장음표시 사용
421쪽
homini, ad linguam, brachia,4 manus 3cc. scilicet, ut talia membra roborentur,4 quasi armentiιr, ad inferendum rei ostendenti m tum ac par nam hic quidem feriendo, ibi calcitrando, mordendo, convitiando, colaphos infringendo &c. Ita noxa. Quod si perturbatio illa, effusio sanguinis ad caput in homine sit vehementior, nil mirum si Ratio MLudicium per iram impediatvi ac pervertatur. Irasceo Unum adhuc notandum : non modo
rietas magnam esic Iralcentium varietatem, dum
altisciteri cito, alii Miculter ad iram com- moventur; alii diu fovent iram, alii mox de flagrantvic pro varia sanguinis .corpo- Concut rum dispositionc sed etiam Passiones , ha- uum. ctenus enarratas, non infrequenter concurrere, Minter se commisicera, alteramque ab altera vel acui, vel retundi underi corpus diversimode fatigatur,4 actiones animalium sequuntur mire mantes. De motu animali.
Villitas Arum profuisset animanti, bonum abi. lens cognoscere ' expetere malumque imminens apprehenderet repudiare: ni praetcrea contigissent ei modusvi media, -- cistrari
422쪽
. q. 2I. de Motu Animali. Is escendi bonum illud absens, Meiaraia milum adjacens Haec autem boni consecutis,4 mali de citi clinatio omnium optime per motum loca lem fieri posse videbatur, quippe quo con gruentia aptissime uniuntur, distentanea . questparantur. Sortitum est igitur animal a Natura e Facilitauculiarem vim seu Facultatem ab effectu 22 Tocomotivam appellatam , cujus beneficio certa membra de loco in locum ciere, interveniente limum membrorum motu vel se totum transferre ad bonum expetitum, I. vel hoc ad fi uendum sibi quiescent applicare; IL & rursus vel se totum a malo cognito amotiri, vel idem a se quisente removere, aptum est Creterum, ut hoc prius indicemus, prae-Varii mo
ter arbitrarium 11thunc leuae cognitione pro nimali cedentem motum,observantur alii adhuc inhus prae-
animalis corpore, qui cura notitiam ali-taneum.
quam perficiuntur. Nam , ut omittam palpisationem a satibus, Malia hujusmodi, item motum, quineonten- partes in Acermone extenduntur &c saepis- xum. sime cientur humores, spiritus, excremen ea, quandoque foras amandantur, ne membrorum continentium motu ut cum an guis ex hepate,per venas, ad membra nu
trienda proficiscitur quemadmodum utcua
423쪽
qam Lib. 3.Cap. 21. de Motu Nati rali. arborum in omnes trunci, prorsus immoti,ic inflexilis, partes deducitur; sudorie poros cutis exit mens ima profluunt haemorrhagia Eius eau. narium Cratica oboritur c sitae omnia fiunt aut pulsatione , aut trassu, adcoquea causa obsectis mobilibus externa: Motu l Ion raro ipsa membra, seu partes solidae
conti , continentes, a DI congemta σιnterna GH-uentium Facultate moventur, contrahuntur c.
postmodum motu illo aliquid rei con
tentae vel continendae alliciatur, propella tur, excludatur; etae nil tale accidat ut vi-Fxem dere est in motu cordi sis arteriarum in motu pulmonis,in contractione uteri, ven- triculi, vesicae , ad protrudenda ea, quae cam vitatibus inclusa habent in horrore in mo- tu intestinorum peria bico dicto&c. Eius cauo Dico , a congemta ct interna animae Fa-1 3I 0ς ' quia, praeter hanc Facultatem, Pul moni, utero, elicae,mtellinis, ad opus tuum exequendum, vel semper, velut plurimum. Causa opitulantur Musculi, sirinsecus incubantes, yd μν- utputa a quorum Musculorum contractio ne comprimuntur partes illae, & forsan pulmo
Nota. Sed haec compressio & dilatatio , quantumvis tendat in eundem Finem, quem sibi propositum habet pars compressa vel dilatata est tamen motus plane diversi generis ab eo qui ex fit partium natura proficiscitur:
424쪽
scitur cisque motus , quatenus a Musculis fit, prorsum Animali est, cum alter ille,2 ιιιratu speciatim appolletur ... Hoc potius in dubium vocari posset, an in sito
tractio iussus cluae primo a nobis amjam
explicato modo peraguntur, videlicet citr motum partium trahentium aut pellentium quemadmodum Magnes immotus , ferri E em scobem illicit, aut fugato os mμνιυ nu. , trimentum trahit, ac superfluitates a nutritione relictas exterminat;)an,in tua B,pro 'cedant . eadem illa Facultates, a qua contractionem, expansionem Rot undam membrorum fieri diximus λAd quod respondetur etsi tam a priori, 'φ' quam a posteriori operatione seu essetqFacultas possit Damix Expultrix nominari, quia etiam per contractionem c latationem membrisepe, aut plerimque fit materia alicujus exclusio aut alletiliori nihilominus probabilius poni Facultates Lirinctu i ita ut&Tra sit duo generum alia, substantia liquidas pers immediate accer Attra sat citra membrorum agitatum; quae '
partes solidas prim5 cieat,pere incι dens Ve ro, aut Remote, interventu partium impulsarum humiditates evoceto
425쪽
qia . q. a L. δε Motu turdi. membrorum contractorum, extorqueat. Proh tu Quam primo, attractio prioris, dc attractioso. postmois generis Catque idem Judicium est ArgΠ de expulsione longius ratione sentiae di-ic utant,quam ut unicidemque Pacultati com
mode adscribi possint. Geh um. Deinde , interrore v. g. spiritus vitales II. longe elocius, 3c majora copia ad cor ruunt, quam ut per diastolen eo trahi possint, inverecundia etiam multo celeravi & tiberius ad faciem effunditur sanguis arterialis, quam per systole isthuc pessi queat. Imo si per systole pellitur, quae sine dubio etiam in verecundia per corpus universum manet aequa lis,& sibi similis,quomodo tunc magu ad faciem, qua ad alia loca promoVetur sanguis. Si ergo alio modo Malio Fine in animi affectibi Latio vero modo in pulsetione cordis ordinaria, cientur spiritus Whumores; credibile est, motus illos a diversis provenire Facultatibus. Tis hi vesica, ventriculus, intestina, sit. 4:Mm se contrahunt privatae utilitatis gratia, quando post substantiae suae nutritionem
e poris propulsant excrementa tertia concoctionis; sedsolum, quando ventriculus chv- Ium, alimentum commune, detrudit in duodenum , aut pravos humores sursum egerit per vomitum es quando item vesica Mintestina excrementa communia e cavitatibus
426쪽
suis eliminant. Tam diversae igitur excre tiones non um Facultati debent attribui.
Praeterea, etsi contractio membri ut-Argu . ordinetur ad materiam quandam, v.
e cavitate exturbandam rid tamen non est perpetuum quia eadem dirigitur aliquando' ad retinendum aliquid; .g. cum ventriculus Exem- se coarctat ad ingestum cibum comprehendendum, ne suilet,uterus se colligit adamplexandum, fovendum perma conce- ptum. Ergo si Facultas contrahens, ob Finem aut ossicium remotum, dicenda esset eadem cum Expultrice, foret etiam aliquando eadem cum Retentrices per consequens Expultriae, Retentrix interdum quoque essent una Facultas, quod absonuiti.
Imo sequeretur, nonnunquam miltri Iecem cum Tractris esse eandem Facultatem mentum.
Certum enim est, virtutem cordis pulsi Pμ' scam esse unam & simplicem, licet pulsus ex simplex. uole M ioti, motibus plane oppositis, ac
Haec mothis cordis diversitas ut causam de . obiter explicem, post variationem Orie oppositi sti,tota pendere videtur a diverso illorum' Pμ βψ seu fibrarum, quibus Facultas insidet, positu implantatione. Existimari enim potest, motum hunc proxime fieri ex fibrarum a Facultate abbreυiatione in contractione, quemadmodum idem de Musculis quoque.
427쪽
zi tibi , j enim bre seu ligamenta , quae in
caυit.uibus cordis e tuberculis carneis sursum ad basin, funium instar, protenduntur, - - νωιοχες subeant, cavitates redduntur ampliores quoniam ad corum funiculorum contractionem latera cordis a s invicem Assedint, forte juvantibus discessum hunc aliis fibris obliquis, aut transversis, molem cordis perreptantibus. C us Si vero fibrae, quae substantiariterati
Iecundum longituamem immersae sunt, contrahantur, accidit, cavitates cordis imminui;
quoniam scilicet e semi circulis fiunt lineae rect sicque latera cordis, quibus fibre in textae sunt, qptinantur,oc ad sic invicem ad diacta coatagustantur. Patet ergo, quod si Facultas,systolen fa- ' Vox ciens. illa adem cum Expultrue cordis
Facuitas, diastoles autor, coincideret cum Attracbrices fore, ut cum unica sit Facultas,
quae tam systolen quam diastolen profert,u- quoq;eademq;consequenter Facultas debeat est Expultra de Attractrix. quod vide Nota tur absurdum Absurdum, inquam, videtur, facere illas duas Ratione Isientia casdem: nam realiter easdem csse dudum constat. D s cui Notandum hoc loco, cisi in corde utcunque ostensum sit, qui ratione implex aliqua Facultas producat nunc si uolem mmc -- folen distinctarum scilicet fibrarum, al
428쪽
ternatim contractimini, merito, prout Objectum Timalis causa nunc his , nunc illis operationem injungit: idem tamet, in cnt m ostendere non ita promptum est sicuti a. nec, quaiatione motus arteriarum amotu cordis dependeat, quem inde dςpen ere priose constat. Insuper, Musicut abdominis, pectoris. ωιum-- quarundam aliarum partam', lux inu i , --μans, ut ante dicebam, exeretionem mem-bi rari; divi iubstratorum , aut incluso rum,ut videminin alvi depositione, ctu, in ' Vomitu, partu, expira ione, tussi, pandicumlatione, oscitatione, c. . de Faculta' Musculis illis insidens, pq inretrix A.
Excretrice Naturali quenladmodum differet manifestissim . quantum i Hi pc scopum colliment ambae; utiques trix illa membrorum darirem.' qu a m trice Mn--, spirituum, quantumvis frequenter i-- eundemque sibi Finem habeant propositum . . Ad haec Motus primi generis, qui est Ax- contentorum tantavit, potest fieri a suis: Calido calxς vero, qui est mend=ro umcontinentium, non vides , cercerii Gunisi anima praelio sit,de immediate influat.Σ - go a diversis Facultati Nisi rosς- VIII Denique Excretrix Attractrix primid generis,
429쪽
o. 3.GR.22.de Motu ---H. generis, est 'tiam sirpi communis quae Ar operatur cum motu locali partium, firmi uelis competit animalibus. Ergo inter se di istinguuntur. Ammido Quamvis quod obiter addo credam 'ς β' alioquin, etiam posterius hoc genus spe fi . re, non ad gradum fenini in sed ad ego Mnvum,quatenus scilicet hic nobilior aut - - thn--- quis Proptereaque jam alibi statuimus , non modomo noriam,' nonum, mi Sed etiam
cor motum, adeoque Mitiara, Medicis di-
operationes , revera Philosephice loquendo, spectare adiunctiones Nasu es iisdem appellatas. nota Ceria, qua cuiuiue actiones metritioni,a erenoni, generationi, cuicunque tandem concoctioni, ipsem iunisne apprehensione
motu arbitraris ad animam vegetanteminerit,reser itur. Contractio autem e triculi, intestinorum uteri, prostatarum Sc pertinet ad nutritionemgeneratione c. fitque eapprehensione. Ergo contractio illa est opus animae vertatricis, quantumvis in stirpibus locum vix inveniat. misi. 48 Verum missis hisce,veniamus admotum ' λα---- quis seti .
tram sappellatur quamvis infli homine hetia pruries arbitrarius. Λ4 eum rei potissimum requiruntur Fa-
430쪽
Lib. 3. C et in t an . e trire. 2 cultates, quae vel proxime, vel reniq ius ''
Ac proxime quidem motum esscit ani-I. Faeulismae quaedam Facultas, quae in animalibus 'E.Σ perfectioribus Musculo dicto; in aliis,simili alicui membro, tanquam organo proprio Eius do insidet, Mad differentiam reliquarum dua-οῦ rum sequentium suppriorum, Directricis naenisi a. videlicet, uncitantis, Executiva motus appellatur. Nec aliud munus proprium ha-qει-bet, quam contrahere abbreυiare Mustia. - ' 'lum, aut fibras Musculi. Quamvis hanc contractionem infinita motuum in membris varietas consequatur, de qua jam supra Cap. v. aliquid monuimus. Musculus enim praeter alias particulas, ' tconflatur ei mentis quibusdam, seu fibris, in exporreetis. carnosa substantia tanquam glutino cohaerentibus. Prout ergo figuram nactus est Musculus, Vnde
prout stus est, prout variam habet implan'iuotu, lationem&c ita varie movetur ple,
Aliquando enim in seipsum circulariter
redit ut patet de phincteribus vesicae Museulo. anici ac, si tunc secundum fibras contraha . tur, coit versiis centrum, sicque velut occaecatus, excrementorum effluxum prohibet. Aliquando in carnem inseritur, ut inlin