장음표시 사용
401쪽
IA. 3. p. s. de Desiderio. ἡ ιρ . Unum adbuc moneo tametsi aliquat ditastra do usuveniat, ut tam in beatu quam 1 cupiditas, ad quam Nazura instigat , infringatur , aut plane impediatur, seu Leontrario affectu Cui cum canis a cibo expetito fuste arcetur, aut ad reformidatum fame adigitur seu ab alia quavis occasione , ut cum appetentia si machi a morbo nicitur cum libido exectis testiculis perit, c. illa tamen cupiditas infracta , aut cohibita non propter ea Rationadis censeri debet , quia talis
fortuito , aut a causi externis, non vero a Ratione liber coercetur. Unde quia Natura , aut ob gravem morbum impotens factus est , nequit continens appellari. . De iis verδ affectibus, qui in tyronibus a morum magistro , aut in bestiis humana institutione gubernantur , dubitare quis posset, sintne Rationales. Sed dubitatio ea videtur de solo nomine. Nam a Ratione humana reguntur quidem, sed illa Ratio non est νvr in terna tyro simit ni, multo minus bestiis. Sic etiam sal -ς ςm ciati, ad imitationem artificis praeeuntis
anitituta, arfici a dici poteti, licet quis is h. tunc saltat, nondum acquisieritiditiis
Ex dictis decidi etiam potest quaestio,
402쪽
Lib. 3. q. p. de Desidem o Icupiditates, omnes generatim Passiones, sint bonae, necne.
Cum enim aliud sit bonum iriturae,alsud a b bo Sinon quorum istud spectat Finem cuiquo' i.
rei intentum ab Autore Naturae, ut vita, fac nitas c. hoc vero concernit Finem hominis, quatenus liberae Rationis particeps est: constat, omnem cuiuscunque generis, aia sonit tefectum, quocunque tempore doco elici- omnestum, seu ab homine, seu a bellua esse bo sunt bo' num bonitate naturae nullatenus malum. quia . fit secundum ingeni am propensionem Ap petitus, necessario,&na raliter amplexantis aut aversantis, bo maut malum, sensu aut Intellectu apprehensum. Bonitate autem moris tunc solum bona est Bonitate Passio, quando id, in quod tendit, I itan liquando quam Finis quodsi sine modo, mens tu a, ac suo bo- termino. sed tanquam,' m , vero Fini consequendo utile , adeoque certo modo ac mensis ab homine appetitus;& sic affectus, Rationis adminiculo , ad convenientem
Quod si excusib Rationis framo, a me '
diocritate, Fini ultimo congruente, defectat& exorbitet affeci io, maia censenda erit in genere moris, inhonesta, ut patet.
m. Cupiditati seu desiderio succediti . 'et
lectatio, quae est quasi quaedam quies appetui in bono acquisiti, vel quomodocumque ha cc ' bito
403쪽
bito ac posse . Seu est boni amatistultis. Caudi Eadem in appetitu Intellectum, aut et jam phantasiam praesertim hominis con sequente, nominari let Gradii ci quod gaudium duplicem statum obtinet:vel enim Perse consummatim est, ilene exsatians , quod Qq oritur ex eo leta summi perfectique boni possessione Atque hoc in vita praesent; lo
cum non invenit. Is I vi ab ui
Iisper Vel est imperfectum, hoc est, reliqaiis de - - siderii, spei , mixtum ac saepe , amise .. sionis &c. junctum idque vel quia ipsum objectum imperfetium est,ac deficiens, vel quia bonum, ut ut perfectissimum, non plene in gaudentis possessionem pervenit. Ac tile est omne hus in vitae gaudium. ἡ ἡLi Qvcmadmodum autem aestimationem
ito docuimus esse tam de praestenti, quam de ab filii Objecto: ita deleotatio,sequens appre- hensionem Maestimationem , tam ab exter no quam interno sensu, aut etiam ab Inteia lectu nascitur. VisV - Et igia quidem, inter sensus externos, ' admodum oblectat hominem , ira homost , quia scilicet prae omnibus aliis sensibus observit animae ad consequendam rerum
Ox, Nihilominus delectationes rata actu lusi obii gustuso ipse quidam tactis est sunt
majores &ytentiores caeteris, adeo ut brut
404쪽
non videantur ullam voluptatem capere ex Objectis visus, auditus, olfactus, nisi in ordine ad sensilia postremorum duorum sen suum, quatenus nimirumsiporiri qualitatibus M Zibbin copulantur,adeoque ostendunt ea quae guuatum aut factum exhilarare posisunt.
His enim duobus sensibus, tactur, gustui, Natura arctius obstrinxit, 'uasi AEstimatricem seu Instinctum, propterea quod ad conservationem tum dividui, tum speciei unice pertinerente Indiridui quidem partim ratione Himento- ς'
rimi, quae o quaererentur, O quantitate ius ad eonia ficienti assamerentur, nisi iucunditatem pare ser 'Πυ-
rent partem ratione quesitatum primarum, Indivi- aut secundarum, extrinsecus occursantium; βμφ' quas nec sectarentur nec declinarent antanaadia,
nisi corpus ab iis best vel male assiceretur. Spi ei vero, rationes enereoram, ut scilicet& congressus, degeniturae tam essum e locellis, iquam exceptio in utero sine quibus nidia est animalium, saltem perfectiorum, propaga tio, ob annexam eximiae voluptatis illec brari, convenienter celebrantur. Habet autem, ut loc addamus,se Pribi. senem quandam Delectatio sensus ememr, habent ut ejus oppositum , Dolor. Nam sicut tactio vor nonsimul est,uel sicut tactus non vas.
percipit nisi quod est in Heri,ut suo loco.
405쪽
notavimus lia voluptas dolor, comitantia tactum, nequeunt esse totus imu sed im1- tantur rationem cauis suae, adeoque in .e ce one partium consistunt. Consentiunt Medici, cum docent, non Factam, sed Hen tem continui solutionem esse doloris ca sam. Conse Hineuoloris principium, seu prima por ο' jμm ti A causatinam sequentium .delectati incipiens causat derium continuati ais, ut quando Musica suavi aures praebentur, vel concioni. Quamvis tandem obrepaba- DdMim, quando Protractio superat naturalem habitudincit, spiritusque sumit, vel
vii ras asaest autem delectatio velut condimentum d lasty ' ut easdroperationis, eandem adjuvatis, ad diligentiam itimulans.
Effectus , inique in tribus, hactenus expositis. D T ili sectibus non modo corin steria dilatantur laetitiae ' .ac panduntur sedes stiribus, Iantius in Co- coitatibus blande oris stii, ac velut fermentatus in tumorem attollitur, simul que orM vergit Omnia eo sine ut bonum amatum, desideratum,adeptum capiant, b sorbeant, arcte sibi uniant, amplexentur ν
viilha Unde si modum servent hae Passio rem idoselubres sunt, spiritus defaecant, vitam a corde in membra veluti promovent, cor
406쪽
Lib. 3. Op. Is de Delectatione.
pori bonam habitudinem conciliant, om- nibusque actionibus vigorem Malacinia flem addunt ramiae veris,& diuturniores lamguorem ac , efficiunt, actiones animi nobiliores impediunt speciatim gaudium , confertim ac de improviso obve
viens,aliquando mortem repentinam infert. IV. Succedunt tres alii Astedi ui prio Asectus
ribus e diametro oppositi Od - , Fuga,
. Sicut igitur naturalis appetitus in saxo V g. non tantum deorsum inclinat, sed et imile. jam Morret in loco superiori: ita Appetitus animalis non mod5 prosequisu bonum, amando,desiderando, gaudendo sed etiam reeedιta malo per odium , abominationem, tristitiam, ad eum fero modum, quo Facul Aliud. tas judicans in homine nunc quidem asin amat assentiendo, nunc vero negat dissen
odium agitur, non prout omnem a malo odium mersionem significat, quomodo interdum 'Risi x usurpatur, ed prout amori s liri opponitur, est Prima appetitus aversis a malo, immemqtate consequens aestimationem, aut judi' cium practicum,Seu:est prima in eunui judicati duplisentia. t . , . Habet igitur rationem, causas, . Qx j proprietates, plane opposito amori rex quo proinde intelligi debet. . Habet '
407쪽
Habet etiam eandem arietatem, ita ut a- Oditi liud sit odium muttia , quo vel absolute aversamur objectum, quia malum est vel eidem simul malum aliud deli amus; oqiiod malum malo dignum videatur. aliud Odium abominationis , quando aversamur Obje-
scilicet vel nobis vel aliis damnosum est. Fug. seu Deinde, quemadmodum amor pro Oppo obψmi sito habet Odi ι- ita dis abrium habet suum
quid sit quoque oppositum , quod quia magis pro- prio nomine caret, Figas eciatim vel Abominatio appellatur, nimirum o Ziuatis nimi recesus a malo odiuiti , absente, ct et i
Comp odium enim licet revera ipsum sit best; actis quidam Potentiae appetitricis respondet tamen solum cuidam quasi nixu de- scendendi v. g. seu quasigravitationi Fuga vero haec habet se ut ipsemet desiensius ac motus deorsum, proptereaque dicitur e ctualis motio seu Actualis recessus. Quid sit . Habet denique delectatio sibi e diametro β'l' respondentem dolorem. Sicut ergo delecta' tio dicebatut quies quaedam in bono praesens te, acquisito, seu habito ita Dolor est quaedam inquietudo, scens ex cognitione mali praesentis, aut jamjam imminentis, &ιnevιta Dolor ino Proprie tamen dictus dolor, qui magis d
408쪽
Lib. 3. Cap. Is de Dolore. o 7 eorpus pertinet. & voluptati opponitur, oris. tum trahit ex cognitione lamnis cujusdam in corpore, a sensu externo, potissimum a iactu, elicita. vero dolor est, qui ad animum ma I gis refertur, inaudis opponitur, de ita proprie sibi id nominis vendicatsed reditus D fui , caestitia, Maro appellatur. Is sensuum interiorum, aut etiam Intellectus apprehensionem sequitur. Nisi praetor tristitiam laud1um, quae ora, solis rationalibus competere traduntur, praeterque dolorem, voluptatem quae sen suum extemorum sunt soboles, EM adhuc similes affectiones comminisci velis , sensuum interiorum asseclas. Nam negari non potest, animalia etian de rebus per insomnia oblatis aliquando delectari aut contristari, adeoque in bestias interiorem quandam Oble ctationem, molestiam cadere ex rerum , ut ut absentium, aestimatione pendentem. Quanta autem sit vis doloris, vel inde Noxae patet, quod si paulo vehementior sit,omnem φὶς λβ animae intentionem ad se pertrahat,& a reliquis operationibus, praesertimstnsitivis, de
Caeterae etiam , circa malum occup xτ, a d.
Passiones, modo enarrat ac praecipue tr sitis oppido noxia est. Nam contrarium ecretrogradum sanguini spiritibus impe
409쪽
Habet etiam eandem varietatem, ita ut a-
odium liud sit odium immicitia , quo vel absolute: τ' aversamur objectum, quia malum est vel . eidem smul malum aliud de iistimus: eo
quod malum malo dignum videatur: aliud Odium abominationi , quando aversamur Obje scilicet vel nobis vel aliis damnosum est.
Fug. sei Deinde, quemadmodum Ulor pro Oppo obψmi sito habet rina desiderium habet suum quid sit quoque oppositum , quod quia magis pro- prio nomine caret, Figas ciatim vel ιomi ι appellatur, nimirum Aualis nim recesus a malo odi bili, absente, ct υi-
Compa, odium enim licet revera ipsum sit odis, actus quidam Potentiae appetitricis respon-Dgη det tamen solum cuidam quasi nixiu descendendi v. g. seu Masigravitationi Fuga vero haec habet se ut ipsemet deficensius ac motus deorsum, proptereaque dicitur e smalis motio seu Actualis recessus. Quid sit . Habet denique delectatio sibi e diametro β'l' respondentem dolorem. Sicut ergo delecta tio dicebatut quis quaedam in bono praesens te, acquisito, seu habito ita Dolor est quaedam inquietudo, sens ex cognitione mali
praesentis , aut jamjam imminentis, deinevita...
Proprie tamen dictus dolor, qui magis ad
410쪽
υτεμ pertinetis ει - - Opponitur, o tum trahit ex cognitione laesamis cujus laman corpore , a semii term , po fimum'
gis ri Lietur,4 Ga uobppomtur, ite ita propriesibi id nominis vendicatsed rectius Inffim, appellatur Isdem suum interiorum, aut trara' intelle- apprehensio dae sequi u Nisi praetor tristitiam imissi.m, qui selis ratio litus competere traduntur, pra terquς dolorem, voluptatem, quae se suum ener νι- simis oles ad c suum i Mas: Nam negari non Pnest, ii oblatis aliquando delectari aut contristari. adeoque i interi--ctationem molestiam cadere e risum utut aisenti iuri in Quanta autem sit vis doloris , o inde Noti, pate si quod si paulo vehementior sat,omnem' ΠΤ ammadi antentionem Us pertrahat, ri .
Caeterae etiam circa malum M pat , Passion .mo ' enarrat e praecipue r sma oppido nokia est. Nam contrariunt,