Comoediae

71쪽

V i RGO. Cogita hoc uerbum, pater. 360Εrus Si minatus oSt malum Seruo Suo, Tum oti si daturus non est, ubi captumSi stagrum, Dum tuuicam is ponit, quάnta adlicitur miseria. Ego nunc, quod non futurumst, formido tamen.

Virgo atque mulier nulla erit, quin sit mala, 3550uao practer Sapiet quam placet parentibus.

Virgo atque mulier nulla erit, quin sit mala, Quae reticet, si quid fieri pervorso uidet.

SATVRIO. Ialo cauero moliuSi l . VIRGO

At si non licet Caucro, quid agam uam ego tibi cautum uolo. 370

SUNT Cum Personae vatio a. Uiuι qi e heres sunt spatiοιο ut videtvr post Fint relicto. stuali praemisso fiat li 0uae hae res sunt m fiat liduae heres sunt M. Sine spatiis fiat uuae hae res sunt ae et, nisi quod Uue he, M 362. Tamen si daturus non M, erutum eae a,

in quo TAMENESIAU . USΝΟΝ apparuit, antiqua manu Suyr aeristis Litteria quas non eaepedio. Tamen etsi id futurum non reliqui, nisi quod Tam υνκ, id sup. aer. M. Mutatum est ad eaeemplum versus βσέ CAPTUMm etiam a 363. tunicam is M tunicus ιibri eum a. 9uanquam poetam ipsum dedisse is tunicam crediderim udr. pro ass. AEM 364. suturumst omnes cum a 365. UIRGIN continuat cuius εimiles in proaeimia errores silentio va aetermisi eri ιδ est M 366. preter o pare libus ν 26τ. erat u 369. meliust tu Mae. meliussi te C . MELIUSESTTR a. melius te F .icEAT AE 3 l. dignust R. Di GNUST AE. dignus si dignusst C . dignum est ν

72쪽

Verum ei rei operam do, ne alii dicant, quibus licet. SATURI O. Dicat quod quisque uolt: ego do hac sententia Non demouebor. V i R G O. At, meo Si liceat modo, Sapieζnter potius facias quam Stulte. SAT URIO. Lubet. 375V i R G O. . ubero tibi per ino licere intellego: Vorum lubere hau lubeat, Si liceut, mihi. SATVRIO. Futura s dicto oboediens an non patri

Scis nam, tibi quae praecepi'

SATURIO.

Et qui parentos suerint

372. uerum R. uirum reιiqui do ne R. done n. donee seri373. vuIt libri 374. n meo M 375. saeiam MMAE Iubet n. Iibet reliqui 376. Lubera an Iubere πι, non satis liquet. Iibere MAE TIBIPERME a. per me tibi reliqui Ceterum pravam in Mae personarum distinctionem Iubet Lubero per me tibi. VIR. licero intelligo. uerum correaeie Camerarius 377. HAU a, M. haud reLiqui luheat. si Iiceat Pistortar atque ita nisi fallor aliceat Π Iubeat reἰiqui libri, nisi quod lubeat o 37S. et libri evm n oboediens nCυ cum a. Obediens se B79. precepi C. preeipt M. praecipio Camerarius 380. Et ut ui surpta n. Duili od by Gocrate

73쪽

56 PLAUTI

V I R G o. Habeo in memoria. Νecessitato me, mala ut sum, facis. Verum uideto, mo ubi uoles nuptum dare, Ne haec fama laciat repudiosaes nuptias. SATVRIO.

Tace, Stulta. non tu mino hominum mores uides, 385 Quoiiismodi hic eum iam a tacito nubitur Dum dos est, nullum uitium uitio uortitur.

Ergo istuc facito ut ueniat tu mentem tibi, Me esse indotatam.

SATUR D.

Cauo sis tu istuc dixeris. Ne te indotatam ducas, quoi dos sit domi. 390 Pol deum uirtuto dicam et maiorum meum, Librorum eccillum ego habeo plenum Soracum. Si hoc adcurassis topide, quoi rei operam damus, Dabuntur dotis tibi indo sescenti logei,

TUTU IsuRRUPTA AE. Et id ut surrupta reliqui, nisi quod subrupta et, si recte notavi, surrepta n 382. NECEsiTATE AE mo m. M 383. me ubi libri cum a. ubi me Camerarius uioles re R 385. stultam M vides' θοiusmodi Acidalius 38g. 0uoivismodi C. cUIUSMODI AE. Cuiusuis modi Guvetus FAΜAAE, Camerarius. mala fama reliqui 387. Esr a. sit reliqui 39o. 39l transpositi avetore AcidaIio, quos inverso ordine collocant ἰibri cum a Ne . . . ducas n. Ne . . . dicar MCMae cum a. Nec . . . dicas M, Nothius quo id os M. cui Dos Λ, ae 39 I. uirtutem Nonius hunc v. afferens y. 495 dicam MCM, Nonius. DICO AE. Om. Mae maiorum, non malorum, in codd.ant. acriptum esse Pius adnotat 392. Librorum eccillum n. LIBRORUM. . ILLUΜ a. Librorum ecce illum retiqui, nisi quod Liberorum M. - rum iccillum superstes est apud Festum p. 29 n. ego M. Om. ιibri PLENUΜILLUΜsORACUΜ a 393. ADCURAS-

ais a. accurat ris nC . accurams aris uuor pro cui a 394. 395 affert versonatus Aseonius in Cic. divin. s I9 P. III Or. omissis dotis et inde et omnes 394. de tibi indo μι- titur Briaeius Pu. pros. n. 2I sescenti n-ae cum a. Diuitiaco by Corale

74쪽

Atquo 'Attici omnes: millum Siculum acceperis. 395Cum hac doto poteris uel mendico nubere.

Quin tu mo ducis, si quo ducturii's, pater Vel tu me uende uel saco quidquid tibi lubet.

S A T V R I O. Bonum aequomque oraS. Sequere hac. Vin Go. Dicto sum audiens.

Quidnam esse acturum dicam hunc uiciniim meum, 400 Qui mihi iuratus ost se hodio argentum dare Quod si non dederit atque hic dies practerierit, Ego urgentum, ille iiis iurandum amiserit. Sot ibi concrepuit foris. quisnam egreditur foras Τsexcenti m Asc. Iogi Asc., edd. Pii et Saraceni. LAG I a. Iongi reIiqui 395. acceperes C ante corr. 396. poteris cum a. poteras reliqui 397. ducturus scribebatur 398. quidquid Bothius. quid n-ν eum a. quod ae. Nisi forte vel me mee quod tibi lubet dedit poeta 299. AEuUΜουκAE. aequumque reliqui audiens se cum a. audi eas C . audi eas dordalus nAct. ML Scen. B. DORRALVS LENO MDAE. Dordolur Ieno M. om. MCMe . Unius versus spatium a 400. DICANAUNO a. hunc dicam reliqui . 401. iura TusEsTAE AE. Iuratur est sese reliqui. iuratust sese nothius 402. hic suν. scr. M preterierit o C 3. lus. orandum csic o post. ras. 404. laris M, Pius.

75쪽

Toxile, quid agitur

Eho, lutum lenonium, Commictum caeno stercilinum publicum, Impure, inhoueSte, iniure, inlex, labes popli, Pecuniat accipiter avide atque inuide, Procax, rapa trahax: trecentis uersibus 41OAet. IIT. See n. a. TOX LVS DORDALVS superiori scenae subscripta M. TOXILVS SERU DORRA LUS LEXO D et, nisi quod Dor ita Iur, m. om. 0 ε . Unius versus spatium a. Absque quo esset, eadem scHna continuari noterat 405. Curate isti M. Curate istic M. Curate inuo reliqui. Cum istuc Bothius 406. ToxILEAE, Camerarius. Obtoxi Ie n. o toxile reLiqui. Fraudi fuit personae nota DO eho Aldina. ou AE: cvi viae Iocus. eo reliqui e non)m n 407. Sic M. Commixtum cae noster elliuuin n. COΜΜΙ. TUMCΑ Ν. STER- etiam a. commixtum noster cilinum cum spatio C R. comixtum. eo sterquilinium R. commixtum nerquilinum M. Commictum coenum, sterquilinium Palmerius p. Sγγ et stercilinum .eι sterculinum vindicans Dentleius in Phorm. III, 2, 41 80S. in-lure inlex nose, item Nonius p. 447: in iure inlex hoc estvluens sine lege, sine iure, Iabes populi. in iure. ilex. R. in iurellex Nonius totum versum afferens P. I9. PERIURRINLEX AE: quo tamen ad toItendam accentus in inlex offensionem uti nescii labes n eum a. Inlahes C PH iure Iabes κ. Iniurie Iabes membranacea eaeemplaria' Pii POPLI a, Nonius '. Io. populi reliqui libri, Non. y. 447 409. Peeu niui Benileius in mavt. ΙΙ, I, Io: quando Nainiani praecepti severitas perdubium est num

in Plautinam artem cadat. Pecuniae ιibri cum AE, nisi quod Pecunt,en Pecuniarum Pylades, Acidalius accipiter avide atque inuidecum reliquis etiam a. avide accipiter atque liuide Lachmannus in Diuiti oti by Corale

76쪽

Tuas inpuritias transloqui uomo pulcSt: Accipiti' argolitum' accipesis argentum, impudens. Tene sis argentum. otiam tu argentum tenes Possum te facere ut argentum accipias, lutum Non mihi censebas lautulum argenti fore, 4150ui nisi iurato mihi nil ausu a credere D o a D A L V s. Sine respiraro me, tibi ut reSpondeam. Vir Summe populi, Stabulum seruitiitium, Scortorum liberfitor, Suduculum flagri, Compedium tritor, pristinorum ciuitas, 420 PerenuiSerue, Iureo edax, furax, fuga X,

Lucr. p. INI servans Pecuniae 4ll. IN P. yro i in p. a impuritates M TRANsLostur a. traIoqui nos simpuriti astra loqui P . loqui se 413. tu argentum Je correctum ea n M4lli accessit eae Ambrosiano, fano testimonio a Maio collocatus post 413. Nobis haec tantum a Paruerunt: NON MIHICENSR ....... ARGENTIFORR censebas Bothius. CENAREAM AE nati tantulum ne nisi tu tantum mates. TANTUM a nati. copiam nothius

416. ausus scribebatur 417. Sene n is me tibi ut R C Boae. ct ibi ut πια. tibi ut M. ΜRUTTIBI dubitavi num forte in aesset 418. popli M seruitutivm Coterus. seruitritium scum a. seruitricium Mae 4 I9. suduculum H duce Festo Paulli p. Mo II.: Seduculum genus llagelli dictum quod uapulantes sudantes facit et ubi quod vulgabatur sudiculum commendabat tam Meuratus. sUBUCULUM AE, ubi cretum esse V notavi, falli fortasse de u potui. subieulum reιiqui libri 420. Compedium Rae B cum a. Compendium C. compedum se pristinorum Rae: de quo ride nus. philol. VII p. 5. s. pistrinorum reliqui ciuitasI υ l Ul-LAS AE, certissima L littera: quo quid faciam nescio 42l. PER ..... SERUE AE. perhenni serue M. perennis herbae Nonius hunc v. asserens P. II Iurco edax ae, Nonius. Iur chedax re. Iurche edax Mer. LI - non LU cLῖ in I apparuit ab initio. Ceterum huc meetant Probi p. 14 9 cI99 Lind.9 et Sacerdotis p. 52 Endi. verba: Ηο finita producuntur in genetius, Iuroho Iuro bonis, Iectum nomen in Plauto, significans gunconem inepotem, deuoratorem

77쪽

Cedo sis mi argentum: da mihi argentum, inpudens. Possum a te exigero argentum argentum inquam codo. duin tu mi argentum roddisy nilne te pudet' Leno te argentum poscit, Solida seruitus, 425

Pro liberanda amica: ut omnes audiant. T ο x I L V S. Tace obsecro hercle: ne tua uox ualide ualei. DORDALVS.

Reserundae ego habeo linguam natam gratiae. Eodem mihi pretio sal praehibetur qu6 tibi. Nisi me haec defendet, numquam delinget salem. 43O

Iam omitto iratus esse. id tibi suscensui, Quia te negabas credere argentum mihi.

DORDALVS.

Mirum quin tibi ego creζderem, ut idem tu mihi Faceres, quod passim faciunt argentarii:

22. Coedo cedo se argnntum da mihi argentam Hra INP. Pro imp. a Ceterum haec et proaeima cum sic perscripta essent in re Cedo sis mihi argentum inquam cedo quIn tu mihi Argentum reddis nihil ni te pudet y Ieno te argentum poscit Omissis mediis c quae urorsus ita transierunt in ae, nisi quod ea argentum. urgentum et cedo habet v. priorO, post medius interpositus est a Mis hic versus: Exigere argentum. argentum inquam cedo quin tu mihi: unde haec manavit eorundem in ν' species: cedo sis m argentum inquam cedo quin tu mihi Argentum reddis nihil ne pudet quin tu mihi exigere argentum Argentum inquam cedo: leno te argentum poscit

Cum n C convenit AE 423. coedo M 424. post reddis vallum n nihilne 'Iades. nihil ni etiam no 425. solita Mae. χ-

78쪽

Vbi quid eredideris, citius extemplo a foro Fugiunt, quam ex porta ludis quom emiSsust lepuS.

Quin das

Nummi sescenti hic erunt Probi, numerati: fac sit mulier libera, Atque huc continuo adduce. DORDALVS. Iam saxo hic erit. Non hercle, quoi nunc lido dem Spectandum, Scio.

Tox ILUS. Fortasse metuis in manum concredere

435 440

35. cleius M 436. cum ιibri eniis susst C Iupus scinnus Anaι. v. Boa 437. To. Cape Mae. Scape M. Sape C pro quin das nescis an praestet quin da sescenti R. sexcenti reliqui erunt R. eri coel similiteo MCM. sunt ν43S. Brobi neum erati n. numerati sine probi C 439. utque Cante corr. ad luce n. abduce M 440. vatium praeeedit in C erele M quoi pro cui M 441 8qq. aut sic vel simi-ιiter restituendi, aut de multo gravioribus turbis cogitandum. luihi sunt in C se:

To. Fortasse metuis tam a foro argentarii abeunt quam in cursu rotula Circumuorιiιur abi e. e. s.

nisi quod To. Om. - - argentii πια, argentil MD - Circum- uortitur. abi se. Unde sic PyIades rTo. Fortasse metuis iam a foro argentarii Abeunt e. q. s. Contra duobus hemistichiis auctior orFortasse metuis in manum concredere. mirum quin cicius iam a foro argentarii Abeunt quam in cursu rotuIa circumvortetur: quae si e personis distinaeit Camerarius: To. Fortasse - DO. MIrum - To. Abi-: interpungi autem Mirum quin . citius Acidalius iussit. Pro quo Hirum 3 quum citius Hostius opusc. p. IpS. Atque horum duo ultimi versus nossvne sane perperam iterati videri e v. 3. 434, si in cursu rotula cireum uortitur pro antiqua ditio-

79쪽

Nimirum citius iam a soro argentarii Abeunt, quam in cursu r6tula circumvortitur. Abi istac travorsis angiportis ad forum: Κadcm istaec facito mulier ad me transeat 445

Per hortum. DORDALVS. Iam hic saxo aderit. T ο x I L V S. At ne propalam. DORDALVS Sapiciator Sane. Tox ILVR. Supplicatum eraS Dat. DonDALVS. Ita hercle vero. Tox ILUS. Dum stas, roditum oportuit.

yraphia habentur illorum ex porta ludis quom emissust lepus. θυαε ratio si cui placeat magis, inlapso emblemate e uisum esSe DO'. daιi responsum nutandum erit in hane speciem:

To. Fortasse metuis in manum concredere . . . . . . . . . . . . . . . To. Ahi istM e. v. S.

PuaIe illius responsum aliquod nescio an vel servatis, ut supra factum, νεrsibus intercidisse ante v. 444 credendum sit 444. Abi istae travorsis eodd. Lambini, item eod. Scaligeri. Abii Rraeιa uorns n. ah tacta uorns C. ahi is tacta uorsis M. abi istae aduorsit se. Abi istae avorsis Camerarivs. Abi hac advorsis Bothius nuper 445. Eadem ista hec Cώκ. Adest ista haec n446. ortum n M

80쪽

Si quam rem accures sobrie aut frugaliter, Solet illa recto Sum manus succedere. 450Atquo Edepol sermo ut quisque squidque occeperit, Sic ei procedunt postprincipia denique. Si malus aut nequamst, malo res uortunt quas agit: Sin autem frugist, eueniunt frugaliter.JHanc ego rem exorsus Sum faceto ot callide: 455 gitur bene prouenturam confido mihi.

Ac t. IV. Scen. I. TOXILVS Misae. Toxilus seruus M. om reliqui 449. frugaliter hine eaecerptum GIoss. Plaut. 450. sum manus vel summanus MCM: quod obscurare nolui. sub manus Mae.

ta manus ne subcedere M 45 i. serme Malloer. firme libri quidque occeperit u coli. v. II . rem accurat suam litari, nisi quod accurrat υ: e v. 449 452. procedunt postprincipia Scaliger in Varr. de re rust. p. 254 ed. Steph. procedit post principio libri, nisi quod procedat M. proeedit post-Principia Camerarius. Corruptela Donato antiquior, cuius haec sunt ad Hecyr. ILL 3, ω:can post duobus pro post duo sy ut PIautus post principio denique; et post paulo . Totum versum sic Aeidalius: Principio, sic ei procedit post dealque 453. 454. Hos a Pιautinis ayerte segregat neos sententiarum 453. nequam est M uertunt

libri 454. frugis te ueniunt o 455. meite Mrer facite Mae 456. bene prouenturam nothius. Prouenturam bene M. Pr uentura hene reιψvi. Non nracet prouenturam eam bene