprete,cum Rit,illud ipsiussi senus iamineum gerereanimas mol-i
liores,hoc est minuscontumaces,
Item ex eodem sequitur secundum praedicatum,si tamineus sexusest mansiretior viris πώ praeditu animo minus fero, &minus contumaci, mansieto enim ferum, &co a ,' tumax videtur opponi;contrariorum vero haec est natura,vi existente uno in subiecto alto. rum necessario absit neque enim simul esse possunt, quare semina man etior est,minusq;. contumax, & minus fera,& minus est audax quamlmas,quoniam molliorem gerit animo, facilius igitur percellitur, & mutatur,quoniam non resistit id autem illi accidit,siquidem proprium est materiae facile alienas recipere impressiones, easque parum resistere, curiguturnon sit audax, patet. Adde uim esse tim idiorem laminam, qnoniam frigidior secundum totum corpus, mollior,talisque est,quoniam comparata cum mare rationem tenet materiae,ille cauis enficientis , at ericere est mouere, quod tribuitur calori, quare mas hac ratione calidioresti semina,
278쪽
ta inina, igit ur minus audax lamina est, nisi furiosa facta sit, tunc enim ceu pineps tomirens fertur, qui cum siluis armenta rapit, & H. Sternit , agros,Perni Matitur,loumque iabores.
At tunc cum in iurias mulier ruit, nescioquo pacto naturam lamma'exuit, & mare procellosim, aut ignem maximum ventis agitatum , 'aut illum ipsimi nephandissimum cacob, domonem restri, unde Adagium antiquum dicebat,ignei mallere,in instreisse tria m
artum praedicatum ex ijsdem pendet, nam si ingenium sarminitam manta lius est virili, S: minus audax, facilius igitur recipi t alienas impressiones &minus audet tra xo dicere, quod est huiusnodi facilius cicuratur, & quoniam incipit extarnas impinisones,, μνιιιμ ideo assuescit parere,quod testatur Aristoteles inpoliti iamina enim ad parendum natam esse arbitratur,minus etiam naturaliter est iracunda, quonia m Laetiorem esse diximus ;& vulgoetiam id Adagio receptum esse videtur,ut β quem cemim esse modestum, placidum,&remissum,illum hominem sponsad camus esse mansuetiorem. iEst deinde tamina magis malefica , quam vir, hoc enim videtur etiam etamateriau Crursquoddam attributum, nam eum illi semper annexa sit priuatio sicuti etiam taminae jaeia malis persectio,necesse est maleficam quadam propensionem tamineo sexui anne am, ruto ta objLmen per maleficam nihil aliud esse uitelligendum, praeter hoc unum, quod promptiores; snt ad peccandum, &errandum taminae viris, errare autem est aree ratiosis via , forso mutaque,&mod' deflectere, quod est, malefacere, Sideo maleficum indicans puto quoniam habent arbitrium deliberandibae rationem ipsam inualidam,ve Aristpteli visum est,quod illisaccidir,quoniam imperfectiores sunt viris,tales autum sunt,suo timviri stm . 'sexum diximus habere rationem e se efficientis, mina materiae, & causa effciens habet forma, & qetu est talis,qualis est materiam potentia; quod verotabet actu se am post elum iam est,quod eandemhabet potentia,rudimentum quidemquoddam eiusdem ibmmae,&inchoationem, ast perfectionem non habet, unde, dctaminamine monstrum, de i
marem mancums& ut nonnullVoccasionatum,vocant. ' et
i Dicituretiam temeraria, illiberalis lamina; temerariasuidem qm casu,& si die re- cta rationis modulo operatur,imperfectum enim habet rationis usum, sertuito igitur,&ca temeraso sumulta agit hoc autem est temere operari,quare mulium apud p Amsertuna valet .vbi enim parum ingenij,ibi mulium est Artunae, quoniam c is ultas, &sere omnes sua actiones incipiat, & prosequatur,dicimus illam esse temerariam,iram temere agit sic autem agit,quoniam ingenium habet inualidum. Illiberalis etiam est,quoniam timida, & talis est,quoniam non est audax,sed frigida , calore enim earet, in quodiximus operandi principium esse rep0stum Est etiam impotens,quod ultimum attributum, dixi, siginiscaro inhabilitatem, At im becillitat ad tolerandos labores, & aerumnas, & animi molestia , quod exemplo Dido- Curi mnis constare dixi, Huius causim puto,quoniam molliori sunt animo praeditae, ideo se cilius pol m. o franguntur,nec possimi perferre dolores, & animo despondent,ac facile desperant, nam , timidiores sunt viris ut supra declaratum est. Caeterum praeter haec attribut 'uam plura alia sunt ex eodem sente, atque ex iisdem manantia, primum igitur supponendum est,quod naturaliter lamina est mare impers ctioriergbnini est perfecta stinue talis,qualis secundum naturam suae speciei, esse dubeler, ergo vestem edit,vel defieur unde factum est i cupiat,magi quam oporteat cuperes,leat, si renui uehementius abhorreat, &in omnem partem semper sit nimia, bicentius k-- perisisti isicharacter, ut a mediocritate recedatii igitui Rccidit ad scic ntidhaut re hu
licas talauri aliquam propiissionem habere , quoniam stinio est , in Invidi0ost a te illius Tei jam nequit si quare excedit, unde quς sortes , xc bullacesiuete unitis tu
279쪽
rimis viris sertiores extistere, ut de Penthesilaa:&Camilla,ut de Amazonibus,' quadami virgine Galilica legituri, Similiter si ita vitia labuntur, nauiter vitiosae sunt, & a redio rati nis tramite longi fime deuiant, quod de Medea de Clytemnestra, & Pasit liae, Tarpeia,
Ciri, &Eriphisa Almaeonis matre testatum. reliquerunt scriptores; propter hanccaustinquasi continuo egeant curator viris incustodiam traduntur,ut ipsis ducibus rationi pate ite discant subeuius cura,®imine cum fuerint, si peccauerint in viros culpa,&ignomi nia cadit,ut pote qui virili ossicio iungi nesciant, quod est imperare mulieri,&qllam rege reb& nepeccet ac labatur curare; vanas etiam garrulas, nullius coni iiij, iniquas, ingrata superbas;importunas, amoris expertes, ad odi uim paratissimas, obstinatas,uiles, infidele,ri, obliuiosa gulosas,procaces,sordidas, omni luxuris labe inquinatas quidain poeti iti i, lus vocat, hisque alia sexcenta scelera adiungit, Euripides etiam nullum ani mal muli effimmanius dicit,quod vi detur etiam Virgilio,cuait -Notu Pe Arens quid se Miapas . - Quod tamen in paucis verificatur, nam quam plurimae sunt optirnae 3 Causam puto esse,quoniam praeter medio critatem est, cum habeat rationem inualidam, i & formam vitis imperfectiorem, materiamque referat, haec similis est elementis terraeό aquae. Hae cum conceperint malignam qualitatem impense illam retinent, dissicillimeque dema 4 nunt, quare foemina cum nulla rationis coerceatur lege, nulloque teneatur vineulo ,pud sremque,&timorem exuerit,necesse est vehementissime agitari de ita furere. I iEuripides,quamuis naturaliter male de musteribi is sentiret,attamennonsne aliquars
I tione videtur dicere,quod mulier blande loquens math cogitatisi enim quae non alias blan y , . insperato blande alloquatur,probabile est,aliquid ex te velle, quod priusis. I non quaerebat,ut enim suspecta est inopinata latitia &risus sine causa in acutis morbis, it; sitam etiam nihil fidendum est insolitis mulierum blanditi js; & eo magis si se credant a te amaari,&prius duritiem,&grauitatem prae se tulerifit. t Missi a Impedimentum autem in calamitatibus vitis semper inferre, ait Sophocles,nam cum νει in timidae sint,&impotentes,non secus atque cupiditas metem, ita mulier virum virique de ealami liberationes honestas impedit,quod clarisine monstrat exemplumleonis Armenij Impα
ha ratoris Costantinopolitani, qui cum Michaelem Balbum reu Maiestatis & iam conuictuis ultimo supplicio destinasset superueniens uxor precibus, & praetextu religionis illius motu Iorvi ac tem diserri in diem sequentem obtinuit,cui Imperator respondit Mulier factum sit quod orpetis,mox quid nobisnostra in proli hi e tuis debacchationibus produxeris, clare videbis,
eadem nocte vinculis solutus Balbus Leonem Imperatorem,&eius filiosoccidit; ac Imperrium sibi asciuit: Sed haec puto laseivorum maligna dicteria. . , Nam unde fit si tot tantarumque calamitatum causa sit viris mulier, totque vitiis,aa.omu impersostionibus plena; unde inquam fit,quod adeo amatur, etenim solent commodam es tantum amari,at mulieres,neque utiles sunt, neq; comodae:exhorusententia, unde igitur amens tantus in illas amor non quide casu contingit eas nari qm id fit,ut plurimsissed neqj et distione, nai non possvnt non amare plerun i quia mant,etiamsi,viait Anacreon Isetiant .
a marci Malum, inuictiq. amet,ut Catullus in epigram ad se ipsum; ait secogi amare;& si- Α'mul odisse, quod significauit Homerus', qui amorem,de venerem dulci amarum vocavit etenim amaritiem ratib percipit, dulcedinem sensus. Quale necesse est sit natum,quq ad
. An dice usui Plato, fgminam esse alteratri partem nostrequamuis imperfectistrem,na uterque nostrum dimidiatum ess suae speciei animal, natura autem est, ut quisqvese ipsuamer xvirisque iunctisfit persectum quoddam 9 quod tun captum est generare, posse autem generare sibi simile persee ionis, praecipuum est i signum non fit autem generatio inisi duo sint simul pars .f.imperans,&parens,nam &videmus plantarum semina fereom nia sta es in duas partes distincta, de in quoddam communi conuenire, ex quo germen
280쪽
oritur,s igitur propria persectio est maxime desiderabilis, & iucunda, persectio autem adestei gesser/-Omuc d ssamus proprie,cum sceliuilis iuvii itii sigitur iiii est magnop desiderasile,&hi cuddu, sed si desiderat con essus, necisse es Etiam
illas deside3 Gessuartad 'ere illis b s esse, ut commode cuin eisdem cogreyi possimus, cupimus ebili uod tat pulchrae Eesais,&Iaerae non secredhin se , vis optu illarum bonum, sed propter nos met ipsos e Et quoniam naturalissimum est generare sibi simile, i eopsiamtu indissimum 'stbi omnis enim operationaturalis, ni sit sine impedimentonicunda qst, & ita nditatem, ' ac voluptatem om ne animal senestus est animai appetit, gestitialai sit appetit, aut remillud ipsem opus facereά ci R ifigeneratione iunia
δ' ctum est, ad quod sequitur voluptas,quam ideo iunxit, cum illa opciatione natura,vte dem allecti homines ad generationem accederent, quam ni fallor nusquam alias aggrederentuc,' ire enim haec operatio secundum se homini quatenus homo est,repugnare quodan modo: videtur,unam igitur voluptatem, quam sibi homineεmulto maiorem, nescio quo pacto promittunt, quam re vera sit, & experientia ostea dat,eausim esseputo,se cundum quam eontingit homines amare mulieres,& illas ut, ad hoc autem naturai stigantur, quoniam naxuralissinu est appetere esse,quodcum avortalia assequi nequeant secundummumerum ; saltem secundum sp iem . per generationem quaeriint. Et At quod viri magis amenn&Mehementius concubitum appetant, quam taminae primum quidiam mari verum necue ego valde dubito,eteminui ait Lucretius . .
c Arbitror timEn minusamorem detegere quam vir, quoniam maiori vinculo terietur, retthionis,timoris, o pudoris miliorque adhibetin diligentiane peccet tamina, quam viri mimis, at fi quid est' d persuadere possit, mares doncubitum promptius, quam-mmas appeta magistere crederem esse naturam uoluptatemnaturaliter est ma persectior tamina,&natu i amentralissimum est generare sibi simile, merito igitur mas cupidior est concubitus veneret, at generati nis,quam tamina, voluptaem pariter, nam ut ego arbitror maior, altem inten siue est viri voluptas,quam Lemineth, illa amen extensiue sorte magis delectatur, sie& i
o i tensiorem puto esse patrum amesem, quam matrum, quaecum. transeunt ad secundasn 3ο ptias facili ne otion nomen,& maternum animum eXuunt . i .
. Sed& certihr.aevertorratio est,quoniam masculus calidior est, quare,de calidius semehabet,activum igitur magis; magis igitur vellicat partes eas per quas transit,&cum sit spirituosus, & magis agat, probabile etiam estmaiorem titillationem parere,cum transiiperfropritim corpus quam per extraneum,quae sane ratio de tamineo semine,frigidiori, is imperfectiori dici non potest, neque per locostaminarum penetrans semen masculinum 1llosita potesta ere,ut proprios,per quos ferri contingit. lii A. ii Ast huiustor, an scilicet mulieris voluptas maior vel minor sit quam viri,iudicio Tyresiae rem remittemus,id tantuin addam si contigerit taminam esse calidioris temperame 40 ti,nec solitam frequenter,cum viris rem habΠΩ, auto ehementer virum amare, cum quo concumbit,vehementissima adeo voluptate persunditur,ut quandoque clamet virum mordea oculos contorqueat,suspiret,animo pene linquatur, & apud se piaeuoluptate non sit, q& tota conuelli videatur,sin minus vix mouetur,aut vix monstrat se voluptatem ullain sta ire;sici sit de his dinum sit. .gi